Virgilii Malvezzi marchionis princeps, eiusque arcana: in vita Romvli repræsentata.-fLatinitate donavit Iohannes Krvvss I.F

31쪽

, in c. M ALV ET ZIvidentur, adulantis est, sed recensere ut sunt, nimis est satyricum. Proprium adulatorum est, ut, si quando res praeclaras more suo velint propalare,dedecor ipsis sit, si simplicibus tantum verbis utantur. Veritas enim laudis, quae auditur,imminutio est ac decrementum illius, quae creditur. Proinde quidam eo deveniunt, ut tales laudum praecones plane repudient; putant enim se longe majores iulis, qui aliena et luentiae beneficio tantum possunt efferre. Res praesentes vix bona fide narran -etur, nec absque summo periculo audiuntur. Audiri quidem semper possunt, sed non potest semper de iis judicium proferri. Qui taliae-

mittunt in vulgus, incertam gloriam aucupantur, desinterim cer

tis periculis se exponunt vel qui talia scripta posteris relinquunt,

32쪽

PRINCEPS 3

praeter futuri, frustra persuasit vani honoris expect ationem, nullum fructum ex laboribus suis percipiunt. Gloria mundi ori munem cum ipso mundo finem habet. mundus apud nos cum vita

nostra. Omnes suas cogitationes vertere ad commoda posterorum, res aut praeter naturam est, aut insana Omnes ad honorem reserre

diabolicum ad alioru utilitatem

humanum, ad proprium commodum non attendere divinum est. Praeteribo tam angustam semitam, scripturus potius de praeterito seculo ad hoc praesens.

Ecclipses solis secure in aquis, in coelo absque offensa oculorum vix videmus. Scribam potius de homine generatim, quam de hoc aut illo homine, quippe hic moritur, ille vivit vi sic adaucta est prurigo ingenii mei, ut statuerim a scri-

33쪽

in o. MALVET ZIscribere de factis eorum qui amdudum obiere. Quae si parum faciant ad nominis mei existimationem, certe instar clypei erunt adversus livorem. Hic enim breviter absque ulla invidia expenduntur priscorum facta, ut ea imite-nriar, non invidean ius. Quem vis ardor capere solet audiendi eorum laudes, qui jam praeclaris facinoribus extra omnem livorem se posuerunt, hunianos affectu imo dedecus antiquorum facino Ium nariatum nemini mortaliti si

displicere potest quippe prava in

opinione de seculo praesenti conceptam diminuit. Invidia venenum est, nec operatur in corporibus,quae nihil caloris habent. Nota hominibus cadavera, sed vermibus d avibus p cibum sunt. Sola mors hunc ignem livoris restin gu : potest, dc relinquere cineres

34쪽

cita altero eminentiorem , dum nos omnes reddit aequales, qui nil o quisque felicissimus in subit ad gravistim mala praecipitatur, Ad institutum hoc meum faciet virtus Romuli, pietas Numae, astu tia Lucumi, Servii fortuna, desilu- probita Tarquinii.

Ex Proca Re re Albanorim A nu--- lim Numitor irati sunt q rum alter annis, aster ingemo malor frat. Vetus annorum parens quidem re---gnum suum reliquerat maturae aetatis Vstio, sed contra vim nec patris Poluu- stas nec fratris anm quicquam potuere μ

Potestatem, qua principes uti debebant,in gratiam privatorum, ad servandum justum aequumque, convertunt ad proprios usus, quo corrumpant Iustitia ad nos ce- litus deicendi , ut vim prohiberet Sed pusillanimitas mortalium 3 eam

35쪽

in c. MALVET ZIeam armisi viribus exuit, quominus vim possit propulsare. Interim occidit cum illo sydere, sub quo nata est, dum gladius,quo defendebatur , in ipsam stringitur. Principes dum illam interdum tuentur, ne ab aliis violetiit, ipsi violanta, justitiam armis metiuntur,& ubi de principatu vel regni agitur, apud illos potentis imus quisque justissimus habetur; nam quidvis sibi licere in illos putant,

qui vim vel inferre non audent, vel ipsi metuunt. Praeter rationem esse judicant, si illi rerum potiantur, quorum vires injuriae vel propulsandae vel impediendae non respondent. Hinc fit, ut subditi apud Pi incipes suos nihil juris possint obtinere, quia a viribus destituuntur. Qui gladii potiuntur, quem justitia manu dextra gerit, vix respiciunt libram , quae ab eadem

vestenetur. In

36쪽

PRINCEPS TIn negociis, ex quibus summa rerum dependet, non attenduntur illi anni, qui vita imminuunt,

sed qui conferunt vires c adaugent, is denχ is quibus tempus vincit hoc corpus, ratio utitur, uti tempori possit dominari. Tyrannis enim temporis aggredi ingenium non au et, Rod beneficio famae se reponit in renatum immortalitatis, in tempori propterea non licet gloriari, quod omnia

corrumpit.

Non satis erat muliosolitum Nu- nitoris occupasse. Levis tantum crudelitas esset solio aliquem deturbare, nisi regni illa invasio majoris crudelitatis esset incitamentiam. Ex una altera nascitur, dc postrema fecundissima esse solet. Amulius metuit nepotes Masculi se μxu suredes occidis,mi a femineo se a

37쪽

8 in c. M ALVAZZI xu caret. Metuebat enim, ne, sex sar minis illii nasceretitur , jam dato ex- emplo ad occupamlum regnum abuti

Quem vis tyrannus timet nec sine fato fieri videtur, quod metuat proprium exemplum. Nam

dum omnes timet, neminem excludit, ne seipsum quidem. Asa: se satis securum credit atque tutum ab Aue ulla sanguinis prost*-

ne diιm Rheam Diviam virginem

se ius virginitatem. Tyrannis innocentiae species videtur infirmitas foeminarum. Sed

majus periculum proficiscitur ab

illis, qui minus obluctantur Tantam culpam in foeminis neutiquam possim invenire, ob quam e medio tolli possimi, nec timere possunt foeminas , quarum infirmitati non metus, sed misericor

38쪽

di debetur vita illas non privant, ut ostendant, se illas occidere posia se cum volunt. Sed sypenumero ex dictamine infallibilis divinae justitia ad lapsuria condemnantur ceu mali prudentiae administra

Foeminae instrumenta sunt ad perdenda regna; quod malum optime caveri potest, si faeminae il- plenae ferociae dc virium matri naonio jungantur cum viris sedatis licet illae non timendae videantur, quis tamen tutus esse potest ab illarum prole Filii matre nareserunt, desibi facilis mutatio est, ubi sunt similes inclinatione 9.PO-pulus non dedecori esse putat mutare Regem, dum alium ex eadem familia sibi adoptat. Impium fuisse Amulium , non negaverim .sed impietate illa non satis se poterat tueri. Regnum fra-

39쪽

tri suo auferebat, nepti libertatem, Gutrique vitam relinquebat.Nescio, num contempserit debilitatem Numitoris, vel an fuerit patientiae ejus confisius; vel num cogitaverit, se hoc facto velle proprio sceleri gratiam aliquam conciliare nnuens eo ipso, sibi non animum esse imperandi in aliqua republica illis, quibus animus esset vivendi absque ullo imperio. Regem solio exturbare, eumque vivum relinquere, crudelis pietas est, qua dum tyranni orbi imponere volunt , penumero fallunt semetipsos. Id omne facile in ordinem redigi potest, cujus partes integrae sunt Erigere monumenta virtutis in fundo abominabili, idem est, ac aureas pyramides velle exstruere in loco palustri Regi pietas convenit, quia est voluntarium quid ; Tyranno

40쪽

crudelitas, quia violentior omen meretur illic illum humanitas, hunc vis necessario decet, quae ta- naen ipsum tutum praestare neutiquam potest.Tyrannus commune quid habet cum parasitis Parasiti si captant cibos alienos, crapula, si desistunt inedia conficiuntur: ita comparatum est cum tyranno. Si absq; ulla ratione tavit, perit pro pria crudelitate, si abstineat carnifices manus, pium se tantum simulat, cum non sit. Nulla vitii securitas est , ne in medio quidem cur si virtutis , quippe ibi virtus

contaminatur.

Non diu illa virgo sub Vestalium disciplinasuit, sed duo sitos peperit,

ex Marte enim gravida, uti dicebat Magnitudine arcani necessarium hoc facinus non tam non exculanda, quam MDad dignum videbatur. Hanc fa- mam miri ce auxerunt Romuli prae- clara

cccc