장음표시 사용
41쪽
mium virtutis, sicut econtra summa miseria Vitiorum puma ;ut sic bo illi se habeat respublica mundi dum n Supremo Hu Smoderatore malis pro Supplieio misseria, holai S ustro pro praemio felicitas rependitur Cum igitur in huc vita nec mali pro merito puniantur, nec boni satis digna praemia reserant; superest ut persecta selicitas et Summa miseria in altera Vitὼ r Serventur. Secundo, felicitas consistit in conversi0ne ad Dix ina, ut patet ex dictis: Atqui intellectus separatus a corpore convertitur ad Supori Ora ot divina, SuBS species et cognitionem a Deo imme-diuth recipiens ; orgo felicitas perfectu contingere debet post
Τortio do ratione se licitatis est, ut sit a miseriis pur3, mulationi non obn0xia, sed aeterna et in amissibilis : Atqui anima p0St so paralionem a miseriis liberatur, et in bono suo in aeternum defigitur ae stabili tur: ergo tunc veram Obtinet selicitatem, per modum praemii pro honestis laboribus inamissibiliter concessi ab Auctore DBturae. Contra conclusi0nem objici possunt difficilia quaedam argumenta : Primo, felicitas perlaeta debet competere toti homini, et non parti solum, Sicut et totus homo est qui collaborat virtuti, cujus est praemium : Sed in altera vita sola SupereSt Bnima, resurrectio enim corporis nun sppetat ad 0rdinem naturae ergo felicitas persecta nequit esse in altera vita. Secundo, si solicitas persecta s0lum competeret ani Inae pro Statu Soparationis, sequeretur animam naturaliter inclinari ad Sel arationem : Atqui anima potius refugit Separationem a corporΘ; ergo in illa non obtinetur vera felicitas. Tertio, si in so paratione obtineretur felicitus, Sequeretur conjunctionem Bd corpuS non esse pr0pter meliuS animae quippe cum in ea obtinere non possit suum bonum. ConSequens est salsum ut patet ex D. Τhoma 4 pari. , quMSt. 89 , Brt. η, ergo, etc. BeSpondeo Platonicos ab his omnibus argumentis gesse facit deXPedivisse, dicendo corpus n0n pertinoro ad essentiam hominis, Sed hominem esse animam solam, ut etiam ObSerunt D. Thomas loco proximd citato. Verum, quia Secundum n H et Secundum Voritatem corpus est essentiali S pars hominis, ideo argu monta videntur dissicilia sistendo praecise intra ea quae naturaliter fieri vid semus. Cujus ratio est, quia, licet homo condi p0tuerit in statu naturae purae, Bilamen de facto n0n est in eo eonditus : Unde res humΘnae Blitor disp0nuntur, propter ordinom gratiae cui Subjacent, quam suissent in stutu nuturae purae dispositae. praecipuli quantum ad moralium Virtutum praemia, et flapitiorum punitionem. Ilde langus Τhom ista egregius putat quod stante ordino naturae purae corpus etiam ad consortium porsectae felicitatis pertinuiSSet, quatenus Auctor naturae viros bonoS, mori non
42쪽
permisisset, sed ad meliorem Vit3m inlo res transtuli Sset, ut contigit sancto Honoch : Vel certo Si mori permisisset, statuto tempore illos resti ScilBSSet in integrum praemiand0S. Haec solutio fundamentum liubet in D. Th0ma 4 coni. G pnt. cap 79, ubi probiit ri surrectionem fieri debere rationi hus etiam in ordine purae natur ae convincentibus, inter quas eSt illa quae petitur ex persecta praunii retributione. Verum si haec Solutio non placeat, absque recursu ad rPSurrecti0n m satisfistri potest argumentis, dicendo ad primum, beatitudinem perse tam natural sem Soli animae competere POSSst, utpote lim in intelligi hi libus bonis consistat et sit praunium virtutis, quae soli animae forma litor convenit : Unde anima corpori naturaliter quidem unitur, non tantem permanenter et ut in eo ultimum virtutis praemium recipi At, Sed per modum tranSeuntis, et ut in eo ad beatitudinem por morita bonae vitae formetur; Sicut prior naturaliter quidem per aliquod tempus gestatur in litoro matris, n0n tamen ut ibi Sit permanenter, sed ut ibi formatus ad potiorem Statum tran Sent. Ad Secundum dici Ilosset, luod Sicut puer nn turaliter resu-git exire ab utero matris ante statutum a natura templa S
P0Stquam vero satis, ut ita dieam, nil vi in m mpturuit, extra prodire gestit: Ita et animn in Stulta natur u pure et en in P su geret Anto Sintutum tempus D corporo exire Appet Ille vero matura Senectulo, set jam pstr virtutem meliori vitae aptior laeta,
nihil prohiberet quin Ippotoret, app0 lilia elicito et Secumlum partem Supseriorem, dissolvi et PSSe cum Auctore Suo, ut ab eo Virtutis praemium recip0rset, a quo quandiu eSt in eoi pore peregrinatur; Siculi set Sancti in ordine supernaturali jam meritis pleni oppetunt per c0rporis ruinum De0 ut Auctori Supernaturali conjungi. Ad tertium nego sequelam; Isti enim duo status et conjuncti0nis et sepurationis sunt propter bonum animae, Ut id in inordine naturae purae; qualenus in primo per bona Opstr3 dignum se reddit praemio in altero statu rocipiendo. Caeterum absoluid loquendo et abstrahendo ab omni periclione in praemium virtutis r0ddenda, pr0 indeque u inlicitato, Silne persectior unima corpori unita quam separata. et modus in tolligendi Sine es ore perseelior quum in corpore' filiaque ejusmodi ad nntUrBm animae Soparatae spectantia discutere non est hujus loci : Videri potest I . Thomas 4. pari, quaeSt. 89, B st. I, et ibidoni Cujetnnu S. Dico Secundo : potest homo etiam in hac mortali vita aliqualem imperfectamque felicitatem obtinere. Cone lusio vix Bb ullo negari potest: Eam perpetuo doepi Aristoteles, et noli semel S. ThomaS 4, 2, quaeSt. 5, praecipvsi B. 3. Probatur autem ratione quam ibidem insinuat sane tu S DOC-tor : Etenim ut se licitas perfecta consistit in persecta parti ei-
43쪽
patione summi boni, ita et imperfecta felicitas in aliqualidus
participatione : Atqui homo non est ita elongatus a Deo in hac mortali vita, quin summum illud bonum possit aliqualiter participare cognoscendo, amando, et pro Suo modulo imitando optimum illum mundi principem ; ergo potest aliqualem selicitatem , etiam in hac mortali vita obtinere. Sed res uberius expendenda est speciali paragrapho.
In quo sita sit hujus vitae selieitas, quave ratione possit oblineri.
Cum omniis auctoritas Philosophiae consistat in beata vita comparanua, ut optim6 dicit Cicero lib. 5, de Finib. hic insumendus foret non unus paragr3phia S, Sed totus operis nostri conatus. Ecquid enim optabilius, quidve Philosophorum
omnium cura et investigatione dignius, quam ut tandem certo noverint hominρs, in quo poSita Sit vera vitae felicitas, quaveratione valeat comparari' Verum quia res. ut olim omnibus Philosophis obscura visa est, ita nunc facilis et explorata habetur beneficio Evangolii, quo nobis commonstratae sunt verae beatitudinis semitae, traditaque ea vivendi ratio quam qui tonens non modo immensis bonis, atque omni spe humana majoribus, quae nempe praeparavit Deus diligentibus se, in futuro cumulabuntur, sed etiam praesentis vitae curSum Optim δ, aequantum sinit conditio mortalis vitae, felicissime paragunt; idcirco nihil necesse est ossicium e Christo tam luculenter expletum ex Aristotele ac liuniana ratione Operosius emendicare. Ut tapnen tantisper hanc Moralis Philowphiae partem, quantum lumine naturali fieri potest, attingamus. Dico primo : Nemo rationis compos eSt, nullaque vitae conditio, cui non suppetant media vitae praesentis bene ac felicitor transigendae. Viidd semper in culpa hominis est, quod sit vero miser, etiam in hac vita Dixi vere miser, nam quae vulgo miseria dicitur, cum scilicet insanis desideriis affatim vitae commoda n0n respondent, vitari quidem persaepo nequit, at non est Verd miseria, ut patebit ex infra dicendis. Probari primo potest conclusio omnium Sapientium con- Sensu, qui toti sunt in refutanda in Scitia vulgi existimantis vitae beno ac beate transigendae rati0nem pendere ex arbitrio fortunae, nec positam esse in k0teState Re consilio nostro, sed
in quibusdam bonis adeptu dissicillimis : puta in divitiis, imperiis, etc. adversus quem errorem Beriter sic insurgit Hor
Strenua nos expreet inertia: navibus, atque uuadrigis petimus bene vivere. 0uod petis hie est; Est Ulubris, aulinus si te non desteit aeqst . IDisiti eo bν Corale
44쪽
vicum, ut doceat nullum locum nullamve conditionem excludere a vita bent ac feliciter ducenda. Probatur secundo conclusio. Natura et Deus non desciunt in necessariis : Sed nihil tam necessarium homini quam ut in promptu habeat media vitae optimb ag feliciter transigendae; ergo ea nemini prorSuS negata sunt, Sed paterna Dei liboralitate unicuique pro Suo captu ac modulo conceSm; adeo ut in culpa iuus sit qu0d iis non utatur. Et sand impium est existimare Auctorem naturae cum nostro corpori uim Solerter providerit omnia necessaria ad obtinendam tuendamque optimam ejus habitudinem, adeo ut cum aliquid ex iis deficit. manifesto appareat non esse in culpa artificem, sed materiam perpetuitati repugnantem : Animo vero, rei tam excellenti, denegasse media ad consequendam tuendamque bonam habitudinem, in qua constit vera se licitas adeo, ut non h0minis culpa sit, sed naturae duritia quod miser existat. Probatur demum tertio inductione : Quippe dum convertimus mentis oculos in tum varias hominum conditiones, videmus splendorem conditionis et abundantiam rerum quas vulgus habet ut media certa ad felicitatem vitae, aut parum aut nihil ad eam consurro; sed quam plurimos in illis sublimioribus conditionibus, atque in rerum omnium copia miserrimam vitam ducere, nempe nequitia, curis, invidia , timore, dolore, cupiditatibus, ira, uno verbo omnibus animi aegritudinibus misere divexatam. Cum d contra alii in re tenui et angusta, imo , ut vulgus exi Stimat, in ratione vivendi satis dura, selicis ac bonae vitae suavitates omnes degustent. Cujus quidem rei, cum haec scriberemus, incidit illustre testimonium Viri pietato heroica. eruditione in Signi, c3ndore ac celsitudiue animi incomparabilis R. P. Vin sentii Baron; Quippe optimus Senex morbo quo brevi consectus est prostratus, cum Oc Sione dolorum quibus lancinabatur incidisset nobis de hujus vitae miSeriis Sermo, in haec verba non Sine imSigni quadam explicantis se internae Suavitatis nota prorupit; u Sibi quidem magnopere ingratos videri homines, qui innua meris cumulati beneficiis propter pauca inc0mmoda Deum et incusant : Severo cum recogitaret quanta bona nihil merito a contulisset Deus, et si ad nativum nihilum sibi redeundum a foret, pro anteacta vita infinitam gratiam illi habiturum : ηAdjecit praeterea, quod etsi ad rem nunc mini md facit tacendum tamen non est, a Se imminentsem aeternitatem ita expec-a tare, ut divino de Se judicio. quodcumque tandem laret li-α hentissimδ subscriberet, probli tenens optimum patrem nihila nisi optimum de suis filiis decreturum. η Atqui Vir egregius clurum vitae genus perpetub coluerat ab omnibus igis in quo latui homines prosperae selicisque vitae rationem 'reponunt
45쪽
quἔim maximh ali mina: imo cum inpurrentibus molestiis, tum Sponte Suscpptis lah0rihus asperrimum. Sed cisi ea quu orataeqlli lato animi rem aritimaret, censebat vitam bonam, inquunta vis dura cenditi0ne, nunquam eSSe mi Sernm, illique tantum sua; itatis inesses, quantum satis est ad eam habendam ut magnum Dei beneficium, ac beatitudinem quandam imper
Nec vero his repugnant querelae illae in oro Sancturum tam frequentes usi versus hanc vitam : Hae quippe rejiciendae si ustin vitia ipsa quibus hona vitae corrumpuntur : Aut certo nihil aliud pr ibant, quam felicitat0m hujus vllae quam tum vis bunae non esSe plenam, inio comparatione melioris, quam SperAmUSu D00, videri nullam. Caeterum omnium sententia suit in bona Vitὼ satis suavitatis esse, ut etiam sine alio praemio amari aceoli debeat. Objici potest argumentum, quod queruli homines palmure
Putant, nemiae pelitum ex mi Seriis quibus etiam boni gravantur. Ut cum acerbe torcprsentur, cum lame pereunt, cum obruuntur calumniis, aliisquo sejusmodi, quae SAtiS PSSe videntur ad Oxpungenda pse nitus omnia felicitatis lineamenta. Sed respondeo in primis m9ximam partem miSeriarum quibus preni itur vita prosi pisci ex nostra insipientia et nequiti B, ut merito celebraverit D. Chrysostomus, Neminem laedi, nolo seipso. Et Poetu quidam:
seu lim sal sh aeeligant superos stultique queruntur Mortales, eteli ini nostrorum causa maloi umN0s Sumu S, et Sua quemque magis vec0rdia vexat.
Quapropter his amaritudinum lantibus per virtutem Somel probe 0cclusis pavea eaque levia reStant mBlct, quaeque majoribus bonis diluta non penitus corrumpunt bonae vitae Suavitatem, 'uamvis lateamur illam minuere : At non contendimus hie solicitatem persectam. Addo praetema, quae vulgo habentur ut magnae mi SErit dum Scite tractantur, cedere in b0num Vitae, atque adeo it partem se licitatis. Nompo sunt ut fructu S acerbi, qui cum Ox se nihil hubstant nisi ad cruciandum gustum, conditi tamen co-dunt in delicias. At audiendus hae in re Arist0teleS lib. I Eth. , CB p. II. Q In Q his, s nempe calamitatibus vitaeὶ Splendet atque elucet ipsum Q honeStum; cum quis multas et magnas calamitates iri loni- et ter et placide; non quod dol0ris Sensu careat ut deinceps κ Voluerunt Stoici in seu quod generosi et magni Sit animi. Imo
et qui verd bonus et bene sanae mentis est, omneS fortunae Ca n SuS non solum decenter et Ox personae Suae dignitate seret,
Sed etiam ex iis res pulcherrimas aget; quomω0 bonuS
46쪽
u imperat0r eo exercitu, qui praesto est, semper u litur h0lli 0- et SiSSi md; et peritus sutor ex iis pellibus, quae ad eum delatae a Sunt, calceum pulcherrimum conficit. η Unde concludit peregregie, si virtutes vitae claminae sint, nulli s bonus eae beato miser esse potest, et qu3mvis vulgo talis halio altar si in Priami calamitates, nid PSt muXimas incideret. Ob hanc caligam vocat virum porsecta virtute instructum, a I etragoniim Sine vi lupe-u rio, n id est persectum set exactum ς ε eo quod, η ut explicat S. Τhomas lect. l6. a Sit ad similitudinoni corporis euhici hau bentis S0x Super scies quadratas; propter qu0d bene stat in et qualibet supersi cie; similiter virtuosus in qualibet Di luna
a beno sc habet. n Imu fortunae casus sua sapientiu emdnddn , eoS in suum c0mmodum inclinat, ut peritus nauta contrarios Vent0s : cum e contra insipi pris etiam prosperos eventus in sui cruciatum et perniciem tandem convertat. Quam indu Striam
ad bene vivendum capitaliter necessariam lepide his versibus expressit Τerentius in Adelphis, A t. 4. Sce. I.
Ita vita est hominum . quasi eum tesseris ludas e Si illud, quod maxime opuS est jaetu. noli cadit, Illud, quod tecidit lorid, id arte ut eorrigas.
Adde, hunc conflictum animi nostri cum calamitatibus vitae atque splendidam do illis victoriam, si res aequb aestimemuS OSSe jucundiorem omnibus hollieis expeditionibus. Ut igitur imperator n0n Se miserum existimat, cum multis magnisque laboribus insignes vict0rius reportu rit, sed magis ex eo laetatur; ita a sortiori Vir bonus felicitati deputaru de bot hanc virtutis suae cum calamitatibus luctam, emergenteSque exinde
Instabis : Non om nos lia boni hunc mentis vigorem, illamque ingenii praestantiam, quu possint tam sublimia pervidere, praecipue in adversis, undo facito go obrui sinunt; ergo non omnes in promptu habent media nil vitam feliciter agendam. Begeondeo stupidiores p0Sse SBpientoribus credere BC Sese formandos tradere : Etenim ut recte Horatius Epist. I, lib. I.
Nemo adeo serus est, ut non mitescere P0Mit, Si moeli culturae patientem commodet aurem.
Caeterum qui neque per so ipsos valent ad restium di Spicientium tenendumque, nec aliis sapientioribuS volunt Obtemperare, audiant inquit Aristoteles Ethic., cap. 2, Hesiodi ver-
0plimus est Sese qui novit cuneia magiistro Ad linem uueque videns quae Semper Sunt meliora; Et bonus ille etiam, qui paret recta monenti. Atqui menti, inops aliorum audire recusat
consilia, hic malus est, telluris inutile pondus. Duili od by Cooste
47쪽
Dico secundo: Etiam imperfecta illa praesentis vitae beatitudo non est posita in aliqua re creata, sed in Deo: nempe quatenus homo illi adhaeret ut Autori naturae ac fonti bonorum, quantum Sinit mortalitatis conditio. Conclusio est capitaliter contra Epicureos, qui eo furoris erupere, ut putarent. non posse jucundd, id eSt feliciter, vivi , nisi sublato omni cum Deo commercio, omnique providentia: Ad instar nempe perditissimorum civium, qui sub optimo principe semper pavidi, tum demum se felices ac Securos ambitrantur, cum illum trucidaverint, aut in ultimas oras ablegaverint. Ecquid enim aliud sonat seditiosa illa Velleii Epicurei vox apud Ciceronem lib. 4, de natura Deorum : u Ita quo ima posuistis cervicibus noStris Sempiternum Dominum, queme dios et noctes timeremuS. Quis enim non timeat omnia pr. a videntem et cogitantem et animadvertentem; et omnia ad se a pertinstre putantem, curiosum et plenum negotii Deum' u Horrendae sano blasphemiae, et quaS mirum p0tuisse homini venire in ment0m : At. ut exclamat Sapiens, Eecti. 1 .u Quia a nequius, quam quod eaecogitavit caro et sanguis' n Atqui anto illas generis humani pestes longh aliter senserant prima Graecae Philusophi se lumina, quorum reserente Plutarcho lib. de Audit. capitale ad bene vivendum praeceptum illud luit, yπου Θεω Sequere Deum; Quapropter Aristo tolos, Eth. lib. 40,c3 p. 9, cum beatam vitam do finisset, et Quae fungeretur muneribus virtuti consentaneis, n eam tandem ex eo cumul B te beatam fore ait. quod conjungat Dpo ut amico : Erit . inquit, sapiens Deo charissimus : Itaque hoc modo erit beatissimus Quamquam, ut Verum lateamur, peccarunt omnes antiquitatiSPhilosophi, quod cum ipsa rei perspicuitate convicti cogerentur lateri summam beatitudinis esse. Deo conjungi; id tamen dictis et lactis admodum frigidb celebraverint; ut merito queratur Apostolus ad Bom. 4, illos cum cognovissent Dctum, non sicut Deum gloriscasse. At exinde non fit praejudicium veritati solaribus hisce radiis splendidiori, sed solum inde Conjectandi anga datur, genus humanum grandi eb in Omnes Vulgata plaga percussum, ac malo quodam genio Bgitatum, hoc ad selicii9tem iter tam apertum, tam planum, tam Simplex
nec Satis videre, nec prorsus tenere valui SSe Probari autem potest concluSio iisdem omnibus argumentis, quibus Superius demonstravimus appetitum hominis satiari non posse nisi conjungatur ipsi honorum sonti; proindeque plenam ejus beatitudinem esse perseeth Deo conjungi; inchoatam autem, cum incipit ipsi adhaerere. Scilicet res sobabet in hac rerum universi tale, ut in ordinatissima civitate. Ut enim in ista felicitas cujusque civis est ut adhaereat in
omnibus optimo principi ac legislatori, atque hoc piscio tutuet tranquilla vita in civitate perfruatur; Ita pariter omnis
48쪽
nostra felicitas est, ut viventes in illa mundana spirituum re- blica, pro viribus jungamur supremo illius regi Deo atquere pacto sub ejus optima ditione vitam bonam ac securam agitemus. Sed ut res dicatur explanatius, Dido tortili: Illa conjunctio hominis cum Deo, in qua hujus vitae beatitudo posita est, perficitur intellectu et voluntate ;Intellectu quidem, quatenus de Deo recti sentimus ; voluntate vero, qu3 tenus illi ut optimo legista tori placidΦ ac studiora in omnibus subjicimur, assectuumque n0Strorum cursum eo modo dirigimus, quo illi gratum esse intelligi inus. Antequam probetur c0nclusio, tantisper declaranda est. Igi. tur cum conveniat hominis beatitudinem attendendam esse Secundum iunctiones mentis, cognitionem Scilicet et assectum, manifestum est illum non posse aliter conjungi Deo ut 0bjectu beati sicanti, quam utraque hac lanctione, cognitione scilicet et assectu . Sed cum duplex sit cognitio Dei, altera subtilis et arguta, quam homo acquirit laboriosis contomplationibus ac disputationibus; altera vero simplex, naturalis, et nulli non pervia, quam etium maximh rudes facile possint consequi; Quamquam prima utcumque conserat ad vitae felicitatem utiet aliae scientiarum cognitiones, attamen haec Secunda est gemmana beatitudinis basis, susticitquo ad vitam bend agendam: Nempo in eo tota consistens ut de Deo bene ac dignli sentia.
mus : Illurn omnium rerum principium et moderatorem esse,
praecipub hominum ut pote sibi similiorum quod ratione participes sint : Rus bonitatem ac benignitatem tantam esse ut nullus melior princeps aut optari aut cogitari possit : Ea praeditum esse sapienta, ut nihil ordinatius quam quod ille disposuerit : Omnia in ejus manu esge. nec quidquam nobis c0ntingere posse, nisi ejus bonitate approbante ac Sapientia ordinante. Nos si boni esse velimus, ei charissimos lare, ut filios ingenuo, optimo patri. Erratis nostris, cum tamen illa Serib emendaverimus, in ejus clementia praesidium lare, nec nos unquam deserturum, nisi noStra insipientia ac nequitia nos perdere prioros ipsi decreverimus. Nihil nobis melius esse, quam illi obsequi, illum pro modulo nostro imitari, clementia, boni lato, prudentia, omnibus demum virtutibus, quas in eo summas intelligimus. Huic labori ac studio magnum praemium apud illum nobis fore, quamquam et istud maximum sit, illi placere. Haee igitur et similia quae inspirante ac ubique resonante natura Iacile quisquis Gnae mentis in selliget, isi animo alae defixa ac probi explorata habuerimu S, eontendimus lare columina vitae benli ac beato degendae, accedentutamen stabili alacrique voluntatis asse tu illis commensurato, nempe quo paSSi0num impetus cogamus ad hanc re-. gulam: quo res vitae n0Strae juxta haec principia geramus; quo nihil turpe inordinatumque, sed ubique suavisSimum
49쪽
h pstatis splendor sm respiremta S, etc. I lis itae constitiali Θ, Prohatur conclusio : In ea conjuneti 0 ne posita est vora vitae beatitud0, cui insunt omn0S Omnino doleS, Omnidque bonB,
quar Plii loq0l,lrii videntur optasse ad beatitudinem : Λl qui iuilla cogniti0no D i et assoctibus illi commen Suratis cumulate reperitur, quidquid optarunt Philosophi ad veram beatitudinem: erg0 in illis consistit vera viuu hoatitudo. Declaratur min0P In primis enim repseritur illa animi celsitudo, illudque Honestum ac Decorum, quod unice bonum putavore Stoici; iIuid enim celsius, quid h0nsestius ac magis decorum quam adlicerere D o, illum imitari, ei chariani esse Rupseritur ibidem imperturbabilis animi adamantina firmitas, quam nulli eventus p0ssint violare ; ecquid enim pavebit, qui certo ton ut nihil in Vi in evenire, quam qu0d jussui it amanti SSimia S pnler, 0pti, mi Sque umicus, qui nillil nisi optimum poteSt decornere, imo nihil nisi quod tandem vertat in commodum amicorum Su rum Τ Insunt quoque huic vivendi rati uni praeclarae illae vitae ration Alis lanctiones, quas habuit Aristoteles ut veram beatitudinena : Quae enim praeclarior iunctio, quam de Duo bono Sentire, at tuo sociandum illum lotius vitae cursum comp0nere Adest pariter illa j licundae vitae vera suavitas ab Epicureis tam celebr3ta, sed extra Deum, imo contra Deum, tam malo quaesita; quam n se pavor irali numinis conturbet; nec mortiAmetu S exagitet; risto cupiditatum in sex plebilis famos cruciet; quaeque d0lores leniter serat; bonis oblatis tranquillo fruatur, illaque usqu0 ad medullas doetu siet. Qui enim Deum ut pureSt novit et Sincere amat, eum hab0t non ut iracundum tyrannum, Sed ut clem intissimum principem, B quo nemo laedi potest, nisi qui sibi ipsi prius noc sero voluerit, BVertendo Eo ubboc boni sonte. Morium non timet, probsi Scions deficiento Vitu se n0n ruiturum in profundam nihili V0raginem, . quod ab Epicureis docvnlatum, mortis metum non lenit, Sed auget)Sdd in munus Patris amantissimi, qui cum nubis nihil talo meritis vitam ac multa bona dederit, majora Secreto B m isti c0rp0ro animo conced ut, si hic illum dilexerimus; 0uam Suuvi Mimam spem c0lobrniis Plato in Epimenide ; Praeciam, inquit, spes est, fore, ut post mortem c Sequa ur quis Omnia, quorum desiderio accensus, instituerit, transegeritque quam optim8 potuerit vitam. Cupiditato inexplebili
non torqvstur, quin cerae novit, Sibi nihil deberi, proindliquo non modo pro sufficienti, verum etiam pro magno habet, quidquid illi Ddus concoSSerit. Dolorem consolatur, non inani Epicuri dilominute, Si Summ us, brevis; si productior, teois; Sed constunti porSua Si0ne, Dei medicas manuΗ non torquere ni Si ut prosint. Quae in vita jucunda occurrunt prae caeteris Suavius degusint, primo quia virtute, ut sale, condita fiunt ei su-pidiora ; Deindsi quod puriori sit palato, ac paSSionum aegri-
50쪽
tudine minime depravato: Postremo qu0d eum omnia vita bona habeat ut Dot honesidia, ratius illa suscipit de tam digna et amica manu, i Clus lite cogi id ι Se eun VivBm magni regis. Im0 quia Deum hab0t ut amicum, nun modo de bonis ab posta Sceptis purissimam percipit x0luptutem; Sed etiam divini 0ru perfruitur delectatione, Cum cogit ut, qmini honsi sit
amico suo i Quam Sit potenSi Quum lato regnansi Quit in divost Gaudet quippe do his 0mnibus ut filius de paternis bonis. Sod fusior esSem Si Singula perSequerer. Τὼntum, situm0to, tanti Spir prop0nas tibi unimo Virum cujusvis sortis et genii, sed cui nilli animo insederint c0gniti0 et am0r Dei, emergentesque cxinde assectus ut a nobis luralisper delineati sunt; pland oum liabebis n0n modo ut hoalissimum hominem, sed ut visibilem quemdam Deum. Quae cum ita Sint, nihil cunctandum, sed cal)0SSenda unicuiquo noStrum haec vitae sorma, alque contra Omnes vitiorum impetus constBnter tenenda. Sed rem delibasso sufficiat; est enim ut Sul erius monuimus, exigenda uberior h0rum cognitio ex fontibus Christi, qui haec naturaliter quidem manifestu. Sed iam parum a Philosophis animadvorsa commonstravit; Atquo insuper adjecit longe praestantiora bona, Spem ac SDrtem nostram in immensum Suporantia, Bdoptionem filiorum, gratiae Τhogauros, Spiritus sui consul Blionum, umoris innumera pignorB, regni haeredita tona, aeternae vitae societatem, etc. Sed do his ad Theologium.
In qua OIteratione tonsistat essenii aliter Beatitudo sormalis.
Cum, ut Supprius insinuavimus, ad beatitudinem concurrani duae illae intellectivae partis facultates, intellectuS et voluntas, paulo subtilius hic determinandum est, Utrius potentiae actu Shac in re primas obtinent, atque idcirco essuntiam beatitudinis sormalis constituat' Sc0tus praefert actum voluntati S : S. Τhomas vero, Thom istae Omnes, pluresque lilii praeserunt actum intellectus. Quidam essentium beatitudinis ex utroque integrant. Pro reSolutionse, Dico primo : Felicitas formalis non potest essentialiter consistere in pluribus actibus. Ita D. Τhomas tum in l. 2. quaest.
Conclusio Supp0nit distinctionsem apprime notandam felici- tutis quoad egSentiam et quoad Statum. Felicitas quoad Statumost collecti0 omnium persecti0num quarum homo eSt DBpaX, Qt quae ad selicitatem qu0cum quo m0do pertinent: Hanc definit Bositius, Ssatum omnium bonorum aggregatione perhotum. Sed cum in omni compOSit0 ex pluribus aggregato ali-