장음표시 사용
281쪽
pelagus eiectatur australe. Sunt autem in omni Perside hae r giones maximae, quas x itaXar, id est, magistri equitum curant, & reges,& satrapar nam minores plurimas recensere
difficile est & superfluuimo Assyria, Susiana, Media, Persi s Parthia, Carmania maior, Hyrcania, Margiana, Bactriani, Sogdiani, Sacar, Scythia ultra Emodem montem, Serica, Aria, Paropam is adae, Drangiana, Arachosia, & Gedrosia. Citra omnes propinqua est nobilis Anyria celebritate αmagnitudine,& multiformi feracitate ditissima : quae per po- Io pulos pagosque amplos climis a quondam & copiosa, ad unum
concessit vocabulum,& nunc omnis appellatur Astyria: ubi inter baccarum, vulgariumq; abundantiam frugum bitumen, nascitur, prope lacum nomine Sosingiten, cuius alveo Tigris voratus, fluens m subterraneus percursis spatiis longis eme
IJ git. Hic & naphtha gignitur picea specie glutinosa, similis ipsa
quoque bitumini: cui etiamsi avicula insederit brevis,praepedito volatu submersa penitus evanescit. Et cum hoc liquoris ardere coeperit genus, nullum inveniet humana mens praeter pulverem extinguendi conrmentula ta. In his pagis hiatus Eo quoq; conspicitur terrae,unde halitus lethalis Gurgens quodcunque animal proXI me steterit,odore gravi consumit ... aelues oriens a profundo quodam puteo, cum os eius excellerit latum, antequam sublimius Vagaretur, terras circumsitas
inhabitabiles acerbitate fecistet. Cuius simile foramen apudas Hierapolim Phrygiae antehac, ut adserunt aliqui, Videbatur: unde emergens itidem noxius spiritus persevera illi odore quidquid prope venerat corrumpebat, absque spadonibus solis: quod qua caalsia eveniat rationibus physicis permittatur. Apud Asba mei quoq; Iovis templii in Cappadocia, ubi am-N plissimus ille philosophusApollonius traditur natus apud oppidu Tyana, stagno emuens fons cernitur, qui magnitudine
aquariam inflatus seseq; resortans, nunquam eYtra margines
intrianescit. I ta hunc circuitum Adiabena est, Assyria priscis Ll 3 tempo-
282쪽
temporibus Vocitata, longaque astuetudine ad hoc translata vocabulum ea re, quod inter Oenam & Tigridem lanavigeros fluvios, adiri vado nunquam potuit: transire enim dicimus Graeci: & veteres quidem hoc arbitrantur. Nos autem didicimus quod in his terris amnes sunt duo perpetui,quos & transivimus,Diavas & Adiavas, iuncti navaliabus pontibus. Ideoque intelligi Adi avenam cognominatam, ut a fluminibus maximis Aegyptus, Homero autore, & In- 'dia, & Euphratensis antehac Commagena: itidemque I ria ex Ibero, nunc Hispania, & a Baeti amne insignis provincia Baetica . In hac Adiabena Ninus est civitas, quae olim .Persidis regna posscderat, nomen Nini potentissimi regis quondam Semiramidis mariti declarans,& Ecbatana & Ar beta & Gaugamela. ubi Darium Alexander post discrimina varia praeliorum incitato Marte prostravit . In omni autem II Ailyria multae sunt urbes,inter quas Apamia eminet Mesene cognominata,& Te dun,& Apollonia & Vologeseia, hisque similes multae. Splendidissimae vero & pervulgatae hae solae sunt tres: Babylon,cuius moenia bitumine Semiramis stru Xit, arcem enim antiquissimus rex condidit Belus: &Ctesi- zophon,quam Vardanes priscis temporibus instituit, posteaque rex Pacorus incolarum viribus amplificatam & moenibus, Graeco indito nomine Persidis effecit specimen summuniis:
post hanc Seleucia ambitiosum opus Nicanoris Seleuci. Qua per duces Ueri Caesaris ut ante retulimus expulsata,avulsum assed ibus simulacrum Chomei Apollinis, perlatumq; Romam in aede Apollinis palatini deorum antistites collocarun . Fertur autem, quod post direptum hoc ident figmentum in
censa civitate, milites fanum scrutanaes invenere foramen angustum: quo reserato ut pretiosum aliquid invenircnt, cX SQ adyto quodam concluso a Chaldaeorum arcanis labes primordialis exilivit, quae insanabilium vi concepta morborum,
eiusdem Veri &. Marci Antonini temporibus, ab ipsis Persa-
283쪽
rum finibus ad usq; Rhenum & Gallias cuncta contagiis potituebat & mortibus. Hic prope Chaldaeorum est regio altrix
philosopiae Veteris,ut memorant ipsi, apud quos Veridica vaticinandi fides eluxit.Pcrfluunt autem has easdem terras potius ores ante alios amnes hi quos praediximus & Marsias,& sumen regium, & Euphrates cunctis excellcns: qui tripartitus navigabilis per omnes est rivos, insulasque circumfluens, Marva cultorum industria diligentius rigans vomeri & gignendis arbustis habilia facito. His tractibus Susant iunguntur, apud quos non multa sunt oppida, inter alia tamen eminet Susa saepe domicilium regum, L Arsiana, &Sela,& Arecha: caetera drevia sunt obscura. Fluvii vcro multi per haec loca discurrunt,quibus praestantior Oates, & Hara x, & Meseus, per arenosas angustias, quae a rubro prohibent Caspium ma-' IJ re, aequoream multitudinem inundantes. At in laeva Media confinis Hyrcano panditur mari: quam ante regnum Cyri superioris,& incrementa Persidos,legimus Asiae reginam totius Assyriis domitis, quorum plurimos pagos in Acropatenae vocabulum permutatos belli iure possedit Pugnatrixa o natio,& formidanda post Parthos, quibus vincitur solis , regiones inhabitans ad speciem quadratae figurae formatas.
Harum terrarum incolae omnes ad latitudinem nimiam e tenduntur , eisque maximae celsitudines imminent montium,
quos Zagrum, & Orontem, & Iasonium vocantis. Coronias quoq; montis altissimi partcm habitantes occiduam frumentariis agris adfluunt & vinariis, pingui foecunditate laetissimi,& fluminibus fontiumq; venis liquidis locupletes. Sunt apud eos prata virentia, foetus equorum nobilium, quibus ut icriptores antiqui docent, nosque vidimus 9 ineuntes praelia viri fiamma vi vehi exultantes intent, quos Nisaeos appellant . Abundant aeque civitatibus quibus Media, & vicis in mor dum oppidorum extructis,& multitudine incolarum. Utque absolute dicatur, uberrimum est habitaculum regumla.. In nistracti
284쪽
tractibus magomm agri sunt fertiles: super quorum secta si diisque,quoniam huc incidimus, pauca conveniet expediri. Magiam opinionum insignium autor amplissimus Plato,Machagistiam esse verbo mystico docet, divinorum incorruptissimum cultum, cui scientiae seculis priscis multa ex Chalaaro- srum arcanis Bactrianus addidit Zoroastres: deinde Hystaspes reX prudentissimus Darii pater. Qui cum superioris Indiae secreta fidentius penetraret, ad nemorosam quandam Ven rat solitudinem , cuius tranquillis silentiis praecelsa Brachmanorum ingenia potiuntur: eorumque monitu rationes mun- 1ο
dani motus & siderum, purosque sacrorum ritus quantum colligere potuit eruditus, ex his quae didicit, aliqua sensibus magorum infudit: quae illi cum disciplinis praesentiendi fa- . turater suam quisque piogeniem, posteris aetatibus tradunt . Ex eo per secula multa ad praesens una eademque prosapia multitudo creata, deorum cultibus dodicatur. Feruntque si iustum cst credi, etiam ignem caelitus lapsum apud se sempi- ternis foculis custodiri, cuius portionem exiguam ut faustam praei ne quondam Asiaticis regibus dicunt ,. Huius originis apud Ueteres numerus erat exilis, eiusque mysteriis Pcrificae et opotestates in rebus faciendis divinis solemniter utebantur Eratque piaculum aras adire,vcl hostiam contrectare, ante quam magus conceptis precationibus libamenta diffunderet praecursoria. Venim aucti paulatim in amplitudinem gentis solide colacesserunt Knomelia: villasque inhabitantes nulla murorum firmitudine communitas, & legibus suis uti permissi, religionis respectu sunt honorati. Ex hoc magorum se mine septem post mortem Cambysis regnum inisse Persidos, antiqui memorant libri, docentes eos Darii factione opprciasos, peritandi initium equino hinnitu sortiti. In hac regione 3 oleum conficitur medicum, quo illitum telum si ominum lentatius laxiore arcu c nam ictu extinguitur rapido haeserit uC. quam, tenaciter cremata: & si aqua voluerit abluere quiC. D uicta by Cooste
285쪽
'uam,aestus αcitat acriores incendiorum, nec remedio ullo quam iactu pulveris consopitur. Paratur autem hoc modo. Olcum usus communis herba quadam inscctum condiunt harum rerum periti,ad diuturnitatem servantes,&coalescens s durant ex materia venae naturalis, similis oleo crassiori: quae species gignitur apua Perias, quam ut clitamus 2 naphtham
vocabulo appellavcre gentili. Per haec loca civitates dispersae sunt plures, queis omnibus praestant Zombis, & Patigra, &Gazaca: inter quas opibus & magnitudine moenium conspiro cuae sunt Heraclea,& Arsacia,&Europos,& Cyropolis, αEcbatana, sub Iasonio monte in terris sitae Syromedorumis. Amnes has regiones praetereunt multi, quorum maximi sunt
Choaspes,& Gyndes, & Amardus,& Charinda, & Cambyses, & Cyrus cui magno & spatioso Cyrus ille superior
Is rex amabilis, abolito vetere id vocabulum dedit, cum erein tum ire regna Scythica destinaret: quod & fortis estet, ut ipse ferebatur, & vias sibi ut ille impetu ingenti molitus in Caspia una dilabitur mare,per tractus meridianos expansa. Post haec confinia littoribus proxima Persis habitatur antiqua,minutis et o frugibus dives & palmite,aquarumque copia iucundissima , . Amnes quippe multi peream in antedictum fluunt sinunti: quorum maximi sunt Vatrachites, Rogonianis, & Brisoana. atq; Bagrad. . Oppida vero mediterranea sunt ampliora rincertum enim qua ratione per oras maritimas nihil condi as derunt insigncta: inter quae Persepolis est clara, & Ardea, Morobatis, atq; Tragonica. Insulae vero visuntur ibi tres tantum, Tibiana, &Phara, & Alexandria . His propinquant Parthi sui sub Aquilone, colentes nivales terras & pruinosas equorum regiones Choatres fluvius interscindit caeteris abumgo dantior:& haec potiora residuis sunt oppida, Genonia, Charax,Apamia, Artacana, M Hecatompylos, a cuius finibus per Caspia littora ad usq; portarum angustias stadia quadra-M m omnium
286쪽
27 AMMIANI MARCELLINr omnium,atq; pugnaces: eosa; ita certamina iuvant & bella, .ut iudicetur inter allos omnes beatus, qui in prilio profit derit animam. Excedentes enim e vita morte fortuita, convitiis
insectantur ut degeneres & ignavos, Quibus ab Orientali Australique plaga Arabes beati conterminant, ideo scappellati, quod frugibus iuxta,& foetibus,& palmite,odorumque
suavitate multiplici sunt locupletes: magnaeque eorum parteS rubrum mare a latere dextro contingunt: laeva Persico mari
collimitant, clementi utriusq; potiri bonis omnibus adsueti. Vbi & stationes, S portus tranquilli sunt complures, & em- Toporia densa, & diversoria regum ambitiosa nimium & decora, aquarumque suapte natura calentium saluberrimi fontes,& rivorum fluminumque multitudo perspicua, hospitalisque coeli temperies,ut rcci c spectantibus nihil cis videatur ad felicitatem deenempremam. Ac licet abundet urbibus mediter- x raneis atq; maritimis campisque copiosis & vallibus, has tamen civitates habet cximias, Geapolim,& Naicum, & Bara
curia da. Insulas autem complures habet per utrumq; proxi-- maS mare, quas dinumerare non refert. Insignior tamen aliis cio Turgana est , in qua Serapidis maximum este dicitur tem plumis. Post huius terminos ingentes, Carmania maior verticibus celsis erigitur ad usque Indicum pertinenS mare,fructi artis arboreisque foetibus culta, sed obscurior Arabum terris multo & minor: fluminibus tamen ipsa quoque non minus ne abundans, cespitisque ubere iuxta foecunda. Amnes autem sunt hic caeteris notiores Sagarcus,& Saganis,& Hydriacus. Sunt etiam civitates, licet numero paucae, ictu tamen &cuum perquam copiosae: inter quas nitet Carmana omnium mater,& Ortopana,& Alexadria,& HermSolis. Interius oro pergenti occurrunt Hyrcani, quos eiusdem nominis alluit male Apud quos glebar maximae auro micantes, ruri S colendi cura est leviore sed vescuntur venatibuS, quorum Vari -
287쪽
LIBER XXm. 27state immane quantum exuberant. Ubi etiam tigridum milia multa cernuntur, feraeque bestiae plures: quae cuiusmodi solem capi commentis, dudum nos meminimus retulisset, . Nec ideo tamen stivam ignorant, scd seminibus teguntur aliquaes partes, ubi sistum est pinguius, nec albusta desunt in locis ha bilibus ad plantandum, & marinis mercibus plerique sustem
tantur. Hic amnes duo pervulgati sunt nominis Oxus & Ma-Σcra, quos urgente inedia superantes natatu aliquoties tigres, improvisae finitima populantur. Habent etiam civitates interro municipia minora ValidaS, duas quidem maritimas, Socunda& Saramanna : meditcrraneas alias, AZm ornam & Solen Rhis nobiliorem Hircananti. Contra hanc gentcna sub Aquilone dicuntur Abii versari, genus piissimum, calcare cumstam Ortalia consuetum : quos ut Homerus fabulosius canit ju Iupiter ab Idaeis montibus connietur. Sedes Vicinas pCst Hyrcanos sortiti sunt Margiani, omnes pene collibus altis undique circumsepti, ideo a mari cliscreti. Et quanquam pleraque sunt ibi deserta aquarum penuria,quaedam tamen habent oppida: sed Iasonion,& Antiochia & Nisea,sunt aliis notiora.Proxia o mos his limitcs possidcnt Bactriani, natio antehac bellatrix &potentissima, Persisque semper infesta, antequam circum 1itos populos omnes ad ditioncm gentilitatemque traherent nominis sui, quam rexere veteribus seculis etiam Arsaci formidabiles reges. Eius pleraeq; partes, ita ut Margiana, procul a littoribus sunt disparatae sed numi gignentium fertiles,& pecus quod illic pcr campestria loca vescitur & mantana, membris est magnis compactum & validis: ut indicio sunt camelia Mithridate exinde perducti, & primitus in obsidione Cy- cicena Romanis visi. Gentes iisdem Bactrianis obediunt plu-go res, quae arua plana arant, & ad Italiae speciem crebris fumi nibus inundantur: e quibus Artamis & Zariaspes ante sibi
consociati, itidemque Ochus & Orchomanes iuncti convenis aquis, augent immania Oxi fluenta. Sunt & hic civitates
288쪽
276 AMMIANI MARCELLINI quas amnes diversi perstringunt, his cedentes ut melioribus
Bactra ipsa, unde regnum & Vocabulum nationis est institutum, sub imis montium pedibus quos appellant Sogdios. Inter quos amnes duo fluunt navium capacissimi, Araxates α ς Dymas qui per iuga vallesque praecipites in ca estrem planiciem deeurrentes, Oxiam nomine paludem emciunt longe lateque diffusan . Hic inter alia oppida celebrantur, Alexandria, & Tribatra,& Drepsa metropolis. His contigui sunt Sacae natio fera, ualentia incolens loca, solo pecori fructu- Toosa,ideo nec civitatibus cultata: cui Ascanimia mons imminet , & Comedus. Praeter quorum radices, & vicum quem Lithinon pyrgon appellant, iter longissimum patet merca toribus pervium, ad Seras subinde commeantibus. Circa defectus & crepidines montium, quos Imavos M Tapurios vo- Iscant, Scythae sunt intra Persicos fines, Asianis contermini
Sarmatis, Alanorumque latus tangentes cXtremum. Qui v
lut agentes quodam in secessu, coalitique solitudine per intemvalla disperti sunt longa, adsueti victu vili & paupertino. Et
gentes quidem variar hos incolunt tractus, quas nunc recen- acti
sere alio properans superfluum puto. Illud tamen sciendum, inter has nationes pene ob asperitatem nimiam inaccessas, homines esse quosdam mites & pios r, ut Iaxartae sunt & Galaci ophagi,quorum meminit vates Homerus in hoc versu.
Inter flumina vero multa, quae per has terras, vel potioribus iungit natura,vel lapsu pbu trahit in mare, Roeninus celebris cst & Iaxartes,& Talicus. Civitates autem non nisi tres solas habere noscuntur,Aspabota,& Cauriana,& Saga. Vltra haec utriusque Scythiae loca,contra orientalem plagam in orbis spe- 3oiciem consertae celibrum aggerum summitates ambiunt Seras, ubertate regionum M amplitudine circumspectos: ab occia dentali latere Scythis adnexos: a septentrione &. Orientali ni
289쪽
vosae solitudini cohaerentes: qua meridiem spectaut adusque Indiam porrectos & Gangenti. Appellantur autem iidem
montes,Aria,& NaZavicium,&Asmira,& Emodus,&Op rocarra. Hanc itaq; planiciem, undiq; prona declivitate prae- 1 ruptam,terrasque lato situ distentas, duo famosi nominis flumina, Oechardes & Banthisis lentiore meatu percurrunt. Et
dispar est tractuum diversorium ingenium, hic patulum, alibi molli devexitate subductiam: ideoque satietate frugum,& Eecoribus, & arbustis exuberatis. Incolunt autem foecundiistim mam glebam variae gentes, e quibus Alitrophagi, & Caran
busi,& Sizyges,& Chardi Aquilonibus obiecti sunt & pruinis. Exortum vero solis suspiciunt Rabannae, & Asiuirae, ME Redones omnium splendissimi: quibus Atharae ab occi- .
dentali parte cohaerent, & Asparatae. Betae vero australico II situdini montium acclinati, urbibus licet non multis, magnis tamen celebrantur & opulentis . inter quas maximae Asmbra,& Essedon, M Asparata,& Pherae, nitidae sunt & notissimae. Agunt autem ipsi quietius Seres,armorum semper & praeliorum eXpertes , utque hominibus sedatis&placidi seu otium zo voluptabile, nulli nnitimorum molesti. Coeli apud eos jucunda salubrisque temperies, aeris facies munda, leniumque V torum commodissimus flatus,& abunde sylvae sublucidae: a quibus arborum foetus aquarum asperginibus crebris,Velut quaedam Vellera molientes, ex lanugine & liquore mixtamas subtilitatem tenerrimam pectuntia: nentesque subtegmina conficiunt sericum, ad usus antehac nobilium, nunc etiam ii firmorum sine ulla discretione proficiens. Ipsi praeter alios frugalissimi, pacatioris vitae cultores, vitantes reliquorum mortalium coetus. Cumq; ad coemenda fila, vel quaedam alia 3O fluvium transierint advenae, nulla sermonum vice propositarum rerum pretia, lis oculis aestimantur: & ita sunt abstinem tes, ut apud se tradentes gignentia iiihil ipsi comparent ad-Vemitior. Iani Vivunt pos Seras Boreae obnoxii flatibus: M in 3 quorum.
290쪽
quorum terras amnis vehendis sufficiens navibus Arias perianuit nomine, faciens lacum ingentem eodem vocabulo dictutatum. Abundat autem haec eadem Aria oppidis: inter quae sunt celebria, Buaxa,Orbitana,& Sotera,& Nisibis,& Alemandria, unde naviganti ad Caspium mare quingenta stadia s Anumerantur & nulle. His locis Paropamisiadae sunt proximi, Indos ab oriente, Caucasumque ab occidentali latere prospectantes, ipsi quoq; montium defeetibus acclinati: quos residuis omnibus maior Ortogordomaris interluit fluvius a Bactrianis exurgens. Habent autem erilam civitates aliquasuequibus clariores sunt Gazaca.& Naulibus, & Ortopana, unde littorea navigatio adusq; Mediae fines portis proximos Cacpiis stadiorum sunt duo millia & ducenta. Autedictis contigui sunt Drangiani collibus cohaerentes, Arabu nomine ideo appellati,quod inde exorti interq; alia duobus municipiis e 'IFultantes Prospthasia & Ariaspe, opulentis & claris. Post quos ex advel so Arachosia visitur,dextrum vergens in latus Indis obiecta, quam ab Indo fluviorum maximo, unde regiones
cognominatae sunt, amnis multo minor exurgens aquarum
alluit amplitudine, emcitque paludem Aracho screnem ap- aopellatam. Hic quoq; civitates sunt inter alias viles, Alexandria, & Arbaca, & Choaspa. In penitissima parte Persidos Gedrosiaest, dextra terminos contingens Indorum, interminores alios Artabio uberior flumine: ubi montes deficiunt Barbitani, quorum ex pedibus imis emergentes alii fluvii In- ado mὶscentur amittentes nomina magnitudine potioris. Civitates autem etiam hic sunt: inter civitates praeter insulas S dralyra,& Gyliarcon limen meliores residuis aestimantur. , Ne igitur ore maritimae spatia alluentia Persidis extremitates per minutias demonstrantes, a proposito longiuS aberremus, id sussiciet dici: quod mare praetentum a Caspiis montibus 'per Boicum latus adusq; memoratas angustias novem miliustadiorum: Australe vero ab ostiis Nili fluminis adusq; prin- c pia