Institutionum politicarum libri duo, conscripti a Marco Zuerio Boxhornio accessit explanatio ab eodem auctore profecta, nunc ab interitu vindicata

191쪽

Hs ctigal. ae Tribui aerarior. in Rep. rat.

publicam uti licet. Ut enim pupillo gligentia tutorum, ita Reipii blicia nocre non debet negligentia I Iagist ratum, cum instar populi tutorum sint. p. 2. Possunt tamen opes istae privatis, urgente necessitate, pro certa pecunia, qua praetenti Respublica subinde opus habet, pretio in annos aliquot oppignorari, dominium sibi interim Res. publica servat, cum & alias soleant Re .galia ejuscemodi, pro certo annuo premtio maximum offerentibus privatis e locari. Sed & ratio est qua pubi ca bona conferri possint in privatos, ita, ut non minus interea iis ipsa Respublica juvetur; quod, ut alibi,ita in nudis licet observare, nam in iis conservantur, Velut ipsae Reipublicae opes, dum, qui se uada acceperunt, singularem fidem, &quaedam legibus circumscripta obse quia, Reipublicae, aut Principi, praesta

re tenentur. ΤΟ. Sengularia autem isera ouibus augeri AE rarium public um potest. Cer- ..

ti sunt proventus, qui in solam Reipu-

192쪽

blieae utilitatem cedunt, ut est jus fisei, jus adeundae haereditatis,ubi, haeredibus non relictis, privatorum quidam e vitis excessere,& diversa alia, quae apud cordatas gentes in usu sunt. 6. II. Caeterum, cum ista, auctis necessitatibus,plerumque non sussiciant opes aliae quaedam supersunt, & inventae sunt, quae per tributa & vectigalia ex privatorum opibus colliguntur. Quae quidem, ut maiores, & facilius possint obtineri, ad curam publicam maxime

pertinere existimamus opes privatorum,quantum liceat, tueri, ac agere.

s. Ia. Cura autem ista potissimum consistit in conditis legibus sumptuari. is & observatis; in rem monetariae rei, in ponderum & mensurarum ratione ;denique in commerciis , & opificiis

promotis,&e. s. 13. Per leges sumptuarias, rectus opum usus inter privatos; per mone. tariae rei, ponderum & mensurarum rationem, pretium rerum, & res pretio

Rdriuataei per commercia denique, de

193쪽

de sectigalae Tribui.,Erarior. in Rep.rat. I 8s

opificia florentia, rerum Gmnium ab undantia obtinetur. Et ita auctis qui . dem subditorum opibus,& conservatis, tributa possunt imponi. g. I 4. Snnt autem illa in omni Re publica, vel ordinaria, vel extraordi. naria. Ordinaria sunt, qUae certam ,& statam requirunt praestationem , Or dinariis publicis impensis adaequata. Extraordinaria, quae certam & quotanni recurrentem praestationem non

inducunt, sed propter oblatam & inexpectatam saepe necessitatem, subinde praestantur, subindensi exiguntur, quale apud Romanos Indi mones fuere. 6. I . Sunt autem vel definita,vel indefinita: Definita cum certum rei pretium indicitur, cujus nomine exigitur, qualia pleraq; esse consueverunt. Non definita autem sunt, quae quidem au. toritate publica, certo tamen modo, aut pretio non praescripto,a privatis exiguntur, qualia oblationes apud Romanos fuere.

S.I6. Sed & tributa omnia, colligi Vel

194쪽

84. Lib. t. e io. De opibus Re . aequis. Neons

vel s leni a Di Micis perlonis, vel pri-Vatas e locari, quae Utraque raetio laudabilis& utilis est, pro diversa ratione earum rerum . quibus tributa imponuntur. Colligenda enim ea sunt, quorum certa miri potest ratio, e Magistratu quibusdam ad eam remis dele is, non aliter atque in Batavo rum Republica, tributa, quae aedium,

caminorum, agrorum nomine exigunti ir, Ha colligi consueverunt. Elocanda autem privatis ea scint, quorum certa ratio iniri non potest, & in quibus utilior & malor est futura privatorum, suo interim commodo etiam incumbentium, quam publicam gerentium personam, cura. ut in eadem Batavorum Republica vini, E. G. ct cere visiae no- . ῆ mine exigenda vectigalia, non colliguntur, sed elocantur privatis. 6. I. Fa Veto elocandi ratio , &util : ssima & rurissima Reipublicς futura sic est, si eiusmodi Tributor cim annuos ruiri ndo et ores. Vades, ct fide ju flores

id os . asserant Re: publicae, qui praestate

195쪽

stare debita possint Reipublicae . si in iis

praestandis, forte conductores non sufficiant, quemadmodum in eadem Batavorum Republica fieri solet. 6. I 8. Caeterum, ut in .imponendis tributis prudentia quadam opus est singu- Iari, ita ad ea, quae generatim nunc subjungimus, maxime est attendendum.

I. Ea tributa probanda maxime sunt, quae peregrinos magis quam domesticos & chves assciant, ingentibus nimirum tributis impositis in merces,

quae ad exteras nationes evehuntur.

II. Unde necessario requiritur, tributa maxima e Xigenda esie, earum rerum nomine, quas a nobis solis, aliunde exteri petere possunt, aut tinere, quarumque pRempublicam, quoddam dixerim, monopolium III.) In merces, quae ad& delicias tantum faciunt,

carere licet, multo graViora , quaru necessarius ita ter omnes udebent imponi tributa, quale S E.

196쪽

sericum, vinum generosum I Non tamen rebus, seu mercibus non necessa r is gravia nimis imponi debent. Λ-llas enim ab earum usu plerique abstinebunt, nec quicquam ex iis commodi aerarium publicum reportabit.

IV.) lis igitur, quibus carere ne mo potest, modica imponenda esse, vel e X eo apparet, quod in iis praestandis,

diffieiles se subditi sint praestituri. V. Ea insuper etiam laudanda

tributa sunt, maximeque admittenda, quae singuli vix gravia sentiunt,& ab omnibus interim exacta, aerarium publicum plurimum possunt juvare. Hac enim ratione futurum est, ut in reb' maxime necessariis & gravioribus facillime se omnis Respublica sit expeditura. VI.) Prudentiae etiam pars magna liti em titulo fictae, aut metu exspectatae necessitatis, vectigalia subditis impone. re, ut incumbenti necessitati par esse ,& respondere Respublica possit. VII.)Semel imposita non facile tolli debent, causa licet &necessitate subla

197쪽

de sectigal ad Tribat.AErarior. in Rep.rat. III

ti Nam cu odio imponuntur. . cu difficialia te obtinentur,&causa ac necessitas eadem facile iterum post uni offer . VHi.) Praestat inveterata augere, quam novos motus, novis impositis, pro obsequio reportare.

IX. In tributis, aequalitatis maΣima habenda ratio, quae in eo potissimum versatur, ut par sit eorum ratio, ac paria hic onera sentiant, quorum pares in diversis licet rebus positae, sitaeq; sunt opes,

X. Tributa sine injuriis exigi de

bent , & imperati certis legibus, nonia praestitutis tantum, sed in vulgus editis, ex quarum praescripto in exigendis tributis publicani versentur. XI. Mollia nomina, quantum licet, ex necessitate imponere tributis expedit, quo facilius ea admittant privati. Xll. Captanda imponendorum tributorum occasio , cum res populo placiturae gerendae, aut gestae sunt, quae maxime placuerunt. XlIΙ. cum maximum emolu

menae

198쪽

inentum reportet Respublica ex iis tributis, quae singulorum opibus . pariter aestimatis, imponuntur, ea 'te maxime privatis gravia sint, legitima exceptio apud Magistratum quibusvis privatorum permitti debet. XlV. Caeterum gravissimae in eos constituendae, nec remittendae poenae sunt, qui publicanorum industriam, fra ude & malis artibus, sunt elusuri.

XV. Quo facilius etiam tributa tolerent privati, ab iis praestandis excipi non debent Magi stratus. Nam rem per se ingratam , populo gratissimam reddit imperantium exemplum. XVi. Denique justa tributa ex imis

ponente,exfiNe, ex forma, ex modo, &usu aestimantur. Ex imponente, cum

imponit, qui imponendi habet autoritatem; ex fine, cum boni publici causa imposta esse intelligunturieX forma, cum sine injuria, vi , & rumultu exiguntur ; ex usu denique, eum collectae ex iis opes, non nisi inutilia Reipublicae, &necessaria impenduntur. ι S.I'.POD

199쪽

de sectigal. ae Tribui. ribarior.in Rep.rat. I 89

ρ. I9. Porro accep'ae ex iis opes, tantae esse debent, ut omnibus, quos

Respublica facere cogitur, sumptibus possint respondere ἱ Cum Imperio enim hic calculus ponendus est , quod in Trajano suo Plinius c. 2 O. Panc g. Commendavit. q. 2 o. Si interim jam satis gravia tributa imposita sint, nec exigi possint majora, nec exacta tamen suf-ant publicis impensis, conveniens fuerit, mutuo pecuniam petere a privatis, redditis, post difficultates temporum sublata se, sorte & usuris, in quo, nisi accurate fidem suam habeant Mais .gistratus utilissimi hujus remedii, quo

solo subinde potest Respublica juvari,

aciunt iacturam. Arariorum denique, qui

Dus Hiae Inferuntur opes, cum di Versa a pad plerosque sit ratio , dubitari non debet, quin ea omnium sit optima, cum singula singulis majoribus

rebus. & necessitatibus aestimantur.

Quemadmodum de Augusto praedicat

200쪽

--- l

xyo Lib.r.eao. De opibM Reip.aequir consiSvET. in vii. e. 49. ad expediendas cain strenses expensas, aerarium ab eo fui sese institutum, in quo reconditae opes,

non nisi militiae impendebantur, unde& militare appellatum est. S. 22. Ad avertendas fraudes & dolos praeveniendumq; crimen publici pecu latus penes alios imperium, penes alios cura&custodia e se, apud alios ratio glis

publiei accepti vel expositi reddi d ebet. EXPLANATIO.

Pum Rei p. duas esse quasi partes diximus

et mi mel in omne aliae sint natae oram R di.

aliae a Re p. acquirantur. Et quoad illas, quae eum Rep. natae, sciendum est, cum divisis imperiis factam quoque esse bonorum divisio, nem & proprietatem, in qua divisione id agendum erat,ut aeque Rei p. ac privatis consulere tur. unde beneficia naturae in quibusdam, , exclusis privatis, solis sibi retinuere respublieae. Ouod necessarium fuit I. ut pompam atque auctoritatem contra privatos tuerentur facilius. a. ut bellis ingruentibus resistere validius & minore cum onere privatorum possent. 3. ut privatorum fortunae ab iis superarentur, id quod ad maj estatem atque securitatem imperii faciebat. Conff. 4. Ideo Romani devictis provinciis quaedam in illis tantym publi ca ser-