Methodus medendi Francisci Vallesij Couarrubiani, Philippi secundi Hisp. regis, medici primi, in quatuor libros diuisa quorum 1. Continet victum ægrotantium. ..

181쪽

M ET NODI MEDENDI Vero eas , quae inter has erunt , ω quibus plus boni quam mali inerit, esse ponendas in bonis, etsi aliquatenus etiam malae sint: quibus plus mali, in malis, etsi boni habeat aliquid. Certe morbum omnino, ac cum securitate tollere non possunt, nisi quae optim iudicationes ac perfectς sunt, quas modo nullais tenus vocamus symptomaticas, etsi genere prςler naturam sin C, ut fluxus sanguinis ex naribus. Om. nino non debilitare facultatem, NuIIa eua. ne hq quidem possiant. Nulla enim cuabio qua tam naturalis & omnibus numeris tu in HS Dp' ab sol uta vacuatio est , cum qdatim 'usinς nulla fiat spirituum effusio,& ex O- ne faeulta- lutio Virium. Nam ab opt1m1s iudicationibus manent homines

debilissimi , &apessimi succi vo

cuatione, cum fit affatim, mortu tur hydropici. Sine ulla igitur e solutione virium nullς evacuationes fiunt, morbum omnino nu tollunt , prςter Derfectas iudicariones, quς & ipsis fiunt cum exolutione, et ii minima : aliet omnes

alii

182쪽

tiam ac tolerantiam minorem lia. maticaebent: tamen utrisque euenit esse euacuatio iii illis magnam differentiam maia nς diae

ioris ,& minorIS. Nam quaedam bos mi- earum morbum minuunt aperte: nuut, quae quaedam nihil, quaedam etiam au- dam neque Eent. Haec in qgrotis experimur minuunt

quotidie Quibusdam enim sudore ' Ι' febris remittitur, quibusdam e - 2 aucten

dem tono manet : aliis increscitia Ita etia & ab alui fluxit 8c vomitu,&sanguine ex naribus, atque etiam a menstruis intempestaue currentibus. Quςdam etiam euacuationes , manifestum post se languorem relinquunt, quaedam minimum , aut maniscite nullum : quaedam etiam videntur vires auxisse:

quamquam id in essentia fieri non potest. sed ob de potita aggravationem. Igitur illae euacuata Ones,quae cumque sint, & quocuque repore inio quae, fiant, quae plus detrah n facultati clam ei Raam morbo , cohibendae sunt. cu-tiones

Quod si vires valde posternant, O hiberi etiam debent, etsi morbum

183쪽

aeque tollunt. Euenit. n. aliqua

do . mori hominem concidentibus simul facultate & morbo, tanquam bello Cadmico. Quae autem detrahunt plus morbo quam viribus,

aut aeque, suppetente tamen virtute, ut spe s sit fore, ut homo etsi debilis euadat sanus , sinendae sunt, . sinendae, inquam, ne si utilitate augemus , debilitate plus aucta

hominem prosternamus : augendae verti tunc solum, cum minuen

res bene moctum, facultati ossi Ciunt exiguum , neque tamen ipsae fatis abunde fluunt, pro multiatudinis ratione, seu pro indigentia: Alioquin nullae quidem augendae, sed sinendae tantum sunt. Verum quoniam conferentia & tolerantia. posteriores esse videntur ipsis eu cuationibus, atque fieri poterit, vis iudicium de vilitate aut noxa ferendum, ab ipsis expectetur, serius quam expediat auxiliemur,necesse est scire, qua ratione possimus mox atque incipiunt , praenosse quales

futurae sint, ut secundum id νοῦ

184쪽

L1BER SECUNDUS. I 17 iudicium, de cohibendis. sinendis, aut augendis decernamus, Id vero non potest aliunde capi, quam ex conditionibus quς bonas, & malas 'euacuationes solet comitari. Nam etsi bonas aut malas dicentes, ut signa intelligimus, tamen hae duae rationes, signorum, inquam, dcca rum in euacuationibus reipsa non admodu dissidere pomunt, , neque adeo multum separari. Nam Vt antea diximus, optimae non posisunt non esse valde utiles, neque pessimae non valde noxiae, quae inter has sunt, ut non possunt optiam e significare , ita neque plurimum prode me, & illis potest utru- uis altero inesse plus aut minus, b naturam , aut dispositionem, quae tunc in corpore est. In talibus orgo locum habet haec consultatio, Quamprimum igitur vides acuationem aliquam insignem

aegroto accidere, considerare debes, regionem, conueniens sit an

non : idque, an simpliciter, an in hoc morbo. Dico autem simplici-

di a principio quales sint futurae

euacuationes.

da regio,

185쪽

META DI MEDEN D iter,ut sanguini vacuando uterus,&: post hunc haemorrhoides. Vacu

da: bili & pituitae ventriculus degula, de post hunc aluus . Expuris gandis renibus & venoso generi vi in a. Non simpliciter , sed huic

morbo sunt quaedam commoda, ut vomitus sanguinis incommoda evacuatio est, per suppressioDes

autem menstruorum non adeo. It

que multo magis laborabis vomitum sanguinis cohibere in viro cui nulla euacuatio sanguinis consueta defuit , quam in muliere cui menstrua de fecerunt: in hac enim sine aliquantu fluere: deinde etiasistes. Altius commoda regio este uacuaticti, tamen in pleret ideEM ali1s toracis morbis, non ita. Proinde in his morbis expurgationi ex aluo non ita studebis; usin putridis &bribus. Eodem modo alias omnes evacuationcs con

sidera, eas, quae per vias illis aenatura destia latas aguntur, praefercns, reliquis, hQ in his cuique morbo accommodatas. Constat vero ex

186쪽

Ling R SEcVNDVS. alijs tractationibus discendam quae sint. Non enim sunt huc congerenda omnia , sed dicenda tantum curandi methodus,,eius exercend gratia, quorunda mentione facta. Certe si mediis morbis, aut etiam inchoantibus sanguis ex utero incipit fluere, tanti.faciunt medici commoditate in eius regioni S, vi n si extra consuetum tempus fluat, mere symptomatice, audeant alia euacuatione uti, quae praecipuε

possit illi fluxioni obstare. Vnde Pul bra

euenit nota raro In curario Dibu in curatio. morborum acutorum , non sine ne morbo-

magno periculo haerere. Velut rum inqui. cum initio pleuritidis, aut perip- bus naen neumoniae, aut ardentis febris ire st u super'

IncipIunt me nitrua, rari lunt , qui non praetermittant occasionem mittendi sanguinem ex Vena, aut unde morbus acutus petit mittere

audeant, sed ex talis, quicumque morbus sit: allecti, arbitror, commoditatibus eius regionis, & periculis , quae solent accidere suppressis menstruis , deterriti. Non

187쪽

decet autem peritos artis rem vi-

Iam tam indistincte accipere. Est

sane sanguinis, per uterum, maxi m C . atque adeo ea sola, naturalis euacuatio, proinde mulieribus ad quam plurima utilis, & cum magno incommodo plerumque retinetur stanti mometi est, regionem

esse natura idoneam euacuationi)non tamen ea aequa utilitate semper agitur, ac proinde , neque e dem periculo semper retinetur.

Sed ferceuenit, quod in aliis omnibus euacuationibus, si bene fiunt sint bonae , si math , malae. Coninsiderandum ergo non solum unde fluat sanguis , sed an tempestiue, hoc est, quo tempore iam morbi crisis agi possit, & quo mensis coinsueuit : an neutro horum , sed morbo adhuc crudo & nondum deuoluto mense:an deuoluto quiadem mense, sed morbo inepto iudicationi, an hoc iudicationi apto, sed nondum exacto mense. Primum. n. si accidat, peropportunam censebis euacuationem, ma-

188쪽

L1BER SEcVNDVs i Ggnaque felicitate in idem tempus oconcurrisse menstruam corporis euacuationem, & solutione morbi. Talem ergo, si integre agatur, sines, sin minus omni ratione iuuabis. Nullam ergo secabis venam,

aut certe ex crure, aliam vero euacuationem mouebis nullam. Si autem neutro modo sit euacuatio

tempestiua, ne illius gratia haereas, sed mitte sanguinem quantum &vnde morbus poscit, id solum quantitati detrahens , quod casu incidente fluxione videbitur sup

pleri posse. Itaque si pleuritis sit,

mitte sanguinem ex cubito elusidem lateris, ut fluat ex utero, norti curans. Nam is morbus, cum urgeat, tolli se citi, postulat ,euacuatio vero adeo intempestiua non postulat se seruari. Sola regionis commoditas videbatur postulare. Ea renuentibus tam multis conditionibus non est magni momenti. Satis erit hac causa, tantum non

sistere usu adstringent1um. Ab his ergo abstinebis , sanguingm vero i

189쪽

rga METHODI MEDEND . mittes unde morbus postulabit. Si

vero Ca euacuatio ante consuetum

mensis diem , tamen pro morbi indicatione opportune superueniat, iudicationum tempestiuarum regula ser uabitur , si integre fluat, sinere, sin minus iuuare, nulla vero ratione prohibere, neque alio trabere, aut aliam euacuationem moliri. Quod si morbo tempestiua, legitimo vero mensis temporC venerit, siquide morbus indifferenserit ad supernas aut infernas euacuationes, ut forte nephritis, aut fine loco certo febris, mittetur ex crure sanguis ,si sit opus mittere, sin autem morbus supernas postulet,& urgeat, licebit medico alternate mittere hinc & illinc, & dum seperne mittit, aliqua arte infernegetinere, ut vinculis aut cucurbia tulis, aut aliter. Sed hoc ad comis

positas indicationes incipit pertinere , de quibus postea agetur. Nunc ea tantum causa huc diuertimus , Ut indicaremus quanti fieri debeat commoditas regionis, v

190쪽

L1BER SE UNDVS. I 63que eius causa peccare soleant me dici fluentibus menstiuis. Eodem autem modo peccabunt in alia quacumque vacuatione , si solius regionis rationem habeant. Nam Conside- ex quacumque potest bene & ma- randutem te exire. Ergo post regionem con- pus in eu

siderandum est morbi tempus, cu Li.ai quod concoctione materiae praeci- py apue distinguitur. Videndum ergo an concocta iam satis sit, an nullatenus, an aliquantum.' Nam euacuationes quae per morbos fiunt, quo fiunt citius, eo sunt deteriores , quo posterius, reliquis beno procedentibus, eo meliores. Atque ea causa, cum est quod postulet . .

inchoatas euacuationes promouere, non expectata perfecta conis coctione, tamen cum aliqua, audacius id agimus, quam per cruditatem summam. Consider Πd considet, etiam est dies. Si quis enim sudare incipiat, tertia , quinta, septima,

aut aliqua sequentium decreto-xiarum , eligibilius , & melioris spei est, quam si sexta aut Octava, i