장음표시 사용
51쪽
quid se habet per modum essentiae, aliud vero, modum proprietutis, ornamenti, dispositionis, etc. in illa bonorum
variis actibus obtentorum congregatione aliquid se habet per modum proprietatis et appendicis, aliud vero per modum essentialis constitutivi; a quo Scilicet tanquam a sonte caetera suunt: Et haec est beatitudo essentialis, quam dicimus non in pluribus, sed in uno duntaxat actu proprie consistere. Probatur conclusio: Primo, quia selicitas essentialis est illa actio, quit primario consequimur summum bonum : Sed illa actio non est nisi unica, ut ostendetur in tertia conclusi uno; ergo felicitas essentialis consistit in unica actionse. secundo, felicitas consistere debet in operatione persectissima, et ad quam caetera ordinantur, vel ut proprietates ex ea conSecutae, vel ut ornamenta, etc. Sed haec operatio in homine unica est, scilicet contemplatio, quae et caeteris persectior est et omnes alias sibi subordinat, ut ostpndit D. Τhomas 3. contra Gentes, cap. 3T. ergo haec unica con Stituit essentialem beatitudinem. Tertio demum, in omnibus actibus subordinalis videmus esSe unum primarium, cui omnes alii subordinantur; imbordo consistit in eo quod caetera roducantur ad primum : UndhVetus receptissimum qu θ essatum es L, Omnem multitu clinem reduci debere ad unitatem; quod et inductione patet, tum in motibus corporalibus, qui omnes fluunt ab uno primo, Scilicet primi mobilis; tum in motibus vitalibus animηlium, qui Omnes oriuntur ab uno primo, motu scilicet cordis; tum in assectionibus voluntatis, quae omnes pullulant ab una prima ultimi finis volitio no; tum in passionibus Bnimae, quae Omnes oriuntur a prima, scilicet amore; etc. Atqui actus pertinentes
ad se licitatem ordinatissimi Sunt; ergo debent pr0cederH Bh aliquo primo et principali 0ri, qui proinde essentialem seliei
Objicies primo : Felicitas est summum bonum SummBque persectio : Sod plures operationes sunt meliores, quam unica; ergo in pluribus consistit se licitas. Resp0ndeo distinguendo majorom; Felicitas eSt Summum bonum summaque persectio, aggregati Vo et extet Sive, nogo ;radicaliter pi intensiud, concedo: Et pariter Bd minorem, Plures Oper..tiones sunt melioreS quam unica, Bggregativo et extensi vh, concedo; radicaliter et intenSivli nego, et nego consequentiam. Differt enim felicitas quoad statum a se licitato quoad essentiam, quod illa Sit aggregatio bonorum et horsocii onum omnium ad selieitatem concurrontium ; ista vero sit in illis persectionibus excellentissima, in qua caeterae radicistiter continentur, et ad quam reducuntur. Addi poMet selicitatem formalem non esse Summum bonum ut quod et entitutivo, sed ut quo et consecutivo, id est operalion om qua consequi-
52쪽
mur primario et principaliter Summum b0num, quae non est nisi uni R. Objicies secundo : Felicitas eSSentialis debet comploro omnia justa desideria : Sed unica operati0ne non pomplentur omnia justa desideria; quippe Bliae operationes Supersunt expetendae ; ergo felicitus eoSentialis non est unica sed multiplex operatio. Respondeo distin 3uendo majorem : Felicitas essentialis debet complere omnia justa desideria, formaliter nego et radi-caliter. concudo : Et pariter distinctis ne applicata minori, nego conSequentiam. duemadmodum enim essentia hominis non debet formaliter dare, sed solum radica litor praec0ntinere Omnia quae pertinent ad hominem; ita nec felicitas essentialis debet lar maliter dare omnes persectiones ad statum felicem pertinentes; sed Solum radica litor enS praehabere. Objicies tertio : Felicitas essentialis c0n Si Stit in unione persecti Ssima cum Summo bono : Atqui per unicam Opurationem non fit persectissima unio, quippe eum adhuc Supersit ulterior
peragenda per alia S operationeS: ergo, eig. Bespondeo distinguendo majorem : Felicitas consistit in persectissima unione, persectione primaria et inten Siva, concedo: perlectione omnimoda et extensiva, nego : Et distinctio no applicata minori, nego consequentium. Essentia enim rei est id quod est persecti Mimum in re, non quidem persectione omnimoda, quippe cum ulterius pPrficiatur per uecidentia superis
addita; sed solum p rsectione intensiva et primaria, a qua ut
a sonte aliae profluunt. Dico secundo: Felicitas formalis non potest consistere in actu voluntatis. ita docet perpetuo D. Thomas, Thom istae omnes, et communius Philosophi ac Theologi, contra Scotum
ot Scoti StRS. Probatur conclusio ratione sundamentali quam habet D. ThomaS 2. 2. quaest 3. art. 4. .Felicitas est eSSentialiter conseculio summi boni et ultimi finis : Sed impossibile est consu-cutionem summi boni esse actum voluntatis; ergo felicitas formalis non est essentialiter actus voluntatis. Major patet. Ut enim solicitas objectiva est b0num Summum quod se lices facit, ita felicitas larmalis est assecutio illius boni. Minor vero tripliciter prob3tur. Primo ex ipsa rationu voluntatis, quae est inclinatio in bonum : Inclinatio autem non est assecutiva boni, Blias ut B Ssequeremur bonum, Satis esset ipsum velis : Imo n0n tangit Donum nisi asseclive, in qualitum assectus ejus terminatur ad ipsum ; caeterum att3ctus essectivus et possessivus boni sit per
aliquid aliud, quam per inclinationem ut assectum ad ipsum; ut si sit b0num sensibile, per gensum; Sicuti Musica p0S3idetur auribus, Sapor gustu, etc. Si Sit bonum naturale, per
53쪽
unionem naturalem, pula per contactum et in distantiam loca lom, quomodo lapis p0Ssidet centrum; vel p0r inlaar Sionem, sicut h0mo possitiset sanitatem : Si voro sit bonum intelligibilo, per intellectum, Sicut doctus intolle tu possidet scientiam.
So undo idem suadetur inductione, nam ut in Sinuat D. Thomas 2. 2. art. cit. et D mplius declarat in 1. dist. 49. quaest. Brt. l. Omnis uetuS voluntatis erga b0num, vel est inclinatio in honum absens ut Binor, doSiderium, speS, intenti0, Pte. vel quietatio in bono pr senti, ut Duilio et delectutio. Sed nullus eorum actuum est assecutio b0ni; erg0 BSSecutio b0ni nun potest esse actus voluntatis. Doclaratur min0r : et in primis quod
inclinatio in honum ahSens non sit illius assecutio, de Se pntet: Diiod vero otiam quietatio in hono non sit asseculio illius, Suadetur; nam quies in bono, supp0nit p0sseSSionem et u SSecuti0nem ejus; siquidem ideo voluntatis motus quipScit, quia respicit B0num ut udo plum, quod respiciebat antea ut aequirendum; ergo quies in hon0 non est Hii S adeptio, Sed potius complacentiu de adoption o praeSupp0Sita, Seu assectio c0nSequens e X pOSsessione b0ni. Τortio demit in suadetur Padem minor, specialiter de amoroci si uition , nam Amor BbStrahit a praesentia et abSentia; amamus senim bonum et absens et privsens : Fruiti 0 Verbi cum sit jucunda requies in bon0 p0sgosso; n0n facit posseSSionem boni, Sed ad eam c0nsequitur: Ut enim egr0gili Obsorvat D. Τ homos 4. 2. quaeSt. 3. Brt. i. voluntas fruitur hono et dolectatur in ipso, ex e0 quod sit praesens et possΡSSum : non Butemo converso bonum fit p0ssossum et praesenS ex e0 quod voluntas fruitur ipSO, et in eo delectatur.
Objicies primo: Ex ipso D. Th0ma in o. di St. 49. qil. 4. Drt. i. quaeStiunc. 4. ad 5. homo persectius conjungitur Deo, qui esι solicitas ejus. por asiectum, quAm P0r intell0ctum '. Atqui se licitas essentialis con Sistit in persectissima conjunCtione cum bono; ergo fit por assectum. Respondeo ex eodem D. Th0ma ibi te in , id po hominem persectius c0 ungi Deo per asseelum, quia unio Assecti Vis Supponit
intellectivam, cui advenit decorans et pyrsiciens ipSnm, Sicut proprietas essentiam : Prim6 enim necesSe e St BSSequi l)mniani intelligibilo. set hoc fit, ut m0x dicetur, per intollectuin :Deindi, sex ossoctiva consecutione deri Vntur in Volunt tum crudo da in assectiva adhaesio et veluti Spiritualis complexus honip0sssessi, quatenus ei tanquum Contro Bisectus uniuntur et adhaeront, cupientes ipSum firmiter retinere. Unde in larma, homo persectius unitur b0no per assectum, persectione consummati v et completiva, conced0; persecti0no eSSentiali et quid ditati Vu. nego.
Obsicies secundo : Variae sunt Patrum auctori inteS, in quibus rep0nunt felicitatem in gaudio, delectati0ne, fruition ,
54쪽
jucunda, frui liva, suavi quo Dei prMSentis dilectione, etc. quas ' omn0s referro longius esset; inad Scriptura vocetu solicitatem, stat diunt; ergo QAt ne tu A VOluntatis Ilespondeo ad lins Onanes auctoritateS, in locis quae adduci solent, Patros scitum deScriptive definire heu titudinem. non vero essentia litor. PatreS enim rhetorice m3gis quam philosophico ros ti actare Solent: ideoqu0 frequentius utuntur dos riptionibus, quae Sunt rhetoris ae desinitioneS, rem per proprietates ot pdjuncta noli 0ra sex ptistantes, quam Subtilibus et quid ditativis definiti0nibus. Scriptura ver0 vocat felicitatim staudium, non f0rni aliter, sed objective, quatenu A se licitas est summi
gaudii objectum, quo l0quendi rnodo Christus vocari solet
In alii Pr, sed objectivo. Objicies tertio: alictus voluntatis est persectiori modo unitivus et conge uti vias Summi boni, quam ullus alius: ergo in eo selicitas ossentialiter consistit. Probatur antee dens : Nam proprium B moris, qui ost actus volunt uti S, est unire amatum cum amante, ut probat D. ThomBS l. 2. quaeSt. 28. Brt. l. Unde Dionysius cap. i. de Divin. ΠOln. Vocat Imorem, vim vnitivam, et Augustinus lib. 8. de Trinit. PBP. l0. amor, inquit, est iunctura quaedam reuo copulans et Iino amor est transformativus; unde Augustinus I raCt. 2. in η. epistolam Joan . Si terram clitistis terra es, si Deum Deus eris: Et Confessionum lib. 4. c3 p. 6. Quidam bmedi riu de amico suo, Vimidium esse cra imae suae; erg0 persectissima unio fit per 3 tum voluntati S. Bestion doc distinguendo ante edonS : Actus voluntatis est porte ti0ri modo uni livus, unione affecti 's. cone do: unionuoli eclivo et possessiva, in qua consistit se licitas, nego. Voluntas enim et B mor non uniunt possessi VB, ut osten Sum est in prohati uno, sed solum assectivo : Quae Bl sectivis unio praecipue consistit in tribus : Primo per appropriationem, quatenus amicus se habΡt ad amicum sicut ad SQ ipsum in amoro amicitiae, ipsumque reput3ι alterum Se: unde communitor dicitur, amicus est alter esto; in nm0re vero concupiscsent ipse amans se hab0t ad bonum amatum, non ut ad M, Sed ut ad aliquidsul. Secundo per consormitatem, qud tenus amor est quaedam coaptatio cum re amatu, et amicorum est idem velle et nolle. Tertio per ecstasim et raptum, quatenti S am0r si sit sortis, rapit omnes assectus et cogitati0nes amantis ad amatum : in
quo sensu dixit Chri Stus, ubi est thesaurus tuus, ibi set cor tuum, id est 3ssectus et cogitatio; quomodo etiam intelligi potest illud Platonis effatum; anima magis est ubi amBt, quam ubi animat. Caeterum unionem essectivam et pOSMMivam amor non facit sed quaerit, inquantum instigat ad eam sicut gravitas ad centrum; ut voluptu0Sus per voluntatem instigatur ad cibos
55쪽
delicatos, quos tamen gustu consequitur; et amici, ut refert Aristoteles 2 Polit., cap. 2, ex Aristophan se, per amorem desiderant fieri unum ; sed quia eae hoc accisteret vel ambos vel alterum corrumpi, quoerunt unionem quae decet et convenit; quam conSequuntur per samiliarem convictum, et
Objicies quarto: Felicitas emonii alis est quid ultimum : Sed
actus voluntatis, scilicet fruitio et delectatio, Sunt ultimae operationes animi circa bonum ; ergo selicitas eSSentialiter consistit in actu voluntatiS. Respondeo distinguendo majorem : Felicitas essentialis est quid ultimum simpliciter et per modum con Seculionis, concedo; est quid ultimum secundum quid et per modum complementi et proprietatis ex consecutione boni derivanti S, nego: Et pariter ad minorem; Duilio et delectatio sunt ultimae operationes simplici ver et per modum con Secutionis, nego; Secundum quid et per m0dum ornamenti. compis menti et proprietatis, concedo ; et nego consequenti Bm. Sicut enim in generatione forma substantialis dicitur ultimus terminus simpliciter, proprie lates vero ab ea dimanantes sunt solum quid ultimum Secundum ruid : ita ut felicitas essentialis, seu conSecutio Summi boni, icitur simpliciter ultimus terminus; opstrationes vero illam consequentes, ut delectatio et si uitio, sunt 30lum quid ultimum secundum quid et per modum ornamenti et pro pr.etatis; unde Aristoteles dicit quod delectatio est perfecti operis, sicut decor juventutis. Objicies quinto: fictus in quo felicitas essentialiter consistit, debet reSpicere rem qua sumus selices, sub rati0ne boni: Sed sola voluntas respicit objectum suum Sub ratione boni, sicuti et tuteli sectus sub ration o vori; ergo felicitas essentialis pertinet ad voluntatem. Et confirmatur; nam eiuSdem potentiae est tendore in bonum, et ipsum 3SSequi: Sed sola voluntas tendit in bonum: ergo sola consequitur bonum. Respondeo distinguendo majorem: Actus in quo felicitas c0n Si Stit, debet respicere rem, Gua felices sumus, Sub ratione boni appetibilis, nego; consequibilis, concedo : Et distincti Ono 3pplicata minori, nego c0nsequentiam. Cum enim felicitas sita sit. n0n in appel0ndo, Sed in pOSSidendo b0n0, actus quo constituimur felicos, n0n debet respicere bonum ut appetibilo, sed ut consequibile. QuamVis autum Sola Voluntas respiciat suum objpetum sub ratione appetibilis, eSi enim appetitus b0ni, non tamen sub ratione con Sequibilis, sed si sid bonum Sensibile, consecuti 0 pertinet ad sensum; si honum intelligibilo, ad intellectum. Ad c0nffirmati0num responderi posset eodem modo : Suis praeterea di Stingui potest major. Ejusdem p 0tentim est tendero in bonum assective et ipsum crem Sequi Pssective, nego: Ejusdem potentiae est tendere in bonurn executive Ot
56쪽
ipsum assequi essectivb, concedo. Quamvis autem Sola voluntas tendat in bonum assectivli, aliae tamen potentiae tendunt in ipSum executi vh sicut senSus in bona Sensibilia, et intellectus in b0na intolligibilia: Unde assecutio et possessio boni ipsis e0mpetit, et non voluntati. Dico tertio: Felicitas formalis essentialiter consistit in aetu intellectus, contemplatione Scilicet persectiMima, quae intra naturae ordinem do Deo haberi possit. Conclusio est non Solum D. Τhomae, Sed etiam Aristotelis, imo ot Platonis egregie docentis, animam eme be3tam, non ut pulchro et charo fruitur Deo, in quo est delectatio, quae est actus voluntatis; sed ut vero, id est per cognitionem quae est actus intellectus, tametsi pulchritudo Statim con Sequitur, et proindo delectatio, ut in Philebo distinguit, nee sejuncta haeceSSQ p08Sunt. Nemo enim Deum contemplatur, nisi simul admiretur, et cognita pulchritudine bonoque, amet cum summa oblectatione. Eamdem tradunt sancti Patres qui a Theologissu Ssi reseruntur. Prae caeteris vero expreSSus est Augustinus lib. 82 qq. quaest. 35. ubi ex professo hanc dissicultatem ve SanS, concludit selicitatem consistere in cognitione. Eo quod habere summum bonum nihil aliud sit quam nosse. Undd p releganter ait: u Quid est aliud beate viversi, nisi aliquid
si laternum cognoscendo habere' omnium senim praeStantissi-u mum est quod aeternum OSt, et propterea id habere non a p0SSumus, ni Si ea re q si praeStantioreS Sumus, id est mente: u quidquid autem mente habetur, cogn0Scendo habutur. v Quibus vorbis tangit fundamentales hujus conclusionis rationeS, nempe c0nsecutionem Summi boni Spectare ad intellectum, quia est perfectissima potentiorum et qui cum Summum bonum
sit quid intelligibile, non nisi intelligendo possideri potest. Undo Psal. 5. haec haereditas, inquit, intelligendo et vivendo
Probatur Bulsem conclusio ratione: primo, selicitas sormalis, ut ex dictis patet, est essentialiter consecutio effectiva summi honi, assectiva enim non Sussicit, cum possit Etiam haberi in via, et tendat ac suspiret ad essectivam Sed conseculio e sectiva summi boni ut pstractum intellectus; ergo felicitas formalis essentialiter consistit in actu intellectus. Probatur minor: Τum quia summum bonum est bonum iniselligibile, quod non potest haberi ac possideri nisi per intellectum. Sicut bonum gu Slabile, scilicet sapor, p0ssi deii nequit ni Si per gustum; bonum audibil0 Scilicet must B, nisi per Buditum, etc. a Tum praecipue ex discriminu iluod est inter intellectum et voluntatem; in eo enim si isteri intellectus a voluntate, quod voluntas est facultas inclinistiva ad res, sicut pondus inclinat et trahit ad centrum: undo AugustinuS: Amor meus portulus meum; eo feror quocumque feror, et ideo V0luntas potius
57쪽
trahitur ad res, et ab ipsis possidotur, quam eas posSideat. At
vero intellectus non ost facultas inclinativa, sed potius attractiva, dpprehenSiva, proindeque possessiva sui objecti. Ergo consecutio summi boni fit per actum intellectus, et non voluntati S. Secundo suadetur conclusio ratione D. Thomae 3. contra Gentes cap. 25. ratione T. Felicitas essentialiter consistit in operatione inisellectus. Major constat, tum quia felicitas ab Aristotelo definitur, operatio Secundum persectissimam virtutum : Tum quia in Subordinatis, sini S principalioris est semper finis omnium aliarum p0tentiarum, proindequo essentialis felicitas totius hominis. Minor vero abundd probata est in fine Physicae. Tertio suadetur conclusio alia ratione D. Thomae loco jam citato, cap. 26. rat. I. Cum felicitas Sit proprium bonum intellectualis naturae, oportet ut Secundum eam potentiam ei con-Veniat , quae est Sibi maxime propria: Λtqui potentia maximo propria intellectuali naturae non est appetitus, sed intellectus; ergo solicitas debet ei competere Secundum operationem intellectus , et non appetitus Seu voluntatis. Declaratur minor :Quod est proprium rei ratione Sul, eSt ei magiS proprium, quam qu0d appr0priatur ei tantum ratione alterius. Atqui intellectus est proprius intellectuali naturae per Seipsum et ratione Sul. appetitus Vero non eSt ei proprius nisi ratione in te lectus, quatenus ab eo dimanat, ipsumque participat; ergo intellectus est maximd proprius naturae intellectuali, n0n Vero appetitus. Minorem luculenter ostendit D. Thomas his Verbis ret Appetitus omnibus rebus inest, licti sit diversimode in si Versis; quae tamen diversitas procedit ex h0c, quod res di-
a Versimode se habeant ad cognitionem. Quae enim omnino et cognitione carent, habent appetitum naturalem tantum: quae si vero habent cognitionem senSiti am, et appetitum sensiti- .a vum habent; quae vero habent cognitionem intellectivam, et et appetitum cognitioni huic proportionatum habent, Scilicet a Voluntatem. Ergo voluntas seeundum quod est appetitu S, nona eSt propria intellectuali naturae; sed solum Secundum quodu ab intellectu dependet. Intellectus autem Secundum Se est et proprius intellectuali naturae. BConfirmatur demum. Primo : verum eSi bonum intelloc tualis naturae. ac proindli Summum Verum , Scilicet Deus, Summum ejus bonum: Sed verum pDSSidetur s0lo actu intellectus; ergo pussessio Summi b0ni, id est felicitas, fit per intellectum Soeundo fulicit 3s est conSecutis, non qualiscuri lue, Sed primaria, objecti beatifici: Sud intellectus possidet primo objectum;
praecedit senim voluntatem, cum nihil Sit volitum, quin praecognitum ; ergo in actu ejus sita est se licitas. Tortio domum :Contemplatio summi veri, Scilicet Dei, habet omnes conditio-
58쪽
nos ad veram felicitatem requisitas. Nam praeter quam quod omnia vitae humanae ossicia huic tanquam ultimo uni suo in-gerviunt, ut pereleganter ostendit D. Thomas 3. contra Gentes, cap. 37, est radix omnium ad selicitatem conSequentium, ut amoris lauitivi, quietis, satietatis Sine fastidio, delectationis summae, paci S, Securitati S, etc. Obtinetque praeterea quinque verae selicitatis dotes a Bositio 3. De cons. enumeratas : sussicientiam scillicet, quam promittunt divitiae; jucunditatem, quam promittunt deliciae: celebritatem, quam promittit fama; reverentiam, quam promittit potentia. Haec quinque excellenter tribuit aeterna persectaque Die contemplatio sufficientiam quidem, nam per eam Deus habetur, qui solus sussicit; et veritas persecu cognoscitur, quod unum est intellectualia narae, qua talis, votum. Affert etiam jucunditatem, quia conto platio veritatis est unica voluptas mentis. Dat quoque pelebritatem, quia hominem clarum apud Deum et alias intellectuales creaturas vicit. Dat etiam reverentiam, nam haec sapienti, ac ei qui Deo conjungitur, debetur; quis autem Sapientior ac Deo conjunctior quam qui Doum perfecte contemplatur Τ Tribuit demum securitatem a malis et in nobis: nam summa illa contemplatio in praemium virtutis in altera vita concessa, aetorna est et inmissibilis, Deoque arctissimo conjungit, in
quo est omne bonum, et ad quem nullum malum accedere potest.
Caeterum quae dB hac naturali contemplatione, quam Auctorem naturae in praemium virtutis in statu puro naturali repensurum fuisse probavimus, dicta sunt, cum majori adhuc scenore conveniunt supernaturali illi visioni, quae est praemium
solicitasque ordinis fratiae, ut ostendunt Theologi; de qua
tamen dicero abstinuimus, ne falcem in alienam messem mi-losophia nostra immitteret. Objicies primo: Felicitas essentialiter consistit in operatione ulterius non ordinata: Sed contemplatio Dei ordinatur ad amorem: Nam, ut ait D. Anselmus in libro, cur Deus homo : Pe versus ordo eSt amare ad intelligendum, ructus vero intolligere ad amandum; ergo selicitas esSentialis non consistit in contemplatione, sed magis in amore. Respondeo cum Joanno a Sancto Th0ma distinguendo majorem : Felicitas consistit in operati0ne ulterius n0n ordinata ut medium ad finem, concedo; ut caum ad essectum et essentia ad proprietatem nego; et ad minorem : contemplatio Dei ulterius ordinatur ad amorem, ut ad Suum sinem, nego, ut ad suam proprietatem et essectum ex illa conSequentem, Concedo, et nego consequentiam. Siquidem quamvis sit contra rationem felicitatis essentialis ut reseratur ad ulteriorem finem , non tamen ut tendat ulterius ad pr0ducendos essectus ex illa consequentes : amor autem naturaliter intellectionem consequitur
59쪽
quasi esseclus causam : ideoque rectus ordo exigit ut intelligamus ad amandum. Mitto alias optimas s0lutiones, quas huic auctoritati tradunt Τheologi Thomis . Instabis : Amor Dei persectior est, persectiusque unit Deo, quam quaelibet cognitio, saltem extra intuiti vam visionem: Sed contemplatio illa, de qua loquimur, non est ipsa Dei visio, cum haec sit praemium in ordine gratiae; ergo amor eSi persectior, persectiusque unit Deo quam talis contemplatio, proin disque aptior est ut sit essentialis selicitas. Probatur major : Nam amor tendit in Deum ut est in se; ipsique immediato unitur :At vero conti mplatio extra visionem non tendit in Deum nee ipsi unitur ut est in se, sed Solum ut repraesentatur per species creatas, id est, valde impersecto. Respondeo distinguendo majorem: Amor perlactior est, persectivi ue unit Deo quam quaelibet cognitio extra visionem, in
ration o possesSionis et aSSecutionis, nego; in alio ordine, transeat. Quamvis enim am0r quadam tenus eSSet persecti0r, perfectiusque conjungeret Deo, quod discutere non est necesse attamen semper st3t quod unio illa non est per modum possessionis, quia amor ex SuB ratione n0n est p0Messivus et c0nsecutivus Dsti, proindeque minuS 3ptus ut sit essentialis felicitas. Sicut et unio hyp0Statica, quamvis persectius uniat Deo quam ipsa Sup0rnaturalis Visio, quia tamen non conjungit ut bono intelligibili p0s, esso, sed ut Supposito substentanti, is circo esse nequit essentialis felicitas. Urgebis : Per contemplationem praecipuo quae fit per SpΘ-cies creatas, de qua Solum loquimurὶ anima non unitur Deo entita live , sed solum intelligibiliter, et in esse intentionali; ergo in illa nequit c0nsistero ossentialis solicitas.
Respondeo cum Ioanne a S. Thoma, unionem intenti0nalem et intelligibilsem esse realem assecuti0nem et p0SSeSSionem
boni intelligibilis; sicut in natura sensibili unio intentionalisset sensibilis est possessio boni Sensibilis. Bonum enim naturae intellegiualis est veritas, quae non nisi per unionem intelligibilem et actualem manifestationem possidetur. Undδ merito AuguStinus Supra relatus ait, summum bonum halere, nihil aliud est quam noSSe. Objicies secundo: Ex D. Λugust. lib. do moribus Ecclesiae, Beatus dici non oebet, qui non amat quod habet, etiam si optimum sit quod habet: Ssed stante illa naturali contemplatione anima potest n0n amare Doum ergo stante illa naturali cont0mplatione poteSt eSSe n0n beata, proindeque tu illa n0n est oss0ntialis felicitas. Probatur minor : Nulla, quantumvis sublimis. Dei cognitio, extra cli ram visionem , necesSi tui aciam oro in Dei; ergo Stante illa naturali contemplatione anima
Respondeo quod sublimis illa contemplatio idem in ordine
60쪽
naturae proportionaliter facit, quod clara Dei visio in ordino
gratiae. Unilli sicut clara Dei visio nece- ,γrib infert amorem Supernaturalem, eo quod per e3m II. Bnisesth videat heatus Deum esse Summum, imo omne bonum ; ita sublimis illa contemplatio, quae eSt praemium ordinis naturae, inseri necessario amorem Dei naturalem; quia ostendit manis id Deum esse summum bonum in ordine naturae. Et praeterea cum pnima per separationem a corp0re in aeternum lirmetur in buno amato, cum illa contemplatio sublimis non retribueretur, nisi his qui in via naturali cliaritate dilexissent Doum. eos in aete num firmaret in amore Dei, sicque beatos essceret, quia boni amati possessores constitueret. Undh neganda est minor argumenti : et ad probationem distingui potest antecedens : nulla cognitio pxtra visionem necessitat ad amorem Dei omni modum, id est, tam natura lom quam supprnatui Blem, concedo; naturalem nogo Sicut enim summa Dei cognitio necossitat ad amorem in omni ordino; ita et summa naturalis cognitio, ad amo
Dices : Felicitas consistit in actu omnium amabilissimo: Sed VOIuntas plus amat proprium actum, quam actum intellectus ergo selicitas non consistit in actu intellectus, sed voluntati S. Probatur minor : Nam quaelibet potentia plus amat proprium
actum, quam actum alterius potentiae.
BeSpondeo negando minorem. Ad probationem dico id verum esse caeleris paribus, et qu3ndo actus alterius potentiae non est summum bonum Suppositi. Contemplatio autem Dei, ut OstenSum PSt, eSt Summum bonum naturae intellectualis, et ideo voluntas quae est inclinatio totius suppositi, ardentius amat contemplationem illὼm, quam pr0prioe actus..
De aetibus moralibus, seu de voluntario, praeeipuh libero.
Explicato fine ultimo morum, seu beatitudine, nunc Bgendum est de motibus, quibus itur ad illum finem, seu de actibus voluntariis et liberis, quibus tanqtiam quibusdam spiritualibus gressibus natura intellectualis pergit ad suum finem: quique sunt proprisi materia et subjectum moralitatis, id eSt, boni tatis et malitiae. Quamquam autem variae, praeclariSSimaeque quaestiones agitari soleant circa amas voluntarios, quia tamen eas sibit vindicant Theologi , ideo caeteris vel missis, vel bre iter attactis, eas solum accuratius exequemur, quae mBxime