장음표시 사용
101쪽
semiis, quae Per secessum expellitur; seeunda aquosa, quas per urinam, vel sudorem, vel sputum purgatur et iuvatur per provocantia urinam, sudorem et sputum tertia sumosa, quae per fricationem, balneum et exercitium resolvitur. Et si natura non esset sortis in egerendo, iuvetur per artem, ut cibo lubrico vel fructibus humidis vel lubricis, a principio mensae sumptis, vel suppositorio, luteri vel pillulis communibus, vel alesanonis, vel de aloe isto. Et in praesenti dispositione sanguinem ab acutis et adustis mundificando humoribus salis sunt convenientes pillulas de fumo terrae, electuarium Hamech et eleeluarium lenitivum. Harum medicinarum quantitas sit magna vel parva iuxta earum operationem multam vel paveam, et iuxta corporis vires et aetatem necessario earum quantitas est varianda. Et in his semper a debilioribus est incipiendum, gradatim ad fortiora ascendendo, tamen semper virtutis constantiam eo id rando De umorum horum peccantium digestion et evacuatione in reginiine curativo latius habetur. In consuetis et humorum multitudinem habentibus non negligenda est flebotomia; multitudinem enim humorum vacuat sed eum cautela fiat, e flebotomando renum evaeuetur humorum et postea suriant vel incrudentur humores. i Do accidentibus animae. Vitanda sunt omnes passiones animum turbantes, ut ira, eontentio timor, tristitia, sollicitudo, anxietas, desperatio, pusillanimilas, odium, invidia, cogitationes sortes, studium profundum. Hae omnes passiones corpora exterminant a naturali consistentia, a- nitatem impediunt, grossum et melancolicum sanguinem generant quare vitandae sunt. Gaudium etiam magnum et ino
dinata laetitia vitentur, quia ipsum debilitant cor, sanguine et spiritu privando. Etiam abiicienda est omnis imaginatio sortis de istis pustulis cum timore, quia imaginali in corpus Prinprium sortis est imprimendo. Utendum est nunc pro PD88 gaudio et laetitia temperatis; nam hae corpus non perturbant in movendo spiritus et sanguinem inordinata ad extra vel ad intra. Et in his floret animus, roboratur ratio et vires Omori recum Perantur. AVIGARA. Scias, quod virtus augmentatur vino et cibo subtili odoribus bonis, tranquillitate gaudio et dimissioneso b Cooste
102쪽
eorum, quae eontristant et rixare faciunt, et rememoratione reis rum amabilium et habitare eum dilectis.
Excessivus et violentus coitus permaxime est vitandus, quia vires corporis minuit et principalia debilitat membra visum et omnes iuncturas ac nervos laedit et in extremam perducit senectutem. A coitu abstinere debet supercalefactus, infrigidatus, lamelicus, cibo vel potu repletus, etiam aboribus satigatus et muItum evacuatus, sive fluxu sanguinis vel ventris, vel vomitu, vel sudore multo. In praesenti etiam dispositione Dequens et excessivus coitus est vitandus, quia corruptas materias ad exteriora movet corporis et ad cutis superficiem calidos et Putridos excitat vapores; unde corporis laetor, oris et gingi- Varum generatur, ac pruritus et scabies in corpore multiplicatur: quare communiter coitum multiplicantes laetidi aut scabiosi apparent. Sanus et in matrimonio existens et assuetus coitu Potest hoc tempore eo uti temperate, dum eius natura ab intrinseco incitatur et nondum solum ab extrinseco movetur. Et melior hora Pro coitu est, dum iam prima et secunda digestiones completa suerint, hoc est versus mane circa auroram, et post coitum est quiescendum et dormiendum.
Harum pustularum curativum regimen triplici perficitur instrumento diaeta scilicet, potione et chirurgia Diaeta ad frigidum et humidum declinet, quia morbo contraria est verum hoc sit secundum plus et minus, secundum materiae maiorem vel minorem acuitatem et siccitatem.
Tempor frigido aer habitationis insectorum sit temperatus, calido vero tempora aer camerae rebus odoriseris frigidis alteretur et infrigidetur, ut rosis, violis floribus nenularis, soliis et ramis populi, vitis, salicis, quercus et fructibus odoriseris, ut pomis Pyris, pomis citrinis, pomis aurantiis, humectenturque spongiae in aqua rosarum cum aceto modico permixta, vel modicum de sandalis Diyitia ' Cooste
103쪽
vel amphora addendo, et ire infirmi Iectum suspendantur. Vel alia in camera irrigationes fiant eum aqua frigida aceto permixta. Frigido tempore aer habitationis etiam cum robus odoriseris non mullum calidis propter pustularum foetorem rectificetur, ut maiorana rore marino floribus avendulae, rosis, salvia mentha, et sic de aliis odoriseris. Potest etiam ex his seri sumus vel ex troci scis pro sumo ordinatis. Et non inutile esset, si circa pustulas ex his rebus, vel thure, vel myrrha sumus fieret. Caput tamen inlaeti a tali custodiatur sumo. alis sumus h rum pustularum foetidam virulentiam exsiccat et pro earum resolutione disponit. Verum praesens medicus et adstantes habent videre, ne ex tali sum ipsae pustulae supercalefiant multum. Et si commodo seri posset, ut aer, quem infirmus inspirat, ad frigidum declinaret, ad infrigidandum cor esset paruisse; et aer insecti corpus tangens esset temperatus, non calidus, quia maiorem furiam, rutilum a dolorem in pustulis faceret insasque in corpore multiplicaret, ad corporis supersciem at riam peccantem attrahendo. Neque aer sit frigidus, quia pustulas a resolutions prohiberet et earum materiam ad interiora
repelleret membra, unde varias malasque causaret pa8siones. Insectorum vestes et linteamina ac alia, quae eorum tangunt corpora, saepe sunt mutanda et fumo odorisero exsiccanda. Nisi tales mutationes et exsiccationes sani, res istae insectae ac immundae amplius insectum inficerent, quia similo additum suo simili facit ipsum surore et putridum ac laetidum tactum a Putrido et laetido plus foetet et putrescit.
D diaeta. Diaeta insectorum sit tenuis. Ipsi se non rejeant cibo, etiam bono, cum eorum iam corpora malis et corruptis sint humoribus repleta, et morbus in se sit chronicus, iam per augmen tum malorum humorum plus prolongaretur, quia eo ora non Pura quanto magis nutriuntur, tanto magis laeduntur ex malorum humorum multiplicatione. De cibo.
Cibus eorum facilis sit digestionis, boni nutrimenti, tempe ratus aut parum ad frigidum deelinans, et sit ex melioribus
104쪽
eorum, qui in regimine praeservativo sunt nominali praesertim qui ad frigidum et humidum declinent, Plus vel minus, ut rei dispositio requirit. Et eorum cibaria sint alterata cum aevio passulato, vel eum aliis Digidis acetosis alterata, ut demetionaendiviae, PortuIacae, Iactucae, acetosae, eabiOSae, quatuor se
minum Diodorum maiorum, aut agresta, in herberis, vino granatorum, Succo citoniorum, Pyrorum, succo ribis, succo Ii- monum, ure Pomorum aurantiae, vel acetositate citri, et si de aliis, ut supra in regimine praeservativo. Valet ac amissum et aqua lactis et erum caprinum in assuetis. Cibaria insectorum sint, ut prius in regimine praeservativo notata sunt; nam quas sanos a pustulis habent praeservare, ipsos etiam insectos
habent curare, dummodo parum plus ad frigidum et humidum
declinent et cum rebus acetosis plus sint permixta. Et ea, quae a sanis sunt vitanda, ut in regimina praeservativo dicitur, etiam infectis pustulis ab ipsis est abstinendum. Et vitandus est omnis cibus ac potus, quibus ineis portare ad utim malas et putridas materias, ut sunt Mus et dacilli.
Potus sit, ut in regimine praeservativo. Vinum tamen plus sit lymphatum, vel potus Potest esse aqua hordei, vel aquamasticis, vel aqua halibiata, ubi non est stiplicitas ventris, vel aqua Euccari, vel tute violarum eum multa aqua, vel ac amygdalarum cum aqua hordei vel furfuris factum, vel aqua de
De aliis rebus non naturalibus. Insectus in quieta degat aut leviter se moveat deambulando in temperato aere vel parum ad frigidum declinante ant cibum. Post cibum immodiat a sorti motu abstineat. A corporis Dieatione, quantum potest, abstineat, quia Dieatio ad cutim malos trahit humores Balnea in principio postponat sed post statum exsiccativis et resolutivis balneis uti potest, sivo sint thermae appropriatae, sive alia halnea artiseialiter ex herbis et aliis rebus appropriatis confecta. Somno utatur Iongiori et vigilias sugiat longas largum et lubricum teneat ventrem, diaeta utatur tenui,
105쪽
se cibo vel potu non replendo, gaudens ac laetus degat absque
ira, surore et tristitia et omnes passiones animum perturbantes postponat eouum omnino dimittat. Insecti pustulis in summa, saltem a principio, debent vitare omnia, quae eorum habent corpora calefacere, sive ab extrinseco, sive ah intrinseco. D. id Lo me.
Potio consistit in materiae peccantis minoratione, digestione, evacuatione atque membrorum principalium consortatione. Materia minoratio si primo cum eductions materierum communium in viis ductuum contentarum, secundo cum evacuantibus
appropriatis levibus et potest fieri cum medicinis illis, cum quia hus humores Peccantes purgantur, ipsas tamen dando in minoridosi Pro eductione communium materierum in viis ductuum eontentarum tale fiat sistere lenitivum. Re Malvae, violariae,mercurialis, telae a M laesur tritie. 5 . Contundo grosso et bulliant in ib. iiisi aquae ultra consumptionem tertiae Partis.
Postea fiat expressio sortis et colatura, de qua aecipe Ibj I vj. olei violarum giiij auecari rubri Ih. salis comm. iij. Misce,
fiat nema. Vel fiat tale elistere et sortius. Rec de decoctione praescripta M. Ivj. olei violarum iiiij cassia fistulae extractae 3vj. eleetuari amech. iij. salis communis ij si Misce, satenema. Altera die post elistere minorativum potest dari tale niti norativum. Re Cassiae noviter extractae Si electi amech. Misce, detur cum aqua endiviae, sum terrae a Sh mane ante cibum per horas vj. Vel Ree Elect lenitivi V-vj et dentur ut supra. Vel Ree Pillularum de sumo terrae, trocia al-hand. diagrid a G. h. Misco cum syr de sumo terrae, sani pili ix vel xi et dentur de mane per vj vel vij. horas ante cibum. Post minorativum per j vel iij. dies detur talo digestivum calidiu mano per iiij ve v. horas ante cibum. Re Syride fumo terrae I syri do endiv. aquae cicoreae, oraginis, bugloss. a L. Misce, fiat haustus et continuetur per iiij vel v. dies tale digestivum. e fiat tale digestivum. Re Syri desumo terrae, deiugi s. de horag. a aquarum scabiosae, sumi terrae aa Iii'. misee, sat haustus, detur ut supra. Post disgestivum altera vel is die detur tale vacuativum. Re Eleci. Hamech iij. eluci de succo rosari is misce cum syri de
106쪽
fumo terrae, fiat boIus, quem recipere potest per se aut dissolvendo ipsum in aqua cicomae, sumi terrae, scabiosaecia M. et stat haustus. Hunc mane ante cibum per x vij. horas calidum sumere o
est. Vel Rec Electi de psyllio iij dlasennae 3h. Misce, sati lus, detur ut supra. Vel Redi loci lenitivi iiij - v. loci. Ηamech. g. Misce, sat esus, detur ut supra. Vel Ree. Pulularum de fumo terra M. uocisc. alhand. diagrid a gr. h.
Hisce cum syrupo de sumo terrae, fiant ululae M. et dentur mane per vj-vij. horas ante cibum. Vel Ree Pillularum de sumo terrae, aggregativarum uariis trocis athand. diagrid a gr. h. Misce eum syn de fumo terrae, fiant Pillulae M. dentur ut supra.
Vol est eri caprini Diij. dissolve in eis diagridii a granis
iiij I usque ad viij vel ix. ut placet, et detur mane calidum ut supra, Per se horas ante cibum. Astans et prudens mediiseus in praedictis laxativis potest addere vel minuere iuxta x gionem, aetatem, complexionem, consuetudinem et virtutem. Ias etiam medicina medicus saepius reiterare Potest, quia modibus ista chronicus est et multarum materierum, quare et tarda curationis. Possunt etiam fieri decoctiones, quae simul sunt
digestivae et evacuativae horum corruptorum et malorum humo rum, ut in ra. Re Prunorum amascenorum numero vij.
uvarum passularum , tamarind. ya Iim radi cicoreas u rad. laenici, petros. graminica 3im sem misi, foeniri, auci endiri, lactuci a 3j endiviae, lactucae, scabiosae, orag., buglos. sumi terrae, lupuli, scolop., Polytrici, euach. cap. en an si rad polypodii querelai vj sem cartamii, agarici praeparati a a iiij. thymi epithymi a 3 lim sol sennae I iij. florum boraginis, bugi.,
violarum anum masticis 3 3. cinnamomi 3i maeis, ginaib. aa β. Contundantur contundenda grosso modo et secundum artem in vij Ib aqua bulliant ultra consumtionem iij partis, stent in insusione per hor. xij. deinde iterum parum calesiaut fricentur et exprimantur sortiter, et fiat colatura, de qua accipe Ixxv et in eis dissolve syr de horag., de bugi. de sumo tenae, de endimaas zuccari q. s. ad dulcorandum fiat potus dulcoratus et clarificatus. De praesenti potu potes insecto pustulis dare manape vj. horas ante cibum Iiiij. s. calidas et hunc potum continuare potes per v vj vel vij. dies. Et dum parum operantur, tune potes de Potu isto accipere Iiij vel iiim et in eis dissolvere 30 vel 3h. vel iij. de electuario ameeli vel de
107쪽
electuario de psylli vel de diasennae. une potum dando potes addere vel minuere iuxta virtutis constantiam: nam hi potus singularia est in purgando adustos et corruptos humorem ultivis principalia confortans membra, ut ipsa declarant ingredienistia. Re Specierum diarodo Abia, Iret do gemmis, arom. rosar secundum G - .aa Bh uiasandal. trocis de camph. aa Bii'. Pulv. corallior rubrorum, carabae, cinnamomi, cassiae, lign. rosar rubrari an is ligni aloes, heen alti et rubri, mrici crudi, Iap. Pretiosor. ossis de corde cervi, inargaritarum anatas sol auri fini numero viij. Euccari taberae q. a. fiat Pubris. Vel consectio in rotulis, lascivendo Euccarum in aqua, garum, scabiosae, Miviae anain. s. De isto Pulvere vel rot lis detur inlaeto mano per l, horas ante cibum vel in introitu lecti cochlearci vel rotula una Valet diam n Abb., rei and Ium, electi de gemmis, conserva rosarum violarum, ibis, rag. buglossi Aecidentium cura per astantem medicum ad propria reduincatur capita. Et sic ipsa accidentia cum appropriatis curentur medicinis. Cum formica miliaris perseitur potione, diaeta et chirurgia, ut aliarum pustularum cura. Praesertim in purgando ipsum medicum opportet labere oculum ad humorem Phlegmaticum et melancolicum. t Hent in ea Praescriptae medicinae,
auia ius etiam de non Dura tolera sit.
Chirurgia. Chirurgia perficitur manuali applicatione epithimatum, ungueuiorum emplastrorum, Pulverum, cauteriorum actualium et
potentialium atque chiruraicorum instrumentorum iuxta canones et regulas ad hoc ordinatas, et secundum quod casus se Osseri, sunt applicanda haec vel alia, ut infra. Si medicus in curando has pustulas a principio ante purgationem et digestionem Peccantis humoris cum frigidis, stiplicis et repellentibus in non uic ratis et cum exsiccantibus et consolidantibus in ulceratis processerit, videbit, quod in hoe vel in alio loco humoris corrosio Post corrosionem augeri non cessabit, sed corrodendo de parte in partem ambulabit ergo eum reuerata purgatione et digestione ipsas curando procedendum erit. Indicatione sumpta a materiabarum pustularum, quae calida et sicca eat, competerent fri- i Cooste
108쪽
gida et humida, quia contraria tamen quasi in principio iis
omnibus his pustulis apparet corrosio cum virulentia, quae ex siccatione eget competunt ergo rigida et icca, et indicatio sumpta a corrosion et ulcere Praevalet in eum harum pustularum indicationem sumptam a materia. Ideo in curatione harum pustularum Pura frigida et humida non sunt administranda, sed ubi materia esset multum et excellenter ealida et sicca, tune a principio palus materiae servorem reprimendo licet administrare igida et humida cum adiunctis siecti. Et sic valet sinnular, lactuca, Portulaca, sullium, addendo solia rosarum, ubi, extremitates vitis, solia Plantaginis, sempervivae et solatrum si eum, et hoc a Proprietate laudatur. Hae per modum epithimatis, vel lamentationis, vel emplastri im aliis appropriatis
applicata materia servorem et amitatem refrenant et prohibent, ne cum multitudine ad laesum fluat Ioeum. In principio harum Pustularum, quando non sunt ulceratae, valet hoc empIastrum: Re Pulv. rosarum, Plantaginis, corticum granatorum, farinas hordei, lentium an partes aequales. ises cum decocto rosarum, plantaginis et modie aceto non larii et oleo rosarum fiat emplastrum vel linimentum. In circuitu harum pustularum, ubi rubedo apparet, non omittenda sunt unguenta defensiva, quae seri Possunt ex holo armen. oleo rosarum, aceto et succis
frigidis simul mixtis. Aliud ad idem, quod Potest poni super
pustulas a principio. Ree. Farinae hordei B putri corticum granatorum, extremitatum vitis ana Misce, simul bulliantciun deeocto rubi, addendo olei rosar et Meti non sortis parum, sat cataplasma vel linimentum. Valet etiam in principio et augmento emplastrum de duobus granatis tritis et meus ut εupra. Valet etiam ho emplastrum vel linimentum, ubi timo-tur corrosio et ulceratio: Ree. Farinae hordei lupinorum ana Partes aequales Misco eum decocto Plantaginis, ubi extremia inium vitis, rosarum, addendo parum olei rosarum et aceti non sortis, fiat emplastrum vel linimentum. Ubi materia esset excellenter calida, sicca et acuta et lacus esset ulceratus, valet hoc emplastrum in principio augmento et statu: Re Lacti eae Portulacae, enutaris, sempervivas, solam anamj., extremitatum vitis, rubi ana Μβ. Fiat ex eis emplastrum vel linimentum ut supra. ae valent a principio, ubi humorum malorum Praecessit minoratio aut aliqualis evacuatio, ut supra,
109쪽
quia materiae calidae servorem refrenan et Ioeum consortant, ne cum multitudine ad ipsum fluat Laudatur etiam hoc liniamentum: Re Pulv. rosari rubrar. ij. cupularum glandium, sumael ana j corticum granatori, Haustiarum ana 3 i. Ex his subtilissime civ. cum oleo rosari, myrtino et cera modica fiat linimentum, addendo parum aceti non sortis. In principio et augmento harum pustularum, dum in eis apparet corrosio et ulceratio, valet hoc emplastrum: Re Pulv lantium excoristicatarum, corticum granatorum anaas gallarum medollae
panis ij. Hisce simul eum decocto Plantaginis, ubi extremitainium vitis, addendo olei rosari et Meti parum non sortis, fiat emplastrum vel linimentum. Et sunt, qui addunt parum merulis propter abstersionem, et bene. Aliud quod valet in principio, augmento et in ne harum pustularum ulceratarum rneci lumbi usti oti, scoriae seu praeparatae, tutiae Pra
paratae, antimonii praeparati, cerussae lotae an s. coralli utriusque ea horae ana M'. Me rosarum, cerae q. s. fiat
linimentum diu in mortario plumbeo cum istello plumbeo terendo. Aliud Re Lithargyri nutrit Iij pulvere praescriptos adde misce simu in mortario plumbeo eum Pistello plumbeo diu terendo, fiat linimentum. Aliud ad idem. Re Pulv. iathargyri praeparati, cerussae latae anarii, corticum granatorum, rosari rubr. an M. erae, olei ros a q. s. Misce, sat linimentum. In principio et augmento formicaa Hiaris cum phlegmate et laudatur hoc emplastrum: Re Furiuris frumenti, Pulv ar glossae, rosari rubri an florum hamomissae, foenograeci labarum an cum lixivio, oleo ros et chamomiti
lino an quantum sumit, coquantur simul et fiat cataplasma. In formica ulcerata Exsiccantia et abstergentia debent esso so tiora, quam in aliis ulceribus, et in sormica miliari ulcerata exsiccantia et abstergentia debent esse sortiora, quam in f mica absoluta uleerata. Medicus tamen in his semper debet a debilioribus incipere ad sortiora ascendendo. Si et in corrosis vis procedere debet. Laudatur pro abstersiona et exsiccatione harum ustiuarum ulceratarum in principio augmento et sine pulvis thuris mixtus cum modico olei rosar et aceti non fortis, ut non mordeat. Valet etiam aqua vitis, quae fluit ex ignovitis, quando uritur et Valet cinis igni salicis mixtus eum aliquo ro stipiteo. Valet pulvis vel suctus soliorum basiliconis
110쪽
latorum soIiorum. Etiam simul mixta valent. Valet pulvis eapitum piscium altitorum ustorum ciam vino stiplico pontico vel aqua igni vitis applicatus. Valet stercus vinum cum aceto non forti mixtum similiter stercus vaccinum. Olest fieri linimentum ex his valent enim in exsiccando has pustulas. Valet etiam pulvis talis exsiccando pustulas illas et prohibendo, ne augmententur in corpore: Rec Pulv. corticis pini, calcanti an partes aequales Misce cum oleo myxtino q. s. fiat linimentum. In formica ulcerosa corrosiva laudatur pulvis iste, qui sortis est in exsiccando: Rec Floris aeris, ulsuris citriniana artes aequales Misce cum vino Pontico vel aqua ligni vitis. Ad idem. Re Pulv. galla viridis immaturae thuris ana 3vj aluminis scissi, myrrhae ana iiij. aristol long et rotundaeana vitrioli es. Consciantur cum vino et fiant trocisci et exsiccentur. Et dum placet, dissolvatur unus in aqua rosarum vel plantaginis, vel in aqua ex ligno vitis etc. et sic applicetur pustulis et Dum hae pustulae ad mala et eorro-siva convertuntur ulcera, tunc ad ulcerum corrosivorum capitulum reducantur et eum causticis, igne et erro curentur, ut rei dispositio requirit. Μs excusatum habere volo, quod hic de unguentis vel linimentis nihil posuerim, quae argentum vivum habent, quia haec cum non parva cautela applicanda sunt,
et eorum nocumentum est saepius iuvamento maius.
Lector, hic adverte, quod has duas formicarum species de quibus in principio PAuLus sub aliis describit nominibus, ut
habet Osis, sic inquiens: Auxus dixit, sormica et pustulae, appellata Aronc Μ, debent habere pustulas in pelle similes verrucis in rotunditato magis, quum formica habet radicem latam, et tunc penes pruritum erit sensus, quasi sensus morsus formicae. Sed ArRocuoon habet radicem strictam ita, quod eredetur esse aliqua res suspensa. Hoc breve consilium ex ordinatione et iussu Illustrissiini Principis et Domini, Domini 111L1per Comitis alatini Rheni, Ducis Bavariae, Sacri Romani imperii Archidapiseri ac lectoris D. S. H. colendi atque metuendi semper, per me, CONI DUM SCHEL-