장음표시 사용
131쪽
io VIRO MALVE ZZIte, quam fortuna. Forte credimus, fortunam extra hominis potestatem esse, quia eam in homine non videmus illa nobiscum nascitur, velut alia qualitates de licet non sit operatio mentis, movet tamen animum , ut bene possit operari, siquando venerit tempus opera
tioni destinatum. Profecto haec species est enthusiasmi docet bene loqui illum, qui nescit cur loquatur; docet bene operari cum, qui nescii cur quidve agat. Haec vis est atque virtus supremo specie ac temperamenti,non tantum
operari in suo subjecto , verum
etiam extra subjectum exserere suam virtutem : ex qua in nobis raptus nascuntur aliis inutiles, it que promoVentur a re aliqua no
bis plane incognita, haud dubio
ipsa fortuna. Illa ornatus est temperamenti, quemadmodum eloquentia
132쪽
iquentia linguae omnis conditio-inis homines sibi subdit illa insta-ibilis vocatur , non quod desimat esse bona, sed quod ad meliora se
I dentes in bellu vicinorum lutrumvis oculum dormiebant, non ab- ς miles istis, qui in veternum incidunt, μne,citiis expergiscuntur, priusiquam ε1am instet hora mortis. Fulgor ignis , quo conflagrant vicinae sedes, oculos excaecat Bel l lus quidem videtur, quia lucet, jum cundus, quia illuminat. Nemo id malum sentit, nisi quem tangit. Udentes in ne Romanorum ex- ς currunt populabundi, nec exstectant qbsem , sed tu terras suas revertun--ς tur. Romani postquam hostem in agris μsuis invenere , urbem Veios accede- bant, hostis obriam egreditur,opos μacceptam magnam cladem in fugam vertitur, Romani agros vastant, σε tau
133쪽
ao VIR G. MALVE ZZI tandem Ceyentibus supplicibu3, indu- uias in centum annos dedere cum sor- ue Romulus ad exercitum recensendam Morationem in campo ad Caprea palu-
dem haberet,subita coorta tempesta cum magno fragore tonitribusque. tam deii a nubes illum opperuit, ut 'conflectum ju concioni ademerit nec post hac unquam Romulus visus fuit. Populus suisticabatur, eum a S natoribus, quos omni dignitate exue- rat, fuisti interemptum. Excessus potenti tam semper haec
fama sequitur , quasi ipsa mors metuere sibi debuisset tales aggredi nisi coactari vel postquam principes in multos injurii fuere
crudeles , creditur hominum vindicta fieri, quod tamen naturae crat adscribendum vel opinantur homines, artem multum posse adversus mortem , eaque arte instructos Principes non posse mo
134쪽
iri, nisi in gravissiima senectute. Oritur seditio inter plebem Illa provehit scatebras aquarum , sed illas ex vase non effundit, prona piam paratamque se ad vindictam ostendit, modo ducem haberet. Senator, qui se tempore seditionis caput plebis constituerat, jam domi de Principatu cogitabat. Iulius Proculus accurrit, narrat se s Romulum coelum conscendentem vi- et
disse sibique in mandatis dedisse, uti s
ygni caret popido Romano , Romu- ς' him etιm uirinum velle vocari μPopulia credit , facile acquiescit: ficumque mortem Rom:ιli delare vin- sdicare, sacri cia illi voret. Extenuantur, dum ea ampliatrnatura natura minuit admiratio nefa majorem reverentiam per suadet. Detrahit dignitati, dum illam exiguarum virium limite cH Eo cum
135쪽
io VIR G. HI ALVE ZZIcumscribit, aspernatur divinitatem , sim eam nullius rei capacem esse putat. Facillimum plebi est , Principem Deum constituere quem nim majorem multis aliis videt,
credit esse constitutum. Majorem in Principe speciem, quam in caeteris individuis deprehendit. Ad quod oculis suis penetrare nequit, id infinitum illi videtur quod viribus excellit, extra sortem rerum humanarum collocatur.
Hae sunt illa praeclara actiones Romuli, quas in bellori in pace edidit illi non defuit animus avo suo regnum restituere, non defuit consilium, quo sibi ipsi conquireret Principatum mon defuit prudentia, qua vires suas tempore pacis augebat , prudentia , inquam, quam tot victoriis, tantis viribus, si ili-
136쪽
scilicet ipsi is prii dentiae muneri bus ac monumentis ita firmavit ut etiam posteri ea frui possent. Romulus praeclaris suis factis multam gloriam fuit assecutus: in
medio cursu victoriarum , antequam ullum infortunium fuisset expertus, fortunatus decessit. Ad magna provehere fortuna non potest, nisi virtus accedat. Et inanis omnis virtus est absque fortuna. Dixerim, solum felices aliis longe infeliciores esse: Exitus felices ab infelicibus consiliis voltant expectare. Et quia bonarum suarum actionum rationem reddere non tenentur, quaevis audent inconsulta ratione, quasi benignitas praeteritae fortunae vas magis esset 6 indicium futurae felicitatis, quam nuncius insecutarum mise
Ita fieri amat in hoc mundo, ut sidusa
137쪽
sidus , quod mane supra vertices capitum nostrorum videmus,ejussidem diei vespera infra pedum nostrorum calces deprimatur. Virtus ubi sola est non cognoscitur Consilia solus eventus probat si de illo constat, eum vel spernimus tanquam inutilem, vel dolemus veluti infelicem Si omnibus rebus divinitus contingeret
eventus adversus rationi d sapientiae humanae,profecto crederent homines, hunc mundum casu gubernari:& si omnia succederent ex nutu prudentium hominum, dixerim , homines prudentiam instar Numinis veneraturos. Iam credere coguntur lumine naturae tantum illustrati esse aliquid extra nos , in quo omnia
junctam habent, quaevis facta pro priae
138쪽
pria prudentiae adscribunt, loco fortunae relicto, cui
potiora debebantur. Et cur ob alia stabilitatem timor mortales in-lVaderet, quae non nisi a fortunat potest proficisci Romulus inclaruit duce virtute , comite fortuna Solet quidem virtus a pulchritudine com- naen dari sed nihilominus incon- stantiae accusatur. Virtutis actiones plerumque sunt in ecundae ; bonis fortunae perfidia propria est. Proinde foe- lix fortunatusque Romulus dicii meretur , cui virtus contigit foecunda, contigit stabilis fortuna.
Romulus si cum aliquo prisci seculi viro, profecto cum Mose
i inprimis videtur comparandus: Vterque illorum in aquis Apone batur Moyses, ut truces Pharao nis manus evadereti Romulus, ut
139쪽
A multi, uterque tamen felicissime servatus Moyses inter pastores juventutem suam transegit: Romulus a pastoribus educabatur Moysis preces Pliaraoni interitum accelerabant Romulus Amulium occidebat. Vterq; DuXPopulorum , uterque autor Magistratus de Legum conditor ibit. Et quemadmodum in vita, sic in morte sibi similes erant Moysen
auferebat Deus, ex oculis Israelitarum, eumque in montem aliquem abductum vita privavit, cum sepeliit, ut nulli constiterit de mortis genere vel sepultura: Romulus e conspectu populi item fuit ablatus , in solitudinem aliquam abductus , ubi a senatoribus interfectus, terra mandatus fuit , omnibus mortis ejus ignaris similes quidem hi casus erant, sed diversae horum causae, diversi
140쪽
liversi fila es , ii ippe a diversis
agentibus instit tui Deus cum vi deret gentem Isiacliticam ad idololatriam valde propensam , ne Moysen divino honore proseque retur , voluit Deus sepulchrum ejus ignorari Dei nostri adversarius, quo foveret idololatriam in animis Romanorum, effecit ut de morte Romuli non constaret,& propter hoc ceu Deus coleretur. Vtriusque cadaver fuit ignoratum, Moysis, ut divini honores negarentur, Romuli ut deser
Vitia quae dicuntur moralia Romuli fuere, raptus virginum Sabinarum , parricidia fratris c Titi Tatii Civilis hic tantum error fuit, quod nimiam potestatem Se natu concesserit, de ea illum denuo privarit.