장음표시 사용
31쪽
autem mulit istuc nauigassent, dubitam no est, quin magna aduectafuerit frumenti copia,itu igitur hoc solis utile erat Atheni sibus. Iudialeia binos vero es alios, qui frumento a=uudant, nonfolum superuacaneum sed etiam ridiculum sit, tale aliquid costituere. Alrerum exemplum Iuris ciuilis praebet nobis esuitas Lacedaemoniorum e quae ex iure quod L curgus ipse composuerat, peregrinos expelzebat: qua inde ξενηγαπιαν vocat, ne immisuperegrinis mores ciuium Lacedaem. Horum in deperius mutarentur corruperentur' . Ius hoc apud Lacedaemonios magna in veneratione
eLE, Ast Athenienses pene irrident, qui adeo absunt ab e Hrendis peregrini ut etiam magno apud eos in honore sit ara Misericordiae, O tam ossiciose eos qui ad se ventat, excipia mitrae nimia humanitate pro iis saepe bel ge-ο ere non sint veriti. Omnes igitur populi , aus scripto iure utuntur,aut non scripto. Et alias proprio dea ciuili,alias communi dest Iure gentium. maecunq; enim iura sibi quaeq; C uitas constituit, edi intra eam consistunt ea Iuscitiale dicuntur. Α. R.G
ae Naturalis ratio inter omnes homines ad inueni, eadem apud oes gentes obseritari, Iusq; gentium appellari. Hine populit Romanum pamtim Chiili,Mrtim gentium Iure uti
vero naturalis,o humana diatio gQae
inter omnes homines inuenit, haec apud gentes obseruatur, est' disgentiu a1 - : Hiantur. Et populus igitur Romanus partim .
32쪽
Iure civili , partim Iure gentium utitur. fingit olim qualem naturam habeant , mu
locu exponemus. Α R G V M. Ius Ciuile aut a ciuitate, in qua obtinet, aut ab eo qui ipsum constituit,appellationem desu
mit, per se tamen pronuntiatum, Romanum ccuaexcellentius,notat.
Sed C ED Ius quidem ciuile, v raquaq; ciui- id , in qua obtines , appellationem 'mis,
veli ti A beniensium aux Lacedaemoniorum.
Nam si quis leges Solonii, qui Atheniensibus
leges chnscripsi aut Draconis, qui Lacedaemo- ijs, Ius ciuile Atheniensium vel Lacedaemoniorum, pellare velit. non omnino peccauerit,aut a veritate berrauerit. Similiter es Ius quo Ciuinu NImana utitur, Ius mirisum dicitur,hoc eni , quo mirites utuntur. IRomaniae iam a Quirino,iderii Romulo, qui se ex Marsa natum gloriabatur, Quirites appellantur. uum vero quis indesinite Ius ciuile dicit,non rudito cui iam ciuitatis, Romanusignificat. Quemadmodum quum Poetam dicimus , ne- proprium nomen addimus, apud Graecos subintelligitur Homerus: apud Latinos , Virgilitis
ARGUM. Ius gentium humano generi commune,vssi exigente, ac humani liecessitatibus cogentibus -- l tum,bellis occasionem dedit,unde & secutae sunt et o ' captiuitates,indu atq; sere contractus sunt ex eo
aut ge autem gentium omni humano genera ivm commune e i. riam usu exigente est human
33쪽
nis nece Vatibtis e flagitantibus gens humana es aedam ex sese inuenit atq, constituit. Et bella
Gum coorta sunt,ct ea captiuitates sesuviae,.se introductaeseruitutes, quae res maxime Iuri use iurali contraria eri: quoniam natura ab initio liberos homines omnes creauit. Et hoc Iuregenrium omnes fere contractus inuenti sunt , emptιο , venditio , locatio , conduEtio , Dese- ra , deposim mutuum, O alij complurei c--
A R G V M. .. Ius ciuile aut scriptura constat, aut minime, Eius autem quod scripto costat, formae sex sinit. s.c Et quid unaquaeq; species, ac rursus quinam iura iiες.
V V M iiDur de prima iuris diuisione
disimn sis aliud sollicet ese naturale, adiud gentium es aliud ciuile r Oviiimquodque eorum definitione o exemplis explicatum sit: transeamus ad secundam iuris diuisionem. Ius igitur aliud scriptum ea, aliud non scriptum. Et scriptum quidem ius g. scri i , ut Leges , Plebiscita , Senatusconsul- ptunu a, Principum constitutiones, Magi Datuum Hict Prudentum responsi. Libenter discerem 'μος sint qui iura apud Romanos constituat:
qqinam hi sint,ct quomodo ea quae singuli qui,
eora constituerint voce tur. Sex liunt qui apud Romanos iura constituunt: Populus,Plebs, S '' i, triceps,Magio tu ,Prudentes vobis Romae. Et quid e Et populus Θ communis for- concilium in unum o eundem cumplebi d
34쪽
s. Pleos aut s. s Iratus cossit.
numerum relato Senatu , ius autem quod apoprelo constituitur, dicitur Lex, quoniam scriptum ira erat , quod a populo constituebatur. Porro commune est omm scripto iuri nom en Lex : quum ex ea O cxcerae quinq; iuris constituendi rationes prosiciscantur.GOniam vero omnium, qui rura constituunt , prima potesias apud populis erar, necese erat, ut eo 'quod ab eo constitueretur , communi nomine quod omnes iuris scripti lyecies habent, cohone retur. Hunc autem in modum id constituebatur. Senatorio magistratu, veluti consule interrogante,an hoc constituendum esset,annue
PLEBs ea, reliqua omnis multitudo, exceptis Senatoribus. Quod autem ab ea constituebatur, dicebatur ebis itum quasi, quod plebs scissit ac ratum esse tu it. amplebeio magistratu , ut est Tribunus plebis , quem Graeci δγ1μας ν vocat interrogate,plebs consituebat ius. Plebs autem a populo eo dister' quo Jecies a genere Nam appellatione populi,
Omnes ciues significantur connumeratu etiam Patritiis O Senatoribus. At plebis nomine, sine Patri iis ct Senatoribus, caeteri ciues veniunt. Tertio loco apud Romanos ius consi tuit Senatus. Senatus esE,conc ilium eselectis viris constans, quo nulli plebeio aditus e i. Luautem, quod ab eo constituitur, proprio nomι
ne dicitur Senatusconsultum. Sed dicat hiemihi aliquis : Quomodo quum populus facile eonuenire posset , o legem condere, ius omne
35쪽
suum in tam varias secuitscidit. appellationes,Et causa eius rei est haec: urbs Roma hominum numero abudaret, discordia , ut
fere fieri consueuit, seditio inter plebem OSenatum cohorta e i, Senatu forte primas om' nium rerum ad se trahente. Eius e rei nomine
fersio facta est: vir' perse agebant, Oper se Remp. gerebant. Sed quonia in Repub.
non poterant vivere quin netolia contrahe-νent, contractin inirent , ad tollendas comtrouersias,ridi' iudicandas lites quae inde exoriebantur, iura quaedam a Senatu constituebam
tur. Idem ct seorsum siebat aplebe. Non igitur tuturi quae ab iis constituta erant, diueresam appellationem sumpsere. Et quidem quo a Senatu constituebatur,Lex dici non poterat, quum plebis consensius non interueniet: unde necesse erat: ut ab iis, qui id constituerant,nomen caperet, ct diceretur Senatusconsutium. Nimirum a Senatu, a consistendo. consulere porro est, prouidere or curam gerere. Oniam ergo Senatus constituendo Iure lites subinde incidetes ad curam suam reuocabat, merito vocatum eri id in Senatusconsultum. Sede quum apud Plebeios litium qccasiones exorirentur, Ius ab is constituebatur: quo nec ipsum Lex dicipoterar, propterea quod depententia Patrum Iactum non esset. Vocatum. ξ igitur Plebiscitum, Quoniam tamen inimicitias eorum immortales esse non decebat. Hortentius quidem vispatriae amas eonsuluit eis,
36쪽
reuerterentis , enareans mala φια ex discordi
seditionibui I conse Pisolent , O tandem pes Ibaser in mutuam sta iam reduxit. Quum igitur in unu conuenissent , postulare coepit Plebs, ut ea, suae ipsa sciuisse stetiam aduersus Se
natum tenerent. Petebat autem Senatus,
Senatusconsulta ct aduersiss Plebem valerent. suum' his viri I, aduersarentur , O Senatus dedignaretur Plebisci ,recipere, O Plebs id referens Senatusconsultis parere nollet: --
turum erat , ut veteres inimicitiae renouare
tur, donec idem Hortensius , compresa eorum dissensione , persuasit, ut alteri aberorum iuroe acciperenti, ijs obtemperarent. Et ita quidem, quod viri' constituerant , Lex dici non potuit, quum neq, initio de consensu amiarum partium constitutum eset. Sed quum ius γοά
dem exitum habere 9 eundem sortiretur est Elam , ut scilicet omnes teneret id enim dico' Me legis vigorem haberet: ac deinde successi. emporis, Populus Romanus in magnam multitudinem excresceret , ita ut dispicile esset populum in unum locum iuris constituendi cause conuenire , aequissimum visum in , ut vice totius populi, solus Senatus iura conderet. A R G V M.
. Princeps apud Bomanos ius constituit,& Confiitutio dicitur, tres habet partes. Et quia unaquaeq;: Quod autem Princeps constituit, I s. -'gis vini habet.
RES diximus qui Iura constituerent, Pu
37쪽
vir dictumsit quomodo singuli eorum desiniam ιur,quomodo, ius quod ab 3s constituitur , v
cetur, dicamus nunc de eo ,qui Quartus Ius consitauit. Quartus apud JRomanos iura consit
tui: Princeps. Et quid est Princeps λ Princeps hquilotestatem imperandi apopulo accepis. Ius autem quod ab eo conceditur, generali n miae constiturio vocatur , hoc erit δ' retταξις aut διατυ πωτις.Porro in tria diuiditur: in istolam,in Edictu, in Decretum. Et quiderii Epistola λ Rescriptum Principis ad relatioinem magistratus alicntur,de re quapiam dubia emissum. Veluti , Euenit ut in prouincia alni a mortuo quopiam, quum neque parentum v lus extaret , neque liberorum , duo de hinredirate contenderent stateres patruus defuncti horion enim uterquesolus adhaereditatem volebat admittior Ille τι frater , hic ut pamimus . Quum lex nulla posita esset qua coim nouersia haec dirimeretur. Prases Trouimcis ea de re quid sieri placeret ad Princ
ρem retulit . . Princeps quum rem allatam
re ρraeferri. Per Decretum quoque Princeps '. Di constituit. Ei quid eri Deerctum Isententia Trincipis inter duas partes , de qua rum ipse causa e noscit indicat,ironum tiata. m in aedespecie r Duo aliqui magnis 'contentionibus de defunm cuiusdam his ' ditate agebant', stater in Fιam patrem desun ti, nempe vire eorum potius ad haer digum deberet cari. Princepi cause cogita.
38쪽
Et utroq; audito , pronuntiauit: fratrem ferri. ea lex ea Principis. Dicitur autem De-
etum a decemendo, quod dispiceresignificat: quoniam is ubi cum animo suo de tota re depoxis, id quod iustum sibi videtur, pronuntiatis Aeque .autem O decretum dicitur sententia Magistratus. Sed in hoc disserunt , quod Principis Decretum , ese ipsam ct aliam simile
causam quocunq; tempore exorta dirimat:. μα- E m gistratus aut Decretu, ' eam tantu de qua Ἀλ - η δ' iur,ae inter tu ne eam quide, si intercesseris προ peltatio, Per edictum quoq ius constituit Pri Vota ceps. Et quid in edictum. Quicquid ex sua nα-CQxr siura motus princeps Liatuit ad honestate iti titatem subditorum.Dicitur aut Edictu ab edi-zzi cendo,quodlraedicere signiscar, o obuiam ire erro- rebus, quae si contingant, damno aut doliori sint τα qui stibdisiue suturae. Ham sepe Princeps,quum deque vita ac moribus suorum cogitationem institue
tu id rent deprehenderunt aliqua, quae admodum ini lici js qua OFraua essent. Quale hoc fuerit: quidam
argu- quum centum aureos mutuo daret , octonos nu-
'ς δ reos sibi quotannis dari ustrae nomine Hilui tus in. Id quuIrinceps apud se valde iniqtium se videret,commotus aduersus eos qui tam Maaeirerpeccaren constitutione emissa caui ut incentum aureos mutuo datos seni tantum verbi gratia quotannis usurae 'note darentur. Porro in ccnfessum venis ea quae a Principe costituunmtur,legis vim habere. Sed dixerit hic mihi ril suis: si are quum in Senatusconsultisfactedis sequento Setinim eatameniis em non ten rent λ
39쪽
rm: λ Et rursum,quum immensius sit plebis numerus aduersus tamen Senatum plebiscita non valerent, nisi Hortensius aliquis ita cum eis egister, ut eo iure , quod alteri constituerent, utrosque teneri velleant: O tamen nemo principis costitutionibus: quae ab eo uno homine emi t tui parere detrectat. Sed dicimus eum , qui ration iusce rei cognoscere velit , tu memoria habere desinitionem Principis debere. ΕΠ enim Princeps , qui potestatem imperitandi a populo accepit. Porro aruiem Populi appetiatio, Senatum edi Flebem inse continet. Axque ita,neque Plebs constitutionibus eius parere venuebat , neque Senatus eo asternabatur.
Alioqui. enim ipsi secum o cum suffragrisuis ρηgnaseno: quum populus eum designarit, prelegem Regiam , quae de Imperio eius lata eLLo omnem Trincipi in poPusum potestatem coris reserit. A B. G y M.
Quae Princeps constituit,nomine comuni constitutiones dicuntur, quae aut personales sunt, aut generales. Et cur persenales atque generales di
V. E igitur constituuntur a Principe,
communi nomine constitutiones voca -- tur. .atque harum quaedam sunt per sonales , nesse in exemplum trahuntur: quia nunc hoc Princeps voluerit. IXam si cui Prim
cui ob egregia in Rempublicam merita aliquid concesserit,ueluti immunitatem a tributis , aus ectigalibus: ac deinde alius quispiam non 8 aut etiam longe melius de Eepublica m
40쪽
reaturiis ex illa lege consimilem sibi imnium' salem vindicare non poterit: properea di et sta illa lex intra certam persona consistat Sedinsiςui aut grauiorem quam pro delicto vel quam lege cautum e i ,1 oenam irrogauerit aut pomao gratiam fecerit , id ad consequentiam riouleretinet. Itapnec si quis postea in idem delieiuni inciderit, aut imilem gratiam consequetur a s grauius qua m par ea in eum animaduerrtere ivr.sesoniam intra personas eorum,quibus sub uenium est , vel auctum supplicium, ea sine ι- tur. Personales igitur constitutiones, personas Orum de quibus emisse sunt , non excedunt. suae autem generale sunt : Oad omnes personas viam sibi faciunt , ct Omnibus in rebus lembob;inent, . A R G V M.
Magistratus RomanisTura constituunt, aliter tamen ac Princeps. Et cur ita. c
ta TV o n. diximus, qui Iura conm
inerem: Postulum,Plebem Senatum, . Principem. Quinto loco apud Rum 3ios Iura constituunt , Magistratus populi Ro--ani : qui ct ipsi fella consedari utebantur. 71ulti autem hibo varii sunt, O communi no- ine Magis iratus Populi Romani vocantur. Porro con tituebant hi Dira, non per epistolam, nec per Decretum ,sed Fer edicta tantum. tquaenam ratio equi Princeps: per Decre- um Oper edictum Iura conmtuat:Magimve inim gutem tantum per edid*m2 Li mde huius