Commentarium in primum quartum librum institutionum iuris canonici authore adm. r.p. Io. Baptista Neri à Petra Sancta ... Cum appendicibus undecim casuum coscientiæ

발행: 1686년

분량: 643페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

611쪽

tum est abstinere, licitum lest ex voto, ut est ibi textus ilia

i 17. Immo magis virtuosum, quia firmat voluntatem suam in bono, & ut dicit Anseamus de similir.;scui obsequium eius qui asimino totam arborem cum fructu osteri, est acceptius Domino quam obsequium eius , qui dat Domino de fructjbus arboris quantum vult, non tamen dat arborem ; sed bonum est si ex devotione quis a carnibus se abstineat , vel ieiunet die D minico, glos. in C. si quis tamquam dist. 3o.C. utinam dist. 76.

ergo potest ex voto, si quis lis obligaverit in casu nostro, ut

in quoqunque die venerit festum Annunciationis . teneatur illud observare , facit argumentum textus in dicto C. fin. sic e&presse tenet etiam Zabarr. ibi conclusinncm Grassi firmans.18. Addo aliam rationem ciscacissimam, licet iuramentum propria authoritate , absque authoritate Superioris possit in melius commutari, ut habetur in C. pervenit, extra dotur. iuraudo, prout ficit textus in C. scripturae de voto l. fin. f. qui satisd. cog. tamen hoc non procedit quando iuramentum concerneret authoritatem privatam , quia sinE consensu illsus , cui praestitum est commutari non potest, nec prodest in hoc authoritas Superioris, not. in C. quanto, detur. Iur. per Innocent. in C. cum inter de renunciat. ergo si quis praecisetcnetur servare promissionem factam homini, non potest commutare invito crcditore, etiam in melius bonum, ergo multo magis Deo, sed tenetur illud observare prout votum emisit, posui utramquem sententiam , ad hoc ut unusquisque capiat ex duobuῆ , quem sibi bene visam fuerit.

I9. c um votum necessatio includat expressam promissio nem , nec lassiciat propositum tantum , etiam ex toto cordia factun , hinc oritur dilficultas , una nempe , an tendatur ad votum L. Liuilis an illuci cmiserit 3 negative respondendum est cum Maldcio in r. a. q. I9. ari. I. disp. 87. & live μgativum,

sive affirmativum sit votum , nam in tali dubio possesso stat PO lioertate, & generaliter loquendo , in dubio melior cit

612쪽

, inagis, aes magis ratio Noti clarescat vidend ume icti Ohic Ruotuplex sit rotum. . Eit ergo votum inuit p x, nai lue. Primo, in reale, est persona le , &mixtum . Secyndo in temporale , di perpetuum . Tertio, in sinplex , itaemne. .aa. Votum reale est, quando promittitur precunia, vel aliqua res parcunia extimabilis, dummodo non sit actio humana , sive hominis voventis. Personale votum est quando Deo promittitur aliqua actio alicuius personae. V. G. dicendi Rot riuo in quolibet die, vel aliqua ommisso, nempe non amplius .de 3di, vel non comedendi carnes die Mercurii. Mixtum sit votum compositum , ex personali, & reali, & fit quando praetςt hominis actionem includit sumptus reales, V. G. perminatio ad Virginem Lauretanam cum intentione offe-ν di aliquid . Temporale, dicitur votum illud. auod fit ad tempus . ut votum se disciplinandi quotidie permensem 'perpetuus votum, est illud quod durat usque ad ultimum terminum vitae voventis. Votum vero sitnplex, est il- ud votum, quod , & potest esse , & temporaneum , & pem petuum, dummodo non fiat solemniter, in manu alicuius S perioris, immo potest talis esse cum prosessione, in Religione tamen non approbata, ut alibi dixi in ultima Rubrica squamvis transeunter 3 e contra vero solemne votum vocatur, illud votum quod fit in ordinis Sacris susceptione, & in professione in Religionibus approbatis a regularibus. a 3. Divitur item votum in tacitum , & expresium, in conditionatum , & absolutum , item conditionatum volumis dividitur in simplex conditionatum, & in conditionatum poenale . Votum igitur tacitum est ; quod fit in susceptione ordinis, ingestatione habitus religiosus Religionis approbate post annum probationis, ut in antecedenti Rubrica dixi Satis, etiam si verbis non exprimatur. E contra Vero exprcsum , quod fit, verbis exprissis. Votum autem conditionatum , dis

613쪽

si liciter eonditionalium, th non fit sub conditione In poenam delicti suturi; sed sub alia V. G. sub conditione aIicuius m li . divino auxilio ' vitandi, & eit quasi per modum contἀctus. Si Deus liberat me ab ista infirmitate, sive a Tyfaunide Canelisei de ieiunare in pane, & aqua volo per singulos dies

Sabbati, &c. Poenale votum conditionatum est, quando quis

vovet aliquid in poenam delicti, si forte in illud inciderit quod dupliciter fieri poterit; primo si tantum voveat poenam delia. et i, non autem evitationem , & hoc dicitur simplex votum is poenale ; Secundo si non solum voveat poenam in eventu delicti, sed etiam cautionem delicti, &hoc votum non est sim-

Ilex , sed compositum, videndi sunt Doctores laquentes do

ijs votorum divisionibus, nempe Sylvester verbo vinum 1. q. s. Tolet. lib. 4. cap. 38. Gregorius de Ualentia a. a. disp. s. q. 6. punct. . Less. lib. a. cap. o. dub. 6. Filium. tract. 26. cap. a. q. ra. Malder. tract. de voto cap. s. dub. Icum alij . ex quibus alia multa colligi possunt .a . An vero votum solemne specie, distinguatur a voto simplici, evo cum D. Thoma partem assirmativam admitto, prout ipse firmat in .sententiarum dist. 38. & confirmat Syis. a. a. q. 88. art. 7. unde dico ulterius, quod 'qui confitetur fecisse contra votum castitatis , si est professus Religiosus, debet addere , contra votum solemne castitatis; vel si est Clericus in Sacris similiter, illam particulam addere Ciubet, nam est circunstantia specificans aperienda . Sic omnia sequaces D. Thomae Advocati mei. 23. Non improbo tamen contrariam sententiam . quae suis rationibus non caret, quia dicunt isti non minus apud deum obligare votum simplex , quam solemne , prout habetur ex Papa CVestino in C. rursus eo quia habent idem obiectum. Vide Caietan. a. a. q. 88. art. 7. in fine, Medinam lib. . de

continentia controver. 7. cap. 38. VasqueZ I. 2. q. 96. art. q.

disp. 363. n. 73. Sanctum de Matrim lib. 7. disp. 3. α

lib. I. morat. cap. i. n. 7.

614쪽

26. An vero votum solemne per Procuratorem fieri post. . Re ondeo ego, &dicv, qt od quamvis Rodriquc E. Nava rus , & Sylveste , AZorius, & Sanctus affirment fit ri possesqdducendo exeo 1plum de Matrimonio, & de Sacramento B ptismi, ubi in primo per procuratorem contrahitur, in secundo per patrinos promittitur; nihilominus semper contrarium defruderem ; nam requiritur , ut dixi expressio voluntas ipsus profitentis externa voce, nam de inmento in momenzum. posset mutaria γε adeo contra posessionem reclamare; ia, hoc tamen mi; iremicto peritioribus seribentibus . nam hic contractus fit cum Deo . nec potest irritari convenientibu . partibus. ' . . a 7. Unum advertendum est circa votum poenale ne ph, quod non semel obligat ad poenam, nempe per primam ira .sgressionem, sed semper. scilicet in omni transgressione, upd qui vovet dandi decem secuta pauperibus, si amplius blasphemaverit, ciuoties blasphemias protulerit, totius talem p sam solvere debet vide DD. de hac re , & inter alios Bassi verbo

votum, vino a. pag. 838. n. 38.&Sanc. lib. . morat. cap. a z.

. a 8. Materia voti est totum id, quod possumus promittere in Dei cultum. iae duplex et proxima videlicet una,remota, alterad emota est illa, quae per proxima attingitur V.G. in iei nio carnes, de latticinia, humana coe pora sunt materia remota castitatis, proxima est actio humana, quae proxime promi uixtur, Fili c. tract. 26. cap. a. n. dc 37. atque O. Tolit. lib. 4. caR , 7. Layman. tib tract. q. cap. a. n. II. Suar. lib. a. de vino cap. 7. n. I. Sy IV. a. a. q. 88. arta a. concl. 1.

29. Quaeritur hic ad tollendus scrupulos, an qui vovit dicere Rosarium . de dubitar, an promiserit tinum vel tertiam partem tenetur ne persolvere totum, an tertiam partem tantum ; dico ego quod persolvendo tertiam partem rosarhsatisfacit voto, ratio est quia tertia pars rosarii. Rosariun vacatur, sic Suari de Relig. t . a. lib. q. cap. 8. n. I. sicuti,

615쪽

qui vovit dare triticum . aut nummos alicui Ecclestae vel

pauperibus, & dubius-de quantitate, an tama , videlicet, Vel tanta r tenetur de minori quantitate nisi aliqua- ratio evidens, vel verisimilior fundet praesumtionem in contrarium, confirmat meum dictum Rebel l. p. r. lib. a. q. q. scet. a. n. Io. Diana resCl. 3 o. in p. in fin. S. I. 3o. Vovens dare alicui Ecclesiae Calicem , non determ nando materiam, sicut vovens dare frumentum pro condendis

hostijs , vel vinum promissis . Satisfacit voto si dat Calicem cum argentea Cuppa . vel frumentum aptum . 'etiam si non sit de meliori, sicut etiam dando vinum mediocre, videatur M olla tom. i. disp. 3 cap. 3. n. tost. Diana p. . tract. I. resol ' g. S. insertur primo, eundem Merollam ibidemn . si

ratio est , quia in dubi s Satis est quaequiaque quantitas, Vel qualitas, qua censeatur promitso vere compleri', etiam si i uma sit: Diana p. trach. 3. resol. ε8 in fine . 3 i. An quis vovere possit quod honest in sua potiestate ρV. G. negativ8 respondendum est .' nam impossibilium non est obligatio, immb stultitia est aliquid alicui promittere quod

in potet late promittentis non est. Fili ucc. Bonac Sylv. ura voto . V. G. qu s promittit, se moriturum, vel non miniturum , nequb valet votum de aliquo opere, impediente maius bonum . quia votum debet esse de meliori bono , & de , eo quod magis gratius est ipsi Deo . Secus vovere de non peccando graviter est materia apta ad W,vendum, dc votum tenet, quia est de re honesta licita , & possibili, unde notia opus est materia sulficiens voti, sed solum illud opus, quod perfectius bonum continet; non est tamen validum votum de nullo modo peccando . quia eli de re moraliter impossibili. requiritur enim in hoc speciale Dei Piivilegium. Suar. Itb a. cap. I. Valentia disp. 6. q. s. p. a. Sanc. lib. q. cap. I. n. LO. Lest.' RodriqueZ Azor & alij .

32. Votum de non vovendo non tenet, quia est contra

616쪽

es et tamen validum hoe votum V. G. Voveo non vovendisne alterius consilio, aut de Consessari, licentia ; quia respuciunt actum prudentiae, & Divinum consilium . Sic Rodri-queZ totai. a. Summ. Latinae cap. n. 13. Sylvester verbo votum 3. n. q.

33. Actio indisserens, non est materia apta pro voto, quia Deo non est magis acceptum illud fieri, quam omitti, votum autem est magis acceptum Deo quam eius Oppositum, qua do tamen eslat bonus finis . & illud opus indisserens ad illum finem conduceret. & tali fini inserviat. & talis finis in illo. opere indiflarenti a vovente intenditur , & finis sit honestus . ob quam opus indisserens fuit promissum . & quando promittit tale opini finis non cessavit, sed adhuc viget tale opus indifferens potest esse materia sufficiens ad vovendum , & v tum tenebit, ita Navarn cap. 32. n. 37. Les ROdriqueZ a. p. cap. 96. D. 6. Sancho lib. . cap. 7. Filiuec. Sylvius, & alij

3 Votum iactum de malo non tenet, nam actio mala Mon est conveniens Deo , & taliter vovendo peccat. mortali. tet , si talis actio peccatum grave est , si veniale, venialiter peccat; actio mala intelligitur illa quae est peccatum mortale, aut veniale ; sicut facere votum de actione prohibita a Sup riore non tenet, quia est de re illicita, at si alicui prohibitum

esset vovere , & de re licita emitteret votum , votum talo teneret;sicut etiam teneret votum de non habere rem cum alia muliere, quam cum . propria . non autem teneret; si voveret , quis non habendi rem , cum alia femina, quam cumberta non sua , vide de hac re D. Thomam a. a. q. 88. art. 2. Navarr. cap. t a. n. 28. Suar. lib. a. de voto cap. q. Filluc Sanc. lib. q. morat. cap. s. n. O. & aa.

33. . Vovere elemosinam sub aliqua ratione turpi, V. G. si furabor, validum est, quia quod directe promittitur bonum nempe elamosina , dummodo ordine-r in poenam actus mali, & in eius vindiciam. NavaII. GP. 1 3. n. 3o. Suar. lib.

617쪽

de voto cap. I. Tolat. lib. . cap. t 7. n. t s. hon est tam ei validum votum factum ad obtinendum actum turpem. V. G. si meretrix voveat elemosinam aut faciendi celebrare tota missis . si meretricando lucrata fuerit centum , aut intendens. a Deo exaudiri ut amiti ad ipsam accedant , ut multum lucrum inde reoportet, quia tale votum blasphemiam continet Amr. r. p. lib.. ιι. cap. II. q. cum Bonaccina , di alis sic

36 Violare votum de genere suo, est grave peccatum , quia est coiitra reverentiam dei, ipsi debitam , de videtur ta lis violatio quod in se Dei cimtenptum contineat. si alias non .esset talis violatio in parva materia. aut ex inadvertentia , cui advenit in aliss peccatis saepe advenire potot, C. liceti de

37. Si quis voveret numquam se bibitivmm viniam, demde fit praesbyter, & Sacrificium ficit, de ossert, potest non Ost a

te voto Sacrificare. quia non videtur voto suo alterare ue ite Brinam . & matellam ueri Sacrificii , ut benedixit Malol. de irregularis lib. a. cap. a . n. a. & potest etiam inconsecrat ablutione post Dominici Sanguinis sumptionem uino uti,di aqua ι quoniam uotum mitius interpetrare debemus , ne sit contra Ecclesiae morem ficit texti in C. in his dist. it. C. qui ue dist. I. - 38. Vnde tertiarii, &tertiariae ordinum regularium aliquorum promittentes servare mandata Dei, an peccando contra talia praecepta, peccent particulari circunstantia in consessione explicanda st Respondeo negative cum Portella m dubiis r gularium uerbo tertiarii n. 3. ratio est quia uotum tertiari rum, non eit proprie uotum, sed analogiee non inducens particularem obligationem peccati, & ita est detriminatum inis pitulis Generalibus ordinis Minimorum, pro eius. ter.

39. Petitur item, an qui uouit ieiunare, in aliquo die. . Non ieiunans totiens peccet quoties in illa die carnes

618쪽

rem medit 3 affrmo. Quia & si teseamr a nere ratio,. Gisiunii, quod uouit, adhuc abstinentia a carnibus inclusa est in upto ieiunij per modum absolutae nefationis, unde obligat ad semper pro toto illo tempore pro quo durat uotum admodum praecepti negati ui . ita AZon rom, x, lib. t cap. 2 o. q. o. Suar. tom. a: de Relig. lib. ' cap. 7. λ 3 3, unde data obligatione ieiunii . datur obligatio abstin tiae a earnibus, ut quid accessorium praecepto ieiunii. α cessante obligatione i iunij, cessat obligatio abstinentiae a carnibus. Sic firmat falsestus lib. i. Thesauri Relig. q. s o, Diana P. ν- traαst, resoL37. &4 . Dymaa. li q. tract. q. cap. i. n. 3. Gbilin. in Sum.

uerbo ieiunium n. 37.

o. Petes item , an qui pluries in die uotum repetit, 3e confirmat contrahat toti obligationes quod sunt uoti confise mationes e negandum est, uerum est, quod transtrediendo

uotum dictum. Glauius peccat sicut illi qui transeunt dGuna ad aliam Religionem, ubi iterum eminum uotum castistatis, Grauius peccant tran rediendo, 'non tamen 'disversae speciei committunt peccatum . in consessione explicandum a non sic , qui facit contra uotum castitatis, & contra praece pium non sornicaberis. Circa istos Casus uide Caiet. a. a. q.

88. art. s. Valentia a. a. disp. 6 q. s. punct. . Nauarta cap. l. n. O. Suar. lib. q. cap. q. n. . Sanc. deiMatrim. lib. I. d. n. s. Diana tract. s. resol. 9 r. p. 3ἰ SOL Iio. T. q. a. arti 1. α alios , quam plurimus .

o. An in materia leui uotum possit obligare sub mort li, etiam si uouens habeat, uel habuerit intentionem se oblis gandi sub mortali, quia talis promissio est irrationalis , de parvi ponderis intellectus, & ideo non acceptatur a Deo . quia est quid impertinens ad diuinum cultum . Tum quia .

non pqssumus super materiam leuem, ponere grauem mor litatem si non mutantur circunstantiae, ipsius materiae L uis, ita ut ratione circunstantiarum, transeat de leue in grauem ut communiter dicunt Doctores in materia de furto, Sanched

619쪽

locis . . ,

a. inando autem uouens teneatur uotum adimplere , dico, quod si . inuouendo non statuit tempus . tiatim , ae .uorum fecit. debet illud in executionem ponere , si aliquod tempus determinauit illo tempore expleto, statim uoto illo. Iigatur ad illius obseruantiam . sic firmat Angelicus Doctora. a. q. 88. arti Sylvius ibidem q. a. Nauarr. in Manuali. cap. zz. n. t. si uero , nequh uouens praefixit te pus i ceptionis . nee desitionis , & de hoe stat in dubio a dico quod pro sua conscientia , potest iterum tempus p Ffigere. Sic Caietanus a. a. q. 88. art. 3. & in sum, uertia uotum . cap. 4. Nauarr.& hoc tempus debet prifigi iuxta prudentiam imOrλtae conscientiae, nempe quando voventi commodius, ae magis quieti suae consormeaest firmat Sylvius C. quae . sit a.

Sylveiter uerbo uolum. a. q. a. Aragon. a. a. q. 88. art.3. An fles in Flor. a. p. q. unic. de uoto art. a. dissiculi. II.

43. At quando quis uouit ieiunare feria 6. in Parascevae V. G. in isto pane. & aqua , uel in die Sabbρti ob deuotione . B. M. Virginis . transacto illo die , si nou ieiunavit

peccat quidem mortaliter , sed est secundum me absolutus omnino a uino, quia illud tempus cum sit circunst tia ina. vinseca talis ieiunii , & consequenter in uoto includatur , cum talis circuri stantia mi π tricc ri haberi non possit , actio redditur impossibilis , uot uni autem non potest esse de re impossibili, ut superius dixi in appendice. Sic docuit Caiet

Dus a. a. q. 88. art. 32. Nauarr. cap. 12. n. 34. ROdriqueZtomo a. sumae cap. I. . n. 34. & 33. Faustus in Thesaur. relin lib. r. cap. a oo.. 44. Si quis emisit uotum non fornicandi , non censetur emississe uotum, non nubendi, nam hoc secundum votestare sine primo sicut, & primum sne secundo , quapropter qui unum existis uouere tabct, non tenetur ad aliud ex tuuoti

620쪽

4s. Sed quaeres , quid laci cndum . si Frarciscis v. G. fecit uotum ingrediendi Religionem Apprchatam , ct in ibia in profiteri; non suo defectu, sed ex malitia Religiosarum non filii tempore professionis approba us sed ex rulius PI netur aliam Religionem ingredi vel non atque adeo assutatem Servare Duas difficultates prae oculis harum us hic. ad primam dico quod si votum erat de tali Religione, expulsus ab illa non tenetur aliam querese s s vero vovit Religio itiem absque ulla disti actione, aliam quaerere tenetur'; ad

secundum disci . vel quando fiali votum Det tenes Reli ψonem,latmestuetia laceres votu Castitati exeundo a B eligk ne , vel quia non potuit ibi permanere ob rigorem Beligio: suia parva Charitas Religiolarum ,- ipsues hori adismiis ad p'fessionem; tenetur servare castitatem si autenilealem is malit em non expressit, Nn tenetur casti atem servare. Me docuit Sylvius a. m. nam votum adimplendum est tandium secundum illas dictunsta tias, secundum quas vovens vovit, ει ad quas speeifice . ae inad lyidualher intellexist se obligare . Sanchea lib. q. cap. a I. ri ast: eum Suar: Layman. 3c REucc. sic dicunt. - 46. De voto reali occurrit pulcra difficultas, quae aliquanado fuit mihi exposita ab aliquo poenirente . V. Franciscus fecit votum dandi centum scuta dua pauperibus virginibus yro Dote , ut nubere possent, de veniendo ad mortem dixit filio suo habese talem obligationem ratione voti, cui Dum, quam satisfecit , videamus modo, an dictus filius haeres is vcte mum praedicta tEneatur,vi Re 'nsum ego dedi assim, triativum ', si tamen filius ultro legitimam in haereditate pa

res ea esitabant bona non gravata re alieno. antecedenter ad

, Rimys atrist mihi si illa bona praeter legitimam filii aere

SEARCH

MENU NAVIGATION