장음표시 사용
561쪽
velimus quod sitIs reprobi ; sed oramus ae uisit mrii fariatis Item orat quod Ipse a pareat infirmus: per quod excluditur appetitus excellentiae Apostoli in comparatione ad eos: & ideo dicit: Non, scilicet oramus,
ni probari appareamus, idest non ut nos commendemur probati in comparatione ad vos; sed magis au vios qued bonum est faciatis. Galat. v I. p. is Bonum autem facientes, nonis deficiamus. Psalm. xxv I. I 4. se Uirili in ,, ter agite, dc consortetur cor vestrum. Nos aurem aer reprobi simus, amittendo potestatem puniendi , dc iudicandi : quia ubi non est culpa, omnes sumus pares, dc unus non habet potestatem iudicandi super alios. Magis ergo vult Apostolus ut sint boni quam ut subiaceant potestati iudieii sui. Et quod careat potestate iudicandi s boni sint, ostendit cum dicit: Non enim possumus aliquid adve us veritatem; quasi dicat: Nos non laboramus nis pro veritate, dc pro ipsa stamus. Constat autem quod si puniremus
innocentes, saceremus contra veritatem ,
dc eontra iustitiam. Unde cum Apostolus non possit facere contra veritatem, sed pro veritate, idest pro iustitia; manifestum est quod non puniet innocentes. Notandum est secundum Augustinum in Clossa, quod ad vitandum peccata , necessaria sunt duo, scilicet liberum arbitrium, dc gratia Dei. Si enim liberum arbitrium
non esset necessarium , numquam darentur homini praecepta, nec prohibitiones, nec exhortationes: frustra etiam darentur poenae . Gratia etiam est necessaria, quia nisDeus omnes regeret per gratiam siram , non posset homo stare: frustra etiam oraremus quod non inducar nos in tentationem. Et ideo Apostolus ostendens utrumque esse necessarium, & orat Deum pro gratia obtinenda , dc monet ut per liberum arbitrium recedant a malo, & faciant bonum: unde dicit: Oramus , quantum ad primum, Mi nihil mali faciatis, quantum ad
secundum. Consequenter cum dicit Gaudemus enim, quoniam nos in*mῆ sumus, vos auram pote
res estis, removet falsam sit spicionem, propter gaudium de bono ipsorum conceptum: ec primo ponit gaudium quod de ipsorum innocentia concipit ἔ seeundo orationem quam pro ipsorum persebione emittit, ibi,
Hoc autem oramma vestram conjωmmationem .
Dicit ergo: oramus quod vos probati appareatis, sed nos infirmi: de hoc apparet ex affectu nostro, quia gaudemus , quod scilicet aliqui sint inter vos bon & innocentes, ex quo subtrahatur nobis potestas iu-
dieandi , dc videamur Infirmi: Ac hoe est
quod dicit : Gaudemus , quoniam nos infra mi fumus idest non exercentes PMelta4tem nostram , vos aiatem pori es , id-
est sic bene agentes , de vitia vincentes , quod subtrahitis vos a potestate nostra iudicandi . Cum enim aliquis male agit, subdit se potellati iudicis ; sed benefaciendo, repellit illam a se . Rom. X m. 3.is Vis non timere potestatem λ Bene fae, se habebis laudem ex illa. I. Cor. Iv. Imia Nos infirmi, vos fortes . De isto gaudio dicitur Phili p. I I. i . A Gaudeo, &Ccnis gratulor vobis omnibus. Et non solum
de his gaudemus , sed etiam super hocieramus vestram eonsummatisnem , idest pericctionem . In rebus enim naturalibus videmus quod quaelibet res naturalis naturali.
ter tendit ad suam persectionem, ad quam habet naturale desiderium: dc ideo cuilibet rei datur virtus naturalis, ut ad suam persectionem naturalem possit pervenire. Gratia autem datur homini a Deo per quam homo perveniat ad suam ultimam dc perse- istam consummationem , id est heatitudinern, ad quam habet naturale desiderium . Unde quando aliquis non tendit ad suam persectionem , signum est quod non habet satis de gratia Dei. Et ideo Apostolus , ut isti
possint in gratia crescere, orat ut perficiantur. Phili p. i. s. oro ut caritas vestrari magis ac magis abundet in scientia, dc in . , , Omn sensu. l. vi. ret. se Ut possitis
is resilere in die malo, ' in omnibus peris secti stare.
Consequenter, polita admonitione, causam admonitionis assignat, dicens: Iria hae absens scribo, ut non prasens disrius aram', id est, ideo absens scribo vobis haec monendo vos, ne scilicet cogar aliquid facere contra Foluntatem meam , quae est ut nihil dure agam contra vos, nisi quatenus per vos compellar: & ideo dicit: ut non prasens , vobis,
rius agam contra vos quam velim , vel quam velitis . Sap. XI. D. , , Hos quidem', , tamquam pater monens probasti. Supra x. r. Abiens consido in vobis. Rest autem vos, ne prasens audeam per eam eonfidentiam qua expimor audera in quosdam . Sed quia Corinthii possent dicere: Numquid etiam si bene secerimus , non poteris contra nos ,
Apostole, dure agere ideo respondet, dicens: Non: quia non propono, nec possum agere, nisi secundum quod recepi a Deo potestatem . Deus autem dedit mihi hanc potestatem , scilicet ligandi , atque solvendi , in ad cationem , non in i ruei: onem; id est , ut vos aedificemini, de non ut deliruamini .
562쪽
Et si dure vos eorrigerem , non aedifi- i Hane autem potestatem dedit Dominus Pinia
carem, sed destruerem . Suprk x. 3. Depol lsaye nostra , quam dedist ua. a Dominus ad lassiMarionem, O u- ias de insidiatam vestram .
lo Act. xx. dc x m. a. is Segregate mihiis Barnabam, oc Paulum ad opus ad quod , , assumpsi eos. μ
t O III. DE cetero, fiatres, gaudete, persecti estote, & ex hortamini, Idipsum sapise,
pacem habete; dc Deus pacis, i c dilectionis erit vobiscum . Salutate inv8em in osculo sancto. Salutant vos omnes sancti . Gratia Domini nostri Iesu Christi, di earitas Dei. dc commmicatio sancti Spiritus su semper cum oninibus vo bis . Amen. . IN praecedentiboes Apostolus in erepavpi seductos a pseudo ; hic vero eonsblatur persistentes la fide, fit doctrina sua: dc primo ponit monitionem; secundo subdit sa- Iutationem, ibi , salvitata invitem is ostiis sancto. Circa priarum primo ponit monitionem; secundo praemium impletae monitionis, ibi, Et Deia, Dais, er dilammis erit vobis
c m . Monet autem ad tria . Primo qualiter se habeant in seipsis ἔ feeundo qualiter
se habe t ad proximos; tertio qualiter debent esse omnes ad invicem. In se ipsis autem debent bona duo habere . Primo gau. dium de bono habito, ct quantum ad hoc dicit: De eotero, fratres, qui constantes sui stis , gaudere in his quae ad servitium Dei Leitis. Et hoe est neeessarium ad hoc quod stis iusti, di virtuos: quia nullus est vir stuosus, seu iustus , qui non gaudet iusta , di virtuosa operatione. Et ideo dicitur in
Hal. xerx. I is Iubilate Deo omnis terra
vi servite Domino in laetitia. Philiptae. 4.M Gaudete in Domino semper , iterum di-m co, gaudete . Et vere semper est gaude dum: quia gaudium conservat hominem in
bono habitu r quia nullus potest esse diu in eo quod contristat. Secundo debent habere honi in seipsis aemulationem persectionis ;& quantum ad hoc dicit, Pars mororo; id- est, semper tendatis ad persectum . Hebr.
r. r. B Ouapropter intermittentes inchoa-
, , tioniς Christi termonem , ad persectio
, , nem seramur. Non est autem hoe quod
hie dicitur, praeceptum, scilicet quod homo sit perfectus, sed hoc quod semper tendat ad persectionem : ct hoc est necessa rium : quia qui non studet ad proficiendum , est in periculo deficiendi . Uidemus enim quod nisi remiges conentur ainseendere, navis semper descendio. Et ideo dieebat Dominus Matth. v. 48. ,, Estoteis persecti, sicut dc Pater vester caelestas M persectus est. Prox mis autem est in
Pendenda exhortatio ad bona, di quantum
ad hoe dieit, Exhorram&ἰ. Eceli. Tu r. 1Σ.- Unicuique mandavit Deus de proximois fio. ROm. v I r. s. is Qui exhortatur , is in exhortando. Ap . ult. 37. Quiri audit, dicat, Veni . Communia auiatem omnibus debene esse duo , scilicet ut idem sapiant, Ec ideo dicit, Mem sapite , dc ut pacem habeant, Ac ideo dicit, me sabeto: de hie duo ita se habent,quod unum est exterius , aliud interius. Constat enim quod corpora non possunt servari, de ordinari, nisi membra ordinentur ad invieem . Similiter nec Ecclesia , nec Ecclesiae membra , nisi ordinentur . & uniantur ad invicem . Est autem duplex unio necessaria ad membra Ecclesiae unienda . Una est interior , ut
scilicet idem sapiant per fidem quantum ad intellectum , idem credendo , & per morem quantum ad assectum , idem diligendo : Ac ideo dicie , Mem Iapit. ι idest ,
idem sentiatis de fide , de idem diligatis
affectu raritatis: quia tunc est vera sapientia quando operatio intellectus perficitur , de eo summatur per quietationem , Ac deis lectationem affectus . Unde sapientia dieitur quasi sapida scientia. Rom. xv. 6. is in is sic unanimes uno ore honorificetis Deum, , ct Patrem Domini nostri lesu Christi.
I. Corinth. i. x . is Hipsum sticatis omnes. Philip . it. 2. is idem sapiatis , eamdem is caritatem habentes unanimes idipsumis sentientes. Alia est exterior , scilice enax; de ideo dicit, Parem habero inter vos.
Hebr. x x. Id. is Pacem sequimini eum is omnibus. Psalm. xxxiis. IS. Inquireri paeem . II. Thessal. Irr. Id. , , ipse
is Deus pacis det vobis pacem sempiternam is in omni loco. Consequenter eum dicit , Et Deus paenis dilectionis reis vobiserum , ponit praemium quod redditur implentibus monitionem prae
dictam ; quas dicat : Si servabitis pacem inter vos , Deus pacis , dc dilectionis eridi vobiscum. Circa quod' notandum est , quoas pud
563쪽
apud Gentiles eonsuetum er1t quod a Ii qui ex donis denominabant deos: quia licet etisset unus Deus tantum , tamen singulλ d na sua denominabant deos ex illis donis ;&ut ex dono pacis denominabant deum pacis, de ex dono salutis deum salutis. Huic vocabulo alludent Apostolus dicit: Deus paeis, o dilinionis erit vobiscum: non quod pinsit unus Drus, sicut illa dieebant; ted ideo Christus dicitur Deus pacis, quia est dat
pacis, ct amator . Ioan. XIV. 27. D Pacem
is meam do vobis . I. Corinth. xiv. B. is Non est Deus dissensionis, sed pacis . URom. v. s. is Caritas Dei diffula est in eo M dibus nostris per Spiritum sanctum , quiis datus est nobis . Ipse etiam est auctor
- bebitis , in mundo pressuram . Ipse inpaee habitat : Psalm. I xx. 3. In pace factus est locus eius . Item non solum est Deus pacis , sed etiam dilectionis ; de ideo dicit : Deus pauis , σ dilectiois erit vobiscum: di hoc ideo est, quia qui est in vera pace cordis , dc corporis , est iu caritate . 3c ., qui manet in caritate, in Deo manet , & Deus in eo , ut dicitur
I. Ioan . Iv. 26. & quia homo non meretur
nisi per pacem, dc dilectionem : Ioan. xxv. a 3. is Si quis diligit me , sermonem meumri servabit, & Pater meus diliget eum. Con equenter eum dicit , Satarata ἐn υἰ-cem In osculo sancto, ponit salutationem: de circa hoc primo indicit eis mutuam salutationem; secundo salutat eos ex parte alliorum, ibi , Salaratu vos omnes sancti; tertio salutat eos ex parte sua , ibi, Gratia Domini nostri IUM Chrsi, is earisas Dia , Θ eommunieatis sancti Spiritus sit eiam omnibωs vo-his . Mutuam salutatione ni indici t faciendam per osculum: unde dicit: SHtitate invicem vos ipsos in esculo sancto. Ubi notandum est , quod osculum est sis nutar pacis . Nam per os , in quo datur osculum , homo respirat. Et ideo quando homines dantsbi mutua oscula , signum est quod uniunt spiritum suum ad pacem . Est autem pax simulata , de haec est eorum qui is loquun-ri tur pacem cum proximo suo , mala au- tem in cordibus eorum, ut dicitur in Psalm. xxv . 3. quae quidem fit per Oseuli
fraudulentiam. Proverb. xv I r. 6. MMCii
A ra sunt verbera diligentis, quam fraudu- lenta oscula odientis. Est & pax mala , Ac turpis , quando scilicet conveniunt
ia malum satiendum . Sap. XIV. 22. Mis magno viventes instientiae bello , tot de tam magna mala pacem appellant . Ethaee fit per olculum libidinosum . Proverb. vr i. dicitur de mala muliere, quod appre-hznsium de Olculatur iuvenem , dc procae. vultu blanditur . Est dc pax sancta . quam iacit Deus . Philip . Ult. 7. Et pax De is quae exuperat omnem lentum , custodiae, , corda vestra, dc intelligentias vestras iai, Christo Iesu t. A dc haec fit per osculum lanctum, quia unit spiritum ad sanctitatem. Et de hoe osculo dicitur hic, M osculo sancto. Et ex hoc inolevit' consuetudo quod fideles, & sancti viri in signum caritatis, dc unionis aὶ se invicem osseulantur; dc datur pax in Ecclesis in osculo sancio . Ex
parte Lutem aliorum salutat eos, dicens e Sataraar vos sancti omnes : quia omnes sancti , oc fideles sperant , dc desiderant , ae
orationibus procurant salutem nostram : unde omnes sὸeles Christi ad invicem sperant, si desiderant sibi salutem . Psalm. C FI I. ιὶ Participem me fac Deus &c. Ex parte autem sua salutat eos Apostolus . dicens et Gratia Dominι nostri 1 ω Cbest , is eaνita νDei , is eammianisatio sancti Spiritus sit eum omni aes valis . Ubi sciendum est, quod duplex est modus appropriandi aliquid divinis personis. Unus est essentialiter, alius causi liter . Essentialiter autem appropriatur di vinis personis, sicut Patri potentia, quia ipse est potentia essentialiter , inquantum est primet pium; Filio sapientia, inquantum est verbum; Spiritui sancto amor , inquantum est bonitas. Hic vero Apostolas non apyr priat ista hoe modo, scilicet per essentiam, quia se omnia appropriarentur Spiritui sancio ; sed appropriat per ea uiam : Ac ideo cum gratia tiit donum quo dimittuntur nobis peccata : Rom. III. 24. se Iustificati,, gratis per gratiam ipsus t D & remisso peccatorum sit nobis facta per Filium, qui
Carnem nostram accipiens, pro peccatis nostris satisfecit : Ioan . r. 37. ri Gratia , dc ,, Veritas per Iesum Christum facta est i propter hoc Apostolus attribuit gratiam Christo : unde dicit: Gratia DominI ri I su Chrsi. Caritas autem est nobis necessa ria, quia oportet nos uniri Deo . I. Imn. I . 6. ,, Qui manet in caritate , in Deo mainis net, & Deus in eo. Et quia hoc est a Deo Patre , inquantum ipse se dilexit mu dum ut Filium suum unigenitum daret ,
ut a t. d est se invicem. bὶ Fore. λDIl illud vers. ει. - atticeps ego sum omnium t enti in '
M te. Et custodientium mandata tua. M
564쪽
ut dieitur Ioan. m. Rom.V. t. is Commen-Jhoc. quia ipse,est communis aliis duata dat autem Deus su λm caritatem : ideolpersonis. Sic ergo. Apostolus in salutatione Ibi ut principio istius caritatis , attribuitilua optat omnia necessaria, cum dicit: Grais caritatem, cum dicit, D earit V Dei, scilia tia Domini nostri Dis Christi, re earisas D i , eet Patris'. Communicatio vero divinorum ρο eommunitatis viritias sancti sit semper eiam fit per Spiritum sanctum , qui est distribu- omnibus vobis . Amen . Gratia Christi , quator donorum spiritualium . I. Corinth. x H. iustificamur, & ialvamur ; caritas Dei P xi, , , Haec omniλ operatur unus atque idemitris , qua sibi unimur . & communicatio , Spiritus. Et ideo Spiritui sancto attri-hSpiritus sancti , divina nobis dona distriabuit communicationem, cum dicit, Ex eo thuentis. Amen. munisatio Iancti Spiritus . Vel attribuit sibi
pag. 4 lia. 13 quia hie consutabaturs col. I II nomine 343 1 sa haec & alia 43r in textu s vestram 44o x 3 ministrorum 464 in notis M. Nihil talatum quia hic consulatur