장음표시 사용
111쪽
id .ut supra docuimus,uel genere uel specie uel numero est idem. quo modo Se diuersum: g nere.ut homo di equus:specie,ut Socrates & Plato: numero,ut ensis, gladius,mucro machaera,α similia. Aut ergo ut c5sesum id superhabitum ab eo dicimus perinde quasi subaudiri nobis molat:aut quoniam etsi circa idem numero diuersentur contraria non in parte eadem tamen. nam albus parte alia Socrates est alia nigerrut capillo.calidus item alia,& alia frigidus.quippe fieri nequit ut in eadem simul parte existant contraria.
7i Necessarium autem est omnia contraria vel in eoi genere esse , vel in contraribs generibus, vel ipsa genera esse.albam enim o nigrum in eodem genere sunt. color enim eorum genas est. tu stitia vero υ iniustis in contrari3s genertibus talus nanque virtus genus est:huius aditem vitium. bonum vero π malum non in genere sunt,sed ipsa sunt genera aliquorum existentia.
OMNIA VERO CONTRARIA AUT IN EODEM SINT GENERE NECESSE EST, AUT IN CONTRARIIS GENERIBUS, AUT IPSA
Quartum est hoc contrariorum theorema nempe aut sub uno eodem genere esse contraria, ut album 5e nigrum. sunt enim sub colore. aut sub contrariis generibus, ut iustitia, dc iniustitia. nam illa sub virtute, haec sub vitio reponitu recontraria autem uirtus est uitio. aut ipsa ese gene ra ut bonu ac malum.haec enim sub genere alio non continentur,sed genera duntaxat sunt Quid ergo duo alia decem illis addenda praedicamenta boni de mali, ut non decem amplius praedica menta sed duodecim numerentur Haec igitur uocata dicimus genera non eadem cum aliis prae dicamentis significatione, per se rure inquam,quo pacto Ac praedicamenta.subsistanci sed quem admodum de Plato quinque illa genera entium dixit ens inquam, identitatem diuersitatem o rem,ac statum,propterea st in iis quae sunt omnibus uisitentur,non autem ς, iure per se ipsa subsistant.Sic ergo & bonum malums esse genera dixit hoc Ioco Aristoteles non in ipsa per se, sed Φυ. in praedicamentis omnibus conspectent .est enim in substantia bonum quodpiam ac malum Scin quanto:& in quati:praedicamentiis reliquis. Bonum nan* in substantia est eius persectio, a sol utamo habere numeris omnibus naturae rationem, nes in ratione redundare, aut deficere. inquanto comoda cuique rei quantitas.m quali color unicuis comodus. similiter de in aliis. At exactius rem aestimantibus ne contraria quidem bonum 6c mglum, sed per priuationem habitum; opposita uidebuntur. Contrariorum enim utrunque forma praeditum sit oportet,ac finitam ha/heat naturam,ut album 6c nigrum.malum autem certam qus subsistat naturam non habet.siquidem ametria hoc est ut sic dixerim immensitas quedam est. at immensitas quomodo sormam obtinere praefinitam potest: Ea de re fit ut nec sub de nitionem cadat uitium. sed quemadmodum habitus absentia uenit priuatio naturam quampiam ipsa certam non habens sic uitium quoque, ues per excessum uel per desectum superest,uirtutis absentia.nam illa cum in mediocritate specte/tur,declinatio a mediocri per excessum uel desinum uitium fecit. ecp uero id nos praetereat cωrracia quanuis sub contrariis generibus esse prodiderit G degenere tamen eorum generalissimo, sed proximo dixisse Sc lubaltem . nanque agere sub eodem genere contraria necesse est. Quanuis enim sub vitio sit iniustitia,sub virtute iustitia habeatur, tamen ea quoque sub comuni quodam uno genere,habitu inquam ac dispositione comprehenduntur. id autem ad qualitatem resertum quae genus est omnium contratiorum generalissimum. Iures sub uno genere degunt contraria. quippe mutuum eorum bellum intelligens natura, superne illa inferne conectenda curauit.
superne nimirum,c5muni genere: sem subiecto communi : IVDO UO TAT ZZOD
Rius autem alterum altero dicitur quadrupliciter. Primo quidem I maxime pro ipriesecundum tempus secundum quod antiquius alterum altero, π vri ius dicietur. In eo enim quod tempus amplius est, O cntiquius o vetustius dicitur. Sec n/do autem quod non comurtilis secundum subsistendi consequentiam:vt unum duo bus prius est.duobus enim existentibus,mox unum esse consequens est. -ο vero existente, duo es non necessarium
112쪽
non nece sarium est. quare non conuertitur ab uno consequentia ut reliquumst. prius autem illadesse videtur a suo non conuersi tur eius quod est esseconsequentia.Tertio vero secvndtim ordinem quendamprius dicitur: quemadmodum π inscient O in orationibus. nam in demonstrativisscientisi est prius o posterius ordine.elementa enim iη geometria priorasunt ordine hs quae describtin/tur sedo in grammatica,elementa Drabispriora sunt. υ in orationibuss militer prehemium narratione prius ordine est. Amplius praeter ea quae dicta sunt,quod melius o honorabilius est,prius natura esse videtur. conflueuerunt autem o multi honorabiliores π mogis dilectos a se priores vulse dicere. ultim o pene alientissimus priorum hic modus. Modi igitur qui dicti sunt de priore, fere tot sunt. Videtur autem praeter eos qui dicti sunt alter esse prioris modus. Forum enim suae conuertuntur secundum esse consequentiam, quod alteri quomodolisset cassa est, conuonienter prius natara dici possit. quod vero quaedam sunt harvsmodi, palam est. esse nanque homi/nem,secundam esse consequentlom ad veram dese convertitur orationem. Namsi homo est, vera est oratio sua dicimus quod homo est: ο conuertitur. Namsi vera est oratio qua dicimus quod ho/mo est,est homo. atilcm vera oratio nequaquam cavsa ut sit res.Nerumtamen res quodammodo causa videtur visit vera oratio. eo enim quod res est aut non est era oratio aut1 ut Ua dicitur. ρυ resecundum quinque modos prius altιrum altero dici potest.
PRIUS ALIUD ALIO DICITUR MODIS QUATUOR .
Prioris meminit in relativorum disputatione ubi scibile scientia, dc sensibile sensu prius ese asfirmabat ea ob rem itas diuersa hic eius significata enumerat,& quatuor numero esse ait. Ac primum quidem tempore prius secundum natura. ternum ordinem, quartum dignitate. NAM
PRIMUM QUIDEM AC MAXIME PROPRIE 'TEMPORE: OVA/TENVS ANTIQUIUS ALIUD ALIO AC UETUSTIUS DICITUR. QVOD ENIM p LUS INTERCESSERIT TEMPORIS, ET ANTI,
QvivS ET VETUSTIVS NOMl NATUR. Primum quidem ac maxime pro
prie inquit prius dicitur quod tempore antiquius de uetustius est. tempore emna Socratem esse dicimus Aristotela priorem. Primum aut e & maxime proprie hoc prioris signiscatum dicit quo ruam quod antiquius est tempore, id consuetudo quoq; prius maxime appellare solita est. Scien/dum porro uetustius idest in palaroteron tum in animatis tum in inanimis: antiquius autem seu magis ut ira dixerim, senius, hoc est to presbyteron, in solis animatis dici consueuisse. S E CV NDUM EST QUOD pER EXISTENDI CONS EO VENTI AM NON RECIpROCAT: VT UNUM DUOBUS PRIUS. Secundum est hoc significatum prioris quod per existendi consequentiam non reciprocat hoc est in quo existendi non refloetitur consequentia: nempe simul insertur quidem, sed secum non inscrt: ut si sint duo, erit ex necessitate unum.nam simul unum insertur.at unum si sit.non ex necessitate duo erunt.no enim smul cum uno inseruntur.quare prius est unum duobus. Rursus existente homine erit animal necessario.nam simul animal cum homine insertur. at si sit animal non prorsus erit homo. siqui dem non simul homo cum illo inserturicum animalia qus homines non sunt complura existantiptius igitur quam homo est animal natura non tempore. TERTIO LOCO, SECUN
DUM ORDINEM Q UENDAM PRIUS. QUEMADMODUM INSCIENTIIS ATQUE ORATIONIBUS, DICITUR. Tertium hoc estis
ficatum prioris nempe prius ordine quemadmodum habet se inquit res in scientiis. Nam praecedunt 8c in demonstrativa scientia propositiones, conclusiones consequuntur. de in Geometria priora sunt inquit descriptionibus elementa. cant autem Geometrae elementa punctu ilineam, sup ciem, Sc similia, quaecunq; theorematum demonstrationem antecedere consueuerunt.Descriptiones uero, quas diagrammata graeci nominant, ipsa theoremata. Et uero in literis priores sunt syllabae dictionibus: elementa syllabis. Idem Be in orationibus dicemus nam praecedunt exordia: praeconstitutio sequitur:dein constitutio: proximae sunt his narrationes: mox certamina. haec autem ut priora sint omnia solo obtinent ordine: ne y uero natura neq; tempore. Potcst nanua Acartis expers orator primum uri certaminibus: deinde exordiis: de tunc narratione. Et Geomoera speculamen prius exponere:de hinc elementa. quapropter haec ordine duntaxat, prioris obtinent
113쪽
o ea quae ex eodem genere e diuerso diuiduntur abinvicem. Simpliciter autems: Isunt, quorum generatio in eodem est tempore.
Si LavL si MyLICITER QUIDEM ET MAXIME PROpRIE DI γCVNTvR EA QUORUM GENERATIO IN EODEM EST TEM,
Meminit de uerbi simul in relativom disputatione ubi dicebat Uidetur aut quae sunt ad alud simul esse natura. quapp merito de eo nuc sermone instituit. Qm uero smul adverbia est priori oppositu triplice eius adverbii differetia tradit.ac primu Oe mota primo prioris modo opponium D 5e qnto.teritu tertio:qrto aut nullu aduersum statuit modu. etenim huc re ante ia diximus ex ptioris fgnificatis alienissimu.Primu igit simul adverbii modu, que maxime quo yptiu di cit eu eme .pnuciata ad lepus Ptineriverbi causa si duo sida aut plures eode i me Matione obtine/rent. Huc aut iure maxime optiu affirmat:sqde sert et uerta simul cosuetudo i his maxime. petis qui eode tri exitat.Cst e primo prioris uti docuimus significato est aduersus hic modus:qd ipsum quoq; prius esse maxime ac pcipve dicebac, id inqua qd penes tepus intelligiti ut Socrates Be Alcibiades. est.n. Socrates prior Te. Ergo si qd Te ipso prius e, id prius dici magis ac potissima ualet obstat aut uestu simul priori,poterit 6c qd simul est ipe peculiatius nucupari. sui aut simul ea quae nem priora neq; posteriora habentur. SIMUL AUTEM NATUR A sVNT A
EA QUAE SECUNDUM IPSIUS QUIDEM ESSE RECIpROCANT
CONSEQUENTIAM. Secudus est hic simul adverbii modus q secudo & qnto prioris
fgnificato repugnat.secudo ade,qm prius id esse illic dicebamus D in existedicosequetia no resoctitur,ut unu Be duo. ne*.n. ut unu duobus,sic Sc duo uni sunt cosequetia. hic uero simul id essesnuciat qd in ipsius esse uertitur sequela, ut duplu&dimidiu. Ur.n.duplo existete cosequens l . , ' .est esse dimidiu ita si dimidiu sit duplu esse ex necessitate cosequis. Quinto aute est oppositu. qm 2 prius qde illud esse .pdebas qd in ipsus ade esiectabulabat cosequetia caulam alteri ut esset reli 1 Mquu erat: Iut in patre ac filio dicebas harun.M in existedi reciprocans sequela na utrovis posito I 3νιγ' F alte e quom subsequio causa in ut sit est filio pr. iccirco de prior esse sere c. hic uero simul dicue aquae in existedi comeant colaquetia, nullo aut pacto alteyt alteri est causa duplu inqua ac dimidiu. haec. n. tu reflectim nas uno posito insere dc ait e necessatio.tu neutru ut sit causa est alteri. Porro uerbis illis Nullo aute pacto est e alteri est causa, adverbiu durarat addedii. qm pr ac filius. 5eduptu ac dimidiu difficultate in re par t.est. n.causa dupla dimidio,qq no ita solu. etenim causatuquos est a dimidio tam obtinens. similiter filio quos cum se phcam obtinet filiv. adiectu ita si adverbiu durarat couenit.qppe de in Pprie est ea qus causa est duraxat, sed no eius quom causa
tu cuius est caula. ET QUAE EX EODEM GENERE A SE MUTUO Ois iv NCTA IN ADUERSUM SUNT SIMUL DICUNTUR NATUR A.
Hic tertius simul existedi modus est a tertio significato prioris repugnat ordine inqua priori.qlia sunt i syllabis elemeta syllabae i dictionibus, i omnibus prooemia. Hic uero simul ea sunt q eude ex priore ordine possident,qlia gna sunt ex diuisione eade sumpta: ut corpus dc incorporeum. do sunt.n.arqliter haec de a substacia,& speciebus specialissimis hola ina de equo angelo εἰ ala. Simul quoq; animam 8d inanime ratione eade dicunfisade haec pati tu a corpe simplr dicio, tu ab atali, interuallo recedui. Terrestre quoq; 5c uolucre dc aquatile a i id genus ola simul dicunc. eope.ri. nullu ait testero est prius.na de a supremo gne pare distana eademq; obtinet. similiter εἰ a specie specialissima.Quod si sorsita uolucre inaues Ad locustas diuiserit.no et auis 6c uolucre simul dicunc sed prius uolucre qm ex assis diuisione acceptu est: auis aut ex uolucris sectione petit. Sutuero priora semper speciebus gna:qm in nulla existedi reciprocant cosecutione. specie posita sciquitur genus necessirio:at positis generibus species non necesse est consequantur.
Otus autem θecies sunt sex,generatio, corrutio,augmentum,diminutio, alteratio, ετ secundum locum mutatio.
SEX MOTUS SUNT SpECIES: GENERATIO, CORRUPTIO, AVCTIO, DECRETIO, ALTER ATIO, AC LOCI MUTATIO. P ii
114쪽
sis fur ab a hv. 'rri modo.n. motus insit genus es .species eius ni alia plura tu sacere & pati.scigie de his nonulli defiMn niuere. Sed no admitteda id genus ro est. no.n.rpositu Philosopho est plus O de Nicamctis sace
θη ciueso est i re dc pati q a principio dixerit Miari. Pr terea ut inter initia quos dicebamus mouere ad sacere με. c l dicametu rese fimoueri ad pari ipse uero motus no ite.no est. n. motus facere.Motus quOP no indicameta sed uias in Diometa esse docebamus.Qua ergo nos latam serimus nepe ut i plum is uocibus ineptione secti qm ea e cu de micamentis pciperet meminisset, ita nobis sane & de motu dictu iri. Habuit.n. i sermone de substatis mctione de motu cu Ppriu assignauisset substatiar, unuidet numero capax uicissim cotracine esse.dubitationes ad hoc .ptulisset no esse hoc yptiu sorasan substaciae qnade no soli ipsi sed omni quoq; dc opinioni copetat.na 6c haec urui ide* numero manem,cotrari e sunt alternis capacia ueritatis ina ac falsitatis,dubitatione solues intulit. no eo' de hsc modo capacia cotraciope cu substitia esse.fit.n. capax cotrariope substatia motu patiens ipsa. sta uero no ipsa motu agitata sed aliis motu sustinetibus ueritate falsitatcgi accipiut. Proinde igieqm meminit motionis,necesse de ea esse nos docere arbitratus est. Decet ita I physicu uini ut iam ante dixi sermo de mota. quaobre qtuor dc ipse posteriores ex octo physicae auscultationis libris in dis iuratione de motu cosumpsit.hic uero im de eo disputat situ logico uiro scrutari couenit in quot species diuidae motus:&q sint:&qquasc6sequans uel cosequanc. SEX MOTUS
SUNT SPECIES: GENERATIO. CORRUPTIO, AUCTIO. DECRE
TIO. ALTER. ATIO, AC LOCI MUT ATIO. Cur in sex partes motus discerpitur qm motus alienatio qda ac demutatio est. Deturbas aut uel a sua ipsius qdq subflatia de generationE ac corruptione facit. uel ab iis q in ipsa sunt substitia penes utitate,facitq; augmentu ac de crementu. uel penes quesitate de fit alteratio aut ab iis q circa seipsum sunt.& mutatio loci coficis. Quiri aut haec tria in disputatione de motu sciedu est,quot species sint motionis abus mutuo discernanc ,δc ad hsc tertiusti specim motus qlis sit opposita. Quot igis species sint motionis ia ipse
enumerauit,sex esse pronuncians. Vcye quo nos scientiaria quoq; ratione intelligamus cur species a motus sex, nec plures sint,nec pauciores ratione in mediu ex diuisone asseramus.Tria igis esse di
cimus q circa natura nram spectans ipsa substana,q in substana habens q sunt circa substatia. Sutergo in ipsa si magnas partes diuidas situ Bc qie. magnas pria diximus qmeis Nicamcta alia snt
in substitia habet tame ex his generatione ut ante .pdidimus. circa subnatia uero sui locus 6c t . Hec tria cu sint generatio de corruptio est substatiae motus:qlitatis alteratio: incremetu ac decre metu quatitatis:ubi uero Nicameli localis mutatio q latio notatur.Porro latio ba recta appella tures sursum uidelicet ac deorsi1 tedicinonulla circularis q in orbe circvagis: ut ii latio recta Sc igype, Sex itaq; species hic tradit motionis latione i rem dc circulare nequaq diuidens. At i naturali auscultanoae genus esse uult mutatione.eiusq; tres esse species motu generatione corruptione. motu na* a generatione 6c corruptione illa i aduersu distinguit. No.n. uult illic gnatione aliquo manetiu mutatione es forma* obtinetiu uepe sm ill Iu aliqdq circa ea accidui. Iccirco q moues,
ta qtu uel qle uel locu inqt moueri substitiale forma q ab initio fuerat seruacia. i gnatione uero ac corruptione uetus forma i eo qd m utas no manet.qm gnatio uia est a quoquo mU ente iens quoda mo. hoc e ab eo qd ptate est i ens actu corruptio com uia est ab ente i no ens. Vepe hic. introductorius liber est,& logicus magis .no physicus exacta de his ratione no disserita sed granerarione quo* dc corruptione motiones esse pronunciati quandoquide no ut physicus hoc lo/m,sed ut logicus disputat,quaerens in his quae Ous sint,vel no sint consequentia.
7. At itaque motus paM est si abinuice diuersi sunt. no. n. estgnatio corrupti omeg; cum iu dimi
nullo,nes fecudu locu matutior militer aut Galli.In alteratione uero ut quadE dubitali pine fissorte necessariu id se alteratur i aliqua reliquata motionsi alteraria: oc aut no ueta est. Gsecuducis rencs pastiones aut coplures accidia nos alterari, nulla aliarsi coicante motionsi. ni nes curei
No cli sub micamelis motus I, in ipsis uisieci substitia. n. gmtio corruptam; spina sed nec substatis gnatio dc corruptio,neq; auctio dc decretio stu,nec alteratio qlatas, nec localis motus ubii dicit .sed nes ad aliqd: nec ipsum esse obtinet i eo motus 9, sese quoda pacto ad aliari habeat. J Ne uero illud nos plerea disputatione de motu uiro esse narurs rones Pscrutari cosentanea. sadet habent ipsum esse res naturae oes i motu. es .n.6chatura ut finiuit ipse motus principi u dc setis.l quappS i naturali auscultatione sennone de eo xducit logius,at exactius disserat. et e qrent du est cuius rei gra hoc loco motionis meminerit. Quida ergo st mimmeta facere dc pati motio nes essent de Ous est nihil locutus, ean hic ab eo sermone de motu institutu affirmarui. quoda
115쪽
necessariu est sis pugione mouetur,nes diminui militer aui π inalys. quare alias ter alios motus erit alter alio.nas esset eade,oporteret id stl alteratur,mox π augeri,uel minui,vel quoia alia H motionu sequised no necesse est. Similiter aut et saugetur,aut alia eliqua mutatione movetur, alterari oporteret.sed sunt qda q augmetitur qno alteratura. ut quadratunomone circisosto creuit de iterat5 uero nihilJactsi est co in alphuiusmodi, quare at motus sunt alanuice. t aut smpliciter motui ede ees cotrarisi. bs vero e ringulasunt et=ngvlagotiora se corruptio cotrari5: augmetationi uero diminutiorsecund5 loca muciationi, ecuiasi locu quies. maxime aure videtur opposta se ad cotrarium Iocsi mutatio: t ei q inferius est a Uuperius es: π ei quaesuperius est, ea suae inferius est. reliquo uero signatoru motusi noscite est a gnare quid serie e t cotrarium. uidetur aut F nihil se ei cotrarium. nis quis π in hoc secundil qualitate quiete opponat: aut in con trariu qualitatis mutatione.scut o in mutatione secunia loca,quiete Iecsita locύ:avi in cotrarium 7αί mulatione. est enim o alteratio mutatio secvndsi qualitate. quapropter opponitur motuisecundum qualitat quies secundά sualitate:auia in cotrarium qualitatis mutatio:vi album feri ad id quia
nigrum est feri. alteratur enim, in contraria qualitatis mutationes D. .
MOTUS ITAQUE ALIOS INTER SE DIUERSOS ESSE CON
Postqua species euumerauit motus hic eas deinceps a se mutuo distinguit, ostediis quom pacto no sint eaede. cp.rigmtio inat corruptio est.nes augmetu diminutio. quo mo.n.qsime suted cotraria: sed nec auctio est gnatio.ens.n.auges no ens fit. c decremem corruptio. & i his ea de ro cogruit. significat. n.decretio remissione entis secuta quacitate: corruptio absoluta entis abolitione. Nes uero rursus localis mutatio cuiqua supradictope colantit. qd a loco in locu demi grat id ne I gignitur,neq; corrupitur, P auges, neq; minui c. nes. n. si Athenis uerbigra Ofisi stac Corinthu Socrates, aliqd ex dictis paties unu:sed ide manens p oia loco Blo dimouec. V D
RUM IN ALTERATIONE DUBITATIO HABETUR NON NULLA, SIT NE ID QUOD ALTERATUR NECESSE CUIUSQUAM RELIO VARUM MOTIONUM MODO ALTERARI. Qdaliae Oe inqt motiones
es no emtem inter se sint, mini dubiit suit. at i alteratione qredu est an qd alterasat,id fim gna tione uel corruptione,uel incremetu,uel decremcm, uel alia caeterape aeteret. Sed no est uepe hoe inquit.na* i plurimis affectibus calefactione inq; pfrictione ac similibus, alteramur ade prorsus, lno in quca ex relisis motu pserimus.nely.n.augeaccio qd calescit aut refrigera uel decrescat uel E . . fiat uel cornipas aut reliquope qdpia oportet sustineat. qre seiuncta ab aliis motibus est alteratio.
EADEM ENIM SI ESSET PROTINUS QUOD ALTERATUR VEL
AUGERI VEL MINUI OPORTERET. Si ideiani esset insitatio emotuu alteratio opus esset oio qd alterae reliquo et motuu quepia sustineret. minime uero id nuc accidit. corpora ade i sole uersata calescedo nigrescedoqi alterat: no in huiusce rei gra auges, minuut ue, aut caeterope aliqd p tivnf. eade potes 8c de iis dicere q a frigore aut quouis aliter mO alteranc.
SIMILITER ET QUOD AUGETUR . AUT ALIIS QUIBUSDAM
CIETUR MOTIBUS, ALTERARI. Sermone uice inuersapiat. o.n.inat solii si ide aliis motibus esset alteratio,id ptinus qd alteras uno quoip alliope motuu cieri oporteret, sed cotta et so sim augmctu,uel decremet uel caeterope alique motu esset, id statim quoq; alterari. maxime caeteris moribus alteratio prior existat,sive ipsos cosequat. naalteratius quoq; olo fiat oportet qd auges siqde cibit alterari primu i sanguine opus est augescerebumis illii in rama nec fieri aliter no predete alteratione incremetu posset. Sed antecedit quoip alteratio q gnanc.na semealterati i sanguine metriuis i carne:ac quouis aliter mo leges postulet naturs. Et uero i motibus aliis ossius est alteratione uel cosequete uel antecedere coteptati. M q locali caenc motu ipserum si plus sint coletius, agitata alteratio seqf:nimipt iis q moues cocalescetibus. Tametsi ergo alios ut dixi motus stili alteratio rio ide tame ex hoc aliis motibus alteratione esse affirmamus. Q siquideuel localis motus alios oes comita na & qd gigni f.& q, corrupis locali quom agitatu prorsus mouet similiter augesces quoq; ac decresces. na singulis his localis motus necesse est antecedat. si resisit,alioyt quea fieri haudquaq pol. Na siue i c5e re aestimes,appropinquare sole & recedere uniuersalia matio corruptios insistiti siue minum p ndas,seme uidelicet i teria, Ietia i utem cadat
116쪽
II oportet.aut mas quot foemina adeat. lim aut locallS est motus.& i corruptione uidelicet cogressa
elemeta a se inuice opus est discemanc. POrIO i augmeto dc decremeto pipitara est loci mutatio.siqde maiore ex minore lota obtineat Oportet qd augec: Se minore ex maiore qd deminuis. Sed id et d, alterascit:iu st a pfundo adsuPficie qlitas,ut i erubescetibus uel pallescetibus pmeel:tu se alterans appropinquare alterasceti sit necesse. V d etsi mota ocm localis costas motus in in sit ab iis alius plane d lucet.qnqde dc si luci expositu corpus Oio comitat umbra no ob id in S umbra iam corpori i luce posito est ide.sic ergo εἰ in alteratione, quis motus haec alios oci sequas, no ea in dere ide quoq; est illis:qn ne motionis Oe Ois comes est alteratio. Na q p additione auget crestat νde euadui. n.ex minoribus maiora ut si m cisterns addas sed no fui alteratiora. ppe M i ea coteta affusa alia creuit no alterata. Et q extrahic recta linea no alteraltas auges Ueta nec qdo alterae aurescitetsi q discit q irascic q metuit,no augescedo alterac. id qd uel ipse declaras subiugit a im
ouit OVA DRANGULUS CIRCUMPOSITO ly SI GNOMONE AVγGEsCiT QVIDEM, AT NON ALTERATIUS EVADIT. Na&auctus,
manet et qdragulus. qre ne decremees Uc est ali cratio. siqde detracto a qdrato gnomone qdratuqd reliquu est masit Veμ qm alteranonas acstetis motibus diuersitate ondere uolens Aristoteles qdtagulignomonisi comeminit age uerba illa exponamus. Gnomone igis Geometri unu qu pia ex ambictibus diametes qdragulis notant,ubi ta duobus simul coplemetis fuerit.quo aut plana ea q dicimus fiat sermone i hoc ipso descripto meditemur. Spactu esse drqdr. ulus qd ab lateribus qtuor inuice ritibus & rectis angulis cotinec. Sit ergo qdragulu spac .a b c d .qd sqlesq/a b.c d. lat e pariter distet,sitq, h, g h:quae.e flinea i. R. pucto intersecet. fiunt qtuor itaq; intra a b.c d.qdragulu spaciaequoye duo diametes ambietia,nc dceb.hk.&kg.c s.sut qdraguli teli, qua duo coplemeta nucupac. u ergo uitauis qdragulo e . H.g c.s R. uerbigra es ambobus copi et is, q sunt.a e.k g. 6c k h.d f. gnomon uocat.Quo aure modo similis e b k h.
qdragulus a b c d. qdragulo sit, haud obscura est ybatio.
Cnomone igitur cotemplare. nam e b h R. quadrangulus p.a b c d. qdrangulu auctior euasit,alteratust minime est. squide paruus auctus qdrangulus, similiter existens qua/drangulus masit. At uero tametsi a toto quadrangulo,qui est a b c d. gnomonem. a egh c d.detraxeris, quadrangu Ius tamen.e b k h relinquitur. atly id loes Oe qd ab initio fuerat decreuit ac minus euasit. nequasi uero est alteraia,
sed species ipsa masit qdraguli. Quod si neq; decretio,neq; augmentu q motus est i sititate speciei qdraguli Pprietate qdimovit .patet mo si si is qlitate aliud augmetu decremeias esse. at si sint hae mutationes douersae multo magis quae per generatione at interies fiunt. EST PORRO SIM p Li CiTER MOTUI QUIES CONTRARIUM. Nuc ternu deinceps eope q diximus inrit I disputatione de motu,qli na motus inq s ciet qlis repugnet.atq; Omni qec inqt coiter motui opposita est quies. Na si motus transgressio qda ac uia est uel ex entibus in nocte, uel Gira ex po/testate in actum uel a loco in locum uel a minore in maius, de ecotrario,vel abesse tali in tale esse ut ab albo in nigrum quies autem status est quida iure omni motui contrarium est quies Spocialius uero motus obiacent inquit ex opposito inter sese distincti:generationi quidem corruptior diminutioni augmentum. locali uero motui obstat quies praecipue. nmi iniuria:quandoquidem notior aliis est potissimum hic motustatque in hoc maxime motus nomen fert multitudo. Caetorum specialius quoey ipse sibiipsi potest hic motus opponi secundum diuersas loci dimensiones
partitust ut latio ascendens sit destendenti opposita: procedens recedenti: dextrorsum tendens in
leua deflectenti. RELIQUO AUTEM PRODITORUM MOTUUM NOMFACiLE EST QUODNAM SIT CONTR ARIUM ASSIGNA RE. In
motuum quoque discretione is suit rursus de quo quaerebamus, alteratio inquam. Et huic suo tur inquit opponenda est qualitatis quies, perinde ac locali, de mutatio qualium in contiacium, ut ab albedine in nuticiem.