장음표시 사용
31쪽
animi bonis corporis; neque enim Vel ipSs Epicurus, quam so habere putabat sapientiam et virtutem, SenSibilis voluptatis Iretio vendere voluisset: Imo nec voluptatem Sensibilem pro-at, nisi temperatam ration , id est, nisi aliquis in ea boni honosti splendor eluceat: Undi eius nomine pronunciat Τorquatus apud Ciceronem lib. i. de Fin. Non posse jucun vivi, nisi sapienter, honeste, justeque vivatur. Quod igitur spretis animi rationisquo bonis plerique hominum voluptati se
totos dedant, in causa est non naturae inclinatio, sed vel ignorantia, vel desperatio, vel rationis infirmitas : Quatenus animi bona, aut ignorantes, But 3SSequi deSperctuteS, aut certh contra voluptatum illocebras tenere nnn Valentes, ad bona corporis, quae quotidie θxperiuntur et in promptu se hubere Iutant, quorumve blanditiis aeger et puerilis eorum animus allitur, totum suum impestum melioribus destinatum conve tunt : Ideoque illa vehementiore aviditate arripiunt, quam pecudes ipsae Et cum in eis mini nisi reperiant bonitatem ardori ac spei suae reSpundentem, conamur copia saltem compensare umbratilis bonitatis inanitatem. Hinc illa libidinum portenta ad insaniam et furorem usque prorumpentia. Atqui non id naturae c0nsilium fuit, cum necessaria mortalitati nostrae officia voluptate quadam condivit; sed potius horum labia rem hoc lenimento molliro, nosque ut pueros blanditiis ad illa exercenda adhortari, indita interim ratione, quae et modum adhibersit, et nos melioribus genitos non debere languidarum instar pecudum hisce tam vilibus delectationibus inhaerere
Dico sexto : Etsi virtus ad selicitat0m pertineat, attamen in ea non est persecta hominis telicitas. ConcluSio est contra
Probatur efficaciter: Primo quia via distinguitur a termino :Sed virtus est via ad felicitatem, cum dirigat assectus hominis ad ectui consequendam , ergo non est ipsa felicitas. Secundo, felicitas est praemium virtutis; ergo n0n est ipsa Virtus. Τρο- tio demum, virtus n0n satiat appetitum hominis, Sed Solum ipsum rectificat : Undsi homo , etiam persecta virtute praeditus, ad bona intelligibilia ulterius suspirat; ergo non reddit
homi nom persecte felicem. Quantum autem spectat ad Sententiam Superius rotatam, quae solici tut0m collocabat in tranquillitate, pacatione, aut imperturbabilitate animi, eam suSiuS impugnare non est neceSSe. Nam vel sumit hanc pam tionem, tranquillitatem, ac imperturbabilitatem merd privati vh, pro carentia paSSionum immoderatarum animum agitantium : Et hoc modo in his selicitas nequit consistere, quia non est mera mali Parentis, Sed bonum summum; undd sicut eradicatio noxiarum herbarum
non est finis agriculturae , sed solum quaedam pi aeparatio ad
32쪽
finem; nec passionum sedatio est felicitas hominis, sod ad summum quaedam ad felicitatem dispoSitio. Si vero haec tranquillitas sumatur pro poSitiva quiete animi in ultimo bono, non solvit quaestionem ; nam ulteriuS determinandum superest, quodnam sit illud tam persectum , tam immen Sum bonum, in cujus possessione selix animus persectis quietatur.
Felieitatem hominis in solo Deo eonsistere.
Cum superius ostenderimus in quo felicitas hominis minim δconsistere possit, nunc Superest ut in medium adducamus illud tam ingens tamque sufficiens homini bonum, cujus Solius possessio nos latices eisicere poteSt. Loquimur autem Semper de solici tale naturali, de qua et Veteres Philosophi duntaxat geliciti suerunt; de supernaturali enim dicere, ad Philosophum nihil attinet, qui non ex revelatis, sed ex lumine naturali notis ratiocinatur. In primis Vero ex his quae praecedenti g dicta sunt, satis liquet, nullum bonum imperfectum, diminutum et particulare poSSe plenam h0 minis felicitatem constituore; ideoque, vel negandum eSi hominem p0SSe esse tersecto felicem, vel surrigenda eSt altius cogitatio ad illud su- limo, plenum redundanmue bonum, in quo tanquam in sonte bona cretita continentur : Undb Dico : Felicitas, etiam naturalis, in Solo Deo consistere poteSt. Conclusio non solum apud Christianos Philosophos certa est, sed etiam ab Antiquorum quam plurimis, quantumvis lumine fidei dostitutis, non obscursi suit tradita. D. Augustinus 8, de Civit. Dei, c3 p. 9 . in Sinuare Videtur in eam Sententiam quadam tenus consensisse Pythagoraeos, Atlanti eos id est, antiquissim0s illos Philosophiae cultores Platoni non semel momo-r0t0sὶ AEgypti0S, Indos. PersaS, Chaldaeos. Scythas, Gallorum Druidas, Hispan0s, etc. Sod eodem Sancto Doctore annotante, tum ibidem cap. 5 et 8, tum Epistula 56, nulli luculentius ,
apertius, animosiusque h3nc Ssententi Bm a Sseris prunt ac propugnarunt quam Platonici; qu0rum princeps Plato nihil frequentiuS inculcal, quam Deum esse totius pulchrit uilinia pelagus, cujus particiyatione homo Sit beatus, dum scilicet illo fruitur non Aicut amicus amico, id est, assuetiva quadam Unione, Seu oculus luce, id est, clarissimi contemplatione, ut resert idem sanctus Doctor , adeo ut n0n immorito de Platonicis dicat: nulli nobis quam isti propius
Probatur conclusio : Primo ratione quam habet D. Thomas . 2, qua)St. 2, art. 8. Felicitas est bonum adeo sussciens et
33쪽
persectum , ut in eo quieScat et Salietur appotitus : Sod ins0lu D sto quiescere lic S9liari poteSt B ppetitus humanus: erg0 stilus Deus est se licitas h0mini S. Major patet : Ut enim supra longum est, felicitas est ultimus linis, ultra quem appetitusn quit se extendere, Sed in quo Saliutus quiescit. Minor vero prohatur: Appulitus humanus in sto duntaxut bono satiatus quiescere potest, in quo tanquam in lante , nc universali b0nitatis pelago caelera imperfectu et particularia bona colliguntur Be comprehunduntur : Atqui solus Deus est illud immon sum et universale bonum, in quo Bli B tanquam in sunto, pelago, centroque boni lutis comprehenduntur quippe cum tib illo in varios disporsa rivulog e siluxerint); ergo in solo Deo qui oscere satiat i lite potest appetitus humanus. Minor patet: Major v pro doctaratur ex ipsa ratione V0luntatis humBn D, quae cum sit capax Omnis boni , quemadmodum et intellectus omnis veri, bonis particularibus expleri non potest, sed illis su puri 0r ita dominatur, tib p0SSit vel repudiare, quu parte insum- cientia sunt; vel, Si libeat, B mare, quu parto uti quid honitatis obtinent : Unde summa desideriorum muS ab iis nimium angustis rivulis Si libundo ardore ulterius sertur, ad ipsum scilicet ibratum horti, qu0 80lo vastissimus desideri 0rum hiatus impleri potost; quo oblento neceSSe eSι ut Saliata plene quiescat; quia cum in eo sit omne bonum quod appetit, et in eo nihil sit mali quod fugit, Bb eo recedere nequit; imo in seo c0nsistat
necosse est. Unde B cute di Xit Cojulusaias, a Deo I OSSesso VO-luntatem avorti non li0SSe , quia ab ejus immensa bonitate undique circumniatur. Scilicet, ut praeclarissimo essalo simul ob rationi sua lux piloratur, volunt iis nostra est quasi punctum, a quo infinitae dosideriorum lineae quoquo versum pro Cedero p0SAunt; divina vero b0nitas tanquam circumsorenvia in Se principium simem que honi tutis conjungens. Ut ergo a puncto in contro defixo, quamquam infinitae lineae duci posSint, nulla tamen est, cui circumsurirntia non Occurrat; ita quoque dum voluntas humu-nu in p0sS0ssione Dei stabilietur, ita ab ejus immensa b0nilato undique circumclubitur, ut quamquam, non S US BC anteu, in sinitas desidΡri0rum lineas u se producere p0SSit, omnibus amon illis occurrat Divina bonitus, tanquam illud bonum, in quod tendia ut, persectissim6 c0ntinens, ideoque Omne volun-
tuli S mulus plenissime termin GnS, quod propitum felicitatis
Pr0batur sycundo alia rati0ne, quae videtur a Platonicis deprompta, qua utitur D. Th0mas in Suppl. quaest. 92, uri. 4.
Ultima porseeli 0 rei cujuslibet, proindeque ultimuS sinis . est in conjunctione ad Suum principium: Atqui Deus immediato est principium animae rati0nalis et potentiarum ejus; ergo ultima persectio animae voluntatisque rationalis, proindequo
34쪽
felicitas pius, est in conjunctionc ad Doum, ut scilichi ci ad-b aereat su0 m0d0. nempli lier intellectum ut v0luntatem. Minor constat ex his luat in Physica diximus. Mujor vero doctaratur :tum inductione , tum rDtione. Inductionse quidem : Nam videmuS Omnia tunc perseelu , Suoque modo beatu esSe, cum ei junguntur et adhaerent, Aqu0 tanquam propri0 principio suum esse trahunt: a quo dum duelluntur. But Omnino poreunt, nutnon nisi aegre Suhristunt: Sic quin influxus e Plestis est ulc-mentorum principium, terr ae quidem quatenus Viget in contro, ignis vero quatenus viget in circumferentia; aliorum nutem , is latenus Viget in medio. quod uAb inter Cctiali una et circumsurentiam Homentaris gl0bi, id sto terra fer tur ad centrum , ignis ad circum sorori liam, alia ud medium , ut si e Suo reddita principio qui seant, ac pro modulo suo felicia consistant: Sic quia sor ost princis, tum spirituum vitalium, et cer brum animalium , uiri quo tune persecte So habent, dum illi coi'di, isti cstrobi 0 conjunguntur interruptu vero cum illis flantibus communicatione, deficiunt, ac tandem corrumpuntur : Et demum ne phara inem Diem, Sic pluratae, quarum I rincipium est genialis sulis cal0r, suo vertice adeo avide lucem influxum tuu illius astri quan in f, ut circum Stantibu S corporibus obrutiae, Be Bb aspectu Solis prohibitae , gracilem truncum tamdi ii sextund Ant, donec omergentes in B pertum, Soli S incolibero frui possint : Unde amor, tuo Suam persectionem eun in
cupide quaerunt, nihil aliud ost quam inclinatio redeundi ad Suum principium , seu ut loquitur DionySius , circulus a bono in bonum re oluttis. Qu0d eleganter expressit Boetiuglib. 4, de ConSOl. , his verbis :
Ration o quoque idem suadetur: l tonim ut qi libet res est per aliquam participali 0nem Sui principii, ita qui quu perfecte est per participationem perl etBm illius: ut enim fert uxioma, simιt se habet simpliciter ait simpliciter, ita secundi m quia ad secundum quia: Sed tunc res persecte participat principium suum, cum ei perseete e jungitur, ut patet; ergo habet eS persectum, Seu Suam ultimam persectionem, per conjunctionem perfectam ad suum principium. Quod praecipue
locum habet in spiritualibus ereaturis, quae cum B Deu ha beant esse, intel/fere, et velis, tunc Solum ultimam Suum persectionem obtinere possunt, cum Qi quantum naturalitorseri pot0st, adhaerent, in quo, ut ait D. Augustinus, lib. S, do Civit. Dei, cap. 5. 9--irur et caurea' subsistenui, et ratio
35쪽
intelligendi, et ordo vivendi, seu volendi; sine quo. ut idem ait cap. 4. nulla natura subsistit. nulla doctrina instruit, nullus usus expedit. Undd morito concludit pei sectionem hominis in eo sitam esse, ut ipse quaeratur ubi nobis secura sunt omnia; ips' cernatur, ubi nobis certa sunt omnia; ipse diligatur, ubi nobis recta sunt Omnia. Probatur demum tertio ratione D. Augustini Epiatota 56, circa medium, ubi sic discurrit. α Eo fruendo quisque beatuse est, pr0pter quod caetera vult habere, cum illud non proptera aliud, sed propter seipsum diligatur: Et ideo hinis ibi dicitur, et quia jam quo excurrat, et qilo referatur non invenitur, et proindsique ibi requies appetendi, ibi frusendi securitas, ibia tranquillissimum gaudium Optimae voluntatis . . Atqui solus Deus est illud tam eximium bonum, quod non propter aliud, Sed propter seipsum est amabile, caetera vero bona Sunt propter ipsum amabilia, quatenus scilicet de illo participant, et in ipsum ducunt: ergo solus Deus est illud bonum cujus fruitionu homo felix fieri potest. His omnibus adlici potest experientia, qua videmus cor humanum nullis finitis bonis expleri, sed quanto uborius illa
asiluunt, tantb amplius ipsum dilatari, et cum copia comminditatum crescere dosideria hominum. Quis cumulatior fortunae, corporis, animique bonis, quam Alρxander magnus' sed quis avidior' quis inquietior Z Id san6 illustre argumentum est cor humanum infinito cuidam bono, ut fini suo ultimo, destinatum esse; ideoque minoribus satiari non posse. Undo peregregie Augustinus 2 Consess., cap. I. Feci sti nos Domine au Te, et inquietum est cor nostrum, donec perveniat au Te. Objicies primo : Discrimen servari debet inter se licitatem DBturalem, quae scilicet viribus naturae naturali auxilio adjutae acquiri potest; et selieitatem supernaturalem, quae Supernaturali gratiae auxilio p0ipsi obtineri: Sed Deus sest Supernaturalis selieitas hominis; ergo naturalis ejus selicitas in Deo non consistit, sed in aliquo ullo minori bono infra Deum. Respondeo Deum osse te licitatem hominis tam in ordine naturae, quam in Ordine gratiae, cum ipso sit ultimus sinis non Solum gratiae, Sed etiam naturae; cui proinde immedi Bie conjungi debent crpaturae in rerum vertice pOSitae, quales Sunt substantiae in leti octual0s, ut felices Sint; quippe cum caetera bona sint infra ipsas, ideoque illas ultimo persicere ae satiare nequeant: Unde acute AuguStinus 8 de Civit., cap. 4, advertit hominem sol id om dicendum de aliis Substantiis intelloctualibus) in lor alias creaturBS praecellentem ita creari debuisse,
ut per tu quod Dι eo praecellit, attingat illud quod cuncta
praecellit. Undo ord0 gratiae, et ordo naturae in PO duntaxat dili erunt, ut cum uterque in Deum tendat, non tamen aequali
modo et periecti0ne illum attingant. Cum enim Deus dupliciter
36쪽
possideri possit, eo scilicet modo quo seipsum possidet amando
et cognoscendo, et alio inferiori modo virinus naturalibus creaturae intellectualis accommodato: gratia, quae est divinae naturae ut in se est participatio, tendit ad fruendum Deo, eo prorsus modo, quo ille Se ipso fruitur; id est vid sendo ipsum, ut est in se, per eandem Speciem, qua SeipSum videt, amando illum charitale aliqua, ejusdem, quantum creaturae conditio patitur, ordini 3 cum ea, qua Seipsum amat, et demum fruendo 1nossabili quadam societate vitae illius aeternae, qua ipSe vivit Natura vero in ipsum obtinendum modo longo in seriori tendit, cognoscendo scilicet cognitione persectissima intra eas quae de illo viribus naturae et speciebus naturalis ordinis haberi po Sunt amando amore, non quo Seipsum am3t. Sed quo maximo Voluntas creata per Sua naturalia potest; et demum adhaerendo illi non per modum elevationis ad consortium vitae ac regni ejus, Sed per tranquillam subjectionem ut optimo ac maximδhenesco substantiarum spiritualium principi. Objicies secundo : Finilae rei non debet correspondere nisi finitum bonum : Sed homo et appetitus humanus est quaedam res finita; ergo summum hominis bonum non est nisi aliquid finitum, non vero Deus infinitus. Respondeo cum D. Τhoma, tum I, 2, quaeSt. 2, 3rt. 8, ad 3, tum pluribus aliis in locis, distinguendo minorem: Appetitus hominis est sinitus subjectivo, concedo; objectivb, nego. Et similiter distinguo consequentiam; ergo Summum hominis bonum ost aliquid sinitum subjectivo, concedo; objecti vh, nego. Bonum subjectivum est, ut explicat D. Thomas, cujus homorat capaae, ut rei intrinsecae et inhaerentis. Bonum vero objectivum est illud ad quod tanquam ad suum objectum attingere p0test. Quamvis autem nihil infinitum inhaerere possit nona ini, attamen aliquid infinitum ab eo tanquam objectum attingi potest. Cum enim intellectus sit veri in communi, et
voluntas boni universalis, illud praecipvh a voluntato ot intellectu attingi potest tanquam objectum, in quo ratio boni et veri persectus re eritur: illud autem est aliquid infinitum, scilicet Deus: et ideo etiam in Deum tanquam in objectum voluntas et intellectus hominis ferri possunt. Instabis: Inter objectum et potentiam debet esse proportio: Sed inter Deum et potentias hominis nulla eSt proportio; ergo olentiae hominis non possunt tendere in Deum ut objectum. robatur minor: Finiti ad infinitum nulla est pro ortio : Sed Deus eSt inlinitus, potentiae vero hominis sunt quid finitum;
Respondeo nerando minorem. Ad yrobationem distinguo major m : Inter finitum et infinitum nulla est proportio, qu3ntitativa et commensu rationis, concedo; objectiva et habitudinis, nego. Quamvis enim res sinita non possit comparari Deo
37쪽
infinito sociandum aliquem determinatum exceSSum, quae est propria quantitatum pr0portio, polust tamen dicere habitudinem Ad Deum ut ad suum pri incipium, vel objectum. Solutio est D. Thomae in supplo m. qua'st. 692, BPt. I. Bis 6. Dici praetersta possot, intor finitum et infinitum modo in sinito Bil actum non posse quidem sesSO proportio nona, bone lamens nito m0do attactum : Res enim quae nitingitur se habet quasi materi u lit r, modus autum attingendi lar maliter : et ideo po-tontia finita p0test tendero in Deum ut objectum, finito m0do
Objipies tertio: Felicitas debot saliaro appotitum: Atqui
Deus naturali lumine cognitus, quantum scilicet relucere potest in speci0bus creatis, non satiat, sed potius excitat uppetitum ad quaerendam cognitionem ejus ut sest in so ut senim ait D. Tllom RS I pari. . quaeSt. 42, art. I. et Naturale est homini et visis essectibus et ex illis cognitu causu, desiderare videre et causam in seipSB, noc qui sescit donee ipsam ejus esSentiam et clarδ videat; η ergo Deus naturali lumine e0gnitu S non est naturalis felicitas hominis. Respond00 distinguendo majorqm : Felicitas debet satiaro 3ppetitum, quantum ad desideria insessi cacia et impossibilia, neg0; quantum ad desideria esstea in , concedo. In natur3li autem beatitudino appetitus Oxcitatus ud videndum Deum ut est in se, et eo modo quo Seipsum videt, non essui ossicax; quia non eSt 90SSibile, ut per sua naturalia intellectus videat Deum: Unde ut homo sit natura litor soli X, non est noepsse, ut id ledesiderium sexpleatur, sed id reservatur beatitudini Supernn turali, quae idcirco vocatur, Lucae 6. mensura bona, et coagitata, et super duens, quod omnia omnino desideria non m0do satiet, Sed etiam excedat.
De Felieitate formali, seu de adeptione illius rei qua SamuS seliees.
Constat igitur homin0m ad ob sublimem amplumque inclination m Sortitum esse, ut nullo creato bono expleri, Sed solo Deo Satiari possit, proindeque rem qua feliceS Sumus, eg80 ipsum Deum. Nunc supereSt, ut di Scutiamus quo pacto satillius tam eximii boni adeptio: Atque id quidem tribus consi- ciemuS paragraphis: In primo quaeremus in quo statu fiat illa felicissima ad 0ptio Dei; an in praesenti vita, an in altera : In secundo dico mus Speciatim aliquid de solicitato hujus vitae : In tertio domum talli discutiemus in qua operatione consi Stat ει- sentia selicitatis formalis.
38쪽
An tiomo seliei uitem suam adipisci 0Minere lite possit in hac vita, vel sultini in altera, tum Scitieet anima suerit a corpore Separata.
Quoslio minime nobis hic est cum illis qui orrore t0li humano generi maxime injuri0 animam hominis moi lutem secero, quique pruinde putarunt omnia hominis bona por mort m fi- uiri, sed Solium cum iis primae notae in illosophis liii duplicem
unimae Sintum B Se Pruserunt, altorum c0n unctionis eum huc mortali corpore, alterum separati Unis. Et quidem Ari,totoles ultra Sensibilia lix sese ullo runs, cum hunc qi stionem mo-Veat I Etlii c., cap. XI. Vicine, au mortui, tit Solon voluit,
beati sint uic nili 8 In primiS ita exponit Solon uln. sit id Si cluntaxat voluerit, felicitatum lio mitiis, quandiu vivit, incuriam, et timoribus malorum suturorum obnoxium essP, id Coque nullum, quandiu in tam puriculosa ulla vergatur, dehoro boatum dici, Sed ex puctandum vitae diem supremum lan quum eddi Γο-rum urbitrum, quo prospere transacto, tum quisque belltu Sexistimandus est, non si ibit tunc heatus Sit, Sud quod lintea suerit; in quo sensu acceptam Solonis sententiam i regie im- Pugnat; Deinceps vero uesti uero conatur. otium in hac vi id, hominem poSSe PSSe soli pila, non pi ricth quidum et omnibus numeris, sesi ut hominem; id est inquantum mortalitatis conditio patitur: Caelerium de statu animae post separutionem nitum apud eum Silentium est, nec aliud in hoc capite hac do rutangit, nisi a res suturas nobis osso incertas, viderique ressi Ilo, tras ad mortuos n0n nihil portinere, seu ita et tIntum, et ut neque b atos non boat0s essetant, neque piidam ut iussu tale: n Undu ut advortit D. Thomas in i, dist. 49, qtlaeSt. I, Brt. qtlMStiunc. 3. Felicitatem. 9rtae eia host hanc vitam, nec aSseruit nec negavit. At vero Plato sublimis ingenii aci 'in usensibilibus ad spiritualia, B temp0ralibus et Ilii xis, ad aeterna et immutabilia origens, Aperte uni in Ossique nStruit, VPrum selicitatum non nisi post separationem a carno Obtineri POSSst,
nec ni Si perpaucos in hac mortali vita suturae hujusce selicitatis praelibatione qu; idantonus selices eMe p se; quBm Fententiam deinceps Platonici secuti sunt, et inter Antiquos ante ilium docuerat Pythagoras egregiis hisce c2gminibus.
0plima mens animi sae ut moderetur liabenas; Tum eorpus linquens tiatiabis ad aethei a d pertum, Immorialis eris beus, amplius haud morialis.
Pro hujus e difficultatis resolutione, ut ut Platonis Aristotelisque hac de re sententiae concilientur,
39쪽
Dico primo: Persectu beatitudo obtineri nequit in hac vita, Sed reservatur alteri meliori. Prima pars est D. Thomae I, 2 quaest. 5, art. 3, et D. Augustini lib. 49. de Civit. cap. 5, ubi eam sugh pr0bat, praecipuhex miseriis quibus omnis homo quandiu vivit opprimitur :Hanc etiam docuerunt, non solum Socrates et Plato, sed antiquissimi quoque Philosophi, ut Parmenides et Trismegistus ;qui otiam corpus, in quo vitam hanc BgimuS, Vocat, et Sepula chrum portatile, indumentum pravitatis set ignorantiae, vina culum corru tionis, sensitivum cadaver, η ita ut non immerito Euripides in hunc sententiam dixerit, et quis scit an vivia sint m0rtui, et mortui vivi' , Probari autem potest rationibus D. Thomae; et primo quidem ex miseriis quibus haec vita subjacet, Sed hoc argumentum experioni in Satis urget. Secundo. quia de ratione felicitatis persectae est ut sit stabilis et in amissibilis: Sed nullum bonum in hac vita est stabile et in amissibilo: Νam et virtus, quandiu vivitur, obnoxia est vitio propter humani arbitrii versabilitat0m : et scientiae per oblivionem corrumpuntur; caetera vero minora bona, ut sanitas, robur, opes, etc. majori adhuc inconstantia versantur; ergo felicitas, in quacunque re tandem collocetur, in hac vita perseeth obtinstri nequit. Tertio, felicitas consistit, ut supra dictum est, in Deo; Sed quandiu vivimus, Deo perseele c0njungi non possumuS, qui psecum corpus quod corrumpitur 9ggravet animam, et sensibilibus addictus intellectus nequeat satis ad Divina assurgere ergo felicitas in hac vita nequit persec id obtineri. quart6, perfecta felicitas eSt praemium virtutis, requies laboris, vitae terminus: Sed in hac vita satis digna praemia virtuti non rependuntur, sicut nec vitiis supplicia; nec datur ulla stabilis requies a laboribus. quos boni contra vitia pugnando Subeunt: nΡc unquam terminatur intellectualis vita, cum Semper aliquid novi ad discendum, ot aliquid mali emendandum occurrat; ergo in hac vita felicitas humana persecto haberi nequit.
'uinto, felicitas consistit in sto quod homo persecth obtineat bonum intelligibilo cujus est capax, Sicuti selicitas oculi consistit in eo quod persecte fruatur bono visibili; Atqui quandiu
sumus in corpore bonum intelligibile, scilicet veritas, non nisi admodum impersecth, umbra licό. et cum infinitorum errorum mixtione, obtineri potest; ergo in hoc mortali corpore persecta elicitas haberi nequit. Minor patet; Tum ipsa experientia, qua videmus humanum ingenium mird caligare, non Solum erga divina, ad quae . inquit Aristoteles, se habet ut oculus noctuae ad solem, sed etiam in ipsis naturAlibus. Tum riitione: nam omnis nostra cognitio oritur si sensibilibus, quae non sunt
40쪽
nisi umbrae entium, ut observavit Plato; undδ dies nostri non Solum sicut umbra transeunt sed etiam inter umbras aguntur; propter quod dicit Propheta, PSal. 38. In imas ine hominem pertransire. ut interpretu tur D. Thomas; Ideoque haec vita
comparatur Somno, in quo umbrae in BDemue imagines pro rebus apprehenduntur; ergo persecta veritatis notitia noquit haberi in hac , ita, sed ad summum ex his sensibilibus homo duntaxat ea cogn0Scere potest, non quorum cognitione Sit perfecte felix sed quibus se dirigere ac erigere possit ad beatitudinem cupiendam, quaerendam, obtinend3m. Sexto do num idem suadetur ex egregio discrimine quod Statuit D. Τhomas inter Angelum et hominem, quale cernitur inter coelestia corp0ru et sublunaria. Nam quemadmodum illa omnem Suam naturalem persectionem in sua productione Statim sortita sunt, ista vero per motum ducuntur ad persectionem Suam SucosSive proficiendo; sic inter intellectuales substantias Angeli statim in sua productione omnem n3turBlem, persectionem, ac proindis belltitudinem suam naturalem, obtinuerunt;
at vero homo ut ad illam perveniat, motu quodam eget et longiuscula via, quae est ipsa vita, quam agimuS, qua ad Saeculum intelligentiarum, id obi ad ipsam veritatis intellectualisque luminis patriam, pergimus; ergo in hac vita selicitus consistere nequit, Sed solum via ad felicitatem. Secundu vero pars est de fido quantum ad felicitatem supernaturalem: Quantum vero ad naturalem, de qua sola nobis sermo est, eam D. Thomas in pluribus l0cis insinuat, se idquo eaedem rationes probant, quas pro felicitate Supernaturali adducit: Inter Antiquos vero, cum Aristoteles, ut supra ex D. Thoma notavimuS, rem indecis3m reliquerit, Plato eam Beerrime Semper astruxit, cum Pythagora, Trismegisto, pluribuSque aliis; praecipuo vero in Phaedono et libris de Repub. ac legibus, ubi ait: u 0liod cum si vita decesserimus. si modo et purgati exeamus, tunc verum ipSum, et id quod Ovτως , ida est, verb est, Deum videlicet, intuentes, lau0mur re tant0u pere nobis concupitu, hoc est veritate, ac rerum omnium a cognitione : Itaque sicut oculo Virtus munuSque nullum est,
si si lux absit, ipseque in tenebris agens sempiterno maerore et con Sumitur; si vero accedat sol ipse rebus. iungitur vi et K Vitu Suu, magnoque cum gaudio spectat et agit: Sic intela lectu S nOSter c0rpore solutus, si desit ei lux veritatis, Deus et Scilicet, t0rpeat moereatque necesse est; si adsit, laetetur acu fruatur ea luce, in qua insunt vivae expreSSaeque rerum et Omnium Specie S; n quo fit ut felicitas notra sita sit u inu persecta purae Sapientiae Divini luminis assecutione. B Quid praeclarius a viro fidei lumine non illustrato potuit do suturuilla solicitato praedic iri Probari autem potest: Primo, quia felicitas debet esse prae