장음표시 사용
371쪽
autem Vitam nomino, quae in sanitate videlicet agitarr.praua enim in morbis vita est.alterae sint Evero litarum ininistra: sacultates,deinde illarum iterum aliae. Itaq; posteaquam laoc in sermone artes Omnes ac potestates finitati vitaeq; necessarias nunquam alibi eas prosccutus recensere constitui, neq; regentilina nos potestatum dignitates adiicercinc pigucrit. Primae igitur sunt salubrem animali moderationem in quali & quanto conseruantcs.cum enim corporis nosset substantia nec magnitudinem nec qualitatem eandem retineat,sed magnitudo per sensus latentem cxlaalatione dilabatur, qualitas vero tempcratura semper variante pcrmutetur non ab aere solii ambiente, sed etiam ab intcstina cati a quemadmodum in libris de tuenda sanitate explicauimus, ad magnitudinem inflaviandam altrix potestas in nobis inest: ad qualitatem corrigendam dc respiratio & per totum corpus difflatio comparatae sunt.sed cum nutriendae partes idonea ac propria materia egorent,alia quaedam in nobis vis ineli, quam haud alienum fuerit breuis ac dilucidae do innae cause sanguificam nominare.cui rursum inseruiens alia vis est in ventriculo, concoeti ix scilicet. omnDbus autem dictis viribus coes aliae quatuorsiint,quas paulo ante mcinoraui,& clarioris doctrinscausa propriis nominibus appellaui,attraetoriam.crctetricem,commutatoriam, & expultricem. haec igitur vos meminisse admoneo,illud scientes me hoc loco huc sermonem liabuisse, naturam omnium artium ad medendum primariam atq; potissimam esse declarantem. F dinumit natiui a itinera no cinitatione,partim quidem Pr conniuerelartim deero oe lingua subminia di,oe ii reus alia quaeq; inerudita naturainin AZIa,quae vii unt,essicit. Itinera naturae appellauit perindriac si Sc vias,aut impetus ad agendu dixisset, no, ut nos prius mente voluentes,& prius eligentes iacimus,lta & ipsa iaciente. connivere igitur sic autem dici tur,cum quis clausas palpebras cito itera aperit. statim ortis animalibus 5 a nullo edoctis illico inest Certum cst aut huiusmodi actionem maximam oculis utilitatem afferre. latigarentur entam palpebrae,si toto vigiliae tcmporc paterent, multaq; cxterius in oculos, ipsorum tunicas violantia inciderent. Prstcrea longe illo admirabilius est naturae opus,quod non vulgares modo, d etiam Plurcs medici,cis quotidie fiat, negligenter in praetereunt. nam si bimo puero panem ostendenscii hoc ipso nomine simul demostrans pane voces, idq; bis tertia feceris, puer & demostrati corporis hanc vocem panis signum et se intellexit,ipsamq; imitatus pronunciat,cum a nullo, ut linguainoucre oporteat, ipse didicerit.ldem vero,quod in hoc,& in aliis omnibus motibus, quos appel. lant voluntarios,ab omnibus fit animalibus. Igitur si voluerint aliquod cx extremis mebris inflectcre,id statim emcici,ct si musculii illum,a quo inflectitur mebrum,non cognoscant. Eade ratio Gnc exscdere volentia per alterum musculum extendet.sed neq; quis musculus iste sit, neci; quo pacto agere possit, mouentianimali notu es LQuo cnim modo ea comprehendere potest, quae mul tis etiam medicis incognita sunt quid dico multis cum non nullos niusculos quidam diisectoris artis vel peritis sunt ante nos ignorauerint,vi cum,qui intra dearticulationem abditus poplite incuruat.nihilominus tame oes homines ipsius Rcnu articula,simulatq; voluerint,inflectunt. quin non in solis hominibus,sed etiam in alijs cum iis animantibus huiusmodi actionis species reperiatur.vscpadeo naturae Vis aderiquae animalibus conducunt, rectius praulanda, qualibet arte pote tior est. Quocirca & Hippocrates de palpebrarum motu,quo. s. ipsas alteri etiam negocio incubetes agit. 1mus,mentionem fecit dicens. ut connivere motum vero in loquendo linguae,pcr ea verba commemorauit lingua vero Δί subminiistrat/nobis cnim quanq; Vocem proferre volentibus lingua ad ipsam explicandam prompte ψbsequitur. Pueri igitur voces prolatu dissiciles nunc primum audientes,ut strax oc sphin statim ipsas nos imitates cloquuntur. neq; quos linguae musculos mouere oporteat, neq; quo modo ipsam cxtendere, aut flectere, aut circumuolucre, aut supcΦrius palato,aut prioribus dentibus aut alii cuipiam oris particuis admouere stabilircei; conueniat agnoscent .cum dixit autem 5 alia quaeq; 'oluntarias motiones in memoriam reuocati in quia Hhus ut dixi, animalia cuncta no selum musculorum motus, sed etiam ipses musculos ignoratiue simulatq; membrum inflectere,aut extendere vQluerint,confestim id lactinat.sicut etia, si in obli qtrum abducere,ec conuertere ut circvuoluere,'siue utcunq; aliter movcrc statuerint. iccirco ct illis adiecit inerudita narii ra,non edocta congruciatia facita Vocantur igitur quodlibet decretumcdocti in illo esse cruditi,natura autem ita erudita est, ut maxima re praecipua sine disciplimno uerit:qualem suis se Γlaemistoclem Thucydides memoriae prodidit ita inquicns,Propria nanque i, intelligentia neq; prius ad ipsam quicquam, neq; posterius edoctus, ct eorum, quae de improuiso γγ incidςbant,celerrimo consilio iudex optimus,& eorum,quae longe posterius vcntura essent, perspicacis limus conici stator. Iachrynis,narium humidisas, is nutum laborisfiaes,orissaliuae reiectio piritiu introitus,exitus, scitatio, Τrus is, Tubin, n eiusdem omnino modi. Cum ca, quae in illi optimc ad haec verba explananda quispiam dioere posse videtur, prius re censucro,deinde ad huius libri interpretes transibo, qui omnes verba haec a superioribus distin Xerunt,omniaq; ipsa singulatim tanquam ad praesensionem facientia interpretati sunt. Verunt
372쪽
de morbis uulgaribus com V. I 8 9
A men nobis videtur Hippocrates propositum suum ab initio, di in presentia per totum hunc se
monem confirmare apse vero naturam salutis hominum causa omnia iacietem demonstrare coimstituerat .ita ab operibus eius exorsus, quae cuni in corporibus rei te valentium animalium cit, ipsisque superiori narratione enumeratis,deinceps quaecunca in morbosis asse scibus, aut sano rum languentium: corporum communibus ad animalis salute natura moliatur, praesenti sermo ne declarauit. quorum unumquodi ego particulatim explicans,non nulla quidem ut dixi, morhosorum albediuum propria,non nulla aegrotantium sanorumq; communia esse molirabo. atque in aegrotantibus lachryme quide non nuno fiunt morbosi oculorum asseritus moda sequetes, ut quando ipsi phlegmone tentatur,non nunti vero natura superuacuum humore expellet aut de-ricientem in glandulosiis ipsoruin carnibus procreante. Nempe hoc modo narium humiditas ex
cremetis in cerebro colleciis per ipsas effluentibus accidit.sternutamenta vero di ipse semper moturae opus sunt ab affectibus auid morbosis proueniunt. At morbosos assectus voco, non solum, cum aliqui ira aegrotat, sed etiam cum quispiam istorum asse quum exoriri incipit. qt iis enim in oculis est proprie vocata perturbatio, tuae phlegmones quoddam initium est, tales multi mori, si asse 'ius conssistere incipientes dii soluuntur, natura vapores succos corum opifices cxcernen n te.verum de his omnibus in libris de symptomatum causis disputatum est nam ipsorum qusdam sempera natura fiunt,quae morbosos asse 'ius aut iam nascentes aut suturos impediunt, licui alia iam ficti os ec absolutos tollunt, idq; est, quod explanatores fefellit, nunc.Lab Hippocrate de naturae operibus sermone non credentes saeri.Sed tribus comentariis, in ubus de symptomatum causis disputo,totus iste sermo diligenter a me constatus est,omnia id genus symptomata, de quibus P sens habetur oratio, a natura effectrice manare ostendente. aurium nai sordes ab illa cerebri recremeta purgante colligitur.tussim quoq3,ut spirinis itinera emundaremur, fieri ostensum est. qutadmodum re singultus,ec oscitati Sc pandiculatio purganactorum expclledorum causa proueniunt. At non nulla in propositis verbis dieita neq; symptomata omnino sunt, Ut respiratio, per totum corpus dimatio. ab ipso vero de respiratione explicatum est, ubi ait piritus introitus, inas/.dedis natione asit posterius,ubi iterum scripsit alimeti&flatus at saliuae in ore generatio interea,quae provide a natura fiunt, connumeratur, quemadmodum 8c sputi ex pediore at* pulmone reiectio.de hoc vero in praesenti parte per laaec verba dictam est oris saliuae, reiecti &oportet quide oris saliua /per se proferre,hanc vocem autem reieetio separatim addita haedimonia uu/,sortasse quidem statim ab initio a primo libri scriptore vitiato primo exes lari,fortasse et C ipso Hippocrate praetermittente,utpote qui sibi jpsi quandam veluti designatione,& non librum
in vulgus tacdum conisii ret .Extrema aut illa verbamon eiusde omnino modi id sibi volunt, omnia scilicet enumerata non eodem inter se modo habere. t enim ostendimus, non nulla in s lis recite valentibus, qu. aedam in solis languentibus,queadmodum marsum alia in utrisq; euentuti item ex liis aliqua solius naturae opera sunt. Explanatoribus autem varie haec verba scribentibus Paulo post varias eorum lectiones recitabo muc vero prius quod ex toto sermone adhuc restat, in quo naturae opera recenset,explicabo. 4 diti derectio γ' ut Miserius Amonis, C pnritus,et fumi nitim in alio cor' pandicularior γ quaecunq; Lu modi Fint.
Sol but sine ξc haec verba alii aliter. verum ego Sc ledlione hoc tempore a plurimis probatam, re toti verborum sentemiae congruente,atoe in vetustis casti tisq; exemplaribus repertam dese-gi. eius vero sententia talis est,quemadmodu in superius pomis symptomatis natum sine discipliina edoelae opera ad animalis salutem uehi narrauit, eodem modo oc inpi senti urinam, deiecitionciduplicem flatum commemorauit, item re alimetiam. difflatione, re quae in solis Doninei gero neris animalibus insunt postea deinceps Sc sudores, re scalptus, re pandiculationes. Etenim πιι
nae secretio, si, quo modosiasi reminisceris, mirabilem tibi in regendis animalibus prouidentiam indicabit, oc renum Gricae causa,ae urinariorum meatuum ori nis, quam ex renum ventricilis habent, oc operculorum, quae meatuum osculis in Vesicam tae inserentibus imposita sunt, remusculi,qui astitistorio in sede polito proportione respondens vesicae collo cireudatus est,& ali mi quae minora quidem sunt,ec minus admiranda tantum vero ad rem conficiendam opis asso renua,ut nisi hila in modum omnia instructa essent, praue sane, aut nullo etiam pacto urina secer ni,& euacuari posset. haud aliter Sc quae ad delestionem attinent,hoc est,quae ad excrementorum cibi aridorum expulsionem a natura condendis nutritionis instrumetis parata sunt ipsius de animalibus prouidentiam ac sapientiam demonstrantiquae omnia in libris de usu particularii na comprehensa reperies. nunc vero capio solum perstrinxit se sagis sit. Nempe quidam inrant voce initio huius sermonis scriptam ipsam per se solam legentes lotii ipsum hoc loco, & stercoris mentionem iacere tradunt. quidam rursus utrant vocem copulantes deieetionem x rinae,hoc est, euacuationem per ea verba significari dicunt. perinde atq; si urinae excretionem dixisset. Igitur tib sennionis initio scripseruo stercoris ocvrinae desedito ac sii ita diei inra esset stercoris S urinae euacua tio. Verum quemadmodum cibi recrementa mirabile artificium in secernendo praeses erunt, it Ddem quol
373쪽
dem quom in virmis flatus secretione,iam eius,qui per intestinum rei'um,u eius, qui per u B Dellitur,quem ructum vocant,natum prouidentia conspicitur,ad extrudendum utrunm natumstrumentis,in quibus colligitur, insurgentibus. status enim hos excerni deprehendes, 5c ii dot miant illi qui illis repleti sunt,& si in somnu propensius labantur,et si catalepsi, veterno, pore, delirio re profundo somno correpti sint que inueneris etiam naturs artem, si ea cunei i didic ris, quae in adminiitiando alimeto atm spiritu machinatur. N longe adhuc magis demiraberis, si omnia noueri siquae in sci minis concipiendi foetus causa molita esst. istis similia sunt & quae in t to corpore ad sudores excernendos,ad scalptus, ad pandiculationes pertinet. vocant aut scalpta, frictionem motuq3 per ungues essectum, quod in prurientibus particulis animalia naturaliter iaciunt.idq; in ipsis omnibus reperitur. Vidistis igitur & dudum, cum vivete capram grauita dis secarem, scelus ex ipsa ligata extractus ut humi depositus quatuor pedibus ambulare inceperit, a nullo edoctus ambulandi causa membra haec esse corpori subiecta, re paulo posterius superua cuum humore,quo eius cutis exterius circalata erat,excusserit, atq; iterum uno expedibus pamlopoli costas sibi scalpserit, ex quo vos omnes praesentes exclamauistis, primum quidem ipse symptomatis medelam abfra doctore inuenerit,secundo Q per hoc membrum solii id fieri pollet, tertio Q per hunc modum. At pandiculatio tale quidem in omnibus Ni puto, musculis sympi , Fma est, quale in oscitatione solis inferioris maxillae musculis accidit. in libris aut de symptomatii
caussis,si memoriter modo teneti euacuandorum in musculis halituosorum excremesorum camia id a natura fieri demonstrauimus. infantes autem dc reliqua animalia id sine doctrina lacere cernuntur Haec iram omnia,S quaecun* cum ipsis dicebamus,quemadmodum S excutere humorem paulo ante de hoedo per dissectionem extracto narrauimus, admirabilem quandam naturie erga animalia prouidentiam indicant, per quam S secunda valetudine fruentia conseruantur,&aegrotantia morbo liberantur. Hominis animia si per producitin ad mortem. sim autem irae excanduerit, Miles morbostam cis spus ripascitur.
Divinatione potius opus est,quam aliqua methodo per quam intelligere quispiam possit, udnam significare volens Hippocrates scripsit hoc verbum priaucitura. potest enim significare bc
generatur, sicut Asclepiades posterius existimauit. potest vero lignificarere augetur . potest et, ut quidam intellexerunt,ide sonare,quod conseruatur alimento, anhelitu nobis utetibus.Quicunt enim animam sipiritum esse censent,ipsam. sanguinis halitu, re ex aere intra corpus in Gspiratione per asperam arteriam adducto conseruari testantur Illud vero re in aperto est nihil eorum,quae dixi,nos posse tanquam verum si contendentes enunciare, nisi prius animae substantiam exquisite comperiam habeamus. Profecto si ut in libro de septimanis auctor ille marti sestede animae substantia disseruit, sic & in alio quopiam indubitanter legitimo Hippocratis libro disctum inues iretur aliquid plane liaberem, quod de hoc verbo/ producitur dici posset . quoniam vero nusquam in legitimis voluminibus Hippocrates clare explicauit, 'uidna hoc verbumI pr ducitur libi velit, praeter id in istud ignoro, neq; animae substantiam me lirmiter scire mihi pia adeo. Nempe cerebrum sensus voluntarios motionis principatum habere omnibus* aliis particulis distribuere in libris de Hippocratis Platonisq; decretis ostendimus. Illud praeterea peri u sum habeo spiritum in eius cauis positum primatium esse animae instrumentum . quem ut anims substantiam ei se dicerem, mihi temere inclutabat alus. siue autem tota cerebri natura ex quatuor elemetorum temperatione ad eam substantiam vel proprietate redacta sit, per quam sensus in tusq; voluntaria in animali primus autor habeatur.memoriae. s. 5c intelligentiae: siue quaedam alia vis incorporea a nostro conditore cochro indita merit,ec morientibus Malibus recedat, nullam hae de re firmam ratione habeo. luim 5c eos,qui de hoc quicquam assirmarunt, audacia ma- H s u sapidita nobis antecedere existimam ceterum medicis quc' superuacua de animae sui, itantia notitiam esse arbitror.satis est enim artem medicam cum ratione tractantibus illud nosse, quoad scilicet ipsius cerebri,ac spiritus in eius sinibus conteii naturalis teperies luiolata seruatur, vivere posse animal sit vero conicius spiritus aut prorsum corruptus sit, aut a naturali temperarisera una cum ea, liue in cerebro est,tongissime discesserit,mortem necessario se ui. Haec agnoscens . medicus ipsorum botue temperaturae ac permanentiae sema consulet,regulas a nobis in commentariis de tuenda sanitate 5c de morborum curatione traditas persequens. quas ori Hippocratem primum docuisse memorauimus. quaobre nem legitima hanc eius esse particulam censeo, sed ab aliquo, ut plerast alias, suisse interpositamabrian vero Sc eius filium Thessalum patris scripta collegisse, ut aiunt, in chartis,& coclis,dc tabellis ea nactum,& huius generis quasdam particulas imteriecisse accidit .non nulli cui qui commoria in propositum librum seiderunt, pro his verbi melior fit producitur scriptum fuisse contendunt. ipsam vero procedente aetate scientiae ac si pientiae praeceptis eruditam meliorem euadere arbitrantur. At ne* ad medicum pertinens sesemo est,nera his,quae sequuntur , consentaneus. nam de ipsius substatia hoc verbum producitur
dictum esse, ex eo consis,quod ipse subiecit si vero igne excanduerit una eum moris di anima
374쪽
Ac morbis in atribus Com. V. I 'O
R corpus depascitur .atqui verbum hoc excanduerit indicare videtur ex Hippocratis sentctia ans nue substantiam calorem esse naturalem,quem naturalium operum multis in locis auctorem esse' testitur. Maximum vero hoc loco placitum agitariar, de quo5 inter philosophos distensio est.. non nulli quide unam esse animae naturaeq; substantiam arbitrantur, aliqui in spiritu, aliqui in corporis proprietate eas consistere statuentes, quidam vero non unam, sed propriam ac separatam utrius substat iam esse, nec paruo quodam interuallo, sed toto genere inter se differre confirmat. st siquide naturae corruptibilem animae vero immortalem esse substantiam arbitrantur. Aristoteles sine atq; Plato una appellatione ut itaq; potestate comprehendunx non eam modo, qua ratiocinamur,ati meminimus,animam vocii tes, sed etiam cam,quae in stirpibus est, qua re aluntur,&cre scunt,& seruantur,quoad temporis loginquitate consumptae exarescant. Stoicorum autem mos est naturam vocare, qua stirpes reguntur, animam vero, qua animalia, utriusq3 vero sit bstantiam Ingenitum spiritum statuunt disterum inter se qualitate arbitrantur. nam sicciorem animae spiritum,humidiore aut esse naturae,utrunq; aure,ut permaneat, non alimeto solum,sed etiam aere indigere. Et quicunq; huiusce decreti principem Hippocratem suisse opinantur,ut in libro de septimanis dictum est,hoc verbum producitur dictum esse aiunt de instauratione, quae in ipsis sit exn utram subsi uiua,alimeti scilicet ali aeris,ut euidenter apparet,ec utriusQ Utilitate cognoscimus. alibi iliam respiratione ingenitae caliditatis moderatione seruare, ciborum vero aisumptione comporeae substantiae quod dilapsum est,resarcire declaratum est. atq; si corporis quaedam iis a anunia est,iure sane progigni v ad mortem diceretur. At si a natura, tuam Aristoteles altricem, ain peti tricem Plato nominat altera quaedam ipsius substatia sit,uerum sane, quod dicitum est, fuerit, hed de rationali anima vere id dici non poterit.Nempeu, instum calidum, ori maxime corporea opera Hippocrates tri buit,igneum factum non solum priora munera obire non possi sed nHue corpus nostrum alere,quod 1 plius erat primarium osacium,immo contra perdat, atq; ut ignis, liuquefaciat, nobis ratione contemplantibus,& corporis eliquationes a peruretibus sebribus factas identer cernentibus apertum est. Verum cum in toto hoc habito sermone tertia anima praetem missa sit, siue iaculta siue utcunq; cam nominare velis, quam Plato iracundam appellauit, re de ipsa aliquid dicere sitius fuerit,ut nihil praeterea in sermone de anima dilaediim relinquatur. Calia ditas sane quaedam naturalis,per quam sanguis creatur,in iecore continetur, caliditas etiam altera in corde maior inest ad iram excitandam nobis data. nam ct ipsius quidam usus est, ut in libris de Hippocratis Platonisq; decretis explicauimus. Et hcc quidem caliditas spiratione eget,altera dif- C flatione,ita enim medicis vocare mos est duplicem in toto corpore arterarium actionem fuliginosum excrementum per compressionem opellentium, acrem vero circumeuntem per distenti nem attrahentium.
6 amrb simia nutriti insenecta rebi'uunt, terrimcinionem, Rufionem, rarefactionem. Non de omnibus connutritis morbis Hippocratis sermo est. ita vero eos appellant,qui Ionginquo tempore hominum corpora insinat. Id enim accidere non cernitur, neq; ipsum latet clare in hori sinis dicentem, Senes u iuuenes, plerunt rarius aegrotant,quicu* Vero ipsis diuturni moria hi eueniunt,saepius commoriuntur. Igitur cum in hoc sermon saepius addiderit, neq; in uniue sum protulerit,quosv.f.diuturnos morbos suius commori assereris,aperte indicat se non nullos ante senum mortem dii Iolui cognoscerealuinam igitur sint isti, quemadmodum etiam quina ania te mortem non abeuntes,in aphorianis ipse patefecit sc scribes,uaucitates, 5 grauedines in val- ia de senioribus non concoquuntur. igitur cum hic frigidiorum meminerisiconisat re ipsum conce ' dere quosdam ex calidis in seniori aetate posse dissolui,siquidem contraria contrariorum medic mina sunt. rari autem hi sunt,ut calidae cephale &heterociam ae vocati dolores capitis,5 renum D calidi aste 'ius,&articulares dolores,quicunq; ex valde calida causa oriuntur.iste quidem ex senectae proueniens temperatura solutionis modus inter concoctiones reponitur, concoctilone scilicet omnem ad mediocre temperamentum adductionem significante, ut inmaturescentibus ir Oibus conspicitur.Alios autem duos adhuc rariores concoctione modos ad aethdc per rares actione,& eu,u ambigue dieitis est,siue per distblutioncsiue per solutione intelligere oporteat. st iste
auie,ipsa corporea substantia,quae omnibus tam animatis,cb anima carentibus communis est, di labete.aliquid enim omnino ex ipsis defluit sed plurimum ex mollioribus, minus cx minus molis tibiis.ita sane & quidam a natura alieni tumores paulatim longiori tempore,dilabete materia dicsbluuntur idq; reeia victus ratione utentibus euenit. nam qui largiore cibo vescuntur humorem affectis partibus influente digesto aequalem ficietes, asseritus seruat. Tertium vero solutionis modum riarrauit corporis raritatem,a medicis quidem consulto este fiamia senili autem state raro, labes a statis viribus, tenuato corporis habitu,& male nutrita cute angustiores meatus ei laserit. nos itam sic verba explanamus,cum semper ipsius sermones his, quae in aegrotis cernuntur, consentaneos esse demonstrare conemur.plurimi autem explanatores omnia potius alia,quam id faciunt. qui Sc hoc loco tanquam de omnibus morbis sermone habito causas asteite nituntur. magis etiam absurda illi dicunt, qui in senecta huiusmodi astrictiones sedari aiunt, animae quidem,
375쪽
iracundiam,auaritiam,superstitionerni,corporis aut Amatorias poturbationes.
Med cario contrarium Ggitaris non consentire ase .
Sermo iste eandem vim habet, quam ille,contrarci ci miratioriam medicamenta,de quo sistus iam disputauimuS.
Et hoc sibile si ad rem miscentiam scripsit,quod proximae sententiae commistis pars est. Et enim frigidii in trigidis asseetibus opitulatur,calidos autem morbos tollit. nam ab uno tanqua exeplo ad omnia contraria traducere Iermonem oportet. Excandescentia attra- σογω pulmonem in sepse, o in caput c calida humidum . Maiarum autem s
Obscure admodum haec locutio perplexa est. quocirca Sc eius plures le 'iones, te monibu
consentaneas explanationes fecerunt .verius autem quispiam dixerit, non tristionibus explan
tione sed prius cogitatis explanationibus eos deinde lectitones affinxisse 5 accommodalle. sta- Ftim igitur haec vox/attrahit in hoc sermone quid significatet cor atque pulmonem ob iracundiam attrahi ipsum dicere interpretabimur. sed cum lisc verba adiecta sint in seipsa, in caput / alter huiusmodi sensus innuitur,correpulmo attrahunt A in ipsos, 5 in caput calida&humidum. Atqui ista vox calidamene intelligi non potest. potius enim calidum,u calida dixisse oportuit Satius igitur fortasse suerit omitti singulorum in hoc sermone verborum serie vi pote coriasa, ipsius ecphrasim potius facere,aut paraphrasim, silue, Ut lubet, ss notet. id vero fieri nequit, nisi unum
saltem nomen interpretemur,quod est attrahere.duorum enim alterum in excandescentus dic dum est, alit pulmonem 5c cor ad caput attrahi, aut cor 5c pulmonem 5 caput ex inferioribus i cis calorem humoremq; ad seipsos attrahere.verili mile riani esto iecoris regionibus,unde sanguinis dii tributio fit,& caliditatem 5c humorem hauriri. porro in cadescentia corat in insimul Per totum animal discurrentes arteriae maiorem vehementioremcra pulsatum eis cere cernuntur. aequum est autem 5c cordis dilatationem implentia tunc plura adduci. in caput vero plus hum ris calorisq; est erri oculos totamq; facie occupans rubor significat,quinetiam ii tetigeris, calidio res euasisse ubi hae partes apparebunt. Evidenter quo p& oculi cinicant,unaq3 prominem: es faeti esse videntur,re viri uersum caput calidius. At gaudium, in it, relaxat cor, hoc est ipsum de- Grelinquiit a medicia.Nempe praediyorum cognitio villis est, Ul ira cultetur non nunquam, nonnunquam de indultria excitetur.vitetur quidem,cum cor&caput naturali intemperie supra modum calidiora sunt aut aliquo adueniitio calido affectu laborant. cxcitctur autem in frigidis vi- , natura frigidiore corde & capite.Eode modo θύ totius corporis teperatura, si calidior, qua . par tit,aut morbo, aut natura fuerit,magnopere iracundia ostendetur, illi autem cotraria magno pere liac iuvabitur. id enim in secundo de morbis popularibus ab ipso suis se traditum ouem dimus,ubi dicebat,Danda est opera ivt ira excitetur Scoloris S succi recuperandi Causa. is
Quoniam hoc nomen labor coepius consueuit Hippocrates pro exercitatione accipere, inter dum pro dolore,aut absolute pro qualibet noxa,ut in multis commentariis antea didicis iis, iccioco igitur ex libri explanatoribus alius aliud trium signiscatorum accipiens aliquis arbitratur si nos sum dicere,exercitationem articulis carnibusque veluti cibum esti,idest alimentum,robur adiumentimi. illico enim augeri confirmari, ac roborari exercitationibus, haud secius quam cibis. Quidam .ero articulis&carnibus multitudinem cibi dolore cruciatumq3asterre,per haec verba Hsignificari intellexit .nam repletionem haud solum articulos ad motum tardos reddere re carnes, hoc est musculos, in istis enim carnium genus continetur: sed etiam fluctiones mouere,& ex eo dolorem excitare.huic vero sententiae & illud consentit,quod per tertium significatum intelligi tur,non nullis opinantibus multum cibum, hoc est plenitudinem, articulis&carnibus nocere. at non solii in carnibus N articulis, sed etiam omnibus corporis partibus plenitudo re noxam redolores inferre consueuit. Se da quidem sermonis particula,υbi dici Usbmnus visceribita ν hae habebit sententiam queadmoduni labor articulis Θc carnibus cibus, sic Ec somnus visceribus aut exercitatio erit bonum creans habitum,aut dolorem noxam e inseret. exerceri si quidem in somnis viscera.quatenus tunc operantur maxime &alimentum conficiunt, redie quispiam intelligore potest noxam vero aliquam Sc dolorem in somnis excitari id verum no est .indolentiam enim potius&remedium,quam conti arium asserie somnus idoneus est, nisi siquissipiam initiis accessionum haec ipsum sacere dixerit ..erum hoc loco sine ulla conditione scriptis verbis sermo neu tiu verus fuerit .num igitur soria ite hoc modo legere satius est Labor articulis & carnibus j d inde ab altero principio cibus somnus visceribus / ut oratio huiusmodi sit, Exercitatio quide a ticulis oc carnibus utilitatem praebet,cibus vero oc somnus visceribus .naturali enim calido in .
376쪽
de morbis uulgaribus com . . I 9 I
A landum ver cive,ut ipse tradidit,& escarum concinctiones meliores fiunt,& tuc viscera nil triunturiat in vigdia naturali calido ad cutem profuso viscera seipsis frigidiora evadunt,& qus ipsis insomnis ineram, haec extremis omnibusq; extrinsecis membris in vigilia. Ammae deambulatio, gratio I imbus. Deambulationem pro exercitatione s libri interpretes acceperunt, Horatio ita se habeat, hominibus cogitationes exercitatio, appellatione exercitationis, pro deambulatione suscepta. Vox enim haec deambulatio speciem quandam exercitationis significat. cum aut allecitata quaedam narratio sis,haud iniuria ipsam Dioscorides repudians non scriptit peripatos, hoc est deam. hulatio sed literam/nradiiciens legit peti pantos / hoc est de omni, ut locutio talis sit, animae de omni cogitatio hominibus.eius vero sententia est in qualibet re homines vim ratiotiale exerci tare debent. nam ratiocinia cogitationes appellantur, unde re Socratem conitatorem vocabant, ecprudelia hominis consilia cogitationes nominabat.ut in Aristophanis ranulis inuenire licet, ubi Socrate lacerat, tanquam inania garriente vituperat.Si cui vero philosephicam speculationem no medicinalem sermo ille sapere videatur primum animaduertito, ipsum omnium rati B nalium artium esse communem in quibus vim ratiocinandi exercere conuenit, Ut re ab aliis multis medicis,&ab Erasistrato non raro dictum est.deinde divitia quaedam oboriuntur aliqua vi res animae cogit andi ac memorandi veluti stupefacientia, aliqua somnos graues ata3 profundos iacientia .sic auectis igitur utiles esse cogitationes putandum est, ut alibi ipse prodiait, excande scentias utiles esse ad Donos succos creandos,& naturalem habitum recuperandum.
In arulneribi angvis concorru ubuenie lum, t dacuum impleatur.
Obscura inuolutam est de huiusmodi locutio.nem enim quid illud verbum concurrere significet, larum est,neq; item quid illud 't vacuum impleatur . propterea ergo nonulli interpretes desai Quinis in vulneribus profluuio sermone hunc esse aiunt,aliqui de superueniete inflammati rie.vmq; enim in vulneratam partem confluere sanguinem censent, quo quidem profuso, di in omni corpore venas inaniri, quibus prospiciendu cile dicunt,ut iterum scilicet repleantur,ipsarii aut repletionem esse duplicem,Vulneratae partis sanguine per frigida astrictoriam medicamenta reprello, A per idoneum membri litum relabente. Alii octo quida non de vulneribus solum, sed
etiam de ollibus valde consuetis, maxime is ubi ipsorum aliqua pars extra cutim emineat, simi- C liter vero di de huiusmodi omnibus luxationibus,verberibusq3 magnam in corpore contuli nem sicientibus sermonem hunc audiendum esse contendunt. tromata enim, hoc est i mi nominat Hippocrates magnas noxas ab aliquo extrinseco etiam sine vulnere illatas. i l aut concurrat ad haec sanguis,& q, euacuatum repleatur,eodem & haec dicentes modo explanat. Verum Q Hippocrates huiusmovi ostesisses tromata vocare consueuerit,ia in multis ipsius libris didicimus. nunquid vero oc nunc ita intellexerit, temerarium est at si area, liqui aut in vulneribus sanguine manantibus replere opus esse dixerunt idoneis videlicet medicinis ac linamentis impolitis. 3 Sin auris doleat, lanam digito circim latam a tume calido mad facito. deinde m ciens interius in Glam tunso sub cito, t ipsit alpu es bure id suae.deinde super ignem pos cito duo. Nonnulli propter voce in calce positam i dolo totum hunc sermonem haud immerito adulte rinum interiectumq; este suspicati sunt.Narratio enim ante ipsam talis quodam modo est, siquis aurem doleat lanam digito indici videlicet,interdum et pollici circundatam Vnguine. i. aut oleo, aut adipe liquata lanam imbuens in aurem instillato.quemadmodum 5c hisce temporibus facere solemus per specillum lana inuoluta no unguen solum ut ipse nominauit. sed omne aliud liqui, D dum medicamen insundentes esto aut liquidum illud medicamen, quo lanam inficimus d lucernae flammam, aut ad candelam ceream calefacitu instillare autem non semel, aut bis, sed saepius conuenit,ut aliquid ad extimam parte soraminis auditorii profluat. istud vero emanans subieetadutaxat lana nos excipimus. Iubet aut Harpocrates unam hanc humorem ex aure defluente ..cepturam in vota manus nostrae sinis irae.s.collocari. ex eo constat non semet,aut bis,sed etiam saepius nos infundere,ab ipso praecipi .Quod sequitur ausissi absolute quide scriptum eis et deinde super ignem proiicitonecie eos interpretari diceremus, qui Fsum propterea dicunt igni iniiciendum et se putare,ut ab odore quale nam sit, inuestigetur.ipse nani. h pae ec quod ex pulmoneyer lumineraruditur, amiliavit Quoniam vero huic sermoni ad tedium esito i ipsi aliquid emuere videaturaec haec vox idea tu extremo huius totius sermonis verbo dolo scilicet, re spondere comprehenditur.propterea re magis laudati interpretes in hanc opinionem deiicia runt,ut decipiendi moti causa ad hoc agenaum accessisse Hippocratem dicam. interdum enim ex his rebus solatium capere et rotantes, arbitrariq3 diligetiorem de seipsis curam haberi. Atqui maiora etiam,quam sint,vitia laborantibus apparere, utile elle tradunt, ut ne medicis tanquam non celeriter ea curantibus irascamur, ut lacertae&exquisitae vicius rationi obtemporem. nonnulli et addui θc mercedes maiores,di munera amplior qui sanati fuerint, medicis este daturos,
377쪽
utpote a magnis languoribus se liberatos esse arbitrantes. Hoc nonnulli rursum haud secundum AHippocratis sententiam esse ducunt lux co totum sermonem spurium commenticium esse suspicantur.neq;. n. de propositis verbis illud dicendum est,quod no nulli probabiliter inuenisse se existimant, doloris mitigationem,dolum vocatum esse putantes, perinde ac non idem sit, & morbosum affectum curare,radicem veluti eius extirpantes , dc dolore mitigantes obtundere. Porrono nun i id ipsum totum anceium peiore reddit, quemadmodum in intestini laxioris doloribus antidota exopto,& alterco,& mandragor 5 styrace possita.ista nanq; membra circum resigerantia,ut iterum ab ijsdem causis ostendantur,paratiora esliciunt. sed nem ob initi nda dolore ut dixi, haec vox dolust,seu deceptionisibi potuit. aduersiatur.n.illi, Ut aliud ipli exire videat, ,qui ita talpsit, indicante decipiendorum aegrotantium causa ad hanc manuariam operam me dicos accedere.satius igitur fuerit haec verba nequau cilla Hippocratis existimare. Ting - irides biliseilliosem autem a 'in'm.rabrae ema ab atra 14bile, aridae uliginnya Guysicine, ab M is membro, albedae dero a pituita. Linguam,cuiusmodi sit lotium,indicare ait, aut proprie sic vocatu, quod quotidie mictu ei jesinus,aut succorum serosam humiditatem.vterq; aut modus in eandem sententia recidit. Etenim Flingua,sicut & urina, succorii allectiones detegit.atq; ita fructu ex his verbis decerpto, quidnam locium significo ex abundanti,perquiremus.Vtile aute,quod in tota hac parte nos edocet, istia desi, linguas aliquas hilis abundantia significare,aliquas sanguinis,aut id genus alioru cuiuspiam. de quibus Oibus in se auctibus speculdimur. in hism. quae ad artis opera inducunt, diu vetia si censeo, priri creunda aut ea, qua cunci sophistice inuel tigata sunt. Viridestiam linguas dixit ut in communi vitae usu mortales nominant,virides quosdam se vidisse dicetes. quibus in biliosius color mutatus lacritob pallidam scilicet bilem. Hanc. n. simpliciter appellant, no sicut alias cum adic fitionc,aut atra,aut aeruginosam,aut rubra aut flaua aut vitellinam appellantes. Flava quidebilis proxima pallidae cli,5 eiusde sere generis .dicunt aut plerim* non adiicientes Falladam ita absolute homine Vomuisse bile,sed de naua raro quispia absolute protulisse inuenitur. statim. ipsi coloris nomen ad ciunt, flatina bilem vomu ille quempia dicentes, aut puram bilem,perugin lana vero ec atra bilem nullus nec medicus ne* idiota sine adieetione nominauit, quea oda neq; sat e.i. is alidi herbae similem nec porraceam,nec vitellinam.nam haec bilis nomina a quibusdam medicis reperia sunt,ec a coloribus,quibus in seclla est, derivata. sic vero& rubram bilem vocant,quae sanguinis serum est sed vitellina flava bile spissesce te progignitur, quemadmodum GPallida ex cade a queam quandam substantia accipiente.Virides igitur linguae nunc euiddier roco,quod est,pallidae dictae sunt,a pallida scilicet bile coloratae.Etenim gradioribus venis praedita Iingua & inani substantia spongiam reserens alijs duris densisq; particulis paratior est, ut serosos intra se humores admittat ab illisq; colores inflar lanarum suscipiat. Interiectium est aut his verabis illud bilios iam a pingui indicante Hippocrate biliosum succum plurimum ex pingui alimeti parte procreati. pingue vero intelligodum est non solum unguinosum sed etia dulce, re prorsum quod naturaliter se liabentibus suave est. soli nanoe extra naturale statum constituti amaris, aces his acidisq; cibariis deleelant utinarii raliter aut se nabentes,&ab excrementis vacui pinguibus re dulcibus,re nulla vehementi qualitate praeditis cum voluptate vescuntur. oia haec igitur nihil aliud δ pingue in alimento sunt. quocirca Ac pingue agru& unguinosam regione multi veteres appellarunt,per ea vocabula eorum smetitu feracem inditates, qui a nobis recte valentibus sine ulla noxa comeduntur Ex melle aut omnino ex dulcibus,cum vehementius incaluerint, biliosum contrahi humorem in quarto de simplicium medicaminii viribus commentario declaratum est.cum hoc etiam qn haec diutius in vetriculo morata fuerim, neq; prius distributa neq; cococti sint,luteam ex ipsis hilem procreari euidenter percipimus. luisquis igitur tunc euomuit, huius- Hmodi bilem euomuit .de pallida quidem lingua abunde haec iiii rubras aute a sanguine fieri est. necp. n.vel cogitati potest ab alio abundante humore ulla in parte rubru colorem fieri.color enim succorum est dominantium re exuberantium, non descientia.similiterct nigras linguas a nigrabile fieri dicit . eadem . n.ratio Sc in his est.aridas aut. i.admodii siccas a periarenti sebre: quae ignis instar sanguinem inflanians suligini potius, vapori similem exhalatione essicit .iccirco Sc nigrς saepius huiusmodi lingim cssiciunt. Aes vero linguae 5c ab uterino mchro.i .ab utero saepius fiuianam oc hoc phlegmone correpto calidissimae febres aduentvt. Vera quemadmodum pallidae linguae a pallida bil atrae ab atra, rubraea sanguine,ssica pituita albids' tingunLNempe dictis signis
Oino quae significant,eueniunt,rebus aut non accidunt signa neccilario. inflamato. n.utero haud semper febres aestuantes adueniunt,quemadmodum neq; redundante sanguine lingua rubescit, quin etia atra bile in liene aut in aliquibus inferioribus venis contenta linguae color non cuariar,
sicut neq; ob pallida bilem, neq; ob pituita sed cum aut in ventriculo huiusmodi aliquid continebitur,aut multo calore landente, attin spiritum humores vertente in sublime halitus semitur. In uniuersum igitur dicendu est,quisibet ex narratis de lingua signis aut febre perurentia adesse simuli singulos succos ab Hippocrate dictos abudare,siue in vetticulla comineri,declarare.
378쪽
Vrina ei non illiniquod epotum est, in colore similis apparet, nem mutatis, nem in sanguine redie versis cibis,cum quibus & ipse potus coniuratur. non nuna oc aliqua corporis particula lis
quescente,ut Sabinus cripsit. Haec igitur virach non ex natum proposito administrato corpore eueniunt naturaliter autem se habente creandis succis una commutatus potus 5 colore insectus urinarii disserentias secit neq; epoti humoris,neq; membroru in corpore liquatora qualitatibus, sed creatorum humoru formis respondentes,queadmodum & supra alias ouensum est. qn igitur Iocium rei potae colorem retinuerit,si aquae,aut alicuius albi tenuisq3 Vini potus fuerit, aqueum albumq; conspicitur,si vinii crassum nigrumq; sucrit,nigrior urina& crallior apparebit, quod- modum & flauior, si vetustum fulvumq; vinum sit. lndicat aut colliquatoru membrorum colore, cum partes aliquae erui & hordei speciem reserentes una cum ipsa exeunt.a iecore enim huiusmodi corpuscula veniunt,sicut carnosiora a renibus.Ita vero & soliorum similia a vesica, unguinosa ab adipe.horderacea quidem magnitudine duritia,sed non albida colliquatae carnis notae sunt, sicut & nigra lienis magis. Vrins quidem iumentorum lotio similes cliquatione non indicant,ut B Sabinus censebat.na in aphorismoru explanationibus id genus urinas eorum esse cxplicauimus, in abus humoris olidus vocatur, plurimus abutat,& a calore fusus est. tunc.n.ipsum in spiritum versum statuosas extralationes ad caput submittere contingit,unde & dolores capitis excitantur.
Obscura est haec voxlextensionibusinon nullis extensiones succoru e ventriculo ascendentia dictas est e, non nullis vero concretos in lingua, aliquibus & ipsam madefacientes humores significati putantibus.sed istos sintelligere melius fuerit, ut de succis utcunq; linguam attingenti hus sermo habeatur.ipsiis.n.concolor lingua apparet,&, si ex ventriculo sursum repant, o , ii per venas eius altriccs astruxerint,&, si per vapores quosdam sublatos exterius ipsi adhaeserint,aim ' penitiora minime hume fiantes circumacti fuerint. propter hoc igitur ipsum ae humores internoscimus. siquidem viridis lingua suerisibiliosos:li vero nigra,melancholicos, ad litorum autem similitudinem oc alios, de quibus dudum dicebamus, cum eam partem explanaremus, in qua dici linguae virides biliota. ιγ c c mraginanti, ut' acuae materias num. Non modo linguae color,sed cius cita vis gustatoria superuacuos humores ostendit. sic igitur quibusdam amaro sapore infessitam linguam habentibus ola quavis dulcissima,iudicatur amara,' quemadmodum,exempli causa,regio morbo languentibus: non nullis vero salsa, propter sep rem,qui salsus dicitur.Huius vero rei perspicuum indicium in ipsis rei te valentibus est.siquis.n.
ablinthio gustato continuo ab ipso aliquid aliud degustet, amarum illud apparebit. 8c sale com manducato siquid aliud confestim pol ipsum assumptum fuerit,illud quom gustatu salsum videhitur.Quamobrem sic Sc in morbis, cum lingua impura re excrementis as nuciis sit, secundu cracrementi naturam ciborii fissor linguae impressum saporem reseret,si modo quae degustatur, esca omni vehementi qualitate s liata fueritatui secus se habeat, mistus quidam in lingua duorum saporum sensus erit,et eius,qui in ipsa excellit,& eius,qui in cibo assumpto dominatur.qusdam.n. admodum salsa sunt,quaeda amara, quaeda aπia.sicut iterum alia acida,alia dulcia. mista igitur ut dicebam, siquis haec gustaverit,fiet saporum illorum perceptio, 6c eius,qui iam linguam insecorat,& eius qui extrinsecus ipsam attingit : propterea igitur Hippocrates unum queddam ex his memoriae causa sibi ipsi literis mandaui quemadmodum hisce in comentariis ficere consueuit. ῖ P mammaram papillae,s' rubrum iridesit,cVotat conceptaculum. Vterum appellare conceptaculum Hippocratis phrasim nonsapit,tamen quod dicitur persi Lmum est.nam si aliquod ex dictis signis mammis accidat,languere uteru significat. saepius enim, aliaet uterum mammasq; societate coniungi intellexistis.
Hominibus sordes in auribus dulcis quidem minifer amara autem non.
Fortassis quispiam aegrotans mse auris sordem degustare sustinuerit, medico autem id pneci, pere turpe alip nelarium sucrit.Clarum est autem non alio tempore aurium sordem fieri dulcem posse, ψ quo cerebrum aegrotatinaturaliter enim amara videturati ideo ipsam dulce liquescem te cerebro fieri dicitiit.
Sive nauigans,siue terrestre iter faciens quispiam in alteram regionem migrauerit, vel motus
379쪽
sed etiam ipsius morbi .nam si humidus morbus sit,in sceiorem aerem migrandum eritis sicos, s . in humidiorem. Eadem quom ratione si calidus morbus sit, in frigidiorem si frigidus, in calidi rem .similiter si calidus sit morbus & siccus ad humidiorem frigidiotemh; aerem abeundum est. lic& in reliquis coniugationibus. Adhuc Vero magis iste locum mutans iuvabitur, si secundum
modum, quo morbus a naturali statu discessit, ad contrarium aerem mutatio fiat. morbus enim ad paulo frigidiorem a naturali temperie recedens, aerem paulo mediocri teperie calidiorem p stulat morbus vero lor'gius recedens,&multo in contrarium excessu eget. de regionibus quom eundem sermonem tibi dictum putato,exquisite nancῖ inter se contraria sunt a conroderato ait medio ad vinanque lariis aequaliter recedentia. In ostiora cibaria Deirem tam Lissov. ii Imbecillus cibus haud alius intellio potest,*qui pariam alimenti corpori exhibet. talia vero sunt de olera,& plurimi arborum fructus: isti igitur, inquit,hreuem vitam habent. i. iplis vescem tes breuis vitie reddere apti sunt,quoniam cibaria ipsa celeriter e corpore evacuanta: .sed assecli tum quoddam cli,ciborum in corpore moram Vitam ipsorum intelligere. Cum adsunt ced nata, ense in auri posteri essiaris . laesunt.
a Cedmata vocat fluetiones in crura decumbentes,& ex ipsis eas maxime, quae primum artici Ium,ubi coxendix eli, cupant non tamen desecanda vena prirceptum verum cile mihi persua deo,quemadmodum et nulli eoru qui id laudant, exalte perlitasum est. id enim opere ipso signis scant,cum nunquam in aegrotantibus ad hoc remedium confugiant. in his quidem verbis locitio impropria & vitiosa est, ipso scribente,venas in auribus. neq; enim venas in auribus, sed cir cum aures dicere oportebat. liquidem venae quaedam post aures grandiores sunt, in ipsis vero a
ribus perexiguae,vixq; asipe flabiles,& plerunt ne perspicuae.
Non cunetis ex pituita laborantibus, sed quibus vires firmae sunt,ueneris usus prodest. imbe cilli nan b ipsa in extrema debilitatem redadii magnopere laedentur. at qui viribus excellunt,
non diiubluentur,sed contra iuuabuntur veneris usu pituitae copiam resiccante. didicistis enim concubitum,quemadmodum&vigiliam, exiccare, quoniam scilicet humores abunde digerimi. quinetiam coitus robustorum corpus caleficit,insiti orum autem cotinuo quidem calefacit, sed Gpostea vehementer refrigerat. Eos, qui caldo Pentre potus c 'eibi perturbant.
Non quemadmodum supra validum victum ciborum multum nutrientium esse dicebamus, ira & hoc loco accipere debemus validos potus & cibos,hoc est,multum alimentu corpori exhi-hentes sed eos, aut acrem vim habent. iusmodi sunt cepae,& allium,& silphii succus, di vinum . vetustissimum, idq3 genus alia riaturale intemperie augentia ,huic aut contraria utilissima. tu ras nanin omni labe carentes iuuari a simili lius: intemperatas aute, quemadmodum 8c morbos, ab iis,quae eorum temperamentis aduersantur,iuuari saepius alibi ai dicistis. Verum aliqui volu minis huius interpretes sequentis partis initium huiusce proposita finem esse voluerunt hoc p cito scribentes, Iis u calido ventre sunt validi potus di cibi perturbatione faciunt atrς bilis. Quod aut eorum potissimum, quae in ventriculo sunt,ipsum calidum habentibus talia perturbationem faciant,clarii est non in in omnibus similiter ea perturbant,quae in toto corpore sunt, sed quibus uniue si corporis temperamentu aut calidum est aut aridu aut utra F qualitate immodica praediatum.quapropter in his non atra bilem solia,sed et flauam huiusmodi cibaria perturbat. Atqui sor Hsanatra bilis coturbara maius affert detrimentu propterea de ipsa per excellentia sermone intelligi voluerui. Sed plurimipposito sermone ipso st se circularipi iniciu sequetis hoc secersit.
At, ab I adsimile hemorrho des de istum lue Penae essund M. Morbum sane melancholiam .i. tram hilem vocatum per sanguissuas venas leuari euidenter constat.multosq; clausis illis insanivis e animaduertimus. quosdam vero no solum semet,aut bis, e sed etia ter&quater,simulat psanguiflua vena suppressa sit, in atram bilem incidisse. non nullos . vero & singulis annis hoc vitio tentari solitos,nili aut per venas hasce praesidium prius senserint,
aut atra bile medicamento purgata malu anteuerterint.Nempe istorum hominum plurimis ater sanguis per liaemorrhoidaprotunditur, attamen non omnibus. At vocata haemorrhois, idest persedis venas sanguinis pronuulum,non una de causa es scitur, modo ipsa natura nigri sellis succa . repurgante, modo multitudinem euacuante. quemadmodum 5c sanguinem per nares effundenti is accidit, non nun lira vena sanguinis impetu in ipsam irruentis pateticia,non id proinde faciente natura.eo fit,ut estusus sanguis interdum niger non sit.quinctia natura atri sanguinis a cuandi causa vena aperiente non nund accidit euacuato malo bonu subsequi, nisi prius conceptaculum
380쪽
ac morbis vulgaribus Com. V. I 9 3
A eulum occludatur,sed diutius pateta tum remaneat. In propositis igitur verbis non hoc ipsum dicere censendunt est,q, omnis haemorrhois atram bilem euacuatiati ideo, cum fit, melactolicis prodest,repressa vero nocet.quodq; ipsa,si claudatur,aperienda estiis Increscenses morbos si Virum ipsos iuuet milito,aut Ledat,omissum est. omnibus43 interpretibus, in o Hercule Ery throto excepto,nescio quo modo ipsos iuuari pro certo habentibus, mistionem. i. concubitumcii muliere intelligentibus Oibusq; inter se de significato huius voci incresceres dissidentibus: quod mihi ut in obscurisdietis fit. verisimillimu videtur, id solii astera. morbos increscentes eos intelligo,qui procedente tepore augentur, semperq; nisi prius soluatur, labuntur in peius, utpo
dolores, renu vitia,comitiales tras biles: quae oes coitu exacerbant. Sabinus aut increscentes morbos eos eisse vult, qui pueros corripiunt. Vnati; cii ipsis usq; ad aetatem veneri aptam increscunt, ut ipse nominatim recensuit,comitialem morbum,S renum affectum, S quartanas febres,ct dolore mitis. Veru non ora vitia haec infestare videntur, praeter sacrum morbum,
quem re propter id ipsum a veteribus puerilem astectum nominari contigiti Creatur et pueris inn vesica lapillus,sed haud ita multos,ut sacer morbus invaditi queam quide in puerilis aetatis naut tione pleru*,nisi magnopere in viictu delinquat,remoueri contingit.at velica calculus non aeta tis lapsu, sed manuu opera diitaxat curari potest. Porro nos & abs* istis verbis Fgnoscentes comitialem θί oes alios pituitosos morbos ob mutationem ex puerili aetate in adoleotiam, omisso et venereorum usu mirifice luitari ad haecdc illud scientes,nem renu vitia,nem quartanam sebre, ne* articulorum dolores coitu sedari,a propositis verbis perplexis re tenebricosis nihil addisci mus, lueadmodu neq; ab ullis id genus aliis.concubitus.n. interdu refrigerado prodest, solis illis subuenies,in quibus ob iraturale intemperie laliginosi halitus sumidicis redundant. qui si retenti fuerint,illis grauiter nocent.iidem dc a veneris usu in 'ire,modice la adhibito utilitatem capiunt. Resei eruitis luam ent liminat. In hac quo parte aliquid est omnibus arte exercentibus ae,siue empirici sint, siue rationa lesiali quid vero solis cuiusq; estedius causas scire profitentibus conducit.dicam vero de eo prius, quod Oibus 'tile est. ln hisce igitur verbis Restigeratio, quae in ventre sunt, durat di quos ego agnoscam,c'munister de deiectionibus ab ipso sermone haberi intellexerunt, qui idem vel . t at
.. C ille in aphorismis Sin aut coelum sit aquilonium, tu stes, Luces, ventres duri. virum Uero otima rum corporis partium refrigerationem solum dicat,quae 5c in aquiloniis constitutionibus fit, an re internarum,inter qua di ventris locus es interpretes considerare omiserum: cima in intercas discrimen iuud exiguum versetur. nos etenim quae hominibus eueniunt obseruantes, exteriora refrigerationem semper ventrem siccare cranoscimus interiorum autem contra humectare atm lenire,quae coeliacos etiam, tui vocantur, tactus .i. ventris profluui interdum concitat,quo tepore ipsa quidem interiorum membrorum corpora duriora fieri contingit, humores autem cibisnet recte concocitis, neq; distributis descendere. Haec plane medicis omnibus cognitu neces laria fiunt,ipsorum autem causae solis praestantissimis.neq;. n. quod hanc partem interpretantes dicut, verum es frigidum scilicet,quae attingat corpora, cogens,aissi congelans ita duriora eslicere.hoe enim de refrigeratis partibus,quae interius abstrusae non sunt, die dici potest.paries autem venistris adeo rigere nequeunt, i cibi potusq; congelati obdurentur,sicut alia extra corpus nostrum hyeme frigore concreta durescunt. prius enim Φ ita frigeret homo interiret. Verum eo tempore dumtaxat, quo ab aere extima corporis his,quae in ventre sui hincolumibus, refrigerantur, Gei
ctiones obduratae cernuntur. calidiore scilicet ventre reddito, ut ipse dicebat, Ventres hyeme dc D vere calidissimi sunt natura. Atqui semper dicentes explanatores inuenies calidu a frigido circu- scissum in penetralia coiporis refugere, cum extrinseca iri senela sunt. sic igiturWin praesentia dico,ventre calidiore enecio,deiectionibusq; silppressis, ob causam posterius dicendam, simul
optime concoqui cibum,& omnem ex ipso succum disipertiri. ex quo deiectiones exiccari comsequens est ex hoc vero di ipsas durescere accidit.duae nan causae cum sint corpor quibus ain propinquant, obdurantes,quaru una refrigerans es altera exiccans, uia quidem refrigerans ad ea, quae in ventre continentur,vivis nobis peruenire non potest. altera autem ob longam moram interius,cum ne incon citio,neq; distributio laesa fuerit,omnino continget. Adhuc autem illud,
quod hucusq; distulimus, explicandum superesi,qua de causa cum coelum nos ambiens frigidius haerit,quae in venti e sunt,diutius ibi morantur. quod aute euenit, tale est. riaturale sane opus est ciborum per intestina delatio,& in comentariis de facultatibus naturalibus intestinorum circii illos iastrictione eam fieri monstratum .imis aut partibus musculi sedem claudentes impositi sunt, ut per frigus coguntur, constri nturq; contra astrictu, atq; cum quis eos calida aqua persumit.tunc enim remollescunt,exaementaq3 impulsu oc colirietione intestinorum in sedem detru maxime calido prouocante suscipiunt. hoc enim ec inter omnes costat, excretiones a calido prouocari. partibus autem,quae in sede sunt, frigescentibus, atq; ideo contractis. Sin angustum