장음표시 사용
21쪽
Sed et sexus habenda ratio est. Sunt enim quaedam, quae verisimiliora in mare, quam in semina existimamus, ita ut cum Quintiliano atrocinium facilius in viro, veneficium in semina crcdas i). etatis quoque cujusque notandi sunt. Alia enim pueri, alia adolescentes, alia , et aliud aliis annis magis convenit. Videbis
in horas; imberbem juvenem cereum in vitium uecti,nsperunx monitoribus, utilium tardum provisorem , prodigum eris, sublimem, cupidumque, et mala reliu quere pernicent. Videbis conversis studiis aetatem, animumque virilem quaerere opes, et amicitias, inservire honori, commisisse cavere quod mox laborat mutaro. Videbis senem multa circumvenire incomoda, vel quod quaerit, et inventis miser abstinet, ac timet uti vel quod res omnes timide ac gelido ministrat, dilatorem, spe longum, dissicilem, querulum,
inertem, et avidum suturi. Hinc non immerito Ciceron aetate duxit argumentum Patrem a Sexto Roscio non fuisse peremptum Patrem, inquit, occidit Sextus Roscitis Qui homo adolescentulus corrutus , et ab hominibus nequam inductui Annos natus magis quadraginta a). Quae quidem animadvertens Alciatus quaedam csso delicta ait, quae Per aetatem alterantur et immutantur, sicuti incontinentiae, et libidinis ilia , quae in adolescentibus , at non in senibus facile praesumuntur 3ὶ cum labes eiusrnodi, ut rescripsit Pontifex, in juventuto nonnunquam contrahatur, requentius in senectute expie
Restat fortuna status, ut de omnibus sit dictum qui quidem ab Iudice aeque ac status animi et O
Poris in reo diligenter expendi debet Equidem valde resert
22쪽
nossct quos arentes, quam Patriam fuerit sortitus; nam similes, ni Quintilianus iarentibus , ac majoribus suis uia
Plerumqne creduntur, et nonnunquam ad honeste, tum
puerque ivendum inde caussae fluunt. Gentibus proprii
mores sunt, nec idem in Barbaro, Romano, Graeco Proba bile est, et ciMitatum leges , instituta, opiniones habent disserentiam i). Intuendum praeterea qua educatione, quibusque studiis fuerit institutus eum experientia Edn-cDamur quale cuiusque fuerit puerilis educationis initium, talia etia in ut plurimum futura, quae sequuntur. Pe etandum utrum opibus assiuat, vel egestato sordescat utrum in dignitate sit constitutus, vel privatam agat vi tati, utrurn maritus , an coelebs, utrum filiis careat, nec De Videndum pariter utrum cum honestis homini bus, vel cum improbis versari solitus sit, vel quom do in vitae usu se gesseriti cum ex praeteritis aestimari solent praesentia, quamque demum apud caeteros sui excitaverit opinionem. Ex hisce autem omnibus, aliisve eruendum sedulo est, quae ratio esse potuerit inter laedentem, et laesum rani scilicet adsuerint inimicitiae, an spes lucri, et EmO- lumenti, sorte quod laedens heres designatus esset, et de tabularum inductione vereretur, atque, ut omnia uno complectar verbo, singula in persona ex crimine laesa investigari oportet, quae cum suspecto criminis auctore
eiusque triplici statu, et maleficii genere comparata eiusmodi sint, ut indicia praebere possint, quae constituant nexam illum inter hominem, et crimen , de quo potissimum, in indiciis criminalibus disquiritur. De Persona , seu primo indiciorum Ioco hactenus dictum est satis Sequitur alter Iocus, qui est de indiciis, quae ex facto deducuntur. Nam, ut Ciceronis vestigiis perpetuo insistam, personae seu Caussae loco coniunctus Iocus ille est, qui essicitur ex aussa ut enim
caussa quid sit effectum indicat, si quod essectum est,
23쪽
trua fuit caussa demonstrat i); et quoniam , ut explicat
Boetius, caussa praeter effectum esse non potest, cum sit caussa semper effectuum , necessa est, ut ex eventibus quoque atque essectibus plurima indicia suppetanti siquidem ex caussis etiam plurima contrahuntur a). Igitur ut ex ipso facto indicia erui queant videndum primo est, quae sint illius elementa, vel, ut aiunt, extremo , dein haec sunt conserenda cum iis, quae occurrunt in definitione criminis, ad quod factum ipsum pertinere videtur.
Quamquam non sussicit ipsum crimen contemplari, adjuncta etiam expendi oportet, in quibus, ut inquit Cicero, quaeritur quid ante rem, quid cum re, quid postrem evenerit 3). t eum haec pene infinitu sint, et quotidianis rerum experimentis melius quam doctrina percipiantur, contentus ero animadvertere iuxta expositos indiciorum locos omnia reperiri posse, quae coacervatim in suis voluminibus recensuerunt praxi criminalis Scri
Ex his satis superque elucere arbitror, quaenam indicia generalia dici possint, quaenam particularia. Siquidem ea, quae ex persona oriuntur, quaeque, Cum Peculiarem nexum inter eam , et factum , de quo quaeritur, non constituant, perspici possunt nullo etiam patrato crimine, non male generalia dices. Quae vero ex ipso facto, illiusque adjunctis eruuntnr, particularia nuncupabis; Cum eundem peculiarem rationem habeant, et ex aliis iaci Is Peculiaribus exurgant, ut suspicionem quidem proximo
39 Cie tith. it. 4 Si quis plura de hae a desiderat is adeat Carreinum , et Farinaeeium. Ille enim triginis et octo indicia uniuerat, hic deceruet et persequitur, ae explanat.
24쪽
inducant vel existentiae alicujus criminis, vel ejusdem auctoris, qui hactenus incertus ε si .
t Vulgo hae gubdi viduntur etiam in t mmnnia , et propria Illi illi quae plerisque erimi athu respondent, hae es, quae ad certas tantum delierarum speetes pertinenti Sie fuga, pallor, eonversatio eum malevolis, Ioel suspeeti requentatio, et alia ejusmodi inter communia recensentum arma sanguine foedata, emptio veneni, clave adulterinae, et alia snspeeta Diramenta homicidii, veneficii, urti, et rapinae propria indietasunt. Verum hane subdivisionem non invitus praetermitto. Primo
enim non de erimine aliquo speetali hie loquimur, sed de delietia quaerimus, Proindequo communia indieia potissimum nobis sunt deinde per hane subdivisionem indiei eontundi laetIepossent eum iis , quas alicujus malefiet signa indubitata gunt, quibus
positis, quaestio statim adimitur, eum tamen indieiis nisi in re eonistroversa Ioeus esse non possit , ne Midquam ex his veIuti eertum, uti vidimus, necessario deduci queat. Ut autem vel uno exemplo res deetaretur: si quaeratur utrum mulier suerit a viro compressa, indi-eium dieunt adesse, si ex semina suspeetae uberibu Iae justae crassit ei, et albedinis emulgeri possit, et ex ventris inspeetione igna partus emergant. Haec profecto aliquid plus quam indicium parare, imo ipsam indiei notionem egredi nemo non videt Vid. Banniram
in delineat tar erim lib. . ea . . ni indiei propria die singillatim recenset.
25쪽
m ratione qua indicia probantur. Ut per indicia id , quod est dubium probari queat,
necesse est esse aliquid in caussa, quod probatione non egeat, quodque verum aut sit, aut videatur, alioquin nihil erit, quo probemus, aut quo liceat dubiis fidem sacere. Et sane quaedam, ut ait Quintilianus, quae in alterius rei probationem ducimus msa robanda sunt. Occidisti Mirum , eras enim adultera prius de ciuia terio Onoincendum est, ut id, cum DFerit esse pro certo , fiat inceri argumentum si . At vero, si et ipsa indicia probanda sunt, eiusmodi probatio, vel ex testibus, vel ex tabulis tantum derivanda est. Quod et ipse Cicero innuere videtur inquiens, signum esse, quod sub sensum
aliquem cadit, e quiddam signiscat, quod ex φso ρω- tectum videtur, quod aut ante fuerit in ψs negotio, aut
Post sit consectitiam, et tamen indiget testimonii et gra-Mioris confrmationis et . quidem si indicia per indicia Probari posse quis existimaret . nunquam vera adesset Probatio , cum semper quaestio eo recideret , ut de iis indiciis onstarent, quae ad alia probanda asseruntur satque ea ratione daretur progressus in infinitum , uti recte animadversum sui in notis ad codicem Fabrianum 3 . Quo in sensu verum est quod inquit Isidorus, probationem testibus, et fide tabularum constare 4ὶ Quamvis enim non unum sit probationum genus, tamen quaecumque
sit probatio, semper aliquid oportet testibus, et fide tabularum probari s).
t Quintil. lib. 5. v. XII. , a Cie de inven. lib. I. 3 Vid. notam . ad deeis. I. M. Fab. si Isid. in lib. Orig. 5 Meta vetor dei delitti e delia pena . . Θιando e proν di uniatio sono dipendenti Pina dare auri, eio. quando
26쪽
Id Sed haec perspicua sunt paullo disiicilior est dispu
tatio de numero testium , qui ad probationem indiciorum Sunt necessarii, quam quidem quaestionem pluribus tricis implicarunt nonnulli rerum criminalium Scriptores. Alii
enim indicium satis probatum censent cum unius hominis testimonium immediates, ut inquiunt, ipsum tactum criminosum respicit, duos vero requirunt, cum testimonium non circa factum, sed circa illius adjuncta versatur. Alii generalius loquuntur, et indicia proxima a remotis secer nunt: quae proxima sunt unius, quue remota duorum saltem testimonio confirmari putant si , a quibus tamen ego dissentio. Quae enim ratio esse concipitur inter dictum
unius testis de ipso acto, et probationem indicii Z Indicium uti vidimus, ex persona, et ex facto, ejusque adjunctis desumitur. Itaque id nihil commune habet cum unius testimonio, quia licet ex hoc aliquod argumentum deduci possit, attamen argumentum hoc interea recensetur, quae extra rena
appellantur. Aliud est probatam dici circumstantiam, quae ipsa per re crimen non constituit, illudque tantum proximo vel remote assicit, aliud unum testem esse, qui a
casi che furebber mancare e proDe antecedent , anno manca rei sussequentici quando e prorue ditin alto tuti di 'endono Sual mente da una sola, i numero delle roυ non aumenta, ne mi
suapte natura clarissima, et ad ret , de qua agimus mirifice acco modata nescio cur nonnulli tanquam absurda, et penitus incerta im-
Probaverint. An vero per aceusati consessione in probata indicia dici possint , alibi erit disquireudum. i Vid. Bos tit de indie Fraueis Brun in raet de indι Carpi. Par. 3. Quaeat. -5.
27쪽
grmat admissum fuisse celag. Atqua absurdum videtur Iiei distingui indicia in proxima, et remota namque probationis iaccessitas, praescriptaeque a legibus probandi regulae nequeunt variari ex eo, quod magis minusve pro-xtina sint indicia ; cumque dicitur ex indiciis proximis
si scilicet legitima probal adhuc in pendenti est , nec quidqi inferri potest, qui , ut utar verbis ipsorum Pragmaticorum, erunt quidem indicia in substantia indicii perfecta, sed imρerfecta in substantia Probationis A vero
unus testis , si ius Romanum consulimus , probationem non facit simili modo sanximus rescripsit ad Iulianum Praesidem Constantinus Magnus, ut uria ira testis testimonium nemo Iudiciam in quacumque caussa facile Patiatur ammitti, et nunc manifesto sancimus, ut unius omnino testis remonsio non audiatur, etsi praeclaro Curiae honore
Praefulgeat si in Nempe Constantinus Magnus, sicuti adnotavit Iacobus Gothosredus sa), non tantum jubet nonni testi sides adhibeatur, sed etiam ne a principio quidem estimonium audiatur. Verum si hac omnia non satis, ni in rectam viam redeunt, qui praejudicatis Pragmaticorum opinionibus nimium addicti ab ea longissimo aberrant, in medium proferam veterem iuris criminalis scriptorem Marcum Λntonium Blancum, qui in hac Quae-Stione rem omnem consecisse videtur se Aliud est, inquit, ille, quod probetur maleficium , aliud quod probetur, indicium, . , qualitas aliqua vel facti. vel vel hiis separata acinale siclo,ex qua oriatur suspicio penes I dicem, ut dicat indicium esse contra cum Si enim testis deponitis de malolicio non dicitur probare indicium sed probat ma- leficium, ut si testis dicat vidisse Titium vulnerantem, O Leg. s. Cod de Testiδ.
28쪽
28, vel audivisse blasphemantem, vel injuriantem verbis, velis quid simile directe demonstrans delictum, et si duo essent, Testes deponentes de ipso delicto, oriretur plena probatior, sed quando est unus tantum testis , ex ejus dictois imperfecto quoad plenam probationem oritur indicium, is et pc consequens indicium provenit ex probatione superis maleficio , non autem , quod probatur indicium , et istud is est quod voluit Bariolus hic dum dicit, illud dixi, quod is unus testis iacit indicium , est veru in de uno teste, is qui testificatur de maleficio ipso. Ex quo male dicunt , moderni, quod indicium probetur per unum testem deis visu, sed si quis vellet probare qualitatem aliquam separatam a maleficio, sive propinquam , unus testis deis ponens non faciet indicium; sed requiruntur duo testes; is et ex his apparet non esse faciendam distinctionem interis probationem indicii remoti, et propinqui, cum utrumqucto probari debeat per duos testes ex regula generali t). At quaeri potest utrum ulla queat ex sama probatio deducit Si ad ius civile animadvertas . famam per se fidem non sacere certum est, nam jure civili generatim omno testimonium reiicitur, quod est de auditu , i. e. quo quis non dicit se vidisse, sed audivisse ab aliis , qui dicerent et i Incertum siquidem est hoc testimonii genus, et magis etiam incertum, si quis se audivisse dicat, et nullum auctorem nominet, a quo audiverit. Iam vero haec occurrunt
in fama, et rumoribus Nam sama est de eo, quod quisita vulgo dici , et iactari praedicat. Ut igitur quantum mae tribuendum sit intelligamus , tenenda sunt verba Ulpiani jentis consentientem amam confirmare rei, de qua quaeritur, fidem 3ὶ Isse siquidem non dicit famam fidem sacere rei, de qua quaeritur, sed confirmare fidem,
i Biane in traetat de indie. a Arg. L. 4. Cod de est. Noves de Hered et aleid. s. si ero.
29쪽
29 Non confirmatur fides , nisi quae praecessit Probatio ergo prius legitima praecedat oportet, tum si accesserit ama, haec confirmabit praecedaentem probationem. Itaque si qua probatio legitime praecedit, sed obscurior, et incertior, ita ut iudex adhuc de veritate probationis dubitet, tum
si consentiens iam accesserit, poterit Iudicem dubitantem confirmare in fide corum, quae aliquo modo probata sunt
quemadmodum sapienter animadvertit Hugo Donellus et . Qua in re tamen multo judicio opus erit, quo deprehendere possimus, unde fama ipsa originem habuerit, namque si quae primo evulgata suere non sint fide digna , cadem
quoque erit ratio continuationis eorundem. Uti Dim c-rum , si saepius ab ore hominu in usurpetur , non rodditur salsum , ita nec salsum , si saepius pariter assimnetur si cri potest verum et . Preterea aliis adiunctis fama est coadiuvanda , ac potissimum cum iis comparanda est circumstantiis , quae a persona , re , loco , tempore desumuntur Scilicet sedulo inquirendum est, an illud actum,
de quo per sarnam constat, eiusmodi sit, quod habitaxatione ad eum , quem iacti auctorem suma pcrvulgavit, aliquid contineat verisimile incerti etiam rumores , quibus iam coalescit, inter se conserendi sunt , nempe diligenter videndum cit , utrum quaedam , in iis occ/rant vel contraria omnino, vel ita diversa, ut nequeat ex iis aliquod veluti pro habile inferri. Pariter locus, ubi primo rumor increbuit, expcndi debet, cum ipsa edoceamur experientia in aliquibus regionibus facile salsos rumores et vanas populi voces excitari . quibus malignitas initium dederit, incretnentum credulitas. Quod ipse Cicero hisce verbis comprehensus est, Quid signi Nulli sumptus, nulla jactura, nulla versura. At fuit fama. Quotusquisque istam sugere potest in tam maledica Civitate Vicintim ejus mulieris miraris male audisse, cujus frater germanus
30쪽
M-rmones iniquorum sugere non otuit i) Tomporis demum habenda ratio est. Ea namque attendi potest ama, quae obtinebat antequam aliquis publice custodiretur, aut
alio modo suspectus cri ininis haberetur. Quae autem postea emergit, nihili facienda est, cum id in more sit positum ut quoties de certa persona cognoscere Iudex incipit, quilibet ea, quae hucusque excogitare, ac dicere erubuit, jam et cogitari, et narrare non erubescat , et sic quam citissime per totam civitatem complura iam divulget de quibus nemo antea cogitaverat, quaeque vel sunt salsa omnino, vel admodum dubia, ct incerta.