Castruccii Bonamici Commentariorum de bello Italico liber 1. libri 3. pars 2.

101쪽

1OL DE BELLO ITALICO, Regibus actae sint, quod in maximo dilatimine Rempublicam adjuvissent. Interim in locum Taubensi s.bstitutus a Minens1 Augustinus Mu-mada castrorum Praesectus, de missis a Bellinsulano, qui, mortuo Boussertio, toti exercitui praeesset Marchio Bissiensis Gallici equitatus Praefectus Genuam pervenerant . At Bellinsula,nus, & Minensis, cognito Austriacorum ab Urbe Genua discessu, de r liquo bello consultabant ; magnaque

inter eos extitit controversia. Nam

Minensis pergendum porro, &, dum

hostes trepidarent, arcem esse expugnandam Savonensem arbitrabatur ,

quod , ea expugnata, & confirmatis Genuensibus, facile omnia patere confideret, neque alia ratione in Cisalpunam Galliam bellum transferendum crederet, atque antea a Philippo Hrdinandi

102쪽

LiBER TERTIUS. IO dinandi Regis Fr. translatum suerat. Contra ea Bellinsulanus, Ac illius expeditionis infelicem detestabatur exutum, dc per Cottias Alpes multo faciliore in Taurinos itinere perveniri posse censebat: habere se ab exploratoribus compertum ajebat, eam partem negligentius ab hoste servari, quod nimium natura loci confideret : itaque audendum potius, quod negle-cium ab hoste ficilem habeat vitio-riam, quam quod praevisum dissicultatem augeat vincendi : refractis autem Alpium claustris, eb Regem Sardiniae necessarib descensurum, ut pa Cem ultro petat, eoque pacato, quod

reliquum Austriacis in Italia praesidium 8 quam spem ὶ Haec propalam

dicebat: illa tacita suberat cura, ud Equiti Bellinsulano Fratri , cujus ea vel imperio permittebatur, occasio dam

103쪽

to DE BELLO ITALICO, retur sortis alicujus , & memorabilis facinoris, dignusque propterea Gallicae militiae Magisterio haberetur apud

Regem: Fratrem Bellinsillanus amabat unice, ejusque in maximis rebus consilio, atque auctoritate semper utebatur, & Magisterii a Fratre honorem summe sciebat expeti . His de causis cum suae Bellinsulanus sententiae insisteret, neque a sita Hispanus Minensis removeri posset, ad suum quisque Regem ejus negotii arbitrium rejecit. Quid Reges responderint , non saia

constat ; in suo uterque certe imperator consilio perseveravit, & quadam fatali ducum dissensione eo quoque anno factum est, ut res jacerent Borb niorum, & Galli etiam cladem acciperent insignem . Nam BellinGlanus, arce permunita Albintemelii , in Nu

caeensem agrum reduxerat exercitum, ut eas

104쪽

ut eas copias disti neret, quas in Salutiis Sardiniae Rex habebat, magnaque interim Equiti Fratri auxilia submiserat. Quibus ille fretus, alpibus superatis

Cottiis, ad munitiones, quas in Assietensi colle Subalpini fecerant, converse repente agmine, profectus est . Erant, inductis auxiliis Austriacorum, quae pridie venerant , frequentiores hostes in munitionibus, omniaque ad 1epugnandum paraverant. Difficillimus erat, & munitissimus natura, manuque locus. Explorata haec eadem Equiti Bellinstilano erant, sed tantam habebat suarum rerum fiduciam , eaque efferebatur cupiditate vincendi, ut nihil virtuti suae arduum , nihil dissicile

existimaret. Itaque in locum progredi iniquum non dubitat, commissoque praelio, in hostium munitiones irrum-Pere comatur, Gallique milites , quo . . Para IL O ' rum

105쪽

io G DE BELLO ITALICO, rum in primo impetu serocitatis opinio est singularis, audacissime succedunt. Sed nullus virtuti locus relinquebatur in tanta loci iniquitiue, cum undique ex superiore loco telis, jaculisque obruerentur, acervatim Ca debant milites, duces sue; faedillimaque fiebat caedes. Ibi Eques Belli Iulanus, cum neque pugnantes hortando sistinere, neque fugientes castiagando revocare posset, signisero cuiadam i o detra sto in primam aciem processit, saperatoque aggere, in ipsa nostium munitione si a signum defixit, videbaturque incredibili audacia praelium restituturus , nisi sertissime pugnans intersectus esset gloriosa --gis morte occumbens , quam, quae prudentem deceret ducem. Sic magna Gallorum parte inter sta, reliquis fugatis , atrocissimam nox preriam di

remit.

106쪽

LIBER TERTIUS . IOTremit. Τanto Dux Belliesillanus publico, privatoque luctii perculsas tum demum Minensis imperatoris Hispani

accedebat silentiae, ut Savonem Ver

siti exercitus adducerentur . At Minensis , quod primum, repugnante Bellinsulano, vehementer suaserat; post, concedente, perficere noluit amissam querens occasionem ue ut esse contentionis, quam victoriae cupidior videretur. Itaque non jam ut aliquid acquirerent, praelioque hostes lacesserent,sea ut repugnarent, &, locis munitis opportunis, Nicaeensem inprimis agrum tenere possent, Borbonii cogitabant. At Regi Sardiniae multa de bello cogitanti, cognitis his rebus, sub iit animum impetus in Galliam iterum Narbonensem invadendi . Itaque suis Austriacorumque copiis c tractis, &consilio cum Biounio communicato,

Pars II O ij qui

107쪽

168 DE BELLO ITALICO, qui Mediolano prosectus Augustam per eos dies Taurinorum venerat, Austriacos Brigantium versus eruptionem facere jubet, ipse per Sturam vallem eodem erumpere conatur non spe quidem, quae vana toties fuerat, Galliae obtinendae Narbonensis, sed consilio avertendi Bellinsulani ab agro Nicaeensi, quem agrum Borboniorum praesidio nudatum Leutronius occuparet. Sed consilium quoque ejusmodi frustra Austriacis, Regique Sardiniae fuit, qui, levibus aliquot ractis praeliis, rejecti, vexatique in Subalpinos , Gauliamque Citilpinam redierunt: S: Bellinsulanus Austriacorum comminatione adeo permotus non est, ut cohortibus xx. deductis e Gallia Narbonensi, quam satis loci natura, appropinquans que praegelidus in Alpibus defendebat autumnus, suum in Italia exercitum

108쪽

augeret, Leutronioque depulso, qui arcem Albintemelli circumvallaverat , commeatum in arcem importavit. Qtio ficto, deductis paulo maturius, cluam tempus anni postulabat, in Galliam Narbolisnsem in hiberna exercitibus, &cohortibus xxx. praesidio Nicaeae, Vibiaeque Francae relictis , Bellinlulanus Lutetiam, Minensis Matritum reveribtur , & Philippus Ferdinandi Regis

Fr. Civaronem , Dux Mutinensium Venetias profectus est: multusque de pace sermo esse coepit, quam Brita

ni , Gallique potissimum , colloquio primum. Bredae, deinde Aqui rani habito, conciliare studebant. At Genuae Marchio Bissensis., cum Urbem ex diuturna obsidione multarum rerum necesse esset inopia laborare , partis ex hostico praedis., eam recreare, & militum etiam, Ligurumque

109쪽

tio DE BELLO ITALIco; gurumque animos belli praemiis cot, firmare constituit. Itaque satis exploratis rebus, cum magna Ligurum, &Legionariorum manu Chovelenium, Belloessiumque bipartito in expeditionem misit. Chovelenius in Monterm ferratum, transgressus Apenninum, Belloesius ex Apuanis montibus descendens in Parmensem agrum irrumperet, uterque praedas ageret, oc, si quid loci, & temporis opportunitate proficere posset, ne omitteret imperatum est. Nadastium interim, qui circa Gavium, Octaviumque esse consueverat, & progredientem demorari Cho-Velenium poterat , Montec ius de exercitu Gallico Trib. mil. distineret.

Monoecunius modo procurrens, mindo recedens Nadastium semper, itaque

habuit occupatum, ut averteret hominem ab inserenda rebus. mora, quae

110쪽

gerebantur. At primo Belloesium hensis, post Montelium, qui Belloesio successerat, effuse praedantium negligentia ab incaepto retraxit. Tanta autem locorum ignorantia peccatum est, ut maxima militum pars divisa, interclusaque in potestatem agrestium veniret, qui vim, armis arreptis, prohibere coeperant. Chovelenium , cum primo impetu Saxellum , qui locus abest a Vulture oppido xx. millia assuum, captis praesidiariis r anulis, reliquis in fugam conjectis occupasset, & sitis opima abacta praeda, longi progrederetur , ejusinodi r pente adortae sunt tempestates, ut

apud timidum vulgus prodigii loco

haberentur. Nam plures de coelo ta- ει homines, evulse radicitus arbores, decussa tecta dicebantur, & continuatione imbrium adeo flumina creVωIan