장음표시 사용
201쪽
bus, ac omiti benescio, & commodo iuris positivi ino iure piniatos esse, iratis ab intestato succedere nequeant, voluit, estatum habet Mathesilanus, a de ad eum Bolognetius: b aliaque multa ad rem facientia petenda sunt a Tiberio Deciano, e& Prospero Farinacio, d qui beneficiis quoque Ecclesiasticis priuari affrmat. Temperatur tamen poena, siquis ad sui de sensionem offendat Cardinalem, quia necin Iuriose, nec temere id egissu dicetur, sed iure permittente; ita post glosde alios seri-hit Hieron. Gigas. e Temperatur etiam poena, si Cardinalis assiciatur Sedis Apostolicae rebellis, e ex hac causa ab aliquo osscndatur; auctorem habeo Carolum Rul-num, f qui ex hoc potissimum capite niti ur desendere Franciscum Mariam Vrbini Ducem ab homicidio per eum commissio in personam Francisci Alidosij cardinalis Papiensis nuncupati; hie enim cum esset in c. iiiitate Bononiae sedis Apostolicae Leg tus, patefecisse dicebatur Ossicialibus Gallici exercitus secreta Iuli j II Pontificis, ex quo Sedis Apostolicae rebellis erat, & ideo impunis offendi poterat,& Franciscus M tia Dux absoluendus, prout ab eodem Iulio v. ablatutus fuit, praesentibus S. R. E. Cardinalibus in serma Consistorij congregatis, Guicci ardino g teste, dc coasi ad Gigas. A Quamuis huic absolutioni, quae ut idem Cuicci ardinus ait,non secundium iuris dispositionem, sed ex gratia processerat, non acquievisset postea Leo X. qui ex hac, & alijs causis animum suum mouentibus supradictum Franciscum Mariam Ducam priuauit, Iovio, i & alijs id assirmantibus. Denique si quis ossendat familiam Papae, Vel Cardinalis, qua prena sit puniendus, latε scribit Menoch. K quem ςoutae, si haec cognoscendi desiderio flagras. Sed numquid offendens Cardinalem iniuria verbali puniatur, ac si eum percussi Lset assirmative respondet Farinacius. ιEt ex iuris communis dispositione, si quis Cardinalem offendit, violentas manus in eum inijciendo, obsidendo, vel iri sequendo, non gaudere priuilegio immunitatis, si ad Ecclesiam confugiat, idem Farinacius m testatur: quamuis in Dectis verbis Constitutionis Gregorii XIV. dubitandi locum relinquat; quia c ut ipse dicit 2 hie Constitutio videtur restricta ad eos, qui fuerint rei laesae Maiestatig in persona ipsius-mer Principis; putat tamen eueniente casu quod Deus auertat) teneri Episcopuin,& alium quemlibet Ecclesiae Rectorem butis confugientem bene custodire, & illico Papam certiorem reddere, nec sine ipsius Pontificis licentia extrahi debere, iuxta ea, quae idem Farinacius n infra stribit.
Intrusum in Papatu possunt Cardinales expiassere; sicut etiam si monimcum , O haereticum Papam deponere .
ΙN Lateranensi Concilio Nicolao II. Romano Pontifice sedente. celebrato, peculiari priuilegio donati sunt S. R. E. Ordinales; nimirum si quis pecuni . vel gratia humana, vel populari, seu militari tumultu, sine concordi, & can nica electione, ac benedictione Cardinalium Episcoporum, ac deinde sequentium ordinum religiosorum Clericorum fuerit Apostolicae Sedi inthronizatus, non Apostolicus, sed apostaticus habeatur, liceatque Cardinalibus &c. inuasorem etiam eum anathemate, & humano auxilio, ac studio a Sede Apostolica repellere,&quem dignum iudicauerint, praeponere: huius priuilegii mentionem nabes apud Ciaconium, o & a Gratiano p describitur. Declarat hoc priuilegium Cloffa, qquando eleAio a non habentibus potestatem facta esset, & non a Cardinalibus, penes quos, ut diximus, absoluta residet eligendi Pontificis facultas; & ideo iuxta terminos huius Sanctionis intrusum expellere de Papatu valent. Sed pulchra hic oritur quaestio . Ex iis, quae leguntur in dictis Bonifacii Martyris a Gratiano ν relatis, nempe Summi Pontificis culpas nullus mortalium redarguere praesumat, quia cunctos ipse iudicaturus a nemine est iudicandus, nisi reprehendatur a Fide deuius, cuius delicti notionem ad Cocilium pertinere respondit Theodoricus Rex ab eodem Gratiano relatus; ι nec posse Cardinales deponere Papam iam haereticum, scribit Archi d. t addens, quamuis tale crimen probetur in Con
cilio contra Papam, non tamen a Concilio serendam esse sententiam, sed ipse Papa
202쪽
NOTITI Ai CARDINAI AD CAP. XVI. PRIUIL. XXII . 1 9
contra se ipsum sententia promulgabit,ut in Marcellino Porifice a numeroso Episcoporu Concilio factsi si isse legimus, a qui omnes ς idem Potifici saepissime di erunt; itio ore iudiea eati m tuam,nois no Iro iussicios Sc icem: noli Daunt audiri in non roiudieiosed eollige insinu Go ca am tu ire ruritis; quonia ex te inquiunt i iuLIisie:
beris, ut ex ore tuo n enaberisi Sc iterti dicunt pri/u.1 Sedes πω iudicatur a quoqua Quam veritatem etia Imperatores agnouerunt: lentiniantis enim,cum ab Anicio
Baslo Sixtus Pontifex huius nominis III Pontificatus secundo turpi calumnia exagitatus esset, & in Concilio, eui & ipse Augustus iti tererat, di,'umitiisset, non liseret aduersus Pontificem dare sententiam , surrexit idem protinus Imperator ,ri in ambitrio praelati Ponti seis tribuit iudicare iudicium laum t etenim nullus Pontificum . minorum, vel inferiorum Vrbium subactus iudicijs inuenitur. Haec omnia fusius videnda sunt in epistolis Nicolai Politi fidis, b. de refert Gratianus . e Firma igitur videtur esse conclusio, in condemnando Pontifice Concilium Cilb. conuocandum ., nec tamen ab eodem Concilio ferendam esse sententiam; qua in rc videndus est Caaietanus. d Verum quia solus Romanus Pontifex Concilium congregare valet, a fingamus inuod Deus auertan Pontificem haereticum nolentem coauocare Conci lium , ne contra se seratur iudicium,quid erit agendum λ Hanc ni ouet quaestioncm l . Card. Zabaret f Ie respondet, requirendum esse. Papam, ut congreger Concilium, & ad hoe eum sollicitabit Imperator, qui sit neglexerit, Cardinales tunc congregabunt, ne pro indirecto. impediatur tale iudicium, quod directe non pote stPapa impedire, puta statuerulo, quod non possit accusari de haresi , quia per hoe periclitaretur tota Ecclesia. Haec Zabaret. in ijs , quae pertinent ad conuocandum.
Sed alia modo superest dissicultas, de sententia scilicet serenda eontra Pontisce, qui, ut diximus, a nemine in hoc saeculo iudicatur. Primam huius dissicultatis s lutionem collige ex Archidiacono , g qui scribit, Concilium possedicondemnare sPontificem haereticum, de hoc esse indubitanter verum; ac eiusdem sententiae videtur esse Zabaret. b Aliam tamen solutionem magis metaphysicam affert Thomas de Vio Card Caietanus, i dum ait, quod Papa factus haereticus, Si perseverans habet in terris potestatem non superiorem se , sed ministerialem ad sibi depositionem, ad cuius euidentiam altius exordiendo, tria Praemittit. Primo , quod in Papa inueniuntur tria, nempe Papatus, persona, quae est Papa, puta Petrus, & coniunctio utriusque, scilicet Papatus in Petro, ex qua coniunetione resultat Pet is Papa. Secundo, quod discernendo, & applicando proprias causas suis propriis cisectibus, inuenimus, quod Papatus est a Deo immediate, Petrus vero est a patre suo Sc. coniunctio autem Papatus in Petro, post Petrum primum a Chri isto immediatὰ institu tum , non est a Deo , sed ab homine , ut patet, quia hoc fit per electionem homi num. Tertio quia nihil tam naturale est, ut unaquaeque res per quascumqne causas fiat, per easdem contrario modo dissoluatur; idcirco Petrus Papa, qui ex consensu Electorum causatus esto, ex consensibus eorundem dissolui poterit. Quapropter licet potestas supra Papam non inueniatur, nisi in Domino Iesu Christi, , potestas tamen supra coniunctione in Papatus, de Petri reperitur in terris,3: ideo sententia. quae sertur a. Concilio contra Papam haereticum, non dirigitur contra Papatum, sed contra coniumstionem Papatus, & Petri. Haec Caietanus videndus. Qui ad rem nostram , de potestate scilicet tradita a Iulio II Cardinalibus expellendi a Papatu Pontificem simoniacum, dicit, h hanc pote statem dispositivam non esse in Cardinalibus, quia in eis non est potestas super coniunditione Petri, & Papatu , nisi limitate, scilicet tempore, quo Papatus vacati in Ecclesia autem uniuersali est potestas super coniunctione ista absque limitatione, si secluso iure positivo loquamur; Se ideo Cardinales non possunt deponere Papam haeriticum, vel simoniacum, sed hoc pertinet ad uniuersalem Ecclesiam Potest tamen haec potestaς committi Dominis Ca dinalibus a iure statuto Pontificis, sicut commissa est potestas eligendi per viam de terminationis, ut ipsi repraesentent uniuersalem Ecclesiam, sicut in eligendo , ita in deponendo, quando deponendus erit. Ex quibus sublata videtur omnis dissicultas, nam licet Cardinales per se ipsos non valerent deponere intrusum in Papatu, cx priuilegio tameti,de concessione Concilii Late mirentis , de Iulij II. poterunt.
203쪽
Cardinalium Cc Psium famη resiluere potes'.
Iximus supra, a Collegium Dominorum Cardinalium aequiparatum esse se, a natui Romano, de ideo sicut Senatus Romanus restituebat iam . O PMiratione idem dicendum erit de Cardinalibus; ita Innocen. e &alii relati ab Anton. Canucio . d Verum hoc priuilegium concessum esse Cardinalibus collegialiter c Erepatis, & Sede vacante, scripsit Barto e Sed Card. Zaban f videtur velle, C tui Cardinalium id permissum esse nedum Sede vacante , sed etiam vivente ripa; neque dispositio illius s. irritum, in aliquo resistit, qui solum interdicit pertinem ad Papam. Felinus vero post Abb. Panormit g negat, hoc priuilegium compe re Cardinalibus, quia cum extincta sint hodie iura Senatus ex Nicolai III Sanctione, b N potissimum argumentum eorum, qui scribunt, Cardinales gaudere noc priuilegio, sit, quia Collegium Cardinalium iura Senatus habet; igitur si haec iura Senam tus sunt extincta, cessat etiam priuilegium Cardinalium, nam aequiparatorum cadet est disciplina Sed pace tautorum virorum hoc argumentum non placet, & ut mea sere sententia, nedum non ossicit, sed potius magis fauet, ponderando Sancionem Nicolai III. i quae firmat, & deducit in esse Summi Pontificis, & sacri Cardinalium Senatus potestatem: nam licet Constantinus Imperator Beato Sylvestro Urbem Romam, & alia multa donasset, coetui veto DD Cardinalium iura Senatus concessisset, A non tamen legitur suisse tunc harum rerum adeptam possessionem; imo cum Polt Constantinum imperasset Constantius Arrianus, Iulianus apostata, & alij potius insensi, ne dicam hostes, quam fautores Romanae Ecclesiae , nec ipsa vires haberet Vt Diuus Thomas est; relatus a Belarmino I compescendi Principes terrenos, nedu priuilegiis, di iuribus a Constantino Magno concessis non utebatur, sed ut fideles obedirent Iuliano apostatae toleravit; siquidem ea tunc erant tempora, Vt Potius ad martyrium subeundum Episcopi, quam ad Principes coercedos parati esse deberent: at ubi vidit Ecclesia suae potestati locum aliquem aperiri, rei cum ipsoru . Principum spirituali utilitate, vel corte sine detrimento, de pernicie populorum, non sibi defuit, sed conuocando Conciliasso peratores, e Reges male de Fide sentientes,& iura Ecclesiae perturbantes Imperio, di potestate priuarunt, vr idem Belarminus m docet. Quorum vestigiis inhaerendo Nicolaus III. ut quorumdam Romanorum insolentiam, temeritatemque compesceret, ius illud, & potestatem , quam eligendi Senatorem, ει Magistratus usurpaverant, ab illis abstulit,& Ecclesiae restituit , ut ex historicis liquet. Quapropter argumentum desti mptum ex iam dicta Nicolai III. lSanctione, ad probandum, sacrum Collegium non habere amplius iura Senatus, est omnino inualidum, ut diximus, imo aperid probat, haec iura in Ecclesiam transsata esse, quae&ipsa Senatum habet, vita Hieronymus a Gratianoan relatus ait. Senatum vero hunc as. R. E. Cardinalibus uni cum Summo Pontifice constitui quis neget Z . Sed ad rem nostram redeundo, an scilicet Collegium Cardinalium famae restitue, . re possit, videndus est Ssertia Oddus, o qui &ipse supra positam distinctionem affert, vivente scilicet Pontifice, vel ipso mortuo, & Sede vacante;de post adductas pro utraque parte rationes, communem sententiam amplectitur, nempe Cardinales gaudere hoc priuilegio Sede vacante;tunc enim potestas teporalis in subditos S RE. penes sacrum Collegium est, ex quo tres c Capita Ordinum nuncupati J eliguntur, l& hi subscribunt, & suo nomine, sigilloque firmant resolutiones, gratiam, vel iurati respicientes, praesertim quae in Eminentissimo Tribunali, sacra Consulta nuncupato, di quod praecipue has restitutiones famae cognoscit, di examinat, decernuntur , & 6-unt. Non negat tamen Oddus, p quandoque etiam vivente Pontifice, posse Ca dinales tanquam ab ipso Pontifice delegatos, simae restituere: quae quidem delegatio utique multis ab hinc annis facta videtur nedum in uno Cardinali, quem totius Ecclesiasticae Ditionis Superintendentem vocant, & modo est Eminentus. ac Reue rendisi. Card. Pamphilius, sed in aliis quoque Cardinalibus praedictae sacrae Consultae praepositis; hi enim , ut diximus, exulum, & diffvnatorum causas cognoscunt, &deci
204쪽
BNOTITIA CARDINALAT. CAP. XVI. PRIV, XXVI. t 8 i
decidunt, ut latius B pra pate . a Denique ad probandum, sacrum Senatum vacante Sede posse restituere famae,qux diximus supra b dς Francisto Cardinali Soderino, qui ob crimςn tela maiestatis ab Hadriano VI. in Arce S. Angeli detinebatur,&a S. R. E. Cardinalibus exemplo aliorum Cardinalium de Columna ,& de Sabellis absolutus, & cum aliis in Conclaui ad electionς in no i Pontificio admisius, omnem quidem tollerς amaritudinem videntur
cardinales tanquamspeciali nota Agnifub generali dispositione nonsura
compresensi. Ictum est supra saepissime, Cardinales esse partes corporis Papae; cu autem
in promulgatione legum nunquam intelligatur comprehensa persona legislatoris, sequitur propterea , in Constitutionibus Pontificis non esse comprehensos DD. Cardinales, nisi fiat illorum expressa mentio: ita argumentatur Hieron. Gigas , e pulchram Iustiniani Imperatoris Saninionem reserens, d ubi scribentes communiter notant, licet regulariter donatio inter virum,&vxorem non valeat, haec tamen regula non procedit, si Augusta donet Imperatori,&vice versa Imperator Augustae, no solum quia sunt duo in carne una, sed etia quia sunt speciali nota digni, di nςmo Princeps suis ligatur legibus: hoc etiam scripsit Ludovicus Romanus videndus , e multa enim congerit in laudem huius lacrosancti Senatus. Hac posita regula, infert Gigas, s si Papa imponat decimam super fructibus, redditibus, & prouentibus ecclesiacicis, etiam super Peissionibus . cum appositione clausulae, quocumquepriuilegio non obstante ste. nihilominus tamen si Cardinalis habeat Pensionem super aliquo Beneficio reseruatam, ad solutionem Decimae impositae non tenebituri huic decisioni subscribit se Mansredus. LInsertur secundo, Cardinales non esse comprehensos in Regulis Cancellari , ut late disserit Ancharanu .i 5 & post eum seribentes in praedictas regulas Cancella riae; & est iam decisus casus hic a Clemente VII. i quem alij pystmodum Pontifices sequuti sunt, de hoc priuilegium confirmarunt in suis Regulis. Insertur tertio, dispensationem quantumcumque generalem loquentem in materia prohibitiva non comprehendere Cardinales, ex eodem Gigante i h qui tamen limitat, hane illationem non habere locum, quando factum esset in se. malum, sub quo fieret prohibitio, puta ne quis rem alienam inuadar, tunc enim etiam Car- ι .dinales sunt comprehensi, quod etiam scripsit Marcheianus. INotandum quoque est,quod scribit Romanus, m Cardinalei non teneri contri- buere in solutione charitatiui subsidii impositi a Sede Apostolica Clero Regni C stellae, &cuiuis alio Clero ad supplicationem Regis pro recuperatione Regni ab infidelibus occupati, rationibus apud eum videndis r quamuis hoc dictum non placeat Hieronymo Giganti, per ea, quae scribit Felinus, n sequutus Bellencinum praeceptorem suum , o qui firmat regulam,ad subsidium generale impositum a Summo Pontifice quibuscumque Beneficiatis pro expeditione contra insideles, teneri etiamrdinalas concurrere ratione suorum Beneficiorum; quae sententia placet etiam . Mandosio, & ali s ab eo relatis. p Verum Gigas loco supra relato contrarium am-rlectitur, Cardinales scilicet non teneti, nec esse comprehensos sub generali Constitutione, & hanc esse communem opinionem ammat. nec ulterius in hoc dubi. tari posse, per suprast regulam Clementis VH.Videnda tamen est decisio Rotae Romanae apud Puteum , q quae multa ad rem congerit, Se tandem concludit, Cardinales ligari Constitutione rationabilir quemadmodum etiam si versienuir in casu, in quo factum esset in se malum, super quo facta est prohibitio : tunc enim appellatione Clericorum esse comprehensos etiam S IRE. Cardinales voluit Iason, 'reddens rationem, quia ex quo sinum est malum in se, tanto grauius peccat ille, qui contra- facit, quanto est. maior, quae veritas ethnicis quoque probata est, Iuvenale testo. IOmne animi vitium tanto conspectius in se Crimen babet, quanto maior, qui peccat, habetur. Sed an Cardinales ligentur Regula Cancellariae de inprimendo valore in impetratione Beneficiorum, videndus ςst Gomcsius. t
205쪽
SI ad supplicium ducto Cardinalis obuius fiat, A super caput data mari imponatur purpureus Pileus D. Cardinalis, a poena mortis ea initur reus; ita scripserunt multi relati a Tiraquei l. a &Catel. Cort. bQuod quidem priuilegium antiquissimum esse, Ad paganorum quoque Pontificiabus concestum , quorum occursus saepe ad supplicium ductos seritabat , restis est Cui aciuS- cVerum Iulius Clarus a post relatas multorum sententias, & auictoritates, dicit,st nunquam vidisse hoe in practica contigiise, sed si contingeret, putaret ipse, mitigandam esse poenam mortis, & reum ad triremes transmittendum ,& hoc in reu rentiam amplissimi Ordinis Dominorum Cardinalium , qui Regibus aequiparant N hoc verum, nisi crimen esset ex atrocissimis ; & hanc quoque sententiam sequiitus videtur Menochius , e dum ait; si Carditiali fiat obuius falsarius,non erit a Poena mortis liberandus, atrocissimum quippe est hoc delictum, & homicidio, ac ve- nescio frauius, ut Farinacius f probat. Verum si iudex hoe priuilegio motus damnatum a morte liberauerit, non dicetur errasse, & in syndicatu excusandus erit, ut post alios, quos adducit, scribit Ma-sitillus. g
Causarum cognitiones solus Pontifex Carrinalibus eommittit.
SI cognitio alicuius causae commi nisa sit S R E Cardinali, supplex libellus,
quem in Urbe Commissionem vocant, a solo Pontis re signari soletiqui propter excellentiam Dignitatis Cardinatatus non apponit clausulam , iustitiam faciat, quemadmodum in aliis Commissionibus Praelatis dirigendis apponi solet; sed his tantum verbis rescripti forma continetur: de mandato Domini nostri P.in audiat N. Cardinaris, O decidat . ita Gomusius b testatur , de alia decem priuilegia Cardinalibus in causarum Commissionibus concessa reteri; aliaque multa congerit Marchesangs, i dum agit de Commissi ibus causarum Enainentiss.Cardinalibus directis . Huius priuilegii ratio desumenda videtur ex Aurelio Archadio Carisio Magistrcili bellorum, qui de ossicio praesecti Praetorio haec scribit. h Credi αγ enim Prine ps Deos , qui Obs gutirem in Lyriam, explorata eorum fide, ct gravitate, ad huius eii magnitudinem adbitintur , non aliter iudicaturos esse prosapientia, ac Deo . Dienitatis suae, quam ira Oret iudieaturus Et Cassiod. I de eodem Praesecto ει torio sic ait. TribunaI tuum ideo tam exrestim factiam esse noueris, ut loratus ibi, ni bit humile, abiectumque cogites. Verum quia ubi causa commissa suerit Cardinali, non alteri, quam Cardinali comitti potest, quia , ut moderni loquuntur, causa semel eis ista Cardinalitia, semper in eadem praerogatiua durat, Marchesano post alios teste; m si ergo a sententia primi Cardinalis prouocatum merit, & a Summo Pontifice eo nitio secundae instantiae alteri Cardinali commissa suetiti hic non inhibet Cardinali a quo, sed illi suam tantummodo insinuat Commissionem; ita in sacro Rotae Romanae Tribunali deci- Esum habes. n. Sed quoniam Magistratus Dignitas ex grauitate causarum , circa quas illius cognitio versatur, potissimum elucet, itaut alii dicantur maiores, qui de maioribus rebus, & magis arduis iudicant: alii minores, qui causas minores dirimunt, idest ciuilesvsque ad certam lammain: alii denique minimi, qui viliora cognoscunt,& pedanei dicuntur4udices, ut latὲ, & luculenter docet Garaias Mastrili. o Cardinales vero non alibi, quam inter maiores collocandi sint, ideo sanciriim habes a Martino V. ρ causas non excedentes summam ducatorum auri sexaginta Cardinalibus committendas non esse, di si reperiantur commissae, inualida, di nullius
206쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XVI. PRIUL. XXIX. a sa
erit roboris haec Commissio; licet alia reddatur ibi ratio, nempe ut laboribus, &expensis parcatur. Sciendum quoque e si committatur causa Cardinali, quae prius alicui ex Romae Romanae Auditoribus commissa fuerat. c huiusmodi Commissio ad ipsius Auditoris notitiam absque alia inhibitione deducta sit, non poterit Auditor ob reuerentianta Carcinatis in causa riterius procedere; licet secus sit, si unus Auditor alteri Auditori Commissionem sine inhibitione insinuet, quia nihilominus primus Auditor no adhuc inhibitus procedere potest: ita decisum habes ab iisdeni Rotae Romanae Auditoribus, a &scribit etiam Gomesius. b
Currinalis assertioni Bandum esse in causis sibi commissis.
CArdinali asserenti, a Papa sibi aliquid commissum creditur plene, etiamsi
literas suae commissionis non ostendat; ita Farinacius, e qui de communi scribentium sententia testatur; & licet de ordinali Legato praecipu8Ioquatur, cum tamen asserat, hanc conclusionem habere etiam locum in quolibet alio excelso noto, & probato viro, ex Romano, d dc Mandosio, e alijsq; inultis, utique etiam de alijs Cardinalibus dicendum erit, itaui illis credendum sit vo finin iis, quae per partes coram ipsis gestum fierit, Antonio Gabrielio teste. f Licet hoc potius de consuetudine Romanae Curiae, quam ex dispositione iuris procedat, f hue. Aur Ancharanus g scribit, & nos diximus supra in s. priuilegio ἰ quae quidem con- ebrii,ίι. suetudo huic fortasse nititur fundamento, quia non praesumitur mentiri Cardinalis n-6. asserens aliquid etiam in praeiudicium tertij, Papa praesente in loco, ubi tale quid g C . t .nΜ. a serit, & hoe certe verificat ir in Romana Curia, ubi facile ad ipsum Papam recurti p potest; ita Farinacius, b &alii per eum relati: Et licet ex multorum sententia admittamus, Cardinali non esse credendum in praeiudicium tertii, negari tamen non
c MN potest . quin plus illi, quam alteri testi credatur, quia plus creditur duobus Cardi- δ M. i. -etas natibus, quam pluribus aliis septuaginta testibus: Mascardus 1 hoc notat, & post L pro eum Farinacius. βInsuper sciendum est, permitam esse DD. Cardinalibus absque alia licentia coni mittere Auditoribus suis terminorum obseruantiam in causis sibi commissis, quod in alijs Praelatis sine speciali licentia Papae non procedit, Aegidio Bellamera teste , I quem refert, de sequitur Comestus . m
cardinales non citantur per edictum; neo inhibetur illis sub Censuris, SI committenda sit causa contra Cardinalem, non apponitur in Commissione
facultas iudici eommissario citandi per edictum d c. etiamsi ratione alicuius Dominii, siue Castri contra Cardinalem agatur; ita Marchesurus n obseruat. Neque Eminentiss. Cardinalibus sub Censuris inhibendum esse dixit Rotata
Romana. OAt si in iudicio inter Cardinalem. & alium non Cardinalem intentato pares pro utraque parte rationos iudici videantur, solet Rota in dubio ad Cardinalis fauorem prominciare sententiam; Gomesius, y qui se ita vidisse seruatum amrmae in causa Mediolanensi pro Cardinali Triuultio, de in alia etiam Mediolanensi pro Cardinali Caesarino; adducitque etiam in testem Simonetiam, dicentem, ita quoque antiquis temporibus seruatum fuisse.
207쪽
m uacat in Le. vnie. d. vasali milis. qui arm. bed.
Cardinalis quoeumque crimine lacu latus per proςuratorem ossim . QV muis haereticae prauitatis Inquisitores cogere possint quascumque egre
gias personas, ut coram eis se sistant, de in causa Religionis testimonium perhibeant, hoc enim iudicum auctetritati, Ee honori, Fideique fauori debetur , ut Iacobus Si manea a testatur; Cardinalis tamen de haeresi, aut schismate accusatus potest per procuratorem in iudicio audiri: Post Barbatiam bita scribit Manstedus, e & innuere videtur Farinacius, d dum ait, illustres viros, moniales, de alias honestas personas non esse de facili in iudicium ab Inquisitoribus trahendas, sed iudices ad eas ire, vel alios mittere debent. Vertim etiam Cardinales de crimine haeresis inculpatos, ad pers maliterio iuditio comparendum teneri, colligitur ex Pij IV sanctione , e in qua quidem legitur, detium Cardinalem inquisitum in Honottorum haeresim prolapsiam se i sse . ad perisnaliter in sacro Inquisitionis iudicio comparendum, cui ab eodem Pisiuifico Pio IV. causa commissa erat, pulsatum fuisset videnda est Constiturio haec: hinc enim sermam seruandam in depositione, seu priuatione Cardinalis colliges. si tamen opinio Farinac. & aliorum sustinenda erit, quod in facti contingentia si fama vera retulit) annis nonnullis iam elapsis seruatum fuerit, referamus: suerunt enim cuidam Cardinali notae quaedam haeresim sapientes inliinctae, huic propria domo loco carceris assignata, ut delati criminis ex ore proprio veritas eliceretur, sacrae Inquisitionis iudices ad illum accedebant, quod etiam alias in similibus causis factum fuisse narrant. De odetto autem Cardinali si quis plura cognoscere cupiat, Ciaconium, de illi addentes legat in vita Clementis VII. ab hoe enim Ponti fiace 7. Idus Novembris is 33 in octaua creatione sacra Purpura donatus suit, quam
una cum nobilissima familia de Casii glione haeretica labe denigrauit ; de illo etiam loquuntur Io. Anton. Gabui. I & alii historici passim ,
De su essione fudi Carcnatibus non prohibita.
IVra prohibentia clericis successionem seu lorum non comprehendere Cardinales scribunt Iason. g Menochius, b re alii ab eo relati; Iasen autem consultus in causa successionis seudi, vertente inter Cameram Apostolicam, & D. Cardinalem de Farnesio qui ni fallor, suit postea Summus Pontifex Paulus III. appellatus: nam ipse Iason sub anno i s 1 . Mense Aprili hominem exuit, quo tempore solus hic ex Gente Farnesia Cardinalis crau ita respondit. Et priuilegium hoc multo inagis militare dicitur, qudindo seudum sit ecclesiasticum, ut in casu suae consultationis; rationes enim , ex quibus excludundur personae ecclesiasticae a studo laicali,quia scilicet factus miles Coelestis desit esse miles seculi. i de quia nemo militans Deo implicet te negociis secularibus, A no vindicant sibi locum in seudo ecclesiastico; non enim propter seuda ecclesiastica essicitur quis miles seculi, sed durat adhuc miles Ecclesiae, & possunt impendere seruitia seudalia secundum earum qualitatem, & conditionem . Adde, etiam in seudo laicali, si stu- datarius emciatur Episcopus, non tamen perdit scudum, quod habebat ab Imperatore , quia licet sit factus miles Christi , non tamen delinit esse miles seculi; licet aliter dicendum sit, s fiat Monachus, vel Conuersus Monasterii, ut est textus, de notant Scribentes. I Et promotus ad Episcopatum retinet etiam patrimonialia, veGregorius IX. Antonio Subdiacono rescripsit, m ergo etiam seudum a Patre prosectum; di hoc indistinctὰ verum putatur , quando in uestitura sit pro haeredibus, Sesuccessoribus, vel pro descendentibus, &successoribus, quo casu nunquam censetur electa industria personae, & vasallas, quamuis Clerieus, vel alias inhabilis, poterie seruire
208쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XVI. PRIV. XXXI. iss
seruire per substitutum , ut ex opinione Cyni, &daldi a scribit Iason. bVerum si Episcopus , vel Cardinalis ex natura seudi, & sernia inuesti ture tene .n ' 'o 2
retur seruire Domino temporali , de laico per se ipses , tunc cessaret priuilegiant , R. ' Hem. nee daretur successio in studo, quia repugnaret Statui Cardinatatus, Manfredo να o - 117.
teste e Secus autem , sit posset seruire per substitutum , ut diximus; ita Meno, chius d seribit post Martinum Laudensem, e de ad rem conserunt, quae dicemus a1 insta in sequenti priuilegio.
Verum quod diximus, Monachum esse omnino incapacem succedendi in seu- a se . M. do, declara ex doctrina Baldi, Is nisi Monachus ex dispensatione Papae factus sit νὴ - q.1- -- Comes, Ee studum aperiatur sibi,postquam recepit gratiami Para; nam B idus hoc casu H dubitanter tenet, Monachum succedere. Z I
n De retentione Beneficiarum Du promotionem ad Carrinalium. D Romoti ad Cardinatatus Dignitatem priora Beneficia huic Dignitati non re-
pugnantia retinent, ut notant Abbas, g dc dimu . h Et neque Epitc OS, s in cirria fastu Archiepiscopos ad sacram Purpuram promotos Episeopalem, seu Archiepisco- v in alpalem Dignitatem amittere , Martin. Laudens i ex pluribus, etiam ad contraria V ----resbondendo, nititur probare, asserens ita seruatuin suisse suo tempore in Cardinali i. S. Crucis, qui Episcopanim Senensem retinuit, & in Archiepiscopo Mediolanensi, . d c --. .ia qui tunc erat Cardinalis; prout etiam postea multi suerunt se sanctitate illustres , t C di: miraculis clari, ut de S. Carolo Borromaeo tit S Praxedis Presbytero Card & a - 2Paulo U in albo Sanctorum relato, monumenta adhuc recentia demonstrant: nos quoque intra spatium triginta, de amplius nnorum, quo Romana versati sumus in Aula, oculata testamur fide, vidisse quam plures Epistopales Ecclesias, quibus antea Herant praepositi, etiam in Eminentis Senatum cooptatos postea retinuisse , di nunc retinere; qua in re eonsulendus est Manstedus. Κ . Kή is Mo Imo nec alia ecclesiastica officia, ut Prothonotariatus, & similia, per promotionem ad Episcopatum vacare, voluit Rota Romana apud Achillem de Grassis; fh'si' faciunt , quae congerit concivis, & consanguineus meus Mutius Cartharius, m di- zo' a.
cens, hoc verum de iure, secus de consuetudine. Eia d. in . a Verum priuilegium hoc si unquam ad Cardinatarum promo i habuerunt, nam ae Uue. . lib. .
i, multi negant Sixti V. Constitutione n Lblatum est; cautum enim habes, vaca- o pore omnes Ecclesias , &ecclesiastica Beneficia eorum, qui inter S. R E. Senatores cooptati fuerint: quod etiam antea adnotarat Barthol. Caran Za 1 o S colligi porcii ria ψια. D is. i. ex verbis Caeremonialis Romani, p quae habent, Epistoposad Cardinatatum Pro- tu. ει .m tos , a vinculo, quo suis Ecclesiis tenebantur, absolutos esse , ibique redditur o m N '. δε tioi quia scilicet Caldinalis ex ossicio tenetur in Romana Curia manere, Episco- ris . v
pus Vcro in Ecclesia sibi commissa; ne igitur quis ad duo incompatibilia assum ' 'tur, necessarid venit Episcopus Utatuendus a vinchio residendi in Ecclesia Episco- , s. 's. Eis,
pali: quod etiam antea monumentis consignauerat Abbas Panormitanus ρ ρ in e Feriosa Quod autem diximus, multos ex DD. Cardipalibus retinere Ecclesias, quas an- ire . t 2- :3. rea habebant, hoc non prouenit eo quia non vacent per promotionem , sed quia '' - summus Ponti sex cum illis dispensat in retentione, & per Apostolicas literas dece nit, Ecclesias, Beneficia non vacare, ut in eodem Caeremoniali Romano, & ν t. s. ωρ. aperti ius in praecitata Sixti U. Sanctione I legitur; ex cuius etiam dispositione illa- ἴ- rum scilicet Eccjesiarum ,&Beneficiorum censetur e cessa retentio Cardinalibus, i ' quae Cardinatatus Disnitati non reppgnant Dicuntur autem repugnare Archipre- oyteratus, Archidiaconatus, Deca natus, Canonicatus, 3c si quae si int alia Beneficia, quae obtinentes in Choro residere, & post Episcopum locum habere tenentur, Cardina latus Dignitati minime conuenientem l r sSed probatur etiam conclusio, vacare scilicet Beneficia promoti ad Episcopa tum, S ad expeditionem literarum Apostolicarum teneri, si cum eo super reten-
209쪽
tione Summus Pontifex dispensaverit, ex regula Cancellariae Apostolieae, ad Clemen te Octauo edita; b & obseruauit quoque Roda Romana apud Puteum, edum ait, regulam hanc non militare in permutationibus Episcopatuum . Verim ne potius non destrux ille , qu m firmasse hoc priuilegium dicatur, se te duin e it, ex consuetudine: Summos Pontifices per suas literas Apotholicas regul riter cum propiolo dispensare, qnatenus Mnuficia, & Ecclesias I lignitati Cardinata tus non repugnantes retineant, ut in praecitatis Caeremoniali Romano , & Sixti RSanctionei quod etiam voluisse videtur Antonius de Butrio, d licet restringat dispositionem ad Presbyteros, & Diaconos Cardinales , qui sua Beneficia de consu tudine retinent, ut ipse asserit; R. in hoc militδre priuilesium, nulli dubium effeci videtur.
De collatione ordinum in aliena Diores Cardinalibus Episcopis permissa.
SAncitum est in oecumentea Tridentina Synodo, e nulli Episcopo cuiusuis
priuilegii praetextii licitum esse in alterius Dioecesi Pontificalia exercere , nisi de Ordinarii loci expressa licentia, & in personas eidem Ordinario sub tectas tantum, si secus iactum suerit, Episcopus ab exercitio Pontificalium , & sie ordinati ab executione ordinum sint ipso iure susperisi. Quod etiam ante in Concilio Cairhaginensi s decisum habes, a Gratiano g relat in haec verba . Placuit, ut a nullo Episcopo usurpentur plebes alienae,nec aliquis Episcoporu pergrediatur in Diares Cos gam suum ere. Exinde aliam Anacteti Sactionem reserens , haec scribit. Episeopus in Diaeres m alienam ad alienos clerieos ordinandos . Cue I conseranda Altaria irruere non debet ;qtio 7feerit. amotis his, quos ordia nauit, Maris tamen consecratione manιnte, transsigressor Canonum uno anno dari Wartim celebratione res ubit O c.' Et hane prohibitionem sacra Congregatio Concilii Tridentini interpres etiam ad Abbatias, quae nullius Dioecestos existant, extendendam putauit , itaut Episcopus vicinior non possit ibi Sacramentum Confirmationis conferre, nec Pontifical a exercere absque Abbatis expressa licentia, sed esse in lacultate ipsius Abbatis conia uocare quem maluerit catholicum Antistitem. Quibus tamen prohibitionibus non obstantibus, permissum est S. R. E. Cardi natibus ad Heremum Camaldulensem accedentibus, si sint Episcopi, Fratribus di- 'isti Heremi ab eorum Maiore probatis, etiam nou seruatis iat erstitiis, lacros ordi- Dnes conferre, ex Gregorii XIII. permissionς. θ
210쪽
NOTITIA CARDINAI AIT CAP. XVI PRIVIL. XXXV. is
Vnus Carrinalium bonori sacro Collegio concesso renunciare non potest,
Λ π π Abes trigesim a quintum priuilegium , quod totum Corpus Purpuratorumae 1 Patrum respicit ; unus enim Cardinalium non potest renunciare honora, ne scilicet non e eius in literis exprimatur, nec eius requiratur consensus in collatione Beneficiorum vacantium per obitum sui familiaris; sic a Rota Romana, Bella merata referente a decisum habes a Comesio b relat. Nec etiam posse in praesentia Cc ius Cardinalium unum ex eis voci suae, seu maius suffragio in electione Potiscis laniado renunciare, scribit Laudensis, o reddens rationem, quia i is eligendi Papam estius publicum ; Nosti ensis d vero ius Diuinum, A publicum esse astirmat; nam is quantum Papatus summus Magistratus est, in tantum ius eligendi,per quod creatur Papa summe publicum est, ius autem publicum pacto priuatorum immutari no potest,nee etiam renunciari; ita Hostiensis, addens, e hoc ius eligendi Papam corporale esse, inhaerens Cardinata tui, itaui ad nullum alium, quam ad Cardinalem perti-h neadnec deuolui possit,itaui etiam post renunciationem eligere vale tibianstedus. fnec posse Cardin alem ius suum a se abdicare sine consensu Summi pontificis, dixit etiam Rota Romana, g Pale Otto referente
βuae elausula inCommissionibus causarum appositae Cardinales non
comprehendant m N Commissionibus causarum iudici faciendis necessarii; apponitur facultas ci-L tandi de inhibendi,nam si deficiat, se causa in Curia commissa reperiatur, non PO- C te rit iudex commissarius extra Curiam citare,neque inhibere iudici a quo, Mandosio teste , b qui ita sapientes rescripta concipere dicit ,&de stylo Curiae esse, ut in C Ummissione dicatur, eum potestate eitandi inhiben ii tam in Curia, quam extra emmin partibus cte. α post Mandosium hoc idem scribit Marcheianus ' i Verum .ilha non procedere in Cardinalibus quibus ob reuerentiam nec Rotae Auditores, nec alij Iudices inhibent, idem Mandosius, fi & I.an celi I affirm*nt:nisi tamen in Coia. issione expressum sit, etiamsi Cardinatatus Dignitate prorasteat, ut innuit Archi. diaconus, m S magis aperte loquitur Marchei nus , n qui huius conclusionis rationem reddens, sic ait,clausulam scilicet, omnesquὸ alios citandi, ct inbibendi se ei eque Eminentiss. Cardinales, neque Episcopos, neque Principςs comprchendere,ci ad hoc ut compre hendantur, addendum est, quacumque dignitate, preeminentia D pryditos, cum his si tus,gradus, ct conditionis exi iant, e praefuerant, etiamsi C ir malatus, scopalis, ebiepiscopali , Patriarcbalis,aut cuin is alterius Dignitatissis cte. quia inquam supradicta clausuri vires suas non extendit contra speciali nota dignos, particulari priuilegio sustultos ; quod ab ininoce intio II l. sancit uix habes, o ibi. dignioressubgenerali elausula nρη inteVigantu in lusi c.
Descripturis u Cardinalibus in Conclaui receptis
T Abemus in Cregorij X. Sanctione p super clectione Summi Pontificis, 3e soml f nia in ea seruanda, nulli permittendum csse aditum ad Cardinales in Con- claui existentes,vel facultatem cum eis secrete loquendi mee ipsi Cardinales aliquos
ad se venientes admittere debent, nisi eos, qui de voluntate omnium Cardinalium inibi praesentium pro his tantum,quae ad electionis instantis negocium pertinent, vocarentur; nulli etiam fa, cli, ipsis c ardipalibus, vel eorum alicui nunciunt m :t Vre, x et scripturam; qui vero contra ecerit, scripturam mittendo, vel nuncium, aut ς um aliquo ipsorum sςcreto loquendo, ipse factu excommunicationis sciatentia incurri t Sc. ubi glossar. ρ notandu'a admonci, hunc Canonem latae sententiae exco- in unicationcm continere. Verum hac poena, & huius Canonis dispositione iacit, ligari Cardinales colloquentcs, vel stri: turam recipiente , Card. Toletus r scripsit