장음표시 사용
301쪽
LIBER da posceban .Hocque inpetrato Mamersides praesidiorum praefectus demistiis per funem, ductusque ad Imperatorem, ut obsecravit vitam cum impunitate sibi consortiousque suis firmiter pacta, redire est permistus. Gestisque nuntiatis,plebs s omnis utriusq; sexus ad sententiam suam cunctis acceptis pace foederata , cum religionum consecrationibus fidis patefactis egreditur portis, salutarem Genium aifalsiste sibi clamia
tans Caesarem magnum & tenentis. Numerata sunt autem dedi titiorum duo millia, & quingenti: nam caetera multitudo LO obsidium ante suspectans navigiis parvis permeato amne decessit . In hac arce armorum alimentorumque copia reperta
est maxima : unde necessariis sumptis, reliqua cum loco φὶ
unere victores. Postera die quam haec acta erant, perfertur ad Imperatorem cibos per otium capientem nuntius graUis, Surenam Persicum ducem procursatorum partis nostrae tres turmas inopinum aggrestum paucissimos trucida lues: inter quos strato tribuno unum rapuisse vexillum, statimque concitus ira immani,cum armigera manu festinatione ipsa tutissimus pervolavit:& grassatoribus foeda consternatione dcpul-zo sis, residuos duos tribunos sacramento solvit, ut desides&ignavos: decem vero milites ex his qui fugerant,eXautoratos capitali addixit supplicio, secutus veteres leges. Incensa dentique urbe, ut memoratum est, constructo tribunali insistens, actis gratiis convocato exercitu cunctos ad paria facienda as deinceps hortabatur: & argenteos nummos centenos Viritim pollicitus, cum eos parcitate promissi percitos tumultuari sensistet, ad indignationem plenam gravitatis er ectus,
inquit, circumfluentM rerum omnium copiis ditare nos poterit opimitingentis,si unums irantibus animis sortiterfecerimus. Ex --3O mensis opibus egentissima est tandem,credite, Remana respublica, per
eos,qui ut augerent divitim, docuerunt PrincipG auro quiete a harbaris redempto edire . Impetitum aerarium es,urhα exinanIta, populatae provinciae: mihi ne acultates,nec propinquitas si neris Iupp=O O tit,
302쪽
2'o AMMIANI MARCELLINI rit, quamvis ortus sim nobilis, praeter pectus omni liberum metur nec pudebit Imperatorem cuncta bona inanimi cultu ponentem,profiteri pavertatem honesiam. Nam e Fabriti amiliari re pauperre rexere bella gravi ma, gloria locupleteτ. Haec nobis cuncta poterunt abundare, si imperterriti V eo mei, quantum humana ratiopatitur, caute ducta te mitiis egerito : sin resistito, adseditionum revoluti dedecora prisinarum, pergite. Ut imperatorem decet, ego olus consecto
tantorum munerum cusu moriar sando,contempturus anima,quam
mihi febricula eripiet una . Aut certe discedam: nec enim ita vixi, ut
non possim aliquando esse privatus. Praes me fero eae laetor, ductoreου spectarissimos esse nobissum, persentis besticarum omni genere doctrianarum. Hac modesta Imperatoris oratione, inter secunda &aspera medii,miles pro tempore delinitus, assumpta cum meliorum expectatione fiducia, regibilem se fore pollicitus Mmorigerum, cunctorum asipirante consensu, autoritatem eius
sublimitatemque cordis extollebat in coelum: quod cum vere atq; ex animo dicitur,solet amor crepitu levi monstrari. Repctitis post haec tentoriis, pro copia rei praesentis victu se recreavit & quiete nocturna . Animabat autem Iulianus eXerci tum, cum non per charitates, sed per inchoatam negotiorum magnitudinem deieraret assidue, Si ubiugum mitteret mers
Ita quassatum recrearet orbem Remanuntis'. ut Traianus fertur aliquoties iurando dicta consuevisne firmare, Sic in provinciarum speciem redactam videam Daciam, Sic pontibus Istrum eae Euphratem superem, id similia plurima. Post haec decursis millibus pastilum quatuordecim, ad locum quendam ventum est, arua aquis abundantibus foecundanter : quo itinere nos ituros Persae praedocti, sublatis catharactis undas evagalii fusius permise- . runt. Itaq; humo late stagnante, altero die militi requie data, Imperator ipse progressus constratis ponticulis multis & utribus, subliciisque navibus itidem confectis palmarum trabi-bus,exercitum non sine dissicultate traduxit . In his regionibus agri sunt plures consiti vineis, varioque pomorum genere:
303쪽
LIBER XXIIII. 29Iubi oriri arbores assuetae palmarum , per spatia ampla adusque Mesenen & mare pertinent magnum, instar ingentium -- morum . Et quaqua incesserit quisquam, termites & spadica cernit assidua, quorum ex fructu mellis & vini conficiturs abundantia:& maritari palmae ipsae dicuntur, facileque sexus posse discerni. Additur etiam, generare foeminas seminibus
illitas marium, feruntque cas amore mutuo delectari: hocq; inde clarere, quod contra se vicissim nutantes, ne turgidis quidem flatibus avertuntur. Et si ex more foemina maris non
to illita fuerit semine,abortus vitio foetus amittit intempestivos. Et si qua foemina cuius arboris amore perculsa sit ignoretur, unguento ipsius inficitur truncus, & arbor alia naturaliter odoris dulcedinem concipit: hisque indiciis velut coeundi quaedam proditur fides. a cibi copia fatur exercitus plui es Is praetergrei us est insulas: & ubi formidabatur inopia, ibi timor saginae gram sincessitis. Sagittariorum deniq; hostilium impetu latenter tentatus, neque inultus, prope locum venit ubi pars maior Euphratis in rivos diffinditur multifidos. In hoc tractu civitas,ob muros humiles ab incolis Iudaeis deserta, ira-zo torum manu militum conflagravit. Quibus actis pergebat ulterius Imperator placida ope numinis ut arbitrabatur, erectior. Cumque MaioZamalcham venistet, urbem magnam Muralidis circumdatam moenibus, tentoriis fixis providit solicite, ne castra repentino equitatus Persici turbarentur accuras su: cuius fortitudo in locis patentibus immane quantum gentibus est formidata ,. Et hoc disposito, stipatus olitibus paucis, ipse quoq, pedes,civitatis situm diligenti inquisitione e ploraturus, in perniciosas praecipitatus insidias, ex ipso discrimine tandem emersit. Namq; per latentem oppidi por 3O tam Persae decem armati digressi, imaque clivorum perv dentes poplitibus subsidendo, repentino impetu nostrOS aD gressi runt . E quibus duo conspectiorem habitu Principem
gladiis petiere destrictis: sed occurrit ictibus erectum latius
304쪽
stutum: quo contectus magna Elataque fiducia unius lateri orum indixit: alterum stipatores multiplicatis ictibus occuderunt. Rcsiduis,e quibus vulnerati simi aliqui,disiectis in fugam , spoliatisque ambobus, reducens incolumes socios cum exu Viis remeavit ad castra, omnium laetitia magna susceptus. Sustulit ab hoste prostrato aureum colli monile Torquatus, fudit confidentissimum Gallum alitis propugnatione Vale. rius, postea cognomento Cominus: hacque gloria posteri- grati sunt commendati: non invidemus: accedat hoc quoque 'ionumentis veteribus facinus pulchrum. Constrati spostridie pontibus,exercituque transvecto,& metatis alibi salubrius castris.vallo duplici circumductis quoniam ut diximus Ptimebantur solitudines planae, oppidi luscepit obsidium,periculosum fore existimans, si gradiens prorsus a tergo relinqueret quos timeret. Haec dum magno molimine comparantur, Surena hostium dux iumenta adortus, quae in lucis palmaribus vcscebantur, a cohortibus nostris repulsoriis cum
paucorum exitio habitus frustra discessit. Et duarum incolae civitatum, quas amnes amplexi faciunt insulas, pars sui fiducia trepidi ad Ctesiphontis moenia se contulerunt: pars per aci. sylvarum densia: alii per paludes vicinas alveis arborum ca-Vatarum invecti, ad unicum auxilium & potissimum itineris longi quod supererat dilabuntur, ulteriora petituri terra rum. E quibus resistentes aliquos nostri milites trucidabant, ipsi quoquc lintribus & cymbis per varia discurrentes: capti-' as vos alios subinde perducebant. Id enim erat librata ratione dispositum ut dum copiae pedestres muros oppugnant, eque- turmae divisae per globos abigendis insisterent praedis: ocque proviso, nullo provincialium damno miles visceribus hostium pascebatur. Iamque Imperator muris duplicibus 32. Oppidum, ordine circumdatum trino scutorum spe patrandi incepti maximis viribus oppugnabat. Sed ut erat necessarius appetitus,ita effectu res diuiciliana: nam accessus undiq u- plus
305쪽
29 Ipibus anfractu celsiore discissis, flexuosisque excessibus ob
periculum anceps,adeundi copiam denegabat: maxime quo niam turres crebritate & altitudine formidandae montem fa-Xeum arcis naturaliter editum aequabant, & proclivis plani- 1 cies flumini imminens propugnaculorum firmitate municbatur. Accidebat his haud levius malia, quod lecta manus & copiosa quae obsidebatur, nullis ad deditionem illecebris flectebatur, sed tanquam superatura vel devota cineribus patriae, resistebat adversis. Iam aegre retentabatur inferen S se pro te N vius miles, & pugnam vel aequo campo iustoque praelio pos cens: cumq; receptui caneretur, assidue animosis nostem urgendi conatibus urebatur. Vicit tamen nostrorum consilium contentionem virium maximam: divisisq; operibus, officia qui'; distributa capessit Ocyssime. Hinc etenim ardui sug- gestus erigebantur, inde follarum altitudines alii coplanabat: terrarum latibula concava oblongis tramitibus atlbi struebantur: locabant etiam artifices tormenta muralia, in funestos sonitus prorup tura. Et cuniculos quidem cum vineis Nevita MDagalaiphus curabant: ineundis autem conflictibus,& defe- dendis ab incendio vel eruptionibus machinis praeerat Imperator. Cumqὴ apparatu omni excindendae urbis labore multiplici consummato pugna flagitaretur, Victor nomine dux reversus est,adusq; Ctesii phonta itineribus ploratis,nulla obstacula nuntians ostendi licta. efferati gaudio milites M' omnes, elatiq; firmioribus animis ad certanduuignum opperiebantur armati. Iamque clangore Martio sonantibus tubis
strepebant utrimque partes: M primi Romani hostem undiq;
laminis ferreis in modum tenuis plumae contectum, fidentem tu e quod tela rigentis ferri lapsibus impacta resiliebant,g. crebris procursationibus,&minaci murmure lacessebaimonnunquam compage scutorum, qua velut testudine infigur, bilium fornicum operiebantur aptissime, assiduis motibus laxius dehiscente. Contra Persae muris obstinatius adhaeren-tς , quantum facere nitique poterant, claudere & frustrari
306쪽
29ψ AMMIANI MARCELLI NI exitiales impetus conabantur. Uerum ubi vimineas crates prae se ferentes oppugnatores iam moenia perurgerent, cum
1agittariis funditores, alii quinetiam saxa volventes ingentia, cum facibus & malleolis eos longius propulsabant: tum ap- tatae ligneis sagittis balistae flexu stridore torquebantur, cre- sberrima spicula funditantes,& scorpiones, quocunq; manuSperite duxissent, rotundos lapides evibrabant. Iterum deinde ac saepe geminatis congressibus, aestus in meridiem cresccns, cstervescente vaporatius sole, apparatu operum & studio praeliandi intentos cunctos revocaverat fatigatos & sudore Ioperfusos. Eodem mentis proposito secuto quoq; die per Varia certaminum genera controversae partes dimicantes instanter, aequis manibus & pari fortuna discedunt .. Verum in omni discrimine armatis proXimus Princeps civitatis urgebat excidi iura, ne circa mur diu excubans omitteret maiora, Is quae tentabat. Sed in districtis necessitatibus nihil tam leue est, quod non interdum etiam contra sperata rerum afferat momenta magnarunU. Cum enim ita ut saepe discessurae partes levius concertarent, abusive incustb ariete, qui paulo antE erat admotus, sternitur residuis omnibus altior turris, latere a coctili firmissime structa: cuius ruina muri contiguum latus secum immani fragore prolaxit. Ibi tum varietate castium obsidentium labor,obsestorumque industria, vicissim facinoribus 'eciosis inclaruit. Nihil enim asperum ira&dolore succenso militi videbatur: nihil munitoribus erat pro saluto eur- Σyrentibus metuendum aut dirunio. Nam cum anceps pugna diutius fervens, sanguine utrimque multis caedibus fuso diei finisset occasu, tandem fatigationi consulitur. Dumque haec luce agerentur ac palam, nuntiatur Imperatori pcrvigili cura distento, legionarios milites, quibus cuniculorum erant λ- 3odinae mandatae, cavatis tramitibus subterraneis sublicisq; suspensis, ima penetrasse fundamentorum,iam si ipse disposuerit evasuros. Cum itaq; noctis plerumque processisset, aeneatorum Diuitiaco by Cooste
307쪽
LI ER XXIIII. 29srum occentu signo dato progrediendi, ad pugnam k ad amma concursu in est: & consulto murorum invaduntur utrimq; frontes, ut dum propulsaturi pericula defensores ultro citroque discurrunt, nec proxima fodientis audiretur ferri tinnis tus, nec quoquam intrinsecus obsistente cuniculariorum subita manus emergat. Quibus ita ut convenerat ordinati S, Moccupatis prohibitoribus patefactisque latebris, evolat EXE- perius de victorum numero miles, post quem Magnus tribunus, d Iovianus notarius : quos audax multitudo secuta,
io his prius confossis quos in aede per quam in lucem prodie
raut invenerunt, suspensis gradi Dus procedentes obtrunca runt Vigiles omnes,ex usu moris gentici iustitiam felicitatemque regis sui canoris vocibus extollentes. Extimabatur Mars ipse, si misceri hominibus numina maiestatis iura permittunt, IJ adfuisse castra Lucanorum invadenti Luscino. Hocque ideo creditum est, quod in congressu flagranti scalas vehens visus formidandae vastitatis armatus, postridie cum recenseretur exercitus,praecipuo studio quaesitus reperiri non potuit: cum se ultro offerret, si miles fuisset, memorabilis conscius facti. Eo Sed ut tunc qui esset pulchri facinoris autor, penitus est ignoratum ὁ ita nunc enituerunt, hi qui fecere fortissime, obsidionalibus coronis donati,& pro concione laudati veterum more. Tandem nudata reseratis aditibus multis, lapsura invaditur civitat:& sine sexus discrimine vel aetatis, quidquid impe-zF tus reperit, potestas iratorum absumpsit: alii exitii imminentis timore, cum hinc ignis, inde mucrones urgerent, ultimum fientes c muris acti sua sponte praecipites,membrisque omnibus infirmati, morte funestiorem vitam paulisper dum card rentur egerunt .. Extractus autem est vivus cum fatellitibus 3O Lxxx. Nabdates praesidiorum magister, quem oblatum
sibi cum aliis servari iussit intactum serenus Imperator & clemens. Divisa itaq; perpcnsis meritis & laboribus praeda, ipse ut erat parVO contentus, mutum puerum oblatum sibi susce
308쪽
pit gesticularium, multa quae callebat nutibus venustissimis explicantem, & tribus aureis nummis partae victoriae praemia una ruculidum existimabat&gratumo. EX virginibus autem quae specio sunt captae, ut in Perside, ubi foeminarum pul- claritudo excellit,nec contrectare aliquam voluit, nec videre: sAlexandrum imitatus V Africanum, qui haec declinabant ne frangerentur cupiditate, qui se invictos a laboribus ubique praestiteran . Inter haec certamina nostrae partis architectus, cuius nomen non suppetit, post machinam scorpionis forte assistens, reverberato lapide, quem artifeX titubanter aptave- Io
rat fundar, obliso pectore supinatus profudit animam, disiecta compage membrorum, adeo ut ne signa quidem totius corporis noscerentur. EXin profecto Imperatori index nu tiaverat certus, circa muros subversi oppidi fallaces foveas&obscuras, quales in tractibus illis sunt plurimae, subsedis e Gmanum insidiatricem latenter, ut improviso inde adorta agminis nostri terga feriret extrema: confestimque ad extrahenda ea missi sunt compertae fortitudinis pedites. Qui cum neq; pervadere foraminum adirils,nec amandatos intus prolicere postent ad decernendum, collectam stipulam & sar- ao menta specuum faucibus aggesserunt. Vnde fumus angustius penetrans,ideoque spissior, quosdam vitalibus obstruetisne cavit: alios ignium amatus immixtus, prodire in perniciem
coegit abruptam:& ita omnibus incendio ferroque consumptis adsigna repedavit Ocyus miles. Hoc modo cIvltas am- 2 spla&populosa virtute roboris excisa Romani in pulverem concidit & ruinas. Post quae tam gloriosa transitis pontibus,
multorum amnium concursu continuatis, ad munimenta gemina Venimus, aedificiis cavatis exaucta: ubi I ustorem comitem exercitus praevium, a transivi fluminis regis filius pro- ingressiis, a Ctesiphonte cum optimatibus α multitudine arma ta prohibere conatus, cae ervis i equentium militum visis ab L. cessit. Pergentes itaq, protinus ad lucOS Uznimus, agrosque
309쪽
pube variorum seminum laetos : ubi reperta regia Romano more aedi dicata, quoniam id placuerat, mansit intacta . Erat etiam in hac eadem regione extentum spatium & rotundum, loricae ambitu circumclausum, destinatas regiis voluptatibus1' continens feras,cervicibus iubatis leones armisque ni spidos apros,& ursos ut sunt Persici Jultra Omnem rabiem saevientes, Mi alia lecta immania corpora bestiarum, quas Omnes diffractis portarum obiicibus, equites nostri venatoriis lanceis& missilium multitudine confoderunt: quae loca pingui situto & cultu. Quibus Coche quam Seleuciam nominant, haud longius disparatur: ubi vallatis opere tumultuario castris, &exercitu omni per aquarum & pabuli oportuna hi duo recreato, antegrestus cum procursatoribus Princeps, & civitatem desertam collustrans, sacro Priniue quondam excisam, in qua perpetuus fons stagnum ingeM eiectat, in Tigridem defluens, corpora vidit suffixa patibulis multa necessitudinum eius, quem prodidisse civitatcm Pyrisaboram retulimus supra. Hic & Nabdates vivus exustus cst, quem extractum cum L X X X. latebris eXpugnatae docui civitatis: eo quod ina o ter exordia obsidii coepti clam pollicitus prodere, dimicavit acerrime, adeptusque Ventam insperatam, ad id proruperat insolentiae, ut Hormisdam laceraret omn*us pro oris. Ita aliquantum progressi, tristi percellimur factor dum enim tres procursatorum cohortes es editius cum cuneo Persico decertarent, quem patefactis Habito portis profuderat civitas, proruptores alii ex contraria fluminis ripa iumenta nos sequentia cum pabulatoribus paucis licenter palantibus intercipiunt & obtruncant . Unde profectus Imperator iratus Misendens, iamque regionibus Ctesiphontis propinquans, SP celsum castellum offendit & munitissimum: acl quod explorandum ausus accedcre, obscurior ut ipse rebatur, cum paucis obequitans muros pauloque avi Gius intra iactum telorum repeItus, latere non potuit: statimque diversorum missi-
310쪽
AMMIANI MARCELLI Nrtium ivrbe exagitatus oppetinci tormento murali, ni vulnera
m armigero, qui lateri cius herebat, ipse scutorum densitate conte stuς, evitato magno discrimine discessistet. Qua causa concitus immane munimentum disposuit obsidere, prohibitoribus acriter ad resistendum intentis: quod loco fidebant spropemodum inaccessis, quodque rex cum ambitiosis copiis passibus citis incedens propediem astore credebatur. Iamque vincis & residuis omnibus quae poscebat obsidium paratis, vigilia secunda praecipiti,cum nox casu tunc lunari splendore nitens, his qui propugnaculis insistebant aperte cumsta mon- rostraret,repente in unum pondus coacta multitudo, patefactis subito portis erupit: cohortemq; nec opinantem adorta nos trorum caecidit complures, inter quos etiam tribunus peremptus est,periculum propulsare conatus. Quae dum ita aguntur, pari modo ut antea, PermeX adversa fluminis ripa partem is adorti nostrorum, interfectis quibusdam Vivos cepere nonnullos. Et timore simul, quia venille in maiorem numerum
copiae putabantur hostiles, egere tunc nostri segnius: sed ubi
animis in audaciam restitutis, armisq; raptis inter tumultum, exercitus cantu concitus buccinarum, cum minaci murmure 241.
festinaret, eruptores perterriti reverterunt intacti. Et Imperator ira gravi perivolus, reliquos eX ea cohorte, qui abiecte sustinuerant impetum grassatorum, ad pedestrem compegit militiam, quae onerosior est,dignitatibus imminutis . Flagrans post haec ad eruendum castellum, ubi periclitatus est, operam ap. convertit &curam, nusquam ab anteugnanis ipse' digrediens, ut inter primos dimicans militi ad fortiter facicndum csset exemplo,spectator probatorque gestorum. Quo inter discriminuvertices diu multumque Versato, varietate munitionum atque telorum,& conspiratione oppugnatorum, idem castellum im 3oicenditur captum. Post quae consideratis asperitatibus anteges. rarum rerum & impendentium, requievit mercitus labore
nimio quassatus, multis victui conisuis astatim distributis.