Ezechielis Spanhemii Dissertationes de praestantia et usu numismatum antiquorum

351쪽

DE PRAES Τ. ET USU NUMIs Μ. 83 7 Numerianus aut Constantius junior, & postremus etiam in nummo argenteo illustrissimi Coiberti, v1CTOR OMNIUM GENΤIu M. Quid referam debellatum ab eodem Constantio Magnentium, ac in ejus rei memoriam coronatum a Victoria eundem Caesarem Labarum tenentem, in quo Crucis emgies & mo numentum historiae, quae de eodem haud minus ac Pa

rente circumfertur, consentaneum, HOC SIGNO UI- Socrates,

strum videre licuit ξ Immo quid inde passim Vexisti mi- ς, litum, ut Verbis utar Hieronymi, Crucis insignia reddita, Epist xj aut ejus picturam ardentes Diadematum gemmas conde-'φ μ' corantem,cujusmodi ab aevo Constantinianaeo plena omnis haec memoria: ritu, ut fieri solet, qui majora paulatim & alia etiam dein cepit incrementa. Quid taculo proinde septimo susceptam ab Heraclio contra Cos roem Regum Regem expeditionem recenseam,Cum ut alias ulcisceretur 1njurias, tum ut Crucis signum ab eo Hierosolymis avectum repeteret; prout colligaS e Zonara, Cedreno, aliis, & certe arguit singularis ejus Nummus, cujus ectypum damus e Museo Leonardi Agostini celebris Urbis Antiquarii. In eo nempe depictus Eractius cum filio Eraclio Constantino , seu ERΑcLIus ET ER A. CONST. PΡ. Au G. in alter parte Crux supra globum & basim erecta, cum memorabili inscr. DEus ADIuΤ A ROMAN IS. Quamquam nec

352쪽

838 DIss ΕαTATIO NON Athis, Sarmatis, Britannis, Parthis, Armeniis, Judaeis, Arabibus, Dacis , Persis, aliisque hostibus Populi Romani erecta in Caesarianis Nummis Tropaea videas,aut actos Triumphos , sed de deleta etiam scilicet ac triumphata Christianorum gente , sub symbolo Herculis Hydram perimentis in nummo Maximiani supra jam a nobis illustrato. Ad geminos sed infaustos Diocletiani Collegae Triumphos refero quoque nUmmum aureum eximiae raritatis, qui laudatum saepius Cimelia chium magni litterarum Maecenatis Medicet Cardinalis exornat. Exhibet ille hinc Diocletianum, IMP. C.

VAL. DIOCLETIAN Us AUG. illinc tres Mulieres stantes cum cornucop. & inscr. FATIS VICTRICIBUS S. C. Nythol.Li. Vides hic Τ R I A F A Τ A , ut Parcas Vocat Fulgentius, ac passim Graecorum more Romani auctoreS ; certe ju- Oneir l. D. Xta Artemidori regulam, cui tres Mulieres vestitae Par-ς ' '' cas, nudae Horas aut Gratias signant. Quamquam &Furias, tres Mulieres vestitae, sed facibus insuper ac In Select. flagellis armatae adumbrent in praeclaro Philippi num et' mo', &praeterea Parcas ac Fata distinguit Ausonius,

Iidyil. xl. tres ordine Parca, Tres Charites, TRIA FATA. t

Equidem Templum olim in Urbe Parcis dicatum, sub

nomine ΤRIUM FATORUM , cujus meminit ali-

353쪽

in foro pro Curia, pausio super TRIA FΑΤΑ; sc Romani

Parcas vocare consueverunt. Unde non male liceret colligere, sub Diocletiano erectum Romae Templum illo nomine. Certe nondum exstabat illud aetate Tertulliani, qui Romanos sugillat, quod non tantum honoris Fatis decreverint, a quibus tradita illis erat invita Ju- in Apolog none Carthago, quam lupae Larentinae. Quamquam L V kJ Zogimus Parcas quoque recenseat inter ea numina, quibus in Ludis tacularibus sacra fiebant in Campo Martio. Parcae autem vel eaedem cum Fatis in Theologia Gentilium, juxta sexcenta auctorum i Oca , vel Fati dominae, ut Ovidio appellantur ;An dominae FAΤ1 quidquid cecinere rores, Trist. l. v & quibus Parcis proinde ab PIoratio invocatis additum Li inter alia, BONA jam peractis ungite FATA. Neque vero solum Romae Parcarum AEdes aut Cultus, sed& earum etiam sacra apud Phaeacenses, juxta A Lib IV Ar-pollonium Rhodium. V1CΤRI cI A vero vocantur S'' eadem FATA in superiori Nummo, cum jUXta com suetam apud Gentiles Deorum Dearumque appellationem, ut DI AN AE . VI cΤRICI ; VENERI VI-cΤRΙ cI ; & sexcenta id genus , tum juxta propriam &peculiarem vim ac potestatem horum Fatorum, quibus statJuppiter ipse, quae orbem regere passim tradita ; quorum Occurrentes ubique de cupiditatibus ho

Alioquin ut vicae c1A hoc loco, sic Vicia, Sup

354쪽

8 o DISSERTATIO NON Aperata nonnunquam legaS , eadem FATA , ut apud Senecam 1 Et FATA VICI, morte contempta redii ;& Maronem 1 Contra ego vivendo, VICI mea FATA superses ;

& ab OEdipo ejusdem Senecae , FATA superavi impia. His enim titulis nonnunquam, ob praecipitata funera, ornantur in antiquis Elogiis ; quae Sinistra, Dira, Impia,

Insida frequenter eadem Vocant. Neque alienae ab hoc loco ADLOCUTIONES, seu Conciones illae militares, quarum memoriam & ri- tum tot praeclari Caesarum Nummi conservarunt .Hinc

nempe Suggestus seu Tribunal juxta Plinium, viridi

cespite extructum , stans in eodem Imperator stipatus praetorianorum Praefecto, infra milites cum Aquilis &Signis, ac Inscriptiones , ADLOCUTIO Vel AD

αuM; tot enim modis designantur, dc cujus generis duo hic habes ectypa e Cimeliarchio inclytae Reginae deprompta. Agnoscis ubique circumdatum Aquilis signirique Tribunal, ut de eo Tacitus aliique loquuntur, & quem ritum saepius prae aliis tangit Ammianus, Constantius Sarmaticus dicim

355쪽

dictis Tribunal insistens signissue ambitus se Aquilis, se a

mine multiplicium potestatum, his Exercitum ADLocu-

Tu s es; qui & alibi docet signo per lituos dato, vocatos ad ejusmodi Concionem milites. Inde dictus Lib.xxiv. quoque aliis auctoribus, ut Tacito aut Scriptori belli Africani, Imperator pro Aggesu aut de suggestu vel simpliciter 'gestu locutus, aut aggere assistens, ut eidem Ammiano, & quo adlusit Poeta, Lib. xxtarces medius stans aggere fatur ;ac luculentus etiam super1orum Nummorum interpres Claudian US, Diems ante tamen Princeps confirmat ituros Det Betil.

gere conspicuus,sat circum Iuventus Nixa hastis, pro squeferox accommodat aures. Neque vero frustra ADLocuΤΙONES AUGUSTI

dictas eadem in Nummis videas. Peculiaris enim illa Augustorum praerogativa, non autem inferiorum Potestatum, milites e suggestu illo aut aggere adloqui; si ut clare docet eximius ejusdem Ammiani locus, ubi Julianus Caesar dicitur e Tribunali ADLO Qv I milites noluisse, quia vitabat gravioris invidiae pondus, ne v, Lib. xv t deretur id affectasse, quo sibi soLI deberi Au Gusaeus existimabat. Unde insuper Tacitus illustratur, qui de tumultuantibus Germanicis Legionibus verba faciens &imperium Galbae exuentibus ddici 'bis tamen quisequam Hist. i. s s

in modum Concionis, aut SUGGESTU LOCUTUS; neque enim erat adhuc, cui imputaretur. Inde etiam eam Marco quamquam Collega 8c Augustus L. Verus reverentiam tribuit, ut ei soli milites pro ambobus adloquendi facultatem relinqueret , obsequutus ut Legatus Proconsuli, Capitol. in t Proes Imperatori, jam primum quum Marcus pro ambo- L' ς ψ lus ad milites Esae Locuaeus. Unde utique adsequimur, cur Metio Pomposiano capitale sub Domitiano Sueton. in Ooo oo fuerit, PQ x

356쪽

8 2 DIssERTATIO NON Afuerit, quod Conciones Regum ac Ducum ex T. LLvio circumferret. Immo unde lucem quoque haud exiguam foeneratur Appianus, ubi inducit M. Antonium pace cum Parthis facta, in concionem prae pudore non prodiisse, Domitio vero Ahenobarbo id muneris demandasse, quo nomine pluribus indignationem qua- In Parthi- si spretis eo facto conciliavit, Δομπιον O A νοcα ον ὀκέ-

Quae utique abunde ante oculos ponunt praeclarum horum A uctorum cum superioribus Nummis consensum. Fiebant enim illae Adlocutiones militareS, Cum ante Prae-l1um, tum post Victoriam aut pacem; quo Vel praemia Tae.Annal. aut laudeS distribuerent, laudatis, ut ille inquit, pro I λῖ concione bictoribus; vel de pace inita, sicut ibi jussu M. Antonii, certiores eosdem redderent. Aliquando etiam cu in parte tantum E cercitus aut cum una Legione de illo Suggestu concionati ImperatoreS;nonnunquam etiam convocatiS tantum Legionum Tribunis ac Cen- Com. Gallaturionibu S ; ut vel e Caesare dc Scriptore belli Africani xykI constat. Quas etiam Adlocutiones numquam impune a Romanis Principibus omissas, cum aliunde, tum CXTacito colligas, arguente inter alias improvidae in Vitellio mentis notaS, non A DLODI I o ita enim illi passim aliisque, quod constanter in NummiS ADLOCU Τ Iob exercitioque militem Armare. Quo loco etiam notandum, quod a Theophylacto Simocatta & P. Diacono traditur, indignatos milites, quod Priscus Orientalis militiae dux a Mauritio Imp. creatuS, in castra profectus, more veteri equo desiliens, ac in pedibus milites non salutasset. Alia enim hic ipirum Augustorum ratio, aut carum Adlocutionum, quas in Suggestu sublimes habere consueverant. Quamquam & ab equitantibus nonnunquam factae, ut recte Observat rudi-

357쪽

DE PRAEST. ET USU NUMIs M. 8 3ruditissimus Lipsius in Hocschelianis ad Photium notis , & clarissime arguunt alii Nummi, in quibus Imperator modo de Suggestu ut supra, modo in Equo milites compellat, cum inscriptione Exercitus, quem alloquitur. Tales praeclari aliquot Nummi Hadriani,

in quibus legitur EXERCITUS DA CICUS , aut GERMANICUS , aut BRITANNICUS , aut SYRI Acus, & reliquis adhuc rarior CAPPADO cI-c V s, j uxta sequentem iconem.

Mas1 mi.

Illud nempe consuetum apud Romanos nemo nescit, ut a locis ac Regionibus, in quibuS agebant Romanorum Legiones & Exercitus, vulgo iidem appellarentur , unde obvii apud Tacitum aliosque iidem modo e

Nummis adlegati Eritannicus, Syriacus, Germanicin Exercitus, la alicubi Cappadociae Legiones. Hinc aliuS 6 Usdem Hist.ii. 81. Hadriani nummus, in quo RHETICUS EXERCITUS , quomodo Rheticae copia Tacito; quamquam illae Hist. i. non de Romanis Legionibus , sed de Rhetorum juvenim te, seu Rheticis auxiliis, Rheticis alis cohortibusue, eidem designantur; ac unde liquet insuper vera hujus vocis scriptura, pro qua male Rheticus accuratae eruditorum Virorum editiones expressere. Alioquin& tertia legio in Rhetia a M. Antonio constituta juxta Dionem , sed sub nomine Italica. Ejusdem notae Occurrunt adhuc Lib.Lvos. O o o o o a alii

358쪽

8 DIssERTATIO NON A alii & rari quidem Nummi, quos videre insuper contigit, in quibus EXERCITUS MAURETANICUS, vel EXERCΙΤUS NOR Ic Us, ubi nempe se- Lib. Lv. cundam Legionem collocasse dicitur apud Dionem M. Antonius. Quamquam & Norica juventus de auxiti Annal Mi. liaribus Tacito ; cujus generis trecentos equites a Rege Norico ad J. Caesarem missos refert ipse summus au- Beli. Civ. ctorum Julius ; ac vulgo Norici juxta Italos, Hispanos, Macedonas inter Caesarum corporis Custodes apud Lib. Lxxiv. Dionem. Inde etiam , ut Obiter hoc addam , alii In Cimet. Hadriani Nummi, in quibus M ΕΤ. N OR. seu MetaL, k si Norici mentio, sicut in aliis MET A L. DEL M. seu Cs ih.' Metalli Delmatici. Unde certe illustrare liceret ea quae de Norico ferro ac aere ab iis primum elaborato Clemens ,

Eusebius, aliique tradidere, & in Voce Stephanus, quamquam ibi male e Norico Provincia Urbem facit. Ita Metasti Parthici de quo supra, jam olim apud Plinium juniorem mentio. Musmodi autem Metallis, Noricis puta aut Delmaticis praepositi Procura-

Lib. 1. de torCSCaesaris, quod vel docebit' Galenus, FMεNλλων Emκοπου Κιασαρ . Ut vero a Metallis adii, Castra redeam, occurrit rursus in alio Hadriani h num-'' In Cinaei. mo , E X E R. HIS P AN. h. C. Exercitus Db anicus vel

Hi lanienses, sicut φ Suetonio ac M Tacito, Exercitus - ih v.ψis stanimo ; Velleio His ani sis militia, alias His ana legio

Annal. i. Vel His amae miles eidem Tacito. Ita Hadrianus Spartiano ab His aniensibus ortus, ac similiter Vopisco Bonosus rassaniensis , qui nempe nati in Hispania, aliunde

autem Originem ducerent , sicut innuunt iidem auctores. Haud insolitum nempe Romanis, unum eX alio x iii phobo Gentilitium formare. Sic Exercitus Europe es apud Praescr. ' Vopiscum 1, Romanenses Ecclesia apud h Tertullianum is c. i. Pistor Asimaiate is in Inscriptione veteri sub Trajano,

, quem

359쪽

iolum aut Abrici, sed Germaniciani etiam & I brioiani ,'' illi apud Suetonium, Moesiaci Exercitus, Hispanienses, Ger- In Vςsp cmaniciant; hi in Nummis Decii, EXER cIΤUs I L-LYRICIANI; quomodo & apud Marcellinum Comitem legas I Pyriciani militis Sc Ingyriciana militia libi ut praeter Acta Conciliorum, apud Victorem Tununen-In Chroni-k m, IPyricianos Episcopos Eu nstriciana Synodus apud Cas- μ'

IATPPIOΥ explicat, sub Imperatore Iibriciani Exercitus, aut Tempore libriciani Exercitus, quod reddi debuerat, siub Praefide Ilyrrio, aut forte tabrico qui in antiquis Inscriptionibus legitur. Occurrit quoque in nummiS Postumi EXEaec 1ae Us V Ac. seu Haccensis; a Vacca nempe Numidiae oppido, ac foro ibi rerum venalium e Belli Jugurthini & Africani Scriptoribus satis noto. Nisi potius Vaccaeus aut Vaccenses dicendus sit a Vacca sita ad Pyrenaeos montes , quod Postumi, qui in Gallia imperium tenuit, nec inde pedem extulisse traditur, mentio in eodem nummo suadere videtur. Hinc etiam ab omni Exercitu se ab omnibus Galliis, alibi Exercitibus con- Ti ebeti sentientibus, nempe qui in variis Galliarum partibus a- gebant , dicitur Imperator salutatus. Quamquam apud Tristanum occurrat quoque inter nummoS Postumi filii Ex Εαc1Tus Is c. seu scanicus ab ca Oppido magnae Britanniae, ac secundae Legionis Augustae, juxta Ptolemaeum & Antonini Itinerarium, domicilio: unde lustratam ab eodem Postumo vicinam Galliae Insulam haud male colligit idem Tristanus. Mitto aliam amici nostri conjecturam, qui priorem illam epigraphen, Exercitum Vacantem interpretabatur, seu Exerci-

360쪽

8ψ6 DIssERTATIO NON Atum ex Vacantibus scriptum a Postumo , sicut Exercitum ex Causiariis dixit Livius, ac de Balista Valerianus apud Trebellium ., gaudens quo Uus constitio nusium adscriptitium id es Vacantem haberet. Quibus addi etiam possent Tribuni illi Vacantes, quorum Ammianus non semel meminit. Cui conjecturae, ut alia jam mittam, repugnat ille veterum ac similium Nummorum consensus, in quibus consueto more appellati a locis ac regionibus Exercitus, ubi castra illos habere placuerat. Immo similes Exercituum appellationes ut in Numinis stulptae, ita videntur majoribus Vexillis cum nomine Imperatoris adstriptae, ac inde explicanduS Dio, a quo traditur Vexillum magnum Veli instar litteris puniceis inscriptum, ad notitiam dandam Imperatoris aut Exe citus. Equidem de Imperatore vel fidem facit Constantini Numanus , in quo Labarum cum littera C quam de Constantino recte interpretatur eruditus Are- scholanorum Numisinatum interpres. Referendi huc quoque haud minus insignes Nummi, in quibus commemorata non solum ExercituS, sed etiam rei praecla

MAN Ι; Vel V IRΤUS EXERCIΤuS GALL. item GLORIA EXERCΙΤuS GALL. seu Galliciani aut Gallicani, quomodo apud Ammianum miles Gallicanus, ac denique viae Tu S ILLYRI cI, in aureis Nummis Maximiani, Constantini ac filiorum, item Juliani desertoris , in quibus nempe aut Eques supra navim, aut Miles cum Tropaeo & Captivo; aut Miles gradiens inter duos Captivos , aut duae Figurae jacenteS, tanquam totidem Virtutis illius ac Gloriae bello partae symbola conspiciuntur. Alium quoque citat Savotus

inter Severi Nummos, FIDEI EXERCITUS

GALL.