장음표시 사용
31쪽
De i indiciorum, et de ratione, qua eodem aestima ridebet. Ex illo nexu , quem hominem inter et crimen alibi .idimus constitui is indicio, seu Circumstantia, quae hominem vel crimen respicit, ipsa pendet indiciorum vis. Eo igitur cognito satis et haec perspecta erit. Sed non adeo expeditum quae sit vera ratio nexum illum rite aestimandi. Si Pragmaticos consulas, parum vel nihil ab ipsis traditum reperies, quo si non certam , saltem pro- habilem de hae ro doctrinam habeamus. Etenim , uti optime animadvertit Antonin Matthaeus, Postquam vel unius testis mositionem , et extra judicialem confessionem, Me fugam gravia, et talenta indicta facere dixerunt, adiiciunt si tamen accedant alia adminicula quae nihil aliud sunt quam argumenta, et indicia, quareia ambigue locuti sunt ut idem modo asserere, modo negare videantur i). Ut igitur rei non parum obscurae, et Pragmaticorum figmentis involutae Potius quam expli- Catae, lux aliqua asseratur, Primo quasdam constituam generales regulas, quae aliquid verisimilitudinis habeant, ipsique conveniant experientiae, deinde ad nonnulla indicia quae magis in foro praedicantur , regulas ipsas ita ac- Commodare conabor, ut earundem veritas magis magisque elucescat, simulque quisque possit ad similia procedere, iustum ferro indicium de caeteris indiciis, quae , culuinfinita sint, nequeunt brevi oratione comprehendi. 0 Ant. Maii ad rit. b. a. 16. ap. 3.
32쪽
Dicimus indicium non sacere necessario, ut revera connexio aliqua sit inter, crimen et personam nec ab indicio impediri, quominus ille revera sit innocens qui nocens ab
indicio ostendi videbatur. Quod ideo diximus, quia quisque
leviter etiam animadvertens facile intelligit, indicium non ex uno certissimo, ac constanti principio, sed ex vario, e multiplici caussarum genere oriri, quarum aliae omnem reiiciunt, aliae quandam inducunt suspicionem adversus ter tam personam. Expendendae igitur in primis sunt diligentissime caussae omnes, quibus indicium acceptum re se xi potest, dein videndum ab Iudice est quaenam ex hisce caussis verisimilior appareat. Id autem restari nequit, nisi ad trutinam revocemus tum argumenta , quibus suspicio ipsa confirmatur, tum ea , quibns minuitur, ita ut habito respectu ad maiorem , minoremve numerum huius modi argumentorum , major quoque, aut minor dici debeat probabilitas, ob quam indicium de cujus vi quaeritur, ortum
censeatur ab ea caussa , duae facit ut Persona cum crimine, et crimen cum Persona ratiovem habere videatur. r
Quae quidam nunquam satis deprehendi poterunt, nisi
Personae indoles, et criminis natura sedulo expendantur, quae duo probabiliorem indicii caussam sucile declarabunt. Cum enim saepe in caussis eriminalibus uti cogamur indicio, quod sortasse adest tanquam medio ut inquiunt, cognoscendae veritatis, notiones, quae de delicto eiusque
suspecto auctore habentur, non immerito eum indiciorum notionibus comparabimus , ut ex hac comparatione deducatur, quae reaphe sit ratio inter indicia , crimen , et personam Praeterea et Iocus, et tempus, atque caeter adjun-
O mis argumentorum, inquit Ant. Genuens. Oe.eil. in eo usistit, ut si non neeessario, satiem alde probabiliter non Pos oet non ita coneludere. Quod si potest dupliei modo concluderarunc Probabilitas eo magis deereres , quominus improbatilitas adeas etiam altero modo ν re
33쪽
quo spectanda sunt, qui hu non solum natura ipsius facti ex quo indicium eruitur diversimode mutari, seu ut aiunt, qualificari potest, sed etiam plura inde queunt veluti consequentia deduci.
Indicia, quae generalia appellavimus, non possunt omnino ea dici, quae proximum nexum constituant inter auctorem, et crimen. Namque cum delictum actum peculiare sit, non Possumus equidem alicui veluti illius Auctori tribuere solis innixi indiciis generalibus, cum haec generalem tantum, non specialem ad delictum rationem habeant. Neque enim concesso genere, ut inquiunt, certa
species bene conceditur. Itaque particularia etiam indicia expendenda sunt, ut hoc pacto ad id , quod quaerit, Iudex perducatur. Res mirifice, illustratur exemplo, quod est apud Aulum Gellium, apud quem, ut ipse narrat a Praetoribus lectum in Iudicem Petebatur pecunia, quae dicebatur data, numerataque, sed qui Petebat neque tabulis, neque testibus lactum docebat, et argumcntis admodum exilibus nitebatur λε non potuit equidem is acquiescere Pha-vorini consilio, licet exemplo M. Catonis prudentissimi Viri firmato, ipsum suadentis, ut eum , a quo petebatur, condemnaret ex eo solum quod ille, unde petebatur, homo esset non bonae rei, vitaque turpi, ac sordida, convictusque vulgo in mendaciis, plenusque perfidiarum, et fraudum: is vero, qui petebat, Vir serme bonus esset, notaeque, et expertae dei, et vitae inculpatissimae. Pore omnia, quae heic Gellius attulit ad classem gene lium indiciorum reserenda sunt, quae idem non tanti fecit ut de peculiari quaestione ex ipsis aliquid veluti certum inferre , aut indicare posset. Ipsi siquidem videbatur cognovisse eo pacto, condemnasse de moribus, non de probatione rei gestae,
ac propterea iuravit sibi non liquere i).
34쪽
Potius indicia generalia veluti fundamenta totius a tisicialis disquisitionis constituenda sunt, et habita ratione ad eorum naturam, expendenda est vis indiciorum particularium , ita ut quo major, vel minor particularium cui generalibus deprehenditur connexio, eo magis, minusve particularia inter crimen , et eum, quem auctorem quaerimus verisimilem nexum efficere judicemus. Id ipsum in suis orationibus non sine utilitate praestitit Cicero. qui cum accusatoris, defensorisve munus Susciperet, Praecipuum quaestionis pondus ad generalium indiciorum examen redigebat Omnibus in rebus, inquit in oration pro Sylla, quae graMiores majorisque sunt, quid quisque Moluerit, cogitaMerit non ex crimine , seu ex moribus ejus, qui arguitur euionderandum. Et in oratione pro Sexto Roscio ea primum ab accusatore postulavit, sine quibus vero- simile haud erat crimen , de quo agebatur ab ipso Roscio fuisse admissum monne, ait, audaciam ejus, qui in crimen Mocatur singularem Ostendere , oportebathe mores fros, immanemque naturam , et denique Omnia ad erniciem
35쪽
Πine dum plura simul concurrunt indicta , non Olum ipsa separatim consideranda fiunt, ver in etiam inisquiri debet, an ulla adsit peculiaris ratio, atque conjunctio. Probabilitas enim , quae ex uno indicio oriri potest augetur singulis indiciis, quae vel ex eodem, vel ex diversis principiis desumpta sint, quaeque tamen ad idem tendere
videantur , cum non solum ea sit, ut inquit Antonius Genuensis, in ratione connexionis cum suis rinemiis sed etiam in ratione numeri argumentorum, non secus atque pondus in lance augescit in ratione non modo mninaeeris granulorum, Merum etiam in ratione numeri i). Hinc docet Cicero verisimilia partim movere suo Pondere, Partim , etiamsi videa itur esse exigua, multum tamen cum sunt coacervata proficere sa). Tanto igitur, statuit optime ridericus ohemerus , fortius stringunt quotisseorum Plura conjunguntur, cum tunc is conclusionis ex
36쪽
De quibusdam indicii, quibus tamquam Me lis Wν
suae regulae confrmantur. Πisce velut generalibus regulis ita constitutis venio ad id riuod secundo loco pollicebar, easque accommodare aggredior indiciis illis, quae magis in soro celebrari solent. Sed antequam ad haec deveniam, operae praetium arbitror liquid edisserere de ea iuris, ut inquiunt, Praesum- Ptione, ut nempe bonus quisque Presumatur Onec malus Probetur, et ut semel malus se er malus Praesumi debeat. Plurimum siquidem interest hanc rite intelligere, cum inde varia nostri juris scriptores ad doctrinam probationum pertinentia deducant. Quod quisqua bonus debeat praesumi, id , si rite nimadvertimus, nititur eo iure, quod unicuique competit, ut bene de ipsius vita, et moribus cxistimetur, nisi probabilia adsint argumenta, quae aliter suadeunt. Hoc jus, quod ad bonam famam dicitur, eum habet esse iluin , ut si h aliquo eoram iudice accusetur illes, qui in erit bonus pracsumitur, debeat accusator quod intendit legitimis confirmare probationibus, secus hisce de si iistibus non auditur. Quid vero si qui bonus praesumitura caeteris aliquid expostulet innixus solum hujusmodi praesumptiones Tunc praesumptio non prodest, et ratio discriminis in eo sita est, quod in priori specie praesumptio bonitatis tuetur hominem , quem alius constituit civiliter reum , ad quem probationum necessitas ordinario non pertinet proindeque per hanc praesumptionem nihil mutatur, sed tantum in suo statu natura negotii confirmatur in posteriori autem homini saveret tanquam actori, qui intentionem suam probare debet unde praesumptio haec loco probationis haberetur, quae susticiens haud est, cum sit nimis gencratis. IIaec si purpendantur facile intelliguntur omnia quaeue cxposita praesumptione fuse disputant Pragmatici nem-
37쪽
pe intelligitor quae sit ejusdem vis, o quando cadum nil init.
ii quando reiici debeat inquiunt enim hanc praesumptionem non attendi, quando voluinus alteri damnum asserre, et merito inquiunt, namque hac in spccio pracsumptio bonitatis non solum cum tuere inr, cui ipsa favet sed etiam no- um rerum statum induceret, nod minime seri potest , nisi per egitimas probationes veritas prius innotescat. Hinc Scaevola interrogatus , an filius, quom natur gravida repudiata, absente marit, enixa est, ct spurium, in actis est professa , sit in potestate patris, nec obsit cirrosessio a matre acta, respondit veritati locum supersere si Hanc regulam octores extendunt etiam ad eos qui in vitae extremis sunt, adeo ut etsi in hac specie praesumpta bonitas magis urgero videatur , nunquam tamen susticiat ad veram probationcm inducendam , quae omnino requiritur , ut cum de alterius damno agimus , in judiciis vincamns. Docent praeterea hanc praesumptioncm non ita intelligendam csse , ut quis non solum bonus praesumi debeat, sed etiam optimus verum et liu recidunt quae diximus praesumptio siquidem bonitatis Di directo a firmat, scd in sola negatione consistit, quatenus scilicet quisque bonus non debeat a caeteris malus praesumi, nisi post adductas legitimas probationes. Ut vero quis optimus praesumi debeat cum id non nisi ex multis animi praeserti in dotibus queat constitui, numquam hac praesumuntur, nisi probatae fuerint Pariter neque testibus,
neque iis, qui bonores , dignitatesque petunt satis opitulatur e , de qua loquimur, praesumptio. Cum enim debent et ipsi aliquid de iis proscrant, vel a coloris putant, istiusmodi dicta petionesque non simplici hac pracsumptione, scd cortis, legitimis in argum ciatis inniti et . Insuper etsi, ut inquit liomasius, omnes praesumpti Ones delicti esclusi aeisse dicantiir, 3 hoc tamen obtinet, si
i Leg. 29. de Prob. et Praesum . . o Vid. Menoeli, lib. ramum . . Alcii l it. Tract. 39 id Tom. Dissert de bonit Praes.
38쪽
in inquisitus se neque physice, neque moraliter delicto caus.
sam dedisse assirmet. Verum enimvero ubi actum bysicum se perpetrasse confiteatnr, quod T. g. per ipsnux intersectns sit homo, et tantum moralitatem neget, nempe dicat vel cum moderamine inculpatae tutelae, vel euia pose solum , aut plane casu occidisse , tunc praesumpta honitas cessat, ita ut alleganti moderamen illud, culpam
item, et casum probatio incumbat, et si in probando deficiat poena ordinaria uti dolosus homicida nihilominus puniri soleat. Etenim, ut optime uiacius animadvertit,
secisse eum constat occidisse constat ejus est, quem constat occidisse, purgare suam innocentiam, et probare do- Ium malum abesse, i. e. non occidisse animo occidendi.
Dices, ergo negantis est probatio ergo negatio probari potest. Pessima est ollectio, quia haec negatio non est simplex negati , sed tacita asseveratio, se secisse casuri Simplex negatio, veluti non occidi, probari nullo modo potest hoc non fert rerum natura, ut probetur negatio simplex. At negatio,innae in se continet assirmationem puta, non occidi animo occidendi, quod est vi ipsa, occidi casu, non animo, probari potest, et debet, cum generalis de Re regula sit in omni defensione, quam acit, pro octore
habendum esse t). Praeclare auctor Rhetoricornm CO stitutione Ferta, inquit, statim quaerenda est ratio Ratio est, quae caussam facit, et continet defensionem Ergo assere eam, quae nisi intercederet ne caussa quidem esset. Ille enim, inquit, Patrem meum occiderat. Ergo ratio ea est , quae continet defensionem , sine qua ne
parva quidem dubitatis potest remorari damnationem a). Igitur et hei saperius exposita locum sibi vindicant, quod nempe praesumptio non prodest illi, ad quem spectat pro-handi necessitas. Quapropter illud iuvat animadvertere Praesumptionem hanc bonitatis, etsi vulgo juris dicatur,
i id Criam ad te Cod de is Cornel de Sicar. α Ad Ner. lib. 2.
39쪽
ex iis tamen non esse, quas Henning tu mohemerus qua-ἰseatas appellavit, en nunquam eximat ab onere probandi eum, ni onus illud impositum est ij. Praesumptioni de bonitate contraria obiicitur praesumptio, ut semel malus semper malus dici debeat Praesumptio haec nititur Bonifacit Octavi rescripto , atque ex quorundam sententia sandamentum habet etiam in iure civili aὶ Interpretes eam ita declararunt, ut semel mains semper malus intelliga in in eodem genere mali, vel illi simili secus in diverso genere quamvis Alciatus arbitretur hunc, qui semel sui malus habere contra se aliquam finspicionem, ut main sit in aliis diversis malis ob magnam necessitndinem, quam habent ritia inter se Zὶ.ct Noa videth tamen exposita a doli praesumptione regularita absoluta intelligenda ut numquam aliter judicari fortasse debeat. Quid euim si agatur de homieidio in solitudine, et is hricosae noetia tem Pore perpetrato, et reus, qui dicit Midisse iure ineulpatae tutelae sit homo protina , eeisiis vere ille suerit, quem improbum, et ad
omnia seelera paratissimum declaraverit ma elleiornm frequentia Pro- feeiseisi nullam probationem ad delensionis necessitatem demonstrandariis ad propriamque tuendam in noeen iam assere reu Possit, non tamen
adeo tacita dixerim, eundem uti dolosum homieidam illieo puniendum esse. Adsunt enim in hae specie generalia in Meis homine indieia, ex quibus εἰ proxime, saltim remois, ut inqumnt, argumenta aggressiociis deduci possunt , quae maiorem etiam probabilitatis vim aequiis rent, si eae ratione perpendantur, quae inter reum, et occisum sortasse aderont, quibusque verosimilia in oe doli eaussa , in illo, tilla re hujusmodi caussa ostendi orerit. Porro nemo non videt illud temper uti maximum innocentiae argumentum haberi , quod ex defeet eaussae dolom arguentia naseitur, quemadmodum et in s rius demonstrabitur. Praeterea si loeus, si tempus, si alia in oeciso homine adjuneis expendimus , nonnulla fortasse emergentieeuliaria in-dieia, quibus de sacra ab oceis oggressione merito suspicari po simns. Igitu in hae speeis vel absolvendus erit reus vel saltem amplianda erit ea uasa , uti solebant quandoqne Romani Iudices , quod quidem,
si serio animadvertas, illa Anti Gellii species , de qua supra Ioeutr
40쪽
Sed plura sunt, quae impediunt, quominus huiusmodi
regulam , seu pracsnmptionem pontificio rescripto roboratam , et in foro sine controversia receptam omni exceptione majorem existimemias. Ipsa enim constans experientia nos docet, undamentum hujus praesumptionis esse in peccandi consuetudine, quam quis contraxerit; nam quod ex consuetudine agitur ex nainra agi dicitur, cum consuetudinem alteram naturam esse factum sit tritum sermone proverbium. Porro haec peccandi consuetudo nonnisi frequentibus actibus adquiritur, cum nemo possit, auctore. Cicerone , repente vita mutari, aut natura converti i).
Igitur licet aliquis semel, vel bis unius alteriusve critni ni reus deprehendatur parum tamen vel nihil inde deduci poterit, ut praesum in posterum debeat malus etiam in eodem genero mali, et quemadmodum qui injustus vero est ob unum, alterumve justitiae nctum injustus esse non
desinit, ita et qui iustus fuit, etsi quandoque erraverit, injusteque egerit, non tamen injustus omnino dici potest. Paucis actibus non adquiritur ubitus, paucis non amittitur. Sed nec ex inre civili aliquid erui potest, quod huic praesumptioni favere videatur, quamvis id arbitrentur complures nixi auctoritate Ulpiani, qui dixit ad novi criminis accusationem non facile ad inittendum eum , qui jam per calumniam de alio crimine accusavit et . Ideo enim Ictns de calumnia notatum ab accusando in hac spe- ei repellit, quia suspectus de calumnia habetur non praesumptione juris, sed praesumptione juris, e de iure trirequens quippe est in iure Romano , ct in variis Digestorum, et Codicis locis extant exempla ejus, quod certo modo constitutum sui non quia sit verisimillim nin sed quia id exigat publica animadversi , et civili conveniat utilitati. ccedit ad regulam generalem constituendam non satis recte usurpari quod peculiari ratione Romanorum