장음표시 사용
11쪽
pragmatici , non Ossa crimina indiciis probari, Bolaemero
potius in notione indicii adhaereo, qui illud dixit argumentum delicti indicatioum. Ita autem acceptum in indietum sic rectius definiri posse mihi videtur Quaelitas, seu circumstantia , siMe omne id quod Mel hominem vel erimen reFisit, ex quo ille nexus, seu relatio inter hominem simul, et crimen nascitur, quae facit et ut constet de erimine, de cujus issica existentia incerti stιmus, Melut homo hujusmodi auctor ipsius eriminis declaretur, sed non facit necessario, ita ut sieri possu Me ne crimen atratum reMera sit, et ne sit auctor ille , cum quo memorata illa qualitas concurrit. Dixi indicium esse qualitatem, seu circumstantiam, sive omne id, tιod ei hominem e crimen reFicit qui hu verbis quaelibet attrihuta comprehenduntur, quae sive in persona, sive in eriminis substantia sunt, vel aliquo modo ad ea reseruntur, dummodo causa relationis sit ex ipso crimine , aut ex ipsa persona , uti recte animadvertit Bartholomaeus Latomus si . Quare hoc ipso di instinguitur indicium ab iis omnibus, quae, ut inquit Ci-
Cero, ahextrinsecus assumuntur, ad quae reserunt rhetores testimonium , tabulas, rumores et alia. Dixi ex eo illum nexum oriri, seu relationem inter hominem simul
et crimen , quae facit Me ut constet de crimine, de cujus issica existentia incerti sumus, vel ut homo hujusmodi auctor ipsius criminis declaretur. Quod ut intelligatae, illud animadverti edulo oportet in ic, quae accusatione constant, unum quidem esse genus, in quo quaeritur
et de facto, et de auctore, quod tamen genus interdum conjunctam quaestionem habet, interdum separatam, cum et factum sit, nec ne et, si de facto liqueat a quo saetum sit, ambigitur. Cum autem de auctore , et de facto
12쪽
sactum esse accusator probet, dein a quo factum quo quidem spectat quod constanti judiciorum criminalium consuetudine est receptum ut nimirum judex de corpore delicti, ut inquiunt, omnino prius quaerere teneatur , nec possit in aliquem peculiarem hominem inquirere, nisi delicti existentiam cognitam habeat, et perspectam. Sed quoniam duplicis generis delicta sunt, alia, quae facti Permanentis alia quae facti transeuntis dicuntur, ideo existentia illorum , quu- tenus aliquod vestigium post se relinquunt, sensibus horum intellectus ratiocinationis ope detegatur necesse est. Nimirum in iis, quae sensibus cognosci prissunt locum habet plerumque ocularis inspectio a publicis persi uis rite peragenda, ex qua phvsic oritur certitudo, in aliis autem tollitur sere omnis spes consequitiadae hujusmodi
certitudinis , eaque contenti simus oportet, quae ex testibus et occurrentibus indiciis nascitur, ex quibus in Vere, Saltem praesumptive, ut loquuntur, de corpore delicti constar potest. Quare tunc cognitionis, Seu processus initium judex ducere solet a probationibus, quae Personam liquam respiciunt, ut mox ad ipsius delicti existentiam detegendam perveni ut . qua in specie dicimus coniungi probationes, quibus tum de corpore delicti, tum de illius auctore certi reddimur, sive etiam dicimus probationes, quibus quis auctor criminis convincitur, Supplere id, quod deest ut physica corporis delicti certitudo habeatur, seu corpus delicti praesumptivum inducere. Atque ad hujusmodi tantum crimina acti transeuntis, et etiam ad ea quae cis facti perina nentis sint, omne tamen vestigium amiserunt, pertinere arbitror nimis vagam Leyseri regulam , qua certitudo corporis delicti talis desider tu qualem res humanae admittunt, moralis non e non mathematica, et absoluta i). Nam si physica evidentia potest aberi, ea semper quaerenda est, nec in sola O-
OV Vid. Levger in medit is Pan e in ea meditat in qua speetatim de Probat Gim agit.
13쪽
I3rali quiescendum . Caeteram eorum , quae hactenus diximus, veritas luculentius apparet in iis cognitionibus, in quibus de facto tantum quaestio ost, atque ita, ut eo probato, de illius auctore dubitari non possit Praeclarum hujus rei exemplum exhibet Quintilianua . Abdicatus, inquit, medicinae studuit cum Pater ejus aegrotaret, desperantibus de eo caeteris meastis adhibitus sanaturum se dixit, si is potionem a se datam bibisset Pater, ac-cvtae Potionis mota Parte dixit Menenum sibi esse datum, filius quod reliquum erat exhausit, Pater decessit, ille parricidii reus es . Manifestum quis Otionem
dederit, quae si Meneni fust, nulla quaesti de auctore,
tamen an fuerit Menenum ex argumentis a Persona,
eris colligitur si . Quod si de acto vere constet, et solum a quo sit factum quaeratur, tunc omnia in id com- Parantur, ut acti auctor detegatur. Haec autem cum ita se habeant, nemo non videt, quamlibet hujusce generis disceptationem semper eo recidere ut Persona crimini, i. e. causa effectui conjungatur, et ex hac una coniunctione rite facta quaestionem probatam dici posse. Praeterea cum indicium ita a nobis sumatur, quatenus delicti, eiusque auctoris argumentum indicativum
exhibet, iam patet illud niti solum hoc nexu, quo deficient deficit et ipsa indicii notio. Erit igitur indi-eium veluti fundamentum totius artificialis inquisitionis,
quo de mutua quaestionis extremorum convenientia con-
eludi aliquo modo possit. Dixi demum hunc nexum ab indicio non constitui necessario scilicet ea est indici Tum natura, ut sola probabilitate absolvantur, et cum probabilitas non impediat quominus aliter omnino se ros habeat , fieri equidem poterit ut nullus reapse sit ille nexus, quem indicium constituebat, proindeque ut ille, qui criminis auctor arguebatur vere auctor non sit, et crimen, cujus existentiae aliqua aderat suspicio ex
14쪽
indiciis ortu, revera non fuerit patratum . in indicia
probe distinguenda sunt ab iis omnibus signis , quae
rhetores necessaria dixere, quibusque positis non potest non necessario aliquid consequi. Ita autem accidit, inquit Quintilianus, cum quid aut necesse est fieri, factuvine esse , aut certe omnino non inest fieri, et esse factum , quo in causis osito, non est is, nisi facti. Hoc genus eromnia ten ora emendi solet. Nam et coi isse cum iroeam, quae Ferie, quod est raeteriti, et fluctus esse eum magna is Metui ita mare incubuit, quod est conjun-eti, et eum mori, cujus cor est vulneratum , quod est futuri, necesse est, nec eri Potest ut ibi messis sit ubi satu 1 non est, ut quis Romae sit cum est Athenis, ueste ferro ulneratus qui sine cicatrice est si).
Porro indicium illud, quod de eo nexu instituitur proprie conjectura in constituit, ita ut merito Quintilianus conjecturam derivet iconjectu rationis i. e. directione quadam rationis ad Meritatem. 2 Et hoc in sensu recto dicimus conjectura Permicere, conjectura vlicare, et ex
Multu, ut ait Cicero, conjecturam fieri quantum quisque an mi habeat 3). Hanc autem conjecturam sequitur quidam animi motus, quo animus ipse ad aliquid opinandum sertur. Ac ni fallor , in hoc animi impulsu ea, quae dicitur
Praesu tio consistit, quae si diligenter expendatur, institutam conjecturam seu indicium protinus subsequitur Et revera pracsumere, uti ex Papiniano adnotavit Brissonius 43 sumitur pro Pinari, quo verbo non omnimoda , et absoluta , sed aliqualis latitum assensio non sine aliqua sollicitudine comprehenditur, quae in instituta Oniectura sundamentum habet, uti animadvertit Cicero in quieus omnem opinabilem divinationem conjectura niti,
15쪽
se opinatorem eum esse, qui probabilia sequebatur i). Quare haud improbanda est definitio praesumptionis, quam Baldum tradidisse diximus, ut nempe sit eonceptus causatus in mente ab aliqua probabili conjectura.
Non unum tamen genus indiciorum recensetur immo pragmatici distinguunt indicia in proxima, et remota in violenta , et minus violenta, in incerta, et indubitata in generalia, et particularia. Qaamquam qua sint indicia proxima, quae remota absolute definiri nefas ita lud enim unice pendet ex majori minorive nexu, qui Personam inter et crimen constitui ab indicio videtur adeo ut si proxima , et quasi immediat isthae connexio deprehendatur, proxima et ipsa indicia dicenda sint,
vero remota tantum, et mediata perspiciatur, remota existimari debeant. o autem in sensu priora violenta,
posteriora minus violenta dici poterunt, quatenus ex ilis lis violenta, ex his litus violenta, et debilis oritur praesumpti praesumptio siquidem semper naturae indicii respondet eodem pacto, quo causae respondet effectus. Quod vero spectat ad eam indiciorum divisionem in in- eerta et indubitata, haec admitti haud potest, utpote non consona definitioni indieii, quam dedimus. Diximus enim indicia quaelibet sola probabilitate absolvi, eaque a signis necessariis distinximus. Quae autem generalia indicia, quae particularia existimari debeant, id infra orportunius cum de indiciorum locis sermo erit, explic Quemadmodum indiciorum, ita etiam praesumptionum plures occurrunt species. Aliae enim sunt, quae hominis dicuntur , aliae quae juris, aliae quae juris et de iure solent appellari Praesumptionem juris ab hominia praesumptione in eo distinguit enochius , quod dum lex probaverit, has vero nullam a les confir
16쪽
inationem acceperit i . At vero jam observavit Iustua II enningius ohemerus non satis hac ratione explicatum esse quae sit praesumpti hominis, quae iuris Illud namque omni praesumptioni, qua iudex aliquo modo adiuvatur in inquirenda veritate i generatim conveniens est, ut a lege probata fuerit Toties autem debet quaelibet praesumptio a lege probata censeri , quoties ex argumentis probabilibus deducta est; leges enim eas tantum praesumptiones respuunt, quae temerariae vocantur , quae
scilicet illegitimis , absurdisque conjecturis nituntur. Et
sane quemque bonum habendum esse quousque malus probetur constans est praesumpti a jure probata servos quosdam honos esse, quia natione non sunt infamata
quosdam mulos videri , qui ex natione sunt magis in famata praesumptum esse inquit Ulpinniis et . Quis tamen dixerit has praesumptiones, quas ab ipsa lege prohatas cernimus adeas, quae juris sunt esse reserendas Quid plura Caetera probationum indicia non reprobari dixerunt Diocletianus , et Maximianus 3 . Porro indiciorum nomine generatim ea comprehenduntur argumen
ta quae ad aliquid praesumendum animum judicis impellunt. Cum igitur utraque praesumptio non solum legibus consona , sed ab iisdem etiam probata sit, sequitur, admissa Menocliti sententia, adhuc in abdito esse qua ratione praesumptio juris ab hominis praesumptione distinguatur. Itaque laudatus ohemerus aliam rationem tradidit, nempe tria principia statuit, quibus perspectis facile notio praesumptionis juris et verum ejusdem ab hominis praesumptione discrimen dignoscitur. Primo oportet ut ex aliquid praesumat ex certa conjectura
Secundo ut illud, quod ex conjectura illa infert pro vero interim habeat, quemadmodum philosophi sua postularu
17쪽
7hahent Tertio ut tamen lex , quae onus probandi contrarium in adversarium rejicit, imul disponat ut contraria probatio heic admittatur. Quibus positis omnem praesumptionem ita dividit, ut vel simplex sit, vel quali sicata, et determinata. Illa habetur quando aliquid ex legitima coniectura vel a lege, vel ab homine insertur, sed absque ulla determinationes, ut tantum adjumento ei sit, qui probaro debeat haec vero adest, cum lex non modo quid praesumit, sed clerminat etiam illud interim pro vero habendum esse, donec probetur contrarium, deOut instar probationis sit, et eam judex in dubio tanquam normam a lege praescriptam sequi teneatur. Idcirco haec non aliter haberi potest quam ex legis declaratione, quae vult onus probandi devolvendum in adversarium esse, atque semper veluti praesumptio simplex aestimanda est, si haec declaratio legis probari , et Ostendi sive directe, sive indirecte nequeat. IIuc usque obe merus si). Ego animadverto generalem praesumptionis notionem superius traditain etiam pracsumptioni juris, sive, ut mavult Boli merus, praesumptioni quali sicatae ct determinatae aptari facile posse quandoquidem etiam hac instituta conjectura innititur, et tota ab argumentis probabilibus eruitur. Quod vero a lege determinata dicatur, ex eo
provenit quia ipsa lex obligationem judici imponit, ut
aliquid praesumat, illudque veluti probatum conseat, donec validior probatio in contrarium asseratur, quae hanc praesumptioncm infirmet, ac destruat.
Praesumptio iuris et de jure, ut ipse obem erus ex Cocceio observavit a ), proprie praesumptio non est, cum haec non circa argumenta probabilia versetur, scd ex certis principiis ab ipsa lege sive in poenam , sive in savorem alicujus statutis, eique ita inhaerendum est, ut
18쪽
probatio in contrarium haud admittatur, quam ne voraquidem probatio unquam excludit. Atque hujus generis
praesumptiones mallem cum Utrico Hubero Positione v
care, vel iuris principia, quae nullis unquam contrariis argumenti queunt convelli iὶ
t Huber ad D est. Tit. de prob et raesu . Harum prae sumptionum celebris est in causia civilibus ea quae dieitur numeratae pecuniae , non retractato byrographo intra biennium , in criminibus illa , quam Iustinianus induxit in noυet ea . 5. crius Massa marito suspicato aliquem velle suae uxoris illudere eastitati post trinas contestationes ei in seripto saetas permittitur ipsum tanquam adulterum impune occidere , si convenientem suae uxori vel in hujns domo, vel domo adulteri, vel in popinis , vel in suburbanis invenerit. Mus Porro praesumptionis hic est essectus, ut nimirum Oeeis cognati si ipsiua ne-eem velint vindicare, atque maritum tamquam injustum homicidam
necusare probatur defunctum nunquam reapse cum ejus xore adulterium commisisse non audiatur, eum pro marito vigeat hae praesumptio, qua sit ut omnes in contrarium reiiciantur etiam clarissimae
probationes. Utrum recte haec uris et de jure praesumptiones inductae sueein non facile auserim assirmare . Etenim eis illae in ea ala pecuin Diariis admitti non immerito possint, cum reipubblicae intersit ne ites Perpetuae sint , non idem tamen dicendum est de caussis eriminalibus, tu quibus de rebus quidem gravioribus, de vita, de Iibertate , de fama hominum agitur. Praeterea nesei qua ratione isthaeede adulterio praesumptio defendi possi tanquam justitiae eoi sormia r cum satis perspieuum sit eandem directe adversari Romanorum legibus, ilibus idonae probatione semper in judiciis admittuntur , et exiguntur quas aliis contrariis argumentis insirmare permissum est. Hoc fortasse animadvertens Antonius Matthaeus quaerens an postquam lege Constantini gladius in loeum relegationis successit, omnes illi, qui Iege Iulia tenentur, etiam capite Pleetendi sint cid nequaqnam alsi mandum esse ait, et eum etiam a poena mortis eximit, qui post tres denuntiationes a marito sibi massas eum uxore depreheusus suerit. VidcAnt. Mat. lib. cit. lit. 3. GP. a.
19쪽
De locis indiciorum. Diximus indicium esse qualitatem, seu circumstantiam, sive omne id, quod vel hominem , vel crimen respicit omnes igitur indiciorum loci resere poterunt vel ad Personam, vel ad actum. Nam Omnes res, inquit Cicero, argumentando confrmantur, aut ex eo, quod Per sonis, aut ex eo, quod negotiis est attributum i), et ut optime ad rem nostram Bartholomaeus atomus, hae rent loci in quaestione, hoe se in rebus in quaestione Positis, quae Partes ejus sunt, sicut et ProPositionis, nem-Pe subjectum, et raedieatum . Subjectum , est, de quo
aliquid dicitur, praedicatum quod dicitur de tιbiecto
ut an LP sses jacem oeeiderit, Udisse subjectum est, Ajacem Oecidisse, praedicatum. In hae quaestione loci argumentorum haerene in Personas uia, et jacis, item in Derbo oecidendi a). Triplex cujuscumque status recensetur, vel animi, ve corporis, vel fortunae. Ad animi Statum quod attinet, diligenter expendendae sunt assectiones, et cupiditates, quibus homines in scelus seruntur; cumqne asse clionis ratio, uti docet Cicero , perspicua in soleat praese gerere conjecturam , 3 inspiciendum est utrum am-hitiosus invidus, iactans, truculentus, iracundus, plus aequo liber sit, similesque animi assectiones prae se serat, quarum diligens ratio ab Iudice criminali non so- Iam habenda singillatim est, verum etiam mutua connexio , atque relatio, quam inter se habere queunt, adcurate expendenda. Nam auctore eodem Cicerone, in
20쪽
singulis Perturbationibus artes ejusdem generis tures
subiiciuntur, ut aegritudini invidentia, aemulatis, obtrectatio Pol tali maleWolentia laetans malo alis no delectatio, jactatio; libidini ira, excandescentia, Odium, inimicitia, et caetera eiusmodi i). Verum cum a natura ita simus comparati, ut corpus, i. e. materia illa, quam nobiscum circumserimus ita cum animo coniungatur, ut ab illius motibus perceptiones in mente excitentur, variasque vicissim Inentis cogitationes diversi etiam in corpore motus Sequantur, utet inde latens mortalium ingenium , et ProΡen'siones signis luculentissimis explicari posse, iis nempe, quae in omnibus humani corporis partibus in Sermone, gestu, incessu, et similibus conspiciuntur. Quae quidem veluti humanarum assectionum indicia ab Iudice criminali omittenda nequaquam sunt, seu potius non est omittenda ars internoscendi hominum ingenia jam a Viris doctissimis probata, o plene discussa a). Nimirum oportet perspicor quibus a natura commodis, et incommodis quis donatus sit, utrum Valens, an imbecillis, longus, an brevis , Ormosus, an deformis inquirendum quo incessu procedat: si cum motu Or- Poris erecto, vultuque truci, et ad terrorem incutiendum composito, si agilis, et mollis, atque nil scenicam levitatem ossormatus, si dissicilis , incompositus , interru-Ptus, et cum anhelatione quadam conjunctus. Ex hisce siquidem signis non levia varitiae, ambitionis, Crudelitatis, ii acundiae, atque libidinis argumenta erueris 3).
i Cic. seul. Quaest. lib. . . Cic. a Petit consul Multum , a frontem animi jaura mdipit, quae igniscat oluntatem abditam , et retrusam . atque lib. 5. de Orat. Omnem motum animi suum quemdam a natura habere,ut tum G Oniam, et gestum, id dissertation , quam de incessu animi indice seripsit Heineccius.
9 Haec omnia latius perseeutus est Πeinec in laud. dissert. et Samuel tri hius tu traeiatu de hystonomia , ubi tamen multa