Georgii Agricolae medici Libri quinque de mensuris & ponderibus, in quibus pleraque à Budaeo & Portio parum animaduersa diligenter excutiuntur

발행: 1533년

분량: 270페이지

출처: archive.org

분류: 역법

91쪽

Ηorestium,alij Ne tiresi uocant, radice poderis XL. derarioru in sextarios sex muni addita, Nos legenduarbitramur, dice paderis XL. denariora in sextarios triginta sex musti addita . Ut enim quinque uncias in XL. denarios,tans denarius er drachma ide sint resolvit,ita sex elii cogios in triginta ex sextarios. Incertuvero hi an illud,triginta,librarij alicuius incuria,ut noram si,sit ori cra, an ipsius Plinij negligentia eadem illa qua scribit ochra ex rubrica fieri,ca rubrica fabrialis ex ochra fiat,ut in libello nostro de re Metallica inassicauimus,que ErasRoter. rei literariae nostra aer te facile princeps, CT P.Plateanus Gramm.sicin nobilis aeraedianae stidiosius nuper ediderunt. Quod A qias m lis legere, in congios sex musti addita, quia aliis mlocis Pumus non consueuerit resoluere congrum, per me licet, er idem erit. Praeterea si quis assentiens colenticio contendere uelis P mum Dioscoridem non

ine maritum,sed alium quvii qui sextarios sex scripserit,tum m leti qμod Alciata mouere poD Plinius quo

92쪽

credit Atticum choa Plinium apud authorem , unde acae cepit,leg e,hic nimium est credulus,pace tanti utri diis xerim. Sed reuertar ad uinum Nectarites, id qui hodie parant,m musti mensuram amphorae Romanae,non ut tra quatuor uncias inulae campanae siue Helenij coni ,

unt,nisi quod ipse coquunt. At si non eoxeris uerum triatas mentibus ut Dioscorides, antequam diffundas stiuat struere,fatis ualidum erit. Qui de re si quis sis,ut

Plian laguntur,composuerit,non uinun conditum, sed omnιno pharmacum quoddam efficiet: est enim Heleismum perualidum melcamentum. Denique si Atticorum chaeus eiusdem capacitatis fuisset, cuius sextarius Roumanu;, quis credet sceleberrimos Graecorum medicos,

quos supra commeoloraui , r his traluisse sexturi uocem corruptam in suam linguam transponere,atq; έας adpellare,cum eius locum i ς tenere potuissct, perinde ut congij s obtinuit,et Heminae κοτὶ λη. Quo fit ut Hieronγαι locum putem aut deprauatu,etvtualde ncgligenter ab ipso scriptum.Magis tamen deprauatum i lιbrario qui notam cooles non intriligens genere mutato χοας substituerit in locum M ας,quod βcile fieri potuissje,quicunque confrderabit notas,intellia

get. Quin etiam e Graecis quidam contra pro sextario cessen transtiterunt,abhorrentes a voce Romuua, ut paulo poli declaraba, quamuis deque capaces mensurae non essens,quos opinor Hieronymias sequutus,corsen Atticam et Italicam fisse Romanam sextarium easdem

93쪽

LIBER SECUN DV s. 97' esse mensuras scripst. Nam Atticum chca eundem casextario fuisse nunquam probaret Hieronymus, nebit itaque chus sextariorum sex. Sed quid dicemus ad Suidum er Aristophirus interpretem in Equitibus quis, scribsiit χους ατ ικομ-KOT

λας oK s. Hoc est,chris mensura Attica capiens coalsas octo. Nasne si uera sunt,tune chus non erit sex, sed quatuor sextariorum Hsc utrunque ex uno allelio scriptore,ut er alia permulta,excerpsisse clarum e se. Is uero mihi uidetur huius meas, ne capacitatem per coalsus Georgicus explicasse,quae tredecim uncias mensurales cum dimidia rapiunt, ut m seque virbia ostendi: continebat enim quis cotese tres quartas sextari ,alsita semper tres sextarij quatuor tantum ejiciebant co las:quocirca idem est dicere,choa Atticum duo linesse coisarum,quae mollem capiunt uncias, fue o A,ut ille dicit, quae tredecim cum dimidia. Tum etiam quod

ita sit intelligendum, ex Hesdictio percipitur qui scrio

ut insta explanabitur,choenix uero trium coularum,

nece se est quod chus t duodecim meticus medicar ὀι, Georgicus Georgicarum. Quod fieri non potest, rusi

apud Suιdam Cr interpretem Arhlophams cot leti acincipiamM Georgicam. Pol tremo proportio issa sesquia altera satis indicat, Atticum choa esse coolarum Atticaram duodecim,quam proportionem inter medicas et G Georgicas

94쪽

Georgicas mensuras omnes esse claris me ostend . Nili itaq; iius mouerer,dicerem Choa medicum duodecim cot larum, Atticum octo. Sed alius repente nos uraget scrupulus. Ide Suidas inquit,χοοS A Aou, χους δυο ξε-ι.χοεάς A Quibus uerbis figmmat, . unius Dilabae circumflexum,esse duorum sexta ariorum: ning uero dissibilabam accentus acuti, sex. Quam differensiam uanam esse utilem quilibet exasthoribus quos eitasimus intelligere potest. Na mena: sura eadem interdum χους dicitur ab ipsiis , interdum χοε g. Neque si it ullus mea sententia citas detorum sextariorum. Errorem uero sic contigisse arbitror criptum erat χοι vini hac nota oῖ, deinde fou declaratιonis causa,quod spiam librarius legens χῖος tanq gemit i essit a Uis banc differentiam inier χος π χοελ confluxit,quod nemuni murtz uia debitur, qui aduertet in libello de ponderibus Cr mei furis ubi scriptu esse debet,aeSε τορ μγιμνορ εχ μ ινικα δαη,a quoda qui notas legere nesciust μναs pro χοινικαῖ fictum : erat uero haec nota eQ. Sed

de bis et flimilibus q'; qaeuelit metuat,ego nihil asseue

ro,ne quae in bis corrigere uoluerim, deteriora fecisse dicariVeri finitia enim affare soleo, quaesiquis leuia et instrina esse conuincat grauibus et simis argumentis,no vnuitus cedi certe libros deprauatos Multu παbus obscuritate inuexisse, et ex ea deinde uarius et msas opinιones exortas esse,nemo opinor,negabit.Quid

vero hoc in loco Aciem*s, si non ido contigisse dixeris

95쪽

h LIBER SECUN Dus. s,ac pro uno choe Attico, secundo quodi partutos quatuorsPrimu duodecim coisam, qui uerus est. Altera octo,qui aliquo senisu verus esse poten, Tertiuduorum sextariorum,id est,co larum quatuor. Quaratum butis dimitum,hoc eli,duarum cotγl aru. Qui duo, si quid ego iudicare possum,ex rictu Pu bo nures rectrum imperiti legere nesciuere mobis gig Nur , Henim sua inscitia suus prografi, ut modo non unius colγles Atticum choa conssiluerint. Vt dcinam siniam, Atticus chus capax est I extariorum scxsue cot iam Atticarum duodecim. Nauc ad si qui inter mensuaras Atticas receptas duplam prop9rtione habet ad co len,id est,capit uncias decem Cr octo melisurales. Alciatus uolens Graecum sextarium explicare,totidem quidem unciarum esse dicit,scd ponderasium,quod fuistis ex uncia interpretatione liquet, que cuiusmodi sit libro quinto in panderitas Graecis expenda. Ego praeater Romanum sextarium non scio alluci ab authoribus explicatu,quam qui cotγ as Atucas duas cupit. Sed audiamus quibus sua probet ait igitur,sed et Graecis suum,quemsextarium Plinius solet appellare,libraeesse scripserunt unius, itcnis senusis: sic Paulus Acgineta ,sic Cr interpres Nicandri ,sic Suidus ipse indictioire 'μνὼ prodidit. Haec issae. Qiae Paulo Aegineis adiecta susu iue isse, ue alius scripserit,

Romanas mensuras explicat diuersis liquoribus referatas,inter quos olei sextarius pendet l: bra et I emisse .gero inde etia nonihil Rosanas osse,id ordiris

96쪽

terum eadem explicatio mensurarum Romanarum est iu

libello de mea suris er ponderibus,unde con rere posis sumus er hic utrans ab uno aliquo illa sumpsi se,aut alterum ab altera. Sed dicet quistium,quid cause fiat,

cur Graeci Roma ias mensuras explicarint s Est quod huic respondeamus,Nonnulli Graeci,qui Romae media cinam exercuere, scripserunt libros de medicamentis, in quorum compositioilibus sine mixturis Romanas mensuras usurparunt,pari: m eas Atticis, partim latinis nominibus appellantes,ut paulo post osseadam. quod autem olei sextarium nonnulli ,qui explicarunt mensuras,tantum pendere scripserint,libro tertio declarabo. Deinde dieit Alciatus sic beatire interpretem Nicandri,qui cuplura his uerbis non babeat, o Τέ ἶ-λGfoci'. i. ΗΝ. ψ . Id est, Sextarius habet librum unam ersea

m levi: non potest satis intelligi quid sibi uolucrit. Si

enim ponderales acceperimus de Romano sextario, olei pleno,in dictum: si mensurales de Africo. Porro Suidus intellent mensurales, unde etiam Atticum seis. varium,ut in aridis exponam. Pergit Alculus, Huic sententiae etiam accout Serapion Arabs medicus, qui aput Dioscoridem libro primo capite te pinu , quod Graece legitur tres cγathos,quatuor uncius ipse transtulit .con is autem crathos duo ecim in sextario esse. Sic ille. E quibus ellicitur sextarium Graecum sedecim Anaciarum esse,quod nemo prodir: reddunt igitur haec Seiaraptorus ,inius Alciati sextarium Graecu magis ambio

97쪽

LIBERis EcVNDvs. Iorgllum,quam certum. Budm a tem mensuras Romanas Cr Atticas adeo putat easdem, ut eo deueniat tandem, ut credat ParrbiIO suos etiaci Soloms mensuris er deribus uri,quia arbitratur se probasse,iHos uti uel hodie Romulus. Nunc ad cor len Atticam, quae medicis

ουηiαi νέα. Id est, Ex multis medicamentis olom conscriptis ,pri quam res Romanae in tantam potenatium uenirent,conicci,quam ι2ι noli uane cot kn,Parem esse uti is noum librae Romanis nunc consuetae.

κοT Acop ousiae .lta .s ζῆ ικα , o mi ς Si ταUTUA Pig μ ε μαῖς - Ad est,consentaneu igitur est Andromachum no 'unctaru incisu hum oleu raemnum censere esse injciendiam, ut s coisae M u unciae mensurales quatuor er quinquagituta,quod ide est cum libris mensuralibus Romanis queis tuor Cr dimidia. Haec ille.Ex quibus intelligitur medicos maxime usos coise Attica, tq ita etia alijs cie uaris iuxta proportione qua habent ad cotsen. Quin etia

98쪽

tione medici utaturi de ego motus bas mesuras mea dicas appellarii. Sed hoc tamen in uni erctum uersi non est,nam h lem Graecorum medici interdum Romuis utuntur mensuris non mutata capacitate. Hinc Plinius redhe cr prudenter dixit fire. Id ipsum uero probanducenseo uerbis oui hora. Sic usurpat Amphora Romana Dioscorides libro quinto de uino absinthite, ciτοὶ s. . 0ci. Τόs α/δ αυ Λαλncipκ Viae λ ωρ φαρον ας α ριν Θύ ποντικχ λιτρο u . Id est,

τροὶ - τα πιχντα τοῖς πόλεως τα κδ ηTota M. Fig. Quod esὶ,cum enim Romae mediciis . navi exercuerit omnino huius urbis utitur mensuris.

Uerum non modo sic interdum in uctu habuerunt choapro congio Romano , qui uincit Atticum integra liis bra,et Τί p pro sextario Romano,q si Atticu superat duabus uncijs mesurasibus,sed et Hetriauae uocabulo,sis rarobusti sunt,otonitio Romana mensuram indicare lentes;

99쪽

uolantes: ut idem Andromachuy iunior apud Galenum

minas duas. Et sopbron λκατα ἱψη τέκνοὶ QUI ι α ναμ. Hoc est,subuerte pser hea uam. Hinc consrcere licet iam olim Graecos hae uoce Italica usos,quain

Diodorus in libro de uocibus Italicis est interpretatus, α idem Albeneus scribit, hia exempli loco satis nunc sint,in quibus non obscure cernimus, Graecos etia , possima medicos, Romanas mesuras usurpare,cas aliis quando Romanis uocabulis, aliquaudo suis, sed sereidibietes Alycrensiae causa yωμα ἡ ρ uerit αλιι μ, igniscare. Quidam igitur per coιγlen intelligunt notagin uncias mensurales,quae est Attica: alij dece,quae H Romaua hemina: nonnulli Ibram mensi tralem Romanam. cum enim inuenirent apud latinos libram pro mensura dies uellent dicti ne Romana uti, neq; habearent ipsi mensuram,quae isti prorsus restonderet, co Im,ut qui proxima tu capacitate e Ja, transtulerunt. Licet Galenus ac ath quidam non j reuertna Romana uocem, scd ea ambiguitatis causa uitandae uti in lucarint. Fuerunt tiaris Romanis insignes medici,Antonius

Musi, Aelius Gallus,cafius,Apuleius celsus, Scribonitatis Largus,Valens, ac clij nonnuat,e quibus non pauca

G iiij medicamenta

100쪽

j Ioh DE MENSURIs G R AE c. in edicumcura in suam linguam Graeci transpobuerunt.

est, Atquι totu hoc id ante dixi in primo libro horti cui mentarioru,quod licet cotγlen 1:oue unciaru Italicari esse, it quida putarunt: licet aute et duodecim in cere, ut clij iubent. Haeeisiciorem igitur noue immittunt Atatici accipiunt cot Iem qui duodecim libra Romana eo loci significari arbitratur curis me demu Galenus ipse sic usus declarando ostendit υγι νωρ libro quarto es o ATO μου ἔλουοὶ ἔν τύμ χαλαῖκ a, biovπ PUP ιταλι et g craῖνῬ-D εις ταῖ

SEARCH

MENU NAVIGATION