Ezechielis Spanhemii Dissertationes de praestantia et usu numismatum antiquorum

111쪽

eognominibus distincti, non aliunde certius hodie nobis constet. Neque enim in iis solum Occurrunt O DE NAT HI, MACRIANI, Q UIETI, POS TUM I , VICTORI NI , TETRICI, aliique, sed &illi, quorum unum Trebellium videas obiter meminisse, CYR I ADES, INGENUS, CALPORNIUS PIso.

Hinc etiam patebitJulio Ateriano apud eundem Trebellium, Junium Posumum non male Vocatum, nec id

ex Nummis refelli, ut censebat illustris Salmasiuς, in quibus nempe non Pater sed Filius C. JuNIus C As-SIus PosΤuMUS Vocatur. Nec video cur nuper vir

doctus aliquoties designatus Aterianum accuset, quod Filii nomen Parenti perperam tribuat ; quum ejuS Verba ad Postumum juniorem commode possint referri, nec ulla in iis occurrat Senioris mentio ; Victorino, inquit, qui Galliam post Punium Postumum rexit, neminem existimo praeferendum. Uterque enim in Galliis Augustus renunciatus Postumus Parens & Filius. Ita HERENNIANuM & T ΙΜoLAuM, Odenathi & Zenobiae filios, Augustos declaratos eX NummiS accepimus, ut vere pateat adsertum a Pollione, horum adolescentum nomine imperasse Zenobiam. Negat tamen id Vopiscus in Aureliano: Haec quoque ad rem pertinere arbitror Balbasi filii nomine Zenobiam non Timolat se Herenniani imperium tenuisse, quod tenuit. Ita horum Nummorum fide Habasiathus seu potius Vhabasiatus juxta Nummorum scripturam o in eodem loco Vopisci feliciter a doctissimis Viris restitutus loco Balbathi, & merito castigatus error Casauboni, qui fictum hunc Principem nec plane in rerum natura extitisse credidit, aut plane ab hocVhaballatho diversum. Quo loco non praetereundus inclytae Reginae Nummus inscriptus I ΜΡ. VHA BALLA THus A u G. & in aversa figura cum

112쪽

s08 DIssERTATIO SEPTIMA capite radiato & Globo, AST ERNITAS Au G. N que vero alterum illi nomen HERMI Ag minus felicia ter jam adsertum a Tristano, pro quo Salmasius, Occo, aliique ARMENIAE Vocem in hujus Vliaballathi nummo signare credidere, & in eruenda etiam causa nequidquam laborarunt. Geminus certe cum Tristani nummo alter Medicetis,& quem Magnae Christinae

Musteum etiam recondit , ATT. EPHI AC OTA BAA- ΛΑΘOCAΘHNOT L. Δ. in aversia parte Nummi A

reliani cum capite laureato, & diademate. Ut certe liqueat Occoni, GoltZio, aliisque temere fidem non euste mancipandam, ubi Graecos Nummos attigere, quod& saepe in processit hujus operis demonstratum, & aliis sexcentis exemplis probare hic possem. Neque ignotum aliunde apud Graecos illud nomen Hermiae seu Lib. v. Enιε, sicut Polybio vocatur summae rerum praefectus apud Antiochum, cui simile profert etiam antiquus

nummus Temnitarum AEolidum , EII. AT P. EP-MEIOΥ THMNE ITΩN. Illud vero magis ambiguum,

cur Tristano placuerit eundem Hermiam Vliabali thum, Herodiani filium & Odenathi nepotem ex ingenio statuere, quem Zenobiae tribuit Vopiscus; aut cur Α Θ H N O T in superiori Nummo, quasi Athenis flium ad eundem Herodianum referat, quam tamen appellationem nec Herodiani ipsius nummi arguunt, nec aliunde licet eruere. Utinam minus nonnunquam ingenio & conjecturis suis indulsisset in nummorum id genus explicatione vir alias de his studiis optime meri-LUS, maXime ubi sine duce a veterum authoritate diLcedit. Neque levius errat Onufrius, quum eundem Vliaballathum, tanquam tertium Zenobiae filium cum Herenniano&Timolao, Pollioni designari scribit. Altum enim de hoc Vliaballatho apud Pollionem silentium.

113쪽

DE PRAEST. ET USU NUMIS M. 199

tium. Id vero minus mirum iis Videbitur, qui sciunt quid & quantum Onufrii qui tamen pater Historiar Scaligero alicubi vocaturo diligentiae tribui in talibus

debeat. Haud ignotus Vero Tyrannus iisdem temporibus DOMITIus DOMITIANUS, qui a Domitiano Imperatore aut Domitilla genus suum derivabat,& cujus rarissimum nummum cum titulo Augusti,

A u G. & cum Genio in aversia parte haud illibenter hic

Ita F I R. M I u Μ etiam & FIRMUM diversos tradunt Nummi rariores, illum Zenobiae socium & Augustum dictum in nummo Grieco apud GoltZium, hunc Tyrannum in Africa sub Valentiniano Imperatore, cum inscr. D. N. F Ι α Μ u S P. F. A u G. Unde haud male jam collegerunt eruditi, & priorem male Vopisco Firmum vocari, &posteriorem de hoc Firmo Valentiniani temporibus exorto Omnino esse intelligendum; quamquam aliter doctissimo viro placuisse noverim. Mitto Diocletiani & Collegarum temporibus exortos, eosque Augustos in Nummis signatos, AE

L I A NOS duOS, quorum alteriuS nummum possidet laudata toties Regina , AMANDuΜ; duos JuLIANOS; ACHILLEuM; A LECTUM; CARAu-SIUM quoque, cujus postremi nummus cum in Thesauro Mediceo reconditus, tum novissime Cimoliarchio Barberino accessit. Musdem etiam rarissimum

114쪽

o D IssERTATIO SEXTA nummum, nec alias quod sciam hactenus visum, adservat Gaza Palatina, in quo Carausili caput radiatum I M P. C. C A R A u s I u S P. in aversa parte figurae duae cum sceptro in unam coalescentes, una sursum, altera deorsum, litterae autem exesiae praeter eaS quae legi possunt, VICTOR.

Qui nummus alium quendam egregie illustrat viri Ill. Camilli Maximi, in quo Crispina Commodi, &in versa parte duae figurae eodem modo medio corpore depictae, una sursum, altera deorsum, cum inscr. etiam repetita T ITIA TITIA. Neque dissimilis Go diani nummus in Musco Cl. Seguini, in quo Herculis figura sursum itidem ac deorsum tradita, & geminata inscriptio ΝΙΚΑ, nempe NI ΚΑΙ ΕΩ N. Ut facile liqueat replicatam in Nummis id genus figuram aut inscriptionem, monetarii errori continuo adscribendam. Accedit inter enumeratos paullo ante Tyrannos, J u-LIANUS non O , sed alter in aureo nummo

Leopoldi Principis ab Etruria, in quo figura stans cum stella& inscr. LIBERTA s. Alii Vero Tyranni, priores sequuti haud longo intervallo, viris doctis etiam e Nummis descripti, ALEXANDER nempe di, C. J u- .LIuS VALENS ; M. M ART 1 N I A Nus; sed qui nummi, ut obiter hoc dicam, dubiae fidei habentur a

curatiS priscae monetae aestimatoribus. Melioris notae Occurrunt, qui duos fratres exhibent magno Constantino sanguine junctos, DELMAT iu M scilicet &

115쪽

DE PRAEST. ET USU NUMIS M. ω IH ANNIBALI ANUM; quorum prior cum dignitate Caesaris occurrit, posterior cum Regis titulo jam ωlim a Cl. Valesio ad Ammianum vulgatus. Equidem

DE LMAΤII nummum videas etiam in Musco Reginae inscriptum F L. DELMAΤI Us Nou. C PE s. in altera facie, victoriam cum corona&inscr. DELMATI Us CAESAR. Jam ΝΕΡΟΤIANUM & VEΤERANIONE 51 Augustos circa eadem tempora declaratos, Nummi eorundem arguunt, quales exstant in Gaza Medicea, cum solitis illo aevo symbolis, GLORIAE ROMANORUM & VIR ΤUΤIS EXERCITUUM. Quin exorti eodem Constantiniano aevo Tyranni TIBERII signata adhuc hodie memoria in 1llius nummo, quem servat Gaza Cardinalis Buoncompagni, omni hoc monumentorum genere Commendatistima. Ita PETRON IUs M AXIMUS & PRISCUS ATTALUs, cum alibi tum in Cimeliarchio

Farnesiano mili1 inspecti, quorum ille Valentiniano caese imperium arripuit, de quo praeter Historicos adeundus Sidonius in Epistolis & Panegyrico Aviti ; alter vero Imperator ab Alarico juxta Philostorgium

des in imperio collegas laudat idem Sidonius, &illustravit ex nummo aureo doctissimus Sirmondus. Occurrit idem Anthemius cum alibi, tum in nummo aureo Christinae Augustae. SEBAsΤΙANUM sero Tyrannum quendam aetate Honorii exstitisse, qui Augustam appellationem sibi quoque vindicavit, vix aliunde disces quam ex rarissimo ejus nummo, quem selectis suis Numismatibus opportune inseruit Cl. Seguinus. Neque hic praetereundi duo singularis raritatis Nummi, quos versabam nuper inter alios plureSselectiores; unus aureus Regiae Gazae Parisiensis, inscri-

lib. XII.

116쪽

Ad Seriem

riam Augustarum. L. I OQ. D. de verb.

signo

6or DIssERTATIO SEPTIΜAptuSD. N. GLYCERI Us P. F. AUG. Unde liquet hunc Anthemii temporibus, non Caesarem solum, ut eum vocat Marcellinus Comes, sed Augusum etiam renuntiatum, quem e Caesare factum postea Episcopum, & mox a Nepote occisum tradit: Alter it1dem aureus penes illustrissimum Coibertum, cum inscr. D. N. THEODEBERΤUs VICΤo R, & in aversa parte Victoria & litterae V1CΤORIA AUGGG. AUGUsΤARUM vero seriem luculentam iisdem nummis acceptam ferimuS, & earum quidem, quarum tenuis aut nulla etiam mentio in priscis veterum monumentis. In illis certe videas Caesarum Uxores, Matres, Avias, Sorores, Filias, Neptes; neque solum ea

rundem imagines, sed nomina insuper, dignitates, &supremi fastigii vel insignia vel appellationes. Neque mirum honorem illum habitum Feminis Caesarum

sanguine aut adfinitate conspicuiS, quum aliiS matronis apud Romanos Senatoria & Consularia quoque ornamenta' legamuS nonnunquam concessa. Eximius

hanc in rem Lam pridii locus in Elagabalo, sumquam

aliqua matrona Consilaris conjugii ornamentis esset decorata.

Nec facile quisquam mirabitur ea aetate, qua libertis Mitisque sortis viliorisPraetoria aut Consularia Ornamenta frequenter decreta legimus, iisdem quoqueaaobiliores aut gratiosas Matronas i nsignitas. Ita mentio earum mulierum occurrit apud Ulpianum , quae Senatoriis ornamentis decorabantur; Siserio per as accipere ae bemm clarissmin perfnas utri quesexus x item earum qua ornamentis Senatoriis utuntur. Unde ille Lampridii locus , qui magno Casau bono unicus videbatur index hu-

3us moris, & ipse vicissim Ulpianus non parum illustrantur. Exemplum quoque illius praebet sub Elagabali Principatu mater Hieroclis, foedissimi cujusdam

117쪽

DE Pα2gs T. ET UsU NUMIS M. 6o 3 mancipii, quam Dio refert in Excerptis Valesianis, pat=μ militari satellitio in urbem deductam, inter Consularium matronas habitam fuisse: hoc nempe, quod aiebat Lampridius, Consularis coniugii ornamentis decoratam. Quo spectare praeterea observo, quod tradit Procopius Arean. de Theodora vilissimo antea scorto, eam ante nuptias Hyst-ς-i .aJustiniano evectam ad dignitatem PatritiatuS, εις τοτ Πακικιων ά5ωριοι. Hinc maritalia etiam matronarum decoramenta apud Tertullianum: Aut quid minin habere L. ii de

infelicissimae uia publicarum libidinum υiritimae, quas si quae Σ μ λ

leges a maritalibi se matronatum decoramentis coercebant.

Alias Consularium Feminarum mentio non semel in libris Juris Civilis, quas Consularium uxores explicat ipse Ulpianus, qui & consularis earum dignitatis alibi meminit. Notat enim nuptas prius consulari viro, postea: V ad inferiores nuptias devolutas, impetrasse rarissime,' ' '

ut in Consulari maneant dignitate, ut scio ntoninum -- L. . D.

gustum Puliae Mammaeae Consobrinis suae indulpsse. Haud 4ς ς λδ dissimile exemplum in Lucilla observat Herodianus, Lib. i. quae cum L.Viri, Marci in imperio Collegae,postea privati Pomponiani conjunx evasisset, Sellam tamen Imperatoriam , aliosque priores honores Augustae, Commodi indulgentia retinuit. Unde quoque eadem mortua instar Augustae consecrata, ut ex ejuS nummiS adhuc liquet, cum DIVAE appellatione. Ut equidem minus jam mirum videatur, tot illustres Matronas intueri decoratas ornamentis Augusti conjugii, aliasve feminas iisdem Caesaribus proxima necessitudine conjunctaS, eademque ornamenta cum illarum emgie in Nummis adhuc hodie consignata; Puta nempe Sacerdotium , Carpenta, Consecrationes, Dearum epitheta, MATRIs item aut ORBIs GENΙΤRICIS, MA TR 1s CASTRORUM aut SENATUS appel-

118쪽

6o DISSERTATIO SEPTIMA lationes, AUGUSTAE denique cognomen. De hac vero AUGUSTAE appellatione familiari in earum Nummis, aut adnexis eidem privilegiis, illustris ite-L. 3r. D. rum apud Ulpianum locus V Princeps legibus tutus, A U-d L Syb G V s ae A autem licet legibussoluta non est, tameu eadem illi priuilegia tribuunt, quae V si habent. Rario nempe obvia,NOU- cV. quod uxores radiis coruscent maritorum, ut loquiturJust,

nianus, aut ex Constitutione Valentiniani Sc Colleg, Lib. rum, quae legitur In Codice Theodosiano, quia Muli I' res honore maritorum eriguntur. Id vero singulari privilegio factum videas in iisdem Nummis, Ut non tantum uxores Augustorum, sed Matres quoque eorundem Vel Aviae, AUGUsTAE itidem sint appellatae, licet alias nunquam Augusti conjugii consortes. Talis aut ANTON1A Caii Caesaris Avia, aut AGRIPPINA m jor ejusdem mater, aut treS IULIAE, MAESA, SOAEMIAS,&MAMMAEA, illa Avia, haec Matres Ela-gabali & Alexandri; quomodo & HELENA Μ m trem a filio Constantino AUGUSTAM demum ductam tradit in ejus vita Eusebius, de arguunt superstites ejusdem Nummi. Accedunt eodem Filiae, ut JULI A Titi, DIDI A CLARA Didii Juliani, &CONSTANΤINA Magni Constantini, AUGUsae AE in earundem nummis dictae, haud aliter ac Neronis r cens nata e Poppaea Filia, auctore Tacito. Insignes quandoque eodem honore Sorores Augustorum, ut M A α C I A N A, Sc ejus quoque filia MATIDIA; quibus itidem non Augusta conjugia, sed illa cum Trajano cognatio A u GuSTAE nomen, ac NummoS cum eodem signatos conciliarunt. Haec Vero praeter morem

Romanorum & exemplum, qui Consularium Matres c s. qu dicta negantem novi Ulpianum, consulare,

autem semimas dicimus Consulariam uxores, adjecit Saturui-

119쪽

DE P R AE s T. ET USU NUMIS M. 6Os s etiam Matres, quod nec inquam relatum es , nec unquam receptum. Unde alibi qiloqueJustinianus, solam Ux rem Consulis ad honores admittit Consulares, non autem 1llius Matrem, nisi eadem antea fuerit Consularis, aut jubente eodem Consule; SororeS Vero, Nuru S, aliasque necessitudines diserte eXcludit ; ater vero si NOV. est, Consul hic voluerit ; nam neque Filia, neque Soror forte, neque taxor sibi, est multo magis se nec pertinens ad genus si, hoc enim pure illicitum existebat. Hinc etiam solae dii hae ex feminis Clarissimae , quae nuptae erant Senatoribus seu Clarissimis personis, non autem Clarissimorum fi-Lliae, maxime si plebeiis jungerentur, ut alibi docet idem 'ς ς Της Ulpianus. Indulgentiores itaque Caesares in Adfines

aut conjunctas, quibus praeter Uxores, illud AUGUSTAE cognomen, adnexaque eidem privilegia non semel detulerunt, & publicis etiam Nummorum monumentis tradi ad posterorum memoriam Hiluere. Alias Augustarum, Consularium, aut Clarissimarum feminarum exemplo, quibus desumptae ab honore conjugum appellationes , Cur alatisse etiam dicta sequiori aevo Cu-ropalatarum uxores, qualiS Anna COmnenorum Mater vocatur apud Nicephorum BryCnnium. OUI aetatCL.M.cap. Aetiam contigit, ut Caesariss e dictae sint Augustorum filiae, exemplo filiorum, qui pridem illam Caesarum appellationem erant sortiti, ut liquet ex Niceta aliisque scriptoribus Historiae Byzantinae. Immo nec illud prae

tereundum eX more superiorum temporum , quibus

percussi vulgo Augustarum nummi, quod illa vel cognomina Vel ornamenta non continuo tamen tributa

sint mulieribus, quae admissae videbantur in consortium principalis fastigii. Neque enim AUGUSΤAE vel omnes vel solae Augustorum conjugeS aut Matres, ut modo videbamus , sed quae Caesarum arbitrio &ca-

120쪽

Tacit.

6 DisSERTATIO SEPTIMAritate ac decreto Senatus hac appellatione Ornabantur.

Adeo ut aliquot ex iisdem legamus illis ornamentis c ruisite dum de moderandis potius, quam ampliandis illarum honoribus, Tiberium, Pertinacem, Claudium

etiam, uxorum licet mancipium sollicitos accepimus. Ita AUGUSTAE appellationem a Senatu delatam, Trajani Conjugem ac Sororem aliquandiu deprecatas docet Plinius in Panegyrico; in quam tamen annuente Carfare easdem coniensisse fatis arguunt obvii adhuc illarum Nummi. Haec enim Omnia non aliunde cemtius hodie aut uberius, quam in residuis Nummorum monumentis legas, quibus pars illa HISΤORIAE AUGUSΤAE unice quasi & luculenter potest illustrari. Neque referta tamen in hunc censum omnes illas vel Conjuges vel conjunctas priorum Caesiarum, MAO

NIAS, LEPIDAS, ARRICIDIAS, aliasque id genus ab AEnea Vico inter Augustas in serie xri Cres,rum depictas. Has quippe a prioribus curis Andreae Fulvii aliorumque acceptas fatetur ipse se necdum in Numinis reperisse. Neque enim aut Julii Cassiaris nondum firmata dominatio; aut Tiberii cum UXoribus ante principatum divortia; aut Cati in sorores amor; aut Galbae ac Othonis in principatu coelibatus; aut Vitellii breve imperium passa sunt Uxorum vultus nummis consignari. Immo ne L I v Ι Α Μ quidem, nisi ab e cessiti Augusti, in Romanis nummis depictam reperies, An- qui illam mortuo conjuge ex Testamento Augusti, iu FamiliamJ uLΙΑΜ uomenque Au GuSTAE adsumptam, sub ejusdem JuLIAE Au GuSΤAE nomine repraesentant. Equidem mutationes nominum apud Roman OS

ex Testamen to ficri solitas cum fatis arguunt libri Juris Civilis, tum Dolabellae apud Tullium exemplum, qui