장음표시 사용
71쪽
fuerat, praecipuὰ factum suisse Successor illius Gregorius m. cxistimans, ut quae ita commissa suerant, sibi quoque a Christo Domino dicta, suaeque Pastorali curae iniuncta cognoscens; errantium vero, e dispersarum ovium,quae Christi ovile,vel nunquam cognouerunt, vel cognitum dolis Sathanae deseruerunt, numerum esse penὰ infinitum, ut tantae animarum iacturae, quantum in se esset, pro viribus occurreret, . medelamque salutarem afferret, praedecessorum quoque suorum, Leonis X. a po- otissimum, vestigiis inhaerendo, qui omnibus S R E. Cardinalibus, ut Catholicam Fidem conseruandi, & propagandi curam vina secum assumerent, iniunxit, peculiari sollicitudine permotus, praecipuos aliquot S RE. Senatores, Praelatos. ac Religiosos viros, ac Secretarium elegit, Congregationemque hanc de Propaganda Fide nuncupandam instituit, b cuius dispositionem infra enarrabimus. Sed longe ante Leonem X. anno scilicet humanae salutis 28o. percurrenda sunt, quae de S Methodio Morauiae Apostolo Baronius scribit: e hic enim rationem pdei, quam praedicabat, redditurus,a Ioanne Pontifice huius nominis VIII. Romam accitus, sicut olim Paulus d ex Arabia venit Hierosolymam Euangelium conserre eum Petro, nee ipse venire distulit, Fidem, quam ipse profitebatur, coram Pontifice palim exponens,ac veru comprobatus Aposto lus,receptis ad illius Prouinciae Prin- Bcipem testimonialibus literis ad opus ministerii, Fidem quippe Catholicam propagandam, reuerti iubetur. Et cum eodem tempore dubitatum sit, an tribus tantum linguis, hebraica, graeca, Sc latina laudes Domino an nunciandae e sient, ab eodem Pontifice sancitum habes, omnibus linguis Dominum esse laudibus cumulandum . auctoritate Regii Prophetae, e dum cecinit. Laudate Dominum omnes gente; Eaudate eum omnespopuli . Et Apostoli. f Repleti Spiritu Sancto Aquuti sunt omnibus finguis magnalia Dei Et Vas electionis Paulus. R Omnis Iingua confiteatur, quia Dominus noHre Iesus Grinus in Gloria HI Dei Patris cte. Honorium quoque huius nominis IV. anno sui Pontificatus a. Parisiis Collegium instituisse, in quo Arabicae, & aliarum quarundam linguarum peregrinarum cognitio , quae Propagandae Fidei usu esse posset, scribit Vridding. in annal. Minori sub annis Ia 81. N seq. re- Clatus a Uicto relio. θSed redeamus iam ad Gregorium XU. cuius Constitutione supra indicata cautum est, ut coram Summo Pontifice semel, & in Do mo antiquioris Cardinalis saltem bis quolibet mense insimul conueniant. omnia, & singula negocia ad Fidem in uniuerso orbe propagandam pertinenti cognoscant, Ze exquirant, summa prudentia , animique circumspectione decidant, grauiora tantummodo Summo Pontifici reseruando. Mini stros, de operarios eligit, ad serendam, & colligendam messem toto orbe diffusam transmittit. Quod a praedecessoribus Romanis Potificibus sapius factitatum legimus, signanter a Gregorio IV. cuius auctoritate Ludovicus Pius sex Monacos S.Benedieti misit in Daciam, Sueciam, & Gothiam ad praedicandum Euangelium , D qui adeo diligentὰr suum munus obierunt, ut breui temporis spatio immanes illas, barbarasquὸ Nationes ad Christi Pidem, de cultum traduxerint, Ciaecono
teste. sNe vero operariorum paucitate Sanctum demtuatur opus, Pauli V. prouidentia Carmelitarum Discalceatorum Seminarium in Vrbe sub inuocatione S. Pauli crectum habest, fi cuius quidem institutum est,ut alumni diuersas linguas, & scientias edocti , ad haereticorum, schismaticorum ,& quorumcumque infidelium conuersionem ab eorum Superioribus mittantur. In Concilio quoque Viennensi, Clemente V sedente , 8e in volumine Clementinarum I impressam Sanctione habes,in Studiis Romanae Curiae Parisiensi, Oxoniensi, Bononiens, Salamantino hebraicam, arabicam, & chald xam linguas Per duos in . qualibet lingua Magistros edocendas esse, ut peritia linguarum huiusmodi qui ad ρ Euangelizandum mittuntur edocti , infideIes ipsos sciant, & valeant sacris institutis instruere, Christicolarumque Collegio per doctrinam Christianae Fidei, ac susceptionem sacri Baptismatis aggregare His quosve linguarii studii sopera dare Regularibus praecepit Paulus V. - 8e scholaribus, qui harum trium linguarum peritiam habuerint, vi exteris paribus in sui ordinis honoribus aliis praeserantur indulsit, g. 4r Verum quia temporalia maximum praebent spiritualibus adiumentum , ut ex iis , quae Ioannes XXII. n edixit, in note stere potest, ideo praefatus Gregorius XV.praetcr
72쪽
ter ea, quae ex priuata eius Archa suppeditari mandauit, quaeue piorum fidelium liberalitate collata sunt, cum Sanctae, di Apostolicae Sedis hoc proprium, ac peculiare sit negocium, certos huie operi redditus a Camera Apostolica persoluendos in perpetuum attribuit, illorumqtiὰ administrationem iusdem Cardinalibus huic Congre-1 gationi praepositis commisit.
Boni Principis ossicium esse Ecclesias,& Ecclesiasticas defendere, ac venerari personas,Nicolaus I Pontifex Theodorico Regi, di Leo IV. Iothario Augusto stria ' bentes demonstrant . a Sed nullo pacto reticenda sunt, quae Athalaticus Rex Clero Romanae Ecclesiae, Cassiodoro teste , b scribit. Tanto inquit Diu init.rti plurima debemus, quanto a caeteris morta bus maior Urapimira: nam quid I iis rependat Deo,qui potitur Imperio Sed licti pro tanto munere nibia compensari possit idoneristytamengratia redditur,dum inseruientibus bonoratur: itaque flebili aditio ne ea a-mini, bo ut e longae consuetudinis inmititum, ut si quis Sacrofanctae Romanae Eeco seruientem ahqua eraderet aecusationepulsandum Uupradicta Ciuitatis Antit item, ne eiu uum diecturus, oc 'erit; ne Clertis vesterforensibus litibus profa natus, negorijs potiusserularibus occupetur ; addentes Diaconum quoque vesrum ad contumesiam Religionis tanta executionis acerbitate eo uiram , ut i natus eu propriae custodiae crederet mancipandum: Presbterum quin etiam Romanae meses pro leuic bus causis asserit is eriminanter impetitum; quod nobis pro in enita reuerentia,quamniabo debemus Auctori, at lituisse prostemur, ut qui pridem farris meruerant i feruire minia erys, conuentionibtis irreuerentis nefarijs expositi inivrys subiacerent: sed ahorumplectendasti reptio nobii obtulitplenis a laudis euentum,in ea .r contingeret praeHandi quae nor CreoHibus commendarent auxit s.Atque ideo consider tes Apostolicae Seis honores, ct eonfulentes de eo applicantium,praesenti auctoritate morirato ordine definimus, ors quispiam ad Romanum Clerum aliquem pertinentem in qualibet causa probabili crediderit actisnepulsandum, ad Beati stan Papaeiudicium prius conueniat audiendusiot aut ipse inter utrosque more suae Sanctitatis unoscat, aut ea am detiget aequitatis Lytidio terminandam . zuod quis extiteritta/- improbus litigator , atque omniumstierit iudicio acrilega mente damnatur , qui reVerentiam tantae Sedi exhibere contemnatis aliquid de nostris a tibus crediderit D promerendum,ante alicuius conuentionis efffectum , derem librarum auri dispendio δε- Hatiar, quae a Salatini aerarum laetitionum protinus exactae, per manus Asye me morati Antimiis pauperibus e gentur: ea ensique impetratis neXocijs quoque fui admissione muuietur. Dignus ese enim duplici psna percelli , qui er Diumam reuerentiam, ct nos a iusia temerarat ore. t Alia multa de Clericorum immunitate Belarminus e scribunt, & Iuliuus Cartharitis Conciliis meus, dudum almae Urbis Senator in sua locupleti Dii putatione pro occlesiastica immunitate elaborata. Ecclcsiarum vero priuilegia confirmasse, in contrarium inducta substulisse Valentinuin,&Martianum Imperatores eorum indicat Sanctio..d Statuta autem contra libertatem ecclesiasticam ipso iure nulla, & de Statutorumn volumine abradenda Fridericus Imperator edixit. e Verum quia nedum ipsam et Ecclesia, illiu strue Ministri hoc priuilegio immuniuratis gaudent, sed alijs quoque cuiusuis ordinis ad eam confugientibus concedit, quod ab Archadio, & Honorio, aliisque Imperatoribus indultum fuisse constat; faltius hanc rem exquirendam putaui. Et antiquissimum hoc esse priuilegi uiri nedum apud hebraeos, denos,qui veram Christi cognoscimus ,& confitemur Ecclesiam, sed etiam apud ethnicos, di barbaras quoque gentes, immo bestias ipses omni r tionis usu carentes, ex insta dicendis apparebit. Scribit enim Tiberius Decianus, g di post eum Alexander Ambrosinus, b amboque ab Aristotele mutuas affirmant sed potius ab Alexandro i in Parthenio G Monte
73쪽
Monte obseruatum fuisse, ut quaecumque sera ab alia insectata si in Templum par nos Dei aufugisset, ibi tutam suisse in loco Λula nomine, Aeliano teste, a quod etiam in Dianae luco, in venetis, & montibus, quos Graeci Mercatus vocant, obseruatum reserunti sed haec Poetis relinquendo videntur, non longe cnim, ut me: .sert opinio, a sabulis distant, nam ut Aristoteles h ait irridendo Augurcs, qui bella Aexanimalium dissi dio, pacem vero ex considio statuunt; ad haec enim animalia mouentur non alia de causa, quam ex cibi carentia, vel copia : cuius rei indicium cinquit ipse Arist Uarat eura ,'quam Aeoptii animantibus impendunt; quod enim apud ipsos cibo non earent ,sed eopiosὸ atantur. ideo eoEgio veri . esse issima δε-gunt . mansuescunt enim fui commodi ratione cte. Relictis igitur beluarum asylis, cuius dictionis et hi mologiam collige ex Budeo, e dum ait, asylum nuncupari immunitatem, & tutelam , quam quis consequitur, ad Aras,sive Templa confugiens. Et primum aperuisse asylum Cadmum, dum Thebas conderet, te statur Alex. d Alii vero, ut Statius, e ad Herculis prognatos reserunt i Statii carmina sunt haec.
Fama es defessos arie Ly bucta paterni BNuminis Herculeos sedem funda e Nepotes,
Si acrasse loco commune animantibus Cras Confugium, undenotulflarent iraeque, minequ/. Horum exemplum a Romulo imitatum Liuius, 1 Plutarcnus, g Virgilius , Θ &Ouidius i scripserunt; huius autem carmina sunt. Romulus ut faxo Deum et eumdedit aho, Iullibet huc, inquit, eonfuge tutu/ eris . Ad Statuas quoque Imperatorum confugientes tutos sitisse constat: qua in re nevlterius te detineam, Io Coras h Alex. ab Alex. I de Tiraq. ibi; Tiber. Decian. m &Ambrosin. n consule Sed neque a Cra cis , neque a Romanis hoc immunitatis priuilegium Templis, & Sacris Aedibus seruatum fuisse, testis omni exceptione maior est D. Augustinus . o Haee autem, quae de Graecis, Romaniique diximus, ex iis, quae in Sacra Pagina leguntur, fortasse deducta iii erunt; dixit enim Deus ad Moysen. p stui occiderit hominem mons morte moriattir ; qui autem non es liai insidiatus, sed Deus tradidit ictam in manibus eius, conmtuamsibi loeum, in quo fugere debeat. Hune autem locum fuisse constat Ciuitates illas, quae iussit Iosue constructae fuerunt, ρ ad quas homicidae inuoluntarii confugientes, tuti ,&im muties
Et hine deducunt multi, immunitatem, & libertatem ecclesiasticam a Iure Diuino initium habuisse; nam licet illae Ciuitates non Ecclesiae essent, multo magis ta- metu hoe idem videtur dicendum in Ecclesiis, S satis probatur mentem Dei suis le , mve homicidae inuoluntarii locum aliquem haberent,in quo confugientes tuti serent. -- Et Altare quoque tutum reddidisse ad cum confugientem colligitur ex sacra Pagina, ibi. Si quis per in Uriam oeciderit proximum suum, er per insidias , ab Altari meo euellis eum, Ut moriatur . Quae verba reseruntur in Decretali Gregorii Papae , t ubi Glossator. t colligit. immunitatem esse concedendam, per argumentum icontrario sensu, illi, qui casu homicidium commiserit. Sed alia multa ad rem cognosces ex Tiberio Deciano u Illud autem Beati Augustini ad Bonifaeium , x a Gratiano ν relatum in haec verba non omittam . Miror, quomodo tamsibi id Fidei murum aries ruperit inimici; novi enim qua Religione sempeν si Ecclesam Dei veneratust quo inItigante facere ausus es sominem de messa rapui ii Z emo famistis intenditur, eur Deus offenditur Sed si de potestate praejumitur, Nabue- donosor Regem intende , qui eau superbiae in bovem ex homine H commutatur Non vi confundam te bae scribo, sed vis tam ebarissimum moneo. Melesia stitia μillaesum reuoea, quem ut irreligiosissimus raput Ii. OHatio OeM Domus tua A Cl risis nesuscipiatu , indixi, eommunione ui tibi interdico, donee peracta pro ausus, vel errore a me de ita tibimet paenitentia , ct tempore ordinato pro boo factoeotae eontrito, ct bumiliato dignum ineras fueris tum Deo ere. Cui Bonifaciti s ipse Rex, seu ut aliis placet, Comes, ita respondit. Humilis saluto, quodprimum era Suscepi autem tremens Sanctitatis tua verba verberibus pona, scio quod muta Prae paratur, qui ab A timno perfectissimo Sacerdote eorripitur; nee debet Episcopo a negari, quod voluntasfacit, aut Ofus : Us enim i denegat euram, quisuam medi
74쪽
non publieat ea am . Hominem erox, pq me Pater, i siminibus metesiae raptum tuis lanctis se eribus iussio mea, furorquυiubduxit; aliena non suntfarii.ι a*onsito Dei, ct Sanctorum eius regimine Uiuo i illum itaque virum morte ingui umquem, ut dixi, meus de Eetae foribus furor uis alat vitae tuis iussionibus donamus A ri tim: agnosce eulpas, indignae meae lichνyma iungantur tuis etibus iusisquopos t haec nota nigro inferipta titione deleri Eeta siue nubi introitus non negetur: iliis ero veniam, Ubi adisse culpam. Haec Bonifacilis, quae a Cardinale Baronio reseruntur . a e
Et huic sententiae, immunitatem scilicet Clericorum ,&Ecclesiarum esse a Iure Diuino,substriberest videtur Nauarrus , b qui inter corollaria primum ponit, Clericos, & Monachos iure Diuino a potestate laicali in causis criminalibus , spirituali-bas,de annexis,ratione clericatus,& monachatus exemptos esse; & hoc a glossa e solemni, per Theologos, ae Iurisperitos communi aer recepta, mutuasse assirmat. Et paulo ante respondens ad argumentum,cur magis eximat a potestare temporali cha
racter Clericatus, quam Baptismi sic ait: quia character Baptismi non est suapte B iratura disiunctivus, & discretiuus ab aliis Christianis, immo congregativus , iuxta uillud Apostoli d Non est diri inctio Iudaei, ct Graec& alibi. e Omnes in ori, is unucorpus mus . Clericatus vero, & Monachatus sunt res distinctiebb aliis Christianis, ut est Diui Hieronymi sententia a Gratiano f relata in haec verba. Duo Gnt nera Ebrisianorum ; erit autem Unum genus, quod mancipatum Divino incis, d ditum contemplationi, orationi, ct ab omni sopitu temporalium c are eonue. a iis . Aliud se gentis ChriHianorum eis, Otsunt Laicie his licet temporalia possidere , sed nonni ad osem ; nibiI enim miserius eis, quam propter nummum Deli
contemnere: his eo nessum eLI Uxorem dueere, terra eolere,inter visjι in viris tudicare, causas agere,ulasionessuper Aouri apponere, decimas reddere,e at amaripoterunt. - Avitia tamen benefaciendo euitauerint. Haec Hieronymus , quae adeo vera sunt, ut
Gregorius VII. ad Hermannum Metensem Episcopulat stribens g haec a Gratiano Brelata dixerit Quis dubitet Sarerdotes Gri Di Regum , ct Principum, omniumquὰ
elisi patres in magistros renseri nonne miserabilis infaniae esse cognoscituris ius patrem , di pulus magi um sibi renetuγ Dbiugare, ct iniquis obligationibus illum suae potestti subiicere, d quo eredit non solum in Terra , sed etiam in Corsisse figari posse,stDIui P Quae veritas etiam ab ethnicis comprobata suit, Plauti i testimonio Suis homo es tanta eo dentia ,
Lui Sacerdotem audeat violare λ . At malo cum ma eno suo hercle fecit.
Vaticinor , moneoquὸ Deum date fac ferenti, Non inibi, sed magno poscitur iri Deo. Talia Cael es flos praeronia gaudent, Ut sua quid Galiant numina tute probent. Alia multa ad rem congerit Anastas Germon. I omnino videndus r &Iulivus Camiliarius in recensita disputatione de immunitate ecelesiastica, ubi optime, ac copio- sitsi me probat, immunitatem ecclesiasticam esse ite iure Diuino , & humano Sileat igitur Guglielinus Barelatus, m & effati re rubastat, Clericos pcr totu . Orbem, quocumque ordine,vel gradu sint, non esse adhuc ullo modo ςxemptos , &liberos a potestate temporali Principum secularii in in quorum Regnis, Regionibus que vitam degiint,sed perinde ae exteri ciues sunt iis, biectos e sic in omnibus,quen ad politicam, & temporalem administrationem, ae iurisdictionem pertinent, inque. eos ius vitae, ac necis , sicut in caeteros subditos ad eiusnodi Principes pertinere dec. Cui quidem blasphemiae, praeter ea , quae Eminentissimus Cardinalis, & prudentissimus, omniqud semper laude cumulandus Eeclesiae Romanae Senator doctissimus Belarminus respondendo scripsit, n quae Gratianus e Sanictorum Patrum monumentis, Summorum Pontificum Sanctionibus collegit, o obiiciend a sunt; ex quibus satis superque constat, Imperatores, ac Principes Christianos subdere debere executiones suas c cclesiasticis Praesulibus, non prYserte i p vide quoque Carthar in ae disput. ubi eiusmodi argumenta, aliaque resellit. amobrem Dantes Aligetius cum in sua Monarchia ausus suisset affirmare, Imperium non habete dependentiam ab Ecclesia, post eius obitum ex hoc potissimum G a capite,
75쪽
capite, Bariolo teste, a tanqtiain haereticus damnatus sui e ; quem etiam refert V laterranus . b Licet hane Barioli attestationem tanquam erroneam reprehendant Nauarrus , e de Coquaeus d videndi i vide etiam Hieron. de Monte in suis quaestianibus . e Et omissa viteriori inuestigatione, an inquam haec immunitas sit de iure Diuino , an positiuo, licEt Tiberius Decianus f scribat; aut consideramus ius Diuinum propria, quod scilicet in Decalogo continetur, & hoc iure certe talis immunitas exprecεὰ non est concessa; aut vero consideram totus Dii. trium uti ius veteris Testamenti a Moyse in Legalibus, Sc C remonialibus p rςceptis datum populo Israelitico,de eo iure utique inuenta fuit, de concessa haec immunitas tana Ciuitatibus illis, ad quas dabatur refugium,quam Templo, bernaculo,& Αltari,de quibus supra diximus: cum tamen omnes ills leges, dc Cetrentonio veteris Testamenti per aduentum Christi sublatae fuerint, g 8ca Cluislo Domino nulla lex promulgata legatur prςter naturalis iuris prscepta, Fidei articulos, de Sacramenta, ut D Thomς monumenta b testantur, seruitur hanc im in unitatem Iegibus postea tam ciuilibus, quam canonicis ad similitu-inem prςdictarum legum veteris testamenti, dc gentium inuentam , de renouatam esse; nunquam ernim in Evangelijs,dc noui Tastamenti Scripturis id cautum, aut sancitum inuenies; immo volaterranus, i de Platina de Boniacio Pontifice huius nominis U. loquentes, hunc primum inter Pontifices statuisse assirmant, ut confugientes ad Ecclesiam immunes essent, quorum tamen dictis ne penitus acquiescam, qui supra de S Augustino, de alijs dixi, me admonenti Siquidem Bonifacius V. anno saluiatis si6. die a 4. Decembris, eodem Platina teste , Pontifex renunciatus est, clie vero 26.Octobris sa I. Pontificatus anno quinto hominem exuit; verum S. Augustinus quo tempore Eeclesiarum immunitas etiam vigebat circa salutis annum qoo. itauia oo. N. vltra annis ante Bonifacium V. in humanis erat. Ne tamen Volaterranum, de Platinam indefensos reliquamus, tantorum virorum patronum, Je aduocatum inueni Tiberium Decianum, fi qui animaduertendum scribit, priuilegia immunitatis Ecclesiarum ab Imperatoribus , non a Pontificibus concedi soli a ; quod a Constantino Imperatore sancitum legis, I de aliorum quoque Imperatorum hae de repromulgatas leges passim inuenies in Theodosiano, de Iussinianeo Codicibus, a Be- Iarmino m in responsionibus ad Barciatum, Joab Anastasio Germonio n ad saturi tatem relatas, ubi Peregrino, Othelio, de Scatino iuriunt in Patauino Gumnalio Prose ribus respondet. Q apropter dicendum erit, fuisse quidem ante Bonifacium V. immunitates Ecclesiarum ex Imperatorum Sanctionibus, ipsum vero Bonifacium . inter Romanos Pontifices primum in hoc legem dixisse . Sed postquam hae a nobis scripta sunt, legimus in Sacro Rotae Romanae Tribunali decisum, o immunitarem Sacrorum a iure Diuino fluxisse, praesertim quoad personas Diuino eultui addictas. Baronius p insuper scripsit, Bonis actum innovasse antiquos Canones , de De
Verum licEt haec veritas adeo sit altissimis defixa radicibus, ut nee frangi, nec quidem de suo loco quovis ventorum flatu agitari, aut moueri posse videatur; scribentium tamen licentia ed protracta fuit, ut iudices temporales propriae salutis immemores faciendo, dum Sacrae Inquisitionis timore illam omnino negare non audent , in desuetudinem tamen abiisse non dubitarunt in are, ut Iulii Clari verba desgnant, ρ ea potissimum ratione, propter ingentem scilicet numerum Melesarum, de frequentiam delit quentium, itaut de facili quilibet malefactor euaderet m nus iustitiae eum nulla sere sit via in Ciuitatibus,in qua non sit una, de quandoque pIures EccIesiae, ita ut priusquam capiatur, facillimὲ posset in aliquam earum se recipere; quod tamen esset contra mentem eorum , qui Ecclesiis immunitatem hane tribuerunt, non quidem ut essent asyli delinquentium,de speluncat latronum, sed ut praestarent refugium miseris , qui humana fragilitate, aut casu in aliquod incurrissent erimen . Haec Iulius Clarus; cui prςter alia multa , quς Diuus Ioannes Chri stomus μad Honorium , le Archadium Imperatores scribit pro liberatione Eutropii, qui ad Ecclesiam confugerat, obiicienda sunt. Propter bor cinquit tuendus era Eutropina,quo celestorum princeps fuit; in his enim oportet glori Dari Deumq&δd permisi eum in id necessitatu adduci, ut per ipsum ct virtus, quae inιII GH sne, miserieordia nostretur; virtus quidem, quod 1 tignatore diu tipplicem 'videt; misericordia vero ex eo quὰd protegiis plicem e Via enim fiant ornamenta Altaris
Ecelesta; iussunt vers Gristiana putatis ines gnia. Sed ni fas esse ivrier raprorem,
76쪽
atque inuasorem cunctorum intree Dei contingere; mis dioe dicas Mari me; quoniam quidem meretrix illa peccatrix pedes Cisi ii contigit, ct non ex eo opprobrium intulit Chri sed gna Virtutis eius elicuit tesue enim immunditia eius polluit eum, qui mundus erat ,sed puritas mundipurificauit immundam . Recordamini Unus nos esseseruos, qui pro bis, a quibus ad Crucem deductus est, dicebat. Pater ire sce illis, quia nesciunt quid faciant. Et postidem inquit Luid enim agendum e LI Gbr ii nis auellendus ne quispiam ab Ecclesia , ad quam paul3po H omnibus accedendum es , erendaquὸ Dominica Oratio, qua baepotissimum orabimus ; ct dimitte nobis debita nos ira,ficut er nos dimittimus debitoribus no Iris Non ergo patiendum. Ut is, qui in Ecclesias rauitstus rasperauerit. Hactenus Moannes Chrisostomus pro liberatione Eutropii . quem sceleuissimum fuisse constat, dum enim Consul erat, legem tulit, ne quis in Ecclesia tutus foret, Deciano, a de Ainbrosino b testibus: itaut iustum Dei iudiciuin si agnouisset, utique dixisset Heu patior telis Uulnera facta meis . Sed melius Regius Propheta. e In operibur manuum suarum comprehensus Hypeccator. Etenim ut Christianus quidam Poeta cecinit. i tibi bella mouet Genetrix sanctissima, non te Laedit, at ipse Dum tradicit ense caput. Calce ferit Himulum, nam se miser i se eruentatae. EVae , putat Lyimulo se dare damna, rapit; 'A ... Atque eadem patitur, quae rupi assis procella Alluitur rupes, frangitur onda minax. Fortior es Caelo, Cretamque er Terra peribunt, Aι tu Sponsa Dei tempus in omne manu . Videndus est etiam Batonius, d dum sancita in Concilio Triburiensi refert, moso Pontifice sedente. Ad horum igitur temeritatem, & ministrorum Curiae secularis audaciam re Fenandam , Gregorius XIV. Potit. Max. Constitutionem' edidit, e qua cautum est; Confugientibus ad Ecclesias.loca sacra, di religiosa, si publici latrones, viarum grassatores fuerint, qui itinera frequentata', vel publicas stratas obsident, ac viatores ex insidijs aggrediuntur . aut depopulatores agrorum, quiuὰ homicidia , 3e mutilati nes membrorum in ipsis Ecclesiis, earum Coemeteriis committere non verentur,aut qui proditorie proximum suum occiderint, aut assastini, vel haeresis, aut laesae maiestatis in per tam ipsiusmet Principis rei, immunitatem Ecclesiasticam non suis rara ri. Mibus casibus exceptis, firma remanet in aliis regula; nec ad alios casus, praeter expretis, etiam similes, huius Constitutionis dispositio extenditur, prout Farina eius , s N Falconius oconsulti responderunt, quorum doctrinam sequendam ess scribit Ain bro sinus. θVt autem non solum ea, quae in d. Gregoriana Constitutione continentur, sed causae omnes ad hanc immunitatem, & libertatem Ecclesiarum respicientes diligentius exquirantur , & matura deliberatione decidantur, san. me. Urbanus Vm. ex Eminentiss. DD. Cardinalibus, Romanae Curiae Praelatis, probisque, de doctissimis viris Congregationem, de qua huc usque loquuti sumus,instituit, statisque diebus,prout necessitas suadebit, celebrandam edixit. Quaedam etiam ad materiam immunitatis sacrorum , & Eeclesiarum satis eruditὸ pertractat Petr. Gregor. Tholo n. videndus; i sed integram, eruditamque tractationem tribus libris conclusam i6. Kalen Martii anno salutis is 89. absoluit Anastasius Germonius, quos, & alios supra relatos cupido indicasse lectori satis esia putaui. Haec demum non omittam, eonfugientibus quoque ad Crucis signum etiam in via Positum immunitatem esse concessam; nam in Claramontensi Concilio, Vrbano II. Praesidente, anno salutis Io s.eelebrato, legimus, a Baronio fi liis verbis relato. Si quis ad aliquam Cruram in via persequentibus inimieta eonfugerit, liber aes in ima Ecclesia permaneat o e. Crauissimas quoque poenas luisse violatores immunitatis Ecclesiarum, praeter alios scribit Baronius I videndus. Habes c tiam ab Inn ceritio Irr.& Honorio iii duas editas Sanctiones ad rem facientes : prima etenimm Henrici Constratinopolitant Imperatoris Constitutionem, qua cautiam erat , ut nullus posset de suis postessionibus in vita , vel in ultimo testamento aliquid Ecclesijs relin
77쪽
re linque re,damnat: secunda a vero legem pro immunitate, libertate, e iurisdietione ecclesiastica editam a Federico II. Imperatore confirmat, quas vide, si lubet. Sed an iudaei confugientes ad Ecclesiam gaudeant immunitate ; negatrud respondet Marquard de Susan b amplians iuxta magis communem, etiamsi confugiant ani
mo se conuertendi ad ridem Christianam.
Pro Deris Ritibus , O Caeremonis.
NEmo est tam rudis, tam seris moribus, vi Firmianus ait, e qui oculos suos in Coelum tollens,tametsi nesciat cuius Dei Prouidentia regatur hoc omne,quod cernitur, aliquam tamen esse intelligat ex ipsa rerum magnitudine, motu, dispos tione , constantia , utilitate , pulchritudine , temperatione: nee fieri posse, quin id, quod mirabili ratione constat, consilio maiori aliquo sit instructum, ad late tradita .rer Germonium d Quam quidem voritatem idem Firmianus e nedum ex Prouidentia, Mundi rectione , Prophetarum testimoniis probat, sed ex Philosophorum quoque, & Poetarum dictis illustrat; itaut qui hoe negare praesumpserit, stultus, Ninsipiens sit reputandus, ut Regius Propheta s cecinit. Dixit insipiens in cordesuo, non es Deus r & videndus est Germonius. gSed quonam pacto hominum credulitas seducta fuerit,ut honor, & cultus, qui soli Deo vero trino, de uni debetur, sacrilegorum , improborumque hominum , quand que etiam belluarum simulachris , idolis adhibeatur, idem Dirmianus i docet.' Hinc etiam deductum esse fatendum est, ut a Graecis, Romanis, Etruscis nedum libri quam plures, sed leges, & Senatusconsulta de ritu,& cultu falsorum numinum,& de rum editi, pro inuigatiquE suerint: Varro enim Abros quinque de rebus diuinis , &vnum de ludis in honorem deorum, dearum qito exhiberi sojitis : Ouidius libros sex Fastorumi Cicero libros tres de natura deorum,de alij quidem multi hac de re scripserunt, inter quos Manutius i quoque leges, quibus sacra serent, te ederentur ludi receniet. Sed quo ritu, quibusvὲ caeremoniis hostia apud priscos diis imo labatur, &quo modo fiebant sacra, quidque apud exteros, ne te multis detineam, Alexandrum ab Alexandro h videndum indico,id ad eum in annotationibus Tiraquci. quos quidem si legas, nihil ulterius in hoc tibi desiderandum puto . Antiquorum vero sacrificia iii quatuor partes diuisa fuisse, nempe libationem , imolationem, redditionem , litationem, scribit Rosinus: I & supra , m tria esse sacrificiorum genera dixit; alia muta, in quibus nulla inerant signa ; alia arguta , quae conspicuas, dc illustres notas exhibebant; alia denique regalia, quae vultum Brinnae, & s icitatis pollicebantur: quibus vero instrumentis hae in re uterentur; quot essent Sacerdotum species; quae Templa dicata; qui ludi diis ederentur , ab eode in Rosino n cognosce. Et quamuis Iudaei hac in re ab ipso Deo instricti, & eruditi, ut in libris Exodi , de Levitici videre est; ad hos tamen impios gentium ritus, in colendis , & venerandis idolis, desecisse, post multos scribit Villati an d. o Cuius rei ulteriori inuestigatione tandem omissa, gratiae quidem summae agendae sunt Domino Nostro Iesu Christo vero Deo, veroque homini, quod has tam crassas tenebras ac liristianorum animis Euangelii sui clarissima luce dispulit, dissipauit, extinxit; novosque ritus, caeremoniasquὰ nouas,quibus Ecclesia a Spiritu Sancto edocta, ex Apostolica traditione, de disciplina utatur, quaeue in Sacramentorum administratione, Divinis ossicijs, omnique Dei, de Sancioru m veneratione magnam Christiani populi cruditionem , verςque Fidei protestationem contineant, sacrarum rerunia maiestatem commendent, fidelium mentes ad altissimarum rerum meditationem extollant,& igne deuotionis inflamment , expulso vetustatis errore, conscripsit Quae quidem omnia ut conseruentur, instaurentur,&ad ipsius Domini Nostri Iesu Christi laudem, atque honorem in dies magis augeantur, Sixtus V. p Pont Max quorundam Cardinalium Congregationem instituit,& erexit r quorum numerus li-c Et tunc ab eodem Sixto ad quintum praefinitus esset. hodie tamen Summi Pontificis reseruatus extat arbitrio, ita ut de praesenti quatuordecim, 'o vltra intersint Cardiu
78쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XV. CONGREG. V. ss
Et quemadmodu olim in Romana Republica Pontifices de omnibus causis ad sacra pertinentibus , 3e intra priuatos, di magistratus, & deorum ministros com scebant , de sacris , quae scripta non erant, aut quae moribus non recipiebantur, Ie- , ges serebant, & consuetudines eligebant, quas omnium optimas iudicarent; & -- ne η magistratus , quorum curae sacrificia, deorumque cultus erat commissus, omnesque Sacerdotes examinabant, ut Dionysius Halicarnasi. a scribit: I ta Eminentissimi isti Ecclesiae Romanae Senatores, ut veteres ritus sacri ubiuis locorum , in omnibus Vrbis, de orbis Ecelestis, etiam in Sacello, quod Capellam vocant Pontificis, in Missis, Divinis officiis, Sacramentorum administratione, caeterisqu8 ad Cultum Diuinum pertinentibus a quibusvis personis diligenter obseritentur, inuigilant. Caeremoniae sexoleverint, eas restituunt, si deprauatae fuerint, emendant, Rcorrigunt.
De sacris ritibus. N Caeremoniis Pontificale potissimum, rituale, & Caeremoniale libros . prout opus fuerit, examinant, resorinan tque . oificia diuina de Sanctis, de Patronis, orationes, Hymnos nouiter compositos, siue emendatos recognoscunt, de Summo Pontifice consulto, permittunt. quod in Breuiario annis proxime elapsis, reme.Vrbano VIII. Pontifice Opt. Max. sedente , impressb laetum suisse,& seruatum scimus, atque videmus . Non modicam quoque curam circa Sanctorum Canonizationem , Festorumque dierum celebrationem, ut omnia scilicet rite,& recte ex Sanctorum Patrum traditi ne fiant, adhibere debent. Vt Reges, dc Principes, eoru mqtiῆ oratores, atque aliae personae etiam ecclesi
sticae ad urbem, Curiamque Romanam venientes pro sedis Apostolicae dignitate , ac benignitate honorifice more maiorum excipiantur, cogitationem suscipiunt, seduloque prouident. Controuersias de praecedentia inter Magistratus, quos laicos vocant, de Ecclesi sticas personas in Processionibus, aut alibi vertentes hcaeterasque in huiusmodi sacris ritibus, de caeremoniis incidentes difficultates cognoscunt, summari e terminant, oc
Primus autem inter Romanos Pontifices, qui titus, quos in consecrandis Ecclesiis,N Altaribus Romana seruat Ecclesia. Beatus Sylvester Papa instituit, ut sacra testatur historia: b nam etsi iam ab Apostolorum tempore loca suerint Deo dicata, quae a quibusdam oratoria, ab aliis Ecclesiae dicebantur, ubi collectae fiebant per una a Sabazi, di Christianus populus orare , Dei verbum audire . de Eucharistiam sumere solitus erat; non tamen illa adeo solemni ritu eonsecrabantur, nec in eis adhuc imis Titulum erectum erat Altare, quod Chrismate delibutum, Domini Nostri Iesu Christi, qui Altare, Hostia, de Sacerdos noster est, figuram exprimo t.
4nper Executione, O Interneratione sacri Coneis Tridentini. SAcrocinctum oecumenicum, re generale Concilium Tridentinum fuit a Pau
lo Ili indictum, canno is s. Indict. 3. die vero Dominica tertia Aduentus Domini in qua suit festum s Luciae.& 13 Mensis Decembris, ipsius vero Pontificis anno Ia. inchoatum , ibique eiusdem Pauli III. nomine praesidentibus Reuerendissimis Dominis Io. Maria ae Monte, Marcello Cervino, dc Reginaliado Polo S R E. Cardinalibus, atque Apostolicae Sedis de latere Legatis, quod ex eodem Concilio e innotescit. Eoque tandem post decimum octauum annum completo , illiusquὰ decretis, ac sanctionibus a Pio IV de consilio etiam, &assensu venerabilium fratrum suorum S. R. E. Cardinalium in Consistorio secreto confirmatis. d Facta etiam ab eodem Pontifice declaratione, huius Concilii decreta, in ijs, quae resormationem. , 3c ius positiuum tantum respiciunt, a Kalen- Mah is σε. ligare est pisse, de ad illorum obseruantiam arctare. e Tandem idem Pi is considerans, parum esse iura condere, de promulgare , nisi sit. iii ea debitae executioni demandari faciat, super executione, dc obseruantia eiusdem sacri Concilii Tridentini quorundam S. R.E. Cardinalium Congregationem, de qua nunc loquimur, instituit . finam . sic. r.
79쪽
Quam postea Sixtus U. a confirmauit nedum quoad ipsius Concilii executionem, sed etiam interpretationem . Tenentur autem huic Sacrae Congregationi praepositi proiviribus curare, ut huius Concilii decreta, 3e sanctiones ab omnibus inuiolabili ter sub excommunicationis latae sententiae,aliisq; poenis observentur, eodem Pio IV. Ab mandante; reseri rata tamen sibi, ac Successoribus Romanis Pontificibus declara tione dubietatum, si quae in executione dictorum decretorum , de literarum Ap stolicarum in hoc emanatarum emerserint. cCirca vero Censuras Ecclesiasticas , R excommunicationis gladium, non esse temere , sed mature stringendum , ab eadem Tridentina Synodo d sincitum legimus. Synodos Prouinciales tertio quoque anno , Dioecesanas autem singulis annis sa-ciendas prouideat. Decreta vero Prouincialium Synodorum ubi uis terrarum emanata, ut ea expendat, & recognoscat, ad se transmitti praecipiat. Patriarcharum, Primatuum , Archiepiscoporum , Episcoporum, qui Beatorum Apostolorum Limina certo, constitutoque tempore visitare tenentur, postulatata Daudiat, quae per se Congregatio potest, expediat, maiora vero Pontifici deeidenda V
Quae in Ecclesiis, aut eorum curae, ac fidei, cleri populique commissi morum disciplina seruetur, ab iisdem Praesulibus exposcat. Quaenam huius Tridentini Concilii decretorum in omnibus, praecipue tamen i ipso residentiae munere executio; quae piὸ consuetudines; qui omnium denique in via Domini progressus , inquirat, di infiniret. Literas ovoque ex praescripta formula in testimonium obitae per eos visitationis Iaminum SS.Apostolorum, iisdem Episcopis, & Praesulibus concedat. Praeterea reformationem Cleri, & populi nedum in Urbe, ac temporali ecelesiastici Status ditione, sed in uniuerso quoque Christiano Orbe in iis, quae ad Diuinum culeum propagandum , deuotionem excitandam , & mores Christiani populi ad prae- cscriptum eiusdem Concilii modum componendos pertinent, promouendi auctoritatem habet, ex praecitata Sixti V. Constitutione. Sed an huius Congregationis declarationes dicantur doctrinales, seu diffinitiuae,itaui ad illarum obseruantiam necessitatem imponant, affirmariue respondendum esse demonstrat Rodericus, e a Cherubino i ii Ore s relatus, addente quoque i, hoe eertissimum e sis , quia Summo Pontisce consulto procedunt. Quandoque etiam huius Congregationis Cardinales. si 'dubitationes in ipsius
Concilii interpretatione , quae arduae reputentur, Occurrant, Rotae Romanae decisiones, eodem Romano Pontifice consulto , requirunt ,& postulant; quod ex decisionibus sub nomine Cardinalis Seraphini collectis g innotescit.
Pro Erectione Ecclesiarum, Prouisionibus Consistorialibus. M Vitis modis in sacris Literis hoc nomen, Eeclesia,sumptum scribit Mosconitis:
b nos autem ipsius nominis in stigatione omissa, duplicem esse Ecclesiam, spiritualem scilicet, ac materialem dicimus. De spirituali Ioquitur Apostolus ad Corinthios scribens in lisc verba. An nescitis, quod Templum Dei estis , ct Spiritus Dei habisat in vobis λ Et ab omnipotenti Deo initio mundi ex carne, & ossibus sormatam,& Adam primum nostrum rarentem si iste sacra testatur Pagina. 3 Et hac Equoque omissa , de materiali Ecclesia non nihil dicendum erit. Neque tamen quis omnium primus inter Hebrςos , Gr cos, Latinos, aliasue barbaras Nationes Tcmplum, siue Ecclesiam aedificauerit, inquiremus; nam si quis huius rei desiderio tenetur, Polydorum Virgilium fi superiorum placito consulat: etenim qui Christi profitentur Fidem, quq ad ipsos pertinent Christicolas inquirere , & perscrutari debent. Cum igitur hςc septima, de qua dicturi sumus, Congregatio, super erectione Ecclesiarum a Summis Pontificibus Christi Domini in Terris vicem gerentibus ordinata suerit, de Christianorum Ecclesiis, illarum que primaeva constructione pauca
80쪽
NMITIA CARDINALAT CAP. XU. CONGREG. VII. 1
quaedam, ex quibus pertractandarum rerum. cognitio facilior habeatur, & legentium antini, mentesque per haec visibilia ad inuisibilia, e militanti scilicet ad triumphantem Ecclesiam pia meditatione tollantur, recensebimus. Sed ubi prin sim in Terris Seruatori nostro dicata fuerit Ecclesia, pro certo ponea re non ausim ; licet magna sit apud me S. Athanasi auctoritas, qui in Sermone de Imagine Domini nostri Iesu Christi, & de miraculo in Beryto Ciuitate prodito, post sacrilegam, & nefandam iudaeorum impietatem erga sacram Christi Domini Ima nem, relatam, subdit, hos agnouisse suos , te detestatos suisse errores , atque ad illius Vrbis Metropolitanum accedetes, per dies plurimos de disciplina eruditi Christiana, iam Cathecumeni triduano peracto ieiunio, ex aqua, & Spiritu Sancto regenerati fuerunt; post Baptismum rogarunt enixius Sanctum virum, ut Sinagogam suam Ecclesiam conseci aret in honore SS. Saluatoris Mundi; quorum petitionem minime aspernatus, Sinagogam illorum, quae maior esse videbatur, in nomine vitigeniti Pilii Dei Redemptoris Mundi consecrauit. Ex tunc itaque notanda sunt haec per dia uersas Orbis terra nationes,&prouincias mos inolaeuit, ut Basilicas plurimas, vel Oratoria Pontifices Christianae legis in honorem Ss Saluatoris Mundi condere,& dedicare non desinant doc. Ex quibus verbis in volumine Conciliorum generalium relatis, a colligendum esse videtur, hanc fuisse primam Ecclesiam in honorem Sanctiss. Saluatoris erectam, & dicatam , & ex quadam honesta illatione nulli alteri prius a Christi Fidelibus dicandam futile Ecclesiam , quam Saluatori: ita enim Constantinus, qui primus ex Imperatoribus Christianam Fidem amplexus est, Latera-nensem Basilicam, quae prima Vrbis, & Orbis dicitur, Ss Saluatoris appellari voluit, Paronio teste , b qui tamen scribit miraculum supra narratum in Beryto erga Christi Domini Inragi non euenisse anno salutis 66. s. Idus Novembris : & refert Ciac-con. in vita Pauli I. Et hanc Christi Domini Imaginem esse, quae modo in Ciuitatera Lucana summo, debito tamen honore colicur: idem Baronius scribit e sub anno
Coniectare tamen licet, valde veritati consentaneum videtur, ubi iudaeorum . statini in Coelum ascensi, & tyrannorum postea contra Apostolos , & Christicolas nondum peruaserat: sestitia, ab iisdem Apotholis, &Discipulis Ecclesias aliquas, seu nugis Oratoria aedificata, aut quae primum daemon una fuerant, Christa dicata luisse ; in Aethiopia scilicet a Matthaeo, in India citeriori a Bartholomaeinaut in hyinia ab Andrra, quorum praedicatione ij gentibus Christianae pietatis lux . ab initio affulsit. Neca fide abhorret, aliquam Aedem suisse principio a Iacobo His rosolymis Deo dicatam , qui ibidem primus ad Hierosolymitanae Ecclesiae Episcopa tum, ut Eusebius d ait,il Seruatore,& caeteris eius Apostolis delectus fuerat; seditque Baronio teste e annis 2ς. sed valeant externa, & quae Romae gesta suerint, perqui
D Porro ante Pium pontificem huius nominis primum Ecellasias in Urbe constructas non a pueuio, licet Hyginus, qui Pἴo, i nullo intermedio praedecesserat , ubi primum . renun ciatas est, clericorum ordines prudenter per gradus distribuisset, aedistinxisset, ut i ' unoquoque Titulo, seu Presbyterio partim Cardinales, parum qui Cardinalibus subessent, populo fideli, eum res ipsa postularet, ministrare deberent e instituitque ne fine Missae celebritate Templa, & Oratoria dedicarentur , neue
numero auge litur,minuerenturve inconsulto Metropolitano, vel Episcopo vetare rit etia,ne trabes, tigna,reliquaue materies ad fabricada Templa congesti, in prophonos usus convertereritur, posse tamen ad structura alterius Templi, concedente Episcopo, transferri; licet inquam haec ab Hygino sancita reserant Ciacconus, & Platiana in eius vita, quae Templorum, Ecclesiarumue structuram suo tempore , & forsan, antea sui me demonstrant, nihil tamen huius rei certitudinis habetur. Constat etiam, acletum Pontificem amici salutis ios Beati Petri memoriam constrii xisse, di Baronius, i dum verba haec declarat sic ait. Pra m moriam nonnisiaedi sis Liructuram de gnari eonsat, quam olim antiquitas et statius dicere mes fiam consueuit. H c Baronius Postmoclum vero a pr dicto Pio anno Christiane salutis 16a. Praxe-dis Sauctissim ς Virginis rogatu in Thermis Nouati Ecclesiam constructam,& dedicatarii , eodem Baronio teste g in hec verba. Eodem tempore Vireto Domini Pr accepta pote Hate rogauit matum Pium Episcopum , ut in Thermis Nouati, g α iam in Usti non erant, iam dedicaret, quia in eis aedificium magnum, oct