Castruccii Bonamici Commentariorum de bello Italico liber 1. libri 3. pars 2.

71쪽

τL DE BELLO ITALICO, & grandi laesus ignominia, quacumque ratione in Urbem hanc redire potueriti sed, ut spero , & video, non poterit . Eos habemus sec1 Reges, quos eadem nobiscum archis sime causa conjungit, eos Regum L

gatos , eam Senatus constantiam, eum omnium ordinum consensum, ut Vehementer sit hostibus de victoria desperandum i qui neque pauci tantae Urbis oppugnandae molem sustinere queunt, & quo plures sent, pluribus rebus in nudo, atque aspero stalo egere necesse est. Non Britanni, una, aut altera intercaepta navicula, commeatus, auxiliaque nostra impedire ; non Subalpini, paucis commis sis cohortibus, ad simamam belli muti tum proficere possunt . Atque hos ipsos jam ad respicienda cuique domestica mala belli per vos excitata se

tunas

72쪽

LIBER TERTIUs ἰ 73mna , & Borboniorum in Belgio, Italiaque victoriae convertent. Quid autem sine his Austriaci poterunt omnium egentes rerum, & quotidianis deminuti praeliis Z Tolerate, Genuenses, paucorum dierum molestiam, &tantum hunc oppugnationis apparatum ad nihilum prope diem recidere videbitis. Nolite interim aut stulta aliqua spe aperire ad occasionem locum hosti, aut vano metu, animique imbecillitate patriam omnem prosternere, eorumque etiam auxilio, VO-

bis trepidantibus, spoliare, qui V

strae salutis causa maris, atque hostium periculum neglexerunt . Quae

Hispani, quae Calli milites pro v bis gesserint, atque gerant, ipsi videtis . Quo socii Reges, quo inprimis Galliae Rex sit animo in Rempublicam, qua fide, adest, qui vo- ου IL Κ bis

73쪽

DE BELLO ITALICO, bis ostendat nobilissimus Legatus ipsus Boustertius, regiae testis volu tatis, & vestrae idem aestimator virtutis . An patriam peregrini vestrant studiosius defendent , quam cives an poenitet Vos, quod, Republica recuperata , famam estis apud omnes gentes , atque immortalem gloriam consecuti 3 Quod si, his omissis, causam belli syectare, eamque judicare meli rem Velimus, quam etiam Coelestes. adjuverint: quaenam esse potest, Genuenses, causa justior bellandi, quam

quae adversus teterrimos patriae Opinpugnatores civium armat manus y aut

quisnam illud sine Divino evenisse consilio existimet , quo factum est

ut exercitatissimi, paratissimique hostes vincerentur a vobis, qui propς eratis inermes, & nullum certe rei

74쪽

LIBER TERTIUS. Tymilitaris usiim habebatist Superis igitur, hominibusque juvantibus, incumbite, Genuenses, in optimam causam, eamque nunc meliore belli conditione retinete virtutem , quam a principio perdita fere fortuna praestitistis. Qualis erit vestra in bello virtus , talis erit hujus Urbis, & totius nominis Genuensis sers. En ego Vester Dux pro patria , pro Vobis, quos mihi carmimos, at ue in liberorum loco habeo, non selum vigilare, adesse, providere, sed etiam pugnare,& mori paratus. Equidem me Ducis nomine Patres appellarunt, ego patriae militem dici volo ; &, si regius hic ornatus impedimento mihi est, quominus vobiscum una in aciem prodeam, date gregale sagulum, quo turbae immixtus praeliantium vitam meam hostium telis objiciam. Nam

75쪽

6 DE BELLO ITALICO, neque grata est dignitas, quae vitam servat incolumem ad intuendam patriae eversionem , neque acerba mors, quae naturae debita patriae donatur . Qua Ducis extrema oratione permotus populus dicentem interpellat, &magnis clamoribus cohortatur, ut sibi consillat, & vitam stram ad Reia publicae utilitatem reservet , universique diseedentem ex concione laetiss1mo

plausa prosequuntur, & se ad omnia belli pericula paratissimos esse confiri

mant. Itaque, cum pro Nerum magnitudine, & stationum multitudine, tametsi duodeviginti ferme hominum millia quotidie essent in armis, tamen parum videretur esse defensorum , Se natusque consultum factum esset, ut lacticarii, servique omnes puberes armarentur, non dominus fuit, qui se miliam offerre, non servus , qui nor

76쪽

LIBER TERTIUs. 77men dare recusaret ; ipsasque videre erat primarias Foeminas, Senatoresque, non, ut antea, stipatos grege familiarium , sed uno vix semulo comitatos in publicum prodire. Una omnium

occupaverat animos patriae cura, &,

Quae prosperis temporibus pudori fuis lant, faciebat calamitas Reipublicae, ut laudi ducerentur. Mittuntur Comes Lannionensis,& Augustinus Pinellius, quorum alter Gallis, alter Liguribus, atque uterque, mortuo Canevario , Scost arae praesit. Hi arcem Turriliam vano ab hostibus metu derelictam recipiunt. Arx contra Masenia, praesidiumque per em dies, adacto cuniculo, in potestatem Austriacorum venit ue id quia in tanta militum paucitate Genuensibus a cidit perincommode.

At Scul burgius Subalpinorum

auxi

77쪽

I DE BELLO ITALICO.auxiliis confirmatus in Bisamnatem vallem erumpere, &, quae pars Urbis ad orientem spectat , patetque maxime, atque infirmior est, hanc adoriri constituit. Id ne a principio spectaverit , dc adventum pr.esholans Subalpinorum tandiu distulerit , an alterius partis oppugnandae dissicultate admonitus situm postea Urbis accuratius perspexerit , non sine constat. Illud videtur certo esse ponem dum, oppugnari Genuam facilius p tuisse, si exercitum Austriaci in Bis, amnatem vallem statim adducere maluissent, quam munitissima Porciserae vallis loca carptim tentando prima belli tempora Borboniis, & Genuem sibus prodere.

Pridie id. Iun. circumspectis dbligentissime Sculemburgius, dc paratis, quae ad eruptionem pertinent, jussis

78쪽

LIBER TERTIUS. 79 Subalpinis omnibus, & Austriacorum cohortibus aliquot ab altera Urbis parte Genuensium praesidia tentare,

Geminorumque eodem tempore Fr trum montem simulato impetu invadere, ut ancipiti defensionis cura distracti Genuenses, Borboniique a praesentis periculi suspicione avertere tur. Ipse, triplici instructa acie, tertia circiter vigilia castris egressiis, Feritoremque amnem, nullo repugnante, transgressus, expedito exercitu ita noctu iter secit, ut sab lucis adventum ad Serram, quam Vocant, Bavarorum perveniret, Ligures, qui ibi erant praesidio, paucos, & nec Opia

nantes nihil negotii fuit opprimere, atque in fugam dare. His fugatis, ad faucem Rattorum, qui perangustus est in illis montibus aditus, &kefendi opportune poterat, eadem c

79쪽

8o DE BELLO ITALI O,leritate contendit. Militatis disciplinae neglecta severitas magnae saepe in bello calamitati est, & tum fuit. Nam Helveticetum manus de Hispaniensi exercitu, cui locus is ad defende dum obvenerat , cum sine ducibus, qui inamoenae solitudinis taedio longius pernoctabant, remissius ageret v

gilias , & omnia magis, quam hostes,

expectaret, repentino eorum adventu exterrita, perturbataque loco excessit.

Quo Austriaci potiti , simmumque nacti jugum rejectos ex loco saperi

re urgent Helvetios, atque hi, cum omnibus rebus premerentur, aegr quo resisterent , initium fugae faciebant. At Taubenius Hispanorum Praefectus, qui ad Urbem erat, ea re nunciat cursu incitato , Cordubensis legionis manipulum secum adducens eb statim advolarat, atque hostes comprimere,

80쪽

LIBER TERTIUs. 8 Esitosque precibus, cohortationibusque firmare conabatur, ut se ex fuga, &timore colligerent. Qui cum nihilo- secius fugere perseverarent, ille, ut videret, si posset exemplo retinere, quos Verbis non poterat , districto gladio praecurrit ante omnes, graVLque affectus vulnere , cum se sultinere non posset, inter militum manus

e praelio ablatus est, duodecimumque post diem praestantissimus dux omnium luctu, 8t desiderio interiit. Fit printinus , Vulnerato Taubento , effusi Helvetiorum, atque Hispanorum fuga. Iam Subalpini reliquique Α

striaci, ita uti inter eos conVenerat,

subitb instruetis copiis provoloerant,

unoque tempore, & Arenarii munitiones, & Geminorum-Fratrum montem tentaverant. Facile Genuenses d sendunt ; celeriterque animadversum est, Pars II. L maxI-