장음표시 사용
21쪽
Probatur conclusio : Appetitus corruptus disseri recto, quod cum uterque bonum proprium quaerat quippe cum omnis appetitus sit inclinatio in Donum proprium naturae a quassuit rectus omnes molias suos rationiS ductu regγt, prBvus vero ossi aeni licentia rationis metas exeat: Atqui mali in dete minando sibi fine et quaerendo bono ducuntur appetitu c0 rupto, ideo uni in mali sunt, bCni vero appetitu recto; ergo dis Idrunt mali u bonis, quod mali sibi ultimum finem determinent in bono proprio non Secundum rectae rationis regulas, Sed juxta pravae voluntatis libitum laxato; boni v pro in e0dem bono proprio a recta rBtione regul3to.
Porro quom0do voluntas hominis boni u charitate altius sevecta honum proprium ulterius reserat in Divinum quatenus sest in seipso, id est, quatenus ost bonum ipsius Dei; et quomodo voluntas peccatoris quantumvis moralibus virtutibus ii Structi, postquam per precatum exclusu charitate a bono' Divino ut est in se excidit, in bono proprio culpabiliter torpeat, expendere stertinset ad Τheologiam. Caeterum, quod dixi in conclusione. malos repudiato rectae rationis ductu in proprium bonum ac felicitatem caeco impetu irruentes, eam in his rebus quaerero, in quibus minime Sint
reperturi; proindoque quidquid immoderata sibi satissae tendi
avidit3to moliantur, semper inquietos, inanes, Be miserrim0S remansere, non Solum Sancti Prophetae ac sacri Doctores caelitos edocti nubis vehementer inculcant, sed etiam Sulo rationis lumino ac vi pervidit, luculenterque expressit Aristo tole8 9 Ethicorum cap. 4, cujus Verba aureis caracteribus inscribi
digna non pigebit pro hujus articuli opilogo reserre. Hujusmodi autem sunt, u Semper sim probi J Secum pugnant ac di
u Sident; aliaque Volunt, alia concupiscunt: Iis enim Spretis et ac rejectis quae sibi bona eSse opinantur, jucunda Sequun- g tur, et quae sunt damnosa Sumunt squippe ut ait Poeta; u aliudve cupido, menS aliud Suadet. Propter ignaviam Butemu ac desidium ab iis agendis quae sibi optima ducunt, l0ngὐ et Se removent, et cum multa facinora admiserint, propter im- et probitatem vitam oderunt ac sugiunt, sibiquo Violentas mas nus inserunt : Quaerunt quibuscum dies totos ducBnt, seipsos et autem fugiunt: Multa enim gravia atque horrenda recomet dantur, tBliaque rursus, cum soli sunt, expectant; tantiSperet autem dum cum aliis sunt obliviscuntur. Cum sit nihil in eisu amabile, nihil illus amicabilis assectus, qui solet esse inter u amicos. habent ad seipsos: Neque enim secum uua laetanu tur, neque una dolent; Sed in eorum animo discordiae ac Seu ditiones aeoncitantur, quatenus altera pars animi Proselerq improbitatem, quia a quibusdam reprimitur, di Scruciaturn t parS Scilicet sensitiva;ὶ altera pars rationalis scilicἡt, quae
v judicat abstinendum esse a malo interdum laetatur; et huc
22쪽
a trahit altera, illuc altera, animum quasi discerpentes: Quod et si fieri non possit, ut quis simul doleat et laetetur, at certo et pravus paulo post qu0d laetatus Sit d0lore conficitur, nollebe que haec sibi voluptatem attuli SM. M Bloe enim assidub actio-α num suarum poenitet. Νon Videtur igitur homo malus no in a Spipgum quidem amico esse Bnimo; quia nihil habui amaa bile. n Undd tandem pere regili concludit; et Quod si ita et assectum esse valde eSt miserum, acerima contentione sua gienda eSt improbitas; operaquo cuique danda, ut sit vir et bonus, η Cujus pacatissimam jucundissimamque vitam paulo ante descripSerat.
' Cum in selicitate duo sint res qua felices Sumus, et conso-cutio illius rei, primum dicitur felicitas objeet ira; secundum felicitas formalis. De ista interius dicetur, de felicitate vero
Objectiva nunc nobis Sermo est. Quamquam vero in ea totius moralitatis cardo Vertatur, utpote cum Sit omnium Actionum finis, mensuru, et praemium, in nulla tamen Philosophiae parto vehementius ori avorunt Antiqui Philosophi lumino ii dei destituti. Cum enim formarent Sublimem, m3gnificam, augu tamqtie selieitatis idoam, nullum in his bonis, quae in hominem cadere p0Ssunt, detegebant satis amplum, purum et sexcelsum ad tantum munus implendum: Unde, ut inquit D. Tliomas 3, coni. Gent. cap. 48. Magnam hinc inri patiebantur Onyustiam eorum praeclara instenta, nec quo Se verterent Salis in promptu habebant. Quidam hominem exacte felicem osso posse desperantos, eam vitam beatam dixerunt, non quae bonis undique Bintueret, sed quae minus misera esset: Quorum nomine Plinius, si Si verum judicium ferre volumus, inquit,a ac repudiata omni fortunae Ambitione decern sere, mortalium
v nemo est selix. Abundd igitur atque indulgenter fortuna de- . u cidit cum eo. qui jure dici non in selix potest. Nam, n inquit Cicero 5 Tuscul. et ut quaestuosa mercatum, fructuom aratiou dicitur, non Si altera Semper Omni damno, altera Omnis tem-u pestatis calamitate semper Vacet, sed si multo majori exu parte Oxistet in utraque se licitas; Sic vita non solum Si unu diquo reserta bonis est, Sed Si multo majore et graviore exu parte bona propendent, be3ta recto dici potest. Sed animoSiores huc in parte Stoici, ut plenam felicitatem homini vindicarent, certissimo astruebant virtutem esse summum bonum, Vitium Vero Summum, imo unicum malum; proindeque Sapientem, id est omni virtutum dote ornatum
23쪽
Virum, etiam in Phalaridis tauro ac exquisitissimis doloribus esse perfeci felicem. Quidam selicitatem persectam reponebant in tranquillitate animi, quam Democritus ευθυμις, Seu εὐεστώ appellabat, quasi bonum animi statum; Heraclitus Vero ευαρεστη nu, id est placabilitatem, seu pacationem animi : Pyrro autem ἀταραξία, , id est statum animi imperturbabilem, et qualem magnifice describit Horatius 3. carm. Odoa, his verbiS,
Insinm et tenaeem propositi virum Non civium aritor prava tulientium; Non vultus iii stantis tyranni lenie quatit solida : nee Auster Dux iiiii uieti turbidus Adriae, Nec fulminantis magna Iovis manus. Si Da eius illabatur orbis Impavidum serient ruinae.
Anaxagoras, Possidonius, Herillus, Pythagoras et alii ad selicitatem principalius exigebant rerum cognitionem ac contemplationim. Aristololes vero, chm contemplationi ac virtuti primas daret, addebat praeterea bona lar unae ei Optimum co Poris flatii m. Aristippus set cum eo Cyrenaici caeteris Omnibus delicia S corporis praeserebant, quem brut3lem errorem multi B Vulg0 pravorum in praxi sequuntur, cum alii divitias, alii honores et imperia, ut praecipua bona con Sectentur. Imo, quasi homin ps ad sp ipsos excruciandos geniti essent, qui Sque solet in iis felicitatem reponere, quae sibi cum desint, in aliis admiratur. Ut ignari in scientia, pauperes in divitiis, aegroti in sanitate, subditi in pricipatu, etc. Demum ne Singula memorem, n0tissimum est Epicurum vitam beatam in voluptate rep0Suisse : qunm vero inisellexerit an Bnimi, an corporis, an utriusque, nihil attinet discutere. Unum adnotare juvat, illum ut puriorps pararet voluptateS sive honis, sive malis, illa Omnia convellore luisse conatum, quibus fruitio voluptatis turbari solet. Unde nogavit vigilantem Supra n0s Dei providentiam, cujus formidabilis censura et ultor oculus lancinat inter ipsas delicias corda malorum: Omnia
nBurae Opera retulit ad lumim atomorum, ut eB Seeurius Spe C- ataremus, nihil ex tam innoxiis causis formidantes : Mortis pavorem cunetas vitae uelicias amaritudine diluentem avertere Studuit, dicendo pam osse nihilum, et post ipsam nihil nostri SupereSSe quo d0lere possimus, proindeque non magis timendum quam somnum : Unde eonSPquentUr poenas malis in altera vita paratas in fabulis habuit : Uno verbo in tota sua Philo-S0phia hoc collimavit, ut omnem animi anxietatem, laborem, curam, PAVO rem, dolorem, Vel penitus aboleret, vel saltem deliniret . emeersi quo ut homines praesentis Vitae USurdm, quoad natura concedit, jucunde blandeque carperent, ut per-
24쪽
eleganter describitur Sahientiae 2. aut, ut rem dicam brevius,
ut secuth impii essent. Verum ut his omnibus sententiis, qu tenus veritati obstant, consutatis vera Sententia stabiliatur. I. I.
Felieitatem hominis in nullo bono ereato posse eonsistere.
Di eo primo : Felicitas hominis non consistit in divitiis. Comclusio est contra avaros, qui tanta cura opes sectantur, ut eas quasi pro summo bono habeant; und si Apostolus vocat avaritiam, simulachrorum et idolorum servitutem. Probatur conclusio ratione D. Thomae 4, 2, quaeSt. 2, art. 4. Divitias aliae artificiales sunt, ut denarii: aliae naturales, ut frumentum, vinum, etc. Primae Sunt propter SecundaS, Secundae Vero propter vitae Susisntationem ; ergo neutrae Sunt
sinis ultimus, sed tantum media ad aliquem sinem, scilicet vitae Sustentationem. Undb annumerantur duntaxat inter bona utilia. quibus repugnat ratio finis ultimi ac beatitudinis. Confirmatur : Primo quia bonum hominis consistit magis in retinendo beatit inem, quam in emittendo ipsam : Sed sicut BOUlius 3 de consol. dicit, Divitiae esiandendo magis, quam coacervando melius nitent e siquistem avaritia semper odiosos, claros facit largitas : Undo comparantur fimo, qui dispersus prodest agros impinguando, coacervatus Vero laetet; ergo in illis beatitudo non c0n Sistit. Secundo, pecunias con Sequitur cura servandi, Sitis augendi, timor amittendi: Praeterea segnitiei lamenta sunt, litium rixa-Tumque incentiva, Scelerum irritamenta, virtutis impedimenta; ideoque a Christo spinis comparantur, quae Virtutum Sementem suffocant; imo saepδ, ut dicit Scriptura, congregantur in camnum Domini sui; nec unquam ejus appetitum Satiant; Sed, quae quidem habentur contemnuntur, quae non habentur anxid quaeruntur : Unde praeclarsi Bernamus, impossibile est cor Saliari auro, sicut nec corpus auro; Ergo non faciunt selicem suum possessurem, sed potius lameli eum. Tertio demum in sententia omnium felicior est pauper Sanu S, quam dives podagrae aut aliis doloribus lancinatus: hic enim vellet sanitatem totis thesauris coemere. Imo psuper Aglaus Psophidius in Arcadiae angulo parvum, sed annui S Vietibus sussiciens praedium sine ulla cupiditatis colens, Gyge rege amplissimo felicior habitus est ab Oraculo, ut refert Plinius lib. I, cap. 48. Et ne plura commemorem, nullus est qui reω publicas Romanam, Lacedaemoniensemque beatiores fuisse non arbitretur, cum Sine divitiis ista Graeciae, illa magnae o
25쪽
bis parti virtute armisqtie imperaret, quam cum succedentibus divitiis ac earum pedisequis vitiis utraque labe lacta est; ergo divitiae ad solicitatem hominis non conserunt. Objici posset pro a Varis : Illud videtur esse summum Vitae humanae i onum, quod maxime d0 minantur assectui hominum,eι in quo caetera humana bona continentur : Atqui divitiae
maxime dominantur assectibus hominum , juxta illud Ecclesiastae 30 , pecuniae obediunt omnia, et aliud ex Poeta tritum
uuid non mortalia pectora eos is Auti saera sanaes
Similiter in divitiis caetera humana bona quadamtenus Ontilientur : Undh Aristoteles 5 Ethicorum : Ad hoc, inquit. nummus insentus est, ut sit quasi s jussor habendi pro eo quodcumque homo monerit: Quod luculenter expendens Horatius Serm. lib. 2, Satyra 3, ait :
Virtus. fama. decus, diviva immanaque linichris Divitiis parent. quas qui construxerit, ille Clarus erit. sortis. justus, sapiens etiam et rex.
Ergo divitiae sunt maximum hujus vitae bonum. Re p0ndeo divitias dominari solum assectibus stultorum, qui venales animas habent: Nam vir sapiens ne minimum quidem turpe admittet propter cupiditatem divitiarum, ut videre est, non s0lum in veris Christianis, qui caelitus sunt edocti Beatos esse pauperes spiritu, Sed etiam in pluribus Antiquis, qui solo rationis lumine illustrati animum a divitiarum corruptela immunem Sorvaverunt, ut patet in Lacedaemoniis et Antiquioribus Romanis. Adde quod ejusmodi divitiarum dominium iu animos hominum non est blandum dulceque imperium, quale summum bonum decet, Sed dura quaedam tyranni S, quae mentem misere opprimit, et S0xcentis malis reddit Obnoxiam :Nam ut ait Ap0stolus, radiae omnium malorum cupiditata. Undo avari comparantur servis illis, qui apud Athiopes M, crobios aureis catenis vinciebantur, qu0s eleganter TertulianuS Vocat, tanto miseriorω, qtιanto dιriores. Quae vero bona in divitiis conlindri dixit Aristoteles, sunt sol- venalia, id est, minora : Nam spiritualia vendi non possunt, ut Scientia et virtus : Undd Salomon Prov. 47, quid prodest stulto habere divitias, cum Sapientiam emere non possit ' Quod vero satyrict, ironiceat te dixit Posita, divitem osse justi m , Sapientem, etc., intelligendum eSi non Secundum veritatem, Sed -- cundum adulationem, quatenus homines blandiendo divitibus,
eis virtutes et dotas tribuunt, a quibus longissi nisi absunt.
26쪽
Dico secundo : Felicitas hominis non consistit in honoribus: Conclu io est contra ambitiosos, qui honoris causa cuncta
Probatur autem tripliciter : Primo quia felicitas debet esse in eo qui felix est, tanquam bonum ipsi intrinsecum : Atqui
honor est in honorante, et non in eo cui desertur, respectu cujus est tantum denominatio extrinseca; ergo non laeti selicem eum cui desertur. Secund6, honor eSt duntaxat testim0nium excellentiae, quam
non facit, sed supponit; cuique quasi tributum et appendix accedit: Sed felicitas est bonorum excellentissimum; ergo honor eam non lacit, Sed Supponit. Τertio, bonum quo felices sumus , debet esse solidum aestabilo : Sed honor est instabilis et inanis, utpotli qui pendet ex opinions hominum : Undsi Iacobi . comparatur oporta a modicum apyarenti; et Sapient. 2, Umbrae transeunti; et Danielis 2, Marinis suctibus : imo, ut inquit Seneca ad Polybium : Nonores cum labore possidentur, eum invidiaconSyiciuntur, eosque ipsos quos eaeornant Omerami et premunt ; ergo felicitas noti consistit in honore. Dices : Beatitudo est praemium virtutis, ut dicit Aristoteles 4, Ethicorum : Sed ut idem dicit 4, Ethicorum, honor maxi-mli videtur esse, id quod est praemium virtutis; ergo est ipsa felicitBS. Respondeo cum D. Thoma, quod honor non est praemium virtutis, propter quod virtuosi operantur; sed accipiunt hon rem ab hominibus loco praemii, quasi a non habentibus ad dandum majus : Sicut Rex Persarum a quodam paupere hauStam utraque vola o fluvio aquam pro dono libenter acceptasse sertur. Si autem propter honorem fieret opus, iam non esSet virtus, sed mapis at itio : Undb qui sincere virtutem colit, etiam dispendio famae et honoris recla operatur; ut videre est in Apostolis, qui ibant gaudentes a conspectu concilii, quoniam digni habiti essent pro nomine Iesu contumeliam PBti. Dico tertio : Folicitas non consistit in gloria et fama. Conclusio videtur esse contra Antiquitatis dictos Hemas, qui gloriae et famae gratia cuncta gereb3nt.
Probatur primo: Felicitas debet consistere in bono solidost vero: Sed ut ait Boetius 3, prosa 6, gloria fallax saepo esturpis eSt; Plures enim magnum saepe nomen salsis vulgi opinionibus abstulerunt; quoa qui turpius excogitari potest ν Nam qui falso praedicuntur, suis ipsis necesse extlaudibus erubracant; ergo in illa non consistit felicitas. Secundo, gloria, ut ait Ambrosius, est clara cum laude notitia, cujus sama est quaedem divulgatio: Notitia autem Divina est quidem causa rerum; ideoque in ea tanquam in
27쪽
causa vera selicitas consistit; undὐ D. Francisci effatum. Domine tantus unusquisque est, quantus tibi apparet. At vero humana notitia causatura rebus : undd bonos non facit, , sed supponit si vera sit; si autem salsa, ad selicitatem nihil juvat, sed magis inlaticem reddit eum, qui propriae conscientiae testimonio confusus, de ea, veluti de salso teste erubescit. Unde qui verδ sapit, lamam non quaerit, sed etiam in nemore solus, ut 4nquit Plato, aut Gygis annulo protectus virtuose agit. Dico quarto : Felicitas hominis non consistit in potestate. Conclusio est contra quosdam politicos, qui Summum hominis bonum in principatu collocantes, divina humanaque huic fini inservire cogunt, juxta illud a Caesare usurpatum ex Euripido: Si violanidum est jus, regnandi causa violandum est; caeteris rebus pietatem colas. Undis antiqui Romani, quorum Respublica ex latitudino dominii selicitatem suam aestimabat, sancita religiosli laedera, cum dilatando imperio obstarent, callidis interpretationibus corrumpebant : uti et nunc Τurcae faciunt. Probatur tamen conclusio : Primo, felicitas omnem solicitudinem et metum abigere debet: Sed potestas animum potius innumoris curis et pavoribus lancinat, ut egregi si indicavit Dionysius Siciliae Tyrannus, seipsum comparando n0mini inter lautissimas dapes epulanti, cujus capiti gladius tenui filo vix retentus, et tantum non cadens impenderet; ergo potestas non felicem, sed miserum hominem ossicit, et ut de curru solis imperito Phasithonti concesso ait Ovidius,
Hos Vero nomine poena, Non honor est.
Quod etiam egregisi Boetius 3. do Cons. his verbis expressit: Potestas solicitudinum morsus eaepellere, Iormidinum aculeos vitare neqnite Felicem censes, cui satellites latus ambiunt, qui quos terret, ipse plus metuit' Secundo, potestas se habet per modum principii procurantis selicitatem alienam; dat enim jus applicandi alios, et institut3 est, ut dicit Apostolus, a Deo, propter bonum Reipublicae, malorum punitionom, bonorum protectionem, erg0 ipsa non est selicitas, sed potius medium quadamtenus inserviens felicitati. Tortio, isticitas firmat hominem in bono : Atqui potestas Sehabet indisserentur et ad honum et ad malum. ut patet in bonis et malis Principibus; ergo non constituit selicitatem. Quarto demum, vel princeps abutitur potestate, vel bendutitur : Si abutatur, dominium est ei muscipula et certissimae ruinae occasio, ut patet in Tarquiniis, Caesaribus, Dionysiis, etc.
28쪽
Si vero bene utatur, dominium eSt ipsi labor et onus, ut patet in Moyse, Lycurgo, Solone, Codro, eis. Vulgus tamen principes putat felices, quia videt Solum exteriorem splendorem. Qui ustro secretum cordis n0runt, infelici SSimos reputant, et veluti ea antiquorum Simulachra, quae eXteriuS Burum erant, interius vero lutum. Hinc contemptus regni apud sapientes
frequens, ut patet in Numa Pompilio, qui non nisi per vim regnum suscepit, Anacharsi Scytha, qui Philosophiam regno
anteposuit, idque ut sexcentos alios mittam. Praeter has rationes, quatuor aliae generales expendi possunt ex D. Thoma 4. 2. qtiaest. 2. art. . . ad probandum in nullo praelatorum consistere felicitalem.
Primo, felicitas excludit omne malum, ideoque non nisi in virum bonum cadit: Sed divitiae, honores, gloria, et Utestas,
sunt munera caecae fortunae, malis Saepius, bonis rarius concessa ; ergo non constituunt veram se licitatem.
Secundo, selicitas sola homini sussicit: His autem adeptis
plura desunt, ut 8anit3S, robur, Scientia, virtus. Tertio, ex beatitudine nemo sit prior: ex his vero plures deteriores evadunt: Honores enim mutant mores, ut patet in Heliogabalo, Tibprio, etc. Divitiae Saepe cedunt in mulum possessoris sui, ut videro est in CroeSO, CraSSO, Romanis et Lacedaemoniis, quorum urbses paupertBS excoluit ac servavit, opes vero perdiderunt: Principatus etiam est saepe causa ruinae et mortis, ut palet in dulio Caesare et omnibus sere Caesaribus. Gloriae demum seu famae amor saepe ad peccatum inducit, ut videro est in Lucri tia, quae quamvis maxinali pudica, ne tamen servuli concubitu salso accusaretur, vero consensit adulterio; et Empedocles, ut Deus haberetur, in .ssitnae vorctgines se sponte praecipitem dedisse sertur. Quarto tandem, felicitas consistit praecipud in bonis stabilibus et internis animae, quae dignior hominis pars est. Praei licta vero bona solum externa sunt arbitrio instabilis fortunae versatilia, et ut inquit apud Livium expertu Annibal, innumeris easibus subjecta. Undh plures prolapsi sunt ex principatu ad servitutem; ut Sedecias, ManaMes, Perseus, B343Zeth, Pte. Edivitiis ad summam paupertatem; ut Beli SBrius, CroeSus, et Crassus ille, cui cum pecuniae magnitudo locupletis nomen dedisset, in0pia decoctoris superlati0nem injunxit : fi/ιque, inquit Valerius Maximus, turyi suggillatione non caruit,
quia cum egens ambularet, clives ab occurrentibus solutabatur : E summa fama, ad insignem ignominiam; ut Aman, et Sejanus : E florentissimis honoribus ad statum servilem; ut Dionysius Sicili e Tyrannus, Annibal, etc. Unde με releganter Valerius Maximus lib. 6. cap. 9. et Caduca nimium haece et fragilia, puerilibusque consentanea erepundiis Sunt, quae et vires utque O S humanae v0cantur. Assivunt subito, repente
29쪽
α dilabuntur; nullo in loco, nulla in persona stabilibus nixa
radicibus consistunt; sed incertissimo flatu fortunae huce atque illuc acta, quos in sublime extulerunt, improviSO cursua destitutos. profundo cladium miserabiliter immergunt. Un. at jure coricludit; Itaque nequo existimari, neque dicia de hsent bona, quae ut insticlorum malorum amaritudino desia derium sui dupliconi, propensiore favore delinitos, In oma post a malorum cumulo opprimere solent. s Haberi ergo ad Summum possunt ut ex se indisserentia, quippe quae ut S pienter dixi b Terentius, Heautontim. Act. l. e. 2.
... Perinde Sunt. ut illius animus. qui ea possidet tuui uti seli, ei lauri : illi qui non utitur recte, mala.
Dico quinto : In volu tatibus corporis, imo in nullo corporis bono vera felicitas consistere poteSt. Conclusio est contra libertinos, qui animam immortalem, imo spiritualem negantes, Sola bona corporalia agn0scunt et sectantur, qu0d idem, saltem in praxi, Sequitur pravorum vulgus, praecipue illi quorum Deus venter est. Idem tenuisse videntur Epicurei, cum et ipsi animam corporalem mortalem quo assererent: imo et Mahometes paradisum suum ex gulae tactusque voluptatibus foedissimo confingens. Caeterii in hic orror non tam rationibus impugnandus emet, quam sinceris deflendus lacrymis. Nam quis quaeso siccis oculis recogitet hominem paulo Angelis minorem creatum, ad imaginem Dei factum, intellectu, quo nihil sublimius, capacius at excellentius in rebus est, praeditum, ita brutescero, ut generosio illius divinaequo scintillae ad aeterna et divina bona innato quodam impptu sese Surrigentis ardore ac Vigore GypreSSO, porcorum Siliquis, id est, abjectissimis pecudibusque con GSis deliciis, tanquam summo bono turpissimo inhiet' erum ne questibus Solum res B tur. Probatur conclusio' rationibus : Primo, quia felicitas consistero nequit in persections rei ulterius ordinatae : Sed corpus ordinatur ad animam sicut instrumentum ad Brtificem, materia ad sormam, servus ad dominum; ergo felicit3S consistero nequit in persections corporis. Minor patet : Major etiam ex eo constat, qu6d felicitas est ultima h0minis persectio, quae proinde dobet illi competero secundum Praecipuam partem, et ad alium nobiliorem non ordinatam. Secundo, felicitas debet satiare omnem hominis appetitum: Sed bona corporalia non satiant omnem hominis appetitum ;ergo solicitas in eis non consistit. Mi or patet ex supra dictis. Minor etiam certa est: Cum enim duplex sit in nobis vis Appetitiva, intellectiva scilicet et sensitiva, bona corporalia Satiant solum sentitivam.
30쪽
Tertio, cum homo per intellectum apprehondat bonum lini
versale, et tempore non cireumScriptum, Sod aeternum ac sta.
bilo, non potest quietari ejus appetitus bonis particularibus et extemporaneis : Sed b0nB c0rporalia Sunt admodum instabilia, et cum sint infima in rerum ordine, non nisi dispersam , divisam, diminutBm, particularemque bonitalom capiunt; ergo in illis selicitas hominis emo non potest. His
rationibus utitur D. ThomBS 4. 2. q. 2. Brt. 5. et OpuSc. 2. p.
Confirmatur praecipue quantum Bd Voluptates c0rporis . Tum uia turpes Sunt, et de quibus homo naturaliter erubescit: um quia, cum ut plurimum Sine crimine non guStontur, relinquunt p0st se amaroS paenitentiae aculeos. Und6 Boeιius 3. de Consolat. prosa T. Tristes, inquit, eaeitus esse voti/ptatum quisquis reminisci suarum tibistinum volet, intelliget; et Apostolus ad Rom. 6. Ovem fructum habuistis in illis, in quibus nunc erubescitis' Tum demum quia nec adesse possunt omni temp0re: nee diuturnae esse quBunt, nec animum unquam explent, sed p0tius dum liubentur fastidium sui asserunt, et dum usque Ba SBtietalem porcipiuntur, corpus labefactant , mentis lumen et Vig0rem exStingunt, gravissimisque incommodis usuram sui divendentes, vehementius amigunt, uam delectaverint, ut de voluptuoso jure dixerit Augustinus sal. 36. Con. 4. Etsi semyer sic raret, Plangendus esset. Addo tandem quod, ut inquit Boetius, si voluptates caeteraque corporis bona beatos esseere possent, nihil causae esset, quin pecudes quoque beatae essu dicantur; imo beatiores hominibus, cum a multis brutis homo in his bonis superetur; ut ab elophanto in diuturnitate vitae; a leonibus in sortitudino ; acervis in velocitate; et ne singula attingam, as omnibus sero in Sanitato, quippe cum corpus hominis et frequentioribus et gravi Oribus morbis urguatur, quum corpora pecudum. Imo voluptates corporis puriores sincerioresquo animalia quam nos capiunt; utpote quas nec insatiabilis aviditas insumcientos e L
fidit, nec verecundia turpes, nec poenitentia amaras, nΡc nimietas fastidiosas, nec S0licitu limum, curarum, timorum importuna commixtio ingratas: Ergo Vel dicendum bruta esso hominibus selici0ra, quod nullus, quantumvis brutatis, admittet; vel felicitatem in corporalibus bonis minime reposi
Dices : Cur igitur prudens natura tam ardentem Voluptatis bonique sensibilis sitim hominibus indidit, si illa ad veram felicitatem non juvant, imo impedimento sunt ' Videmus enim hominem alacri impetu naturaliter currere ad voluptates λ-naque sensibilia: ad honesta vero et spiritualia cogi magis quam tendere. Respondeo hominem etiam naturae instinctu praeserre bona