장음표시 사용
41쪽
a4 INsTITUTIONEs ΤstgOLOGIAEginta Interpretibus Graech versi . Nec obstat, quod ludorus libro VI. Originum cap. a. scribit, secundum librum Esdrae apud Hebraeos non haberi , sed inter apocvphos reaici . Didicerat
. eitim ille ex Hieronymo, apud Hebrae Us Esdrae, oc Nehemiae sermoties in unum coarctari, quod& Isidorus fatetur : sensit itique alios libros , qui lub nomine Esdrae serebantur , II. illis , dc IV. non esse in Canone, sed apocryphos censet i. Tobiae liber in Canone Hebraeorum non est.
Hoc autem ejus autoritatem non con Pellit . iam licht Esdras Canonis autor studiosus fuerit, ει diligens, non potuit tamen omnes gentis suae . historias, & veteris memoriae monumenta h po polaribus suis scripta , colligere : Iudaei enim li- .cet Patriae , libertatique restituti, eo tamen tem pore maximis rerum dissicultatibus premeban- . tur ; quum autem postea repertus est hic liber ab
aliis, non potuit locum habere in Canone iam clauso , & obsignato . Idemque dicimus de libro Iudith: unde Athanasius in Synopsi eos recenset inter libros, qui non sunt in Canone , sed leguntur. Idem de libro Sapientiae, Ecclesia sti ei, & Machabaicis dictum est. Probabile autem est, Tobiae librum partima Tobia Patre , hoc est priora duodecim capita, partim a Tobia Filio, hoc est, usque a finem,
conscriptum fuisse , quo e est constantior Inte Pretus sententia . Duos autem ultimos versus, quibus Tobiae filii mors continetur, ab incerto autore , vel ab aliquo ex Nepotibus adiectos putant . Suadetur hoc eX cap. XII. ao. ait
42쪽
L I E E R I. as, erum Angelus Raphael : Vos autem benedicito Deum , narrate omnita mirabilia ejus . In Graeca versione est; Scribite in libro quaequunque
. Historiae Iudith incertus est autor , & inincertum tempus . Censet autem Petavius lib.XII. de Doctrina Temporum cap. 16.post Bellarminum& Suarium , hoc factum incidere in tempora Manassis Regis Iuda . Quod autem Grotius conatur ostendere , hunc libium esse meram parabolam,ti Iudith esse gentem Iudaicam, Bethullam Templum Dei, Gladium Iudith preces Sancthrum .
. Nabuchodonosor Diabolum,&c.,repetita est cantilena ut heri , Chytraei , aliorumque Νovatorum, qui historiam Iudith poeticum sigmextumst tragaediam appellant; At si Iudith ad Hebraeam
gentem allegorice signiscandam assumitur, curd citur uxor Manasses, filia Merari/Holophernis nomen Grotius ex Hebraico derivat; sed Petasicae est originis, perinde ut Iiffernes , Inta fernes , Pharnaces, &c.: non igitur haec hmb clica est, sed .vera X narratio.. Dubius quoque amor est libri Ester. Epiphanius, & Augustinus liba VIII.de Civitate Dei cap. 36. Esdrae adscribunt. Eusebius in Chronico recentiorem putat. N onnulli a Mardochaeo seriptum volunt, inter quos Clemens Alexandrinus lib. I. Stromatum t adferunt verba illa ca Pitis IX. vers. ao. : Scripsit iraque Mardocbaeus omnia haec, or lite is comprobe a misit ad Iulida s : & cap. XII. 4. Sed Mardochaeus rei memoriam literis tradidit. Sed haec potius contrarium probant ; quomodo enim , potuit Mar
43쪽
a6 INsTITUΥiONEs THEOLOGIAE dochaeus scribere, se scripsisse librum, misi me ad Judaeos, ab iis susceptum, & omnia in eo mandata peracta sitisse δ oportuit, priusquam hae et omnia sierent, librum fuisse scriptum . Talma- dictae putant. est e opus Synagogae magnae . Quidvis dicatur , modo salva sit libro autoritas i Nam & in Canone Hebraico locum habet, & in eo fit mentio Festi Phurim, fi vh Fortium , quae etiam solemnia Amanea , &:Mar -cbaica dicta sunt, eaque diu a Judaeis obl rvata fuisse testatur lex Iudaeos 18. Codic s Theo dosiami de Iudaeis. Quis enim , nisi insanus, credat Festum diem, & Anniversariam celebritatem profluxisse ex tragicomaedia, ut Lutherani qui dam loquuntur , eiusdem vecordiae sectatores innabaptistae, qui historiam hanc fictitiam esse ag hitrantur ξ Dictus autem est dies Phurim , voae Pbur , quam non Hebraeam, sed Persicam esse notat Aben Ezra , significatque sortem , quia Aman Judaeorum hostis miserat sortes in Urnam, qua perderet, ac deleret Iudaeos; quum autem
Esther Regina suaisset Assuero fuit hic Cambises
Rex Persarum , ut ex Iosepho colligit Petavius lib. IV. Rationarii temporum cap. I. ut revocaret Edictum de occidendis Iudaeis: sestus dies
ejus memoriae celebrandae causa institutus est , seu potius Bacchanalia Iudaeorum , ut ait Pater Lamy in Apparatu Biblico lib. I. cap. 6 Liber Iob certum autorem non habet , sed quot sunt Interpretes, tot sententiae . Verisimile est, eum I Moyse scriptum ad solatium Hebraeorum,quum Aegyptia servitute Premerentur;
quod praeter Rabbinorum doctissimos, admisisse
44쪽
L' 1 a E R I. a Tvidetur Hieronymus in Epistola ad paulinum, ubi sacros libros receniens, post Pentateuchum subiicit librum Job ante librum Iosue. Anabaptistae
censent, huius operis fictum esse argumentum, ad exhibendum Israelitis invictae patientiae exemplum ; quae opinio Religioso homine indigna est. Credibile tamen est, hanc etsi veram historiam, i, poeticὶ tamen a Moyse suisse descriptam. Quum enim bona pars verfibus constet; quis sibi peri suadeat Job, in maximis animi, & corporis eruciatibus uxorem, & amicos versibus alloquutum fuisse aut illos, virum tot malis oppressum m ttica oratione alloquutos ἰ i. Porro libri antiquitas ex eo colligitur quod in multis Scripturae libris fit ejus mentio, in libro Tobiae , in Prophetiam Eetechielis, & alibi . In novo Testamento citat illum Apostolus. I. ad Corinthios III. I9. dum ait Sapiea, ita hunis mundi stultitia esi apud Deum , Scriptum est enim i Comprehenaeam Sapientes in ossu. tia eorum . Qui locus est apud Job cap. V.
13. Qui apprehendit sapientes in a sutia eorum . Et Iacobus in Epistola cap. V. I s. Sui
- ferentiam Iob audi is, ct finem Domini vidistis ,
quoniam misericors Dominus, ct miserator. Psalmorum librum ab uno Davide suisse compostum, censuere hrysostomus , Theodo- retus, & Ambrosius; adeo ut Philastrius Blix ten-ss Episcopus inter haereticos locet eos, qui cCntra sentiunt . De ea tamen re quidam dubita. runt, ut Augustinus' alii express h fatentur, non omnes Psalmos a Davide scriptos esse, ut Atha -
nasus, Hilarius , & Hieronymus, qui in Epistola
45쪽
Psalmos David inbitrantur , Cr non eorum. πο-
minibus injsripti fiunt. Probabile autem est , hos Psalmos , quos Esdra collegit, & ordine digessit, est e reliquias ingemis numeri Psalmorunt , qui a plurimis viris piis, ab usque tempore Μον- sis , & fortassh ante Diluvium compositi, asservabantpr in Tabulario Templi, & quo a Chaldaeis incenso perierunt. . Apparet enim ex Sacra Ρagina , Salomonem supra quinque milia carminum
COmplurea.Jautem Psalmos alium a Davide
autorem habere , argumento i est principium
Psalmi 136.super sumina Baistonis isiu sierimus ,
sevi,sus , quum. ν Gordaremur Sion . Qui Ieremiae temporibuς convenit, ab eoque scriptus videtur . Plalmus i quoque 64. hunc titulum Praesert : Cantuum Ieremiae , or Ezecti lis populo transmigrationis , quum inciperent exire . Jeremias autem, Davide quingentis fere annis iunioe est . De captivitate Babylonica etiam loqui videtur Psalmus 78. Deus venerunt gentes in hereditatem tuam , polluerunt Templum sanctum etiam . De liberatione vero, Psalmus Ias. In convertendo Dominus captivitatem Sion , &C. Censuit quidem Aucustinus lib.XUII.de Civit cap. I . haec a Davide per vaticinium indicata. Sed nulla est necessitas. recurrendi ad miracula , illaque opinio praeferenda 1 emper Videtur, quae rotionibus pugnat ei, quae ad prodigia , & Prophetiam recurrit.
oppones. Ait Christus Lue e XX. 42. Et ipse David dicit in libro Psalmorum. Dixit Domiηas
46쪽
L i a E R I. asDognias mes, cte. : viae tur ergo totum Psalterium Davidi tr; huere . Reli ondeo,Davidis nomine librum inscribi, quia David PIalmorum delectuna, & nausicum instrumentum prae omnibus adornandum curavit ἡVel quia praecipuam ejus triri partem ipse condidit. Sic volumen Epistolarum , quod Cicer ni tribuitur. plurimurum continet Epistolas , illius tamen nomen gerit, quod m ximam partem scripserit, vel quia licet liber non sit ibi ius Davidis , ille tamen Pi almus centesimus nonus ,
quem Christus citat, Davidis est , adeoque alta Ipse David dicit in liho Psalmorum. Secundo oppones : in calce Psalmi II. legitur : Defeerunt laudes David. sciι Iesse . Igitur sequentes Plat mi Davidis non sunt , sed tant om superiores. Praeterha II.Regum XX lI.quum cecinis et David Psalmum : Diligam te Domine fortitudo mea, qui est Psalmus IT. : eo Completo ait historicus initio capitis XXIII .Haec autemsine verba Daviae novisma . Ergo David non plures, quam decem &septem Psalmos lucubravit. Respondeo ad primum . Illud Psalmi 71. extremis tempor bus , Davide compositum fuit .se, quum jam iam moriturus, Salomoni Regnum traderet; at ordo Psalmorum non est ordo tem porum et fortasse enim Esdras sequutus est seriem, qui Psalmi in Templo canebantur, prout Vel anniversariae Festivitates, vel sacrorum ratio pOstulabat . Ad secundum dico , annotationem illam historici , haec fune verba David vovissima , non pertinere ad antecedentia , quasi ille Psal- Inus fuerit Davidicorum ultimus , sed ad se
47쪽
3o ΙNsTITUTIONEs THEOLOGIAEquentia, ut ex lectione fit manifestum. Proverbi .rum liber Salomonis est , non tamen omnes Parabolae in eo continentur fuerunt enim tria millia, ut habetur III. Regum Ulaoquu-sus est quoque Salomon tria millia parabolas . Quamquam Hieronymus iiiuuaestionibus Hebrai cis Putat, constare hunc librum versibus 9 I S., ita quibus continentur tria millia Parabolae , quod amen aliis non est persuasibile . Neque vero omnes Parabolae, quae ibi reperiuntur Salomonis sunt. Sic enim incipit caput XXV. Hae quoquσParabolae Salomonis , quas transuleruiit viri Eze
chiae Regis Iuda, & cap. XXX. congregantis filii
Vomentis ; quae tamen ita erant transferenda
verba Agur filii lacliae , qui fortasse fuit Hem:
braeorum Magister,sub sequio i ibus Regum tem-'Poribus . Ex hoc loco putant Hebraei, Aristotelem multa decerpsisse. Librum Ecclesiastes Talmu distae adscribunt Ezech ae, Grotius Zorobabeli; quod nihil aliud est, uis Herculis cothurnos aptare infanti ; est enim liber Salomonis, neque potest alteri ab il- lo convenire, quod dicitur ibidem cap.I.ver. I 6. Locutus fum in corde meo, dieens: Ecce magnus
lectui sum, O praecessi omσes Sapientia , qui
fuerunt ante Ierusalem . Multa quoque sparsa in eo inveniuntur de eius gloria , divitiis , &potentia , quae in Salomonem ita quadrant, ut expressius notari non potuerit: nam ipse Deus fatetur III. Regum cap. III. I a. & I3. se dedisse Salomoni sapientiam , opes, & gloriam. supra eunctos alios Reges, qui fuerant, quique s
48쪽
L I B E R I. 3 Lutherus in sermonibus Convivalibus temulentiam suam aperte prodit, dum inquit: Ecclesiastes Liber nullam habet perscctam sententiam . equitat in arundine longa ,sistit ct egυ dura eram in Monaserio . Quid enim gravius illo exordio Dixit Eccletiastes, Vanitas vanitatum , ct omnia vanitas. Quid illa peroratione Sanctius p Deum time , ct mandata ejus ob serva , hoc est enim omnis homo . Satis est librum inspicere , ut quis
sacrum esse, & , sapientistimo virorum esse coninscriptum manifesth intelligat , ut obiervat Belin larminus libro I. de verbo Dei cap. s. Cantica Canticorum a Salomone adolescen te composita, censent Hebraei; unde proverbium apud ipsos , Iuvenum proprias esse cancilenas , G-rorum parabolas , senum sermones de vanitate rerum . Quidam haeretici, qucs memorant Theo do retus, de Philastrius , quibusque acc. meruite
Anabaptistae ,& Sebastianus Castalio , hunc librum profanum putant, non Dei Spiritu , sed cupidinis assia tu scriptum , in eoque nihil aliud.
quam colloquia amatoria Salomonis cum uxore,
Pharaonis filia, eXhiberi. At qui constat inter pios, & sanctos homines. quae ibi dicuntur, mystich de Ecclesia dici,quam Deus er Incarnationis Mysterium sibi sponsam
elegit . Neque eia: m certae foeminae convenire possunt, quae ad ejus sormam laudandam arce Di erunt. In cap. VII. Cerout tuum ut Carmelus . Nasis sicut Turris Libani . Cιllum Turris eburneae, Oculi sicut piscinae in Hesebon, dentes ut grex ovium, ere. Et quamvis quaedam de Reeitia dicta vide
ri possint, ut : Iuam pulcri sunt gressus tui in
49쪽
ut cap. l. Filii matris tuae pugnaverunt contra me , posuerunt me custodem in vineis : vineam
meam non custodivi. Idem, Abi ps vestigia gregum , ct passe baedos tuos juxta Tisbernacula pa-sorum , & cap. U. invenerunt me custodes , qui circumeunt civitatem: perculserunt me , ct vulneraverunt me . Quibus significatur , non hic de foemina ium amoribus , sed de divinis arcanis sermonem haberi, Liber Sapientiae, neque in Canone Hebrae Orum receptus fuit, neque Hebraich scriptus extat, sed Graech dumtaxat. Existimarunt quidam a Philone Iudaeo scriptum fuisse , ut notat Hieronymus praefatione in libros Salomonis . Credendum est ex sententiis Salomonis ab aliquo Compilatum: unde ipsum tanquam Canonicum
Ecclesia admisit, praesertim quum saeph in Epistolis citetur ab Apostolo , cuius testimonia lath expendit Huetius . Itaque Magister Canus lib.II. de locis Theologicis cap. ix. merito Caietanum eastigat, 'qui eum hoc tantum sensu pro 'Cano innico agnoscit, quod ad mores instituendos, de fidelium aedificationem plurimum conferat.Hinc S. Augustinus lib. 1 de Praedestinatione Sanct Tum cap. 14.quum usus esset loco quodam Scipientiae cap. IV. vers. II. Raptus est ne malitia mutaret intellectum ejus , & a quibusdam parvi pensus fuisset, tanquam non de libro Canonico adhibitus, ita in eos invehitur r non debuit re pudiari sententia libro Sapientiae . qui meruit in Ecclesia Christi de gradu lectorum Ecclesiae tam longa annostate recitari , & ab omnibus, Chri-
50쪽
L I a E R I. 33 Christianis, ab Episcopis, usque ad extremos.
Laicos, Fideles, Poenitentes , Cathecumenos, cum veneratione Divinae autoritatis aucliri. Ecclesiastici librum non esse Salomonis fatetur Hietonymus . Quod est intelligendum de compilatore , qui fuit Jesus filius Sirach, non defententiis, quae Salamonis sunt; quemadmodum vero non dicitur domus opifex,qui lapicles caedit,& ligna ministrat, sed qui ea ordine collocat,& disponit; hinc factum est , ut ejus auctor libri, non Salomon e sie dicatur, sed Siracides, quem quidam putant fuisse unum ex leptuaginta interpretibus . Ex hoc libro videtur Aposto lus illud mutuatus ad Romanos IX. 2I. Au non habet potesatem ruulus isti , ex eadem massa facere aliud quidem vas in honorem, aliud ve- νδ in contumeliam quod reperitur cap. XXXIII. Ecclesiastici vers. I 3. , quamvis igitur eius autoritas a multis in dubium adducta sit, Ecclesiae ta- .men definitione firmiter stabilita est. Prophetae quidam Maiores dicuntur, ut Isaias , Jeremias, Eaechiel , & Daniel : alii minores numero duodecim , ita dicti, quia sermones eorum sunt breves in illorum comparatione, qui maiores ideo vocantur, quia prolixa volumina condiderunt.Veiba sunt Augustini XUIII.de Cix ira te cap. I9. De eorum autoritate pauci dubitarunt, paucissimi detraxerunt , ut Manichaei, adversus quos iampridem Ecclesiastici Scliptores Calamum exacuerunt, in primis Augustinus lib. Xll. contra Faustum Manichaeum . Si enim Prophetiae sunt opere completae , iam divinae