장음표시 사용
31쪽
nobh immittuntur, sed ea quisque sibi sacit, varia illorum spirituum
motione habita, scenicas illas visiones mentibus dormientibus ingeriti quare Titus Petronius Arbit. satiricon a de hae re sic quoque poemat: Samnia , mentes Iudunt volitantibus umbris , Non delubra Deum , nec ab AEthere numina mittunt 3
Sed sibi quisque faeie . Nam eum profrata sopore Urget membra quies , O meus sine pondere Iadit idquid luce fuit, tenebris agit. Oppida belu ni quatit , O Hammis miserandas savit in Urbe .
Tela υidet, versasque acies , O funera aegum , Atque exundantes terfuso sanguine campos . . 'Mi eausas orare solent, legeisue . forumgrest, . pavido cernunt inclusum corde Tribunal. condit avarus opes , defossumque iuvenit aurum Mnator satius canibur quatit, eripis Audis , Aut premit eversam periturus Navita punim . Seribit amatori meretrix. Dat adultera manus . Et eauis insomnis leporis vestigia latrat . In noctis spatio misero ' vulnera durant .
X. Hoc autem semper nobis sive vigilantibus, sive dormientibus occurrit, isto tamen inter utrumque statum habito discrimine , qua tenus vigilia affecti , dum praefatas intern δε intuemur ideas , atque ineptas , imo ridiculas apparentias intelligimus, risu utpote fallaces
praestb expellimus mentem nostram, caeteroquin ratione utendo, adactus nostros humanos, ad quos tendimus a coercemus 3 quare per illas , quas saepe patimur ideas phantasticas , in assiduis distractionibus Iabimur. Dormiendo vero, quia ratione non utimur , illusiones illas expellere nequimus, & sic animalibus illis spiritibus summa libertas praebetur , varie varias figuras disponentibus . Hinc penitus discriminatura dictis idea illa uti intellectus , Ω voluntarie excogitata s licet ministerio praediciorum spirituum in phantasia exhibita cujusvis rei etenim haec a Philosophis verbum mentis appellatur . XL Secreta igitur quavis formidine spirituum animalium ministerio somnia cuncta oriri adsentiendum est . Cum igitur bruta omnia.
quidem praefatis spiritibus polleant, adhuc δέ ipsa somniare Titus Lu erat ius docet hisce metris: ι
32쪽
Nox bοmἰκer solum , sed verb animalia eunctatstnippe videbis equor fortes scum membra iacebais Iu somnis ) fudere tamen i spirareque saepὸ Et quasi ila palmis summas contendere vires η . . Aut quo carceribus patefactis saepe quiete , Vexatumque canes in ino Ilis αρὸ quiete,
jactant crura tamen subito , vocesque repente Mittunt , in crebrὸ reducunt narιbus auras , Ut os itia si teneant iuventa ferarum. mapropter spiritus , quos rn animalibus Omnes unanimiter comproiab, iit , duplicis sunt generis , alii Vitale , alii Verd animales dicuntur. Pilores ad bonum animalis motum Vitalem Conducunt 8, adeo ut vitalis iste motus necessarius, seu naturalis vocatur , quique invita voluntate excitatur , puta cordis motus , systoles , Vel diastoles. Posteriores vel bad voluntatis nutus tendunt , atque ad motum spontaneum defluunt ι esto uterque mo us necessurid in animalibus exquiritur , hoc latren discrimine , quia spiritus Vitales sic appellati , quatenus ad animalis vitam servandam necessario eorum motu a natura ordinan tut i spiritus autem animales scdi , quia ad omnes , 2 singulas ipsiusmet adimalis functiones exercendas, eorum quippe ministerio,ab Λ ut hore naturae stabiliuntur, uti bene rζIatus Purchotius sa) ait: Tumqtioque firmius sat corpus , O ad operondum babiis redditiae , eum nartii, , mi Duli a spiritibus animalibns reuduntur . Hinc est, quod omnis motus voluntarius . hominis mediantibus dictis spiritibus ani, malibus emciatur , sed non omnis motus in homine spirituum animaialium dicitur voluntarius, atque spontaneus, uti est motus ille eo rundem animalium spirituum per varias eorum combinationes in phantasia lactas , varia nobis somnia ostendit. XII. Qua de re assignabilis non est hominis actio , eiusque artuum motus , qui non ex dictis spiritibus animalibus ordum agnoscit, sive sint effectus animi , puta admiratio , amor cdium , cupidItas , gau dium , tristitia , Ω qua vis enumerentur passones ue sive sint sensuum tum internor una, tum externorum actus. procul omni timore a spirituum animalium congerie efformantur; per illos laboramus, per illos moVemur , per illos quiescimus , per illos quemlibet hominis actum demum exercemus 3 ac prolude mirum non est , si tot illusiones,
33쪽
atque phantasticas apparentias , dormiendo interdum nimis mire In in
XIII. Nomine itaque spirituum animalium particulae subtili sitismat, It purissimae sanguinis intelliguntur , ad quemcumque motum , sive vitalem , sive spontaneum , ad quamlibet sensationem sive inter-Nam , sive externam Ordinatae cernuntur .
XIV. Caeterum somniorueta e flectivae cauis, seu mediatae uti pi urimum proprium somniantis temperamentum , suapte Complexio elementarium qualitatum quae qualitates live sint in composito , sive non ,me uni non est hic iudicare) assignari videntur,quibus ex alterutris plus minusve pollens se innians , pulchriora , terribiliora , Ω similia somniando observat, quae somnia naturalia dicuntur: quia ex naturali affcctione , corporum temperamento , humorumque in cur lioni hus , aliisque eiusmodi nascuntur , adeo ut qui melancholia, sive flava bile abundant, funera, iurgia , aliosque tristes essectus somniant; qui verb multas continet pituitas , aquas , pluVias , portus, at laque somniando imaginantur , 2 sic de singulis humoribus dicendum i idcirco Medicorum princeps Hippocrate, a) , sicuti Aristoteles s b) , monent a medicis aegrotantium somnia perpendenda esse , ut morborum causas facilius cognoscere valeant, & eorum qualitate inspecta , humores intus latentes dignoscant i ea de causa celebris Galenus in lucem , librum de praesagio ex somniis sumendo , edidit . Dixi causam media tam , seu remotam somniorum esse interdum temperamentum , seu praefatos humores , quia hujusmodi mediantibus ipsis spiritibus animalibus , quos iu Xta eorum naturam movendo, Varias phantasticas figuras , atque somnia gignunt. XU. An huiusmodi qualitates elementa res , aliique humores sint admittendi P iam protuli, hoc munere hie non fungor , sed Philosophis , aut Med icis tale dubium solvendum3 magis erudite , . relinquo ei ed unum tantum affero , si praelatos animales spiritus immedia tam causam somniorum non esse, altera causa naturalis nobis ignota certo esse deberet, quin CAP. a Ia ij b. .nfin Q 6.Epid. . t ' In lib. de Disin. per '
34쪽
C A P. II. Quas personas in somno , & ad quid Deus alloquitur , &
de circumstantiis, quibus Dei allocutio ita . . somno facta, agnoscitur. s et N O P S I S.
III. Quae divisoner aliata tanquam superfua respuuntur . IV. 'Non es ponendum in dubium , quandoque Deum , vel Angelos per somnia sequutus es e fmninibus. V. Dum certὐ constet omnia a Deo immissa sesse , eis plenam si 'dem adbiferi pule .
v I. Adhuc, si quod es immissum per somnia a Deo , sit captu dissese
se , fidei certitudini subj/ci potes. VII. Facilia media, quibus nuuin somnium a Deo , vel Damone im . missum sit , traduntur . VIII. Potes Deus interdum per omnium mediatὸ dormievtibus loqui , scilicet per fuatn divinam gratiam , ipsam impertiendo .
Et quoque somnium potes use immedfata Dei allocutio , quam per materiam eiusdem licutionis Dei esse dignoscitur , quae , praeeipuὸ nulli legi , nullique virtuti cpponi debet. Ponitur ,Φsolvitur objectio, qua dicitur interdum malum fuinatura tale , Deum praecepisse. Ahera conjectura attendenda ad Dei omnium secernendum , s Iomniantis conditio . . IarSacra Scriptura Deum adhue .scelsas personas , morum vulgaris conditionis allocutum o se legitur, quibus ad quid facta fibulus odi locutio , declaratur . xl II. Si nimia pusillantinitate , vesconsidentia somnium contingat , immissum a Deo aesimandum non est. '
XιV. carera circumsistia Dei somnium comitantur , quibus illud a Deo immisum ebriicitur .. B a XV.
35쪽
. XV. Angeli quoque , Sancti , eorumque, Redira , somnia dorismientibur immittunt. XvI. Cacodaemon Dasomnia etiais dormῖentibus poles insinuare . XVII. Cacodamones duplicis generis somnia efformant.
I. C Ex somnii divisiones Divus Gregorius ex totidem causis P commemorat: puta ex corporis plenitudine, vel inanitate , ex antecedentibus diurnis curis , es Daeinonis illusione , ex hominis agi tatione , simul cum D.emonis illusione , ex Dei revelatione , x ex ho ' ' minis cogitatione simul cum Dei revelatione . - II. Hugo autem Victorinus b licet nonnulli, huiusce libri illum fuisse authorem , negent) quinque somniorum genera adducit. . Primum dicitur oraculum , & est quando Deus, sive eius Sancti futu- rum aliquod , vel non futurum omittendum , vel exequendum in ... somno mahisestant. Secundum appellatur visio, χ accidit, quando , eo' . modo,quod in sotnno quisque visit,sibi diurno temporrevenit. Tertium somnium assignatur illud, quod figuris tegitur , & hoc sine inter- . . ... pretatione ' intelligi nequit . Quartum nominatur insomnium ,& est illud , quod ingerit dormienti per quod fatigatus est. Quin tum nuncupatur Phantasma, quod observatur ab illo , qui dormire coepit, 2 adhue vigilare se ex illimat. Hippocrates se duplex esse somnium docet, divinum scilicet, 2 naturale. Primum Auod Deus injicit ue alterum , quod ex ipsius dormientis assectionibus procedit. Alii vero in divina , darinoniaca , naturalia , Si animalia , somnia dis vidunt. III. Sed mihi videtur tam huius, quam praefatorum primi subsel' lii Daciorum notatas somnii divisiones prorsus superfluas esse, R entia non sunt sine necessitate mutiplicanda ; nam in bona Dialectica, vera divisio in pauciora membra qub potest, fieri debet, ad hoc ne Inem 'bra dividentia ad invicem se adaequent, ut patet attendenti. Qt 'propter duplex assero esse somnium , internum, sive naturale, & exter-enum . Primum quid sit , S quatenus procedat, 2 quae eius causae'. sint, in praecedenti capite explanatum cernitur. Posterius vero somni um dicitur, quod a causa externa ortum obtinet: somnium exter-
36쪽
sint eaedem somnii interni intra nos existentes, Hinc causa haec somnia, . . externa multiplex esse potest suti bene: citatus Gregorius loquitur scilicet Deus , Dei para, Angeli, Sancti, & uti censetur communiter . . etiam Cacodaemones h omnes namque Certe eStrinsecae causae somnii l . . esse valent, uti moX probabo .
IV. Et primb ambigendum non est , quandoque Deum per somnia . hominibus essedoquutum,nimirum multiplex est de hac te in sacro et qui oetestimonium t sic somnium a Deo Λbimelech Regi Gerarae,st . Labano b). Imb Job se), In biu rore,inquiens,υι οπιs nocturna, quando Dpor DIet ocevare homister , tenuit me, ω alibi paulo post , parrebis me per somnia sic Gedeoni, sd a Se Judae , ejusque exercitui iterum Job γ : Per somnium in pisone nocturna , quando irruit sopor .
super ιο mines , O dormiunt in lectulo et tunc Deus apersi aures viro
rum , erudiens eos ins it disciplina. Ioeli pariter prophetat u) - . Sones vestri es Salomoni, Regum b) Joseph ι Israeli th Mardocheo ti) AEgypto, ns j Nabuchodonosori , in oc Num. Ο :. Si quis
tuter vos Propbeta Domini, in visone apparebo ei , vel per somnium lo- quar ad illum. Et tu novo Testamento , sancto Joseph , δε tribus Magis, sp), aliisque passiin a Deo immissa fuisse somnia , in utro- 'que testamento aperte constat. iCompluria alia somnia, resest historia, idest visiones in somno esseis, Eias,quae quibusdam viris sancte viventibus,atque dormientibus loccur- retunt: sic visio Eusebio Episco a Carthaginensi oblata , teste Vici te uticensi sq) Uisio Pincernae poa obitum Sidonii, teste Gregor io Tu - . di. ron. r) Visio Beria: Matri Sancti Sueberti , teste Beato Marcellino so Viso Sancto Abrantio Consessori, Metaph rq in eius vita . Visio Henrico Imperatori, teste Ruperi. in vita Sancti Hereberti Visio Sancto Lutgero apud Monachos ertinens. in eius vita tu, Visio Sancto Huis . . '
37쪽
gonio Gratianopolitano apud Guulonem in eius vita. Visio Harimanno Tulliensi. Conrad. in vita Sancti Wolphelmi. Visone, Et pedi . phoro , teste Joann. Praesbyt. in vita Sancti Basilet Episcopi, 2 Marin ris. Aliaeque innumerae visiones, quae, ne assiciam vos taedio, praetereo et satis superque itaque dormientes homines Deum a locutum fuisse , comperitur . Hoc autem quoque Scaliger hisce carminibus re
vera negat somnia , somnians pro fur ,- Nam non semel invebimus, nimis frequenter sPerramque nox praeterit absque sensatione . V. Quod autem peculIari animadversione est dignum, est quod si somnia , cum cerib constaret, hominibus immissa fuisse a Deo quod minime facile sit ad huiusmodi tenendam certitudinem ) qui utpote Ens omnes possibiles persectiones simpliciter sisnplices includens, Rquaslibet pariter imperfectiones excludens, quippe uti infinite sapiens falli non p*est , & uti infinite verax fallere nequit; sequitur , huiusmodi insomniis posse fidem adhiberi , eaque credere: quandoquidem Deus omnipotens quomodolibet nos alloquitur , sive immediatessive mediate, sive in somniis , si ue in vigiliis, uti insallibilis autho
sitas, totam fidem nostram meretur.
Et huiusmodi fides s supposito tamen certe somnio a Deo immi prorsus ab omni dubio secreta esse debet: aliter divinar aut horitati loquenti iniuria quoque irrogaretur 3 idcirco meritb Stephanus Papa omnibus Episcopis significavit a r Dubius in fide est insedetis; idque
in Clementina I. I. Orrd de Summa Trinitate , adhuc confirmatum ob servatur. Ad cuius rei ἰntelligentiam illud dubium in Fide, in praesenti, po sitivum non negativum usurpari assero : nam dubium in Fide nega tivum utique infidelitatis notam secum traheretnon videtur: puta tene Doctorum exemplum ) si alicui intellectui dogma credendum Occur rat, 2 negative erga illud se gerat, minime propositum articulum reflectendo, quin immo ad alia se distrahat,infidelitatis notam non con-- trahi communiter DD. docent. Tamen bona pace huiusmodi Doctorum , dubium. in Fide negati vum allati exempli , haudquaquam hoc esse opinor 1 quandoquidem intellectus, cui dogma credendum occurrit, de eo negative utique a) In eap. I. de meret.
38쪽
alia Te distrahendo non peccat ; quia pro omni sere temporis mois mento, aistum fidei eliciendi obligatos nos esse, non noscimus , quum 'nulli bi hoc praeceptum tam assidue obligans appareat quamquam nec unquam , nec raro proficuum illum fidei adium elicere cogamur ex tot propositionibus proscriptis , quarum prima est in ordine ab Alexandro VII. 2 4.ς 6. v. i6. I .& in ordine ab Inn.XI. bene explanatae ab admodum Reverendo Patre Dominico Uiva ) ὴ Jc ideo peccatum ei non adscribitur , dum spolite ad alia se distrahit . Hinc dubium negativum sui natura est mera intellectus suspensio ,
nullo habito motivo ad inclinandum in unam , vel altera m oppositam cpartem, sed prorsus anceps remanet, Sc lic non operatur , neque ad illud obiectum fertur , imo potius ab eo retrotrahitur : lic si intellectus negativo dubitet, an aliqua do trina sit Catholica , atque dogmatica, vel non squae de facto dogmatica, atque Catholica est j omni penitus motivo carens in partem affirmativam, vel negativam inclinandi, cum nullatenus intellectiis ille operctur, laeo potius a test obiee o , seu doctrina retro trahitur , nulla pariter ei haeresis nota tri bui valeat, quia negative dubitare videtur .. Et sane cum nullus in . tali intellectu sic dubitante sit error voluntarius , & pertinax contra revelatum mysterium , id eb bene docet Franciscus Zabarella in relati textus explanatione Textus intelligi debet de. dubitante cum partinacia , animi deliberatione si enim . dubitaret ex ferupilloco elevtiae , vel per primos motus, non tamen inbarer , sed pol ivis cre..die illad, quod credit Ecclesia Catholica, n tu es. hareticus . Sic pariter nos instruit ejus doctissimus discipulus Abbas Panormitanus super eoisdem textu, ubi inquit: videretur, quod ominis oemo fit infidelis, nam vultus ho a reperitur , qui aliquando ex scrupulo conscientia , ve
ignorantia non dubiret in flde . Secus verb de dubio politivo asserendum est , quod cum sit operatio intellectus, licet formidolosa , M incerta , seu assensus fidei incellus, A fallibilis , utique infidelitatem consequitur: puta, quispiam eficere
audens de quodam fidei articulo aegrum assensum , temere de ea veri- tate tutissima suspicata , impudenter inquiens , forte erit, vel non
erit ita , pro sedili dubius in fide positive est . ideoqtie infidelis merito
appellatur, ita communiter cuini , a jut. a) 2. Toleto ubi notant s
39쪽
si homo baptizatus, 2 de articulo ab Ecclesia proposito positive dubitet, haereticus est. Quamobrem si tutus quisque factus , veram Dei locutionem in somnis sibi contigisse , huic locutioni omni in fallibilitate praeditae, firmiter , & quavis timoris labe remota, credere potest ι ham omnis immediata Dei locutio , uti de ore spo procedens , sempe ede fide habenda est 3 & ideo Divus Λugustinus a) cum omnibus Sacrae Scipturae interpretibus monent sensum literale sacri eloquii inisi absurdum , vel error nascatur ) semper de fide habendum esse , utpote . immediate ab ore Dei procedentem . VI.Λdhuc siquid in somniis a Deo immissis acciderit,sit captu diss-elle,semper plena fide credendum est: quandoquidem obteistum forma Ie,si vel trinsecum motivsi assensus supernaturalis divinae fidei,est ipse mei divina aut horitas loquens, per essentiam in fallibilis;idcitcb si ne- η queat ab intellectu nostro , quod est a Deo apertum , capi , solius intellectus desectus est , finitae agnitionis , & curtae intelligentiae 3 dum quod de fide est , & plurimum est nostra ratione superius , seu supra , atque extra humanae intelligentiae limites , ad effectum ut divina fides suum merendi Iocum habeat iuxta textum Joan. b): Beati,qui mumideruut , in crediderunt: ex quo tenemur captivare nostrum intel- lectum non intelligentem in obsequium Sanctae Fidei ut monet Ap stolus se): in captivitatem redigentes omnem intellectum inobsequium Iristi ; etenim hac obscuritatis nota , nobis idem Apostojus
fidem nostram significavit ad Haebr. id υ autem Fides sperandarum
subsania rerum, argumentnm non apparentium 3 quae non apparen sium dictio,. fidem nostram certam , imo certissimam, sed prorsus obscuramqstendit, ad discrimen scientiae , quae assensum evidentem lumine rationis gignit, quare recte Λngelicus Doctor canendo hor tatur: non capis, quod non vidar , animosa Frmat es, prα- ter rerum ordinem l liquet igitur, somniis , dummodo a Deo iΠ missis, plenam esse fidem tribuendam , quavis semota haesitatione. Sed hanc. certitudinem teneri, qua somnium a Deo sit immissum, difficillimum. ' lammopere est.
VII. Quamobrem ne quisque mente laborit in agnoscendis somniis
40쪽
- D .E SOMNII s. o IZ a supremo Numine initis , ab illis a Cacodaemone , ideo nImia tutela hac in re perpendenda procedendum est,quaedam certa tradicia exponen do, quibus sacile agnoscitur , num somnia Dei, vel Damonis sint. Vi II. Tute ut procedam , distinctione utori vel istud divinum somnium est n ediatem verbum , nempe spiritus ipse divinae gratiae , qtiae erga intellectu in , 2 humanam voluntatem tendens , illum supernaturali illustratione excitat , Je ista ui interna inspiratione in-
. flammat in ordine ad aeternam vitasn , .uti Oecumenica Tridentina
Synodus definit a)Ω sequentibus b)2 utique omni haesitatione elimina
ta , illud a Deo immissum censeta sum eli : etenim supernaturalis huius divinae gratiae unicus , Ic proprius author est Omnipotens,& AEter nus Deus , a quo unice pendere pote si , & utpote essentialiter in no strum bonum ordinata, per ipsam mediate iustificamur , quam autem
iustificationem Dilectissimus , & unigenitus Dei Filius dominus no- ser JESUS Christus, ut eius cauta meritoria propter nimiam charita tem , qua nos dilexit, sua sanctissima pallione nobis promeruit , siccitata Synodus se) decernens docuit , ex quo sine adiutorio. huiusmodi
druinae gratiae supernaturalis, ullum actum salutarem , sive aeternae vitae meritorium neque incipere sequi, neque complere valeamus b. hoc autem catholicum dogma desiuitum quoque patet in pluribus aliis , Conciliis ad eliminandos tot errores tum Pelagii in Conc. Diospoli Palestinae proscriptos sub Innoc. I. celebrato , praesidente Jpan ΠοEpiscopo Hierosolymitano , ut Hieronymus testatur , tum quoque errores Cassiani se de Institutis Caenobiorum expunctos in Conc Aura sicano a.; tum quoque Janseatιι,qui totaliter divinae gratiae favens nostram libertatem destruendo, erravit 3 quodque adhuc expunctum in cit.Trsdentina synodo legebatur. . IX. Vel hujusmodi somnium est immediata . allocutio Dei , qui immediate dormientem alloquitur,. uti nos amicos noli ros facie ad
faciem alloqui solemus , & supra modum prudentia, de attentio pro vera Dei somnii agnitione adhibenda est hac in re nimis delicata, cui nil prodest aliud, quam propria rei divisio i quare erga somnium, materiam somniatam, conditionem , seu qualitatem somniantis , A modum , circa quem ipsum somni uin accidat , sigillatim decerpimul.