Ezechielis Spanhemii Dissertationes de praestantia et usu numismatum antiquorum

71쪽

DE PRAEST. ET USU NUMIS M.

TαIUMVIR os autem illos mitto Reip. constituendae, seu Tricipitinam illam Varroni dictam, quam vere arguunt tria Augusti, Antonii & Lepidi juncta in sequenti denario aliisque id genus capita. Quid jam memorem PR AEFECTOS FABRUM , quOS II sino arguere videtur Malleus in denario Gentis Valeriae cum nomine ACΙsCULI adjuncto' At non Mableum eo denotari,sed Instrumentum fabrile,quo saxa ca debantur in latomiis, censet vir inter eximia taculi nostri ornamenta numerandus Nicolaus Heinsius noster,& firmat veteri Glossario, in quo Acsculus, λατόμ' redditur. V t vero de Mallei apud veteres forma lectori ibeeat securius judicium ferre, en tibi cum eundem Aci,sculi nummum,tum alium Lemniorum,cum Vero Malleo &Forcipe, Vulcani utpoteDei Lemnii instrumentis.

Quid

72쪽

18 DIssERTATIO SEX ΤΛQuid enumerem alia Militiae munia in iisdem denariis

expressa , ut T IOB. MIL. seu Tribunum Militum in Fonteia ; Centurionem militem vite caedentem in D, dia, duos Milites, unum pro cive Prostrato Pugnantem

in Minucia, alium pro Vallo in Numoniaῖ Quid dicam tot Legiones signatas in denariis Gentis Antoniae, de quibus paullo infra'quid signa ipsa Legionum,cum additis litteris H. P. ut in sequenti denario Gentis Val riae, cui similem videas in Gente Claudia & Corneliat Quid sibi velint illae litterae silent Interpretes. At nihil

aliud notare mihi liquet, nisi Hastatorum Ela Principum signa. Livius; Hastatorum prim signa, deinde Principum erant, Triarii postremos claudebant. Constabat nempe Legio, ut notum, ex Hastatis, Principibus, &Tri riis; quorum primi sua habebant Signa seu Vexilla, illis notis H. & P. in denario d isti nota ; Triariorum autem erat Aquila, Signum totius LegioniS, quam Vulgo in Medio collocant id genus Numini. Maris autem imperium ab utroque Pompeio, Patre & Filio administratum, sub diversis tamen titulis, docent illius F miliae Numismata, in quibus parens Pompeius PROCOS. Cum Prora navis, Sextus autem filius Pae AE P. CLASS. ET ORAE MARIT. describitur. Scilicet cui Classis erat Provincia, ut loquitur aliquoties Livius, qui & alibi Duumviros creatos refert ad tuendam

oram Maritimam. Eandem vero Classis Praefecti dignitatem M. Antonium, positum alias in supremo dignitatis

73쪽

DE PRAEST. ET USU NUMISM I9gn itatis fastigio videmus etiam adoptasse ex ejusdem Nummo, qui nuper Fulviano operi accessit, in quo hinc ipse cum Cleopatra, illinc Triremis signatur, Cum inscr. PMAEF. CLAs. Tutelam vero junioris Ptolemaei a Lepido Reip. nomine susceptam, Nummi ejusdem posteris consignarunt, in quibus M. LEPID. ΡΟΝΤΙ F. MAX. TUΤOR. RE G. dicitur. Unde praeter Valerium &Justinum Ursino adlegatos, qui Tutelae hujus meminere, Tacitus etiam illustratur; Ann l. ii exemplo quo majores M. Lepidum Ptolemaei liberis TUTOREM in AEDptum miserant. Alias de Pompeio Lucanus

noster, Sceptra puer Ptolemaeus habet tibi debita Magne Lib. v iii Tutelae commissa tuae.

Neque aliter liberis Cotys Thraciae Regis Tutorem datum ob infantiam Trebellienum Rufum, superiori loco apud Tacitum legas. Inter externa autem Imperia occurrit illud LEGATI PROPRIE ΤORE in Nummis Gentis Carisiae cum cstigie Augusti, ubi admitti non debet adlata ab Ursino Ant. Augustini, viri alias fani in litteris judicii,explicatio. Ille enim Legatos Pro Praetore dictos solum credidit, qui Legati primum in Provinciam cum Praetoribus missi , dum his discedentibus aut mortuis, eandem eorum loco administrabant. At ratio Virum doctissimum hic fugit. Notum enim Augusti aevo Sc sequentium dein Caesarum Legatos Pro Praetore appellatos, non Praetorum in Provinciis adsessores au t qui iisdem succedebant,sed supremos Rectores missos ad administrandas provincias Caesaris, sicut Populi Proconsules,qui populi provinciis praeficiebantur. Ratio autem nominis obvia ex usu Veteris Reip., qua Pro Consule aut Pro Praetore primum dictus, qui Consul aut Proetor destinatus ad regendas

74쪽

s6o D IssERTATIO SEXTA provincias vel praefecturam militarem, functiis Magi stratu in eodem imperio continuabatur. Clare id do- Lib. xι r. cet Dio, qui Pro Consules & Pro Praetores dictos tr dit in Castris Pompeii Consules & Praetores prioris anni, aliis non suffectis. Ita crevit paulatim in eadem Rep. Pro Praetoris militaris appellatio frequens apud Livium aliosque, quae postea ab Augusto ad Rectores militarium Provinciarum translata; dum Pro Consules dicti,ut notum,qui praeerant pacatis Populi Provinciis. Neque tamen reperta primum sub Augusto conjuncta Legati Propraetoris appellatio, ut Dio videtur innuere , sed jam recepta libera adhuc Rep. de iis qui vice

Praetorum , sub Pro Consulis aut Imperatoris ausipsectis, parti exercitus aut Provinciae praeerant. Egregie id praeter lapidum auctoritatem confirmat denarius Gentis Pobliciae, in cujus anteriori parte, GN. M Α-GNUS IMP. in aversia vero M. POBLICI, LEG. P α o P R. ut intelligamus hunc Poblicium a Pompeio, qui tum exercitui summo cum imperio praeerat, adsumptum in partem curae militaris, aut regendae Provinciae. Sciendum enim in divisione Provinciarum facta a Triumviris Pompeio, Crasso, Caesare, quae singulis obtigerant, eas Legatorum Opera eosdem administrasse. Accedit huic alius denarius in Gente Caeculia, in quo P. CRAS SUS JUNI. LEG. PROPR.

signarur ; qui nempe Scipionis in Africa Legatus fuit. At vero sub Caesiaribus, dicti non solum Legati Propraetore , sed etiam LEGATI AUGUSΤΙ; quasi totidem Caesaris in commissis Provinciis Adsessiores, ut prior appellatio curam militaris provinciae, altera domandatam a Caesare jurisdictionem argueret. Hinc idem Carisius , quem LEG. PROPR. seu Legatum Propraetore inscriptum paullo ante diximus, in nummo

75쪽

Emeritae cuso, in alio ejusdem urbis Nummo Legatus Augusti inscribitur P. CARIs 1 Us L E G. A U G. in IV Gaza His ania nempe Lusitanica, ad quam regendam missus ab Augusto. Illae enim duae, Lusitania, in qua Eme- Ρrita, de qua magnifice Ausonius, Sulmittit cui tota suos His amarasita,& Tarraconensis a Legatis CaesariS, Baetica autem a Populi Magistratu, ut ex Strabone ac Dione liquet, regebantur. Conjuncta etiam Vulgo, Ut notum, Utraque appellatio , ut Legati Augusti Propraetore dicerentur, quod non solum arguunt lapides antiqui, sed aliquot etiam Graeci Caesarum Nummi, in quibus Πρε,

F non semel nuncupantur. Ita praeclarus nummuS Hadriani Mediccus, ΕΠ EI TEIItem in

Z Υ H N Ω N, hoc eli, Jub Ilio Rufo Legato ct Propraetore Auguli Bisenorum. Thracia nempe, in qua Urbs illa Bigyenorum ac proinde Socrati Biθη ής Θωκης cha, inter Provincias Caesaris remanserat, utpote ex l δν ς δ 'earum numero, quae post divisionem Provinciarum ab Augusto institutam in Provinciae formam redacta fuerat, & quidem sub Vespasiano, ut observat Tranquillus. Tales autem Provincias non Populo sed Caesari accessisse diserte juxta ' Strabonem docet hDio; ac in Ἱ.xvis. specie de Thracia firmant Lapides antiqui. AU G U-S T 1 Vero nomen in eodem nummo non Legato solum sed Propraetori etiam postpositum, sicut in Inscript. Dolabellae, LEG. PROPR. Divi AUGUs 11. ET Thζs. Griut. I 1. CAESARIS AUGUSΤΙ. Eosdem Vero Lega-itos Augusti seu Rectores Caesaris Provinciarum, Proconsules etiam dictos recte negat ad Spartianum Salmasius, nec debuit nuper vir doctus id in dubium vertere. Conjuncta enim nonnunquam harum dignita-

76쪽

s6r D IssERTATIO SEXTA tum nomina in priscis elogiis, distinguenda tanquam munera variiS temporibus gesta, quibus fiebat, ut qui , Proconsul Populi Provinciam administraverat, postea ut Legatus Caesaris alicui ex ejusdem Provinciis praeficeretur , au t vicissim. Ita, ut seXcenta mittam, Proculum quendam signari videas in inscriptione veteri apud

larem Thraciae, Siciliae, Praesidem Provinciae Bygacenae, Proconsulem Africae, aliisque adhuc honorum insignibus decoratum , quos certe ab uno Viro gestos

eodem tempore nemo facile arbitrabitur. Haud aliter nempe ac Balbinus, Rector Provinciarum infinitarum Capitolino describitur. Nec obscura etiam P R o C o N-sULUΜ mentio in Numismatibus antiquis, qui velante, vel post divisionem Provinciarum ab Augusto institutam, regendae alicui Provinciae fu erant praepositi. Prioris generis suppeditat praeclarus nummus Laodiceae percussus in honorem Appii Clodii Pulchri, Ciliciae ante Ciceronem Proconsulis, inscriptus AP. PULCHER . A P. F. PRO. COS. quem apud antesignanos duos antiquariorum Ursinum ac Seguinum eXpres sum videre licet. Posterioris autem ProconsulatuS,

post divisionem nempe Provinciarum Caesaris & Populi, rariores aliquot Nummi memoriam adhuc servant. Hoc vero beneficium iidem praestant, ut qualis tum status fuerit illarum Provinciarum, inde possit indubie colligi, an Caesaris scilicet vel Populi. Crebra enim mutatio earumdem accidit post primam divisonem ab Augusto institutam , ut nempe Provinciae Caesaris in Provincias Populi haud semel fuerint translatae, aut vicissim , sicut praeter Dionem, ex Scriptoribus Historiae Augustae, &coaevis monumentis liquet. Hinc factum ut pro ratione hujus permutationis, Prae

fecti

77쪽

fecti illarum Provinciarum aliquando Proconsules aut Praetores , dum illae erant Populi, aliquando Legati&Propraetores, quum facta sunt Caesaris, dicerentur Temporum itaque habenda hic ratio, quod viris doctis non semel imposuit, & proinde eorum monumen- torum , ex quibus ea de re constare potest. O prum quidem, quam primo sibi vindicaverat, mOX recepta ejus loco Delmatia, Populo concessit Augustu S; unde eandem inter Populi Provincias relatam a Strabone ac Dione videas. Eodem vero imperio adhuc regebatur Flaviorum temporibus, Ut liquet CX nummo, quem novissime vulgavit Cl. Seguinus, inscripto, AN Θ Υ.

cesio, C priorum. Iis enim temporibus floruisse nobilem hunc delatorem Tacitus & Quintilianus satis amguunt. Illud vero hic obiter monebo figuram quae in eadem Nummi parte signatur, haud aliam revera esse

quam Venerem Cypriam, quae Α οδs iisdem vocabatur, &veste ac corpore muliebri, natura virili &barbata ab iis culta, ut ejus simulacrum describunt alicubi Servius & h Macrobius. Ad similem vero Cyprio- ' Ad AEn.

rum Rectorem spectare videtur aereus quidam Claudii '' i

quo praeterea discimus, ad eandem forte Cominiorum gentem, cujus frequens mentio in lapidibus antiquis, Vid. Thes. referendos nummos illos, quos sub Proculeiae gentis Gyψ nomine edidere nuper minus accurate diligentes antiquarii ; quum vel superior nummus doceat Cominios inter alia cognomen habuisse Proculeiorum , neque istud inter Gentium Romanarum nomina, sed cognomina collocandum. Achaia vero Proconsularis etiam Provincia sub Augusto, ad Caesarem autem translata

78쪽

s DissERTATIO SEXTA Lib. m. sub Tiberio, ut observat Annalium Scriptor, Macedoniam ct Achadam onera deprecantes levari inpraesens Proconsulari imperio, tradique Caesari placuit. Haud frustra vero inpraesens additum a gravissimo Authore. Rediit enim eadem Achaia brevi ad Populum, puta sub Claudio, ut cum CX Suetonio, tum ex Claudii nummis Medi-ceis liquet Patris in Achaia percussis, cum inscr. M I N-

ΔΙΟΣ ΑΝΘΥΠΑΤΟΣ ΠΑΤPΩN. Huic consentaneus ab Occone descriptus, ΚΛΑΥΔΙΟΥ ΡΟΥΦΟΥ ΑΝΘΥΠΑΤΟΥ ΠΑΤΡΩN. Bithynia Proconsularis

itidem Provincia sub Augusto, ejusdem adhuc juris mansit sub Claudio , ut si non aliunde ex nummiS utique liqueret Nicomediae Provinciae illius Metropoli signatis , qualis iste hinc cum Claudii emgie, illinc cum

adscripto nomine I AP ΚΥΙΤΙΟΥ ΣΚΟΥ. ANΘΥ-ΠATOT, nempe Tarquitio Prisco Proconsile, sicut nummum istum vetustate exesum legebam & explicabam Cl. vestro Gottofredi. Haud absimilem postea in Gente Tarquitia editum a Cl. Patino animadverti, cum Neronis emgie , ac in aversa parte CXpressiam nomen

co uti faciente , Nicomedensium. Ut ita circa extrema Claudii & initia Neronis, Bithyniae eundem praefuisse superiores nummi evincant. Pro Π PETANIK, seu Pretanico , mallem equidem

79쪽

IrpΙΣΚΟΥ, seu Pristum in eodem legere, cum fide superioris nummi mihi apud Vos inspecti, tum motus auctoritate Taciti, qui diserte hujus Tarquitii Prisci, tanquam functi Bithyniae Proconsulatu circa eadem

tempora meminit ; famnatus iisdem Consulibus TAκ Annal.xiv QS ITIUS PRISCUS repetundarum , ΒΙΤ HYN1sis 'si' terrogantibus. Ut certe inde liqueat, & Veteres au ctores

ejus meminisse, de quo nihil sibi lectum observabant

celebres antiquarii, neque dubitare eosdem debuisse, an per litteras illas NE IK. Nicopolis, an vero Nicomedia designaretur. Sub eodem Nerone alium ejusdem Bithyniae Proconsulem, Attium nempe Laconem, exhibet nummus Cl. Seguini, EIII ATTIOT AA-ΚΩNOC AN OTII AT O T, in Da NIKAIEΩN, sub Attio Lacone Proconsule, Nicaeensium. Sub Flaviis Proconsularis adhuc eadem Bithynia, ut arguit alius Nummus Nicomedensium supra jam alia occasione a nobis

Plancio Varo Proconsule. Sub Tr an O eandem mansisse Proconsularem, liquet alias ex Dione Chrysostomo, orat. qui in ea oratione quam in Patria habuit, Prysancinia LyφI pe urbe Bithyniae, Proconsulis illius Provinciae mentionem facit. Neque tamen Ob superiores illas Nummorum inscriptiones Tacitus ideo arguendus , qui Marcellum Bithyniae Rectorem sub Tiberio, Praetorem non autem Proconsulem vocat, sicut mallet Lipsius, Marcello Bithyniae Praetori objectam. Bithynia scilicet una ex decem Populi Provinciis, ad quas regendas mittebantur viri Praetorii, sicut Consulares regebant duas nobiliores Provincias Asiam & Africam, quod Strabo ac Dio tradidere. Praetor itaque Tacito Vocatur ratione Provinciae Praetoriae, qualis erat Bithynia, haud aliter ac Cyprus Praetoria Provincia vocatur

80쪽

156 DIssEαTATIO SEX ΤΑ 1ib. Y1V. alicubi Straboni; quod nempe Viri Praetorii ad eas regendaS mitterentur, non alitem ConsulareS; quamquam revera in Nummis aliisque publicis monumentis Proconsules vocari soleant, quod omnibus Provinciarum Populi Rectoribus tam Consularibus quam Praetoriis , communis esset Proconsulis appellatio, ut aperte Dio innuit, & firmant aliunde Nummi ac Lapides antiqui. Lipsium decepit Praetoris appellatio, qua Caesaris, non Populi Magistratum credidit designari,quu mpriores tamen non Praetores simpliciter, sed vulgo Legati , Legati Augusti, Legati Propraetore, aliquando etiam Legati Praetorii, ad distinctionem nempe Consularium, dicerentur: Alias vero haec Bithynia cum Propontide accessit postea Provinciis Caesaris sub Hadriano, cujus loco Pamphiliam Populo concessit, ut

Pag. i . ObserVO apud Dionem in Excerptis Constantinianis. Tum vero illius Rectores non Praetores ampliuS aut

Proconsules, sed Legati Augusti &-dicti,Tbes. Grui. quemadmodum Vocantur in aliquot Inscriptionibus

V ς δν antiquis, de quarum aetate inde potest judicium fieri. Quamquam jam ante sub Trajano accessisse Bithyniam Provinciis Caesaris arguere videatur Plinius junior eidem a Trajano praepositus, & quidem Legatus

Thes. Grut. Propraetore, juXta Inscriptionem antiquam, in qua di- cIa Xyλλι-citur LEGAΥ. PROPR. PROVINCIAE PONΤΙCONsULARI PΟΤΕsΤΑΤΕ; quod praeterea pluribus ex eodem Plinio adstruere alicubi conatur erudi- Uar.Lect.1. tissimuSSam. Petitus. Verum ut mittam adlata modo J V ς utriusque Dionis testimonia; aut quod non Bithyniae simul, sed Ponti duntaxat Legat in vocetur in memorata Inscriptione, quae Provinciae alioquin, ut vel ex Strabone ac Dione constat, ab uno Rectore solebant administrari, & una proinde signari in monumentis id ge-