Annales Academici

621쪽

jam exstiterint opponamus ei animi conscientiam contrarium testantem. Indubitanter enim novimus, nos saltem istius aeternitatis nobis haud esse conscios, neque tamen intra limites nostrae nobis notae existentiae inscios esse de mutabili corporis statu et variatis animi motibus novimus etiam, nos eorum aliquando inscios fuisse, quae deinceps nobis acciderunt, et adhuc ignorare omnino, quae in posterum aut sensu percepturi, aut mentuanimoque peracturi simus. Unde merito conficiamus, neque rebus, quae corporis sensibus percipiantur, neque animis nostris, quippe qui in appetendo saltem et cognoscendo tutationibus obnoxii sunt, veram illam competere infinitatem Dei

autem vere infiniti potentiam infinitam divinari posse a nobis ex indefinibili

rerum multitudine tam successiva quam simultanea.

Ut vero, quantum ob ingenii imbecillitatem liceat, divinam illam Infinitatem liquid cogitemus, mentem efferamus oportet supra rerum adspectabilium imagines. amque sensuum obstaculo mentis acies vel minimo obtusa, a recto rationis judicio deviabit. Hinc etiamsi ponamus rerum Conditorem, quod infinitus sit, ab omni aeternitate operatum esse atque in perpetuum operaturum: en unquam ponemus ejus opera esse singuis quoque sempitema -- posito summo illo Auctore, si tamen infinitatis

notione talem et rerum omnium ac singularum et humanarum etiam actionum cogitatam comprehendamus universitatem, cujus innumerae quasi partes, arctissimo cunctae necessitudinis vinculo inter se conjunctae, infinitam seriem tam simultanea quam successiva connexione constituant nonne

facile accidet, ut illam Dei infinitam efficaciam cum ipsius emcaciae in tempore et spati patefactis documentis sive cum operibus opificem confundamus, eaque pro continuis quasi Dei se explicantis effuriis habeamus, adeo ut et isse videatur in perpetuo versari processu Quae procedendi ratio, aut nihil intelligo, aut ita se habet, ut successivos, i. e. finitos

emaciae infinitae effectus, non vero causam ipsam supremam assiciat. Neque praeterea, praedestinatam cogitantibus rerum universitatem sive ante stabilitam universae naturae harmoniam, de ipsa creatione ita aestimandum cst, ut quasi secum, antequam ageret, ab aetem Deus de mundo condendo deliberasset. amque hac computandi ratione tum successionis, tum extensionis affectiones, quarum omnes participes sunt res

622쪽

tatem quam poterimus summam tribuamus, ab ea nefando remOVere debemus vel minimam finitatis speciem, omnem tollere comparationem, omnem

excludere limitationem. Verum enim Ille vere infinitus cogitandus est, semper idem ubique praesens. At cum ita tamen utamur terminis finitis, ecquid tandem Dei infinitatem per spatium etiam diffusam esse temporisque momentis absolvi lateamur 'ocul absit ut finitatis arietiones rursum absolutae intrudamus infinitati. ut mur profecto vocabula res finitas significantia, et balbutientes quidem, sed in cogitanda absoluta Dei infinitate mentis acumine vim negatae finitatis comprehendentes.

Quod si ita est, quam inepte aciunt, qui, sensibilibus intelligibilia adsimilantes, absolute infiniti notionem notis empiricis colligendis sibi informare velint. Nulla enim rerum imagine repraesentari, nullis notionum empiricarum notis designari, nullis denique rerum universarum praedicamentis universalibus comprehendi potest illa vera Infinitas, cujus amore tamen et admiratione ita sensus mortalium persunduntur, ut sola se mollis

cernere posse intelligant id quod semper sit simplex, et uniusmodi, et tale, quale sit. Sic ero, quotquot sint mentis ideae, cunctae coalescimi una suprema Dei infiniti, i. e. persectissimi idea quae, quoties sub sorma notionis incomprehensibilem Dei naturam comprehendere periclitamur, tanquam Socraticum daemonium nunquam impellit, sed ab ardua definiendidissicultate reVocat. Neque aliter prosecto infinita Dei natura quam omnibus negandis finitatis conditionibus soritis cogitari potest ); quae cogitatio, licet res ipsa humani captum ingenii superet, mortalium tamen animos, aetem numinis inspiratos afflamine sancto, ita totos occupat, ut non tantum in solari systemate astrorumque immensa compagine, sed in minimo etiam pulveris

exigui tragmine manifestatam agnoscant rerum opificis Optimi mimi Μajestatem infinitam.

salicta V De Trinit. V. 1, 2.

623쪽

Sed jam sentio me argumenti gravitate esse longius provectum quam temporis ratio postularet postulat autem, ut tandem veniam ad eorum relationem, quae Academiae hoc anno laeta vel tristia obtigerunt. Et multa quidem adversa, heu nimium multa, eaque luct-sissima, cademiae nostrae acciderunt. Nam totus sere mei muneris annus tam lanestus et hequens fuit carissimorum capitum amissionibus, ut sane tot casibus commemorandis prae moerore animi impar essem, nisi me hoc tristi parentalium inicio si entem ipsa erga mortuos pietas sustentaret. Quinquo juvenes, artium ac disciplinarum in hac cademia studiosi, flebili lato concesserunt. David endricus leuWens, ex pago muto Frisius, vix inito literarum curriculo ), quibus ad Theologorum scholas praepararetur, aegrotare coepit, ac tandem post lentum lethiserumque morbum in hac urbedio I mensis ovembris hujus saeculi anno XLVIII, aetatis Ix tabe

absumtus est.

Eodem hujus saeculi anno, d. Xm m. Decembris, Campis, aetatis anno xx morbi vi ac morti succubuit Ioachim Ernes tua voninioW, winae natus, literarum ad Iurisprudentiam propaedeuticarum studiosus praestantissimus . Hendricus Janus Verschuir, Gravia - , Medicinae Candidatus δ), longa aegrotatione tabefactus, hoc anno h. saec. XLIX d. VIII m. Ianuarii, in hac urbe animam reddidit, nondum expleto quinto et vigesimo aetatis anno triste sui desiderium relinquens tum aliis, tum maxime parentibus. Eodem hoc anno eodemque mense malissimus disciplinarum Μathematicarum et Physicarum studiosus Renatus Ludovicua Augustus Guillelmus an adera ), annos natus viginti, cum ob infirmam valetu-

624쪽

614 F. C. GREU VEdinem iter in Germamam auscepisset, post breve tempus, quod Bonnae commoratus est, fici mortis iter, tabe consumtus, adiit. Intra breve temporia spatium quatuor illi juvenes desideratissimi occubuerunt; quinque ero mensibus post quintus occubuit. Nam quum jam seriae aestivae inchoatae essent, omnium opinione celerius flebilis nos perculit nuntius de acerba morte juvenis egregii Guillelmi Regneri overs, Mane erant, literarum studiosi; qui scholas modo per aliquot menses irequentaverat ), quum aegrotare coepit. Initio quidem morbi ita leves erant commotiunculae, ut vix aut ne vix quidem vitae periculum instare videretur; sed mox secuta est labris Meliea. Hinc, ut vires reciperaret, die VII m. Μrii, una cum parentibus curarum plenis, in Gelaiam se contulit, ibique rusticans in pago Roseadaal paulisper revirescere ridebatur. Spem autem, quamquam fragilem, qua solliciti lactabantur parentes, praevertit omnem repentina corporis conquassatio nam postridie quam placido ille adhuc animo in locis silvosis ambulavit, isnouum amplexis

extinctus ea d. XVIII m. Junii, cum natus esset annos decem et Octo,

dies quadraginta. Μors ejus multis certe nominibus tristis est atque luctuosa Luget alumnum Academia, recentem quidem, sed magnis ingenii animique dotibus praeditum, et suo jam exemplo ad vitae honestatem et studiorum assiduitatem alios inestare solitum Lugent commilitonem strenuum es s Academici, quibus quam carus fuerit, funebri sodalium pompa indicatum est. Lugent discipulum praeceptore aestumatissimum, modestiae et doctrinae inde dignissimum. Lugent optimum juvenem propinqui et amici, qui merito suspicabantur tal- filium clarissimo patri aliquando similem suturum. Luget statrem frater conjunctissimum lugentque gnatum parentes carissimi Heu, miseri parentes, quibus sexies intra sexennium immatura mors liberoram acerbissima inflixit vulnerat Insatiabili os luctu affectos esse sentio. At vero, in calamitatibus continuo ad desperationem sollicitati, non tamen sensili doloris violentiae indulsistis neque principalem animi partem nimio moerore dejici passi estis. amque te, o Vers, collega conjunctissime quem absentem appello, quippe qui nostris semper

Τ Ιns pl. R. Acad. d. xxx m. Augusti a. h. s. XLVIII.

625쪽

mentibus praesens es, te una cum conjuge, quae virilem constantiam

retinuit, Religionis Christianae sanctitas sustinuit. - axit Deus benignissimus, ut indies magis vitae spe melioris confirmemini, incolumesque servemini in atriae decus, cademiae gloriam, filiique salutem, amunies, tanto naus agi superstitis lΙnterea unius nuntio mortis duorum collegarum animi pariter percussi sunt. Cognatam dilectissimam d. xx m. Μέ Si eeae vita defunctam, uterque luget alter, Franciscus Zacharias Ermer in sororem alter, Janus Guillelmus Ermerina stadiis uxorem. Dolemus vobiscum, viri amicissimi Deumque precamur, ut ex ipsa etiam laminae praestantissimae recordatione capiatis doloris aliquod solatium ac levamen. Neque aliae causae luctus desierunt cademiae nostrae, quam satalis necessitas orbavit quatuor viris egregiis, qui singuli, suo quisque modo et loco, laudis gloriam meruerunt. Μedio sero mens Octobri anni superioris morbus, qui tolera dicitur, cum grassaretur per Europae regiones, huic etiam urbi insidiatus est; sed non nisi paucos subinde cives intra spatium septuaginta circiter dierum sua peste tentaverat, quum exeunte mense Decembri hinc quasi subito defugit, alias orbis plagas violentius tentaturus. Huc autem rediit initio m. Iunii hujus anni , ut, quo lenius antea saeviisset, eo jam nunc serocius insaniret. Isti morbo atrocissimo succubuit Janus otiomaraten, d. x m. Julii, eo ipso die, quo, quibus haec eadem lues lethalis vitam abstulerat, carissimae uxoris et teneri gnati laneribus justa esset soluturus. Inmuseo Historiae Naturalis tam Z logico quam inneralogico, ab anno inde h. s. decimo nono ars tenus ad obitum usque Amanuensis munere iunctus est. Vir erat strenuus, rerum Naturalium experientissimus, tam ingenio et memoria excellens quam Moliniae studio, Anatomiae comparatae peritissimus et in arte maxime Versatus praeparandi ac decorandi omiaeque componendi cujuscunque generis animalium exemplaria. Quibus instructus dotibus, ita semper in ossicio erat, ut ex vero Winderent dextella

nunc Metur.

Lugemus tecum, vir clarissime Van Winderent talem virum et Academiae et tibi maxime tam flebili casu ereptum. Sed nolo diutius ejus commemoratione, cujus laude antes hos octo dies ipse celebra-

626쪽

616 F. T. GREU VEst i), tuum animum contristare; quare potius ubi gratulor, quod eius meritis, tanquam laudis, pietatis monumentum condidisti, qua pupillos quatuor superstites prosecutus es eorumque saluti benignissime providisti. Alio morbi genere, virium debilitate fractus, hoc anno diem obiit septuagenarius vigesimum septimum mensis artii, vir amplissim men-dricus Octavius ei th, natus Sisinae d. XIX vemb. superioris saeculi a LxxvIII, metae atrii celaberrimi filius, Iuris utriusque Doctor, Eques ordinis Leonismederiandici, Curiae judiciali Groniuganae Ρrovinciae Iudex adscriptus, ejusdem Provinciae Archivarius, atque hujus Academiae Curator honoratissimus. - Singulari vir ille praeditus erat veri investigandi ingenio qui, cum in excolendis artibus ac disciplinis amore maxime Antiquitatum agraret, tum uris atrii studio, tum Historiae cognoscendae multis profuit scriptis, atque alios suo exemplo ad ejusmodi studia incitavit. Si autem talis viri merito celebramus industriam, diligentiam mentemque omino tam perscrutandi quam meditandi regibus locupletem, haud minus celebranda est optima ejus ad virtutem indoles, animi candor, moderatio et gravitas, religionis sensus morumque integritas. Sed quid opus est verbis ad tanti viri laudes celebrandas Ipse sua se

doctrinae ac probitatis fama tuetur. Nunc, o m. renovare ubinae dolorem, quo nostros animos concussit inexorabilis mors duorum Collegarum, quorum equidem commemorationem, et argumenti copia oppressus, et ne rem actam ' agere videar, paucis tantum verbis complectar. Gerardus Joannes eiier ), die XV m Augusti, a MDCCLXXXICliviae natus patre doctissimo et matre nobili, jam a teneris ab idoneo

Vir L an vindero in Moiα- , quae Oroniuga est, P mo e mamicta Metivir an eis rima Maesoractas , d. m. Octobr. h. a. de ars te ni vita a meritis publico verba fecerat.

De vita rebusque mei eri ipse oopiosius egi in Aetis annuis odietatis iterarum Νωerlandiearum Lugduno-Batavae. - ulo sit 'iographiam conscripsit vir doctissimus Guillelmus meo her. in aes Academia Paedagogicos Laetor Videatur Groninycte conrant, ' 50 et 52, d. 22 et 2 m. Iunii a. 184s. Philosophiae theoretio e Magister, Literarum humaniorum Doctor, Professor orinnarius, variis Metatibus Litorariis adscriptus mei .

627쪽

O O. 617 paedagogo literarum Germanicarum, Gallicarum, Anglicarum, tum ab aliis doctoribus atheseos, istoriae et Geographiae elementis imbutus est:

adolescens porro Gymnasium frequentabat. Intervenerunt autem calamitates

domesticae. Hinc traditur anno aetatis duodecimo in disciplinam Rompii, Chirurgi et edici peritissimi, apud quem tanquam filius sex subinde degit

annos, atque eo quidem consilio, ut istoriae Muralis, Bolanices et Anatomiae studiis adortem Salutarem discendam praepararetur. Iamque adeo tantos hac in re progressus secerat, ut se summos in Facultate Μedica honores aliquando consequi posse exspectaret, quum, novis ortis dissicultatibus , spes eum frustratur. Itaque ut vitam ipse suam sustentet, vigesimum vix aetatis annum ingressus, anno hujus saeculi primo Nomomasi cium suscipit praeceptoris domestici eoque defunctus, anno h. s. quarto is te damum proficiscitur, similem illic conditionem accepturus. In illa Hollandiae urbe celeberrima per annos quatuordecim cum plurimis eo tempore celeberrimis moratus est viris, ad quos se, cum cognoscendi ardore impelleretur, ita sedulo applicavit, ut eorum ipsi valde huctuosa fuerit consuetudo ad eam sibi scientiae copiam comparandam, qua prae- cultus quasi est ad Uterarum ederiandicarum et Historiae atriae cathedram. - ostquam igitur quibusdam varii argumenti scriptis jam suam satis doctrinam probasset, ann hujus saeculi decimo octavo, cum paulo ante duxerat uxorem), in Athenaeo ruxellens Literas Belgicas docendi munere donatus est; nec diu post, quippe jam anno h. s. XXII, ovanti vacuam laterarum ederiandicarum, Eloquentiae istoriaeque atriao cathedram obtinuit, munerisque provinciam auspicatus est solenni oratione, sermone emacula habita de ludis linguae ederiandisae ad amorem Patriae alendum σαωimo ). Per octo annos in illa cademia ossicii sui partes pro viribus accurate implevit ibique cathedram diutius certe ornasset, nisi orta d. XXIV m. Augusti a. h. s. XXX mxellis seditione ), se munere 'osessorio abdicare coactus suisset. Ἀnte autem quam sibi cum familia inmollandiam reverti

Diove de Moesming de Nodorlandsine laia, et est istae ter evortarin vati Ware aderiandaliesdes' quae oratio inserta est Annalibus Academiae ovaniensis. Statim Lovanti hestata, turbisque dein per omnes sere Belgieas regiones excitatis et dilatatis.

628쪽

618 F. i. GREU VElicuit, praegnantis uxoris causa aliisque curis domi retentus, multis Lovanti incommodis obrutus atque tam anxio saepe timore quam plebis aliquando minis vexatus est. Tandem vero eliciter Amsteladamum rediit, ac brevi

post ex decreto Regio in hac Academia Facultati Philosophiae theoresimo

et Literarum humaniorum adjunctus, Groningam petiit, atque deinceps in hac urbe munere tradendae Historiae atriae sibi demandato ad obitum fere functus est. Nam non nisi per octo dies morbo decubuit, atque omnis plane doloris expers ex hac vita egressus es d. XXII m. Novembris,

anno h. s. XLVIII, aetatis LXVII.

Lugent eum a grata memoria prosequuntur et uxor et tres filia superstites. Luget Academia doctorem Literarum amantissimum atque utilitatis civium cademicorum promovendae studiosissimum, lugentque rosessores collegam conjunctissimum. Et merito quidem. Nam et co nodus fuit omnibus et valde comis in amicitiis obsequio tuendis, benevolens omnino erga discipulos, nec non humanitatis observantia morumque facilitate insignis. Si vero minus fortasse ejus pervulgata sit fama, haud tamen parvi facienda est doctrina, cujus specimina dedit cum aliis scriptis D, tum maxime editione, adnotationibus illustrata, anuscripti visam e continentis, saeculo XIII compositi Laudanda inprimis est vita qua domestica atque privata, cum domi suae ad sciensiam ipse suas erudiverit filias, et tam sermonibus quam virtutis suae exemplo a teneris inde earum

pectora Religionis honestatisque studiis imbuerit. At vero e ij eri vita defuncti mox paulo laudes condidit in Diario publico ' inque collegae funus nobiscum lugens prodiit collega ille dilectissimus, cujus, heu nunc etiam lugemus obitum Vana fuerunt vota, quae pro vita ejus et nos fecimus et fecerunt omnes Literarum amantes.

Hoc ipso anno hujus saeculi uix Bartholdus Hendricus ulos φ),

exanitatis semestri morbo viribus, jam expleto aetatis anno supra sexagesimum secundo die xx mensis Junii, hora octava vespertina aevi spatium finivit

Seeundum indicem, quem ei erus ipse consecit, ejus eripia oommemorabimus inha. Groningsche Courant, . 24 Novembr. a. 1848. Eques ordinis Leonis edolandiei, Philosophiae theoretieae Magister, Iuris utriusque et Literarum humaniorum Doctor, in Facultate Phil. theor. et Liu hum. sessor ordinarius, multis odietatibus iterariis socius adscriptus.

629쪽

O O. 619 Natus est anno MMoLXoVII, die VII mensis Martii Lulossius parentibus honoratissimis μιν niae, ubi puer laterarum imbutus rudimentis, deinde adolescens in Gymnasium deductus elegantioribus studiis operam dedit, quibus ad scholas Academicas praepararetur atque eo quidem successu in illa incubuit, ut jam anno hujus saeculi quarto in hac doctrinarum Universitate inter cives Academicos inscriberetur. - Tantos autem p

gressus in secit tam in lateris et hilosophia, quam in uri rudentia,

ut anno h. s. nono, post defensam dissertationem philosopham de Liberia re, utriusque uris Doctor renunciaretur. Tum vero ad annum usque h. s. undecimum in urbe natali Causarum atronus extitit, et inde porro ad

annum decimum quintum, Justitiae Vindici adjunctus, juris tuendi munere functus est. Interea autem, se totus ad eloquentiam accommodans, edendis studiorum se tibus x jam ingenii doctrinaeque praestantiam prodidit. Ergo i

haud diu post anno h. s. decimo quinto, oblata est in hac Academia tum Eloquentiae, tum laterarum ederiandicarum cathedra, quam inauguravit d. XV m. Novembria publica oratione, emaculo sermone habita, de ludio maeulae linguae uerarumque, cuique nationi nee gario ad auctoritatem tibi uindieandam e gloriam ' Atque dehinc per triginta tres annos eam cathedram et assidue et mirifice ita marit, ut elegantiorum Literarum studia proferret, suaeque fructus institutionis uberrimos effunderet. Νamque vitam ille vere consumsit in literis, modo in scholis docendo aut aliis in locis orando, modo in studia domi incumbendo, tum ingeniosis aliorum libris, quorum qua heluo fuit, ad suam augendam doctrinam attente consulendis, tum etiam in aliorum, maxime studiosa juventutis utilitatem componendis varii argumenti scriptis, quorum plurima insoliti ingenii mamentis lita sunt, et quae cuncta sua Orma, tenore ac

proprietatibus semper sero ipsam ulossii indolem reserunt. Et vero do

DTum itineris anno MM VIII per partem Germania saeti descriptione, tum prosa Poematis ossiani, quod Lotirae inscribitur, traductione illa nono, haec decimo hujus saeculi anno typis pervulgata. ver de ood helhises van de eoesmin de eigene aia e letterkundo oo de gelistand heid in mem me nave; quae oratio et Annalibus eademiae ronlaganae inserta est, et separatim edita.

630쪽

620 F. c. GREU VEmulta nocte saepe vigilabat diu elimabat, quae scripserat ac vix absoluto opere, aliud deinceps prospiciebat. Quis Vestrum est . . quem lateat quot et quanti pretii libros Lulossius conscripserit 3 olim autem in recensendis iis nimius videri ); at silentio praeterire non possum opus, insigne tum ingenii et experientiae, tum judicii atque ordinis praestantia, de arie de mandi et recitandi; quod opus, postremo tempore consectum, tanquam extemae suae eloquentiae obrussam posteritati mandavit. Eandem profecto, atque elaborandis scriptis, dictioni adhibuit diligentiam Nam, licet multiplex esset ejus oratio, verborum splendore repleta, vox item splendida et tam suavis quam magna, linguam tamen continuo procudere solebat. Hinc in dies magis et arte dicendi et doctrinae copia enituerunt ejus studia iisque aliisque dotibus factum est, ut in Eloquenti cultoribus principem, in oetis atriae insignem sibi locum vindicaverit. Tanta autem fuit ejus disserendi facultas, ut, sive in Auditorio Academico, sive in alio loco publico, sive in acroasi, nunc prorsa, nunc orsa secisset verba, semper in auditorum mentibus aculeos relinqueret. Quod autem inprimis Academiam spectat, equens semper erat in ejus scholis Studio-Sorum Orona, quorum permulti quoque, elegantia viri et eruditione capti, ad eum plures annos ventitabant. Omnes ille cum exemplo, tum institutionis solertia vinciebat, plerosque facundiae sapore inficiebat, adeo ut in sermone complurium, qui ex ejus disciplina prodierunt, splendida liberae imitationis vestigia conspiciantur. Ut doctrina, ita etiam moribus sibi ut ossius discipulos, collem, cives conciliabat. Quamquam sui judicii tenax magis, quam alieni sequax, aliorum tamen opinionibus suae oppositis facile indulgebat; sed cum esset ab adulatione alienus, adulantium laudes spemebat, nec aliis unquam ipse blandiebatur; at contra saepius cum libera severitate uti laudabilia laudabat, ita perversa vituperabat. Fuit in eo quippe cum austera suavitato veri conjunctus sensus, libertatis amor atque omnino benevola et vere humana indoles.

' Reeensebimus infra illius eripia seeundum indicem a viro doctissimo Guil. Heo hero

confectum.