장음표시 사용
11쪽
stinere debeat: thuiuo finis ceteraruo in nisi facultatu continet fines. Quo rit: ut hic finis sit bonii ipsit humanu. Quacpeni unius homini side et ciuitatis est honu: clauitatio tam ecbparare coseruar 3bonii maius atq3 perfectius esse videtur. Naamabile est et sium soli. maius aute atq3 diuinius est: si geti ciuitatibusve sit acq situ pars tuq3 co seruetur. bcc igrtur appetit nec doctrina: cum ut faculta o qucdam ciuilio.
CSecudi capitio note. CVirtutu operatiocoI et q ad ipsas perducut: actionis nucia palmis. Meda et agi sbilia: sut o ratiotico ex virtute aut ad parada virtute fusccptibiles ite et ipsi ex operationibus acquisibilus . . in virtutes. CCiuilio facultas: estque circa aministratiorrelcguiustitiem lcgine tota desudati et cutreo matreipublice sipeciest regia i optiatu i et celapotetu: hec ciuilis lacultas uniuerse dispelativa iustitie cucta i reb' -- in mortalib' in imas ine prinu disspones gubernas cucri sis solicite prouideo maxime debet i rege lucere postra Ttaque in optimatib' et vltimo loco i celapotetib' in ceteris aut particulariteri ut bac prouid licitae ita in diui ne gubernati dissimilitudine reueret eradimiten ob uerib rem vite honestareprosequerib' et one visi, ἡ- , o ho eiu lata diuine assum latidi cotraria,eum dum alitarii iugi clib'. Lexciti et iustitia: est administrato: VPrie dei prouidet te quodda signaci illi ac imago. et lata luride celo nobis effulsit et vi inquit EurΤpidco crias GV , ψ hespero lucifero os plodidior. sua vero opposita: e prostandistinc cre tenebris. Et hec moralis insciplina iet bicen ponticoni et domestica coplectitur disciplina : oma cotinet quc facta ciuilio facultas a ligusta quadania testate excit curare debet. Quo sit: ut hac morali Disciplina nulla sit accontodatior regib' optimatibus 2 et oino rem geredaru a ministratorib' nulla ite subditis utilior. et de huiu modi iustitia et iustitie uministi titia facultate: quitus et octau' bui' nonulla disseret uberi'. sit eria recte ut ciuilis iacultatis note moralla
pbilosophia audiat itelligas .: ut ab ipsis poIIdcti si re publica gerere gubernare. habet. Il a hec di 'ciplinai illio gubemadi fatae ad beata vita dirigedi habet auctoritate. i interiorib'aut: obsequedi lege. Quo fit itera: vi cu omb' tu singulio prosit plurimu hec disciplina t tu superiorib' ni inferiorib' et subditio . preserti tamet ipsis reru ag darii armiustratorib' lucet: cofeci turis pricipaliter sua fine. et nome sibi asciscit: ut in illio citrilis appelles facultas. CVt cocludis agedoru unu fine esse q agibiliti sumu bonu estrita quo' et cor plabili ux unne eoru sumu bona cocludere liceret. et id qde sapietie coteplatio est. Et si sibiliu vivi sine eorum op:
' inii: id aute homo est. et cu dupler sit vita hec activa illa vero coteptatiua: active vite sumu bonuboc in loco proponit Uristoteles ci finis agibili u. et in decimo bur' inoralis institutionio: vite cotoplative sit inu bonupro χqtur. Et quom ala dixtin' morale vitam chil alis ee si diuinorii quada linitatione allimitationem: Ducst unde he due vite pedeat luctione philosopborsi agnoscere. De' eici ide uniuersor usu mu bonu est: btiarialcosiderat. uno modo: ut in se manes diuinitate pleniitim'.sapietissmi per se sufficietissim'isclicissim'. et scii ipsu sol' ut est cognosces. alio vero mo quasi te ipsu extra propagis et sue bonitatis exuberaria late diffudcns I incia dc ponis gubernas Oia tactis inprouides sufficietissime. uber vita ita in cotcplatilia: noo buv' vite bosi ni sumitat et qua tu mortalib' cocedit adepti ipsu imitamur in sua divinitate manet ei stipsu ut est coteplatet sapietun mutoptunum reril ontu fine. Iber vita vero actrua si in ea recte vivam' ip u imitanuir ut reb' omulo' sua bonitate comunicate ola suauiter disponete sapieter gubernateolaioniblisis solicite prouidete et ut optimis at o felicissimu remotin patre at id rege. Et quoad modu per becia sibilia ad tui sibilia mi rite a piramus: ita quom ex asibiliu vita: ad colemtiua recto ordie assurgeduci .estem activa a ministrativam viin: vi terrena et Icubilis. corcplativa vero: ut diuina at minuisibilia Eicii Uristotclic' phi osophandi mos sit seper exstabilib' nos ad diuina traducere: nichil miru hic videri debet si Drirno dc felicitate activa prolescitur et si primo sumi boni vite active nobis proponat exemptu: ad quod ut ad signum totam acriue mentia
aciem intendamus et omnes nostras dirigamus actiones. Secundula cap. tribus conclusionibus et uno correlario partitum est.
Secudi capitis cometarius ad littera. CINima coclusio. Rcru agedarum' est finis: q agibiliussimum 6 nu est. T d si ullus est rem asedam fimo que propc seipsui et reliqua agibili uoma propi eude vclim' i nem ipse it cru iter agibilia alteri' gra peredus sit no proiecto agibiliu sumu nil est. alii rem agedam talis via' rinio est :4 propc scipsa est et propc que reliqua ora ope tim' agibilia et ci rursu iter agibilia no alteri' expetitsra. alioqn si iter agibilia scpcrali cri' percrcessa: hic proces euaderet i sinit .et noster naturalis aperit' irritus vanus Q l: abcrct. id aut ita esse no potest. na nichil in natura frustra vanil ossi ae fit vasP. in rebus igρ agedis vri' infinis: quiasibili usu inu nu est. CScruda clusio. 'Plurimu adii fa3 vita coducit: hui' γsumi boni cognitio. ana ad isu cognitu ones actiore operatione sm nias dirigemus: haud secus ac sagittaruones sagittas inrisui ad sisnu. atu hoc facietos: sacilius ii pili sine adipiscemiir. coducit is p ad nostra vitam impam: hui' sumi boni cognitio. CLori clarui. Quapropc quid huiust nodi bonu sit et citi' ficultatis: anni stedil est rudi minerua coprebedere. Na ut dictu est id cognoscere: adii pa 3 vita ducit momenim habet plu* Λninu. C Tertia coclusio. Id sumit 3 asibiliu bonu optimum fimo: ciuilis facultatis te vides. Inec ab re qui et Ved Cubrio. na merito ci' facultatis cristit que malle domitiat pusidet v et quia die Mut architectoruca pricipat illinias est. talis aute in ip a ciuilis facultas: utpote queoia in ciuitatib'iristituat utque discipἰ ne sc ede quid discere oeoucat et quatit et quid fugere. igr ei' est sumus agibiliu3 finis. CScto. huic ira cubati sumu agedoru bonu iure tribuedu est: que actit o facultates honoratissimas sub se corinet et que illis mil. na perfectio ci' limo: aliam suacs facultatumento tinebiti atqui ciuilis incultas talio esse videt. coristinet eni sub se facultat co rei militaris et oratoria que honoratilliine sui tet domestica let reliquas oes activas disciplinas. illi id ut ii quotiescam opera desiderat: aut ut legesseratI aut ut quid agedu ssit instituat a quove ira abhorredu abstine Q. idisi sui tui 3 bonu: ciuili facultat imbuedus est. E Tertio huic iacultati id si mus bonus ascisceda est que plurium bonum laedit: ut que nugis sit diuini boni summem cinula prouidertici cinio mi vitule sit um' bonu3l et collar is bonita: in aliis tame peremis ac divini' i pa coitata bono copas rare coparatum* coseruare * VM soli. et si amabile sit hoc pacto unius bonu3: amabilius tame getis ciuitatum bonum. naid: pulcbriud amplius diuini usi babel. ac ciuilio faculias: in me u3 plurium a incos munius bonum inredit ac circa id sua toto desudat opera. igitur summ3 asibiliu bo 3 opIImul deorum Eaio: ciuili facultati merito tribuendum est. Et de iustitia que huius facultatis robur existit: quiiuuo huius diligentius discutici. crit . eo in loco id notius: qd iam hic rudi quasi effigie metactum citi
12쪽
i Icetur autem satio: si declarabitur peride atm subiecta materia postillat. sp
lumenim exactu in non est in Omb' si initi modo rationib'flagitandit: sicuti nec iniiste q per arte cofici itur. C idonesta aute et insta de qbus ciuilis corit siderati tata dissi retia error ecd habet: ut lege tantu esse videatur et no naatura. tale ena queda errore babstet ipsa bona qr cc plurib' ex ipsis accidui detrimesta. ia eni quid a ob immias: sida ob fortiti:dine periere. zniabile igis est de talibs at sexta lib'diccteo grosso modo figuraq3 versi ipsucstedcreri dehoqiut pleruq3iamsex talibus dicetco talia et cocludere. eode ino et v nilqueq3 auditore eaq tucutur acσceptare op3. est eni eruditi exactu ipsu eatenuo in unoquoq3 genere flagitare: quates nus fert ipsius rei natura. 4 Simile naq3 vidaeet mathematicu suadete .pbare: et ab M oratore demostratioties exigere. 4 Si qui briq'3 iudicat eaqcognosciti et ipsoru bounus est iudex. io ergo in via aquam re bii indicat: 4 i illa est eruditus. absolute aut:qui est in onibus erudii'.quaproptcr iuuenio: ciuilis discipline no est idone' auditor. Esterii rudio actuu vi te. Ex hiis aut et de dio ipse rationes effici utur. Coetcrea .cu plurbatio ires sequas: vane siticq3 utilitate audiet. lppecu finis no cognitio sit: 0 actio. Sitterest aut incipit: iuuenio sti et a te an morib' iuuenio similis. no eni defectio est obtempus sed quia vivit et psequitur singula cu Pturbatione. talib' eni inutilio fui pausa cognitio: perinde alm incoli tinentibus ipsis. III s aut qui suas rationi subiiciunt appetitiones cum rationeis agunt: magnam afferre potest utilitaretii. Ue auditoreisfiet quoli. i modo rationes sui acceptadetqdcv Ppomm': tot exordii loco sint dicta.
Torii capitis note. Dicuntur picram et honesta et iusta orore in screpantianam babere:* vno tempore Q sacta et honcsta et iusta sitati alio vero: inhonesta arm iniusta. et uno loco facta et pcrismo quibusda: honcsta et iusta. alio vero loco alii id personis: mi oncsa arid itusta. CCL his aute et de his. biso cis prope pricipia si in ratiocinationib' prudelis quivitur si astais actionibu N humanis sui. αt de his dicit propi cocius noncoq ex illismincipiis colligiatur que sidem eri aiunt de acribus butrianis. C rectio impedimentii conssequende utilitatis exauditione huius diruipline. CQuod notat Hristotelas inultoo iδm Ropter diuitias et alia pleraq3 similia bona periisse: clamat hoc et Sarrucus
Nocitura toga moritura pctuntur militia et torrens dicendi copia. multis Qt sua mortifera est iacundia. viribus ille Confisus periit adrnirandi m lacertis. Sed plures nimia congcsta ricunia cura Strangulat: et cuncta exuperans patrimonia census. Erso me in hec fortune bona ruaris precipitiores ne tot curis tot vigilus toti sudorib' vestra querite destri menta. scd virtutem querite magistram:que vos mediocritate contentos esse oportere docebiti siquidem . . rerum mcdiocritas ut apicnti Soloni placet, non rerum copia fclicem facit. CIuuenis non tantum si cras te iuuenio sit bie itelligitur: antum qui iuueniles affectuo voluptate Q ac perturbationes sequitur ut plerum ea in elate iuuencs iacere solent. Quo fit ut clo statim prehendatur tuu si cui studium de moribus non sapit te qui de voluptatum blandi cito sermonio libenter admittit: etsi etiam eme sit canescens. Qualis autem su elate iuuenis et in perturbationibus obno i mos docet e oratius. gostit paribus colluderet et iram Colligit et ponit lcmere et mutatur in horao Smberbis iuuenis. tandem custode rcmoto Maudet equis cambus. ι et aprici gramine campi. Cercus invicium necti monitoribuoa periurilium tardus prouisor i prodigus cris.
Sed D iuuenco presertim quos studiora detinet amor si virtutum micta non sequimini: victu rete sinis
tetendit in quod protinus decidatis precipites ac nusem Due enim vie sunt:bec virtutis illa vero victorum. et ut in via virtutis ambulctis aut in amplissima vici oria dcura oberretis: cesse est. Et proinde vos idem
aut orta Stoicorum prec ris ad vimmo studia torio viribus totiso in s incum re gmmonet hune
posces ante diem librum cum lumine si non nicndas animum studiust et rebus honestis:&nuidia vel amore vigil torquebere. nam curiave redunt oculos ictimas demere: si quod Mil animum dii ero curandi tempus in annumeoimidium facti qui cepit habet. sapere aude. Anci . vivendi qui recte prorosat annum.
Rusticus expectat dum miluat amnis: at ille Labitur. et labetur in omne volubilis cuum;
13쪽
Cnon ine ciuilis noeliatio: hic moralem philosophiam audi Nerturbationes affectioncs .ut ire cininditario odia tui die et similia. CIncontinent co: sunt qui sanum uadicium habent sca perturbarionibus .
vincuntur. qualis apud poetas fingitur inc dea. Tertium cap. tribus conclusionibus partuum est. Teriit Capitio commentarius ad litteram. Cybrima conclusio. In hac tradenda disciplina: non passim I oeracta Minos rativa ae certitudo expcteda est. vr,rimo. navi in artificii operibus non omno similibus rationibus certis udo quc renda est vi in consequendio disciplimo: scd in eis ipsis vcritatem tantum indagare satis est: quantum earum natura pomi latimateriam ipsa requirit. igitur et in hac tradenda disciplina satis esse putandum cst: si perinde veris inperquiretur arm materia ipsa postulat ac requirit. E Secundα pleram h nesta et iusta de quibus inoratio considerat tantam differentiam et discrepantiam babent: ut lese tantu et nonatura constare vidcantur. itidean et pleram bona circa que verutur: ob nonnulla detrimenta que. ita in tor ab illis continguia iam enim multi ob diuitias periere inulti it cui ob tortitudinem. igitur in taliu per Usitione non exacta certitudo querenda est: sed fatis erit in Dalibus rudi modo et figura quadam veru perues stigare. et ex ua que ut plurimu sunt: similia et que ut plurimum contingunt concludere. sic et mi em. au ditorem que dicuntur onima: sti undum eorum materiam recipere oportet. est cm ineruditi catenus emcreverum in unoquom docenda genere erigere: quatenus eius natura rei admittit. CTertio. ridiculum est imammaticu ni probare sua ni cm et ab oratore demonstratione cxigere: simile enim id cst. igitur et ridiculu3em in hac dilciplina veru et in reliquis omnibus alus. rationibus quidem adhibitio ut materia ipsa postulabit monabire contentu. si Secula da conclusio. Iuvenis non est huius discipline coii scrinaticus idoneusin au raditor. Ciri ino. quia unusquisco bonum udex cst eoru Q nouit ι et singula recte iudicat qui in singulis cit eruditus. ut cruditus gramaticus: griimatica et cruditus rei bor ret borica. et omnino omnia recte iudicat: qui in omnibus eruditus cst. at iuuenis rudis est et ineruditus actuu3 operati omim vite de quibus tame in hac morali disciplina omnis rario strinom habet uti no igitur iuuenis recte iudicabit. quapropter necd crit bui' discipline aptus idoneusin auditor. Secundo. haud quaae putabitur huius disciplinc conueniens auditor: qui ex Vac disciplina nullam susceptumo est utilitate in. atqui iuuenis ex butus cilcipline studio: utilitatem nullam lasscipiet. nam perturbationu sequax est. et huius discipline finis: actio est non cognitio. no erit igitur iuucitis: buius institutionis coiremens idon cu'm auditor. Et nichil hic resere: an elate iuuenis ut an incompositis moribus iuueni similis. nem ob tempus iuumem dici lituo: sed quia quis vivit ut iuuenis singulasvanum perturbatione prosequens. et reuera qlii cunae sui tales lis inutilis erit huius discipline cognitio: naud secus ac incolinetib' sana consilia. ncc aliter . egrotantibus: lana medicorum consilia audientib' nichil isdem iacientibus. PTertia conclusio. Qui suas cu8iditates rationi subuciunt: apti nunt huius discipline alia iidit orcs. Nam butus discipline perceptio multa in illis ac coinoditatem asteri: ut que eos secundum recta ra tione in et ab v perturbatione in unaquam virtute ad operandum in vita ip a dirigati in Ddmodii ex laque ribus elucescet amplius. Sed circa quid hoc negocium nam circa summunitiostrarum actionum homi et quo pacto rationes hui' discipline sint exquirendet qui erus idonei et qui inidonea naturi sint auditorcs: hac: tenus latis su dictum.
Elnc aute repetetes dicamus scu oto cognitio atq3 electio bo Tap. IIII. inu quodda affectet)bna sit idqd ciuile appetere dicimus facultate et qd aim reru agmaria supremu sit bonii. Ernomine igitur: oneo sere de ipso co enti ut .ma et vulgus et elegaleo stlicitate in quia iee. atm bia vivere. brim i agere, et ivlIce esse. eade esse putat. Uestlicitate aut e qna sti dissenti uti et no similii
putat: vi voluptate aut multias aut honore. Liuida aliquid aliud. plepe etia unus adem diuersu. na cu egrotat: sanitate. cu pauP est: diuitias. ignorationis vero costi, sue: eos admiratur qui magnu aliquid et vltra vires ipsoru dictit. Quida aut pretertrec plura bona aliud quod da P se esse putabat: qd qde et idis uniuersio ut sint bona cemere causa esse. O lianeo igitur opiniones scrutarnsu Puacaneu est fortasse. Satio aut erit: si eas scrutabimur que ma dime extiit aut ratione aliqua ibabere videtur. CEtenine lateat nos: eas inter sese rationeo differre qa principi; felici scuturi et q ad princi:
pia pergut . Nec te eni et Plato dubitabat arcu qrebat: virit a princi phoian ad principia sit ipsa via: vi in stadio ad calce ex Misce qui premia porruit an cotrae Eni uero seperest a notis incipi edd. bec aute duobus modis talia stant. alia naq3 sunt nobis: alia lini pliciter nota. nobis igis laesita ex iis incipi edu est: q nobis nota. 4 Quocirca bst instis tutu moribus eu et sto pueri de idonestis et iustio/et oni ciuili ratione est fustici eter aus diturus. Est eni pricipiti e se. atq3 si hoc satio costet mo op' erit ipso cur est. talis aute aut lλabet pruicipia. aut accipere facile potest. Cui vero neutrit horu inestas Destoridi sententiam audiat hisce carminibus explicatam. Optimus ille quidem est: ex lasequi omnia nouit: Nerceptisque post et semper sunt meliora.
io rursus bonuo est. paret qui recta monenti.
Hi qui ex se nescit, cui P nec porrigit aures est bona percipiat: demensi et inutilis ille est.
14쪽
Quarti rapitis note. CSedecim de selicitate opiniones. Nulla. voluptas. diuitici honor. sanita . sciem v Hrhoria. t puli tudo. roburi genus. virtus. prudelia. sapientia. aggregati bene agere. virtutis usias. e libri xtifflori titima est felicitate tollentiu ut aprrebonis Delienis Eurylochi/3enophanis et similium multu mi avtina znoubati ala esse astruetita. sed hec duduaboni schola irrisa at me Uae' CSecitda: estponcilia voluptate viti Bristinouo 1 lippi et ιEpicuri e Cirenaicoru et cocoriim Epicuro Eudori Emdu. Sed qin voluptates corporeas q in Dicurus metanee sunt id perdite prosequutur: eos pariter irridet et ammonet Q vane sint cogitare pocta . huc i modii mitifortici Engustetim erem breuissima vite vortio. dum bibimus dum serta unguentat puellas Nolaimus: obrepit non intellecta simcctus certia est ponentiu divitias felicitate edivi Lydium Cresias NudaoIbbrnius et similes fecere. et aua M; in rus ille qui iussit heredes suos suo sepulchro iii sculpere: atu hereditatis quis. accepissa. quo quaru seliripse furiat: agnosceret posteritas. de quo inquit Damasippus Stoicus Quoad vim credidit ingens Damasippus Pauperim virium et cauit nil acrius. visi Moralius Σorte minus locuplo uno quadrante:pmrct. Ipse videretur sibi nequior. De diuitum sunt sententie et hironte satΠicorum. D innis enim ro nimis fama diuina humanam pulchris
uitiis parent. quas qui conmitterit:ille Clarus erit fortis, iustus capiens etiam rex et quidquid volet: hoc Hluti virtute Paratum milicet uxorem cum dote fidemin et amicosidis usi et formamresina pecunia donat. Ecbene mimatum decorat suadesta venis Q. Et univcraliter omnco auaros huius esse perditissime secte. Satriscus hoc carmine laxat. Qui mirantur o Grii milia exempla beati Tuuenalia Nauperis else putanti iuuetica hortantur: ut illam γIre viam pergant et eidem incumbere secte. 'meriander
C Quarta:in eorum qui ponunt fclicitate esse honore: ut Iberiander CorinthiuslLvcophromet servae am Noobronditiosi quin . Sed honores destura sint borra: clarauit fortune Valeriam Augusti instabilitas qui tam Materiami scirina et cloqueria clarus et conspicuus honoribus contra Persas agens incautet in potestatem regis Persa it Ierilus rum incidit:et ignominiola seruitute apud eucos iit. Vt ipI senex acciniuJ hum e regem equu ascensuru ino Socrat comam ita dorso semperariolleret. CQuinta est ponentiu esse sanitate. ut qui aduersa valitudine laborant. Eoicbamius L Sexta est ponentiu esse scientia. villocritus Calcidomus opinatus est et Socrates Socratici disicipuli Sphere et ignorantiu lpturii m. CSeptima: est ponentiu telicitare eiseidea. et hanc Epicharmus Spberoesi 'Li at cito sitim sequaces induxerunt. Coctain est ponenia ea essepulcbritudine. et bane Orpbeus sub Narcisi sa G obeus lavclauit. huic succumbut opinioni molli liquida: quisemriosiuscula more mulieruet comunt et ornat marcipua Nona: est eoru qui ea corporis fortitudine esso putanti ut tabilocrothomcnsi si et Hlbietarii pars plurima astulo L Decima: est eoru qui credui esse nobilitate. ut quida qui propter genus tu ineri et fastidiosi quida hoinines Hibierea quibus nullo respectu ceteri cotcnuturi ut Sat Tricus inquit, ceu vllcopulit nati infelicibus ouis Ut de Ilumesis veris nobilibus nullis hic sermo est: in quibus parcntum hereditaria ulmis eluca et qui vicissim suis seu 3enotibus ac officiis nitescunt atm micant. nam in holninu generosiis it modestissum humanissumin sunt:ncm ccantes ab auita probitate quic in degenerant. CUndecima: in ponentiu cise virtute ut 3 omst Citti ei Cleantio vossidonius Mouidonii Dccatonis Diogenio Gabilonici et alioru in Stoico u. Et summu felice: sapiente vocant quem is caton ratius q) illiphas equo tribuunt tinmoderatiusque: hoc modo irridet. Nntisthenes Udsuinmani apiens viro minor est Ioue: diueat Lumenes Liber honoratus pulcher i rex denim resum Doratius decipue sanus: nisi cum pituita laboreti action odecima: estponcntiu esse prudentia. ut Giomoviri sthenitis. Cocci matertia est ponenti si esse sa aBiaopientiam ut Glantio Ibi renc L C incunaquarta est ponentiu esse ex bis aggresatum. ut Thaletis Mulini. Ebal Qecimaquintaein poncntium idem esse felice esse et bene agere. ut vittaca tabribiletici. CDe in vittacus
xta: inponcntiu fclicitat in eise virtutis usum ac operatione linmo optime viritatis. ut Aristotelesturi Hristotcles notetici oco poliunt. Ecd hec longius proχqui nimi uellat. C Stadium cst octava pars miliaris: centum Desiodus viginti m ramis cottacias. Comitia Desiodi in cometario adiecta: sunt Nicolai ualensisnobilioriho Ualens malis. qui adolescens Georgicon traducit Laesiodi:quinin primatuuema taris concessit. LQuartu in cap. tribus conclusionibus et uno correlariopartit m est. 13 Quarti capitis Comentarius ad litteram. C rima conclusso. Expedit cognoscere quid id supremu bonnusiu:ad quod να moralis facultas nos intendit perducere. Nam superius dictu in diae doctrina pariter et elemone: nu quodda a petere. hec aute iacultas: cmna quedam cst. bonum igitur quoddam allectat et id summu rerum agedarii bonu iam esse dictu est. expedit igitur quid sit huiusmodi summu bonii cogno sce i . re. Secunda conclusio. De summo bono veteres iii alio consenserunt: distanserimissi in aliquo. Nam scrine omnco in nomine consentiunt: c summu humanu bonum vocetur ielicitas. consentiunt et bene
ne mi et felicem esse: vnum i m. ciscitit vero dissenti ut enam res cant felicitas. nec vulgus eodem modo id assignat atris lapicntcs. Gnulli muri corum. in patentibus manifestis. bonis ipsam felicitatem cola, alit: hi in voluptatibus hi in diuinio quida vero mo teinpore vini et alto tempore aliud. vi cm. bona va inlumein felicitatem putant. idem lacri sani sed pauperes: dium tunc putanti elicitatem. diuitcs autem lacri .ca ignari: bententia mutant felicitatem. iudicant incluta liuinine admirantcscos qui magnum aliqό et supra eorum captum ex scicima memorantur at in possunt. alii vcro contendunt felicitate esse domi quod caper bearq scparatum: ut ideam quod causa sit omnibus mcdiciis ut bona existanti sed omnes remisere opinioneo: lcrine superuacaneu esset. et satu; hoc in loco suo: si ee que appareΠ et aliquam pervisionis pre
15쪽
se ferunt apparentiami discutiantur. CTcrtia conclusio. Nationis que a principira proficiscuntiar taliciunt x ς ab iν que pergunt ad principia. Nam propter hoc recte aptato dubitabat querebat. an ut disciplimo a primo ' an ad principia via sit. queadmodum currentibus in stadios cum ad fine premia ponuntur aut contra
cum ponuntur ad principia: rfuo est inuc a principio et mmc ad principiui Sed huic dubitationitus larisiacere promprum est: semper ei se a notioribus incipicndum. et biffariam notiora esse: et sin
et quo ad nos. et O nobis principia nota tu niunt:a notioribus nobis ad principia proccdimus. cum vero ca notam reliqua ignota: ab ipsis proceduri' ad reliqua. Et ferale cum ad uerudes. ad aliqua doctrinam3 prvmum iter ampimus:a notioribus nobis ad principia pruna via nobis est. CCcuretarium. eauont: ut ne is moribus educatu esse oporteat cum qui in hac disciplina dehonestate iustitia. im moralis virturis rati me sufficienter est auditurus. vi 2 pr incipia: a se et non per alia principiat cognita cise benti et cui hoc sum cicuta constitem certunm habebitur: non queret cur principia vera sint. at qui bene inoribus educato est roesiodua aut iam huius doctrine principia tinet aut facile a recie docente recipi ci. qui autem ne* principia ipla Q. bet nem facile a docente recipiet: audiat ii estodum. Optimus h ic sese qui nouit cuncta magistro. Ibroiiciens rerum filico: mcliora sequutus. Dignum laude virum parentem recta monenti: rcdimus. ille tamen libi qui non consilliti et quitasterii preccpta iugit: vir inutilis ille est.
Ed nos eo redeam uo unde digressi sta inuo. Summu enim bona cap.V. 1ν
C felicitatenissimon sine rariolle ex vluendi modo videntur eustimare. vula figuo quidem et importunissimi voluptatc m. quapropter et deditam volus In ratibus vitam aIΠaIV. Trcsent ni sunt maxinae que precellunt: ea que nucdicia eii: et ciuilio et contemplativa tertia. Ceuulgus igitur mancipii simile penit' is esse uidetur: corum vitam Piligendo. babet autem rationem.* complureo eorum
oui sunt in potestatibus constitim: perinde atq3 Sardanapalus vivunt. CElegatis is aute et ad agedii ldorata: bonore. loonos enim: finis fere ciuilis in vite. Videtur audith ab eo distare quod querimus.na in ius potius qui assiciunt * in iis qui assiciuntur hono ibus esse videtur .summu autem bonus propriis quid talem esse vaticinamur: ut aularri facile nequeat. C ueterea lamore persequi videtur: ut seipsos bonoo esse cret eant itain a prudentib', et apud eos qui ipsos cognoscunt: et ob virtutem l)onoribus assici querunt. constat igitur secundum hos iplos: honore prestabiliorem esse virtute. Ria, fornian et finem quispiam ciuilio vite magis Nnc esse putauerit i verum et i,' iosa videtur imperfectior esse. Uuletur enim posse virtutem habentem: et dormires aut iid agere qui G per vita et insuper in m a tumo malis atq3 aduersitatibus fortu, ne positum esse. eum vero qui ita sedabet: nemo laticem dixerit trist qui positioncob seruat. Sed hec hactenus. satis enim de bio est et in conuersionib' dictum.Ue contes Diatrice aute vita quam tertiam diximus: in sementibus couderationeiu iaciemus. ζ Ea uero que pecuniis incumbit: violentaqueda est vita. Ipseqb Diuie: no sunt id souod auerimus bonu . utiles enim sui et ob alim. qua protereaque prius sunt dicta potius quispiam fines esse existimaueritiquippe cu propter se expetantur.at neq3 ctia illa uidentur quai ad ipsa coplures iacte sui rationes. lnec igitur inissa iacia inuo.
rQuinti caraitis note. Crit,ancipia: lenii equi oues et similia lirempta manu capcrentur. Com pccoridi is hua uitam stim leni gunt relices idcoeile nequeunt:*vita felix dium inisu emula non aurein infirmor Cardanapas . Min nature uiuiistinor in CSardanapalus vulnius rexHiurior olimi delictarum inollicie venusius. rit Derditi IIimus Udque ut eum viderct venit Arbactus . uo suorum presectorum qui medio prcssci iustinus. ζuur vix autem admitsus: cum tandem inter pellicum greges reperit inda ni muliebri purpura coloriemsrbactus. fp enen aituer uimuculasdisi en ante oculoriam lasciuia anterivite omncs. idignatus aute Urbactus boeetamilia tu monstri virio preesse: bellum infert. Sardanapalus vero priuiu latibula querensi mox vecoro adhella truditur superaturi in regia receptus accensam psa cum iura diuitim conscedit: et molliciem vi dici divus fiammio e t. neo enim indisnum fuit tantum facimio ne alim cederet in exemptu rustis vltricibusq; naminis expiari. et eius boccircunt emar epigramma. Cum te mortalein noris: presentibus exple sententia mortis preconem quod et dicit Doratius horribilituba sonantem.
diuero imones de sarcitate cotta res:tres summopere cellat. Nutria: in volii prati stelicitatem, eat et hec vulgaris vita nunci Mur. cunda an honoribus. et dicitur vita ciuilis. Tertia vcro an ide et beei elicitas: ab ipsis conteputii vitan ruinatur. 1 Corone: couentiones congressi est grinnalliceli τε ratoiu simul qualibet de re diiscrentium disciplinariae concertantiumrationibus.
Catale, i Ei rarius ad litteram. Eu rima conclusio. Qui felicitatem in voluptate collocamἔ
16쪽
non sine ronis apparetia loquii M. nam hi et mutat modo id striiunt: in quo nichil voluptate se reperirhiudicat prestanus. et idcirco voluptatio vita mannae diti t. non igitur id ab orationis appamura laciunt. Mihi sunt vulgus atmbontinuiti procacissimi importunii simi Ret tres maxime L preccdemibus felicua ditis opiluonibuo preccllunt. lina in voluptatibus felicitarem collocato vulgaris vita nuncupatur. Scria fiet tri bonori sis dicitiar vita ciuilis. Tertia vcro in idem et hec vita contemplisiua ab ipsis nominatur. C dicunda conclutio. Duiust nodi voluptao minime felicitas putanda est. Nam hoc pacio viventes: vitam maxie seruilem et inancipiorum et pecorum vite similein eligunt. non igitur in ea consistit telicitas. attamen ue vi te magnum sumunt arsuri acntuin: πω luriiiii prcstaruiores at Pindigiti late constitiii hanc vite molliciem I 6 sequentes ut Sardariapallio, viliuntina maiorcs: m as dis intcriorum inlcco sunt ac exemptulit. CTcintia conchisito. Donor quem elegantiorcs viri et moderandis rebus accolnodat i or es ciuilis vite linc in presti
ruunt: minime felicitas est. Capti ino quidem. nam honor: longe a laticitate quam qtierimus distat. lclicitas: bonum quoddam proprium internum et quod facile ausium nequcat. honor autem contra exterium bonum cst: et quod perfacile valeat auferri. nam mironorantibus magis qj meo qui bonoratum. honor ipse obsistit. non est igitur ipse honor astruenduo felicitas. CSecundo. qui hac honoris opinione tenentur: ipsin: et honorari qucrunt ut boni vidcantur. hinc summopere a prudcntibus et iis qui eos cognoscunt honoribus astici maximi ducutit: quo sue virtutis opinioncm inducam. Igitur ita facientes: uictu bonore prestanti rem ciniciunt: utpote cuius gratia vcncrari querunt. Scd hac torte ratione putabit aliquis virtut cm cise s xo licitatem: at meam ipsam csse vite ciuilio Encin. Eruarta conclusio. Virtutis selicitas non est. Nam virius felicitate videtur interior. quandoquidean virtutum habens:dormire valciet nichil po vitam agere insupcrmativus durisIi malis calamitaribus prcini. atqui tota vita sic octo torpentei et cxtrenus a crsitatibus ς Illatum atae pressuiti nullus ponet tale telicem : nisi pertinacia quadam curiosus positionem uatucatur et deat dat. virtuo igitur sclicitas non est. Et de his hactenus. na oc bis abunde in s Pntiailicis congrc ilionibus, i Indico discutituri et De contemplatrice vita paulo post scrino futurus est. Ceauinta cociusio. Summum reurum agendarum bonum: haudqua dindiuitus collocandum cit. Nail diuitie: bonum utile utit sed violentuet propter alterum expetite. voluptas aurem et honor .etiam propter se expetuntur. ciis igitur voluptas ruthonor potius telicitas: qi ip e diuitie. non autem voluptas aut honorί ut Min quoq; ii uratum est ic licitas existit. t.nto minus igitur relicito in iiiiis collocadacst. sumitui ergo rerum asciadarum bonum: baudequa. in diuitiis est collocandum. Et ei ianuis niuitio rationibus nune voluptaterni nunc honore nune inumriasi luminum donum e lse contendant: illa tame perparum apparet. quapropter in latu hec missa iacia in
1 Restat autem tartasse de uniuersali bono considerare et quona cap. VI. modo dicitur dubitare:quam*hec questio perardua nobis esti propterea π . iamici sinit qui larnias ipsas i iitroduxerunt. verum meliuola: sitan et opo: tere videbitur: sua uom presertini philosoplpos pro veritatis salute refello re. nani cum ambo sent amici: sanctu est onore verita te3 prelarre. Qui igitur hanc attulerunt opinionem: in his no iaciebat ideas in quibus putis et posterius et stolacebant. sccirco nem numerorum ideam conficiebant. at bonum et in substatia dicis
et in qualis et in eo quod est ad aliquid. atm id quod est per se substantiave: prius cst eo natura quod est ad aliquid. Est enim doc propagini et accidenti ei uo quod est:simile.
quibus afficitur: ut non sit in omnibus semulusquedam idca. Oreterea cu3 bonueque atq3 id quod est tricatur nam in iubilantia dicitur bonum : ut mens et deus. . et in quati: virtus. et in quanto: mediocre. et in relatione: utile. et in tempore: occasio. et in loco: mora et alia istiusmodi constat non esse comune quic* viii uersale ac vitu3.no enim in omnibus predicamentio: sed in uno tantumodo diceretur. Coreterea cu ... . eorum que unam habetit id cam una sit et scientia: bonorum etiam ominii una sciens tia quedam esset. nimc autem plures sunt et corum que sub eodem presicamento sunt collocata: ut temporis in bello quidem militaris facultas in egritudine aute arsines dendi. et ni ediocri orin alimento quidcin medicina, in laboribus aute ars corporis e ercendi. EUubitauerit aut in quispia quidnam et velit ulcere ipsum quodq;:st una et cadem dominis est rario, et i;: ipso homine et in tho nune. nam quo uterin est homo: clhoc diffcrentiam inter sese nullam dabebunt. quod si ita est metu quo utrumcd est boσnum. tvero nessi quia perpetuum estrideo magis erit boniun. liqui deni nem diu γturnum album magis est album unius album diei. obabilivo autem de ipso videtur dicere Orthagorici: ipsum virum in bonorum serie collocantes. quos secutus se videtur et Speusippus. Sed de his quidem alius est sermo. In iis autem que dicta sunt controuersia queda videtur:* rationes non de omni bono sunt dicte. Dicuntur Speusippo. autem una specie bona:ea que amantur per se. ea vero que dec e sciui aut aliquo in eo conseruant aut contraria prohibent: propter dec ipsalmodom alio bona dicuntur. constat igitur bona bifariam dic Ralla per se alia propter illa. ei unctis igitur per se bonis a bonis utilibus: consideremus si eaque sunt per seiuna idea bona dicantur.
at quenam quispia 3 posueri r per se bonaran ea que et sine aliis persequimur :quale est sapere et viderei et voluptates nonnulle atq3 honores dec eni tamcisi propter aliud
17쪽
quippia3 persequimur: tamen exilo et seposuerit quispiam que sunt per se bona. an nochil aliud preter ideam ponendum estesquare Brina: reo quedam erit inanis. si hec
quoq3 per se sunt bona: dem in this om nibus ipsius boni rationem inesse oportebit. perinde atq3 albedinio ratio: eadem est in niue atm cerula. at honorios et prudentiet et voluptati su oc ipso quo bona sunt: diuerse sunt rationes ac differentes. ipsum ergo bonum non est quid commune una idea. At quonam modo lucunturelion enim ijsce si nulla sunt que nomine eodem Drtuito nuncupantur.Uicutur ne igitumqula sunt ab uno aut ad unum omnia conferunturean comparatione potitis rationuΠ etenim ut est ui corpore visus: sic esst ut anima menstet aliud item in alio. Sed hec in presenti fessitan omittenda sunt. nam exacte ipsa discutere: ad aliam magis spectat pbilososphiam. Et de id similiter. Constat enim etsi est aliquod unum bonum quod communiter predicatur aut separatum quid ipsum per se: non tamen aut agi aut acquiri ab homine posse. nunc autem tale queritur. fortasse autem alipiam melius esse vides bitur cognoscere ipsum :ad ea bonorii que possideri ac agi possunt. nam velut ex splar id babenteo: magiscaq nobis sui bona sciem'. et si scierimus: asseu mur. ε Inec 1 igitur ratio habet quidem quandam probabilitatem: a scientiis autem discrepare viaeetur. Universen anim bonum affectates quoddam idcv quod deest perquirenteor huius pretermittunt cognitionem. tantam tamen opean uniuersos artifices ignorare et no perquireremon est consentaneum ration l. tui bium a uicin est et quidnam ad sua ortem aut textori confert aut fabro: si ipsum scierit bonum. aut quona pacto vel modicust vel dux euadet periti qui ideam ipsam aspexerit. Rem enim valitudine hoc modo medicito: sed doininis. inimo vero huius fortasse cosiderare videtur:quippe cum gulio l)oininibus medeatur. Sed de bis bactenus.
ιEpicharmus Serii capitisnote. CιEpicharinus bercus Socrates 'Plato introduxerunt ideas. post mos: ido 12Sphereus. arum terminos lirmieta ad auxerunt Samblichus Egrprius uroculus motinus Norpbniua timni Socratis mus Derimas Numenius Syrianus et reliqua platonicorum schola. CVnidcis prius et posterius non fas , ivblato e unt 'matonici: quoniam si postcrioris esset idea t ipsa participaret prioris idcam. quare non esse i idca: scd Dainblicus potius illa prioris q csta iparticipata. id ita volui nonum. Sed id poli' vides velle Hristoteles rideam lim proculi a ductorco no ponere una idea coruque iter se pri' habet et posteri'. hccirco nem nnmerorumst poniti idca moi mus duo priora sunt tri .et tria quattuor. tametsi binarioru ternarioru et reliquoru addeceusae poneret ideas. ut
Porphyrimipia duitate ipsa made t ipsam tetrada id cli trinitate et quaternitate 4 relisi id sen' quare re bona ha attaninionius inter se bulumlodi Prioris et posterioris ordincni:non erit cunctorum bonoruum ut iacae numero um una locrinias inea bom qne quidcm sit ipsum bonum. Sed hic de idea plura dilIercndi : locus non est. nam hoc tota cona numenius siderario: de et busice contemplationi accomadata est. CUd aliquid aut accidens aut accidenti simile dirrurrianus citur:* ea que ad aliquid dicuntur accidentia sim aut rationem habeant accidentariam. C Occasio items αιταu voranea oztunitas. Cyn loco inora in loco nanirali. quaΦ Uristotcleo no mora sed dictam idest vici obsnristoteles lemationem habet. CScientie nomen ad scientiam tarteinaim prudentiam extendit. CIpse horno apud Euio ublatonicos: homo comunisi uniuersalisi ideatisin est. et homo: particularis homo. et sit mittemple equus et
hoc in loco Orthagoricisassentit Aristoteles . diuinas rationco asstris in ipso uno:et ideas eo quo Platonis ei ponunt modo neganssi Sed hec metapbraciis dignoret. Et nomodoAristoteles inlatonis ideas resutauit sed et multi auditorum imaronicorum. Cum enim semel malo in academia doc eret et de idcis dispereamen alitate et crat bilatem noui uiasset: tuc Diogenes qui forte tu illic aderat equide Morinqui timensam et erat hos video t tum ali larem autem et crathitatem non video. Et plane ideas ut et pleram alia: id in rid bat Diosenes. CCcrusa ex acri aceto et ramentis laminarum plumbearum sit que arctacta moluntur et maluantur. iterummatatomino dirimuntur in candidos pastillos quiestate insole siccantur in ad candorem feminarum adbibenturque fluxetor me plusq3 deceat inane gratiam querunt student m plus equo placere. ιet eiusmodi mulierculas: causatas vocavit anticliaa. Cunalogia proportio ratio rationu comparatio. Coordinatio bonorum χ inpar subar
De in Qinistrum2hasculum emininum Quietum inotum ricctum
ntelle clus Opimo talium Z Ita men
18쪽
ax C mmcap. tribus esti clusionibus patritum est.
Sexti capitis comentarius ad litteram C prima conclusio. Questio de felicitate cotemplativa mari in uniuersali bono et idea collocantique superest absoluenda mobis perardua inlato dissicilio. Tum oemea senti negocio non nimis suacesilaodata: tum qui ideas introduxeriit nobis perin amici sunt. verum satius . fortasse videbitur propria dicta presertim philosophos pro veritatis incolumitate reprobare: si oportet. α m tametsi Socrates et Plato sut amici: unctu est at in ptu veritatem in bonore preserre. E Secum a coclu- -οι- - - - est. I rimo. nam qui ideas u et osterius esse dicebam idcirco
in ubstantia et in quali et in ad aliquiit substantia autem accidcnte natura priorcst: ut qualitate atm ad ali quid. eu enim ad aliquid aut accidens aut accidenti substantie pers milc. honum igitur quod hic querit: idcanon est imo veronem hac ratione omnibus bonis cadem comunio idea est. Emcrando. honum tot modis dicitur: quot modis dicitur ens. nam in substaritia inens et reus bona sunt in mansitate mediocre: quod nemma tuo nem minus o deceat est in qualitate virtutcs i in ad aliquid utile in tempore' occasios et in loco naturasti mora: et ita inulus predicameritis vim actione et passione virtutum operatio. scd in quo locabunt sta misuersale bonumenon enim in omnibus collocabunt ι lactent* omnibus comunc verum potius in uno tantu3. sed tum cetera bona esse negabunt. saltus cst igitur huiusmodi comune bonum tollem ET O. corum que una habent ideam: vilicum scientiam faciunt. omnium igitur bonorum miracset scientia. nam si id comune bonum c Let:omarium una esset idca. atqui honorum iam plurco scientias esse videmus coeum eria que eiusdem senem oczistunt. vi temporis in Bello: s icntia irrilitaris est. lcmporis inc gritudine: scicntia med dirsimilit cr mediocris in alimente mcdic ina est. et mcdiocris in labore: g Irrua astica i corporis c urccrdi inritia quedam. non igitur statilendum est tale comune bonum. CQuario. non iniuria dubitatur quidnam inla tonici votiat dicere ip um unumquod*: ut ipse homo et homo. nam n una ea nim hominio rario in ipso omine et hornin e: eodem iure cadem honi ratio in ipso bono et hono. atqui eadem hominis ratio in ip o uomisne et homine esse videtur. non enim qua mom homo cst: in co disterentiam ulla habet. non igitur pacter patrticularcs homi tuo: ci ingendus est ciu riodi comunio homo nc preter particularia bona: civis modi coinua ne bonum ponendum est. GiQuinto iacet sustici co cst eorumctagium: si plain bonum 2 bonum catim ratione dicuntur ipsum tame bonum ideo magis bonum esse quia perpctuum. Nam album no iccirco si ic in re diutumum arm propcnsius: magis album est V unius dici album. igitur uis iccirco diuturna uo bonum macis erit bonum. Qt de hac marem probabilius videntur dicere ivrthagorici rip uin mum in bonorum serie reponetia atmipsu bonum hil aliud cire:&ipi virum: quos videtur Epeusippus esse secutus. sed huc morseque di matcria ala' et alio i locosutum est ierino. CEctio. nichil est ut de iupradictis dubitanti alae cauillucotrouersiam m inducunt: dicentcs se non de omni bono ideas intcndere. at superi' adducte rationcsidc olnm bono contendunt. modo honorii cclam sui perse: quc propter se et amantur et queruntur. quedam ea reicis uim quedam ct struant et quedam eorum contraria proh identi et hcc honor si mr i sunt Maria neet bona per se scd alio modo nuncupantur. quo fit ut bifariam bona dicantur. quedam dicuntur per iei et quedam propter illatque et utilia dicuntur. Qia reo nunc dicat bonorum per se una esse ideam: ad partem bonis utilibus reli ctio sed que tunc ponunt per se bona: none que ilicet sola sint9prosemii murexi saperet uidere et voluptaico nonnulleiat honorcs.ctsi enim hec propter aliud stquamur: nihilosecius non ad re propter se bona Putas huntur. cd annivit aliud propter se bonum preteritia infidquidon ridiculum. eris igitur icia potius ura; ius aret superuacanea. alioquin si superstua non est: scd ab hac dicuntur hec propicr se bona. ergo in civictio
pridiciorum crat eadem ratio boni: ut ui niue et cerula cadem albedinis ratio est. at sapieti ei voluptatio et honoris diuersei ac diffferentes rationcs vim quatenus ea bona sunt. superuacanea igitur esset huiusmodi idca nec statuenda est hoc pacto ea ip a cisse unum comune honu3. Sed querent tum quonam modo ergo hcc bo na dicunturi non enim similia videntur xis quibus temere et tortuna quadam idem nome obtigiti et que cqui uoca nuncupatione censentur an bona dici tur quia sunt ab uno an quia in unum tendivi an in analogia D liuor ut lanalogia et proportionequod est viis vico pore id cst mens in anima: et aliud item in alio. ut quc in admodum caput in animali radix in arbor c. cd hcc si inpresentiariam prestat nulla iacere: in exactius ea vis scutere. nam ad alteram potius specia. It di 'cipliniam. CSeptimo. quia similiter itae di cultio ad altera peratinet di cipli ian .ria in tametsi aliquod tale esset coinunc honum separatumi et per se quod de omnibus dico retur homo: manifestum tamen est ipsum tale ron esse: quod in hominibus agi vim in tae uita possidem po sit. tale autem hoc in loco queritur bonum. igitur huiusmodi bonum ab hac dilapillia relictum est. Neis id valeat si duerint quis id bonum agi et hic possidera non possit, id tamen plurimum cognoscere Oducere: imiorum gratia que agi possidcriae pollunt. nam n hoc tanQ exciriplar nobis proposuerimus: magis iniculge . reus me bona nobis cnda sunt. intellis is vcro promptius adipisceanusi e Tertia conclusio. 3dee c gnitio perparum conducit: ad agendorum bona coiise Uida. Nam ιν uis id conte dentium supcrior rario mentim discrepare videtur: ut que uniuerse bonux quoddam a cicnt et quod est ipsise necessarium est per iraru/et id te cosinthone in oti uuam: at si eius esset necti aria cognitio absurdum proiecio et Iet uniueres artifices: tantum lue artio presidiuin ninligae et non perquirere: disson in rationi. scd quidnam idea ad suam artem ter toti coducetruuid labro et quid in dico quid belloru duci et quo pacto si eam apri erit euada medicus peritior . aut Miloria dux rnem erat ni dic oc uiodo ipsa per te sanitalcm: scd hominis sanitatem consecrare videtur1 imo vero tortasse et hunia
. in Unc rursus redeamus ad id quod querimus bonum: et quid Cop. VII
tandem nti plani in uestigemus .esis enim aliud in alia aGione art*5 videsntur. allud est enim in medicinat et i re militari et in ceterio si initi modo. dd
tii nimiama quidem est sanitast in rci vero. militaris facultate victoria I et in extruens
darum edium arte domuolet i alia aliudi in actione elid omni electione ve: id quod
19쪽
α Tr. est finis. huius eni gratia cetera omnes agunt. Quare si qs omnisi rem agendara is
sit finioris ipsu bonu agenduerit. aute vero plures: dg ipsi. Oratio igr migrando ad idem accessit. enitendu aute est magis i oc declarare. Ecu itaq3 plures esse vidcas x fines: et dorsi quosda ob alios expetaniuo vim uitias fistulas ita It ruinenta*:oino Psspicuum estino omnes fines esse perfectoo. At finis optimus: plactu quidua esse vis is detur. quare si tantu unus Plactuosit finis .io dicerit qui queris. sua plures no aut hos rumeti plactissimus. Eum aut qui per se est expetibilio: perfectiore eo dicimus esse 29 qui es propter altu expetendus. et eliqui nun*obalium experit: iis uniuersis q per se et propter illum etia expetiatur. Et eum igp perfectu simpliciter:qui per se sciny est et nun ob alium expetendus. talis auismo ipsa felicitas maxime et Ie videtur. l ancenim opter seipsa semy: et nun.qρ ob aliud quic* expetimus. bonore aut/ voluptate mente virtute ueniivoci et Opter se expetilli' i quippe cui psorii quodcv expeterem': si nici)il inde etia Pueniret et felicitatis etia gratia: per recipsa felices fore nos arbistrantes. sed illorum spa st licitareulut ob aliud prorsus expetit nemo. Idem et et sudificientia videtur accidere. Nerfectu natu bonis: per se sufficiense vides. Suffcies aute dicimus: no ipsi soli qui vita solitaria agit sed et parentibus et natis et uxorii et amicis otiiolac ciuibus quandoqu idem domo natura ciuilis est, atm sumendus est in hisce termin' quida. na si ad parentes idoc iplII et natoria natos et amicoru arnicos exstenderio an infinita fiet abitio. sed de doc considerandii est postea. Id aute sufficiens esse ponamus.quod solii a ceteris segregatum expetibile vita3 facit reissi nulli uo in digente: tale aute felicitate ipsam e Rexistinia natio. CEt uisust cum non numeratur ιocu in ceterisImaxime Oim expetibile: cu nulneratur magis expetibile cu minimo bosia or ulli esse putamus. excessus eni bonorunt id quod adiungis. id aut semp magis est expetibile quod mamo est borast. perfectu igitur quodda et suffciensvidet esse felici tas: cu sit rerum agendarum omni u fimo. Sed forsitan felicitate quide summu esse 3t bonu dicere: ab viriuersio concedis. Desuleratur aute ut dilucidius quid ita sit ipsa diαcatur. bocisis fortasseruerit si opus hominis caperes. vi eni modulatoris statua rhi ceterorum artificu et eoruni omni u es no quoru est opus aliquod actione bona et id q6bii sese pabet in ipso opere vides psistere: sic et holo bonu iii ope ipse uo esse vidcbitur si sit iplius aliquod opus. fabra ne igs et sutoris opera sunt quedam actionesve: domi nis aute nullum est opuolsed est ociosvoean ut oculi manus pedisset cuiusto oninio partio aliquod opuo videtur: sic et hominio pter hec omnia/ quispiam aliquod possiesrit opus e CQuid igξ id fuerit tande iisti uere em l)omini comune vides e Isecu plai να tis.opus aute propriu queritur. segreganda est ergo nutriendi augediae vita. Eloic
senticladi seqtur vita. at ipsam etia dominic si equo ac bouet omnissi animali constat este comunem. CNellat lgr activa queda ratione habentio. inui' aut aliud est ut obe . . diens rationi: aliud ut ea dabens atq3 intinuens. Sed cu thec etiam bifaria dicatur: ea ponenda est que est actu. hec enim magis Oprie dici videtur. est igs opus minis: operatio anime Pratione aut no sine ratione. CAt vero opus bulus. ac studiosi durius idem esse geliere rucimus: viciti aredi studio sim citdaredi. et docui omnib' abs solute excessu qui est a uirtute ad ipsum opus adiuticto, citi a redi nam opus est cithas ram pulsare: studiosi vero bene pulsare. Eodem inocu lpo minis opus vita quandam cise ponamus et ibanc ipsa operatione ammelaim actus cu ratione: studiosi Ofecto viri dec ipsa sunt cu bene rectem fiunt. singula aut bene: per propria virtute effici utur. Cpaue culta sint. litvt bonus rumana anime sit operatio per virtute. et si plures sint virtutes: per optima nimirum et Plactissimam et in supin vita Psecta. Herem mI nec una facit trundo mec vinis meo. et beatum eode modo felice ve nec unus dies: nec breue efficit lepus. summu igitur bonu: hoc circuscriptu sit modo. Orim unam v forsi 3Ttan ut figura quanda dei cribere: postea depingere ipsum oportet. Elides aut cuiusliebet esse ea que bn sunt circuscripta Plucere et erplicarelato exponere, Tepus 3:ta istium inuetor esse alvi adiutor bouuo. unde et artium facta sunt incrementa. est enim cuiuslibet id quod deeit supplere ac addere. COportet aut et ea q sit pra dixim' in mei 3ς moria habere: et ipsum exacta no in omnibus eode modo sed in ungulis vi patis sub α' iecta materies. CEt eousq3quausi ad doctrinam attinet . flagitare. na faber et geoα ometra diuerso mo ansulti recta inquirunt. alter enim quo ad utilio est ad opus: alter
20쪽
quidnam sit et quale quidem ipsum inquirit: contemplator enim est veritatis. idem
modus et in ceteris est seruandus meusteque instituimus agere plura fiant ea dile neo illorum egrediuntur. CNec in omnibus simili modo causa postulanda est: sed sat est in quibusda si bene demonstrata fuerint esse. quod quide et in ipsis principito fit. atq3 hic modus primus est et mi incipi u. principioru aute: alia inductione aliis selisut alia assuetudine quada alia alio modo perspicium r.e nitidii est aute singula piracta re: ut suapte natura percipi possunt. et ad bibeda est diligentia: ut bene diffiniatur . nam agna ad ea que sequuturias Dr ut ope. Orincipiu enim plusvi dimidiu totius esse vi
detur: et eoru que queruntur complura per ipsum manifesta fieri lent.
CSepti inicapitis note. Irchitectura: araedium extruendam m. ζέinis perfectus: AEd propterie expeis tibilis est. Imperiret' aute: qui no propter se sed propter aliud quidda. Cfinis perfeci' simpliciteri est qui per se semper et mimo ob aliud cir expetendus. N agibili uin fimo simpliciter perscctus qui inter agibilia disper propteν be et non ob agibilium q ucco expetendus est. Et contemplabiliti finis simpliciter perfectus: qui inter contemplabilia semper per se et non alterius gratia expetendus est. sed hic de perlecto fine rcrum ag Idarum interditur: tametsi generaliter proponatur. sunt in passim si nauta secundum subiectam materiam, γ expetenda. I pars anime rationalis cui telicitas hoc in loco considerata conivenit: est vis consilitatiua que et in sext huius is mentis cognostetur in serior. CVita persecta intelligini ratempore usus complete rationis ad sinc3 v m complementum. vite. Et tempus id precedens per rectam educationem adolcsc tu animos dc t ad mores et rationalem vitam paulatim preparare et sumni opere cauere ne ab educati de coim tram futuris virtutibus: deprauati combibantur mores. Nam citiuo nos Comimpunt viciorum exempla domestica vi nis Cum subcant animos aut boribus Uuuenalia. Et docilest initalidis . Turpi diis et prauio omncssiimuJ. nil dictust dum visum hec limina tangat Intra que puer est . procul hinc pro .ul ite puelle
mati madebctur puero reuerentia. si quid Turpe paras ne lupum conteirip:crio annos Sed peccaturo obsistat tibi filius insano. Dec Iuvenalis. c muria. Nam rutienili scias tempus est serendaria in virtutum aptim nimin: quam cura veri e Ilarime circa uos adolescenico adhibuerunt diligentissinia nil ut quibus seuerioris viros in omnib' Fς 'ς agendi sua is etiam muribus ludio censoru in mores ascisceret ne quid turpe ingestu in verbo aut facto unqjuxta 'dς admitterent. hcc ima propter voluptatcs ad vicia propensior est. et proinde cura merito debet esse u P πςΠςφtror. et Hleranda macedo male educationis vicia lauthore Diogene Eabiloni o ad senectam Em strua dxquit. contraxit enim in iuuenilietate negligentia Leonide pedagogi stu ebrietatio infamia. CQuinae prece o Myn d νοῦ pra in s. Πgulis propagandio disciplinis obseruanda avrimu . antimo rudi intelligentia preparadi sunt animio ς ηψφh inde poliendi t excolendi diligentius. Secundum. Expectanduin mature tempus est: quo mum Q ut W-ψa x J. dignum est suo in loco di cutiatur. Tertiti m. Non omnium certitudo eque effagitanda est: sed ut materia ip pisciplin tapoitulat. Quartum. Solum ea que disciplinispropria sunt in ipsis sunt tus irrenda. nem abundandum suetpernuis nem deliciendum necessariis. et in omni re presertim litteraria id oraculum ei se putandum ear: ut ne quia nimis et quid minus Use nat. Qti intum. Non omnium causa querenda est. sed principia ductione 1 9u t experientia analogia aut qualicunm persuasione si suboscuriora sint: recipere oportet. Q r priGmoc occimus quanta sit utilitas: disciplinio legitimas introductioncspreinittere Exsecundo: Sineptu3st questioncs ante tenasus et debitum locum proponere et conari illas eracti diluere. mi quodcv cratin pro prio in loco facilc dino cultrinxtra vero languide admodum ali difficia iter. Et tertio: novicio dabis gemoinerram demostrantem et rhetorem stradentem et prudentem ex contingentibus raticionant clam xx quarto notabis quo pacto si in singulis dicta plinio steritaretur equus tradendi modus: non largerent portentose quedali morum strues et pene vaste horrendem molos sub quibus etiam Apulei asinuat et riucipua lusui exandri: lumbos Iliassi ducerent. Me nihil aliud continent e mandam crassam i stipulam in dedomonem ad quas in lingula quam disciplina vclin trans ursis velociter euoluendas: hominio non sufficitetas. Et quinto notas vis id indisciplinis precipuum. si id intelligerent documennini: principiis problemata discrudia id non sucit arcti et que suapte natura clara sunt mon venirent in medium veluti dubitata. ut ne qui a tenebris luces querunt an luce cecutiant illis quidem persimiles qui diutilio in trecbris clausi ob tenebrariun consuetudisnem rub oco Miniti lucem aveaare non valent. Caucant ergo qui ita faciunt ne quoa su cipiunt crudiodos: deterius G ipsos acceperint ab se dimittam affectos. Septunum cap. a questione uno correlario nouem conclusiotubus una diffinitione et quin Q prcccptis Ptimi capitio Izo Imenta ius ad litteram. Questio. Tu in una quam activarum facultatum teterret aliussit linis ut alius mcdicine alius m militaris et in retens simili modo: quid igitur in unaquam carum preci
pium donum citin re id cinus gratia in carum qualibet retera fiunt rcst aut cui h oc in uic dicina sanitas mcultate militari ricior latet arch licctonica domuo et hoc pacto in alio aliuoi et omnino i omni an numit sis at pclcctione: id quod est finis . nam eius mana in eis ipso aguntur cetera. C Corrclariti. Qua ii omiliu asendorum aliquis unus fimocst: is ipsorum escndorum ipsum bonum cst. sin vcro plurcs: ιι impl. atm plura bona. nam au horum aut illius omnia escrentur praua. et superior scrino in idcm rc in frat ac recidit. scd per aniplius declarare annitcndum cst. Castri mac clusio. Non om res sincspcrsccti sui. Elam cum plurco sim lino quosdam aliorum gratia solum expetimus: ccii diuitias similas omniam id crus 2d mlta non igitur oliua lines Hecti. nain Duo perfectuo propter se expctibilio cst. Cincunda conclusio. Si tantum rcrum agendarum unus persectus fimo est: iocst qui hoc in loco quoi tuti sui vero pluscepcriccti