장음표시 사용
351쪽
- - Siue, ut inquit Glauco. Quoniam sine ratione aliqua , praesumunt, . ipsi quidem veluti iam pronunciaturi ratiocinantur: quasque pro, arbitrio locuti,tametsi eorum opinioni contrarium insit, redarguunt. A quo in genere sunt illa, quae de Icario perhibentur. Si quidem Lacone si hunc extitiste existimant: ideoque sequi absurdum euntem quidemis Lacedaemona Telemachum in eum minime inciditie : c mi tamen id se sortasse se habeat, quemadmodum Cephalenses dicunt, qui quidem se duxisse apud se uxore Ulyssem dictitant; Icadiumque esse,non Icariti.
Aliam tradit Aristoteles praeceptionem,& normam diiudicandi eas voces,qtiae ambiguae videntur apud poetas, nam iis saepe utuntur poetae non decipiendi causa sicuti sophistae; iuod tradit Aristoteles tum in libro G .nrais, idni libro tertio Rhetoric. ubi monet,oratoribus ambiguas voces esse fugiendas.Noimam,quam explicat in praesentia, sumit a Glaucone Teio, qui librum de Hiistrionum & oratorum pronunciatione,ac gestu scripst,quod bis verbis,declarat Aristoteles libro tertio Rhetorie. - ετ tot Mor ἰπραγμοπ ελ Μ γM MVν ό τε .m γ αιτο μί ia D pini ,πcer ια χρῆ et ris . GA πα- . Is igitur monebat quosdam, ne temere Homerum aut alios poetas reprehenderent,sed singula prius diligenter perpenderent; turpe enim esse repugnantia sibi,ac parum certa loqui,quod infirmis nituntur fundamentis, quae sicile euerti pos
simi, ac tolli;omnes enim qui sumunt parum firma principia sitarum argumentationum facile refelluntur ab aduersariis,na hoc est, quod ait in contextu. αλαρον et πο- λαὶ crib. Ipsi igitur metreprehenseres falso ratiocinantur, neque proserunt vera, ac certa,sea quae in labili quadam,& fluxa hominum opinione posita sunt, nil igitur mirum, si in ipsbs rursus retorquentur eaedem rationes; omnes manu scripti libri habent ι. sed si coniecturae aliquando locus est, putarim esse legendum,le- in quadam mutatione facta, ν la: G. . Rursus ex meo manu scripto emendania da illa dictio A. nam legendia est κέαν. sensus enim est. Obtrectatores hi reprehendunt veteres poetas etiam si in ipserum opinione fuerit aliquid contrarium,ac repugnans. o. v appellauit opinionem parum firmam; nullaque ratione certa munitam, huiusmodi opinionu genere Democritus philosoplius dicere solitus erat omnia elle perturbata.Praeceptio igitur,seu norma cauillationes diiudicandi,quam elicit Aristote ips, ex Glauconis sermone,est;Vt perpendamus, firmo ne nitantur fundamento illoruratiocinationes,an potius ex salsis,atque iis,qtiae in opinione incerta posita sunt, deducantunHoc quale sit facile cognosci potest ex sella illorum cauillatione,quam afferebant contra Homeriim, ubi de Icario Penelopes patre mentio fit. sed prius explico rem totam, demonstroque Homeri loca mox doceno, qualis ipserum fuerit reprehe
352쪽
bro quarto euntem facit Telemachum Lacedaemona ad Menelaum Regem, ut percostaretur de Vlysse patre.
m in γλα- xιLin sto. Cum haec ita se habeant,asserebant repreliensores Homeri, Icarium Lacedaemonium fuisse:de ideo absurdum sibi videri, quod Homerus euntem secerat illum Lacedaemona,neque hospitantem apud Icariu matris suae patrem, aut cum eo colloquente, quae quidem quam friuola,ac inanis sit reprehensio aut cavillatio potius,satis omnes perspiciunimam quid vetat,quo mimis verum sit, id quod Cephalenti vulgo praedicabant;Icarium apud senatum suumque fuisse ciuem,non autem Lac demoniu,atque Vlylsem e sua insula uxorem Penelopen ab Icario patre traditam,abduxisse Ithacam Icadiumque vocatum non Icarium ab Homero; Hanc igitur secutus est famam, at q. opinionem,quae adhuc vigebat,Homerus, ni tuique,sicuti satis patet, absurdum fuerit in eius narratione . Huiusmodi cauillationes nullo satis firmo nituntur fundamento,ideo tolli facile possunt,ac refelli;quia sunt in inani quadam,& varia opini ne diuersorum hominum inter sedissentientium posita.Sicuti etiam de Homeri natalibus septem olim inter se ciuitates illum sibi ciuem vendicare cupientes concertarunt, quod si qius asserat esse Chium; facile possit refelli ab altero, qui asserat esse Argiuum.
es Hoc autem in genere peccatum est, verisimilis dubitatio.
Hoe ad saperiora spectat, nam reprehesores illos cauillosos irridet Aristoteles ingeniose admodum,ait enim,Erratum, quod illi demonstrare conantur in Homeri versibus non est quidem ex eo genere,ut erratum sit vere appellandia,nam errata ea sunt,' quae aut veritati,aut opinioni sapientum, & plurimoru hominum aduersantur; Illud vero,in quo lapsum Homerum aiunt cavillatores,est potius problema quoddam verisimile,leu probabile; nam ex aequo aut hoc ,aut illud incertum est, ct utrumque potest asseri.Problemata,seu quaessiones,de rebus admodum certis,& veris non proporiuntur,quia dubitationem ea,quae vera sunt,& certa,non recipiunt, ruinis de rebus aperte falsis nullus ambigit,qui sana sit mente. probabilia igitur tantum cadunt in quaestionem.
- In summa,quod fieri nequit,vel ad ipsam Poesim,vel ad meliorem
is eius modum, liue etiam ad famam referendum est. quantum vero ad
se Poesn attinet, credibile potius, licet fieri non queat, eligendum est, D quam incredibile, licet queat. huiusmodi autem sint, cuiusmodi pinis xit Xeuxis :potiusque in melius declinent. exemplar enim ipsum supe
ri rare oportet. Summatim colligit Aristoteles tres modos, quibus uti debemus in refellendis o trediatorum cauillationibus.totidem enim etiam cauillationes in rebus ipsis, quae ad poeticen spectant,esse videntur ut prius diximus. Siquis igitur obiiciat aliquid, tanquam impossibile, id triplex vi,st omnino est necesse. Aut enim impossibile aliquid est, quia preter natura lit,ut naues in Nymphas verti, mulieres in viros,homines in arbores Cyclopes esse Gigantes,Chimeram.Cerberus. Aut quod sep a naturam, de vires hominum,& aliam animantumVt Achilles,ut Cyrus ut Nestor,ahiq. Herbes,
353쪽
qui multo praestantiores estinguntur a poetis quἱm credibile si fuisse; vel esse potu rint. Aut quod de Diis multa narrantur,quae prorsiis seri nequeunt. C si triplex hoc, si genus imposi ibi litim, quae poetis obiici possunt a caii illatoribus. Triplex quoque .
modus refellendi demonstratur. Primus est παντο-. ut dicas, cum Poetis Fabia - .las ingeniose confictas acceperit olim a Philo phis, qui obscurum illud philosophandi genus sequi maluerunt,de quo superius locuti sitimus eas esse semel receptas neque posse iure reprehendi .Quod si quae praeter illa confingantur praeter verisimile; id fortasse licere poetis; quamuis de hac re quid setiti edum sit, superius copiose ex asuimus. Sacra igitur veluti quaedam anchora haec esse debet ad quam confugiendiam est, cum alio genere defensonis caremus. Secundus modus refellendi est,etran, ut dicas, poetas in exprimendis hominum moribus semper praestantissim ii quoddam exemplar respicere; neque quales fuerint sed quales esse debuerint, consderare. Tertius modus eli re selledi.-- A m. vi dicas,de Diis ita homines vulgo sentire, ac loqui,neque licere aliter narrare,quamuis satius, honestiusque fuerit. His ita decla
In poes inquit satius est eligere,sequique credibile impossibile qua in non credibile polsibile .Credibile impossibile est Hectorem, seu Achillem adeo sortes si isse, no credibile possibile est Daedalum alatum fuisse aut Pegasum. Verum de his superius copiose locuti suimus; non sunt igitur repetenda. In pingendo nam hoc affert exemplum Aristoteles Zeuxis eandem sequebatur ratione pulchriora enim omnia exprimere conabaturi, semperque tendebaturis Te ν. quod satis declarat etiam Cicer.' in prooemio libri secundi de Inuentione, nec mirum vero toties ab Aristotele sumismilitudinem a pictoribus,& pictura,dum de poesi, et poetis loquitur,magnam enim inter se affinitatem habenti, Hinc Plutarchus desicriptiones Homericas ait esse veluti quaedam exemplaria pictoribus, unde desumant sibi rationem recte pingendi. ci' , Mahi a cirri 'bσ RG IMν , ο α δ ν ε ποau, . ta γραιαλα ου I,εἰ ζωγραφια ποιον sim c s. Declarat autem Aristoteles, qua ratione inpingendo uti debeant pictores,& poetae in scribendo,ait. τὸ 'δε παρα vix λἰ λυ γ ἐν noc est, oportet exemplar, quod tibi imitandum proposueris, longe excedere; puluchrioremque multo descriptionem, seu in pictura, seu in poesi effingere. Nec α et αM ταλογα. tam τε x a οπι -- ουκ αλογον ἰ ,ους κλι πιρα m cica
se Et ad illa quae praeter rationem dicunt esse. sc respondendum, tum M quod aliquando sine ratione no sunt. veris mile enim fieri aliqua pra M ter id. quod verisimile est.
Nunc modum docet, quo refellere posiimus obtrectatores obiicientes αλογον. Si quis igitur dicat; aliquid esse minus consentaneum rationi; duplici modo eius rι prehensionem refutare poterimus, aut eadem ratione utentes, quam paulo ante exposuimus; poesin scilicet multa eiusnodi recipere,nec debere reprehendi,aut prorsus an sciantes illud quod ipsi asserunt, esse absurdum,neque rationi consentaneum,credibile enim est aliquid etiam praeter verisimile seri aliquando, ut si insistas prius allatis exemplis. Homerus quatenus narrat ἱ Phaeacibus in littus fuisse expositum dum alto somno esset oppressus; ita defendi poterit; ut dicas,verisimile esse id tum contigisse vlvssquod sere nunquam ante contigit aliis,vel quatentis Sophocles ait Oedip dem ignoralle caedem Lati a se patratam;verisimile enim suerit; id ei semel accidisse, quod sere vix ulli acciderit unquam,aut accidere possit,ut ignoret rem a se factam. xi Toc πλανακόα,οἰς cie μοῦσα ουπω murmν, ω auro di γ το ς λογα ζ. ci' ο ρ δ M M M , Kγω ζω , cri u OMNνς α λε-ο αἰ φρονιμος υ νγ i,T . Caeterum
354쪽
is Carterum ita dicta contraria sic exploranda, quemadmodum in seris monibus elenchi, si idem & ad idem S eodem modo uicuti dicetenim ipsum:aut ad ea quae ipse dicit,aut quae prudens aliquis supponeret.
Contraria vero, ac repugnantia, lus superius dicta sieruntanon secus sunt in versibus poetarum consideranda ac solent in oratione ab oratoribus, & dialecticis; sicuti enim illi habent locos, unde promunt refutationes contrariarum rationum ita quoiaque poetae, ex quibus normam capiunt diiudicandi an aliqua inter se discrepent,con
trariaue sint.Sunt aute fere hi. Α N IDEM, AN AD IDEM, AN EODEM MODO,
de quibus qui volet, plura leget apud Aristotelem libro Rhetoric. i i. sab finem sere; ubi Enthymematum locos, lutionesque demonstrat. & lib.i.Topicorum, ubi τα-ου,κὶ ἡ ο μοίου copiose disserindocetque,quomodo sint diiudicanda. Eodem igitur modo poeta considerare debet, a quo quiduis dicaturi, & quid dicaturi, qualeque sinta virum, sententia, aut iudicio prudentis alicuius nitaturinam sicuti docet Aristoteles libro primo Topicorum non semper dialecticus probabilia sequitur, quae in communi hominum opinione posita sunt ed etiam ea quae sapientum sententia comprobatur,aut plurimorum, aut paucorum,aut unius.quamuis hoc postremum raro.nam
magis ad poetam, tutam aut ad oratorem, aut ad dialecticum mectat. ut cum Hometusti Oceanum omnium rerum esse parentem;ssequitiir Thaletis sentetiam qui omnia ex aqua generari asserebat Plura,qui volet,legere poterit de huiusmodi veterum opinionibus apud Plutarchum;is enim copiose ostedit,singulas diuersiis in locis Ho merum suisse lectitum antiquorum opinione.id quod etia nos a Vergilio serui ostendemus in libello, quem mox edere cogitamus Problematum poeticorum.
, Recte enim id increpatur, quod siue rationis est expers, siue probi- 'tatis: cum videlicet nulla necessi itate cogente, praeter rationem aliquo' uuis utatur: sicut Euripides Aegeeti nequitia,& in Oreste Menelai.
V Postquis Aristoteles omnia genera cauillationu singillatim explicauit, quibus obtrectatores utuntur in reprehendendis poetarum seriptis, quamque inanes sint ostenditii atque docuit, qua ratione refelli possintddeclarat ipse, quod genus reprehesionis, minime sit cauillosum; sed rectum, ac firmum.quo iure poetae reprehendi debent ab omnibus.Duplex autem et 1 recta,iustaque reprehensio. Altera quidem, quae ab ipso vocatur ἀλοία quotiescunque poetae narrant aliquid, quod caret ratione neque consentaneum sibi videtunt id enim maximum est erratum; & quamuis paulo ante dicta est,quo modo illud tueri possit aliquis; magis tame ingeniose, quam vere plerunque sit.neque sacile approbari possunt rationes allatae ad purgandum poetam In eo erratorum genere Cauendum igitur,etiam atque etiam poetae,ne qua in parte sui poematis permiciatur inesse αλογα naec de qua loquimur in praesentia,& superius multo e piosius locuti suimus.cum praesertim nulla necessitas cogat, uti Q quasi innuat Aristoteles Homerum esse excusandum, quia aliter deducere ad exitum apte non
poterat suam narrationem.Altera aule reprehensio, quae iure sit,est quae ab Arist.vocatur μοχ ειρα. quotiescunque poetam videmus in suo poemate improbos alicuius exprimere mores,praesertim nulla Vrgente necessitate.Vtriusque errati affert exemplum, in quo iure reprehendi potest Euripides, nam τ αλι is usus est in tragoedia quadam, in qua Aegeten loquentem facit; Multum, diuque me torsit, et torquet adhue locus hic, nam ubique corruptus legitur etiam in manuscriptis qui habent M D. νι Georgius Valla, & Paccius verterunt, AEgeten,aliam lectionem secuti. Quod si eoniecturae locus est sim probatior ex meliore libro profertur lectio; putarim esse le
B-- G Me aeu.quae Latine prosem,nam aliter videntur esse distinguenda;
355쪽
quam in vulgatis libris distinguuntur. Quando sis ἀλursio,& μοχῆ, is intellito ,
poeta usus fuerit, nulla urgente necessitate. Absurda quidem narratione, seu ut ipse ait αλου; sicuti Euripides in Argeo. Narratione autem improbitatem praeseserente; ut in Oreste, Menelai personam cum imitatur. His ita interpunctis, de- claro quasi adductus coniectura puto legendum esse G Anci . Euripi ies in Medea redeuntem ab Oraculo sicit Aegeum, qui ierat percunctatum de sobole filiorum
yropaganda, atque occurrentem Medeae merenti ac iratae, quod eliceretur domo a Iasene. Paulatim eo res deducitur mutua collocutione; ut AEgeus spondeat Medeae se illam hospitio accepturum; si seonte ad se venisset; nam vocaste videri nol bat ipse,ne ius hospitii violaret,quod sibi intercedebat cum Iasione, rem cum iureiurando cofirmasset,abit Alpeus.Medea liberos perimit paulo post.in hac igitur narratione considerat Arist. τὸ αλογω ; nam absurdum est tam insperato aduentu Argeum Medee occurrisse.oraculum tam temere exposivisse;ac demum sipopodisse se eam hospitio excepturum. rursus magis absurdum homine voluisse excipere hospitio eam, quae liberos peremisset.At nondum peremerat, dicat aliquis esto, ut lubet.at multo magis absurdum Medeam,cum sciret Argeum velle se excipere ac sponi odisse; sis lis procreandae causa,liberos peremisse. quis enim ex tam immani muliere filios velit procreare aut quomodo incolumes sere speret cum liberos illam trucidare solitam
sciat.Haec No ita interpretatus sum,coniectura uti mihi videor) adductus satis sema, uanquam nihil magnopere aismo,cum careat nostra hςc opinio manuscript rum librorum authoritate.
is Talest itaque obiectiones ex quinque generibus proueniunt. Et- ,, enim vel sicut illa,quae fieri nequeunt, vel quae rationis expertia, vel
quae laedentia, vel quae contraria, vel qua praeter artis rectam norma si existiant. solutiones aute, ex dictis iam enumeratis considerandae sunt x, omnino duodecim.
Epilogus est superioris totius disputationis, in qua reprehensiones tum firmae, timinfirmae cauillationes, que asseruntur contra poetas:& colutiones cauillationum expositae fuerunt ab Aristotele. Ac repreheliones quidem sunt quinque ex locis ductae. Solutiones vero ipsarum habent locos, unde promuntur duodecim.quos omnes hactenus singillatim exposuimus. Annotanda illa verba,quae profert Ara oteles in enumeratione reprehensionum. ἔ -M M. Laedentia vertit Paccius. Ualla Pernitiosa. Ego verδ ea voce puto ab Aristotele fgnificari omnia errat quae & in rebus,& in dictionibus fiunt;nam γα ἰJunt ea vocabula, que rem minus exprimui, imminuu que venustatem ac dignitatem sermonis ac deteriorem faciunt imitatione; aut quod peregrin aut quod dule transsata. aut quὁd ambigua sunt: Reliqua satis patent per se;neque egent mea interpretatione, quia fatis superius declarata sunt. Auermes insta Parapli rasi sex ponit genera erratorum;nec est,quod quisquam mireturi,Cii Aristoteles tonat in contextu tantummodo quinque nam omnia illic confuse leguntum,
uti paulo post ostendam, et aliam quadam diuisionem sequitur hoc loco Averr. Sed satius igitur fuerit verba ipsius apponere, tum quia mirisce nonnulla illustrant Aristotelis dicta;tum quia nonnulla profert, quae cum iis, quae ab Aristotele prolata saeis runt conferri possinti, ait igitum R R O R E s, qui accidunt in poetarum scriptis, pm-
pter quos uire reprehendendus est poeta, sunt sex. Primus est; cum reprςsentatio fit, , per aliquid ,quod non sit possibileriimo imposilbile;oportet ergo,ut sat representatio,, per rem, 'us existat in rei u natura;aut per rem,quq existimetur esse, aut per aliquid,
quod neri pota iliqvado visit; haec Averrois verba significant τὸ ad cru ab Aristotele
356쪽
,, tela voeatum. cundus est;cum poeta distortam adducit,ac prauam representatione,, seu imitationem licuti pictor in imagine aliqua pingenda, in qua pingit membrum, ,, quod non competit ei;aut no ponit in loco competenti, atque apto; ut squis in qu M drupede ponat pedes posteriores ante,& priores sest. Hae sunt,quae ab Aristotele voes eantur x I et V όρεό ό Tertius error est;cum per irrationabilia, ac parum consenta- nea sit imitatio, ac narratio. Veritas nanque in hac perpli silla est; mendacium autem ,, magnum. Vel cum rationalia per irrationalia explicantur. sed hoc tolerabile iit pro- pter consiletudinem, ut consueuerunt Arabes assimilare mulieres campis; & vaccis D sylvestribus;& puellas hinnulis ceruorum. Haec ille.in quibus videor mihi perspicere Averroem, loqui de metaphora; ut non ordinatim pers quatur.quinque hos modos erratorum Poeticorum, de quibus Aristoteles iii cotextu; sed confuse de omni bus loquatur Quare facile adducor,ut credam Averrois Paraphrasin hoc loco, sicuti in aliis multisaesse mutilam,ac constasiam,vel ipsius culpa,vel intereretis vitio acciderit;Ideo non est magnopere laborandum in conferendis his, quae ab eo dicta sunt, singillatim cum iis, quae as. Aristotele explicantur. Recitabimus tamen etiam alia gen ra erratorum,citiae Auermes persequitur; na docte de iis videtur locutus,etiamsi non D sequatur exadie ordinem,quein constituit Aristoteles. Ait igitur. Quartus error est. M cum res ita representatur,ut similis sit smili sui contrarii, aut ipsmet contrario. Videtur Averroes in his verbis,quoquomodo significasse V Maisia, quq appellat Aristo-m teles.Quintus error est cum adducuntur in medium duo nomina aequaliter duas diis uersas res significantia.Nisi fallor innuit Averroes --όμ; i .ex quo ia apertissime cognosci potest,quam haec confuse explicentur ab eo.Sextum genus quoque erratorum apponit Auermes; sed adeo obscure verba eo loco,ae corrupte lesutur in tralatione interpretis, ut nullus positi satis certus elici sensus deb praetermisi. Libuit Vero saperiora apponere,quia non omnino inutile existimavi, si quod ab initio mihi
in sui ,excerperem ex eius Paraphrasi,quq intelligi posse videbatur.sed, quod p
Utru vero melior Epopoeica imitatio sit, an Tragica, dubitare aliquis poterit. Etenim si illa melior, quae minus inuidiosa,huiusmodi sine est,quae ad meliores fit spectatores. Manifestum quide na,quod illa quae cuncta imitari vult,magis inuidiosa est: vi quae parum sentientes, nisi multo motu moveatur,excitare debeat. Id quod inepti tibicinesessicere solent: qui, cum discum imitari oporteat, seipsos in gyrum agunt: Scyllamque dum modulantur, chori principem trahunt.
Postquam Aristoteles de reprehensionibus cauillationibus, quae aduersus poetas excogitari solent,locutus est;& earum solutionibus; aggreditur aliam disputati nem,in qua disserit in utranque partem allatis rationibus . VT Po Esis praesta tior sit,tragicabe, an epica:& haec laudabiliorem imitationem continea an illa.Videtur enim quaestio haec multum apud veteres agitata; tum quia in frequenti usu utraq.ess;tum quia Plato & hanc, & illi in libris de Legibus exagitarat; quasi inii
357쪽
ε 3 14- FRANC. ROBORT. EXPLICAT.
us,ac penitus reiiciendas;Secus vero cum sentiret Aristoteles, conatus est omnes Platonis,aliorumque tollere reprehensiones, nam multas in primis attulit Plato libro secundo, & tertio de Legibus, ad quas respexisse videtur Aristoteles; Qui sentiebante picam imitationem, ac poesin praestantiorem elle, huiusmodi utebantur argume tatione, Ea poesis praeliantior est,quae paucioribus eget adiumentis extrinsecus sumptis ad imitationc suam & Vim exprimendam; Rursus ea, quae pauciora requirit adiumenta,accomodata est ad petitiores auditores, quae vero suiusmodi praestantior, peritiores voco auditores,qui etiam sine gestu histrionum, ac voce,& apparatu apte percipiunt imitationem poematis; nam vulgares rudesque homines no apte intelligunt, nisi omnia ponantur ob oculos, quasi tunc agantur,sensu enim vivunt ii istar brut rum, ac mouenturineque mentis acie, aut cogitatione pollunt uti, quam nunquam excoluerunt,segnes igitur illorum sensus,ac mentes imitatione scenica ab Histrioni. bus,rem,de qua agituri reserentibus voce, vultu, gestu, habitu,totius denique corporis motione ,sunt irritandae,atque excitandae, Sed tali tantaque rerum euidentia, ac expressione non egent docti homines,qui meditationi sunt assueti; percipiuntque etiaea, quae longissime absunt a corporis sensibus. Epopoeia igitur, cum narratio sit ipso rum poetarum,sola recitatione eontenta est, aut etiam tacita, mutaq.lectione unius. Segnius irritant animos demissa per aurem,
Quam quae sunt oculis subiecta fidelibus, Inquit Horatius in Epistola ad Pisones, non de peritis loqv ens viris,sed de hominiabus,qui rudes sunt,ac prorsis inculti; Ex his sicile patet Epopoeiam multo esse praestantiorem tragoedia; quae dum singulas motiones corporis magna cum asitatione,saepe etiam distorta, ac parum virili,qualis erat olim mimica; proritas onerosa est, multis que eget adiumentis, nec parum molestiae affert peritis, sapientibusque viris, quamuis fortasse rudes oblectet. Res tota ut apertior sit, faciliusq. intelligatur ab omnibus, exemplum affert Aristoteles a Tibicinibus sumptum. Dictum suit ab initio noli ramexplicationum huius libri. Auleticen eam elle poesin, quae tibiis imitatur actiones,&mores hominum,no est igitur necesse, ut de eius imitatione plura dicamus hoc loco, aut quales ipsius essent cantilenae recenseamus. Imperiti igitur Tibicines, Auleticen poesin exercentes, cum sono tibiarum non post in t satis exprimere, & imitari acti nes,motionesque eorum, quos sibi proposuerint imitandis; adiicientes praeterea gestum, abitationem totius corporis magno cum risia, imitari apte student; siquando igitur discum iaculantes homines, frendentemque discum, dum in aere circvasitur, imitari volunt Tibi is neque postini propter imperitia; simul consurgentes ipsi se circumagunt; ut ea corporis motione circumactionem imitentur disti; Adnotandum autem
est diligenter hoc loco, qualis olim fuerit discus, Homerus de disco mentionem facie
Athenaeus libro primo ve rsum hunc declarans, considerat,quam utilis haec olim sit
stratus in Heroicis, in Protesilao; de disco mentionem facit. Idem in Hyacinthi ima-iine ait -π' Moor; Paulo post. rumbra ὀ-Eώ-- μ Θία,, δολον - m A Vini πλά iis ἰ G σἰμca i -υρ δεια MCie .lib. de Or. secundo iaci in altum colere discum signiscat, his verbis. Nam& seculis multis ante gymnasia in- Denta ab illis, qui se in gymnasiis exercebant, sunt, quam in his philosophi garrire caenerunt,& hoc ipso tempore cum omnia gymnasia philosophi teneant; tamen eoruauilitores discum audire,quam philosophum malunt, qui simul ut increpuit ,sin m dia oratione de maximis rebus,& grauissimis disputante philosophum omnes acti nis causa relinquunt; ita leuissimam delectationem grauissimae ut ipsi suerunt utilitati anteponunt; Horatius quoque libro primo Ode octaua. Saepe ὀisco Saepe trans finem iaculo nobilis expedito. connumeratur etiam in ter alias exercitationes discus in eo versu ab ingenioso pocta.
358쪽
a cogat, Alis, Arini Au risis. D Disci iacitum declarat Iulius Pollux his verbis libro tertio; siab snem. MA Zoo α λ in Arici Q - , δε Mi v ἰαι. sed & ex Dioscoride licet cognoscere, quo loco agit γγ de herba,quam vocant θλῆσm. ait enim Mu - να καροιὰ v πλατ- Αακρου, - γγ ainstrati ον εμ ι , καρώμω Ao πο . eam ego saepe inspectaui ; in qua solliculi qui dani, quisus semina includuntur rotundi carnosi exi- sui admodum & crebri; hanc praeseserunt sermam . Oct ideo Dioscorides Hisma, est. VeQm hactenus de disco. Alterum quoque assertexemplum Aristoteles in contextu, quo explicat, imperitos tibicines motionem addere solitos corporis, cum dissiderent se seno tibiaria satis imitari rem posse. Verba
Latinis praesultor,seu praecentor, lux chori, & saltationis;de qua dictione copiose in Comm.suis Budaeus locutus est.od quid sit satis notum, eam pulcherrimis versibus effingit Vergilius libro tertio AEneidos. di Inserinem vallo vidisse ib antro , Scyllam,& caeruleis canibus resenantia saxa. Hanc igitur scyllae rabiem, ac latratum imitari cupientes tibicines; gestu ipse con bantur exprimere,cum seno tibiarum satis non possent nam trahebant ipsum Coryphaeum huc,& illuc, ut imitarentur scyllae motus,quos ita exprimit Vergilius, cu ait. M Ora exeriantem,& naues in saxa trahentem. & quae sequuntur. Hoc illud est, igitur,quod inquit Aristoteles ii, eximis αλοῦσι sicuti Horatius Epistolarum libro secundo. Ep. vltima. M Ludentis speciem dabit,& torquebitur,ut qui D Nunc satyrum,nunc agrestem Cyclopa mouetur. Hoc est ; saltando imitatur. Ea enim sunt cantilenarum, quae Auletice imitabatur, M si ει D-, mrato ες ως Via οἴ- α αυτ ωο υτον θ,, G - tali λiαν γχι υτ tamene. λυν σ3 - μος - Καμ-r 1is escio . totam R hinc is αλι Πι ta, ουπι εχυς προς αδ πα,κ τε η προς Tui1 επ-- εχ
M Itaque Tragoedia talis est. unde priores illi iuniores se pro laistrio,, nibus habebant. si quidem Myniscus velut in eo nimium Callipidemo, simiam appellabat. talis que propemodu de Pindaro opinio erat. Vt,, autem hi ad illos se habent:ita quoque integra ars ad Epopoeiam.
Argumentationis igitur illorum,qui anteponebant tragoediae Epopoeiam,haec erat concluso; cum tragoedia multis extrinsecus adiumentis egeret; molestaque esset propter scenicam imitationem ab histrionibus saepe immoderata corporis motione expressa; eam Epopoeiae postponendam Epopoeiam autem, sua narratione cum estet colenta,neque icenica qiiaereret adiumenta multo esse praestantiorem tragoedia. His ita declaratis, adhuc illorii exponit probationem, qui aiebant immoderatam, ac nimiam illam corporis motionem icenicam este represendendam Iut ostenderent postea tra-poediam esse damnandam; lucebatur autem illorum probatio ex hoc signo, seu sinii tudine.Sicuti ips et histriones inter se alter alterum tanquam peritior parum peritum reprehendit,atque illudit,vel ob hoc thsum tantummodo;qubd nimium gesticu lantum, sic quoque ea poemata,in quibus histrionum scenica imitatio requiritur, deteriora sunt censenda iis, quae tali motione corporis mimica carere, pro lito iure poces sint.Verba haec, tuae sent in contextu,neq. intellexit,neq. apte vertit Paccius,is Gual,, sese μοῦνδε που G ω m i ον . nam sic sunt vertenda. Quemadmodum etiam
praeliantiores histriones , qui principatum obtinent, propter peritiam suae artis, inseriores se ob idipsum alios putabat histriones,minusque prestantes. Myniscus igi-
359쪽
strionum ars refert,atque exprimit Voce, ac gestu ea,quae a poeta scributum, ac sane tape contingit, ut propter imperitos histriones; poetae minus periti videantur.ideo Luiacianus in Nigrino aude quodi narraturo Philosophi sermonem. vereri se, ne malisis histrionibus similis si,qui male reserunt, ac recitant poetarum Dramata. ὀ iis is M A ῖ πων - μωσπωρυα, ιδ. απλυ αMα Οαος 'o sui si ni 2 GHοῦ λ γυM HA ρ citas et Q m, i abG I, Gua ro TU in δεμ Haec igitur diligenter sunt diiudicanda ; ne quod histrionis erratum est,poetae attribuatur Subseruit enim poetis histrio in recitandis yersibus Dramatum scriptorum; propter exactam illam omnium rerum imitationem, saepe usque ad fastidium, ac nauseam spectantium
sectam ab histrionibus, seu mis; qui etiam turpia die tu, ipso gestu exprimunt; Prima ratio, quam affert Aristoteles, ut illorum refellat opinionem, est haec. Quidorus est, inquit, propter nini iam gesticulationem reprehendere tragoediam; cum etiam Epopoeia eodem modo a Rapsedis recitari soleat, ac repraesentari habitu, voce, gestu, non secus ad tragoedi solent Degs qiii dicantur superius copiose declaratum suit ;& plura de iis legi possunt apud Platonem in Ione, ubi cum Rh p o seu Homericae poeseos recitatore loquentem ficit Socratem . Xenophondi, quoq.in Symp.ait. ἰὼ seMω ἰτα 'talia UIGU. in, κα- μωλιλακια α, μων γ - ο γου ἄν arata ἐμ π. α, 2 si ἔθυσr miri , M.AJι, μι - d . i m.
tur Xenophon in his verbis duos celebres nominare Rhapsbdos,Stesimbrotu,& Anaximadrum, sicuti duos nominat alios Aristoteles hoc loco Sosistratu, & Mnasitheum
Opuntium, quorum alterum ait consueuisse hoc est recitare Epicos versus; alterum i Inis, hoc est canere;utrunque enim factitabant olim Rhapsodi. Adnotanda illa verba in contextu men ita iis ire; i hoc est,plus nimio exornare,atque exactius, quam opus sit, sesticulatione exprimere, nam e Ga vocavit gestus, ac motiones corporis, sunt enim notae Veluti quaedam, ac signa assectionii animi, & se monas,qui narratur,sine quibus omnis narratio languet ac friget. se EMGA κίνησiςατα se οὐ stratain. ἐαν risia ποοκως. ρ ήρ. - , iis Καματιδη -'-ra is ναυ αμπ ς Gκ cist&ρM. γψπιυς ιυρα azων.
A Deinde non omnes motus sunt improbandi, scuti nec saltationes, se sed ineptorum tantum:quibus S ipse tunc arguebatur Callippides ,&is nunc etiam aliqui, perinde ac minime liberales sceminas imitentur.
Alia haec est ratio, qua illorum refellit sententiam Aristo. ait enim non esse omne corporis motionem reiiciendam; nam ex hoc consequeretur etiam saltationes este tollenam, aut pyrhicham, aut hyporchematicen, aut alias eiusdem generis , quibus se plurimum exercebant veteres. Ego de his ex Athenaeo superius inulta recensui, plura legi possimi alud Platonem libro de Legibus tertio,ideo hoc loco non est necesse, ut copiosius explicem,aut ipsarum genera aut utilitatem, quae maxima ex iis caeleba- se tur.Xenophon in Sympo. AH οο κώ- ῶσυάχ .mms 9pῖνορθῶν, s lias si ,, . Gρσ, c, τε Mu losticax vis κία si sata. M ' Γλωπ μθ is, Idem pauis io post utilitatem saltationis ostendens ait. se mora eta κράειον λιδέ ob πῆ .se 'la, se γε - ει ν . - δὶ Εἰσπ iari ἀξ πιοι ,. - DUM ἀε - τω αν,, Imr λόγχω A M. Paulo post.ίAν οἰ G σωμαris λήσια si α,-- is λαν, καὶ σπιλν , να χῶρο ἰ νῆ , - χ-ογῶ, τὸν s. a 'ν τὸ σῶόμα stis.
Multa alia apud Xenophontem de saltationis utilitate legi postiant,quae ego, ne longior sim, praetermitto.si igitur propterea Epicam poesin Ili laudant, quod recitationetaniam habet:Trasicam vero, quia in illa insent gestus, & motiones totius corporis; videant,inquit Aristoteles, ne totam saltationem damnent; nam perridiculi essent, si
rem adeo absurdam assererent.Non igitur motio corporis,aut gestus est damnandus;
sed immoderatus tantummodo, ac nimius,quale reprehedebat Myniscus in Callippi-
360쪽
des: & aliis histrionibus,qui nimia corporis motione peccabanti & laepe mimice etiaturpia imitabantur,ut coeuntes meretrices, aliaque innumerabilia, obscenitatis ple
se Ad haec Tragoedia sine motu , quemadmodum & Epopoeia conficiis tur: ut quae ex lectione quoque, qualis omnino sit,manifestb apparet. M Itaque sin caeteris est praestantior, illud sibi quasi minus nece illarium is esse plane dicimus.
Verum esto inquit A istoteles in laudetur Epopoeia,quod careat gesticulatione,&motione corporis.Nonne a Tragoedia quoque tolli poterit Histrionum gesticulatio: ut eodem modo secreta ab omni scenica motione,reeitetur,ae legatur, non secus ac Epica poesis , quid enim vetat , quominus viri docti Sophocli ς tragoediam, aut 'Euripidis aliquam,taciti ipsi priuatim domi legant 'atqui nihilominus imitationem perspicient.Iam igitur fiterit tragoedia in hoe par Epopoeiae. Illud peculiare, ampliusque habebit,qubd lustrionum habitu gestuque repraesentatur in scena .rudes, ac putares oblectandi gratia; quamuis id sapientibus quoque iucundum esse potest tuentibus admirabile quoddam imitationis artificium. λο Πτα ἔγρο, δή επι ,α, 1 γα τῶ ε is a n=icata, DOM G,, ραγ οἰ bέρος rivi μυ bys est οδ ιν ε s.ci πω sic ναρ ε - ω e. γε στα
Omnibus insuper quaecunque Epopoeia cotinet, abunde pollet. nrse & numeris utitur:&, quae non modica pars habenda est, musica quo-i,, que, S apparatu . Ex quibus sane voluptates ipsae, manifestissimeri percipiuntur.
Postquam satis Aristoteles illorum refutatiit sent etiam ipse multis rationibus suam probat ostenditque Tragoediaita Epicae poesi esse anteponedam. Prima ratio est bie
Quae plura continent ἰquam ea in quibus pauciora insunt; praestantiora centsintur. . . At plura continet Tragoedia quam Epopoeia;nam quatenus metrum utraque habet . pares inter se stant; quatenus autem in scena ab histrionibus adlii bito etiam cantu ,et harmonia,recitari consueuerit;duo haec habet peculiaria,quae maxima sunt;rta μοι - νἱω, - κῶρον hoc est,musicen,& apparatum scenae.quorum utrunque imitationem iucundissimam reddit;& euideter res ob oculos spectatorum ponit, atque exprimit, quasi agentes ipsos intuentur.magnam vero ex huiusmodi senere imitationis, & representationis voluptatem capi,declaratum est ante copiose.Quod autem hac eadem
ratione ante usus fuerit Aristoteles, cum prius sibi de Tragoedia, quam de Epopeia dicendum statuit; satis notum est; & nos suo loco exposuimus. ἡ Εἶτα 'sta γ ἀννές γ Π πιαγω is, ου An τ γων.
si Nec non in agnitione,caeterisque actionibus euidentissima est.
. Secunda haec est ratio qxia idem probat Aristoteles Tragoedia habet actionis ipsi ui . euidentiam,qua nullum genus orationis,quamlibet artificiose confictum,clarius ecse potest; quis enim speret rem narrando aeque auditoribus perspicuam proponere, ac cum fieri vident At Epop m narratio estTragoedia autem Drama. Ac sane euidentia liare in Tragoedia duplex est: aut τῆ πια p i. aut Gl QII 'mis . Prior est; ςum videntes post aliquid,agnoscimus; dum histriones igitur tragicam actionem rostrunt,eum representantes liabitu,vultu,& sermones quo fuerit acta;agnoscimus it.