장음표시 사용
61쪽
penes ipsum Collegium redacta esset, nullam deinceps Romani Pontificis eligendi curam gereret, quamobrem haereses, scandala, Se uniuersalis Ecclesiae exterminatio oriri possent, ut Mansredus a scribit: aliam quoque rationem ex Iu . Lauor. bcognosces ἀEx huc usque dictis satis probatum puto, quod initio pollicitus sum; ossicium . quippe Cardinalium sede vacante circa duo potissimum versari, ut mortuo Ponti scisunus solemni ritu ducatur , & nouus praescriptis legibus eligatur. Haec vero e lactio cum temporibus retroactis tam aperto, quam clauso Conclaui valida putaretur, ex Iacobatio, e & Mansredo ; d hodie vero ad validitatem electionis requiritur, ut Conciaue sit clausum , ex Gregorii XV. caepe citata Sanctione. e Et hanc Cardinalium inclusionem, quae Conclave dicitur, sub Honorio III. primo inuentam fuisse scribit Ciacconus. JAt quoniam super huiusmodi Conclauis clatisara quaedam accidere potuissent , ex quibus validitas electionis in dubium reuocari posset, san.me Urbanus VIII.vt Omnem dubitandi ansam tolleret, hanc Sanctionis partem ita intelligendam esse edixit.
in essectu reperta , publicum fiat documentnm per Caeremoniarum Mag Irtim, quo peracto, etiam es ea in totum , veI in parte apertum de facto reperiatur Contiaue, semper tamen elausum, erpro Hauso censendum, er habendum , quoad electionis o ii diratem, donee de eonsense duarum partitim Cardinaliam praesentium persecreta fueragia a pertum esse dectiretur. Qnoniam vero in saepe citata Pii IV Constitutione b statutum est. vi troes Cariadinales antiquiores, ex quolibet ordine unus, addito etiam Cardinali Camorario, vacante Sede, reliquos Cardinales congregandi, & in Congregationibus oceturrentes necessitates proponendi, & ut Conclaue ex omni parte claudatur, curandi ius habeant; sciendum est, horum trium Cardinalium officium tertia die post Conclauis ingressum expirare, & alios tres in ordine sequentes tertio quoque die una cum Camerario in eodem ministerio succedere. ἐEx Cardinalibus vero in Conclaui existentibus nemo ab electione, nec suffragiis, tam activis, quam passuis cui vocant2 etiam excommunicatus, ta ccclesiasticis innodatus Censuris excluditur, k ut dicemus infra latius, ubi de priuilegiis Cardina- Iium sermo erit. Declara tamen praemissa non habere locum in Cardinalibus schis maticis: hi etenim in Conclaui non sunt admittendi, ex Iacobati j I sentcntiata ,
quam refert, 3c sequitur Matisredus . mExcluditur etiam ab electione Romani Pontificis Cardinalis, qui saltim in Diaconatus Ordine constitutus non sit, ex praecitata Pii IV. Sanctione, sista tuimus etiam; quam quidem Sanctionem a Sixto V. pariter confirmatam habes. n Uerum exclusio haee locum habet, si Cardinalis Pontificali priuilegio munitus non sit, ut in Gregorii XV. declaratio. OΛn autem Cardinalis, cui nondum clausum,& apertum fuit os iuxta ritum,&C remonias Ecclesiasticas, habeat votum in electione Pontificis, scias,hanc dubitatio isnem exortam suisse in electione Innocentii VI ii vacante tunc Sede per obitum Sixti I v. aderat enim in Coclaui Cardinalis Ssortia, qui cum in vita Pontificis nondum Romam veniiset, non fuerat illi apertum os in Consistorio; verum Patres tunc decreuerunt , ex eo quia non praecesserat alia caeremonia claudendi os, nec erat illi clausum, dum Pontifex diem clausit, permistum, & licitum esse d Cardinali S sortiae, sicut & alijs, votum habere; ut refert Io. Bapt. Broccardus Unus ex Caeremoniarum Magistris, qui tunc aderat in Conelaui,& omnia, quae in illo gesta suerunt, sigillatim, saininaque diligentia scripsit. Sed numquid conuentiones inter Cardinales in Conclaui existentes factae necessario seruandae sint a Pontifice postea creato ; Abbas Panormitanus, p si conuenti nes contra Pontificiam Dignitatem sint, licet iuramento roboratae, ad illas seruandas non teneri ait, cui assentiuntur Barbat. ρ & Mandos. ν Fallit tamen conclusio, si postquam Pontificiam assumpsit pote statem, easdem conuentiones ratas habuerit, de iureiurando confirmauerit, ut Card. Tuscus f probat; & in Gregorio XI I .seruatum testatur Platina; t N alii multi: hie enim cum in Conclaui iurasset, se renunciaturum Papatui, quando id Ecclesiae bono cederet, de hanc quoque promissionem in Pontificatu confirmasset, a Cardinalibus in Concilio Pisano congregatis a Romana Sede deiectus , de gesta per eum irrita, inualidaque declarata fuerunt. Quamuis
62쪽
NOTITIA CARDINA LAT. CAP. XIII. 39
non desint Seribentes, qui de validitate talis deiectionis, & an Concilium Pisis congregatum necessaria habuerit requisita, dubitent, ut videre est apud quaeum. alaberandi tamen reos a careeribus concessum esse Cardinalibus Sede vacante, ex antiqua, & immemorabili consuetudine, & consequeti ter ex titulo praescripto, priui- 1 legioque acquisito, amrmat Mandos b Pomponii I. C. responso e fretus , dum ait, Ductus aqua, cuius ores memoriam excesserit, confiitiati loco habetur . quod etiam exemplis comprobat, & Francisci Soderini Cardinalis Volaterrani nuneupati supplicem libellum sacro Collegio vacante Sede porrectum afferti hic enim ab Hadriano VI. initio sui Pontificatus unice dilectus, eundem postea mutata sortuna iratum se s inuit; interceptis enim huius Cardinalis literis, quibus Gallorum Regem ad inserendum Siciliae bellum eommonebat, eum in Hadrianam Molem coniecit, & in eam cerem trusit, preciosa supellectili in fiscum deuollata; e vivis autem Pontifice erepto, Cardinalium omnium voto ὀ carcere liberatus, cum aliis in Conclaui ad noui Ponti scis Clementis Vat. electionem interfuit , Ferdinando Ughello d teste: supplex vero libellus a Mandosio relatus ita concipitur. Reuerendissimi Domini mei Gune, dissimi bumilem commendationem. Arbitror ex praesu fabricato, ct informatisvibus fictis vulis Dominissatis consare de innoeentia measuper obiectisper eos, quise . inimi cos professisunt, O de iura, ct eonsuetudine in omnibus obseruata me esse rela xand m, exemplo Cardinatis de Columna , ct de Sabellis, qui diis detenti ex causa I a maiestitis, ipso obitus die XVii IV. fuerunt tiberati, er exemplo omnium n xioriam, quibus temporibus Uiis carcero aperiunturr huc usque libellus, cuius r scriptum iuxta petita emanauit, ut diximus. Hodie tamen pro similibus,& aliis grauioribus delictis, etiam pro aere alieno in summa notabili, non relaxantui rei, sed ut magis caute custodiantur, e Turris Nonae, & Curiae Sabellorum, aliisque carceribus in Hadriani Molem transportantur, ut vacante Sede per obitum Clementis Octaui, Leonis X i. Pauli Quinti, Gregorij XV. N Vrbani V m. seruatum vidimus, fid 'uec oculata testamur.
De O A S. R. E. Carrinalium Romano Ponti Di a tendo.
V perest, ut Osficium Cardinalium , assistentiam Romano Pontifici exhibendam respiciens, enodemus; cuuis origo a Platta e relata ita se habet. Ante annos octingentosRomani Pontifices adgrauiora negotia eonsultanda eo ebant Concilia, qua nationalia varabant, ideri Italicorum Episcoporum; quibus tamen Conciliis etiam Probteri Cardinales interreant, Ut ex Diui Gre G Synodo fapparet: in ea enim posi Episcoporum nomina , Urbanorum etiam Pres terorum liguntuμ Sed auctis Eeclogae opibus , e, in per auessione temporasis frinei tui, coepit Pontifex in singulos dies eon dis, O adiutoribus egere; Episcopέ vero tam sepe euocari Mn poterant, eapropter Concilia paulatim omisia sunt, totaquὸ res ad Carinalium Senatum redacta eL . Haec Platta. Ex quo Senatores Patres amplissimi,& Patriti Ecclesia a Mansiredo g nuncupantur; qui sicuti Senatores, & Patritii coram Caesare assistunt, ita etiam Eminenti sis. Cardinales coram Pontifice, ex magni Constantini Imperatoris Sanctione, b totius iud Christianae Reipublicae administra tioni inuigilare debent. iAtque hinc colligunt Doctores, Cardinales esse in quasi possessione , ut Pontifex ς sine ipsorum consilio ardua non explicet quod Abbas, alij que multi scripserunt a se Deciano A relati. Uerum Romano Pontifici non assistunt Cardinales per modum determinationis, sed ministeriI, & consilii,eorumque vota non diffinitiua , sed consultiua sunt, Paleotis teste. ι Nec mirum igitur, si multa Romani Pontifices sine Cardinalium eonsilio expediunt, quia de honestate tantum, non ex necessitate illud exquirunt,ut Mansredus m obseruat. Immo non valere consuetudinem, ut P ri non possis sine consilio Cardinalium ardua statuere, quia esset praescribere contra premam potestatem Papae, testatur Abbas. n Vertim si magis apertam huius questionis notionem habere cupis, Paleotium o consule, qui post multa concludit;
63쪽
Quamvis de ne si . ip non fit a summo Ponti e petentam Caininalium consilium, tibilominus praeter Consis ostium, quoubis in mens see ni impedimenta) eel Matur', aliae multae eon fuit ut a faeni Cardinalium Congregationes , in quibus Sedis
Apostolitae negotia matura cain statione incernuntar .
Etenim misi ad Romanam Sedem nudum ea , quae ad Fidem , Religionem au δpertinent, deserantur, a sed aliarum' quoque causarum quaestiones, de dissiculta res deuoluantur est enim sedis Apostolica velut arbor illa, quam apud Danielem vidit Assiriorum Rex Nabucdonosor,ad cuius ramos es contio Iabant, S subculi qumbra reliqua quiescebant asina alia ideo Summus Pontiis, a quo velut om nium Caput . de Praesul eun a suo ordine disponenda sunt, partitis causis, non ivni omnia, sed singula singeti lis, ut omnes cooperatores existant, dc tanqtiam aquae ducetus, ex pluribus dispositis Cardinalium Congregationibus, negocia ibi discussae de examinata pro si prema manus impositiose ad eundem Pontificem deserantur, ut
Mosconio b placet. Vt autem haec veritas magis elucescat, Omnes Cardinalium Congregationes explicabimus insta ..
Cardinales vero a Summo pontifice ad consilium adhibiti, illarum rerum, quae tractandae sunt, cognitionem habere debent, ne cassu, aut imparati, sed optime instructi accedanti nullo enim pacto cui Diuus Basilius e ait) nepti gentes esse opo tet eos, qui Deo placere cupiunt, in cognoseendis, ac pertractandis iis, quae ossicii eo. rum sunt i & magis ad rem Diuux Bernardus d ad Cardinales Curiae scribens'. Agite inquit pro Deo, quem teneris, pro Dignitate , qua poli tis, pro potestate , quam accepi iii: quibus verbis aptistin e indicat, hoe esse Cardinalium proprium,
ut pro communi bono excubent aduersus haereses , vitioruinque cunctoram arma
ta; acies in stactae Christianae virtutis propugnaculum se ipsos exhibeant, de ob hanc potissimum causam datam cis dignitatem , de potestatem , oua pollent, agnoscant; quam nisi huc reserant, talento in terram a seruo nequam abscondito , 5e clusio, e cuius culpa tenebris exterioribus fletu , S: stridore dentium aeremo vindicata fuit, comparanda erit. Neque committendum, ut cuiusquam Principis gratia, siue auctoritas Cardinalitiam eripiat libertatem 1 qua iri re Alphon sum illum Borgiam posse a Cesiliun Tertium magnopere laudatum accepimus, qui cum ut Aragonensis Alphonso Regi subditus esset, nunquam tamen illius gratia se inclinari, aut flecti palliis est quo non debebat; quin etiam cum is aliquando instaret, de urgeret, ut ad Basilien P Concilium, quod fine Pontificis a uictoritate fiebat, sese conferret, libere, ac fortiter recusauit, at amo vero Rcgi pcrsuasit, ut Neapolitanum bellum , quod ille aduersus Ecclesiae Dignitatem gerebat, omitteret. Sicut e contra non vjdetur aliqua nota carere Franciscus Cardinalis Soderinus, non soluin quia ut dictum est supra)Gallorum Regem ad bellum Siciliae insedendum literis commonuit, cx quo in Hadriani Molem, & in carceres coniectus suit, sed etiam quia , ut Iouius f scribit dicere solitus esset; nihil homini petenti excelsa , de praesertim in hac aulae sertuna versanti, vel usu melius , vel expeditius esse, quam duabus omnino sellis sedere . Sed mittenda sunt haec, ut ad institutum redeamus, ad ossicium quippe Cardinalium , in assistentia Romano Pontifici ad Sedis Apostolicae negocia exequendata, consistens. Cuius causa Cardinales a Romana Curia abesse, nisi i enitionis causi , no clebent; simplex enim Cardinalis in Curia residens cuiuis Cardinali I egato quoad honores praesertur, ex Gomesii g sententia, & scribit quoque Casianeus. b Quamobrem Cardinales in Romana Curia commorantes propter assistentiam Papae in administratione uniuersalis Ecclesiae, a suorum Beneficiorum residentia excusabantur, codem Coinesio 1 teste . Et Cardinalem impetrare posse quemcumque Episcopa tiim, dc nihilominus non in Ecclesia sibi commissa sed in Urbe residere debere,fcri
sit Mando sok Verum ab hac Mandosj sentcntia cauendum est, quia secus in sacrosancta Tridentina Synodo I sancitum legimus; Cardinales sei licet ad Episcopales
Ecclesias regendaς electos, in ipsis Ecclesiis, siue taceeest commorari debere, neque illinc abestu permissum, nisi causae ab ipsa Synodo cxccptae concurrant; quae addit in super, nisi consecrationis munus intra tres menses recipiant, ad fructuum percepi rum restitutionem teneri. m Et ob hanc potissimam rationem dixeruat multi, non esic Episcopos ad Cardinalatii in promouendos, neque Cardinalibus Episcopales Ecclesias conferendas ; nam si rarione Cardinatatus in Romana Curia residere debent, ut Summo Pontifici in adn. iiii stratione viuueralis Ecclesiae assistant, ratione autem
64쪽
NOTITIA CARDINA LAT. CAP. XIV.
si IEpiscopatus in Ecclesjs, siue Dioecesi sibi commissis personalitὰr residere tenentur, in ani fessa resultat repugnantia, & impossibilitas Vtrumque munus adimplendi, Ba
Eoque magis urget argumentum, quia Episcopalis residentia 2 Iure Diuino pro-i cedit, ut in Ecclesiast. b legitur in haec verba. Rectorem teposuere, euram iEorum habe. Et plura congerunt Caraneta, e Anton rigan d & alii: Pontifex autem Ius Diuinum immutare nequit. e Certa igitur videtur esse concIusio, non esse Episcopos ad Cardinatatus Dignitatem promouendos , nec Episcopales Ecclesias Cardinalibus conferendas ; qua de re si plura cupis , Bartholomaeum Caranetam consule . fQuibus, de alijs argumentis ad praemissa confirmanda adductis, & adducendis re spondere nititur Rodulphus Cupers, g nempe Cardinales in Episcopos promoueri posse, nedum ad Episcopales Ecclesias Cardinatatibus unitas, sed etiam ad Episco pales a Cardinatatibus seiunctas, quem vide, si lubet. Quomodo autem Cardinales a Romana Curia abesse valeant, docuit Rota apud Veralium. θubi vero Cardinales a Summo Pontifice ad consilium adhibentur, liceat illis, ut par est, secundum Deum ,&Con sicientiam libere, ac impund Ioqui quodcumque senserint. Si quid in Consitorijs, aliisve Congregationibus contra uniuersalis Ecclesiae bonum, vel honorem proponi, resemquὰ audierint . sine peccato acquiescere mequeunt, apertaque fronte impugnare tenentur. Et quamuis Mansredus , i aliique per eum adducti scripserint, Cardinales non teneri ad Consistorium accedere , si pro comperto habeant, rem iniustam ibi tractandam esse; Paleotius fi tamen contrariam sententiam veriorem dixit, teneri inquam accedere, eorumque suffragium palum, da libere proferre. Quae vero in Consistoriis gesta, dicta, vel narrata fuerint, vota quoque, vel se Fagia, quae in odium, praeiudicium, siue scandalum alicuius redundare possent, scripto, aut verbo, vel quouis alio modo nullus Cardinalium sub poena periurid, & inobe dientiae reserat, ex Lateranensi Concilio sub Leone X. IMultoque sortius, si super aliqua re indictum sit a Romano Pontifice silentium, aliquis vero Cardinalium arcana contra Pontificis praeceptum promulgauerit, ne dum praemissas, sed Iatae sententiae excommunicationem , ab ea non absoluendus. nisi ab eodem Pontifice cum expressione causae, de in mortis articulo, se incursurum sciat, ex eodem Concilio, siue Leonina confirmatione. m Immo & laesae maiestatis crimen incurrere Cardinales, secreta Sedis Apostolicae promulgantes,testatur Citaq;n re ex hoc capite absolutum fuisse Franciscum Mariam Vrbini Ducem ab homici dio in personam Francisti Αlidosii Cardinalis Papiensis commisso ; hic enim Cardinalis Bononiae, atque Ecclesiastici exercitus Legatus Ducibus Galliς contra Roma nam Ecclesiam hostilia arma mouentibus Summi Pontificis, & sacri Collegii secreta nunciabat; ex quo maiestatis reus effectus, licere sibi Franciscus Maria putauit, districto ense in illum irruere, ut Carolus Ruinus, o hac de re consultus respondie.
De Cardinalium Congregationibus D Ictum est supra pluribus in locis S RE. Cardinales ad hane sacrosanctam,
& ecclesiasticam Dignitatem ideo promotos esse, ut Summo Pontifici in administratione uniuersalis Ecclesiae tanquam Senatores, & Consiliarii assistant; eum autem ad Saninam, & Apostolicam Sedem nedum quae adpidem, Ee Christianam Religionem pertinent, deserantur, sed etiam aliarum quoque causarum quaestiones , & difficultates disquirere , cognoscere, ac terminare pertianeat : ideo Paleotio teste ρ singulis hebdomadis , vel saltem bis in mense Cardin Ies omnes coram Pontifice Maximo conueniunt, quem quidem conuentum Consistorium vocant, de quo primo loco dicendum putaui.
65쪽
Consistorium , t Glossatori a placet, est Iocus, ubi Princeps ad audiendum. eausas , de iudicandum sedebat; huic opinioni fauet, quod legitur in sacra Pagina, b ibi. At ille sedebat 'per iumsuum in Consi rio Palatis contra OL itim
domus era. cui etiam subscribit .se Lucas de Penna. e Verum Iacobus Guther. d Consistorium vocat locum , in quo qui sunt in Consilio Principis , consistunt; di hunc differre ab Auditorio aliquatenus putat, nam i Consistorio Principis & publicae res,3c priuatorum tractantur, in Auditorio autem causae tantum agebantur, & Princeps sententiam dicebat, ut apud Ulpianum e e & Bin utroque Consistoriani Comites consilium praebebant, maxima culmina Dignit tum consequuti, Cassi odoro teste f in sermula Comitiuae primi ordinis his verbis. Spectabit ras cura, er Con orio nostro dignissima, quae inter Illustres ingreditur . Et alibi. g Hoe igitur laudabile 'aiudicium sententiam gratiosam, militiam δε- meLiteam a duodeeima indictione Caneellorum Abi de s attribuit, o Con orsi nostri ferata Meti integritate etiHodias cte. Quibus in locis, sicut etiam supra hCassiodotus videtur Consistorium pro Auditorio Principis usurpasse: Iacobus autem Suther. inter hos Consistorianos Comites aliquam ponit differentiam; nam alijs C sistorium Principis ingredi facultas erat, alijs deliberandi; alii etiam suerunt Comites ordinis primi in Consistorio, alij ordinis primi intra Consistorium, ut ex Romanis inscriptionibus liquet. C
Memmio Vitrasio Orfito. V C.nobilitate actibiisque ad exemplum praecipuo , Praesecto Vrbi, Proconsuli Africae, Comiti in Consistorio Ordinis primi.
Saturnino Secundo V.C. Praesidi Prouinciae Aquitaniae Magistro memoriae Comiti Ordinis primi Proconsili Africae item Comiti Ordinis primi intra Consistorium. D
Comites in Consistorio multis negociis interesse poterant, ut si Legati adirent Principem δε audirentur; si Princeps de causis priuatorum cognosceret: & quod Guther. de Regio Consistorio obseruat,nos de Pontificio dicemus, puta in Consistoriis, quae vocant publica, quibus praeter Cardinales Advocati Consistoriales , alij que multi in ipso Consistorio intersunt. At vero qui intra Consistorium sacrum sunt,' hi arcanis Principis interesse m ruerunt, in contubernium Imperatoriae Maiestatis adsciti, ut Spartimus i loquituri de hoc in S.R E. Cardinalibus hodie apud nos velificari certissimum puto, ut ex instadicendis manifestius fiet Constat enim duplex esse Consistorium, alterum priuatum , publicum vero alte- Erunir publicum vocant, quod omnibus commune est, non solum Cardinalibus, sed alii 'quoque Praelatis, priuatisquὸ viris, siue clericis, siue Iaicis, ut Clementis V. Averba demonstrant, dum ait. Praefatis itaque Nuntys in no a , e ratrum noHrorum praesentia eonfiitutis, ae secundum dicti tenorem mandati Auinione, ubi tune eramus eum nostra Curia residentes, in publico Con toris, in quo erat Praelatorum, dr asiorum tam Herisoru,quim lateorum non modica mutiitudo ere.Et in his publicis Consistoriis ut plurimum Sanctorum Canonirationes praefiguntur, Principum oratores audiuntur,Galeri rubri, aliorumque insignium nouis Cardinalibus assignationes sunt; Legati quoque de latere ex Legatione ad urbem reuersi hic solemni pompa recipiun-
66쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XV. CONGREG. I. 43
recipiuntur, ut ex Caeremoniali Romano a liquet: & alia ad rem narrant Sarnens b&Vestrius, e ubi de Advocatis Consistorialibus agit. Seetem vero Consistortu constituitur ex Romani i)otiti cis presentia, astantibiis ta-tumnodo S. Q. Card. vi ex eode Caeremoniali Romano . d Etest notandu , qtrod1 quamuis Papa in cubiculo,uel alibi cu Cardinalibus conueniat, & cum illis Io quatur, votumq; petat, no tamen luc discussa,& pertractata determinatione habere dicuntur, cu proprius consultationis locus ex antiquo instituto caerum Consistorium esse censeatur, tanqua Congregatio Congregationum, ut est Cardinalis Paleotti e sententia.' ae vero in priuatis Consistoriis pertraetentur, summatim referre placeEPraemi tendit tamen erit,in laoc Sacrosancto Senatu, cuiuis alteri uniuersi orbis supremo, Seeminentiori,unamquamque Prouinciam, Regulariu Sodalitia,Regna, Regesque omnes suos habere Patres tutelares, quos Protectores vocant, quorum munus est, ad Episcopales Archiepiscopales, Metropolitanas, Patriarchales Ecclesias, nec non Monasteria, R Abbarias, quas Consistoriales vocant,escctos Summo Pontifici, & purpuratis Patribus proponere; Ecclesiarumque statum, cuius nempe valoris,quas habeat se praerogatiuas, an et eoi ad Capitulum,Ciuitatem, Prouinciam, Regem,vel aliis pertineat, breui compendio referre nec omittuntur alia quaecumque ad Cultum, Fidem, Religionem, Christiani gregis pacem, ad conseruandam nedum spiritualis, sed temporalis cluoque Romanae,& uniuersilis Ecclesiae Ditioncm pertinentia,ut Tholosanus, I aliique ab ipso relati testantur. Cardinalium quoque creationes, Titulorum , siue Ecclesiaruini assignationeriori neς,oris obsignationes, de aperitiones, Legatorum de latere electiones hic quoque hiant, ut in Caeremoniali Romano, g de nos diximus alias. Imperatoris quoque, Regum , aliorumve Principum depositiones si necessitas postulabit in re imperii, Regnorum, ac Principatuum collationes Eminentissimus hic Senatus decernit; quae quidem res cum grauissimae sint, & manifestam , exploratamque necessitatem expostulent, Marco Summi Pontifices , nisi prius expositis in. Consistorio rationibus, & consentientibus Cardinalibus, tam magnam agitare in C Iem,S. aleam iacere non assolent, Belarmino is teste . Quod etiam obseruatum suisse a Gregorio IX. i in depositione Priderici II. a Paulo III. K in Henrici VIII Angliae Regis; a Pio V. I in Elisabethae eiusdem Regni occupatricis legimus; aliaqud
multa cognosces ex Mansredo, is dum agit, de vocatione DD Cardinalium per D. N. Papam facienda in promotionibus Imperatoris, Regum , aliorumque Principum, atque illorum priuatione, & depositione. Uerum si Cardinalem Palcottum nlegas, nil ultra de Consistorio, de officio DD. Cardinalium inibi praestando, rebusque tractandis inquirendum existimo. Quo tamen ordine Cardinales in Consistorio sedeant, ex Caeremoniali Romanoo in haec verba cognosces. Secretum Conrisorium eelebratur in aula aliqua Pia rei. OHOnei remotiori Cameram Papagam, quae est in Vaticano, appellant Sedes Pon-- ti ealis parieti adbaerest in mediossurgit Vol ne thalamo, aut gradibus sabiatam habet magnum, per quod Pontifex tenet pedes, aliud paruum ster quod ad mitis
asenditur Scabella pro pedibus seu sedibus Cardinalium ante Ponti rem Aeantuγιnorma quadrata a dextra,ct a frontesedent Episcopi,is Presbyteristio oγdine onus pse aliam . Prior Episcoporum primus eispiai I onti cem deinde alii; ὰ ni a vino
priis Diaconorum primum iuxta Papam obtinet Deum, aliν deindesequuntur : ostiamus Presbyterorum proximus eis ultimo maeonorum,inter quos nemo Cardinalium
sedet. Pontificis Sedes aureo panno eis ornata; bella Cardinalium nudasti ni , sed picta rubeo eolore, eum armis Papae . Locus inter sedem Papae, di scabella Cardiu num tapetis Herni consueuit et vltimus Draconorum tintinabulum ineu ea anellam ret et, ut Dumfaciat eu dibus Coin oris, s Pontifex, aut Patres ab eis siquid vecnt. In angulis ante faciem Pontiscissabella duo hine inde remouentur , quoad n omnes eonuenerint, ut inde tanquam per Uia intrent Cardinales ad sedendum ; eum omnes congregatifunt, uti duo scalesia restituuntur in loca uum . Pontifex ses pronunciaturus Cardinales, e Praelatos, eonsueuit exire paludatus, e mitratus : inalys negocijs cum suo raebeto, paruo e putio, qu uis bodie rarri nisi in principio Ponti ratus , exeat cumpluuiali, ct mitrat alii omnes praeter Cardinatis exeluduntur, eum tractare incipiunt Coninioria Ita . Duofereti Cubi Iarit c quos fortasse
antiqui Comites in Consistorio appellabant) 'o foribus Con toris enubant eum .fuis cappulijsfuper collum inuersis, ut praes nissignum t. Pontifex negotia incumbentia in S natu proponit, deinde per ordinemsententias rogat; qui que surgens F α senten
67쪽
sententiam suam dieit, iuxta maioris partissententiam Pont ex deeernit. Hactenus Caeremoniale de Sacro Pontificis, ela Catilii. alium Consistorio. Cuius umbram in . - Α--s Valeriano Imperatore delineasse videtur Flauius Vopiscus a his verbis. Cum eon Α, a ras. qud sedisset Valerius AugUus in Tberanti .pμd ' zantium praesente exercitu ,prasinu Am. 33 . etiam inficio Palatino, a dentibna Memmio Fouco Consule ordinario, Bebio Maero Praefeno Praetori, stnix iso Aneario Praeside Orientis, .. dentibus etiam a parte leua Aa ulmo Saturnino , threi limitis Dtice, Murentio ad Aeraptum desinato. Icilio Triphone Orientans limitis Duce, ct Mereo Brundν Io Praefrecto annonae Orientis, ct Ulpio Crinito Inrriciani limitis, ct Thraefer Fuluio Bola Dure Rhetiei limitis, Valerianus AugusItis dixit M. Haec Vopiscus . Sed redeundem est in viam e Cum negociorum grauitas, & multitudo in dies magis ac magis ad Apostolicam Sedem deuoluantur, solusqu8 Pontifex omnibus satis. facere, & Consistorium semper, otianesquὸ Ordinales insimul conuocare sit impossibile, summa quidem prudentia iactum videmus, rerum peragendam molem in varios ae inter se dillinctos Cardinalium Comientus Congregationes appellanoaequa Blance diuisam,& iuxta cuiusque rei indigentiam assignata ii .itaut Cardinales ipsi non omnes omnibus Congregationibus intersint , sed vi l artiti oneris portionem leuiusserant, didi gentius examinent, Pontificem denique pro suprema manus appositione commodius consulant,certi certis fuerint adlecti quod ex infra dicendis magis aper
De Sacra Inquisitione , siue de Sancto O io.
QVoniam Pides, sine qua impossibile est placere Deo, totius spiritualis aedificationis fundamentum est, nam vi Doctor Angelicus b cecinit Ad mandum eor sincerum Sola Fides fusscit.
ideo sanctae Inquisitionis contra haereticam pravitatem uti firmissimum Catholicae Fidei propugnaculum erecta est Congregatio; cui ob sti minam tantae rei grauitatem Romanus ipse Ponti sex in Urbe praesidet, a Paulo III. Ioanne Petro Card Carassa ad otificatum postea Pauli IV nomine euecto, suadente, e primum instituta; d a Pio IV. e &Pio U. f postmodum aucta, multisque decorata priuilegiis. Sixtus vero U. cum eodem serme tempore quindecim Congregationes sue instituisset, siue confirmasset, hanc primam in ordine confirmauit, de omnia, quae a suis Praedecesi ribus, ad illam grati j N priuilegiis excolendam, exornandam,& augendam sancitata sacrant, novo,quatenus opus esse ulcimine roborauit: g N pauca quaedam addidit quoque Clemens VIII hSed antequam haec instituta ess)t Congregatio , non defuit tamen Dominorii Cariadinalium cura,& vigilantia, quae regiones,& loca haeresibiis erroribus ac superstiti nibus contra veram,& orthodoxam Fidem insecta inquireret,& perscrutaretur. R manoque Pontifici pro tempore existenti reserret,ut salutarem adhib ret medelam; quod ex Concilio Iateranensi Leone X sedente confirmato i innotescit. Reandoque etia Cardinales de latere Leparos tanto muneri praesectos suisse cor stat ex Cl mentis V L diplomate, Beretando tituli S. Marci I'resb. Carae anno Dom. I 3 di- tecto, de a Penia inter Apostolicas literas ad hac re iacientes relato pag. apud me I 8 . Archiepiscopis quoque,& Episcopis in eorsi Ecclessis,& Dioecesibiis partieularibus. si illas de hqresi suspectas habeat, bis .aut calce semel in anno per te ipso,vel alios id necis, S providos Uisitatorcs inquirendi munus iniunctii habes ab Innocentio II l. h d innovatum per Sac Conc. Trid. I Q ibus etiam Episcopis concessum est, Cleri- eum pro haeresi seculari Curiae tradendu , onuocatis Abbatibus alijso: Praelatis,& Religiosis personis suae Dioecesis degradare,ex Greg.IX. Sanctione. m quidem i euitates adeo Episcopali Dignitati inhaeren t, ut licet Papa super procellii contra haereticos formando aliu deleget cum clausulis generalibus, non tamen intelligitur derogasse facultatibus ordinarii; sed super eodem facto Epistopus, R Inquisitor a Papa delegatus coniunctim,vel divisim sententia proserre possunt; sique in ea discordent, Pontifex ipse consulendus erit; quod a Bonifacio VIII sancitum leges .in Pro cuius Sanctionis pleniori intelligentia consulendus est Franciscus Penia. s Adeo quoque
Episcopali Dignitati desertur, ut si aliquis Episcopus haeretica labe insectus detega-
68쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XV. CONGR. IL s
tur,locorum Inquisitores contra eum inquirere nequeant; tenentur tamen hos Episcopos, vel alios superiores Praelatos hoc erimine diffamatos, vel suspectos Apostolicae sedi denunciare,eodem Bonifacio UlII.ita mandante, a &Eymer. b referente; quod etiam Pio V. placuisse legimus. eL Cum autem ad Rom.Curiam multae causae sicut hodie,ita etiam antiquiori aeuo ab Inquisitoribus,& Episcopis in partibus decisae per appellatione deuoluerentur, 3c pro substinendis eorum sententiis iidem priuati Inquisitores ad hanc Curiam accedere maximo eorundem dispendio, Se negociorum ad Fidem pertinentium poriclitatione cogeretntur, Eumer. teste t d Ideo Vrbanus IV anno salutis I 26 r. vi praedictis Occu reret sumptibus de incommodis, omnium primus Carc S. Nicolai in Carcere Tulli no generalem Inquisitorem in Urbe creauit, quem alij particulares Inquisitores co-sulere possent, ut testatur pranciscus Penia, e qui praedicti Urbani IV delegationis fragmentum ex Inquisitione Bononiensi acceptum in haec verba refert. Periculos Pgrauia impedimenta, quς inpetricto negotio Oobis emerserint, diu Io io nosro I. Sancti Nicolai in Careera Tulliano Diae. Card. quem ei En erimui ne otio, Agni 5 Aare cureti Guper alijs vrro impedimentis quibuslibet, qussiue ex defee usociora, siue alias ex quacumque eatis Oobis in ipso negotio emerger orte contigerit, perso ΠMur,si opu uerit,ad Carvi Id recurratis eundem, ct per literas vestras seu nu nosecure Cardinati omnia intimare curetis; Ut nos per effusis cienti reper praemissis instructi,contra impedimna huiusmodi prouideamus de remeos oportunis cte. Vcrum Alexandrum IV. qui Urbaino IV. immediate praedecesserat, tres Cardinales Presbyteros,&Episcopum Tusculainu ad audiendum, consutandumque errores Gulielmi de S Amore, delegasse,Frater Perdinandus de Callislio f testatur . Ncc viris tantummodo in Ecclesiastica Dignitate costitutis, sed temporali quoqued minatu prςfulgentibus hoc negocium demandatum suisse constat: habes eri Innocentij IV. literas, g Potestatibus , Consiliis, & Communitatibus Ciuitatu, aliorun que locorum Lombardiae, Marchiae Triuisane do IIo inaniolae directa nec no Ale-c xandri l V.nobilibus viris Barcinibus.Castellanis, Potestatibus, Capitan is,Re Oribus, Aurianis,Prioribus,& eorum officialibus, nee no Communitatibus Ciuitatu, Cailrorum,dc locorum Prouinciae Romanae, quae continet Vrbem cum suo Districtu, Patrimonium Beati Petri in Tuscia Sabiniam Reate cum sua Dioecesi,Campaniam,& Mariatima m,eandem materiam continentes literas, b editas anno Dom. I 26O quas nonnulla: Ciuitates Ecclesiasticae Ditioni subiecti in suorum Statutorum voluminibus i strendas curarunt,signanter Ciuitas Vrbeuetana Patria mea: i cotra Patare nos quorum haeresis Greg IX. sedente maxime vigebat,ut ex ipsius literis an I 236. editi Adc a Penia fi relatis costat aliosquὰ haereticos huic Gregax Sanctioni inhaerens pinnas p diccndo: quod tamen Statutum sicut de caetera omnia tam ecclesallica,quim secu-d sontra haereticos edita, interpretationi huius Sac Congreg. subi jciuntur ex Innocenti j I V. Sanctione , I qui alias quoque Constituti ad rem edidit, loco citat. Nicolaus etiam IV. propag.Fidei cupidus,an. Pontis primo in Venusino Comitatu,& in nonnullis Galliae Prouinciis S. Inquisit. Tribunal instituit; Uenetiis an secundo, & id muneris Minoritis dedit: an.tertio in Syria,& Palestina, ut addentes ad Ciaccon. mSed hodie nihil ulterius in hac re desiderari posse videtur,cum singulari RomanoruPontificii prouidentiae recta sit Eminentissima haee Contregatio, cui praeter Ponti iacem ipsum,& S,RE Cardinales, quamplures alii doctissimi viri praesident, qui aliis quibusvis huius rei Iudicibus, de Inquisitoribus in toto Christiano Orbe consistet. tibiis consilium,opemque suppetunt, ac prudentissima responsa decernunt. Quanta vero sit huius Sac.Congreg.auctoritas,de iurisdicendi facultas,ex iam supra latis Summorum Pontificum Constitutionibus liquet, & colligit Eymet. n Raae cana autem praeeipua summatim referre haud inutile duxi. L Itaquisitores,ubi Christiana fulget Religio, deputat, appellationes ab ipsorum sentini js audit,contra quoscumque quantumuis priuilegiatos procedit, etiam Prilatos, ut praedictae Pauli III. o de Pij IV. ρ Constitutiones probant. in C-ΗCotra Sacerdote mulieres in Cosessione sollicitates,ide Pius I v. q procedi madat. Buno. - , Notarios quoscumque etiam Clericos seculares,de regulares in causis Inquisitionis x. t. 66. O in eligit,eodem Pio IV. indulgente. - - P. nisi Dicta testium cotra se hi sitiaticos, 3e hareticos examinatoru publicare no teretur;
ης=xvi proc e us alteri, qui Romano Pontifici,ratione reddere, idem Potisex. f : cs l. 1ae ,
Libros prohibitos apud se retinere, de legere, aliisque retinendi,& Iegendi licentia I C a. op g 14
69쪽
. C., .s, concedendi,qui huicCongreg. assistunt,facultate habent,eode Pio iv.permistienter a quod quide priuilegiis nulli alteri,etiam Cardinalibus, Episcopi Praelatis, ImperM.&ι reaa.da haresi. Regibas coccisum esse,Prosper Farinae. h scribit.Sed ipsis quoq;huic nostrae Congrcg. . ido i. intercilentibus quoad opera impij Caroli Molinaei facultate restrinxit Clem. VIII. c 'o De sortilegiis autem,&diuinationibus haeresim manifestam non sapientibus aede
ata ... . . usurarum quaestionibus non cognoscit,Alexandro IV. vetante d Ueru coutra astr logos,quos vocant iudiciarios,& contra quaecumque diuinationu genera,& huiusna d in c. accus t di libros detinentes,ac legentes procedendu Sixtus V. e edixit,& san. me.Vrban. I II DM,O' FP confirmauiti meminit etiam Mart. in tract de iurisd.par. i.cap 6.n 2 2. videndus QE'
- - τα . , rum quide temeritate ita, seu magis insaniam etia ethnicis displicuisse Principibus Ta- ,.cia, z. , . citus f testatur his verbis. Genus hominum potentibus insidum perantibus fallax .Ps quod ἰn Ciuitate nos ira vetabitur semperier retinebitum&allibi. Facta de Math f ι-- i.. st ρος- matteis,Magi Italia pellendis Senatusconsulta inruoru ὸ numero L. Pituarios Saxo in deseditis Hii ubi Lipsius multa obseruat videnda Et cotra huiusmodi iudiciorum Dei Pa q= insanos scrutatores saeuissimas sumpsisse poenas Valerianu, Se Valentem Imperatores, .i ι ,, , o iustis est Ammianus Marcellinus . g Constantius quoque Imperator, & Iulianus sar haec ad populia edixere. b Sileat omnibus perpetuὼ diuinandi curiositas, etenim δε in Theia C. . supplicium evitisferet gladio Ultore pro iratus, qui iusA obtemperare denegauerit. ti Alia si cupis,Butengeni legas,qui ad saturitatem hac de re a toe Baron. h lege con- τι--- . tra Auruspices latam a Coostant. Imperatore restri,quae est in Cod. Theodos I me praetermittenda putaui,quae Iulii is Paulus in tradidit in lire verba. Vaticinatores qui K in anna se . se Deo plenos assimulant. idcirco ciuitate expelli placuit,ne humana ere litate puniri
p8.tem s. - mores ad stem alicuius rei corrumperentur, Pel certe ex eo populares anιmi tiarbaren-λ tur, primumsumbus ess Ciuitate peltantur. perseuerantes atitem in vincula ue , statis, NHica coniiciuntur,aut in Insulam deportantur, vel certe re gantur Et paulo in stadriri; ziri, i. d. Videsalute Prancipis,velfumma Respulticae mathemati eos, ariolos,baru ires,vatia --. π ι . cinatores consulit, cum eo qui responderit, eapite puniuntur cte Et scquitur.Non tantariam δε diuinatione quis sed ipsa lentia, eiusque libris melius fecerit abstinere : quod erui defata te dominorum consuluerint,summo fu Nicio, idest Cruee a fiuntur ; eonfulti
autem Fresponsa dederint,auι in metallum damn.mtur,aut in Infulam res gantur. Hactenus Iul. Paul. Contra quoscumque Regulares in causis haeresis, etiamsi eorum superiores in co- 'i. gnitione praeuenerint,cognoscit,&iudicat . ita Paulo V. n mandante. noui m. s. pes. Contra eos,qui ad Presbyteratus ordines non promoti sacrilega temeritate Missas Mo. celebrare,&ccclesiastica Sacramenta tractare audent, x Greg. o Xrii. &Clementiso Contris. xl. L Vi ii. ρ aliorumque Pontificum sanctionibus proceditis Praedicantes, aut proponentes scandalola, propositiones, vel a Fide discrepantes,l .l ii .., huic Congregationi si abiiciuntur corrigendi, ut Paulo Di.q placuit. Qui . A Magistratus, & alios quoscumque ossiciales ad sententias in hoc S. Inquisitionis' iα Co fe 3 o. Tribunali latas exequendas, ac scripturas quascuinque ad rem iacientes exhibendas...1.to. pN 6 9 cogit, Alexandro I v. r mandante.
' o Bona damnatorum in haeretica prauitate eulpabilium repertorum in opus S. R. E. sc. .,L L . conseruare debet, ex eiusdem Pontificis diplomate. f,, Notarii, aliique huius Congregationis Ministria quovis Sedis Apostolicae ossicialie Conm .d u. t absque ipsius Sedis expressia licentia excomunicari,suspendi, vel interdici nequeunt; s'. ita Vrbano VI II. placuit. t - M. ista Sicut etiam contra ossiciales,& Nuncios Sedis Apostolicae Inquisitores haereti eae vis. , . ' prauitatis Censuras ecclesiasticas fulminare non possunt sine speciali ipsius Sedis lic ae in C. ι.εν. tia;de illoria tamen excessibus informatione capere in Summo Pontifici nunciare va-atumr.n .ro x. Ient: ita a Ioanne xxi I. u sancitum habes.Haec tamen restrictio no vindieat sibi locup tD- in hac nostra Congreg.Pius enim xv. x Card. Reipub Christianae generalib Inquisit 1 ἴ ,-' in contra Pr*latOS haereticos,vel haereticoru fautores procedendi facultatem se,u ,so cit; Episcopis tantum exceptis,quorum causae Pontifici renunciande sunt, priusquam x Costa d Bia ad eorum depositionem, aliasquὸ poenas procedatur, ex Pii V. y releruatione . iam .i pag. 116. Si Christianus tanta dementia capiatur, ut ad iudeorum ritus transire non erube- 'I. stat,uel iud iis iam conuersus ad veterem insaniam reuertatur, huius Tribunalis no- rc s i. s. tioni subiaceat , ex Nicolai I v. et 3e Gregorii xi a responso. laria.ώ. 2, Haereticos ad Ecclesias coiiugientes extrahunt Inquisitores, nee ab Ordinariis Ioeorsi
70쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XV. CONGREG. II. δ
At ad hoc vide Constitutionem Cregorii xiv. per Ecclesiarum immunitate edita a Armatam Curiam,& Satellitis habere potest hoc Tribunal, ita tamen ,ut actus vi tute modestiς sic componat, quod nemini ad scandalum , vel nocumentum esse non sint, ut idem Pontifex edixit. bHuius Tribunalis iuri ldictio per adiunctionem alterius iudicis non diminuitur ilia procedendo; & contra testes salsum in causis Fidei deponentes proeedit, Curianuὸ seculari tradere potest, Leone X. sie iubente. e Christianos Fidem abnegantes, Sacramentis abutentes, mayeficiis, di sortilegiis alios laedentes debitis submittit poenis, ex Hadriani VI Sanctione: d Nab Alexandro VI. quoque editam in hoc Constiti habes ibi. Inquisitores haereticae prauitatis mutuo se ab excommunicatione absoluunt ex concessione Urbani I v. eQuas vero poenas incurrant ossendentes statum, res, & personas sanctissimi huius Tribunalis, Iulius I i I. I & Pius I v. g edixerunt. Quod a maiori parte eorum, qui huic sacrae Congregationi in Urbe interesse deis Dent, decretum, & sancitum fuerit, ab omnibus factum censeri iubet Pius V. BCardinalibus huius SS Tribunalis obediant omnes alii ossiciales, quantumuis in Vibe, & extra priuilegiati, & iurisdictionis culmine praesulgentes: carceratos quosi cumque pro quibusvis delictis, & debitis, etiam atrocibus, ad hoc Tribunal delatos, seu de nunciatos, sulpensa aliorum criminum cognitione , hic pro delato haeresis cmmine retinendos, & expediendos, atque ad suos postea iudices remittendos, voIuit idem Pius V. imulas iam decisas, ut iterum decidantur , haec sacra Cardinalium Congregatio reauumere potest; sententiae enim in fauorem reorum de haeresi inquisitorunt , non seruato stylo , & dispositione huius eminentissimi Tribunalis, in rem iudicatam non transeunt, eodem Pio V. fi statuente . Eminentiis. vero Cardinales, ali oue tanto muneri praesidentes bis in hebdomadac insimul conueniunt ad eausas discutiendas, di decidendas; die scilieet Mereurit ista Coenobio S Mariae super Mineruam, die vero Iouis coram Summo Romano Pontili ee; de si alter horum dierum ex urgentissima causa impeditus fuerit, non intermittitur Congregatio, sed in praecedentes, vel alios commodiores dies transfertur. Quandoque etiam, ut in carceribus detentos audiant, di expediant, in domo In qui sitionis a Pio v. extructa conueniunt, ubi hanc habes inscriptionem .
PIUS V. PONTIFEX MAXIMVS CONGREGATIONIS S. IN QVIS IΤIONIS DOMUM HANC QVA HAERETICAE PRAVITAΤIS SECTATOREs V CAvTIVS COERCEANTVRA FUNDAMENTIs IN AVGUMENTUM CATHOLICAE RELIGIONIs
E Vangelica veritate docemur, & intemeratae veritatis oraculum apud Ioannem
I extat. Oura mea vorem meam audiunt; idi asas oves habeo, qua non sunt ex . hoe ovili. ct illas oportet me addueere, ct vorem meam audient, ct siet unum ouila, ct Unus Paso . Hoc autem ut re ipsa D.N Iesus Christus perficeret, eamem sume re, manibus tradi nocentium, Crucis subire tormentum, & deperditum Mundum. sanguine precioso redimere dignatus est; postquam vero a mortuis resurrexit, Disci pulis, quos elegerat, apparens dixit. Euntes in Mundum uniuersum praedicat
QO0d quidem praeceptum licdt omnes respiceret Apostolos,Petro tamen, qui omnibus Fraestabat praerogatiua Principatus, de eui soli, ut pasceret oves suas, iniunctum fuerat s