Methodus medendi Francisci Vallesij Couarrubiani, Philippi secundi Hisp. regis, medici primi, in quatuor libros diuisa quorum 1. Continet victum ægrotantium. ..

211쪽

nondum purgauerat, foueri ratur tamen sanguis prius, si nmittendus sit, & localibus, nisera laxent , admisceatur alicorroboras. Sed hoc ad indicnem partis iam spectat,de quald post dicedum est seorsum. Dde multis indicationibus rc Praeter naturam, quae simul coniunt, agimus.

C A v v et III. IT que ubi componuntur simultae indicationes rerum ter naturam quarumcumque,

curationes indicant, haec sunt lCepta. Incidunt enim saepe nmorbi , & eiusdem morbi mx uIti inor- causae. Morbi multi ubi adsbi ebi adsut videndum, an alter alterius crui facien' , an non , sed casu simul inc ' rint. Veliit qui laborat pleuri necessarid etiam febricitat. Ve potest esse ea febris morbus pe&: in dependens ab inflammati lateris , aut illius accidens. Si claborat cruditate ventriculi, sin

que suffusione oculorum , PQ

212쪽

suffusio nasci a cruditate, aut etiam aliunde. Causae quoque multae quae Multae eau- conueniunt, possunt ordine quo- sedi possunt dam esse, ita ut aliae sint alijs prio- conuenire,

res , aliaeque propiores morbo, 2 'et'.

aliae remotiores, aut nota, sed mul agendu tae partiale S, aeque proximae morbo. Velut hemitritaei causae sunt pia tu ita & bilis putrescentes, neutra autem est, quam altera, priΘr. Putredo autem illa, δc obstructio , de multitudo, & crassities, causae sunt eiusdem febris, non aeque pro Ximae . sed ordinem quendam habentes ad se & ad illam. Nam multitudo & crassities, obstructionis , haec prohibitae ventilationis, haec putredinis, quae febris proxima causa est. Eo igitur ordine illis occuro rendum est. Quod si duo morbi adsint non solum ordinem habentes, sed, posterior prioris sit accidens, sola prioris curatio erit satis. Velut qui ponebatur laborare simul cruditate aci da, aut nidorosa, di ab hac nascente suffusione, nulla riis medicamentis ocularibus uti

213쪽

186 MET MODI MED g Idebet, sed expurgatione, attemperatione, & corroboratione ventriculi. Eadem ratio est, si ob hane ipsam ventriculi affectionem, aut hypochondriacam melancholiam laboret vertigine. Hypochondrio-Tum enim aut ventris cura erit habenda , capitis nulla Ita etiam si cui resoluta manus est, obstritistione neruorum in ceruice, huic sunt admouenda medicamenta resoluentia succos , dc laxantia neruos, manui autem nihil, quod externas arceat noxas. Haec autem intelligo, cum secundus morbus mera sympathia est, & ut dixi, tantum acci Cum duo dens prioris. Vbi enim a priori quina OIbi sunt, dem coepit, tamen iam non ab illo

iam 'hoti' solum pendet , sed per se habet pendet a quidpiam propriae affectionis Ae-

priori, quid. nique secundarius quidem morbus est, tamen. non mera sympathia , sed eatenus iam id iopathia, Catenus etiam curationem desiderat propriam, non contentu S cu ratione prioris. Debet vero esse eius curatio ordine posterior , ut

214쪽

L1BER TERTIUS. I 87 scilicet, morbus morbo posterior est. Velut, si, qui ponebatur suffusione per consensum ventricRli la- borare, fumis solis intercurrenti bus ante flaccum crystallinum, diuturnitate passionis contraxerit cOcretam suffusionem , seu cataracham , aut nubem , non iam fatis

erit ventriculo prospicere , etsi id sit agendum prius , sed opus erit suffusionem dissoluentibus uti collyrijs, velut sicci caucalidis , chamae dryos & sanguinaliae , aequis portionibus, aut eiusdem facultatis alio huius enim nunc fortasse

memini, cuius etiam meminit Pau-

lus ex Oribasio) atque si ea concreta ac dura fatis sit, acu deprime-IC : nubem vero extergentibus dissoluere, ut forte minoris centaui ij succo cum melle. Aut mellis, bilis 3c succi foeniculi portionibus aequalibus. Ita quoque si cui a ventre , aut una quapiam particula a

cendente tenui succo , aut aura,

epilepsia accidit, principio quidem Epit psiae sola eius particulae attemperatio, ex mPl unis

215쪽

hi duo aut plures sunt simul sine ordine. Cauta cum incidunt si- De Ordine quid agen

dum.

188 METHODI MEDENDI aut materiae ascendentis interceptio. quae laquei S, aut viarum in tercisionibus ferro aut igne agi solet, possunt esse satis r ubi vero diuturnitate iam malum inoleuit, tanto magis curandum ipsum caput est, quanto magis dilata est c Tatio , quia tanto plus comparatidiopathiae sympathia omnis, quato diutius durat. Vtcumque autem debet curatio incipere a primario. Multorum itaque morborum o dine quodam incidentium , haec est regula. Si vero duo aut plures, sine ordine, casu incidentes, C rari simul postulent , tenendus alius curationis ordo est, urgentiae inquam , aut causae sine qua non . Nam si pleuritici febris, accidens est, sola inflammationis solutione persanatur, si autem etiam est mo Dus,utriusque mali auxiliis utimur, magis autem ac priuS, urgentioris. Causae quoque cum sine ordine in

cidunt , tollendae sunt simul, si fieri possit, sin minus, & aliquid aliud obstet, quae paratior, prius. V

216쪽

Ling R SECUN Dus .lut in hemitritaeo dadum pharmacum cholagogum & phlegmagogum simul , ii uterque succus sit paratus , sin minus vacuabitur citius qui paratior. Quae vero causae ordine incidunt , ordine quoque tollendae priores ante posteriores, eo modo quo dictum est. Velut si morbus regius fit ab diffusa bile: haec autem diffunditur ob vesicae suae obstructionem , obstruitur vero illa vesica a pituita, prius debet dari pharmacum phlegmag gum, deinde aliud cholagogum. Regula enim in his est, incipientes

a morbo procedere in causas , resoluendo, usque ad primas earum, quae praesentes cum sint , indicat curationem sprocathartihas enim dc absentes dictum est, non indi-

Causae eum ineidunt ordine ali.

quoa

Morbilegii

exemplum.

eum multae incidunt causae ordine aliquo. Lib. 1 c. 2.

care ) & ab illis rursum inchoata

curatione,contraria ordine curare, ac causarum inuentionem fecerimus. Velut quia febris putrida nascitur a putredine, haec ab obstructione , haec a muli tudine de crassitie: primum omnium est dein

217쪽

isio METH pDI ME D E N DY ponenda multitudo, mox aperieniadum , mox coquendum , quod Contrarium est putrescentiae: motquod omnino emendari non potuit , expurgandum : ultimo in temperiei occurrendum. Nam etsi eorum, qui ita laborant, quidam incoeperunt febricitare sine ulla externa causa, paulatim ob assiaduam voracitatem congestis multis& crassis, a quibus nata est obstr

etio, &ab ea putredo, a qua febris , aliis tamen initium aegrotandi fuit refrigeratio quae densitatem lcutis fecit, S: haec in sensile essi uium cohibuit, quod cohibitum

venas repleuit , quae repletio carum peperit obstructionem, quae simul cum cutis densitate ventila tionem prohibuit, & putredinem induxerunt, proximam febris causam : in quibus iuxta dictam regulam videtur cxordiendum a calfacientibus & laxantibus cutem, cuistid fuerit totius mali cxordium, tamen in his quoque, si cum accedirnus ad aegrotum, externum fru

218쪽

' LIBER TERTIUS. I.; Igus iam recessit , dc homo iam In quibus aperte febricitat, re ctius incipitur febris putri. amissiones anguinis, quia etsi den--iuitium

ne causae facientis prior est, quam tio, utenda multitudo , tamen haec est causa missione prohibens, seu sine qua non, quasi s/nguinis, non possit ulla laxantium & extergentium admoti O poros aperirς qua non. corpore plenor immo vero conuocando plus,arctiores reddςt Cum liuitii libri ergo dictum sit indicationem prohibentis priorem esse quam facientis causae , constat in utrisque dictorum inchoandam esse curationem a missione sano uinis. Interest

tamen multum , quia in quibus nulla cutis densatio, neque refrigeratio manifesta antecesiit , sola euacuatione multitudinis, & incisione crassorum , & concoctione crudorum , & expurgatione exputridis concoctorum, pei ficitur curatio , nisi forte etiam a cictis vlla attemperatio desideretur: tamen in alijs mox a sussicienti multitudinis depositione confert uti

219쪽

192 METHODI MEDEN BAinunctionibus laxantibus de exteris gentibus. In quem usum ego cha, meteme lini uncijs duabus cum nitu drachma uti coniueui, ad colle

dam , scilicet , densitatein cuti quae mali prima causa fuit, Sc adhuc

manet. Maturat vero haec eadem.

inunctio concoctionem, & ad de cretorios sudores corpora praeparat. Constat vero eadem ratio

fore utilem hanc inunctionem in quibusvis febribus nimis densatae cutis signa sint, velut in quibus maculae pulicum morsibus umiles

per cutem fiunt, cohibitis nempe sub ea densata, quae oporteret insensibiliter exspirare, vel saltem exsudari Eodem ergo modo quo dictum est, procedemus in ichero&alijs omnibus morbis, quorum multae cauta sunt. De multis itaque indicationibus rerum praeter naturam simul incidentium hactenus dictum sit. Dixeramus autem prius de indicationibus rerum naturalium. Superest ut coniungamus utrasque.

220쪽

L1BER TERTIV s. C A P v T I V. Vnc ergo de indicationibus m rerum naturalium & praeter naturam , quae semper in morbis coniunctae sunt, dicamus. Semper enim certe coniunctae sunt. Nam nunquam non sunt consideranda Medico natura & morbus. Cum tamen hae indicationes in omni morbo complicatae sint, nunc sunt similes , nunc contrariae. Euenit De indica enim morbum & naturam ineunta tione adem excessum inclinare, velut in xv pς 3 bilioso febricitante di aut in eon mςRxv x. trarium , Ut in hydropico bilioso, tis. aut febricitante pituitoso. Cum igitur res naturales &pr ternaturales contrariς sunt petunt similia: cum sunt similes petunt co traria. Quia quae naturalia sunt petunt sibi similia, quae praeter naturam, contraria: eadem autem sunt his contraria & illis similia, cum ea sunt inuicem contraria. Cum vero ea euenit esse similia, eorum indicationes sunt contrariae. Quo pacto autem fiet satis utrique, par-