장음표시 사용
21쪽
Tractatum , & Capitum totius operis.'
22쪽
23쪽
24쪽
RTEA As inter naturales proprietates, quibus homo uti animal dotatum constat, quies, seu somnus firmissi ine enumeratur, uti canit Virgilius f a . . Tempus erat, quo prima quies mortalibus aegruIncipit, douo Divum gratus a serpit. quo Natura sessos, lentosque artus pristino vigori restituit, vitam ipsam servat, scribente Seneca de Tranqtilli.Somnus refectioni, vitae necessarius es. Quinimo eundem appellante Arist. b) Animalis quierem in somno usa perfectissmam; ideo voluptate quadam somnum ipsum pollere, ut homo eiusdem minime taedio assiciatur, adhuc eadem natura statuere voluerit , & sic Pyth. scripsit: Ihigua quidem estsomni volvtas , nihilominus umbram vitae, mortisque figuram illum esse , naturae Ruthor posuit,etenim homo sopore affectus aeque a morte,vitaque procul esse perpenditur iuxta Gal. sensum cet Somnus es mortis frater ,
nam alimenti elaboratione excepta, quae somno cum viventibus est ommunis , catera mortem referuiit , non videre, non audire , nihil intellitere , vel cogitare , velfentire , ratiove carere , ac breviter pro
iectMm ese . inid itaque aliud est somnus sillo communi ablato ) quam via ad interitum . Et hoc sactum esse arbitror, ut homo medietatis . vitae s sublata altera a somno uti a morte) qua fruitur, assidue memor, magis suis actibus consormis legibus fuerit. - Λliud quippe mirum , quod dormientibus accidit , est somnia pati, quatenus ex somno somnia pullulare quippe cernuntur: sic Virg. d
25쪽
Multa in dis simulacra videt volitantia miris , . Et varias audit voces ruisurque Deorum colloquio , atque imis Aeberonsa agatur Aveynis . Et tamen cum hac quietis virtute homo utatur , somnia ex ea orta
scrutando, eadem abuti dicitur , ob superstitionis scelus, quod teme re patrat. Sinite amabo hae occasione, ut intimo animi dolore oppressus exclamem ι dum serme cunctos fideles evasisse somniantes, χsic superstitiosos video: plerumque Ethnicorum instar interpretes in exis cogitandis quotidie somniis , eisque noctu , diuque deditos intueor ;hac de causa in ruinam spiritualem in diem labescere ὀbservo. Quamobrem etsi mihi ingenii sit curta supellex, quam suppetunt vires, causam non destituam , ut flagitiosum hoc lacinus, atque superstitiosum scelus luculenter eliminetur . Sed ut . bene finem mei operis sortiar, Dei adiutorium flagitem , qui linguas infantium facit esse disertas,ut quae hic desunt, sua divina gratia suppleat , 2 quae debilia reficiat, ad eius namque laudem dirigam quicquid hic exaratur , utpote Magni S. Patris Aurelii Augustini eloquio instructus sa): Tibi servias Deus meus quidquid loquor,'fcribo, , υρο , ct numero. Tu ergo JESU auxiliaris , & dux potentissimus de sanctuario tuo auxilium mitte, & qui spiritu tuo sanctissimo fidelium intellectum perficis, meum quoque hoc eodem , quaeso , illumina , ut quomodo latentem in somniorum opinione Charybdin , quae multorum animos absorpsit, evitare queant incauti , dextre edoceam, . 2 te duce aliis in hoc fieto nataturis a periculoso flexu viam ad veri-' talis Portum apertam monstrare queam. Fiato bone JESulfiat l
C A P. I. Quid sit Somnus , quid Somnium, quaeque sint
I. Somnus saluti eo oris plurimam valet , operatibnes somni tempore effecta actus bominis , non vero actus bumani ap
26쪽
II. somnus penes Pbilisvbos varias sortius es defuitiones . . III. et si magis veritati eonsona recentiorum P,ilosophorum Mornua definitio adducituΥ . IV. Quare bomines sani nimium Interdam dormiant pQ famulum quid sit , describitur . . . VI. o Aisguatur discrimen inter somnum , O somnium . VII. Somniorum causae productiva qua sint , Urinantur. VllL P,antoa , Ieu vis imaginatrix, desnitur . IX. Saepe quoque somniamus ea, circa qua per diem occupatἰ s .mus * θ' ideo quomodo Lucretius poemat , notatur .X. Nobis sicut vigilantibus , ita magi dormientibur ideae , omin ternae apparentia occurruαι , in bisce duobus flari j
XI. Miniserio animalium spirituum cune a somnιa Mabantur , S hujusmodispirituum animalium alii vitales , alii animales. dicuntur : ubi pariter brsta somniare asseritur .
XII. Nou .s assit vabilir octio .umani eorporis, ejusque artuarum ius a dictis spiritibus animalibus non procedans . XIII. Quid nomine spirituum animalium ivtelligitur . XIV. At gnatur quoque pro somniorum causa remota , dy megiata
semulantis temperamentum seu elementarium qualitatum
XV. An .hjusmodi qualitates elementares . , aliique humores siue admittendi 2 - π ά naturalibus proprietatibus , quibus animal pollet, ad Ine lumitatem suampte servandam spectantibus Lmnus , aut sopor eruitur,ut plurimum a natura ad fetas, lentosque attus in priscum reddendos vigorem.ordinatus cernitur, uti bene loquitur Romanae Eloquentiae Marcus Tullius Cicero sa): cum iam quieti eorpus nota Sarno impetu dedi, spore placans artus languidos r idcirco brutis per somnum homo assimilatur ε quoniam eius actus in sopore , seu somno effectos nunquam humanos nominandos esse Theologi communitee docent, nullo praemio , nulloque supplicio dignos esse dicunt, utpote haud gestos intelligentia , 2 volitione , quae quorumcumque morais lium actuum , uti cardines necessario intelliguntur. Λ U. Som-
27쪽
II Somniis itaque variam penes priscos Philosophos sortitus est de-cia rationem , quam sic tradidit Plato: es e remissionem , tanquam laxationem spiritus sensibilis ; esu hie vero discipulus Aristoteles somnum sic definiti esse immobilitatem , seu nodum , ac vincusem se us , Mati vigilia sensus relaxatio , solutio. Zeno ait, ese conistractionem, atque animi lapsum . Strabo p pud Tertullianum , confiati spiritur segregationem . Xenophanes penes eundemi defitesceuintiam quanda in . Plinius t animi in medium se recessum . Averroes, ScΑvicenna , impotentiam sensuum propter animam spiritus retrahenα
rem . Et idem Avicenna s a ) sic quoque somnum descripsit, esse quie-
, tem virtutum motivarum , is sensitivarum, aliorumque similium antiquorum
III. Recentiores vero Philosophi omnes conveniunt , utpote in Philosophia veteribus accuratiores , ex animalibus spilitibus somnum gigni docere videntur, sic Theodor. Craneia sb ait , somuus sine dubio provenit ex magna imminutione)pirituum animalium , ita tamen ut ram copiosὰ exi flant ut placidὸ possint cerebrum insare , O replere. Et tinmuli. c Somnus naturalis ex imminuto spirituum in oreana externa in uxu dependet From mann .sd) immediata somni causa os spirituum animalium detentio , eoruDeque in organa sensus , motus quo iv uxus probibitus . Idcirco Doctorps isti, somnum , vel in defectu , 2 exinanitione , vel detentione animalium spirituum collocare observantur; qua de re sic definiri posIit somnus uti proveniens ex detentione : s motus Apirituum animalium ascendentitim , atque ec cludentiumsensorii meatus , qaorum mini erit impedimentum ad orintana sensuum coinmanium producens. Si vero procedit somnus ex spirituum defeeiu ς quia ex pri evio habito labore illi consumpti censentur , ideo statim nervorum relaxatio oritur , 2 sopor , seu somnus acis
cidit , quo quia habita cibi digestione, per chylum, iterum dige tu spi-νitus animales recuperantur , non sic est asserendum , qnando spiritus animales detenti habentur: nam nisi Achaeorum consumptione haudquaquam vigilia speratur , qui e excusso som fio per illorum dissipatio. Dem , instar nubium di si1 patarum, uti lux iolis statim producitur: ld. circo somnus nascens ex detentione , quodammodo spiritus animales ligan
28쪽
D. E . S O lis N U I S. . ,s IIgantur uen,scens verbe x exinanitione, seu desectu protinus illi con- ' i sumuntur ἔ semper tamen in utroque modo sensus omnes somnus im- .pedit: quare Λristoteles de Din. st vigil. bene ait: Somnus est non . . Subiectum autem somni Thomas N illis declarat a . si joctum, inquit, somni immediatum statuimus majorem isam anti ma sensitiva portionem , qua in cerebro radicata , exinde in pluriώmas corporis partes diffusa functiones , ejusque oontaneur aruthor est tmediatum vero cerebrum tuum , porresque omnes seobiles, θ' muri .ees , quae in eo communicant.
IV. Uterque autem casus nobis comperii r Priorem in hominibus multo vescentibus , oc minime laborantibus, nimiam spirituum anta inalium copiam producentibus , P ita facilius dormipntibus , experimur ue Posteriorem vero in illis summo motu , seu labore agitatis . . .& praesertim opificibus per longam temporis intercapedinem laborantibus spirituum animalium consumptionem causantibus , sempe
cernimus. Ex quo explanatur , potentiam carentem habitu exerciis
tii alicuius operis , quod exercetur, Dellius laxari , quam illam potentiam ipsum continentem : licet Thomas Campanella in trach. medicinalium iuxta propria principia sb , Somnum interdum causari per frigus, hisce verbis loquitur: Somnus inquit,sirri per frigus quo omnes partes corporis rigent , frigore gelautur buisores , obitus
intra cerebrum s nerυos , ut nimio 'igore , in strictione , tenentur. ,
V. Hinc ex somno interdum nepe somnium gigni experimur , sci Iicet quasdam phantasticas apparentias , internasque visiones . somno, seu sopore affecti obtervamus, quandoque pulcherrimas numqua in excogitatas , sive gestas, sicuti alias elatiores, caeterasque nimia sormidine praeditas res intuemur, quibus modo divites , modo pauperes, modo Proceres, modo inferiores nos esse cognoscimus t mirabi liora qnippe somnia , uti scenicos actus dormiendo conspicimus , uti bene Thomas 'Vιllis de Anima brutorum , post relatas somnio rum causas , eiusque effectus hisce verbis refert: Sunt tantum excur isus quorundam Dirituum in carebro ligationesolutomis, qui dux ca seris arcte confrictis, hue, iliae fine dace , aut regulatore quovis diva.
29쪽
TRACTATUS I. sentare olent. Quapropter quidam somnambuli appellantur . utpoth
collustrantes , varia percurrendo loca , vestibus induunt , sores aperiendo per cἰvitatis plateas abeunt, iterumque eorum domus regre- . digntur ε quando autem e somno excutiuntur, numquam talium operum recordentur , quae prosectb absque ulla prorsus cognitione confiis Ciuntur instar eorum motuum in animalibus irrationabilibus evenientium , quatenus materiali quodam modo dumtaxat gignuntur, ut notat Furchotius se) qui postquam concludit, somni causas esse anima les spiritus.sic loquitur i Primo somnus in eo , quod otritus anima tis detineantur,aut nimium evacuentur videtur esse collocandui ,
paulb post hisce notis docere sequitur : in hoc quippe discrepant δε mutantes ab iis, qui vulgo somnambali appellantur , quod somniantes in lecto δεο eo inti eum aliis eo abulari , variisque negotiis vaca re per somnum sibi videantur 3 quia motibus in cerebro factis eorum
mentes excitantur, Dinnambuli vero tamets diversa loea concursando perluserent , de iis tamen minime cogitent , nec eorum , qua tunc remporis gesserunt , posea recordentur , quoniam Dis spirituum animalium δ medulla spisali defluentium motu agitantur . VI. Facile ex notato est colligere inter somnum somniumque discrimen, cum primus sopor animalis , secundum illusio , seu phantastica visio vocetur ε tametsi somnia iugiter omni ex somno minime patiamur , quoniam non semper quiescendo somniamus t aut dumtaxat uti plurimum ex illis somnis per desectum spirituum animalium provenientibus praeposito maximo labore somnia nascantur , non ita frequenter ex eorumdem spirituum detentione iuxta ea , quaembdb dixi , & mox subdam . . . , VII. ΕΣtra vagantia , quae irrumpunt , dum somniamus , esse ctus certe mere naturales nominari mereantur , ac proinde suas cau'sas adhuc tales nimi tum habere designanti etenim nullum naturalea senaetipso excitatur , sed ab alio a se distincto otium suum agnoscens iuxta vulgatum Philos horum assatum , omne , quod movetur , ab alio movetur 3 cum nullum naturale ens a seipso Ortum tenet. . amobrem somniorum causas duplices esse ex celebriorum , sa. pientiorumque Philosephorum scitu asserimus . Λlteram proxi- .mam. seu immediatam, & alteram remotam , seu mediatam essu exponemus. VIII. Inparis.na GefL3.ev.2.prpp. q.
30쪽
VIII. Prima utpote causa proxima somnii sunt ipsinet animales spiritus, quorum sisto motu in phantasiam habito , variae apparentiae, A figurae suscitantur , ut relatus millis loco citato insinuare videtur i Insomniantibus spiritus excitant omnino interius versus corpus eoitissum lati , tantium imaginationem , ct memoriam ieiunt; ὀe praefatus Fromman. M Supponimus fommorum eausam esse eere brum per nervos spiritus aenimales : Phantasia namque ,. seu vis ima ginatrix a Philosophis definitur: Est sensus internus , quo res sensi hiles sub imaginibus corporeis representantur,quodque spirituum animallum ministerio exerceatur , qui univoce impressione figuraturum rerum in phantasia imprimunt , earumque imagines formant instar Chrrographorum in cera impressorum h impressiones autem Istae , vel ex re visa, vel acta , vel in phantasia imaginata , licet diu praeterita quia per horum spirituum animalium motionem agitantur, denuo uti viva apparentia praelatorum praeteri torum moliuntur , ac si etiam quaedam ceu impossibilia haud conspecta , minimeque excogitata , unquam gesta s atque audita, semper illis spiritibus animalibus tri. bui debent , varie sic , vel ita in phantasia dispositis , atque per ac 'cidens in hac vel illa seria coadunatiis necessario ex illis varias fi rguras, illusiones , atque apparentias phantasticas prodi dcbere, qui iaque fatetur , Porrb actus diurnos , caeterasque res, quibus per diem interdum incumbimus , praecipue actiones proprii habitus sive honi , sive mali , sive proprii muneris saepe saepius somniamus . Hinc valde liberales , & benefici se aliis largiri somniant , mendici petere , canistores canere , Philosophi disputare, avari pecuniam congerere , alii alia similia somniant ι ideoque Aristoteles sH : Bonorum hominum somnia meliora esse, inquit , quam aliorum: propterea quod consilia , qua ad virtutum ossicia exercenda follicite agirant,eadem eis iπ somno
occurrunt. Unde Lucretius merito poeinat: .
J X. Insomnis eadem plerosque videmus obire . . causidicos ea as alere , O componere leges
Induperatores pugnare , o tralia obire : - . . Nautas contractum cum ventis degero belium ,
, , Et quo quisque fere stadia defianctas adbarat ,
Aut quibus in rebus mulatim fimus avte moraiἰ Cumque omnia , & similia connotata non a Deo , neque a sideribus nobis