장음표시 사용
161쪽
Claudii mortem anno regnare coepit. Si ergo his patientibus in pipis adbuc erat Eutirius , idem non a ius,
de quo agimus , Non solum non est is sub CZaudio, fed
neque sub Aureliano coronatus . I iotavit hoc Doctor Tullius Cima , is , qui anno I 64s. Suriani pro Duce Altaem o Gubernator praedictam Legendam ex Latina fecit Italicam , ct deinde anno 16s 8. Ronci ione in Patria sua curavit excudendam ; ubi Latinum contextum fere reddens perbolenus , loco Claudii subsiluit Diocletianum , & Maximianum mperatores : quod profecto longe convenientius es , quam duo, pro uno Eutitis r
rii commemoretur . Eumdem errorem animadvert
runt emendaruntque Canonici Collegiatae S. Sixti Useterbiensis, qui pro Claudio Iegunt Diocletianum in additionibus ad Martyrologium Romanum , de qu Pennarius pag. in haec verba : Corpus S. Felicissimae fuiste inventum Viterbii , habent notae margin tes manuscrip ae charactere antiquo Dr Marorologio Romano typis Pasianis Romae cnno I 83- penes me. Ad diem 1. Maii pag.99. ita exaratur: Uiterbii in Ecclesia S. Sixti inventio corporis S. Felicissimae Virginis &Martyris . Ad diem vero Ia. Augusi pag. I9o. Faleriae in Tuscia natale S. Felicis mae Virginis & Martyris, quae sub Diocletiano Imperatore passa est , cujus co pus in Ecclesia S. fixti Viterbiensi requiescit . βuod
dicatur pasta sub Diocletiano , intellige vivente , sed non imperante, sub quo, ut habet Saronius , G alii
Murores eodem tempore dicuntur pas. Ad diem a tem et . Septemb. pag. 2IO. Viter hii translatio corporis B. Felicissimae Virginis & Martyris , cujus fac rum corpus una cum beatis ossibus Episcoporum Magni Tranensis, & Bonifacit Ferentini in Ecclesia S. Sixti reconditum est. Hae notae in Goro a Canonicis huius
162쪽
XI. Antiquit AZiorum SS. Valentini, ct Imarit,major, quam Acyorum S. Secundi.
oesesiae Cologiatae S. Sixti ad praesens quoque recitantur . Claudio censet subrogandum Diocletiani nomen in Actis S. Eutychii : hunc enim Sanctis Ualentino& FIilario aequalem fuisse . Quamquam autem utra que Acta novitatis arguit tom. s. hist. EccL art. O. ¬. 8. , unum tamen Eutychium agnoscit , qui &SS. Valentino , atque Hilario synchronus , & is est , quem S. Gregorius Papa scribit, Redempto Ferentino Episcopo apparuisse .XI. Quod autem circa Acta SS. Valentini, & Hilarii suspicatur cI. Andreuccius , historiam illam de Quaestionariis a S. Eutychio ad Christi Fidem conversis, aut ex populari vulgi traditione additam fuisse, aut ex Actis S. Secundi descriptam ; peroptarem , ut
causam aliquam afferret , cur depravata censeat hac
in parte Sanctorum Valentini & Hilarii Acta , quae ipse assirmat pag. 43. se vidisse descripta in Codice
membraneo Bibliothecae Vallicellante circa seculum Christi undecimum exarato ; sincera autem, vel saltem majoris pretii facienda putet Acta S. Secundi, quae majorem certe antiquitatem non praeferunt: quin potius multo recentiora sunt, sive spectemus ipsam Sanctorum historiam , quae ad nos in manuscriptis Codicibus devenit ; sive eorumdem in antiquis Martyrologiis , S apud veteres Scriptores memoriam . Nam quoad Sanctorum Martyrum historiam in voluminibus descriptam , certum est, Acta SS. Valentini& Uilarii in Uallicellanis Codicibus exarata , longo intervallo antiquitate superare historiam S. Secundi , quae ab Hen schenio ex Codicibus Eugubino & Bo- decensi ad diem 1. Junii edita est: quibus de Actis idem Hen schenius pag. r. f. s. ira censet : Duntur
a nobis primo loco Acta marivrii Sancti Secundi, Amerini Martyris ) non quasia optarem Ys ex scriptis Proconsularibus, velfaltem insigni antiquitate veneran-
163쪽
ta , ex maiorum trudi ione; ex qua nomen judicis , iocumque in modum ms 'Orii, credimus haberi potui se cxtera , fcLicet fermones inter Stinctum G Proconsulem habitos, accipimus ut ab Auctore ex pero simili composita . De aetate M ss. Eugu bini & Bodecensis nihil habuit dicere Hen schenius . A uctorem tantummodo Actorum illorum existimat decimi seculi esse potuisse. Ubi Acta SS. Valentini , & Hilarii ante annum Christi millesimum fuisse composita, argumento est , quod Codex Vallicellanus, qui ea nobis exhibet, ad eum annum proXime accedit, nec tamen ille autographus censetur, sed debet ex alio majoris vetustatis Codice fuisse exscriptus. Alia sunt praeterea documenta, quae antiquitatem Actorum S S. Valentini, & Hilarii prae Actis S. Secundi certissime commendant, ab ipso Andreuccio cap. I. enumerata. Nam Florus Nonachus
ordinis sancti Benedicti in Monasterio S. Trucionis Leodiensis Dioecesis, qui anno Christi sepi in gentesimo vivebat, in suis ad Bedae Martyrologium additamentis , ad diem 3. Novembris disertam eorum martyrum mentionem facit, his verbis: Pa fio SS. male lini , ct Hilarii marorum. In Auctariis ad Usua dum , qui post Florum septuagesimo circiter anno
suum composuit Martyrologium , res gestae eorum dem Sanctorum hoc elogio referuntur : Castro C
terbiensi Valentini Presse 'ieri , G Hilarii Diaconi , qui sub Maximiano diu laniati , in pyberim mersi, fed ab Ange o erepti , capitis abformone ma
tyrium compleverunt . Quae auctaria , nisi ab eodem Usuardo, saltem paulo post ejus aetatem compositata censet Sollerius . Seculo nono memoratur ipsorum Martyrum Ecclesia in Constitutione S. Leonis IV. anno Christi 8sa data, quae ab Innocentio III. refertur apud Balutium tona .a. Epist. 142. his verbis: si Vico
164쪽
ni . Eodem seculo nono corpora eorum a Gregorio Papa IV. circa annum Christi bas. translata Da rrantur in Chronico Faricia si apud cl. Muratorium tom.2. par. 2. Scriptorum rerum Italicarum pag.387. in haec
verba: Tertius decimus huic Monasterio in regimine foncto praefuit Abbas Sicbardus, longe, lateque exemplum boni certaminis cunctis per omnia ofendens. Nam Oratorium hoc , quod cernimus , is honore Domini Salpatoris , ad sectum huic Ecclesiae Sanctae Mariae ipse consruxit ; ubi corpora Sanctorum Maontini ta larii Marorum de Tusciae partibus Irans ata, cum corpore Sandri Alexandri Sanctae Felicitatis A ii, quod de Roma adduxerat concedente Gregorio m Seris. φο- solicae Praefuis , honori e sepelion . Quae ferme descripsit Mabillonius Annal. Bone dict. tom. I. ad annum 8 o. Da p. 27. Demum in Codice Casimen si , qui
L Cincio re tona.6. manuscriptorum descriptus
in Bibliotheca Romani Sandemiae Archigymnasii servatur, ad calcem vitae cor Ddem Nartyrum, translatione Corporum ipsorum haec leguntur: Suprarictorum vero ta rorum corpora Valentini , ct Hilarii in eodem ioco, in quo sepulta funt , usque Aad tempora Gregorii Im. lyto irae Sedis Praefolis requieperunt ό inde cum debito honore ιepans ea Riccardus in Chron. Fariensii Sichardus ) Ahbas menerabitas moinnaserit Sanctae Dei Gonitricis siti in Sabinis , eoὶ se mit in Oratorium, quod ipse confruxit , G coni nxit Auiae eiusdem Gentiricis , ολ semper Virginis Mariae , pariter cum corpore Sancti Alexandri fl ii Sanctae si
licitatis , quod videt icet corpus Sancti Alexandri , conis cedente praefato Domino P a Gergoris, de Roma a Lduxerat . QVae Omnia palam faciunt, Acta SS. Ualemini, & Hilarii, quae ad nos manarum, non esse recentia, sed perquam Vetusta. Nihil horum amrma-
165쪽
re possumus de Actis S. Secundi, cujus memoria neque apud Florum occurrit, neque in Martyrologio Usuar-di; sed primum , quod sciam, sit mentio translationis ipsius a Lucio Papa III. celebratae a suburbana tunc Tuscanellae in Etruria S. Petri Ecclesia ad urbanam
S. Mariae Majoris anno IIII. Deinde anno I 28s.tempore Alexandri Papae IV. e Territorio Eugubino , ubi corpus ejus, Jacobillo teste , postquam martyrium subiisset , requieverat , ad oppidum Pergulae in Ecclesiam Eremitarum S. Augustini translatum narratur . Demum anno 13o I. sub Bonifacio IX. idem Corpus ibidem recognitum: ut docet authenticum rei gestae Instrumentum, quod profert Henschenius tom. I. Junii pagin. s. Ergo antiquiora habemus pro Actis S S. Valentini , & Hilarii documenta, quibus conficitur, auctorem Actorum S. Secundi potius ex illis descripsisse ea , quae utrobique in eamdem fere sententiam leguntur.
XII. Age nunc, descripserit Auctor Actorum S S.I a lentini, & Hilarii ex Actis S. Secundi ea, quae de S .Eu VMς μμ 'tychio Presbytero narrat; quid aliud transcriberet , squam quod in exemplo antiquiore, ac proinde genuir Bostrum , set eno , legebat Θ Constat itaque , S. Eutychium Diocle- AAu SS. Vatiano ,& Maximiano imperantibus claruisse, sive ejus lentini. Hi- historia in Actis S. Secundi, sive in Actis S S. Valenti- larii probenni, & Hilarii, pro genuino, ac legitimo veteris Scri- tor , sive Actaptoris foetu habeatur: sub iis enim Imperatoribus, S Scςμν i.
tam S. Secundus, quam S S. Ualentinus & Hilarius coronati sunt, quemadmodum Acta ipsorum testantur. Quum autem in utrisque Actis certa quidem , S indubia nota temporis habeatur , in Actis vero Sancti Eutychii & Sanctorum Gratiliani & Felicissimae ,
ea nota satis incerta & vaga sit ; consentaneum rationi omnino videtur, hanc potius ex illa emendare, quam duos Eutychios statuere , quorum neque me
166쪽
moria , neque cultus in iis locis apparet , in quibus claruisse perhibentur: ac proinde concludendum nobis est cum cl. Henschenio : Loco Claudii subsiluendos esse Diocletianum ct Maximianum Imperatores : quod profecto longe convenientius es, quam duos pro uno Eutitios substituere , quorum alter in
Actis Sanctorum Gratiliani ct Felicissimae , alter in passione Sanctorum Valentini ta Hilarii commemo
167쪽
De S. Bonifacio Discopo Terentino.
De Bonifacio Ferentinae Civitatis Epistopo.
REGOR 1υ s. Vis tibi aliquid de Tusciae partibus narrem , ut cognoscas quales in ea viri fuerint,& omnipotentis Dei notitiae quantum propinqui ξ Petrus . Volo, atque omnimodo exposco . Fuit vir vitae venerabilis Bonifacius nomine , qui in ea Civitate , quae Ferentis dicitur , Episcopatum ossicio tenuit, & moribus implevit. Ηujus multa miracula is, qui adhuc superest Gaudentius Presbyter narrat. Qui nutritus in eju. Obsequio , tanto valet de illo quaeque veracius di-
T a cere, Ex S. Gregorii Papae Dialogis
168쪽
cere , quanto eis hunc contigit interesse . Hujus Ecclesiae gravis valde paupertas inerat , quae bonis mentibus esse solet custos humilitatis , nihilque aliud ad omne stipendium, nisi unam tantummodo Vineam habebat ; quae quodam die ita grandine irruente vastata est , ut in ea paucis in vitibus vix parvi, rarique racemi remanerent . Quam quum Dei praedictus vir reverentissimus Bonifacius Episcopus fuisset ingressus, magnas omnipotenti Deo gratias rςtulit , quia in ipsa sua adhuc inopia sese angustiari cognovit. Sed quum jam tempus exigeret, ut ipsi quoque racemi , qui remanserant , maturescere potuissent, Custodem Vineae ex more posuit, eamque solerti vigilantia se Vari praecepit. Quadam vero die mandavit Constantio Presbytero Nepoti suo , ut cui,sta Vini vascula in is Episcopio , omniaque dolia, ita ut ante consueverat, pice superfusa praepararet. Quod quum nepos illius Presbyter audivisset, valde admiratus est, quod quasi insana praeciperet, ut vini vascula praeparari faceret, qui vinum minime haberet : nec tamen praesumpsit
inquirere , cur talia juberet sed jussis obtemperans
omnia ex more praeparavit . Tunc vir Dei vineam ingressiis, racemos collegit , ad calcatorium detulit, Omnesque exinde egredi praecepit, solusque ibi cum uno parvulo puerulo remansit, quem in eodem calcatorio deposuit, & calcare ipsos paucissimos racemos
fecit . Quumque ex iisdem racemis parum aliquid vini deflueret , coepit hoc vir Dei suis manibus in parvo vase suscipere, & per cuilina dolia, omniaque Vasa , quae parata fuerant , pro benedictione dividere : ut ex eodem vino omnia vascula vix infusa viderentur. Quum vero ex liquore vini parum aliquid in vasis omnibus misisset, vocato protinus Presbytexo, jussit pauperes adesse. Tunc coepit vinum in calcatorio crescere, ita ut Omnia , quae allata fuerant,
Pauperum vascula impleret. Quibus quum se idonee satis-
169쪽
satisfecisse conspiceret , ex calcatorio jussit puerum descendere, apothecam clausit, atque impresso sigillo proprio munitam reliquit , moxque ad Ecclesiam rediit. Die vero tertia praedictum Constantium Presbyterum vocavit, & oratione facta apothecam aperuit, & vasa, in quibus tenuissimum liquorem infuderat , ubertim vinum fundentia invenit, ita ut pavimentum omne excrescentia Vina invaderent, si adhuc Episcopus tardius intrasset. Tunc terribiliter Presbytero praecepit, ne , quousque ipse in corpore viveret, hoc miraculum cuiquam indicaret; pertimescens videlicet; ne in virtute facti favore humano pulsatus, inde intus inanesceret, unde foris hominibus magnus appareret ; exemplum etiam Magistri sequens , qui ut nos viam humilitatis instrueret, de semetipso discipulis praecepit, dicens, ut ea quae vidissent , nemini dicerent , quousque filius hominis a mortuis re
De S. Redempto Episcopo Terentiust, deque Sancto Eutychio I Iartyre.
De visione Redempti Ferentinae Civitatis Episcopi.
Redemptum Ferentinae civitatis Episcopum vita Dissisi i tae Venerabilis virum , qui ante hos fere an-' U'S''nos septem ex hoc mundo migravit, tua dilectio cognitum habuit. Hic , sicut mihi adhuc in Monasterio possito valde familiariter jungebatur , hoc , quod Joannis junioris praedecessoris mei tempore de mula
170쪽
di fine cognoverat , sicut longe , lateque claruerat, a me requisitus mihi ipse narrabat. Ajebat namque, quia quadam die dum Parochias suas ex more circuiret , pervenit ad Ecclesiam Beati Eutychii Martyris . Ad vesperascente autem die stratum fieri sibi juxta sepulcrum Martyris voluit, atque ibi post laborem quievit : quum nocte media, ut asserebat, nec dormiebat, nec perfecte Vigilare poterat, sed depresse sus, ut solet, somno, gravabatur quodam pondere Vigilans animus : atque ante eum idem Beatus Martyr Eutychius adstitit dicens: Redempte vigilas Θ cui resipondit: vigilo . Qui ait: Finis venit universae carnis, finis venit universae carnis, finis venit universae casenis . Post quam trinam vocem visio Martyris , quae mentis ejus oculis apparebat, evanuit. Tunc vir Dei surrexit , seque in orationis lamentum dedit . Mox enim illa terribilia in coelo signa secuta sunt, ut hastae , atque acies igneae ab Aquilonis parte viderentur . Mox essera Longobardorum gens de vagina suae habitationis educta, in 11ostram cervicem grassata est, atque humanum genus, quod in hac terra prae nimia multitudine quasi spissae segetis more surrexerat, succisum aruit . Nam depopulatae urbes , eversa castra , concrematae Ecclesiae , destructa sunt Monasteria virorum ac feminarum, desolata ab hominibus praedia, atque ab omni cultore destituta , in solitudine vacat terra , nullus hanc possessor inhabitat, occupaverunt bestiae loca , quae prius multitudo hominum tenebat. Et quid in aliis mundi partibus agatur , ignoro . Nam in hac terra , in qua vivimus, finem suum mundus jam non nuntiat, sed ostendit.