Fl. Iustiniani imperatoris Institutionum libri quatuor seu Legitimae scientiae prima elementa Iust. Henningius Boehmer, ictus recensuit et adnotationibus illustrauit ..

31쪽

LIE. I. Τ1τ. t Romani, ita videntur posse tradi commo- dimine, si primo leui ac simplici via , post deinde diligentissima atque exactissima e interpretatione fὶ singula tradantur: ali Dul, si statim ab initio rudem adhue di in-

Botitiam ad ronam Iumanarum seu rerum Q. Finarum re humanarum, de quibus iudi ium serendum est: r. 1 ι N imum scientiam, secundum quam

de actionibus iudicandum. Idem quoque de ali ἱs prudentiae spea lciebus, veluti mriataνώ, σιωρω ο oeconomica diiscendum est. Nam simili ratione prudentia Deconomica nihil aliud est, quam habitu recte iudicandi de rebus oe .conomicis secundum praeceptaoeconomica.

εὶ Multa sane subsidia exae ma inteν-pretatio desiderat. Domina moralis & antiquitatum Romanarum studium interea omne ferunt punctum. Nec Grammaticam de excludo, sed commendo, quae ius nostrum integritati suae restituit. Α NT is T i us L AB E ICtorum olim facile princeps, in gramma

ris laqueos μοι est, teste G E L L io tib. II. N. A.

γ) perficiendatum

ex νationabin legum,tum ex aequitate, quam in terpres potius prae culis habere debet, quam ius strictium. 8.Qδε λώ. exemplo SER vit S LPici l , qui quae ρυμ-cebantur a legιb- , re a iure ciuili, Ner ad fantitatem a statems referebat,

neque eonp. tuere litium aeriones malebat, quam contr-

32쪽

firmum animum studiosi multitudine ad

varietate rerum onerauimus, duorum alterum , aut desertorem studiorem emete. mus, aut cum magno labore, sepe etiam

euin dissidemia , cquae plerumque iuuenes auertit serius ad id perducemus,ad quod, leuiore via ductus, sine magno labore, desne ulla dissidentia , maturius perduci po

- Dis praecepta, III. Iuris praecepta sunt baeet honesto vivoru g alterum non laedere r suum

praecepta ruris stricte victi ICti veteres non locassent , nisi in schola Stoicorum fuissent educati. Ut CiCERo θι. a. de Dib. Moicis finius eo e mire natura, quod eo Focunt . e si rute , id est honeste rixeisis. Alias semper re gulae iuris de honestatis sunt distinguendae, cum hae amnium perficiant,fle interne emendent sillae vero externam fui. etem tantum intendant. Illae externum ius cO-gendi operentur , hae vero illud respuant,

quatenus tales manent. cum quandoque per Distes vim iuris extraordἰ-nem percipiant. Vid. g. . d. fideicommisg bared. Optime CICERO de rat. quod Firos bonos tuis

e civili fieri putas,quia letibus eae praemia ρυ- posita fini Hrtutibuσαν - ώupplicia sitiis, equidem

putabam , νιrtutem bovi

33쪽

Lis. 'L TIT. I. cuique tribuere. h Disso iuris m publieum s

priuatum.

Huius fluvii duae sunt positiones, Ius publicum & priuatum. i Publicum sus

est, quod ad statum rei Romanae spectat. Privatum, quod ad fingulorum utilitatem pertineti Dicendum est igitur de iurantis Maio, H quod tripartitum est: collectum

aeon minis, si ae merustra, .

mum docet iurisprudentia , hoc eius centrum est, ct duo priora praecepta quoque comple. Etitur. Recte C c E- strat. pro cin .su Iar. rure riuise, nisiIs , quare ex oratum

cuiquam es possit, quid

Negotia, quae

diriguntur per Ieges, sunt vel publica vel primata : Illa administrationem reipublicae , de quae inde fluunt, resipiciunt , Haec vero ad singulorum particularem visitatem, hoc est, me-- ος ἔ-m, yeId ut,

Quod illa d rigit, ius

abcicum, quod haec , priuatum vocatur. Ita obiecto ducernuntur: Nam allo respectu,sciliacet ratione promusta tι που pusiacae , etiam ius priuatum, nonnun quam publreum dicitur. LI8.aopae .

quoque nonnulla Immiis scentur , quae lumis pam Hiei siunt. Videlicet quaedam primario talis sunt, quae unice statum publicum concernunt squaedam vero uecunda rio, quae simul in negotia Hominum priuata influunt.& cum iis quandam connexionem habent. ut doctrina de r..

34쪽

DE. IusTIT. ET IvR. 13 H est enim ex naturalibus praeceptis , aut gentium, aut ciuilibus. m TITvLvs II.

DE IURE NATURAM,

GENTIUM ET CIVILI.

Iuris naturatu descriptio. IVs naturale est, quod natura omnia mnimalia docuis, Nam ius istud non humani generis proprium es sed omnium antis malium, quae in caelosiluae in terra, quae in mari nascuntur. Hinc descendit maris atque

aenis, eriminibuου Aec. quae etiam i R iure pru-to recte traduntur.

IJ Non exelusiae loquitur Imperator, quod

tantum ι- ρrauatum ex

h s ti ibus praeceptis collectum sit: Αeque enimius publicum dupIex est, vel Fnme ais , ex P ceptis natu alib- flegent um c llectum , de particuiare, quod cuivis reipublicae proprium est , ut ostendi H νουν.pubc Vniuersis. P. ten.

c. 4.

iuris naturae &gentium ex quibus infinitae conis eIusioAes in iure nostro supersunt, non aliunde quam ex iure natura explicandae. Hoc vero Ius mere ciuiae continet, potitilinum ex antiquiatatibus Romanis expli- eandum.

35쪽

seminae coniunctio , quam nos matrimorinium appellamus; hinc liberorum procre tio , hine educatio. o Videmus etenim . cetera quoque animalia istius iuris peritia

Distin tio iuris gentium re ciuilis. I. Ius autem ciuile a iure gentium di- singuitur: quod omnes populi, qui legiabus S moribus reguntur, partim tuo pro prio , paitim communi omnium hominum iure utuntur. Nam quod quisque popul

i mi ivi constituit, id ipsius pro

prium ciuitatis est, vocaturque ius ciuile, quasi ius proprium ipsius ciuitatis. Quod vero noturalis ratis intςr omηra homineι

- ο Imprimis vero lsiui defensis de in η talpropulsio, quod ius na- l

iviis in animalibus deinprehendi , ut passim haee

vox usurpatur, obser uante BuDAE adi. I.

euharem societatis eis lis stilitatem , quae in omni republica svr ma lex esse debet. Caeterum definitio iuris ebullis more ICtorum veterum ad statum ρπularem accommodata esticonsensus enim subditorum in statu diveris ad obligationem legis non pertinet

36쪽

DEIva. NAT. GgNT. ET CIV. Iseonstituit. ν id apud omnes populos per- . aeque custoditur, vocaturque ivi gentium, quasi quo iure omnes gentes viantur. Et populus itaque Romanus partim suo proprio , partim communi omnium hominum iure utitur. s Quae singula qualia sint, seis locis proponemus. II. Seo ius quidem ciuile ex unaquaque eluitate appellatur , veluti Atheniensium. Nam si quis velit Solonis vel Draconis leges appellare ius ciuile Atheniensium, non errauerit. Sic enim di ius, quo Romanus popu-

ν AI ea arena a ,sis natu a de elusio , i qua Geιetatem σε an quod illud uniuersum . quillitatem gene M -- genus humanum , hoemasi , cum quo pro itantum subditos certaeditum est, I. 13. de νer. reipublicae obliget ι 1 disis eonseruant re ad quod illud utilitatem . si anda contraria. Hanc totius humani generix, scietatem , quam na thoe vero certae reipubliis tura inter omnes homi-,cae commodum resipiis nes constituit, funda-iciat. 3 quod illud mentum iuris naturae es Deum autorem habeat. se , docuit FLOREN thoe legislatorem homi Titius in L 3. D. de Linem. quod illud Η Ι. & copiosius Ct' per rationem cognosca ea o. 63. a. de LL. ait: tur. hoc vero per pro V snum ius, quo de mulgationem ι denique

37쪽

populus utitur, isu ciuile Romanorum apupellamus et vel 1iu luiritum , quo Quirites utuntur. Romani enim a Romulo , Quirites a Quirino appellantur. Sed quoties non addimus nomen, cuius sit ciuitatis nosnιm ivi significamus: sicuti cum Poeia tam dicimus, nec addimus nomen, subauis ditur apud Graecos egregius Homerus; apud nos Virgilius. Ius autem gentium omni humano generi commune est. Nam usu exigente re humanis nece ratιbingentes humana rura quaedam sibi constituerunt. t Bella etenim orta sunt, ct captiuitates le quiliae, seruitutes, quae sunt nati rati tuari contrariae. Iure enim naturali Omnes homi-

tione quadam,sed ratione communi. Vivunt

gentes inflarae aequaties naturali , de sic ad hune

prius est, iura naturie accommodari debaerunt, ut ius aequale inter aequales obtineret. Est ergo lus Gentium pars

ium natura , quatenuddiruit negotia gentium

in statu naturati Auen ιιum. Hic iura peculiaria iis praebet, de neceistate communi quam status ille inducit, easdem cogit,ut ,quia superiorem non habent,quaedam inter se iura prostri

admittere teneantur.Caeterum liquet ex g. I. h. .& g. ii. de ν'. diui I quandoque iris natura rnIegrum vocari tingentium , quandoque speciatim tantum tortie.

nom tu is natura, quate

nus negotia iuris gentium in itatu naturali diri. sit.

38쪽

DEIvR. NAT. ΠεNri ErCI . rathomines ab initio Iiberi naseebantur. Et ex hoc Iure gentium omnes pene eontra lintroducti sunt, ut emptio α venditio, a ieratio ιχ conductis , societas, depositum , t mutuum, ct alii innumerabiles.. Disso iuris eruilis in semptum, σπων i

. idi. Constat autem ius non , quo timur, scrino, aut sine scripto : ut apud

οἱ δε αγραφοι. Scriptum autem Ius est, 1. X, 1. Plebiscitum, 3. Senatus consultum, 6. Principum placita. s. Magistratuuin edi:

De Lege re Plebiscito. IV. LEx est, quampopulus Romanus

se in γε , est tamen de essen. αὶ Reeeptam esse hanc distinctionem .ex

L stituto Graecinum Iminperator fatetur & F. Ο.ε. t. ex historia demon.

moria mandatum Megae

eraditione ad poster.

39쪽

sra toris magistratu.istereuote veluti lGonsule tonsti uebat. PLABI se Puri es, quod plebs plebeiin magistratu terrogante valuti tribuno constituebat Plebs autem.a populo eo differt, quo Clemagenerer nam appellatione populi uniuersi ciues significantur, connumeratis elaiam patriciis a Senatoribus. Plebis autem appellatione, sine Patriciis di Senatoribus,

ceteri ciues m significantur. SEd ili Pl

e numero cistiatim Ramaianorum excludere velle est aperte Imperatori contradicere imo de GELLI lib. Io. N. A. e. zo, Im. At antiquit . i Romanae in unuier-

sum. de qua agit Slla

Quia itaque singuli ex

plebe erant ciues Romani . participes quo a C. Imprimis vero hie l que erant ἔ- um com referenda lex Iulia & l muniam , ut P.P., testa-Pap . quae ua Oκηνωlet DA appellari , ob singularem eius praementorum: . Et quamuis ab initio patri. eii in plurimis insignem stantiam , ut in I. 3 i. d.ipraerogatiuam quoad

LL. Huius mentio fit. ὶ publica negotia habe. in S. a. desu g. kbera. lxeat, 'pleraque tamen

40쪽

DE Iva. NH. GEN .EUC I v. Nebiscita , Lege Hortensi a lata , non minus valere, quam leges Oὶ coeperunt.

VP SENATvs C NsvLT Tu es, quod Semem iubet inque ea iteArt. a Nam cum auetus esset populus Rc manus in eum modum, ut difficile esset, in unum eum conuocari, legis sancimdae causa: aequum visum est , Senatum vice populi consu-

tractu' temporis plebis a factis. sed de illia i

quoque communicata quitur Imperator, qua sunt, teste Si a Mias sub Imperatoribus co rit. Ll M it . L i dita sunt, quae demum