장음표시 사용
231쪽
spendantur ab ingressu Palatii, si iterato in eandem culpam inciderint, perpetuo ab
scio repellantur . 5 s. ἡ In causis proponendis antiquior incipiat, eaeteri per ordinem tequantur. b. Sine voto aliorum, & consso nemo Auditorum sententia proferat. g. IO. Et tunc,
ni fallor, sactum puto, ut ex approbato huius Tribunalis stilo causae cona nulla umex Auditoribus , ut eas solus , di extra Rotam audiat. de decidat, sine voto tamen Aaliorum, & nisi facto verbo in Rota, non expediantur. Alia si cupis, Constitutione precitatam legas, prout illam legisse Ciaconiurii esistimo, dum ait, a ab hoc P tifice institutum suisse hoc sacri Palatii Apostolici Tribunal; cuius tamen opinio, si deprimaeva institutione loquatur,ex ijς, quae Comesius scribit, & nos supra reti limus, admittenda non erit; si vero de sorma in hoc Auditorio, de ab Auditoribus seruanda, ex contentis in hae Sanctione apparet non errassς- . . . Sed & varias ab aliis quoque summis Pontificibus super modo procedendi in hoc Tribunali latas fuisse leges, & Sanctiones, pr ter iam relatas, habeti mi IV. b de Pauli V. e Constitutiones videndas e vide etiam, si placet, & tempus suppetit, Lelium Zecchium; d nos enim lite de Auditoribus Rot dixisset, satis eo putamus. Esset nunc de Reserendariis, tanquam & ipsi ad ius reddendum , & iustitiam exe- quendam a Vicecancellario delegati, dicendum : sed aptiori loco, ubi de Cardinali Praesecto Signatur; iustitiς sermo eri , hos reserendos duxi. Et ad secundam partem saeuitatum eiusdem Eminentiss. Caes. Vicecancellarii gratiam respicientium, expeditionem scilicet literarum Apostolicarum,qus in Cancellaria celebratur, iam deueniendum putaui. Non omittam tamen aliquid enarrare de Correctore Cancellari Apostolico qui hodie Auditor Contradictarum appellatur, seu literarum minoris iustitiae, ut ex ver- his Pii V. e apparet. Hic enim Corrector Cancellaris locum habebat in Parco maiori post Vice cancellarium, illi q: assiliebat in expeditione literaru , quemadmodum alii Abbreuiatores; ex quo orta fuit controuersia inter ipsum Correctorem, & Ab-hre uiatores de Parco maiori, an dignitas ipsius Correctoris esset 'Collegialis, itaue ipse quoque esset iudieandus tanquam unus de Collegio Dominorum Abbreuiato- rum: qui controuersia cum commissa suisset R. P. D Seraphino tunc Rotae Romanet Auditori, hanc voluit aliis quoque Collegis, & Auditoribus communicare, ut inde maturius emanaret decisio, quam habes impressam f Ex qua colliges primo,hanc Correctoriam fuisse per multos annos collatam uni ex Abbreuiatoribus, & tunc sedebat in Parco in loco digniori post Reuer. D. Retentem, supra csteros DD. Abbreuiatores, ut in principio decisionis. Hoc autem fiebat tempore Martini v. quia tune literς iustitis expediebantur in prisentia Vicerancellarii, quemadmodum lite rq gratiς, Vnde dandus erat loeus Correctori, in quo commode assi steret ipsi Vice cancellario, tum etiam quia hoc tempore Abbreuiatores erant laici, de uxorati, Nideo decentiae gratia datus suit Iocus dignior Correctori, ut num . ir. Secundo col ligis, Correctoriam non esse dignitatem Collegialem,& non pr cedere Abbreuia- Dioribus. nu. 6. Tertio colligis, Correctorem tractare materias iustitiae, Abbreuiatores vero gratiae. Quart/ Correctorem posse habere sedem in Parco, quam habebat ex antiqua consuetudine, non tamen digniorem, sed seruandum esse ordinem antiquitatis, ut fieri solet in sacro Collegio Eminenti C. Cardinalium,& in Tribunali Rotae. nu. I 6. & IT. Rota autem cur diuersimode quandoque iudicet, rationem amrx Thesaurus g videndus. CAP.
232쪽
' An cellariae nomen a Cancellario deductum puto; Cancellariorum verδo U Osticium antiquissimum, & apud Caesares suis D,Honorii, de Theodosii Im- peratorum, qui anno Christi qi . regebant Imperium, verba demon
strant, a ibi, nullus luteum ad Prouineiam sibi commism ρκemquam I urere audeat, eui domentiri, vel Caneel Hi nomen imponat, die. Sed hoc CNmscribas secien tiarios appellatos fuisse docet Iacob. Guther. b videndus,quia Philonis Iudaei fatis instignem resert. Cancellaria autem dicitur locus, ubi acta iudiciaria scribuntur,& asseruantur, ex Pauli IV Sanctione, e qua Cancellariae xatus Ecclesiastici Camerae Apostolicae applicantur . Verum nos de istis Cancellariis non agimus, sed tantum de Cancellaria Apostolica, ubi literae Apostolicae ab ossi laudus, di Mnastris Pontificum expediuntur, de cui Eminentiss. Card. Vicecancel- rari praeest; de cuius origine nihil certum habeo, sed antiquissima censenda est, B ante Lucium III. qui anno salutis I 18 i. Pontifex creatus suit, Caucellaria iam erit , ut eius verba indicant. d Sed ante Ioannem XXII. locum hunc informem, scnu a certa lege determinatum fuisse, scribit Gomesius; e hic enim Ponti sex primus 'mnium Regulas Cancellariae instituit, ordinauitquE, de vi Domui sue rem angustam
iuuaret, Beneficiorum etiam electivoru in reseruationes, de taxas, quibus examinarentur, nec non Beneficiorum Annatas inuenit, ex quibus adeo magnos prouentusi, de Ecclesiae comparauit, ut moriens vigesies quinquies centum millia nummum
aureorum reliquerit, ut ipse Comesius, alii q. multi ex historicis testantur,praecipue, xamen Polydorus Virgilius, s qui etiam declarat,quid sibi velit haec dictio, nata, primos fructus 'nius anni Beneficiorum vacantium, de conserendorum esse ait; Videndus Seraphinus: g Nee admittit Virgilius opinionem Gomesii, re aliorum ., c quos recentiores vocat, dicentium, annatas istas Ioanne XXII. introduetas, si-. quidem Beneficiorum Annatas sub Innocentio IV. de Alexandro IV solutas suis is, Hoit ensem c qui Pontificibus issis valde gratus, & ab Urbano IV. succellare anno Iasa mense Decembri sacra purpura decoratus, 3.Idus Nouembras Q 8 i. hominem exuit, teste Ciaconio h suis monumentis non sine reclamatione consignasse,idem Polydorus seribit in haec verba. De qua quidem re Annatis scilicet P vi graui perere marum fuisse tesatur Henricus HoHiensis, qui eum Alexandro IV. Pontifico Um: t, sic ut Franciscus Zabareitas tradat, oisbae in Comilio Viennens, quod Gemem μ. annosalutis 13 II. Ponti eatus VII. indixit, agitatam fuisse, Ut deposito alarum onere, viresima pars vectigalium Saeerdotastim penderetur quotannis 'mira Ponti ei, cte. Zabarest verba sunt haec. i Ioannes Andreae dicit, quὰd uos clamauit, in tantum qu)d de boefuit sermo in murilla Viennensi friticet, 4 quasi Curia reciperet oier mam reddituum Coricorum totius rubis adfubsentationem Papae, 9 C dinasium, is nihil exigeret A Praelatis, qui promouentur, exceptis D xatisfalarijs laborantium,er Seriptorum, o mi sitim, δ' tune prouideret Legatis, ct nei', quos mittit, ct absineret ab exaritione fructuiam 'imi anni, ct ab exactionibus Derimarum, e milibus , quae quotidie tu utant, dicit etiam, quod Praeriti deliberarunt in ConeVio , ct foria benὸ, quod tanta viret :nfitiabilis cupiditas, . Θd I bo eret, illud,ct Hla perciperent. Haec Zabaret. Verum hodie medietatem tructuum Bene ficiorum , quae dimidia Annata dicitur, in Cancellaria solui, scribit Roderide Que da, K subdens, hanc dimidiam Annatam hodie subrogatam esse , in locum illius redecimae, quam olim Levitae de omnibus decimis summo Sacerdoti soluebant, unde minus grauantur Clerici huius temporis, quam antiquitus, ut docetu Thom. Campeg. I Et ideo ne summus Pontifex in hac solutione deciperetur, Vmbinus Iri praedictam Cancellariae Regulam in ordine ues de exprimendo valor Bene fi iorum in impetrationibus, edidit, quam postea Clemens VI. Urbani succeias odi, & caeteri quoque Pontifices confirmarunt; Comesio m tester licὰt ad omnes Ecclesias extensa non esset, prout Bonifacio IX. dente extensa suit, Mandosio nreserente: Atigiis tantum exceptis , qui suis minoribus Sacerdotiis, quando ea Pontifex d. bat , id imponendum non esse obtinuerunt , ut Polydorus Virgi
les easus . fonti. ιε . o s. r.
233쪽
Hodie vero non est amplius hac in re haesitandum,cum nouissime habeamus Sixti VSanctionem , a qua post confirmationem aliarum Sanctionum hae de re a Paulo IIIII. & IV.de Pio V editarum, Annatas istas ad quaecumque Beneficia etiam per Ordinarios quomodolibet unita, qui inuis sint Monasteria monialium, & Hospitaliata , extendit, redditurquὰ ratio, quia cum ex hac unione illarum vacatio sperari amplius non possit, ut damnum propterea ex hoc Camerae Apostolicae,& Collegio Cardinalium, homanae Curiae Offcialibus emergens sarciatur, ut ibi I r. & i ta dixit Rota coram Seraphioo, b ubi alia multa de Annatis,& ideo videnda. Quamobrem rectea Mandosio e reprehenditiir quidam glossator a Pragmaticae Sanctionis, dum ait, Annatam introductam fuisse contra totius iuris Divini,& humani dispositionem ;siquidem satis legitima causa videtur , dum ex illis Summorum Pontificum, di Sedis Apostolicae indigent ijs succurritur,qua ratione etiam charitativa subsidia suerunt ii troducta,ut post alios,quos refert, Omesius e scribit; & Hostiensis, qui supra in eo trarium a pollydoro adducitur,pro validitate , & licita Annatatum exactione scri sisse videtur, i dum ait. Poterii Praelatur eum Capitulo sua ante reissatione acta publice , cdi palam , Ct omnis toltatur suspicio , pro iunia ea a, ct necessaria ad tempus liciti retinere prouent tu Bene torum et canti tim : de redditur ibi ratio videnda. Quapropter si praelatus hoc in Beneficijs agere potest, multo sortius Papa, cuius au- Itoritas omnem simoniae labem cessare facit in iis, quae de iure positivo, aut ordin tione Ecclesiae vetita essent,Mandosio g teste. Adde etiam, non solum per se ipsu,& ad commodum sedis Apostolicae Suminum Pontificem has Annatas exigere posse, sed etiam Principibus laicis illarum exactionem ex causa concedere, prout a Bonifacio UUI post relatum in albo Sanctorum Ludovicum Galliae Regem quae solemnitas in Urbeueteri Patria mea celebrata fuit anno a partu Virginis tr 7. ut in data eius Constitutionis 5 legit in Philippo Pulchro dicti S. Ludovici stio concessas suisse testatur Petrus Greg.Tholos. i quia Papae voluntas pro ratione in Beneficialibus liabetur, cum in illis habeat plenitudinem potestatis, ut Hieronymus Gigas K as. firmat. Sed iam satis de Annatis dicium, reuertendum est igitur in viam , ad Canincellariam scilicet,quam diximus a Ioanne XXlI. formam, & certas leges accepisse, de ideo huius harmoniae laus tota ipsi Ioanni tribuenda erit: suit enim inter caeteros mortales non solum eruditu&,sed impense curiosus, Francisco Petrarea I teste, qui addit, repertoria, seu indices sibi ordine alphabeti consecisse , quibus facile res omnes in promptu,& ad manus haberct. Verum Ioannes in suis Regulis id unum egit, ut Abbreuiatores instrueret, quomodo litcras in Cancellaria iuxta supplicationum varias signaturas deberent expedire, quas Summi Pontifices deinde magis auxerunt usque ad Nicolai Papae V. tempora, qui omnium Pontificum prirnus praedecessoruutiliores Regulas colligens,ac plures alias iudiciales addensgas omnes in eo statu, in quo nunc reperiuntur, deduxit, quem Succetares pro se quisque sequuti sunt, it aut statim atque quis Summus Ponti sex renunciatus est, Regulas Cancellariae Pr mulgari mandat, ut ex Sarnensi m liquet. Libros vero, in quibus Beneficia taxata sunt, & quibus etiam Cancellaria in expeditione literarum Apostolicarum utitur, praedicto Ioanne XXII. inuentos fuisse, ex coniectura satis probabili nempe store-norum mentione,quae ibi fit,& cuius monetae nomen sub eodem Pontifice inuentum fuisse constat idem Sarnensis n colligit, subdcias postea, librum primum taxaruir ossicialium a Pio II. propter nouam creationem Abbreuiatorum ampliatum fuisse 2 Sixtus etiam IV. qui longe plura noua Ossicia creauit, easdem taxas locupletiores reddidit i Leo X qui pariter innumerabilia Ossicia noua induxit, eas in immensum crevit. Silentio tamen inuoluenctim non erit, quam plures a solutione taxarum Cancellariae exemptos esse ἰ praesertim Summi Pontificis, & Cardinalis vicecancellarii familiares , ita Sixto IV. o mandante . Cum autem de Cancellaria satis dictum via deatur, ad Ossiciales in ea interuenientes deueniendum est.
234쪽
HVius nominis, Regentis, et bimologiam pluribus exornat Mandosius, a que si cognoscere cupis, dc Otio vacas, apud ipsum vide; nam etsi de Regente in 'loeum Auditoris Camerae suffecto loquatur c quod quidem Offetum a Paulo IV 'is, erectum, & institutum Pius IV. successor substulit,&destituit γ nonnulla tamen ad ' δ' hune Cancellariae Regentem referri possunt. Sed magis apte ad rem nostram idem Mandosius b scribit in haec Verba Regens Canosiariae absque manu Referendari', b praes. Om- , Catainalys , vel alterius Praepositi ad Ag nandum Commissiones itis itiae .ssigna e, m g. r. δερον Be- ct expedire poterit ex eius propria facultate, hoc modo viritie r. Audiat Meti Her Iulius, eitet, inbibeat, procedat, sit petitur, ct iuBitia aetat, cte. Cuius facultatis sundamentum in reg 3. de potestate Vice cancellarii,3e Cancellariae Regentis babes.
e Et omnes causas, quae sunt de communi iustitia , posse Cancellariam committere, e alia, ea ri'
de per consequens potestatem absoluendi, dixit Rota Romana apud Bellanter. d in Cantia a ε'.quibus tamen opus est plenitudine Potestatis Papae, ut committere caulam penden- ρ- 3 tem in partibus, Cacellaria manus non apponit; ut Felinus e alti sed alia; quidem dic ocausas, quas Cancellaria committere valeat, vel nequeat, enumerat Marches anus f δε videndus. Reddit etiam ibi rationem , quare hodie Vicecancellarius per se ipsunta num. Commissiones non signet, quam rationem ignorare scribit mestus; g ait enim . f Mi P c . sia Marcheianus. aeuia Vice cancellarius tot, tantauὸ maeotia explere non vale eum prae- 1 μ ρ' ' ' fertim ultra ea, qua 'sicium Cance ariae tangunt, ratione purpureae Dignitatis alijs etiam arduis rebus sit impeditui', prout Eminentissimus, ac Reuerendisi. D. Franci- cis,isti seus Card. Barberinus in pontificatu Vrbani Octaui, qui eiusdem Pontificis nepos, s in re et Atoti Ecclesiasticae Ditioni praepositus ,& in maximam Pastoralis solicitudinis par- q- m. rem a patruo ascitus, aliorum ministrantium ope, de labore iuuandus,subleuandusq; 'suit,& Regentis Cancellariae ossicium fuit instituendum qui quidem Regens nedum t Commissiones, ut diximus, signaret, sed literis Apostolicis in Caneellaria evedien- ' i' dis, ea qua decet vigia antia, & animaduersione praeesset. Quod attinet ad Commissiones Dinandas, sciendum est, Regentem nedum ii causis, quae Vigore suarum facultatum Vicecancellarius committit, sed etiam in iis, quae ex Sianatura gratiae, vel iustitiae in executionem eius,quod in rescripto continetur, iudicem ad sui libitum deputat, sub hac tamen distinctione, ut in causis praedi tarum Signaturarum rescribat. De mandato D.A .Papae audiat Magi Ier N. in aliis veto, ut supra dictum est, simpliciter dicat. Audias Marii ter x ita tamen, ut partes ipsius D. Regentis sint, iudicem solum dare, nec rescripti sormam in supplicationibus appositam immutare valeat, ex eodem Marcheiano, b reiectis aliorum, h I. . iam eis. qui contrarium scripserunt, opinionibus, lis iret. Hanc vero facultatem,& iurisdic--Σ8. futionem ab Eminentiis. Card. Vicecancellario D. Regens acquirit, ut a Sixto IV. i C si msancitum habes, de a Sixto V. K confirmatum inuenies. . O M. rui
Verum quia Vicecacellarii facultates nedum in iis, quae ad iustitiam pertinent,sed . . ','' '
etiam ad gratiam reseruntur, ut supra diximus, sciendum est,quoad virumque caput A Cona x M.
D. Regenti communicatas csse . Iam satis de iustitia dictum ; si quis plura cupiat, q- si auctores iam relatos consulat. Nos enim ad gratiam, ad expeditionem scilicet lite- rarum Apostolicarum sermonem nostrum diligimus. L Summus itaque Pontifex cum plenissimam ,& omnimodam habeat potestatem se redi Ecclesiastica Beneficia, I multorum ministerio in hoc negocio perficien- ι di sido utitur,inter hos autem ministros Vicecancellario excepto Regens Cancellariq s rime, in et . .. primum locum obtinet: hic enim in parco, quem vocant maiorem, cuius etiam si- a Roman ---gnificationem infra declarabimus, cum Abbreuiatoribus sedet, de receptis Bullis a Custode Cancellariae. a quo fuerint hae iudicatae, seu collationatae, respici si di si placet, easdem alteri ex Abbreuiatoribus iterum iudicandas,&collationandas pro suo arbitratu dare poterite exinde Bullas a supplicationibus separat, easdemq; ponit ad partem, & li Bulla gratiosa suerit, manu sua in margine ponit A. maiuscuium a dex-
235쪽
tro latere, di a sinistro unum I. longum, postea certis lineis circuit Abbreuiatorum taxas in Bulla descriptas; quo iacto super quodam scamno Bullas Ponit, quas deinde fizita Cancellaria de manu ipsius Regentis plumbator recipit,&Id Offidum plumbi deseri, ibiq; numisma plumbeu ex quo Bullae nomen e siluxit ab uno latere SS. Petri, de Pauli imagine, ab alio Pontificis ressi nus nomine inscntum, cordulis quibusdam alligatur, Vestrio a sic dictante. Regentatus Oificium, sicut S alia Cancellariae ossicia precio nummario comparatur, per obitum obtinentis vacat, cedi tamen, di resignari potest; sitquidem antiis, Quibus in Curia versatu, sum, quatuor agnoui Cancellariae Regentes. Primus sui 1r p D AloVsius Gallus Auximanus, Cardinalis huius cognominis cpos. Sccundus, eui i p d. resignatum sui GR. P. D. Dominicus Pinellus,Cardinalis Pinelli Ianuen- pariter nepos. Hic vero recepta pecunia ab ipso in emptione soluta. R. Ρ. D. Aiaeelo Androsillae inter primarios olim Romans Curiae Advocato, di a Gregorio xvlaasilicae Principis Apollo lorum Canonicatu decorato, nec non Inter utriusioue Sionaturae Reserendarios adlecto, Regentatus Osficium cest . Nunc autem eodenia munere fungitur R. P. D. Iulianus Amadeus Romanu . . . Est etiam sciendum, hoc nomen Regentis a recentioribus inuentum, siquidem in Constitutionibus Martini V. b Et Sixti IV. e Locumtenens, seu Presidens in Can- cellaria dicitur. Verum Sixto IV. sede in te, ossicium Regentatus, siue Cancellaris Praesidentis, aut Locum tenentis ad nutum Vicecancellarii amoueri possie ipsius Pontificis Sanctio indicar, d ubi etiam habes, quinam sint huius officii emolumenta. Ioannem Baptistam Ferrarium Cardinalem S. Chrisogoni ab Alexandro UL sacra Purpura decoratum, Reserendarium domesticum primum, deinde Datarium, Npostea Cancellariae Regentem suisse, & rerum ad Romanam Cancellariam spectantium exactissime commendandum scribit Perdinandus Ughellus; o addens, ob eius mortem delatam esse in riscum ipsius Cardinalis opimam haereditatem supra octu cinta millia nummorum aureorum aestimatam,Francisco fratre,qui ad Urbem triduo ante accurrerat, incassum reclanaan e . Andream quoque de Valle Romanum, Episcopumq; Melitensem,antequam a Leone X. in η. creatione anno salutas Is I . inter Vaticanos senatores renunciaretur, Cancellariae Apostolici Rogentem suisse, Cuc
Ds Abbreuiatoribus rutriusque parci. DIximus, Regentem Cancellariae sedere in parco eum Abbreuiatoribus; Parens
autem appellatur Iocus, ubi ad eorum munia exercenda hi sedent. Nunc autem videndum est de numero, differentia, qualitate, ori Fine, dc ossicio Dominorum Ab breuiatorum, & cur hoc nomine nuncupentur. Dicti sunt igitur Abbreuiatores, quia breui compendio impetrata a Pontifice in supplicationibus concipiunt, Zc postmoduin latius extendunt in literis, vi Parisius g obseruat. Et, ni fallor, proximi libellorum apud Imperatores antiquit ius dicebantur,ut ex iis, quae Lucas de Penna b docet, colligere fas est, dum ait. Proximi libellorum erant illi, qui reeipiebanthbelist, qui in Romana Curia dicuntur supplisationes, Oel in Curia Regis nostri pe- ιδ. i, titiones, pinquam Agnatae , seu Acretata per Principem fuerant, quiq; debebant eas rexi are. Haec Lucas , qui tamen in ultimis verbis de Registratoribus quod est ossicium ab Abbreuiatoribus longe distans, ut dicemus insta 2 loqui videtur,quimi v. s. uis idem Lucas i alio nomine Registratores appellet, nempe Proximos dispositi t -- ς-- num, his verbis; Proximi viro dispositionum erant, vir funt hodie in Romana curia Regis ratores, cte . Abbreuiatores vero in totum sunt septuaginta duor alii tamen de parco maiori, alii de Parco minori dicuntur; minores ai. sunt, maiores Ia. reliqui vero examinan- ' itati, res literas an prima visione, qui sunt 8.etiam Abbreuiatores nuncupantur, N Vzum Aou. rem. i. dis Collegium inuicem constituunt, ut Sixti IV. verba declarant, E dum ait. Ordina-31 mus, μὰ de caetroperpetui uturis temporibus in Cancellaria Gemfica , praeter alios
236쪽
alios eius olfBiales sint, est e debeant ptu iut.rduo Abbreuiatores dumtaxat,
tuter quos du aderim praesidentes in parco maiori,vginti o de Pareo minori, reliqui Ce/o examinantes hieras in prima visone Abbrfuratores nuncupentur. μγ exi tant, ct Oniam Collegium inuicem eon Pituant, qui Romano Pontisci, ct i sp Roderiso , ac Vierea cel tris pro tempore exit enti dumtaxat, nemini alteri sub te Hsc Sixtus. Quapropter si Papa de Abbreuiatoribus generalitὰr loquatur, tam minores, quam
A maiores comprehendit, ex decisio ite Ropae Romanae apud Puteum , a 3c Cherubi- .
num iuniorem . b M, Verum nonnihil inter se differre constat, siquidem Abbreuiatores de Parco maiori eκ supplici libello a Pontifice signato literas Apollolicas gratiosas dictant quo- b ad Rullam t. rum dictaturam minutam appellat. t & postea Bullam expeditam examinant: qui Ni l V.s i xero de minori Parco sunt, postquam Balla ad eorum manus peruenit, recepta Por a uitione sibi tangente ad maiores Abbreuiatores eas aeni remittunt,Vestrio, e δ: Tho- ' Iosano d hoc arte stantibus. Et hi maiores Abbreuiatores finguli iubstitutum habent, - .
minores vero non Secundo disserunt, quia Abbreuiatores de Parco maiori tan- u in iunquam Romanae Curiae Praelati habitum violaceum, cappam,& rocchetium indaunt, F
locum in Capellis Pontificiis habent, ubi primum ad hoc officium fuerint assumpti, ' 'B utriusque etiam Signaturae Reserendarii dicuntur ex ipsis unus in Signatura gra6ε 'coram Pontifice adesse debet, panem honoris, se vinum tanqua in Parae sami lares a Palatio Apostolico recipiunt, ev concessione Pauli V e Alii ver6 Abbreuiatorcs de . Cisui. λια Parco minori simplices clerici, 8e quandoque etiam laici sunt, uxoremq; ducere Dν rem. 3. non prohibentur, Sixto IV. permittente s Tertio diffurunt ratione Dignitatis: Ab- Pt Is breuiatores enim de Parco maiori 1 r ximi bies sedenr Vicecancellario, ex quo di- I in L δι- λgniores dicuntur, Charaneo g teste irco differunt ratione pretii; licet enim an
bo certo pretio comparentur , ad ip ius ementis vitam daratura, Prctium tam Cnia muta. -ari longe diuersum est; nam maiores decem millibus circiter nummis aureis vendunt, Oscor. i. ix. minores veri bis millibus, plus minusue, iuxta remporum varietatem venundar solent.
Q Hanc vero disserentiam inter maiores, & minores Abbreuiatores, Benedicto XII. Pontifice sedente. ignotam sitisse, quia nondum instituti fuerant de Parco minori, dicit Rota Romana apud Puteum, is ubi etiam habes. praedictas differentias non esse β 4 cis 234. 3 in substantialibus. Sed magis aperte loquitur Panuimus, i dum ait, Abbreuiatose '' , , Ares de Pareo minori a seio I l. institutos sui: se; inter quos Ioannem Baptistam Plat - 1r 1ba mi dnam ascitum fuisse, ipsemet Platina Κ testatur, addens, sibi, S aliis, qui hoc eme - κ in tua Paulirant ossicium, a Paulo II ablatum, Se suppressunt; Sc quoniam nimis audacter loquu- M.tus saerat, tu carcerem detrusus, ut inde eximeretur, Cardinalis Papiensis patrocinio Vsus est, ut eu eiusdem epistolis liq iet, I riden. veru .n ab humanis Paulo II. fiam sublato, Sietius IV. Abbreuiatmres istos de Parco minori restituit , suoq. Diplo- .ho. male m in perpeta uni confirmauit; & Polydorus Virgilius n suis monumenti S itaia , io O ,3 i.
II commendauit. Piuiseeundus Donis exemplumsequutm Breuiatores creauit, in m Cing ic. . ordinem' redegit: bos baudita multa Porit Paulus exautorauit, Sixtus deinde re- ν--6situit, dic Et quare hoc egerit, idem Sixtus satis aperte narrat. o Sed Martino V. . sedent r, qui per annos o. plusvὸ minus ance Pium II Boati Petri Sedem obtinuC- cis iis .ia, rirat, Abbreuiatores fuisse in duplici differentia, ex Diplomate ipsius Martini P li- . d. c. a. ih.quet, dam alii Notarijs Apostolicis assilientes erant, alii vero Cardinati Vicecancel- s. i. ct i. v. . larior Verba Cotistitutionis suine haec. Quod si Notarij A sotiti, ae eorum Ahbre- p 3 =.2uiatores, di alij in iuri itia, ct etiam gratia literarum ApoHonearum Abbreniatores
laxam nimiam pro minutisfuis petierint , . omissis ali)s , ad mereanctuaritim, tve ibo absente, ad eius Loeumtenentem, seu Praesidentem in CaneeIIa Ha habeatur recursus, qui deliberatione babitu etim Abbreuiatoribuι assDentibus eidem Viceran-ς cellario in expeditione Beera uis logesi arum ex suspraedictos ad debitam re eat moderationem, cte Quibus ex verbis clam colligitur inter Abbreuiatotes differentia, ut alii scilicet eum Vice cancellario iudicent de excessibus,alii vero condemnentur, de pini .is tuant, quando excesserint . atque ita alii maiores, alia minores ei anti Et hoc idem colligere as est ex eadem Constitiacione, q dum Abbrculatores Vice- . Lia cancellario assistentes, nisi praevio examicie, ad Ossicium exercendam non sunt ad mittendi, suad in aliis Abbreuiato: ibi is non requiritur. Sed serie Mariti us hoc nomiae Abbreuiatorum non Vicecancellario, sed Norariis Apostolicis assilientium voluit comprehendere Miniittos, dc Officiales omncs in expeditione literatum At G
237쪽
stoli earum inseruientes, qui nondum Bis nominibus designati erant, prout i succes soribus in Pontificatu postea iactum legimus, & nos suo loco insta uicemus . Interim vide Seraphinum . a Abbreulatorum vero nomen in genere sumptum , & nulla habita distinci ione iκ-rer maiores, de minores, quando fuerit inuentum , de institutum , non satis constat. Nam licet Gomesius h asserat, Ioannem XXl Lin suis Regulis Cancellariae id tantum egisse, ut Abbreuiatores instrueret, quomodo literas in Cancellaria iuxta Supplicationum varias signaturas expedirent, & ab eodem Pontifice omnium primo Cania cellatiam,& Vicecancellarii Dignitatem illustratam fuisse, non tamen excludit, quin etiam antea Abbreuiatores essent, litana uis huius nominia expressionem no ab alio, quam a Benedicto XII. e factam inuenerim , dii Apostolicae dispositioni reseruauit Beneficia, quae per obitum Abbreuiatorum vacant, ibi, Scriptorum literarum Apostilicarum, ac Poenitentiari, praefatae Se is, ae abbreuiatorum, o c. Benedictus vero nullo intermedio anno salutis i 3 a b Ioanni successit. De Cancellaria vero , ac Mi muris ad Ossicia ibi exercenda meminit Innocentius III. d qui per annos centum, dc ultra ante Ioannem, de Benedictum Christi Vicarius in terris siti, anno sciliceta 198. 5e die io. Ianuarii Beati Petri sedem obtinuit, Ioannes vero anno salutis summus Pontifex renunciatus suit . . Verba Innocentis Papae sunt haec, omissis aliis . Ne quis apud Sedem Apostilicam literas nostrat, nisi a nobis, oes de manibur illorum recipiat, qui de mandato nos ira ad illudfunt O cium deputati; si vera persona tantae autoritatis extiterit, Ut ictam deceat per NAntiam literas nostras recipere, Nuntiu ad Cante aria nos iram, vel ad nos os mittat idoneum, ere Sed de ante Innocentium quoque Cancellariae, & literarum in ea expeditarum mentionem habuit Lucius Papa III. e qui . anno a partu Virginis rasib die io. Augusti hane Diqnitatem induit, Pan uinio f teste . Quapropter si dicamus, etiam hoc tempore Abbreuiatores quoad ossicium s quamuis alio nomine P extitisse sorte non errabimus. Verum de his hactenus. 'Ad ossicium, siue munus DD. Abbreuiatorum veniamus: de licet supra, ut ethi- mologia huius nominis redderetur, aliquid etiam de illorum munere dictum sit quippe qui breui compendio impetrata a princire in Supplicationibus concipiant ta postmodum latius extendant in literis, ut Parisius g obseruat, si tamen in huiusmodi conceptione, de extensione literarum peccauerint , it aut rescribendi sine eorum impensis rescribantur, & infra tres dies naturales a die requisitionis fiat' via Martino V. b cautum inuenies. Nullus inter Abbreuiatores, Vice cancellario, seu illius Locum tenenti assistentes, recipiatur, nisi per maiorem partem Abbreuiatorum Cancellariam continuantium primitus examinatus suerit, Se ad Ossicium idoneus repertus, ac etiam approbatus, ut in b. s. Assolet tamen Cardinalis Vicecancellarius huic prohibition; derogare, ut videmus in concessione facta ab Alexandro Card. Parnesio Vi-cecancellario R. P. D Francis eo Barberino, Vrbani VIII. patruo, qui per resignationem D. Oberti Riparolii anno a s 73. Abbreuiator de Parco maiori absque acto examine creatus suit. 8Sitngulis diebus, hora per Vicecancellarium assignanda, quando Cancellaria tenebituri Abbreuiatores praedia ti assistentes ad eam venire , de quousque tentata fuerisi in ea residere, nee inde sine iusta causa, a Vicecancellario, siue Locuintenente examinanda, recedere debent, sub poenis in hac Constitutione contentis. f. 7
Nihil ultra taxatum, vel statutum pro minutis recipiant, quod si super taxarum excessu quis coinquestus fuerit, Vicecancellarium , siue Locumtenentem adeat . vero sint laxae, & quomodo exigendae. Sixtus IV. i edixit. Ex ipsis Abbreuiatoribus unus Signaturae Papae, quam vocant gratiae, assistit, Paulo V. K permittente. laedam alia de ossieto Abbreuiatorum scripserunt vestrius, I & Petrus Gre riuili Oiolat i mapiid videnda. Nobis enim priuilegia iam recensenda sunt Au breuiatorum Oiscium, quod a Martino v n incompatibile cum ossicio Scriptorum P enitentiariae declaratur, cum quibusvis alijs os scijs Romanae Cui tae ,& ancellariae Apostolicae nullatenus incompatibile censeri voluit Sixtus IV. OIn i)s,quae Regulas Cancellariae respiciuntur,non dedignatur sacrae Rote Romanae supremum Tribunal Abbreuiatores consillere, ut videre est apud Iacobum tegin . p Capel-
238쪽
AB CENOTITIA CARDINAIAT. CAP . XXII. M
Capellam, Ac Altare portatile, si per quo in mino Vice cancellarij in loco ad hoe c gruo,& honesto habent, ibique Misam omnibus diebus. quibus ipsa Cancellat i a tenetur, eum colicda senapςr pro Romano l ontifice, quae incisit , Deus omnium delium Paritor, o editor mutam tuum Iunocentium oec celebrate faciant,eodem
Abbreuiator i in ossicia resignari, & cedi possunt, fle Summus Ponti sex, ac Vice- cancellarius cessiones, Ic resignationes admittere debent. 9 18. Priuilegiis, gratiis. & praerogatiuis gaudent, ac potiuntur, quibus scriptores Ap stolici; Silino. i Pontilic is i a miliares sunt ; Magistri vocantur; literas A postolicas gratiam, vel iustitiam concernentes gratis expediunt. S. I p. Statuta, Je Ordinationcs, commodum, decusque Collegii respicientes condere possunt. S. 2 o. Matrimonium contrahere etiam cu viduis absque alia dispensatione valent. s. ar. Quod in Abbreuiatoribus de Parco minori intelligendum puto; nam qui sunt de maiori Pareo, quousque in ossicio permanent, nunquam vidi hoc priuilegio uti. Uterae Apostolicae per Cameram expediendae ab ipsis Abbreu latoribus non signatae nullius sint rocioris. Set 3. Illis verbutentes poenam salsi, de ecclesiasticas incurrunt Censi ras, ut hic, & a Leone X. a confirmatum habes. Quae omnia, de singula priuilegia i Leone X confirmata, de in quibusdam etiam aucta fuisse, ex ipsius Diplomate b liquet. Abbreuiatores, si clerici sitit, Protho notarii, sine tamen praeiudicio Prothon tari oram de numero participantium, sunt, de siue clerici, siue laici sint, nobiles, Sacri Palatii Apostolici, de Aillae Lateranensis Comites, & Milites, quoad vixerint,etiain post resignationem ossicii, creati, ερ constituti sunt ab eodem Leone . b. q. A qua uis iurisdictione. de superioritate eximuntur; contrarium attentantes ex communicationem latae sententiae incurrunt. r. s. Hoc tamen priuilegium in Tri, dentina Syuodo e limitatum, de declaratum inuenies. Doctores, Notarios creare; illegitimos natalibus restituere valellt g ro Sed hoc etiam priui egium quoad fatuitatem doctorandi pius V. is suis meris, Concilii Tridentini decretis inhaerendo , reuocauit. Quoad Notarios vero in Regulis Cancellariae e reuocationem legito, ibi, ne o non de Notari is publicis creandi eis Oeanique legitimandi spurios in praeiudiciunt ex qualibet valiua dispositione Vocat rufacultatem substulit Pius IV. f in propter ex lassicienti partium enumeratione priuilegium totum in tenues evanuit auras. Vnus ex familiaribus D D. Abbreuiatorum ensem ad patroni sui libitum per Vobem deserre potest . b. II. Scriptorum Apostolicorum indultis etiam quoad expeditionem idierarum Apostolicarum, Ec Beneficiorum assequationem, gaudent. g. Ir. Quae vero sint Scriptorum indulta, ex Iulii II. S. inctione g cognosces , dc nos infra dicemus. Priuilegiis quoque Rehrenda ijs v rsusque signaturae concessis , cum de ipsi A breuiatores statim atque Abbreuiatoratus ossicium assequuti sunt, in Reserendariorum numerum asciti censeantur, e sinti potiantur,&gaudent ex Pauli V. B con. cessione . Reserendariorum vero priuilegia si cognoscere cupis. Pauli III. i de Sixti V. K Constitutiones perlege de quibus etiam nos insta dicturi sumus. 'ta Portionem panis aequalem ei, quam Rotae Auditores habent, ex Palatio Aphsso: Iieo Abbreuiatores quoque dierim recipiunt, eodem Paulo V. concedente . si ueportio panis, de aliorum fortasse successit in locum annonarum ciuilium, de quim .ses tex in talib. II. erant enim hae ciuiles annonae cibaria quaedam annua, seu n en- strua solita dari viritim iis, qui in Scholis Palatinis erant, ut in d. C. de notat Decianus . IBulla Pij IV. m de registrandis in Camera literis gratiain, vel iustitiam concer nentibus, non ligantur. s. 6Abbreuiatores deicique de Pareo maiori tempore Martini in Lisse laicos, de ux ratos, scribit Seraphinus, n qui per totam decisionem determinae controuersiam ortam inrer ipsos Abbreuiatores, eo Corre rem literarum iustitiae, viden.
239쪽
QVemadmodum Cancςllarius in Regno pranctae habet sub se adiuuas , quI
eum ab onere subscribendi releuant, de hos Secretarios appellant, Tholo Lino a teste; ita etiam Vicecancellarius Papae cinter quos aliquam adesse conformitatem diximus supra habet & ipse Secretarios, qui licde Apostolici dicantur, ipsum tamen Vicec cellarium tanquam eorum caput agn stere debent, sicut etiam Vice ancellarius nos ut sui corporis membra reputar . congruenti honorificentia per alics eiusdem Cancellaris officiales prosequi,decentem ipsorum dignitati locum in eadem Cancellaria assignare tenetur, ex Innocentis VIII. b iustione. Haec dictio, ne erarius, i recentioribus t ni fallor inuenta est, siquidem apud Ciceronem, & alios latini sermonis patres nondum inueni, sed eius Ioco, quoadusque libertorum opera ad hoc munus explendum usi fuere Romani, ab epistolis , sue, a dicti sunt, ut vetus lapis i Iacobo Guth. relatus his verbis indicat. ο
AVIVS AUG. L. PROTOGENES AB EPISTOLIS.
LIBANO CAESARIS VERM AB EPISTOLIS.
Eet quibus alii ab epistolis latinis, alii vero ab epistolis graecis suere , ut ex aliis I sedibus idem Gather. d colligit
M.AURELIUS ALEXANDER AUG. LIB. AB EPIST. GRAECIS.
m Beryllo, qui pedagogus Neronis suit, Iosephus e scribit, illam graecis epistolis scribenὰis prae isse i de ex hoc loco nonnulli colligunt, epistolarum Magistrum a Nerone iustitutum, sed falluntur, & fallunt , ut Gutheriait, nam scriniorem, & epiastolarum Magistri ante Hadrianum, qui annos post Neronem 6 plussio minus im- strauit, nulli fuerunt: de quamuis ipse Hadrianus primus Principum ab epistolis. de Iibellis Equites Romanos habuerit, ac Suetonium Tranquillum Magistrum epist Iarum huius Imperatoris suisse , Aeli. Spartianus f scribat, ex usu tamen sui saeculi seripsisse , non vi Hadriani tempora serebant, Gutheri graecorum Scriptorum auctoritate nititur probare; Se hane vocem, Magistri scilicet epistolarum , & scrini tum sub finem Imperii Theodosii iunioris anno salutis queo in lucem editam putat, ab auctore notitiae utriusque Imperii, quae quidem notitia diasto tempore, sub Gnem, ut dixi, Imperii Theodosii iunioris, ut Gasp. Pantarolusa autumat, in Iucem prodiit. Magistros vero scriniorum memoriς epistolarum libellorum graec rum in utroque Imperio Dignitatem habuisse, idem Panci rolus is scribit. Sed inter utrumque, Iustinum seniorem scilicet, qui anno sar. imperare coepit, usque ad Iustinum iuniorem , qui anno s6s Imperium adeptus est, quo tempore Cassiodorus in humanis agebat, Io. Trichemio i teste hanc vocem seruarib apud eundem Cassiodorum K inuenio his verbis, de Aponis Balneis mirabilia narrantem. λ pra
240쪽
Corda Illi ot ita dixerim 'montium in Orem Secretav nagotia contentiost dia singuunt: na qu is pecusfuratum pini natiuis olito more spoliare praesumpserit,
undis ardentibus frequentPr immerom, necesse es, ut antea decoquat quam emu dare praeualeat; o veri Secretarium iure reuerendum, quando in his aquis nonsolam
sensum, sed etiam verum eonsae esse iudieium. Hactenus hic, sed alibi. a Praefuit, inquit, euris Secreta j Praetortaui, unde ei nomen ut derivatum. Et pauid infra . Neque enim in Obilibus nostris Seeretaria no Lirapis acta sunt, die. Haec Cassiod rus, qui hanc vocem sub alia significatione, qua nos modo utimur, usurpasse viderim nam ubi Secretariorum Principis ossicia deleribit, b hos Notarios appellat. Sed mittamus iam nominis quaestionem, de ut loquuti sunt patres nostri, ita & nos loquamur; nam ut Horatius ς ait Multa renascentur, quae iam euidere, cadentq. Quae nunesunt in bonore Vocabulas volitosus, em penes arbitrium e I, ct ius, , norma loquendi.
Secretariorum igitur origo, & usus apud Romanos Pontifices etiam antiquioressuit: quorum numerum siue ob tenuitatem' emolumentorum Seeret arris ipsis assisnatorum , siue aliis de causis moti, Calixtus Papa III & Pius II. ad sex tantum reduxerunt, ut Innocentius VIII. pontifex d testatum habet: qui quidem Innocentius suorum temporum necessitate coactus , cum Mitram Pontificalcm Regnum nuncupata, de alia quam plurima ipsius Ecclesiae localia preciosa, aurea , Sargentea diuersis mercatoribus pro summa centum millium ducatorum auri de Camera obrignorasset, nec como de ex d. Ecclesiae prouentibus tunc exaustis illa redimere posset, alios viginti quatuor Prauatos, S in Ecclesiastica dignitate eonstitutos viros Predictis sex Secretariis Apostolicis addidit, it aut in ipsa erectione triginta numero cia sent, illis vero sex prioribus descientibus. eorum q. Collegium ex vigintiquatuor constare in futurum edixit; ex quorum Oisciorum venditione sexaginta duorum millium, & quadringentorum flore norit in auri Camerae summam ad praedictam Mitram Pontificalem redimendam recepit. e Neque hos in vinea Domini otiosios esse permisit , sed peculiare Osseium illis assignauiti siquidem quia literarum Apostolicarum expeditiones duplici via fiunt, ab tera, quae sub plumbo dicitur, sub cera vero altera, quae & Breuium , de sub Annulo Piscatoris appellatur, ει hanc Secretariis curam attribuit, quae cum frequentissima sit, magnum inde percipiunt emolumentum, inter ipsos diuidendum e de attenta rei grauitate , & facultate Pontifici reseruata eligendi sibi Secretarium domesticum, qui tanto muneri praesit, unum aliquando ex S. R. E Cardinalibus Iurisperitum, de rebus Romanae Curiae non mediocriter eruditum eligit, & deputat: prout Vestrius fCardinales Ghinuccium, & Crescentium vidissse testatur; de nos Paulo V.& Gregorio XV. sedentibus Scipionem Cobellulium Viterbiensem s. R E. Card. S. Susannae nuncupatum vidimus. Hic vero Secretarius domesticus in Apostolico Palatio mansio a m habet,& duas portiones ex emolumentis ab Innocentio VIII assignatas in s. 2o usque ad Sixti V. tempora habuit; qui quidem Sixtus , praeuia huius domestici Sectetarii suppressione, illius electionem ab ipso Secretariorum Collegio facietzdana, &1 Summo Pontifice confit mandam esse sanciuit,& vnain ex duabus portionibus. ut supra ab Innocentio assignatis eidem Collegio relii cuit, g firma tamen in Apostolico Palatio mansione pro se, & Substituto, qui nomine Collegii supplicariones expediendas a Sollicitatoribus recipit, & Breuia desuper expediri curat, quibus expeditis, & receptis iuxta laxas emolumentis, petentibus illa restituit, de receptis rationem Collegio redditurus. 6 pVerum hodie, & multis etiam abhinc annis nedum unus. sed duo domestici Se cretarii D. Papae niansiones habent in Palatio Λpostolico, & ambo sub Annulo Piscatoris lirdras expediunt, horum tamen alter recepta mercede iuxta laxas, ut di ximus, expeditionibus praeest; alter vero de rebus ad Fidem,Se Rempublicam conce
nentibus, ad Reges scilicet, Principes, Respublicas, Ciuitates, Cardinales absentes, Episcopos, caeteros'. Magnates Romani Pontificis nomine literas, Breuia nuncupatas mittit: primo autem muneri hodie praepositus est R. P. I . Franciscus Caetanus Romanus, secundo vero R. P. D Franciscus Nertius Florenti uus; hunc Epistolaria in Magistrum, illum vero Scriniorum appellare, ni fallor, possumus; di fauet Lucas de Penna, θ dum ait; aequum tamen erat Scriniis vaumpraeesse Magi um,di erant, ut bodissunt, Seeretarii D. Pape.