장음표시 사용
91쪽
sunt apparentes. Verum de nominibus non est curandum, cunire ipsa sit nota. Fiunt nil lolia liae pustulae ex colera non naturali, aliis humoribus corruptis, Putridis, adustis ad itinctis, ut phlegmate melancolia et sanguine grosso corrupto ideo tardioris sunt resolutionis et curae, et raro simplicia apparent postemata, sed ut plurimum sunt composita ex diversis humoribus. Verum hoc etiam tempore cum aliis pustuli multiplicatur formica miliaris. Et est Pustula vel pustulae Plitres, et apparent in principio in colore et quantitate grani milii et eum minore citrinitate, quia fiunt ex colera mixta cum Phlegmate vel melancolia. Et istae magis continentur intus propter grossitiem materiae et sunt eum minore inflammatione propter phlegma admixtum et sunt tardi xis resolutionis ratione grossioris materiae, et si earum aduratur materia, ceteris erunt sormicis peiores in corrodendo. Et aliquando ex his plures in unam coniunguntur et faciunt ulcus putridum, corrosivum, curae dissicilis. Et in diversis corpor,bus horum humorum apparet diversa permixtio, et Propter multitudinem borum humorum et eorum ebullitionem in divertis locis et etiam propter sortitudinem virtutis expellentis multiplicantur in corpore istae pustulae et apparent a principio cum aliqua citrinitate, postea cum quodam colore obscuro Et sunt cum ardore, unetur et virulentia foetida, et sentiunt insecti in principio dolorem capitis et magnani gravedinem et dolorem in membris, maxime in brachiis et cruribus, et sudores habent copiosos satis foetidos et somnum gravem cum vigiliis multis. Harum pustularum causae sunt triplices, primitiva scilicet, antecedens et coniuncta. Causa primitiva est aer nimis calidus, humores adurens et ad superficiem carnis et cutis trahens, aut aer nimis rigidus, humores congelana et adunans et sic ad putredinem disponens, aut aer nimis humidus, humores putrescere facie , cum ipsa humiditas mater sit putredinis, aut aer
nimis siccus, humores cum caliditate acutos et adustos reddens, et etiam aliquod nunc supercoeleste, quod est influxus astrorum, ebullitionem in humoribus causans. Eliam cibaria, humores Putrescibiles acutos et adustos generantia, et motus et exercitia fortia, inordinata, post comestionem immediate tacta, in corpore humoribus repleto disponunt ad humorum corruptionem. Haec omnia harum possunt esse pustularum causa primitiva. Causa Diqiligo b Cooste
92쪽
antecedens sunt ii mores adusti, aculi, putrefacit, iam in humano corpore multiplicati. Causa coniuncta sunt isti humores, iam multiplicati et incuneati in supersicis carnis et culis, iam
Harum pustularum consilium duplici perscitur regimine,
scilicet Praeservativo et curativo. Regimen Praeservativum existit in debita administratione sex rerum non naturalium, quae praetendit, quod maleria harum ustularum non generetur et generata quomodo expellatur.
Aer multum calidus est vitandus, quia iuniores adurit et ad putredinem disponit et ad earnis et cutis superficiem trahit. Et etiam aer multum frigidus humores enim conculcat et coaretatet sic ad putredinem aptat. Et vitandus est aer multum humidus, laetidus et paludinosus, quia, sicut caliditas est putredinis pater, ita humiditas mater. Et oliam aer mulium siccus est vitandiis, quia cum caliditate reddit timores acutos et adustos, qui harum ustularii in sunt causa. Maxime vitandus est aerveniens ab inseclis et otiam habitatio et mora cum eis et oinnia illa, quae a corporibiis eorum sunt tacta. Eligendus est aer temperatiis, parum ad frigidum declinans. Et si non est talis naturaliter, reciiscetur cum rebus odoriseris, alidis vel frigidis, iuxta tempus et rei dispositionem Vestes et alia, quae in usii sunt, in cista vel apsa cum rebus odoriferis temperatis amniaticentur.
Do cibo. Nun vitanda est omnis repletio, etiani cibariorum bonos generantium humores, quia nunc multitudo humorum in corporibus mala est ideo enui convenit uti diaeta, quae in omplexione alida parum relinet ad frigidum et humidum et in
aliis ad temperamentum. Multitudo sereulorum in eadem mensa est vitanda, maxime eorum, quae inter se in substantia et complexione sitnt multum diversa, quae et in digestione erunt dis Versa, inde et mali generantii humores, unde malae et diversae inultiplicantur aegritudines. Quare non laudantur carnes ei pisces in eadem mensa comesii, nec lac ei pisces, nec lac ei vitium Simul unita, nec caseus ei Pisces, ei sic de multis aliis.
93쪽
Vitanda sit ni cibaria aculos generantia timores, di flos, grossos et putrescibiles, ut cepae, altili in porrum, sinapium, mea. Omnia inultitin salsa, omnes species aromaticae inultum calidae et dulcia, quae in calida complexione faciliter in coloram convertiintur, et multum pinguia vitanda sunt; et butirum et oleum, quando supercalefitin in rixorio nocent multum, itini naturam stillaris convertuntur caro omnitim animalium in decrepita aetate existentium, maximo eorum, quae calidae et siccae sunt complexionis, vitanda est caro boum, vaccarum, e-POrum, cervorum antiquorum et orcorum salila vel non salita, et caro sussumigata et omnium avium in aquis degentilim. Hae omnes diirae sunt digestionis grossum et melancolicum generant anguinem Caro per assationem multum exsiccala, praesertim iiis crusta, et caro rixa est vitanda. Et sanguis in via cibi, qualitercunque praeparatur, vitetur nam anguis, Propria exiens RSa, a sua cito alteratur nati ira, sicut lac et sperina Carnes sint Oedorum, vitulorum, agnorum non Partui vicinorum earnes taurorum iuvenum, mutonum, eporum, capriolor im, cervorum iuvenum inguium non tamen sint in frequenti usu, ilia sanguinem generant melancolicum. Ex volatilibus sint carnes pullorum gallinarum, inponum iiivenum, perdicum, asianorum et aliarum avium in nemoribus et pratis degentium Caro elixa
melior Pro nunc est carne multum assata et exsiccata Carnes Praeparari possunt in aestale cum ceto passi talo non multum
sorti, vel cum agresta, vel vino herberis, vel aliis rebus frigidis et acetosis hiemis tempora cum aceto non sorti et speciebus temperatis, non multum calidis. Si et earundem carnium rodia Praeparari possunt Lac, cum sit facilis corruptionis, cum aliis non est sumendum cibis, sed cui placet et qui assuetus est eo uti, sumat bonum haustum calidum de eo mane per tres horas ante cibu in imponendo modicum de salo velouccaro. Caseus multum vetus et salsus durae est digestionis, Partim nutrit, corruptum generat humorem, quare vitandus sit ergo caseus modius inter noviim et veterem, inter mollem et durum, non levis, sed Ponderosiis, parum salsus, hii tiro non Privatus Brodium ex bono caseo praeparatum conceditur alia vero cibariae easeo facta sunt minus sana Ova rixa et ova per amationem mulium indurata et ova venti sunt vitanda gallinarum ova elixa tremula vel in aqua fracta sunt bona et si nune
94쪽
cum agresta sumuntur, sunt meliora Pisces et aseus simul sumi sunt insani, ut supra, quia ad colicam disponunt passionem. Frequens usus piscium non quamosorum, iscoso
rum, de aqua foetida paludinosa captorum est insanus. Eliam pisces mulium salii et sussumigati sunt vitandi. Pisces melioves sunt squamosi, non valde magni, quorum caro alba, Dangibilis et non viscosa est, nec mullum grossa, sed subtilis, non multum mollis, sed sufficientis duritiei. Et sint pisces ex aqua recenti petrosa, quas est in motu, capit; nam de quanto aqua est mobilior, de tanto eius pisces sunt meliores Pisces viscerati cum salo aspergantur, ut ab eis viscositas removeatur, postea eum vino et aceto elixentur, vel cum bonis et temperatis praeparentur speciebus, aut aliis modis eoquantur, ut eorum requirit natura Assali pisces bene nutriunt, sed tarde de stomacho descendunt, quare cum ainiabere sumendi sunt. Et ex piscibus Iaudatur trutin timulus, luctus, Parea tremulus, enula, Pressa, carpo etiam alii praescriptas hahentes conditiones Caneri durae sunt digestionis, sed multi nutrimenti et vaporosi frequens tamen eorum usus est insanus. olei seu ultri usus sit in
parva quantitate et nonnisi pro condimento et quando supercalefiunt, ut telum est, in frixorio sunt mala multum, quia in naturam sulfuris convertuntur. Ex oleis audatur oleum amygdalarum dulcium, oleum sisaminum, oleum olivarum non ultimo maturarum, quod est unius anni vel parum ultra. Oleum nucum est vitandum, quia capiti, gutturi et pectori est nocivum. Multus et frequens usus liceari vitetur, quia oppilationem g nerat et in olericis et febricitantibus in coleram convertitur. Sic et mellis usus nocet, quia inflat et in calidis in coloram convertitur. Aqua uocari vel mellis cum artificialiter et bona conficitur, inter ceteras laudabiles eius virtutes est etiam abstem siva, lenitiva partium gutturis et pectoris ideo. multum in ivssi laudatur. Ab omnibus quasi fructibus abstinendum est, quia malos et putrescibiles generant tumores et vaporibus caput
replent, ut cerasa, pruna heno matura, mora celsi matura,
fraga, Persica crisomissa, sicus, actili, pira et poma huius anni, quia a vermibus sunt perforata et etiam cito putrescunt. Omnes denique fructus oleaginosi sunt vitandi, quia durae digestionis et stomachum laedunt. Via medicinae non nutrimenti), scilicet ad sitim et calorein non naturalem extinguendum Post laborem
95쪽
o ad refrigerandum sanguinis servorem et ad reprimendum colerae a ne et ad excitandum appetitum, licet stomachum habentibus calidum iiii ante cibum fructibus frigidis acetosis, utribes, berberis, ceras acetosa, granata acetosa et muZa, Poma aurantia, pruna, mora celsi non ex toto matura. Fructuum ventrem lenientium, ut sunt pruna amascena, mora celsi peraica matura, cerasa dulcia, Poma dulcia, uvae, melones etc. usus est maioris nocumenti in generando putrescibiles et malos hum res, quam iuvamentum eorum in leniendo quare ab eis nunc est abstinendum et maxime a imbus et dactilis, quia ad cutim malos movent humores et pruritum, scabiem et ediculos multiplicant et sudare saeiunt verum cum amygdalis dulcibus et nucibus minus sunt mali. Fructus stiplici, ut ira, coctana
sumia ante cibum ventrem constringunt, post cibum laxant, comprimendo cibum: requens tamen eorum usus colicam et dolorem iuncturarum generat et cruda gutturi et pectori nocent. Meliora sunt octa, post comestionem cum coriandro, so niculo vel carvo sumta reprimunt enim vapores ad caput ascendentes, o stomachi claudendo. Uvae albae maturae meliores sunt, et sint collectae per tres via quatuor dies, antequam comedantur; verum ventrem laxant, inflant et vesicae nocent propter crudum, quem generant, humorem. Uvae Passae, cum axillis comestae, stomachum et hepar eonfortant et oppilationem removent. Sine millis vero comestae ventrem laxant et uni sanae ante vel post cibum sumtae. assulas sunt boni nutrimenti, quocunque modo sumantur. uando ante cibum sumuntur, pectori, stomacho, intestinis et singulariter hepati competunt. Amygdalae cum Euccaro consectae, vel recentes, vel in
aqua remollitae, quando digeruntur, prosunt ectori et aut
bonum nutrimentum Pineae consectae prosunt Pectori, cerebro, vervis et impinguant. Avellanae parum torrefactae vel cum Zuccaro consectae prosunt cerebro et hepati. Nuces cum amygdalis comestae sunt lyriaca Piscium et virides sunt minus malae. Nuces conditae cum bonis et temperatis speciebus consortant stomachum et prosunt gutturi, praesertim succus earum. Nuces cum scuhus et ruta et modico salo anto cibum comestae Sunt contra Omne venenum tyriaca Leguminum corpora sunt vitanda, quia inflant et capiti nocent sanguinem grossum et melancolieum generant maxime lentes, fabae, pisae. Multus Diqiligo b Cooste
96쪽
iisus tritici, peliae, siliginis, cum lacte vel sine laeto est vitandus, quia phlegmaticos et viscosos generat humores, qui ad oppilationem et calculum praeparant. Verum certorum leguminum Modia prosunt, ut isarum, cicerum sunt enim ventris stib- ductiva, deoppilativa et urinae rovocativa, praesertim cum radicibus petroselini vel speciebus temperatis praeparata. Fe eula ex hordeo praeparata laudantur tamen a naedicis prae cete oris granis, et sercula etiam ex riso, avena vel milio praeparata cum bono rodio vel lacte amygdalarum valent. Omnia olera cruda coetis minus sunt sana. Olera convenientia possunt esso spinacia, tripleta, endivia, lactuca, orago, buglossa et uni bonis rodiis vel laete amygdalarum praeparari debent. Olera in comestione praecedant cetera sercula. Brodium caulium et blatae ventrem laxant, sed substantia eorum parum nutrit et sanguinem melaneolicum et acutum generat quare eorum substantia non laudatur. Caloris tempore ad extinguendum sitim et ad excitandum appetitum licet habentibus stomachom non frigidum illi per modum salaticii in principio oenae, in arva quantilate de lactuca, endivia, Portulaca, i rea, oragine, buglossa, luΡulo scabiosa, acetosa, et nunc multum valet sumus terrae Parum coctus, comestus eum aceto non forti, ni
die sale et oleo. Et iam in maiorem sanitatem a materia adusta, acuta et salsa purgando succus fumi terrae et absinthii eum lacte caprino vel vaccino calido sumti mane multum audantur, ita ut sint sucei sum terrae Iii absinthii Ii laetis Ilii usque ad Isid. vel Iu plus vel minus iuxta dispositionem accipientis Raphanus est vitandus, quia stomacho nocet, eaput vaporibus replet, ideo oculos Iaedit et acutos humores generat. Rapae meliores sunt dulces subtilis corticis ot inter radices plus nutriunt, sed inflant; et earum inflatio erit minor, dum aqua fervida saepe abluuntur. Visum consortant, stoinaclio et siccis intestinis conserunt metae cui brodiis hon rum carnium vel cum butim ideo earum usus non omnino inutilis erit. Rapunκulorum, alias Iocustarum, usus non ins nus est: non generant enim malos humores crudi tamen minus sunt sani ristinacas, apones, carottae sunt duras digestionis, auia nutrimenti, quare via cibi minus sunt utiles. Fungi et boleti vitandi sunt, quocunqua etiam Praeparentur modo, quia malos generant humores et sic malos causan mor- Diqiligo b Cooste
97쪽
hos cum pessimis accidentibus Sapores et salsa de iiaulo plus a temperamento distant vel a natura cibi et potus, de tanto minus est de is sumendum, sive sint calidae, sive rigidae. Salsae vel sapores tempore caloris sint ex succis frigidis, ut acetosa, lactuca, alleluia, summitate vel praeputiis vitis, ex vinoberberis, vino granatorum acetosorum, succo Omi aurantiae, agresta vel aceto non sorti passulato, id est, decoetionis passu-
Iarum. Ita accipe aceti l . assularum B eoquantur simul
parum, sat colatura et acetum ad communem servetur usum.
Acet usus multum sortis vitetur, quia stomaclio, epati, nervis et matrici nocet e corpus extenuat. Praedictis succis conficiendo salsam potes addere auccarum, pulverem cinnamomi vel Einalberis. empore hiemis possunt sapores et salsae seri ex cinnamomo, uecaro et Odie croco cum bono vino, addendo, ut placet, de ainaibere, vel galanga, vel nuce muscala modicum. Vitandus est Panis multum vetus, novus calidus, Zimus, non sermentatus, a sursuro omnino spoliatus et panis adustus et praesertim crusta eius Panis sit de sarina boni mundi frumenti, sementatus, Menter sallitus, unius vel duorum dierum. Comestio sine appelitu et appellius sine comestione nocent. Praesente iam naturali in stomacho fama sine mora notabili cibus
est sumendus, non ad saturitalem, sed cum aliquali appetiit ad cibum est abstinendum. In praesenti dispositione ut supra tenuis convenit diaeta, quae in aestate parum declinet ad frigidum et humidum, in hieme vero sit temperata.
De Otu. Vitandum est vinum novum, multum eius, vel multum sorte, quia generat humores acutos. Vina nigra, grossa, dulcia, vina cocta, vina pendula vina corrupta vitanda sunt, quia oppilationes in interioribus generant. Et omnis potus mulium habens de melle et usus cerevisiae novae est vitandus. Aqua cruda tum bida aqua mali saporis vitetur. Vinum sit inter novum et eius
medium, hoc est, unius anni vel anni eum dimidio, vel parum ultra sit album, clarum, vel aurei coloris, qui apud medicos rubeus dicitur. Et si uerit sorio, lymphetur prius cum aqua cocta per ii. Vel iii horas. Vina sorii multum vel vina
artificialiter cum rebus aromaticis calidis consecta, quae via medietnae pro membrorum et virtutis consortatione sumuntur, d Diqiligo b Cooste
98쪽
bent sumi non in magna quantitate, a principio prandi vel
menae, non vacuo tamen stomacho, sed modico ibo praecedente. Polus cum cibo est sumendiis, ita, ut nunc Parum comedatur
et postea parum bibatur, ita, ut cibi et potus bona sat e mixtio. Et potus non sit in magna quantitate, ita ait cibus in stomacho fluctuet. Potus etiam potest esse aqua hordei, aquamccari, aqua mellis, modicum tamen de melle habens, vel lac amygdalarum cum aqua hordei actum, vel late violarum eum multa aqua, vel aqua masticis, vel aqua halibiata, ubi non esset ventris stiplicitas, vel aqua decoctionis cinnamomi. Et tempore caloris serum caprinum inconsuetis utilis est Potus, praesertim in praesenti dispositione.
Post cibi et potus rosectionem immediate a sorti exercitio et inordinato motu abstinendum est, quia caput vaporibus replete persectam impedit digestionem Corpore existente Pleno bonis vel malis humoribus, vitandum est sorte exercitium et omnis inordinatus motus, qui corpori toti vel partibus eius inseri la-horem, id est dolorem, quia Praeparat ad labres, postemata, PustuIas, scabiem pruritum, iuncturarum dolores et ad alias malas disponit passiones. Sicut Post cibum est quiescendumve non nisi parum deambulandum, ut ad stomachi landum melius descendat cibus, sic ante cibum est exercitandum nam calor naturalia omnium virtutum est instrumentum, qui quando est sortis, digerit digerenda , expellit expellenda et humores
in sua sanitate custodit, ne putrescant: et eum ipse naturalis corporis calor motu vel exercitio temperato consueto et omnibus membris proportionato sortiscetur, concluditur, quod iam Omnibus superfluitatibus orporis expulsis, ut egestione, urina, Praemittendum est ante cibum exercitium consuetum, quod minus laedit, temperatum, quod duret usque ad lassitudinis primcipium et corporis aliqualem calefactionem. Et quod ultra protenditur, est causa doloris iuncturarum et podagrae quare e8gandum est ab eo, dum in corpore dolor vel saligatio incipit. Cum quis per exercitium sorte supercalefactus fuerit, bonum erit ei, ut ante resectionem per horam unam quiescat, ut Or-Pus eius parum refrigescat Dubitandum est, an in praesenti
99쪽
dispositione eonveniat corpori fricatio oeo exercitii eum ipsa Dicaiio trahat humores bonos et malos ad euiis superseiem, et in praesenti dispositione natura ipsa sit parata pellere humores malos ad carnis et cutis supersciem. Tune iam ipsa ricatio pro multiplicatione et harum ustularum augmentatione iuvaret, quod satis molestum esset. Duotidiana tamen capitis Dieatiori iuno facta stomacho cum aspero et calido panno congritit, nisi
aliqua capitis passio impedireti alis enim fricatio cerebruma incursu rheumatis praeservat et malos in eo vapores resolvit Loeo exercitii et motus pro corporis ealefactions manus, brachia atque pedes insimul concutiantur, et totum corpus nibus percutere congruit, ut totum calefiat orpus. Et hare per duas vel tres horas ante res sionem sunt facienda. Quies moderata in sanitate corpus conservat, immoderata ero corpus h
mectat et infrigidat, superstuitatum prohibendo expulsionem et
resolutionem, quia naturalem hebetat calorem. De balneo. Vitandum est balneum post cibi et potus repletionem. Uuamvis tunc balneum corpus pinguescere faciat, est tamen febriiuu oppilationum et apostematum causa, et habens sebrem putridam, postema vel capitis rheuma, Praesertim in eius principio, habet vitare balneum. Frequens et immoderatus balnei usus vitandus est, praesertim longam moram in eo laesendo: eo enim debilitat et naturalem calorem, syncopim et nauseam inducit, nervos laxat et humores ad articulos fluere uat. Ad resolvendum superfluitates in lacertis et circa cutim aggregatas convenit assuetis semel vel bis in quindena ingredi balneum stuphae ad provocandum sudorem Bianeum moderata sumptum assuetos alneo ut a multis praeservat passionibus , maxime a scabie, Prurit et apostemalibus et convenientius sit ante coenam, iam in stomacho et etiam quasi in hepate eelebrata digestione, vel fiat in mane ante prandium. Hoc tamen tempore balneum cor et visum plus debilitat. In exitu a balneo corpus a frigore est custodiendum, et post quiescendum Per horam unain vel duas et a cibo et potu abstinendum, postea Parum de cibo et potu est sumendum et ibo utatii facilis digestionis, et vino debili reficiatur orpus Verum pro nune eum sol Cooste
100쪽
maxima aules stuphas et thermarum balnea sunt quaerenda, ne ab insectis sint balnea per contactum insecta nam Per contactum insecti mediate vel immediate alias inficiunt personas. De somno et vigilia.
In die dormire et praesto post cibum sumptum et stomacho repleto est insanum, maxima in non consuetis, quia caput gravat et ad multa graves disponit aasiones. Somnus prolixus ac profiindus nocet nam rheuma multiplicat. Vigilias
multae virtutes debilitant et earum indisponunt organa et a tionem Perturbant, humores acutos et adustos generant quare
vitanda sunt. elior somnus est, qui fit post cibi descensum a stomacho et qui est vii vel viii ve ix horarum, in dive sis tamen complexionibus et temporibus. Transaetis iam tribus vel ad minus duabus horis post oenam dormiendum est. Caputet pectus ceteris altius Ioeentur membris et bene a frigore custodiantur. Et primo super dextro Ialore est dormiendum, ut cibus ad stomachi landum descendat saeilius, deinde super sinistro latere, longiori tamen tempore, ut melius digeratur cibus Versus mane iterum super dextrum volvatur latus, ut a fundo stomachi expellatur cibus. Super ventrem dormire digestionem iuvat, sed oculis nocet. In doxis dormire eis periculosum, quia graves minatur aegritudines. Somnus, qui fit in hora sua, ubi
humores sunt secundum aequalitatam in qualitata et quantitate, est humectans, calefaciens et naturalom virtutem in suis operationibus consortans et spiritus augmentans et senibus satis conveniens, quia humiditatem in is est conservans.
De repletione et inanitione. Cum nauseativa repletio et ebrietas omni tempore sint, lae, hoc tamen tempore maxime sunt vitandae. Hoc tempore nulla naturae consueta evacuatio est restringenda, qualiscunque etiam fuerit, nisi immoderata esset, quas ad moderatam reducenda erit. Consuetas etiam relinquere evacuationes est inSanum. Debita enim ventris lubricitas a multis praeservat Passionibus. Ex cibis et potibus tria supersutiatum genera in humano generantur orpore, iuxta triplicem digestionem. Prima