장음표시 사용
161쪽
Cap. II. Dubit. VIII. Sect IX. i
tu i hostiliter Cardinalem , & mandatarius insequatur, quamuis non cepetit, vel percusserit; mandans excommunicationem contrahit iidem que dico de consulente , Auente , vel auxiliante, dic. Si autem mandet,ut detineatur, & mandata riui Cardio alem non detineat, sed occidat, mandans excommunicationem non contrahit, quia talem actionem non matigauit . & in talem actionem mandatum ipsus non influxit. Vide Alterium cap. 6.
An , si mandans reuocet mandatum , CX- communicationem contrahat, secuto effectu mandati 3
REspondetur, quod, si mandans tin casu , quod
etiam accessorie excommuni cerat ) reuoce emandatum , & reuocatio perueniat ad mandata lium, qui nihilominus exequatur mandatum. exeo municationem sitem it tegularitatem ex deli cto. ac restituendi obligationem3 3 non contrahat, etiam secuto effectu mandato;quia in tali casu delictum non ex culpa mandantis. sed ex sola culpa mandatatij procediticum mandans iam tollat eau- sum : & se effectus si sequitur, non sequetur ex vi mandati; qua de re sunt multa iura,smandati, du
Dixi , si remeatis peraediar au mandas ν iam , qtraa, s non perueniat, excommunicationem contrahit
mandator effectu secutre non minus, quam si non reuocasset, quia tune ex vi mandati damnum is qui tui unde etiam & testituendi obligationem. &irregulatitatem, si sorte mandanti lut ii v. g homicidium mandet) aExa si, eontrahit. Nee reserti uxta eommunaotem, & probabiliorem opinionem Doctotum ide qua mox infra in Isqviemisises, ..dieetur quod modo si in statu gratiar, i
quia eis censura sicut & irregularitas ex delicto ) non contrahatur . nisi propter peccatum mortale;non tameti est opus , ut illud in 1 committatui, sed sussicit commissum esse , & essectum
eius, seu opus externum ex vi illius ut in casu nostro contingit nunc fieti, cum opus externum imputetur mandanti,tanquam suctori principali,quialtero,ut instrumento, usus sit. Dices ergo dici etiam potestit,quod si eonsulens similiter reuocet consilium,& reuocatio perueniat αδ eonsultum,qui nihilominos consitum exequa tui excommunieationem .irtegularitatem,ac resti. tuendi obligationem neque contrahat. Respondetur primo,nego consequentiam & disparitas est; quia mandatum fit nomine , & gratia mandantis ; quale fi reuocato mandato , mandatarius post cognitam reuocationem,ueth,ac serio sactam, nihilominus delictum committat , censeri non potest haec executio mandati, sed proprio nomine facta. Idemque dicas, si quis precibus, blanditiis.vel promissis alterum ad committendum de lictum induetit in quo eam etiam sussici tot quantum in se est. ostendat sibi displicere, seque propos tum mutasse, vel promi sta tescindetrictim similiter altet nomine ipsius, seu ut ipsi gratum saceret, acturus fuerit ) Constium avitem sit gratia consulti,seu ut eonsulatur rebus consulti, quale s semel perluasisti v. g. vi occideret) tonsulto.qui sine consilio tuo non occi Aisset quamuis postea selio
consitum reuoces, assirmando v. g. rationes tuas
esse salsas. & ineptas, &c. & nihil eorum , quae ad impediendum homicidium Opportuna,& necessaria videbantur,praetermittas, monendo v. g. alterum hominem, ut sbi caueae, quod tamen facete probabiliter contra nonnullos non teneris edi iu- si itia. sed solum ex chalitate, quia,ets seeetis iniuriam alteri,mandando eius homicidiumae voluntatem alleuius ad hoc sectendo, tamen ham iniu-tia ante effectum suetit sublata , cum voluntas illa occidendi ingratiam mandantis plane evanuerit, nec referat, quod mandatarius perstat in voluntate occidendi quia haec voluntas non est eade. sed diuersa , utpote ex alio motivo progrediens, quae plane per accidens, & fortuito sequitur priore voluntate, nihilominus secuti homicidi, causa cense heris,& sic cesuram, irresularitatem. & restituendi obligationem incurres,sicut incurrit, qui sagittam semel emisit, etsi postea pce nitentia ductus reuoia eate vellet, si posset; Atque ita docent Innoeent.& Abb. in eap.ud audi nitaM de hamit. Siliu τινι. Ho
alij multi. Quod tamen intelligas, si consultus occiderit
motus rationibus,quas tu illi proposueras. Seetis. is motus sola auctolitate tua conlidentis, ac postea consilium tuum serio reuoces , ac re errasse confitearis . cum tunc non possit amplius auctoritate tua consulentis ad homicidium exequendum ille moueri
Item intellitas, si dedisti consitum verum, utilitatem,v.g. ves honorem , qui ex delicto sequitur. si
Ostendendo i vel malum machinanti Oecultam nocendi rationem aperiendo; secus, s Aedisti cotis lium salsum, seu fallo suo damento subnixum, dicendo v.g contractum esse licitum vel bellum esse iustam δεα tune enim sussici et smilitet, ut postea 'sententiam
162쪽
et 1 De Immunitate di Iurisdict. Ecclesiastica;
intentiarn remactes,dicendo te esse deceptum, vel explices vetitatem sincere, ita ut consultus intes.
igat,te ex animo, non autem muneri hus,v. g. cotis
ruptui ν,eloqui ; cum sc prius eonsitum satis eli latiit; adeo ut si ille nihilominus in concepto sacinore pei filia , non ex tuo consilio, sed ex sua inalitia moue i censeatur ; & consequenter noti tibi,
sed ips effectus imputati debeat.
Re potita. ut secundo, concedo totum ; de quidem .quod consulens in casu posito, non contrahat excommunicationem, est p. obabilissim uiris quia excommunicatio s scut de quae uis alia censura habet se pet modum propriὲ dictae poenae ; eertum autem est, mitius puniti consueuisse eum, qui eum
consilium dedisset de committendo delicto, postea serio tetractauit consilium suum , de nihil omisit, quo ἡelictum impedite posset a ciam tune , si alter nihilominus postea delictum committat , potius
sua malitia , vel ptoptiis rationibus motus committere in solo extetno illud praesumatur. Quapropter non est credendum , contulentem in talidi easti ordinariam excommunicationis poenam clerici pereussionem suadenti impositam contrahere; Atque ita ex communiori sententia Doctorum docet Auila para. h. p. s. dispin. 3 dtib. 7. canti. 3 di Diana pari. Diras. s. resor I contra Nauarrum , &alios in Ae s supra ei .de Bonacinam lom. 3.d p. a. q. η Quod autem dieque contrahat irtegularitatem, est probabile ι quia it tegularitas ex delicto poenae rationem, vel certe simi litudinem gerere videtur,& se non extendenda ultra calus a tute explestis;
Toletum in Acis etiam supra . it. 9 Tandem quod neque contrahat restituendi obligationem. est non improbabile riuia,licet cum re- iij tuendi obligatio naturaliter oriatut ex damno iniuste illatoi& sessii constet , delinquentem reuera motum suisse ex prauo consilio consulentis, quantumuis stium consitum postea reuocantis,ui. deatur consulens in desectum principalis, ex iusti. tia obligatus ad damni illati compensationem; ads militudinem eius,qui iam semel emisit sapimam, quantumuis postea reuocate vellet, si posset tamen contrarium defendi potest ex eo, quoil dispar ratiost de consulente, ac de illo qui iam semel emisesagittam a quia iam semel emissa sagitta naturaliter,ac nece ilario operatur ; at verb persuasus, con-ttariis lationibus a sententia dimoueri potestι quale si dissuasonem non suscipiat,effectus postea secutus malitiae consulti,non autem consulentis acetini possit,& debeat ; Atque ita docent salonius
An si mandans post datum mandatum do. leat, se A non possit adeo cito reuocare mandatum, quin sequatur effectus, ex-
t Manians in easu, quo siniliter acre sorte excommunicetur,si post auriam mandartim Atiat sed non ι .se
1 In foro exieris non est improbab se Usum mandum
3 L Mnastir disparisas inter sagittam proiectam , ct
manuasum, qiua ilia semel proiecia nas ratifer operarin , non se maia tum cum posse moraliter rea
REspondetur, quod si mandans in casu,quod i
similitet accessorie excommunicetur)post da- , tum mandatum sidemque di eas de iubente in ot-dine ad i ussionem , & de consulente in Oidine ad consilium, &e.ὶ te adhuc integra doleat de peecato , sed non possit adeo cito reuocate manda, tum . quin iequa tui essectus quamuis quoad Ecclesiam,seu in soro externo, secuto effectu, habe tu pro excommunicato , item de pro irregulari ex delicto,ita,utis sit noti toleratus , non possit mot- tuus humati in loco saeto,donee ab excommunicatione ab olus tui ;& si fuerit humatus, est Abb. &Felino, debeat ex humari; Item non possint ossetis sacrificia, & orationes publice pio ipso antequam absoluatur, nec prosint eidem in purgatorio 1 uia flagia Eecti sae, nis piaemittatur absolutio , ex eo, quia mandans , quantum es ex parte sua , ope is prohibiti malitiam iam compleuit a quamuis ex parte effectus,conluminatio seu executio expectetur , tanquam conditio , sine qua iuris poena noni neutritoni perinde ac si lapidem,vel sagittam causa oecidendi cleticum e tecto proiiceret, in quo casu,licet statim post iactum poeniteat,&reuocat et, si posset, excommunicaticinem , & irregularitatem in omnium sententia contrahit, s clerici ocelso se quatur tamen quoad Deum, & in foro intettio 2 non improbabiliter excommunicationem, item de irregularitatem ex delicto , non contrahat; quia iam egit poenitentiam, & existit in gratia. Et ad fundamentum oppostae sententiae res- sponderi posset, disparem rationem esse de lapide, vel de sagitta proiecta ac de mandato; quia illa semel proiecta naturaliter, ac necessarib operatur, non sic mandatum i csim hoe possit moraliter reuocati i & si eius reuocatio ad mandatarium non η perueniat, vel pei ueniens non Opetetur, esse aliquo modo per acci gens; Atque ita docent st. Acap. cum qiais de sext. excomm. in c. AbL Io. An dreas, Petrus de Ancharano in Op. mklieres eodemiis. & alij apud Siluestrum et res. Excomistinicarionum. s. vers tertio , & Auila 'i a. eo s. arip. 3. . b. 7. contra alteram glossam , de Hosti ensem iis ou. e . Mia ieres, Molinam lom. 4. disp. 32. ηAm. 3. Legium lib. a. eap. 33. Lb. a. Alterium ιλ 3.
plures; quorum tamen tamen opinio ut modhsuispia
163쪽
pra in sectione praecedenti, ' ἰn Tubitat. ses. 4.dicebam est multo probabilior, & sequenda, praesellim si de irregularitate loquamur, quia irregularitas quamuis ex delicto non est proprie dicta poena ut censura sed praecisὶ sequitur ex maligno 1 essectu u.g. homicidii cuius aliquis causa extitit
seu i sequitur restituendi obligatio, quae natura litet ori tui ex gamno inium illam , Atque ita in-ο dicant Molina ιι. 3lψ.tras a.dlap. 734. Comeet lis.
eodem modo philosophentur de irregularitate' ex delicto, ac de censura,ex eo , quod talis irregularitas pet ipsos,vel poenae rationem, vel certe simili tudinem aliquam gerat.
' A n,& quid, ut qui ratum habet crimen,ex
communicationcm contrahat, requiratur
t m sis factam nomine ipsius.s V siui actum .se nomina ipsi s. 3 V. ρσιι uri nomina ipsius. μι ι e sabanit usam rasionis. REspondetur,de hacte dixi supra Dasi . 4s A. s. quaproptet nunc breuiter dico, quod vequi ratum habet crimen ,excommunication em co-
2r . nurn. I. ratum quis proprie habere non potest, quod ipsus nomine factum non est, quia consensus in alienum saetiim,vi alienum , non est ratiliaiahitio; cum nullo modo influat in tale factu Si tamesut habetur in regula II o. bid & an cu. e. eum σω. ὶ eius nolui ne licet ipso nesciente factum sit,&factis postea ratum habeat,& laudet , retro trahitur rati- habitio,& comparatur mandato. Vnde proprie r tum habete non est , quomodocunque consentire,
de laudate factum s eum id sine ullo influxti fieris,ossit sed viti ualiter,& cum influxu consentire,&
Secunia,ut quando sele esse factum,illud ratuma habeat,nomine suo esse factum t non enim sufficit,s gaudeat esse factum,nis etiam latum habeat suo nomine esse factum; nee etiam sussicit si ratum haheat interius . nisi etiam intentio interna exeat M. Desentida Immunit. Eccles Paνs I. in externum;quia solo actu interno nullus excommunicaturiquin cum Ecclesia non iudicet, atque adeo punitionem non sumat de internis j excommunicari non potest. Tettio, ut sit tale delictum , quod per alterum , possit committi: .cus,s non possit, ut est adulteistium,incestus,&c. Quarto, ut quando crimen nomine ipsius sactum est, habuerit ipse pet sectum usum rationis, ita vi pro tunc potve sit,u postulatus fueritieulpabiliter climen praecipere ; quapropter s pro tunc
erat infans, riosus ebrius , dormiens,aut quom docui que alitet via priuatus , licet viam rationis pei sectum postea consequatur, de ratum habeat crimen,excommunicationem non contrahet, quia pro tunc non erat in Ita tu , in quo potuerit illud praecipere, Ira Io. Andr.Abb. in locω svria eri . sol in. ι 3.q. ιερ. 3 2.nti n.4 9 3 Nauar. iap.r T. numeν. 233.& alii passim. Vide , quae dicebantur, sit .dabit. 4.sci. Is
An qui ratum habet crimen, excommunicationem contrahat in punisho rati habitionis , vel in puncto delicti commis sionis sv MMARIUM.
Espondetur, quod etiam requistis omnibus, quae in superiori Sect. dicebam positis, qui ra-
tum habet crimen excommunicationem non comtrahat, 1 si in puncto ipsius rati habitionis,non autem in puncto delicti eommissionis;qua de te Mois lina , dc Doctores alii supta citati. Vide etiam citatam Iegulam s. edi io. da rua l. iam is c. est cinnam. Sa quissuadema, da paenu, ct cap. selieis,M eodem
164쪽
eod- ιittiis is 6 dc quae dicebantur cit. .ubitat. 4.ss.ls. Ati autem ratiliabitio, sicuti rettotrahitur quoad excommunicationem , ita etiam retro trahatur quoad it regularitatem, de matrimonii impedimentum svi si quis,v. g. latum habeat homici4ium no mine suo sactum Resp5detur,quod licet rati habitio reti trahatur in v muellum,& in omni casu quoad culpam, non tamen retro trahitur quoad poena, nisi exprimatur in iure ut exprimitur in casu nostro de excommunicatione. Ratio , quia in poenis non valet illatio a paritate,quin neque aliquando a maioritate ratio
restitutionis damni illati ; quia qui ratum habet crimen, v. g homicidium, non est causa illius,cum supponat illud iam factum & ad praeteritum non sit potentia: de ex ratiliabitione cuiuscunque facti praeteriti,iplum sactum,pet quod gamnum illatum Α' est, nullo modo pendeat , tanquam ex causa mo
Nec obstat.quod tuo nomine factum stat quia in 3 de rantum sequitur . voluntatem tuam suisse cauta sim finalem;& ideo illum secisse vi tibi giatum sceler,quod non suscitot tu censearis causa es ficiens,de voluntarie mouens ad damni irrogatio nem: finis enim non mouet voluntarie,sed naturaliter ex parte sua. Dices, in eap. seris bis ianem, L Hi tar in s. ha 6 hetor, quod ratiliabitio retrotrahitur, & compara
Respondetur,distinguo antecedense retro trahitur,dc comparatur mandato,quoad opus patiatum, de obligationem testituendi , nego ob rationem dictam: te reo trahitur,& comparatur mandat ,quo-8 ad contractus, concedo i quia sola voluntate solis expressa firmati possunt eontiactus praeteriti vi hi subsequente latificatione subsistant) de si non se
causati possit damnum praeteritum.Vel retrotrahi-' tur,de comparatui mandato, quoad poenam in ro extet nolle similiter eoncedo a quia quin ratum habet crimen,in soto externo punitur,seut 8c qui
Dices secundδ,quid dicendum sit de illo , qui,
cum sciat te palatum esse, nomine ipsus damnum inferre,v.g.inimicum ipsius occidere , non prohibeat,edm saeilh possit,contrahat nὸ restituendi obligationem in soto conscientiae , tanquam ratum habens,vel virtualiter mandant
Respondetur, quod, quamuis Molina ta. r. N. a. ἀθ. 19. num. 6.8e alii affirment,tamen cum Reio bellio paν. .lib. 2.3. ιη γs.3 n. H. &aliis in hunc modum distinguendum sim vel tu scis, eum prop
stum tuum prauum nosse,& non contradicere,seu impedire,vel nescis. Si primum , tacituinitas eius iudieatur consensus de approbatio, per quam si tu moveatis ad delictum p rpetrandum de damno tenebitur Si secundum .non tenebitur , ut mandans; quamuis interdum tenerint ut non obstans; si viis
Aelicet ex officio,ideoque ex iustitia, Ze non solum ex charitate obligatus sit ad damnum iniustum impediendum. Et in hoc sensu vera est Doctrina M linae;cum ex communiori,dc probabilioli sententia
Doctorum,mutus , non obstans , non manifestansno teneatur ad testitutionem pro Omissione etaam- Is pro illa pecuniam accipiat, v. g. pecuniam accipiat a sute, se clamet,ne mana sistet,&lic ne fultum impediat nisi in casu, quod ex ossicio, de se ex iustitia obligetur non omitte tua damnum iniustum
impedite; e1 nis res accepta si pars iarti . quam
An,& quid perly auxilium , constium,aut fauorem praestare intelligi debeat
santiam, sed in morim damni. 8 Caastina praefuto modo ι Maiar damnum illattim si ,
βι- .st si quis inurμαι tum ex vi propositi proprii,
tum ex vii consiti' consulensis ct maniantis.13 si δεο lnerant eandam hominem vulneribus non
165쪽
Cap. II. Dub. Vt II. Seet. XIII. 13 s
REspondetur,quod per Ir auxilium, consilium, aut favorem praestate, intelligi gebeat, si quis
hae e siciat suadensso,rogango, instruendo, secum ram utilitatem ostendendo,vel impellendo,&e si-α uti praeter alios docet Silu. m. . Exeommuniearia, .num. 44. ex L .fmanari. 3 ita ut ipsius cooperatio inuoluat culpam Theologicam. & actu inquae . in effectum,seu si essicax. Vide qum dicebamus pu-pra dtibi/. .ses. 3.s I 3.
' Dices primo, quid dicendum sit de illo,qui dubius est,an ex tuo auxilio,consito aut fauore item& mandato,&e.)secuta sit v. g. intersectio, contrahat ne in tali casis censuram, & irregulatitatem λRespondetur, quoniam pio abile est, quod in tali easu non contrahat s neque in desectum prina ei palis) obligationem testituen/i, scuti eontra
Constitiis.nu .i-Saticium in sitis. p. 2. n. 4. Obligantes eum ad totum; & contra Molinam ιom. 3. d P. 36 num. 6. & alicis obligat es eum ad partem pro quantitate dubii docent Silu. M4.R.-
eonflio motum fuisse;quamuis id limitet Sancheff
si,vel aliae coniecturae eoncurrantino eo. quod in dubio melior est conditio possidentis; cum nemo 3 teneatur aliquid soluere, & te sua spoliare, nis se debere, motalitet certus sit, id est, ita credat positive,ut non habeat probabilem rationem dubitan
di de opposito ; qua de re vigeti poterit S.Thom.
Respondetur, inquam, quoniam probabile est, . quod in tali casu non contrahat neque in deseiactum principalis restituendi obligationem . probabile etiam esse,quod neque contrahat censuram, di irregulatitatem ; tum paritate rationis; tum quia in uniuersum Opere,& euentu delictum consuimnat uiri,atque exinde consequens poena in dubio praesumi non debent,sed demonstrati .eum snt quid Odiosum ι & homo existat in possessione suae
immunitatis ; quapropter omnia iura clamant, reum dubium esie absoluendum , & odia esse tosti ingenda; fauotes autem ampliandos, ret. I 67. fo
Dices seeundis , quid dicendum sit de illo , qui TI. Dessem, a. Immanis. Ecctis Pari Lalterum certo proposito determinatum, suo a illo,consilio, aut fauore sitem & mandato,&c ὶ ad
inret sciendum v. g. magis confirmauit, contrahatre in tali casu censuram,ia irregularitatem p Respondetur similitet, quoniam probabile est, quod in tali casu etiam non contrahat neque in s defectum principalis j restituendi obligationem
mune. .ex eo,quod etsi in dicto casu grauiter peccet, etiam contra iustitiam, tamen ipsus auxilium, consilium, aut fauor litem & mandauam, &c. non erit essicax ; ctim damnum ex ipio , tanquam ex causa, non sequatur, sed tantum ut quid concomitans se habeat,& se ipse noti fuerit causa essicax edamnum absolute, de secundum substantia inferre- stur 1 cum alter per seipsum determinatus fuerit ad insetendum,ut etiam absque tali auxilio, consilio, aut favore item & mandato,&e.) illud intulisset. Quod fle dicendum mihi videtur, etiams is tali 7 auxilio,consilici,aut sauore item & mandato, &e.)causa essicax suetit,ut citius,animosius aut ex teditius, aut in alio loco,&c. damnum insertetur; li ti
Leisus in laeo supra eis. Diana pari. .rr .s .msol. 8 & alij; ex eo, quod & in tali ea su etiam non fuerit causa esse ax lubstantiae damni, sed solum modi, uel
circumstantiae,cum qua damnum executioni mandaretur. v. g.quod in secretur hoc tempore hoc loco,hoe instrumento,hbc modo, &c. Confirmatur, quia moraliter rem aestimando,
parum , quin nihil, interest ad illationem damni, utrum hac et illa diei hora,hoe vel illo loco, hoe, vel illo modo,&e damnum, seu intersectio execuiationi mandetur, si s ne dubio executioni mandanda erat. Quamuis, si is tali auxili colastio aut sa-uore item & mandato,&e. causa efflax suerit, ut 8 'maius damnum insertetur, qu m alioquin illatum fuisset, teneatui de excessu, licet solo,cum excessus solitiscausa eruax fuerit;seuti recte docent s. An
colligitur ex communi oti, & probabiliori doctrina,quam contra Adtianum Ioein pna ιδ.de Molinam
M. Petr. Nauar. o. s. v. . n. 48. &Rebell. eisis. a. q. q. ses. 4. num. Io. nempe, quod is,qui suti per se searato sutati decem, persuasit,ut suraretur viginti, leeuto effectu, contrahat tantum obligationem restituendi gecem Quod N: dicendum etiam mihi videtur. quois rotiescunque eius eo petatio, quomodocunque praestita, suetit tantum materialis, nempe in esse hium
formalitet non influens,quia scilicet sne Ipsa idem damnum a damnifieante illatum fuisset; v.g s intersectoti, in tetscien fli gratia , ascendenti scalam tenuisset,quam ,eis nemo tenuisset is tamen ascendisset;vel si eidem arma commodasset vel portasset, sine quibus tame intersee isset idemque mult1 -- is dicendum, si futi. tandi gratiarascendenti scalam similitet tenuisset,quam ,etsi nemo tenuisset,is tamen ascendisset,vel si eidem liti aspo tandis rebus M a - surtiuis
166쪽
13 6 De Immunitate, S Iurisdiet. Ecclesiastica
Furtiuis auxilium praestitisset, quas sine euiusque
auxilio, is tamen asportasset δε furatus fuissetὶ seu ti consentiunt Adrianus,Ρsudanus, S. Antonin.&Nauar, ri Dei. Dpra eis. & tradunt Molina est. do. 3 6 n. 1 .Petr.Nauar.33. 49 Les p. 3 3.das. . n. 3 s .&I Diana eis.rasol. 84.contra Va'. et . . b. a. & alios. Quamuis in extetno foro talis cooperator puniti eonsueuerit,nis metus iustus excusaret:qna ratio. ne excusantur etiam a peccato ne dum a poena in solo ei terno)Chiistiani captiui in Turcarum , vel hae tetico tum triremibus contra Catholicos remi gantes, propugnacula aediscantes; arcinas, maehinas,& arma ad bellum necessaria potiantes ; Tu cas, vel haereticos ad pugnandum contra eosdem Catholicos humetis iustentantes. Item excusatur
3 homo ensem homini itato vel surioso praebens stimeat, ne alioquin ab illo occidatur i & se de aliis Ecc.Et nvilio magis cum simus in bonis fortunarum.&non viis excusatur homo,s metu motatis adductus, suti furandi statia ascendenti scalam teneat,& applicet & exculantur rustici,si s militer metu mortis militibus,vel praedonibus adducti,
praedas iniustas avehantivel asportent,&c.
Respondetur similiter inquam quoniam pr habile est.quod & in dictis casibus non contrahat neque in desectum principalis ) ressi tuendi obii
gationem is, qui auxilium , consilium . aut si uorem sitem & mandatum,&eὶ plastitit; probabile etiam esse , quod & igem in iisdem ea sibus neque
contrahar censurana,& it regulat itatem; tum a paritate rationis,tum quia poenae in uniuersum sunt restringendae, auores autem ampliandi, se uti s-pra dicebatur vide sayrum d/censuis. 7. eap. 3. OI in Ciatii Ru.lib. o. νιEi. 2.cap. 8.Bonac. te. 3.ῶθ. 1.
dit,de tectὸ,irregularitarem non contrahere illum, qui suadet,vel iubet matiorem occisonem et , qui determinatus crudeliorem intendebat perpetrare, quia is et . vel iubet actum pietatis. Vide etiam Dianam par. 3.tνas.s O . I .
Exeipe tamen , si qui damnum gat, seu intersiaeit, &e. damnum det,seu interficiat, tum ex vi propositi propiti tum ex vi confiij consulentis, vel ex vi mandati mandantis;quia in tali casu .edm consu-iens, et mandatis,ex eo quod sit causa essicax licet partialis)substantiae actus, seu inssuat ilicet partialiter in substantiam actus . eontrahat testituendi
obligationem; contrahet etiam consequenter censuras, de irregularitatem. Hinc si duo Minetent eundem hominem vulaneribus non lethalibus disiunctive , lethalibua autem collective. vletque erit irregularis; quia uterque mortis est causa efficax , licet partialis.' Quod si . nos vulneret lethaliter,alter autem non lethalitet , ille tantum erat irregularis, noti iste, 37 etiamsi iste sie .ulnerando mortem acceleret: quamuis & qui vulnerauit lethaliter , aliquando etiam ι si scilicet vulneratus , interim ab alio ocecigatur , v. g. globo ) it regulatitatem
Non contrahat, quamuis suerit mortis causa , etiam totalis; quia etsi fuit mortis causa, etiam totalis, non tamen fuit in tali casu mortis causa, totalis completa , & consummata ; quod etiam ad poenas incurrendas requiritur. vide Hultad. De. Iristria eii.ὰ 11. s.cir 8. quae nos lib.de paria mentu, Dώ-
An si quis non impediat ossensionem in
Cardinalem, Patriarcham,&c. Cum postast impedire, contrahat excommunica
tionem Bestatem praesentis Canonisp
ex iustitia teneatur , etiamsi non impediat ex odis; quin etiam a. vind eadum talariam sibi illas m odirret laritatem non eaηιν has est probabilis opo
REspondetur negati uὸi Atque ita contra V go-
panct. 3.num. I .& alii. vide etiam,quae dicebantur disti. s s. a 3.Et latio est; quia in tali Canone excommunicantur solum facientes , de secunflaridauxilium,eonsilium, vel fauorem dantes , sed qui non impedit propriὶ loquendo non dat audi ilium, consilium,vel fauorem cum negative se habeat,& auxilium, consilium,vel seuot ex alio capite in quia
Ium importet.)Ergo,&c. tum quia quando Ponti- sex intendie vinculo excommunicationis ligare etiam non impedientes, solet eos exprimere, ut in eap. quanta de μιιnt . excommo. ubi propteret excommunicantur excommunicatione Cano his S. quia suademe,non impedientes percussionem eleti-
ei,s sellieet illam impedite post unt. Quod non intelligas contra Dianam pin. s. ινὰL . a. rasel. 88. si 'possint, etiam cu incommodo, vel sol nendo pecuniam.Neque intelligas contra Caietanumt eνι. Evi a commMni ιιo,cap. o. Siluestrum trib.rsuuiis, 3 g s. ιρ. 3.mm .dc Medi nam cod. de rasiliat. q. .si possine sine magno in comodo, quamuis teneantur solu ex charitate
167쪽
Cap. II. bus VIII. Sech. XV. 137
charitate; quin neque intelligas,etiamsi in tali casu non impediant ex osio , de malevolentia con tra Hostiensem in LE . cap. qviansa, in M. & ibi pa
Sed intelligas , si impedire possint sine magno
incommodo, de teneantur solum ex ossicio , de iustitia , scuti docent gl. in eit e p. quanta , s. Anto
ubi idem tenet quoad irregularitatem;idemque tu dicas ex communi quoad testituendi Obligatio nem. Vade Toletum iis. i. p. 3 .infim Victorellum iis adciti ibi, Ee Henriq. sis. I 4 de irregulari rap. t a. num. . ιι. H. vide etiam, quae dicebantur βρ est. disi. scha s. Neque obstat. si diras, quod si eis. e v. quantae, excommunicantur consentientes,ergo de hq e. Re spondetur enim id esse , quia consentientes exprimuntur ibi non hic. Vnde retorquetur argu mentum ; vel respondetur, quod excommunicen -7 tui ibi eonsentientes,non quidem omnes,sed qui ad cletiei percussionem tonserunt, consitum, auxilium, vel fauorem dando ut recte gl. ibidemὶ unde
Neque obstat secundo, s dicas, quod in est. ea quanta , dicitur, illos uelinquent bis fauera ἰnterpis tamur , qua cum pasnι , mamuo facinori as nunt ab
8 Respondetur enim cum Nauarto in est. eap. 24. n. 1 o. id intelligi in foro externo praesumptine ; ita ut qui non impedit,cum possit sine magno incomia modo impedite, de non impediat, censeatur ex communicatus in soro externo ; quia praesumitur ideo non impedivisse , ut opem ferret percutienti. Ratio autem cut solum is. qui potest sine ma gno incommodo , dc praeterea tenetur ex osse io, vel iustitia impedire percussionem eleri ei , contras; hat exeommunicationem Canonis si quis d/Λ1.
s talem percussionem non impediat in illa est i quias ut dicitur in 1. x.q. 6.um. 3. effectus,qui sequitur ex iam 1 ssorie impiatatur tanqtias causae morali, solumei .qui omittit contra debitum iustitiae sv g. sub me isto nauis imputatur solum gubernatori nevis, si non subueniat Et meritis,quia in morali aestimatione censetur influere in effectum , qui violando
ius alterius , non impedit effectum I contra vero Io cum quis tenetur non ex iure alterius, sed ex dehi to charitatis, non censetur in morali aestimatione influere in effectum,qui ex omissione sequitur, sed censetur solum interpretatiue illum velle,quia imputatut illi, non quidem ut causae,sed ut volenti, quia non violat ius alterius, ut te habeat, tanquam ea uti essiciens ; de ideo similiter mors secuta ex omissione contra praeceptum charitatis facta , non imputat ut omittenti ut voluntaria,quia ly voluntatium dicit influxum, atque adeo rationem causae, sed imputatur ut volita, quia non violat ius alterius,ut se habeat, tanquam causa esciens, qua pro liter peccat quidem mortaliter . non tamen contraiit excommunication Em Canonis si Dissia omε,
' neque irregulatitatem, neque testituendi obliga. tionem, quia excommunicatio canonis si qoti μὰ dan ., ii tegularitas, & restituendi obligatio est annexa homicidio voluntatio , quod omittentidontia praeceptum charitatis non est voluntatium, Th. Delboe,de Immun. EM. Pars I. sed tantum volitum, eum sui dieebatur in morali aestimatione eausa euentus orti ex omissione non censeatur, nisi qui habet debitum iustitiae de non omittendo; quia is solum violat ius stetius, ut se habeat , tanquam causa effetens ; quamuis nonnulli Doctores tinter quos. S. Antonin. 3. p.
Hurtagus da isti l ν. disse. io. 3 censeant, de satis probabilitet, quod neque contrabat attegularita artem is,qui omittit, seu non impedit homicidium, etiamsi sine magno incommodo impedire possit, de etiamsi impedire teneatur ex iustiti. , 8e etiamsi non impediat ex odio . 3c malevolentia , quin etiam ex dolo , ad vindieandam iniuriam ipsime enon impedienti prius illatam ; ex eo quod talis, licet ex dictis inquat ut causa moralis in hamicidium , non tamen influit postiuὸ , id est, opere. vel consito, mandato, auxilio , aut animatione, quod ex iure Canonico specialiter tequiritui ad hoc, ut quis irregularitatem contrahat, ut patebit ei, qui Canones ponderabit.
An,& qu Id dicendum sit de eo, qui scit,
aliquos contra Cardinalem Patriarcham,dec .conspirasse,& non de nunciet,
EX dictis sequitur primo, quod multo magii;
non contrahat excommunicationem Bullatem.
168쪽
i3 8 De Immunitate, & Iuris . Ecclesiastica,
praesentis Canus,lx , a quit sciat aliquos contra Cardinalem, Patriaretiam,&c conspirasse,illos non
de nunc iet,nec revelenquamuis contrahat excommunicationem a pio V.latam 34.Kal. Ianuar. I 1gy.
quin & tanquam laetae Maiestatis reus contrahat etiam infamiam in Omnes poenas in eap. ferieis. dapsenti iri 6 inflictas i si scilicet, quos in personam Caldinalis conspirasse , quouis modo cognouerit eos Romano Pontifici, si in Curia suetitisin autem, 3 Ordinatio loci , vel si Cardinalis ipse ordinarius extitetit, propinquiori Epit copo,& si crimen nongum commis .in suerit,etiam ipsi Catilinali quam . primum non leuelauerit quamuis talis sciens non lubgitus , de cuiuscunque dignitatis suetit. Vide
Bullam citi & Peregrinum ae immunit. east. I.n. . An me in tales reos . etiamsi per correctionem fraternam eorum collectio ceti biperetur, & peticulum non sit in mota , debeat quilibet , ut supra, siue ante, siue post perpetratum crimen, adhuc reuelare Respondetur affirmative: atque ita ex probabi- . lioti sententia Doctorum docent contra Duardum
ἁe censi s.f.dio. i r.ev c. N Bonaci n. in Atid, Cren. di'. t .Pa a yunn. 3. num. I s. quia ex vi citatae Bullae plateipitur in tali casu de nunciatio, vel acculatio in poenam delinquentis,& ob commune bonum cum praecipiat reos reuelati, non solum ante.
sed etiam post crimen perpetratum & se faciendas etiamsi per state triam correctionem de illis eertis speretur ι quin ta si de praetenti certis extet emendatio in ad eum modum . quo de solicitantibus in consessione,&de aliis rei, quoad delicta spectantia ad Tiibunal s ossicii docent Suar. irati. d side dist.
licit stando in solo iure naturae possi quis in criminibus supradictis vergentibus in damnum comis mune, praemittere , sicut in aliis eo trectionem stata ternam, & desistere a denunelatione , si firmitet credat . reum in illis per lectetam monitionem emen gandum, tamen supposto iure postiuo praecipiente oppostum svr quoad conspirantes in personam Cardinalis pracipia cit Bulla pii V .di quoad solicitantes in consessione.& delinquentes in Tri hunali S.Cis eis praecipit edictum Inquis totum lei parendum sit quia cum bonum publicum praeserri debeat prauato, potuit ob periculum damni communis Ecclesia sibi, id est . Praelatis de Iudicibus
suis , tanquam viris literatis . & in istis rebus expertis,tale negotium reseruate ,&non relinquere albitrio,& discretioni personae priuatae. Confirmatur, quia finis adaquatus , &praeciispuus denunciationis iudieialis non est solaemenia 3datio fratris. sed etiam publiea correctio illius, de securitas ali Otum fidelium, ad quem finem non est
sufficiens temedium staterna correctio;quapropter in c.qualiter , viana. da accusat. dicitur, quod, quamuis ante de nunciationem l utique guai g li Acam,quae intendit emendationem si aliis praecede iare debeat secreta monitio, non tamen est necesse. ut piaeeedat, si via accusationis,& sic via dentineia.. . tionis iudicialis quae vitaque intendit punitio nem procedatur, quod etiam notauit gl. in cap. a. δε acetivit. ιι, b. Chamrantie i & videri etiam potetit Bannez in a. 1.3.as .am. 8.ad Torca ibid.βα3.disp.
d rete vi Ruis discipI. uenda tib. .e. .s.4. num. 26. ε Onuphtius iis invis .d. Sig Ilopes. 2 q. a.d . . Confirmatur secundo, quia etiam multi ex Adiauersariis ipsis vi Sousa in Aph. Inquisci Ib. .c. 34.
Granadau cenet v. 3 aras. 1 2.disp. s.ses. 4. m. 3 3.3concedunt, quod in dictis eliminibus tatb locum οhabeat ita ut cesset obligatio denunciandi eorte ctio staterna; partim quia in talibus criminibus ta ro per coirectionem fraternam speratur, de praesumitur emendatio maxime in haretico,& illo dogmati eoruum hα reticus loleat esse vaset .& conceptam haeresim retineret , Et in sacerdote solicitante; quia eum semel abutatur Saeramento Poenitentiae. merito praesumetur semper Sacramentis abuti, iuriata illud: tim/l malus sempeν prasiamistiν malvis in /oaem
frequentationem Sacramentorum non emenda
tus partim,quia com in iisdem criminibus, ut pote vergentibus in damnum commune , susscere non debet dubium,vel probabilitas, quod in illi, delinquens correcta One priuata se emendandus, sed debebit habeti velath eontingit omnimoda certitudo , quod priuata monitio haheat omnino impedite malum imminens' communitati quid quid in eonitatium lentiat nonnulli quos reseri,&non improbat Deltius lo/.fpra eiι. in qui tenent. quod suffieiat dubium, vel probabilitas de emenda tione sequenda ; Et quidquid lin contrarium sentiant alis Fagundeet , di Pellinus in locis supra ciι. qui tenent, quod denunciationem praecedere deia beat correctio scatetna, non solum semel,sedite. sum atque iterum,quamdiu albitrio prudentia vi- a
169쪽
ii profutura, & sic emendatio delinquentis spe is
Hi ne aa sundamentum Aduersariorum, quod scilicet de nunciationem praecedere debeat , saltem aliquo modo correctio paterna a ex eo . quod harest de tute natu lae,fle diuino, ιυιιέ. 18 e p. si perem
id intelligi Aebeat, seposito iure positi uo,ex causa rationabili hie,& nunc praecipienti contrarium, sic interpretando ius naturae,& diuinum; uel quod intelligi debeat de de nunciatione Euagelica, non autem de iudiciali. Et eodem modo respondetur ad ea quae docet s. Th. 2 1.q. 3. re 7 in carp. dum inquit, quod si quis occulte tracter quomodo ciuitas eradatur h0stibus . vel si haereticus priuatim homities a fide auertat oporteat statim peto cessere ad deia nanciationem, ut lauiusmodi nocumentum impediatur, nisi sorte quis simitet existi inaret,quod sta tim per secretam monitionem posset huiusmodi mala impedire. Vbi praeterea nota ly nisi fiste, di lyadiis qMissm ter existimaret,quod rim,&c.
Ati denuntiatio fieri debeat, etiam omissa
correctione fraterna, ic etiamsi delinquens cen se atur emendatus3
, c Equitur secundo . quod propter easdem rationes de nunciatio fieri debeat, etiam omissa eor-xectione Laterna , & etiamsi delinquens in dicti,ca sibus censeatur emendatus; Atque ita docent Suar. Aetolitis , Salonius,sancher, Royas , Sancta tellus, Bonacina , paramus, & alij in loria sura eis.c Oratra Sotum, Molsesum , Acugn Portet I Petti
, ipsis ivt Genuensis)in uniuersum amranant,emendae iam censeri , si consessus fuerit sacramentali te e t alis vi Fieitas in Addis. ad iras. de conses. folio. qaorum. 3 1 Riccius pari. 1. deris I 3 9.num. 14. de I IOmobonus eram. Eceles para. a. arati. 7 q. 3 3.3s, Ilibi leum susceperitialij . si bene vixerit per tri. eritii iam : alii , arbitrio boni viti , considerataqlacilitate personae : alij ut FagundeE cis. re P. 1. Iιώ. s. cap. q. num. I. restringunt, ut id nonas mittant in haeretico formali, quem volunt sem- pex e 1le de nunciandum, de nunquam corrigetidum e alijs ut Genuensis , Megalius , & Molias is Deli sopra eis. ) restringunt magis , scilicet inti erctico dogmatizante , ut hie tantum non se torrigendus, sed statim denuntiandus 3 non se
An de nunciatio fieri debeat, etiamsi qui de nunciat deli istum non possit probare
a Deis Auror L itire tenetur probare denuntiationem saam
feiat i viri per dentinctationem es contra Ioannem Andreas crimen utere non pest proliari, ra en nunquam es contra itisTitiam reuelare, qtiorissiamque araesaris .etiris mei. Religionis, mel γο testimque Iracta ris bono cimum tinis.
similitet, etiamsi qui de nunciat, delictum non ossit probare; Atque ita in specie habet praxis Tri- unalis s. ossici j, quandoquidem licet denuncia- ator teneatur de iure probate denunciationem sua, ex l. aiktis, di l. as ae fatori f. is senariasionsul. r. contrarium tamen propter bonum publicum s dei, sReligionis,&c. in tali Tribunali introductum est, scuti ex siliceto, & Soccino tohat Elmeticus p. 3 rabriae secuiso mori praeedendi in ea a fidei peraenunciationem, num. 48. & sequuntur patinacius ara t.de haeres, 18s s. U. 7i . Triuilanus lib. I. dec*.s t .num. 3 . qui pluries se decisum testatist &
Et merito, quia com simplei denuhelatio ut tectE
rendum suffieiens s fieri poteste, quod licet delictum non possit probari per de nunciationem iam denunciantis, probari possit, posta diligentiat In quis totum,per alia indicia, admiti leuia, de de- nunciatioues antecedentes , vel subsequentes; &se prospiciatui bsno communi, quod anteferri debet priuato. Quaproptet solicitatus in Conses
sone , licet non possit probate, tenetur tamen in omnium 1ententia de nunciare. Confimatur.quia es communiori Ee ptobabi- ηlioli sententia Doctorum, ita contra Io. Andream is eap. nomteν extra de itidie. Repertolium Inquis.
iari, hae iesis formalis Reginaldum in prax. rem. Ietis .i .es. 3 feci. 6.nso. 37 Megalium ana. Io. a. es.s m. al. 8c alios qui dicunt,quod ptriis disii Tribunalis S. Officij sequatur solum opinionemrobabilem, non tamen oppostam faciat improba item ; qua de re videli poterit Fagunde E cit truit.
170쪽
14o De Immunitate, & Iutis dict. Ecclesiastica,
cansit. io . num. II. vet. t. & Ioseph de s. Maria iis πιιbian. Religi trami. I 1 cap. g. i. s. Neque obstat, si dicas ex Lesso I s. a. eap. as dab. a s .nω m. I II. dc aliis, quod,quando crimen non potest probari,contra iustitiam sit, reum reuelare; eum se ille manifesto peliculo infamiae exponatur.3 Respondetur enim ex dictis, contra iustitiam non esse, reum reuelare, quotiescunque tractatur
ἁe bono figet Religionis et sacramenti v g. reuelate occultum impedimentum matrimonij, vel alium Occultum defeetiam, ne sequatur. sed impediatur , abusus Sacramenti) quia huiusinodi bonum , utpote spirituale , est i ri superiori ordine adsimam proximi temporalem 1 vel quotiescunque
tractatur de bono communitatis, etiam temporali; quia bonum commnune,etiam temporale, praeferri debet bono particulati; quin & quotiescunqse tractatur de malo impediendo ut si delictum non se factum , sed faciendum , vel eontinuandum) quia malum, quoad seri potest, seinpet impediri debet,
An deminciatio fieri debeat, etiamsi ed ἱ- istum, vel lex fundetur in praesumptione. Ec qui debet de nunciare , sciat deficere praesumptionem λ
familia inferendo. Equi tui quatio, quod denune latio fieri debeati similitet, etiamsi edictum, uel lex fundet ut in prae umptione,& qui debet de nuneiate, sciat des ' cere pia sumptionem; v. g. s sciat quis in Chiromanticis,Nigeomanticis, & aliis ex rimularum vel manus, sontis, pedis, de e. linea tum inspectione praedicentibus quos Motu, Sixti v sundans se in praesumptione praecipit denunciandos ) pactum
nullum eum daemone esse , teneatur adhue is tales
de nunciate; quia ob bonum publicum fidei, vel Religionis , dedi iudieium discernendi eitca suspicionem de fide, vel Religione,&c.quae resulta po-ι ra Pontifieis, vel alichius edicti pia sumption . merito non relinquitur Consessario,vel alteri personae priuatar. sed reseruatur solis Episcopis,& In quisitoribus. Vnde licet Bulla Cregorij XV. eontra solicitantes in Consessione sun detur in prae
sumptione ut patet ex illis vestis . Nos in animum indi cινε ne serint a , 3 iudicium tamen discernendi 3
eitca suspieitineio de fide Consessati j solicitantia de sacto aliis non coneeditur, sed solis Episcopis,
men in dubio,sciat praesumptionem deficereὶ contrarium probabilitet docent,ex eo, quod lex funis data in praesumptione,cessante praesumptione,cesia uesit obligate;Qna de te videli poterit Valerus v. .
Caeterum an in dictis casibus teneatur etiati quis denuneiate seipsum,compliees s& se Consil- satium solieitatem, si solicitatus in turpia consen-st filium,vel patrem,aut malim;vxorem, vel maritum fratrem,vel sororem;ae denique extraneos,si ex tali denuntiatione sibi filio, patri atri, mali into xori, alti, tori,aut etiam alteri sibi coniunetissimo notabile damnum in vita. ma, vel bonis sortunae rationabiliter timeat,videri poterunt,quae Lb. de paria, entis, διbit. 4. hs . a'. s ses. 3 3. ALLnd. s. aliquam ut una benignius. sed satis picibabi. si iter,dicebantur pro parte negativa
An, si quis ignoret, contrahat censuram praesemis Canonis p
REJohdetur negative,&sti quis velit interis rficere,mutilare,vel vulnerare,&e. Episcopum, vel Nuncium,&c.v g. A. dc in te. fici at,mutilet, vel vulnetet Episcopum, vel Nuntium B non contrahit censuram praesentis Canonis. Item non con-ttali it censuram eiu dem Canonis,si ignoret ignorantia iuris, tali actui talem censuram esse alliga-gatam,vel ignotet ignorantia facti,quem interscidim utilat, vel vulnerat esse Episcopum , vel Nuncium,3cc. Sicuti excommunicationem Canonis, squis suadente Diabolo, non conuallit, qui, cum velat