장음표시 사용
21쪽
Non in Dialectica placuit Deo saluum facere pO . Pulum tuum, Regnum enim Dei in simplicitate
Fidei est, non in conteiri Ione ter mouis.
Iuod autem de uno Aristotelo dixi , idem de alus dieυ. Omnis Philosopbia adversatur Re togioni, neque ullus fuit haereticus , qui non ali-ιμi Philol opborum sectae errores suos debeat. Origener, o Valauti s Pissionicite: Marcion Stoicae;
intius , Eunomius Peripateticae, ut narrat Epi-
banius ba-esi 76. , e e ui etiam faucibus virus svum bausit Berengarius , quod in Sacratisimam Eucharistiam evomuit, ut bisoriae te stantur . Iure
igitur Theologus Nazianzenus oratione VII. con
queritur ; Pyrrhonis inllantias, Chrysippi Syllogismos, Aristotelis pravum artificium , & ficundiae Platonis praestigia male in nostram Ecclesiam irrepsisse, tamquam Aegyptia quaedam flagella. Sed bis non amplius immoror, uς quae ab aliis lato exagitas a funt. lII. Posuletur animas non tumidus , ct ampum fus, Won contumax , ct refractarius, qui quo velit spere plinquet m oportet contra monitum Pauli ad Romauos XII. In omnibuς profect) modus
est servaudus ; ac praeter omnia in Divinis , inq*ibus veritas investigari non potest, ς periculosa est conjetfura. Passim uerb Sancti Patres de haere disserentes utuntur exemplo ignis, Solis, ut qui causit . Hesdichius lib. II. in Levitit vicop. 6. non propius ad ignem accedit, ita qui de . Deo disputat . S. Bolitis homilia 29. ait : Scire debemus , ει quae dicenda , & quae tacenda fiunt, nun omnia lingua proferenda, ne mens, elut oculus
22쪽
iis totum solem intueri voletis, lumen etiam illud, quod iam habuit , amittat . Hinc prudenter E. Uucti s monet in Enchiridio cap. II. sutit quaedam quae itescire, luam scire, sit melius. idem elegantus is verbis expressit S. Prosper iuearmine δε Ingratis . Multa etenim benδ tecta latent, nescitaque prosunt, Dum mala lueta Fides quaedam dilata mo-
Sulli im, & nullo ignorat non edita damno. Tandem so Auimus Theologi aequus , candidus, non diuus, non nι fficilis : Catholicae enim veritatis non ea e s causa , ut post geometricis rationibos demonstrari r I d quisque costientus es. δε- bear ,fl in eaptivitatem redigat omnem intellectum in obsequium Chri sti . Si enim in phasieis, rhi causa, tu quibus nulls jactura est , argu mentis qnibusdam vix probabilibus , absque ulla dubitatione . vel ter iversatione acquiescimus; cur in rebus Fidei , unde salus aeterna stradet , vel nunquam de Miura catamitas , non summam ad-hrbeamus sidem Z ignorat cMercator an, ct ubi
At India, seli tantum homini dicto Mensis
4 ε . l . a . - navem mercibus implet
Ad summum latus, & tabula distinguitur
Gum igitur caput suum tot periculis ob - Δ 3 sient
23쪽
6ctent homines spe temporalis lueri, secuti hominis
em , qui mendax es; cur ubi de perpetua felicitate agitur non aures commodent Verbo Dei. qui Oeritas es 8 Oportet itaque in re maximi momenti , ct unice necessaria , in qua pers sio tu- tu a es, haesitatiosummum habet discrimen, σ
extremam perniciem , aequo animose gerere, Non
quaerere in si irpo νodum , sed intellectum captivum dedere in obsequium Religionis, si inculcat lo solus.
24쪽
Opica i3icuntur loci, seu fontes, unde argumenta desumuntur, ut Rhetoribus,ta Dialecticis exploratum est. oportet autem, priusquam cum hostibus Catholicae Fidei congrediamur, ut statuatur , quonam armorum genere utendum sit, ne Puerorum more, paleis Pugnare videamur,mve possint adversarii ictum deludere, sed eum sustinere cogantur.
Et loci quidem Theologici apud Scholasticos multiplices sunt, Scriptura Sacra, Traditio, Concilia, iudicium Romani Ponti scis, Ecclesiae Catholicae consensus, Auctoritas Patrum, Auctoritas Scholasticorum , Historiae , & humana Ratio, utquumque tamen ipsi inter se definiant. uod attinet ad rem nostram, quum non omnes hi loci eandem vim habeant, nec idem pondus, imo in magnam partem sunt controveis; idcirco nequid nobis iumere videamur, quod Sectarii eΚ-sbitent, ut neque probatum , neque contesta tum ; dicimus duos esse locos, qvcs ipsi vel inviti admittere coguntur, Scripturas scilicet Ca nonicas, de Conseia sum totius Ecclesiae, quod nos Traditionem appellamus . An autem consensus
iste satis probetur per auctoritatem Concilio-A rum,
25쪽
8 INsTITUTIONEs THEOLOGIAE um, Sapctorum Patruin, & Summi Politi sic s, hoc in conseo versia est positum , & suo loeo displuaturi sumus. De singulis autem eii in specie
S Acrae Scrip turae duabus partibus continen
tur , Vetere ,& Novo Testamento . Quum . enim uili versu meoium argumentum fit lapsu hominis , eiusque reparatio per Missiam; qua par te Iuli sitas , svh Christus a Deo promittitur, αJudaeis venturus significatur, ereditur, expce avtur , dicitur Vetus I est amentum . qua vero nunciatur ejus ad tentus, lexque sanctior praedica- . tur, Novura dicitur. Ita Paulus ad Galat:as 'scriptum est enim : Iuoniam e Ibraham dtiositos habuit unum de an Π:a , ct tinum de libera o quae per allegoriam dicta: Haec sunt enim duo Te sta menta . Quoad vetus Testamertum k supervacaneum puto hic impugnare haeresim Marcionis, Manichaeorum, & Albigensum, qui dicebant, eos libros a quodam malo Deo dictatos ; esset enim hoc cum umbris conflictari : quum iamdudam exoleverit hoc mon1hrum erroris, quo nihil stupidius. Quo enim pacto potest quis admittere Novum, respuere Vetus Testamentum ' quum in asso sint quam plurima, & praeclarissima huius testimonia , ut ex allato Apostoli loco , & aliis
esuidem liquet, & Christus idem ait Lucae ultimo
26쪽
L I E E R I. stimo versu 44. Necesse es impleri omnia , quae
scripta sunt in lege Mosi , ct Propbetis , ct Vase
mis de me. Haec autem ultima verba confirmant, divisonem illlam ab Hebraeis factam, Librorum Ueteris Testamenti, in Legem,' Prophetas , & Hagiographos . Legis nomine intelligitur pentateu chus , seu quinque illa volumina , Geness, Exo dus, Leviticus, Numeri , &. Deuteron Omium . Prophetarum libri dicuntnr Iosue , libri Iudicum , Ruth , Regum , Isaiae , Ieremiae, Eete- chielis, & duodecim Prophetarum minorum .
Hagiographi sum liber Job , Psalmi , Proverbia. Eccles ais es , Cantica , Daniel , Paralipomena, Esdras, & Iuther . Quamquam non omnes, qui in Canone Ecclesiae recensentur , admissi fuerunt in Canone Hebraeorum, ut Sapientia. Ecclesa
sicus, Tobias, Iudith , Machabaici, de quibus
Cpportunius infra . N omine autem Canonis intelligimus Cullectionem, seu cathalogum sacrorum Librorum, ue olim in Ecclesia Canon appellabatur Charta illa , in qua Clericorum nomina descii pra erant, ut notat Alba spinaeus in Canon. H.Concilii Antioche ni . Hebraici autem Canonis auctor, fertur Esdras: qui libros sacros in unum corpus redegit , at quΘ Ordinavit , ut tradunt Tertullianus lib. diphabitu Mulierum , Clemens Alexandrinus lib. I. Stromatum, Irenaeus , & alii. Falsum tamen puto , quod quidam docent, ab Esdra , absques ullius exemplaris ope, sola inspiratione Divi ill dictatos fuisse omnes t.bros sacros quinque viris, qui per quadraginta dies eos, celeritate admira-
27쪽
Io IΝsΤI TIONEs THEOLOGIAE . omnes exaraverunt, postquam in Captivita
te Babylonica, de vastata Urbe, incensoque Tem plo, cuncti perierant Codices.
Falsum inquam: neque enim omnia eXem
plaria in Templo erant, quum a Chaldaeis com-hustum est , neque credibile est, nulla privata exemplaria servata fu isse , saltem a piis vi is , Ezechiele , Daniele , Jeremia, vel ab ipsis F., ira, aut a Levitis, quibus lex Dei cordi erat . Hoc igitur sensu dicendus est Esdras auctor Canon sJudaeorum, quod quum esset scriba doctus , col.
latis inter se pluribus exemplaribus, emendavit textum ab erroribus, qui per imperitiam , vel Per oscitantiam Scribarum in eum irrepserant.' , Librosque. sacros ordine digessit , quo repetiuntur . Et licEt priorem sententiam suadeat caput decimum quastum in fine libri IU. Esdrae , nemo tamen ignorat, eum librum cum praecedente , ab Ecclesia non recipi, ut Canonicos. Quoniam vero plures h recentioribus Heterodoxis conati sunt, quorundam h Libris Sacris genuitatem, & veracitatem oppugnare , ut
auctor systematis Praeadamitici, Thomas Hobes Anglus, & omnium pessimus, Benedictus Spinoeta in suo tractatu Theologico politico, quibus praeivit Aben Eetra Iudaeus ; opere pretium est. Catholicam sententiam adstruere , & hostium. argumenta refellere , initio sumpto e libris Moy
28쪽
PROPOSITIO PRIMA.Libri Pentateuchi veraces sunt,&Divini, ab iplo Moyse descripti.
ΡRobatur prima pars, quod sint Divini, quo
illud simul evincitur esse Veraces: quod enim est a Deo mendax esse nequit. Primo illa historia est verax , quae confirmata est veris miraculis r huiusmodi autem est Pantateuchus o si negas, jam statuendum est. Moysen fuisse imp storem, quod esse incredibile, haec suadent ar , gumenta . Primum: miracula Moysis non erant, obnoxia illusioni, ni est mors repentina omnium Primogenitorum Aegypti, divisio Maris rubri, productio Ranarum , quae invaserant omnium AEgyptiorum domos ,& locustarum, quae depopulatae sunt eorundem agros, Columnam igneam noctu praelucere ambulantibus , dehiscere terram,oc viventes absorbere homines, &c.; ex quibus consuevit Moyses argumentum sum ei e Concionum , quas ad Judaeos habuit, ut scilicet ipsos testes oculatos, potentia Dei ad ejus cultum
Quod si dicas, etiam Magos Pharaonis prodigia patrasse: contra est , quod , ea tantum fecerunt , quae ex viribus naturae fieri poterant per occultas artes, & Magiam , quae apud AEgyptios florebat. Unde quum Aaron iussu Dei,virga pereusisset pulverem , qui versus est in Sciniphes, tentaverunt Malefici idem facere incantationi bus, nec Potuere: unde covii fiant confitet Phara-
29쪽
t1 INsTITU Tio NEs THEOLOGIAE Pharaoni: Digittis Dei es hic, ut habetur Exodi VII l .versu i 9.; Adde, quod si omilia portenta Moysi Magi aequd patrare potuissent, nulla ratio adducere debuit Judaeos, ut Moysi potius ,
quam ill :s Crederent, & cum lummo vitae periculo mandatum Regis spernerent. Praeterea dillacile est imponere multitudini, in qua iant prudentes homines , de lagaces diffici le : per longam annorum seriem : tempus enim , ut experientia constat , omnes dolos , ocfallacias detegit. Dissicile id fieri ab homine le-
vero, Ec relatore , qui Hebraeis, non solum non adularetur , nec iii dulgeret quidquam , quales esse impostores soleni ; sed ipsis passim . exprobaretur ingrati animi vitium , incredulitatem, blas hemi Is , seditiones, idololatrias ς imo uno die corum fere viginti tria millia delevit . Exo
I l. Probatur . duum omnis propnetica facultas a Deo iis , & ipsi Gentiles conoedunt , qui vates futurorum praescios, Divinos vocant. ratius II i. 'amae inum , o de XXIX. Prudens se, turi temporis exitnns. Caliginosia nocte premit Deus . sequitur eos libros csse Uivinos, ubi sunt plures Prophetiae opere completa : tales Autem sunt libri Moy iis, ut G μ ne sis XLIX praedixit Jacob Regnum in Tribu Judae . Christi vero per multae sunt praedictions s , tum in verbis, tum in rerum figuris . Est en uri Prophetia duplex, per verba scilicet, & per si ut notant Hieronymus in eaput XIX. Ieremiae , & Gregorius Magnus homilia in Evangelia l omnia autem in figura
30쪽
L I 8 E R L ιν contingebant Judaeis, ut ostendit Apostolus. Sed
hoc argumentum, quum latissim. Pateat,& a non nullis Sancti Patribus luculenter tractatum si , ut ab Origene lib.IU. Periarchon cap. I. , Augusti rao Xll. de Civitate cap. io . , & aliis, illud persequi e re nostra non erit; quare vos ablego ad Petrum Danielem Huetium in demonstratione
Evangelica proposit. VI. g. T. Secunda Pars probatur , quod scilicet genuini sint, & ab ipsis Moyse scripti . Ille dicitur genuinus liber, qui consensu omnium gentium illi anctori tributus est, cuius nomen Prae fefert . Neque enim alia ratione scimus libros de Oratore a Cicerone esse compositos , Aeneidem esse opus Uirgilii omnis autem aetas credidit, Pentateuchum a Moyse scriptum fuisse ita enim Iudaei Moysis coaetanei successbribus tradidere, eaque traditio constanter in Synagoga perseve IaVit, ex qua eam accepit Ecclesia Christi a suis incunabulis, unde & nos in eadem fide manemas. Hos etiam libros , ut Moysis parta magno' vere Gentiles, Nicolaus Damascenus Augusti sa- miliaris in historia universali , Dionysius Longinus, Porphyrius, aliique innumeri, quos Vi de re eis apud citatum Huetiam proposit.IV .ca P. a. et unde Iuvenalis Satyra XIV. Iudaicum ediscunt,'servant , ac metusae IussTradidit arcano quodquumque volumine Moses Praeterea ex probatis, libri Pentateuchi vera
ces sunt , & Divini : sed in ipsis traditur Moyses eorum auctor . Exodi XXIV. 4. scripsis autem Moses universos sermones Domitu , & veri. 7