장음표시 사용
321쪽
29i l ν R A N C. R o B o RT. Ε x P Oic A Gotque orationem moratam, quae imitatur hominum actiones, & sermones varios.
Quod si quiras an Poetica facultas habeat aliquid proprium , circa quod verseturrim spondeo nihil praeter unam imitationem quae seri debet aut ex necessario, aut ex verisimili:ccuti Rhςtorica quoque nihil aliud peculiare habet, quam tractationem, &cognitionem probabilium, ex quibus argumentationes consciuntur rei probandae aut resiliendae gratia.reliqua omnia assumit extrinsecus tum l Politica in primis cui inseruit;tum ab ea philosophiae parte,que de moribus vitaque hominum agit tum abditiis omnibus artibus & scientiis; Poetica igitur ii aliquem loquentem ficit de bello ct armis, id totum sumit a militari scientia, quam Graeci umbreta vocant; Si de nariuibus resciendis aut aedificandis,a nautica; si de pharmacis,et medendi ratione,a m dicina;&a reliquis omnibus eodem modo Cum igitur haec ita se habeant,verissim que sint;facile fuerit attente considerantibus diiudicare poetaria errata nam animaduertent aliqua ad Poeticam facultatem sipectare, aliqua vero ad alias artes,& sticitas. Quod si singula ad suam artem redigere quispiam voluerit latim perspiciet, quale erratum sit,& Poeta ille lapsus fuerit, necne. Dicendum ergo.ex superiore disputati ne nostra, Duplex in scriptis poetarum & erratorum esse genus; Alterum quide proprium poeticae facultatis; Alterum vero vel huius, vel illius artis & silentiae.Prius ilia lud erratorum genus vocatur per se, in poetices facultatis tractatione admissum. P steti iis genus erratorum vocatur m Gc-ἰσ hoc est,per accidens; Non secus ac ui Rhetorice iuuat enim propter amnitatem duas has praesaras ficultates, sue artes Gmul conserre duplex quoque erratorum genus sit necesse est, Alterum per se .Alterii per accidens: s enim orator non probabilia, tanquam probabilia assumpserit ad aliquid cons andum, vel refellendum; aut argumentationis genus fuerit vitiosum, quod ex prioribus confici non possit complexio ulla; hoc fuerit per se artis Rhetorices erratum.Sin autem principia sumat argumentationis ex aliqua arte, aut scientia aliter, quam conueniat hoc erit erratum per accidens,non enim ex eo, circa quod saeuitas ipsa versatur, pendet, sed ex materie alterius scientiae,ac artis,quam perperem :tractat.verum ut redeam ad rem quotiescunque poetica in imitatione peccari, neque
leniat,necessarium, ac verisimile, conaturque exprimere aliquid, quod imposii Silest; praeteri. omnem sdem ipsius erratum hoc est vocandum, 'uia et rei, 9μιμε dis ut Aristotelis utar verbis 'tiis aeratisi in; idest proponit sbi imitanda , & exprimen- da ea,quae fieri nequeunt;longissimeque absunt non modo i necessario,quia n5 eu nerunt,neque facta sunt, sed etiam a verisimili; quia euenire nunquam possint, aut fieri;Quotiescunque vero id,quod sibi proposuerit imitandum,& exprimendum,norecte imitatur,propter ignorationem rei illius, & artis, atque stientiae, ad quam se Oat,erratum quidem hoc non est in poetica facilitate;sed in alterius artis,& scientiae tractatione admissum;quod iamdudum dicimus ab Aristotele vocari καU e acrior. - Plato in eo dialopo, qui instribitur A . multa de h/c re disterit. , ν οςo αν νῶ dis
V ; ιον. tat μασω. ραὼ eir δε πω ει Μώχ. ἱ-κω. ratu. σω. si ραιρώ ἰ πιχνου, τι- eam Tis ἰαοχλῆσ; ux. in .& quae sequuntur. Exemplum talium erratorum in cotexta' affert Aristoteles huiusmodi. Siquis Poeta imitationem quidem aptam sit secutus , mptam voco, cum proponit sibi imitanda ea,quae in rerum natura sunt.Sed interim in aliqvia narratione equu proslieni cm,aut currentem, aut incedetem inducat ambobus pedibus, cruribusque dexteris simul promotis, quod fieri ex natura ipsa non potest; quia animalia, qui quaternis notis incedunt cvtaocet Aristoteles in sibro de Incessu animalium alternatim dexterum pedem,& crus ab una parte smul cum sinistro pede, & crure ab altera parte mouent ; huiusmodi erratum non dicetur quidem ad missum artis poeticae ignoratione sed eius scientiae, quae considerat naturam & --tionem in incessu animalium.Similia errata etiamSn siis artibus reperiri possimi; &ideo bene peritum humanarum rerum oporteti esse poetam; callereque omnium aratium proprietatem, & usum. Hinς recte Vergilius ex peritia artis nauticae, ait libro it quinto
322쪽
quinto meidos. M Obvertunt pelago proras. & illud
di, Praetextunt littora puppes. Itidem & illud lib.i 1i. Gς org.ubi de tauro loquitur. is Pedibus qui spargat arenam. Sumptu enim est ex obseruatione naturae eius animatis. Nee disiimile illud est, quod narrat lib.v. AEneidos.de selyente, qui enasci visus est ex cadauere Anchisae.id enim nonnulli plutosophi fieri asserunt;quorum sententiam secutus est Poeta. Quatenus vero Aristoteles in contextu ait Mi ias: G: exemplum Poterit afferri tritiusmodi ex . Homero.Is enim lib.Odyssi iii.narrat,pharmacum Helenam dono dedisse Telemacho, quod remistar vocata quo pelli & abstergi omne moerorem animo asserit. Ver-
Hoc quidem fabulosum est, ct apte ab Homero consctum, quod satis pharmaci adipellatio ν x eis demonstrat;sed sae,esse pharmacum aliquia,quo pellatur moeror; id quale sit,medendi ars cosiderat;docetque.Siquid isitur in hac re peccasset poeta pe casse videretur artis medicae ignoratione Sed aliud assero exemplum multo apertius. Idem Hom. lib.x i. & lib.xx iri. sicuti etiam considerat Athameus lib. i. Oiscnvulneratis hominibus inducit propinari vinum Pramnium, Falerni instar; & multa alia cibaria ministrari;quae aegi otis,au t male affectis ex vulnerib.ministrari ars meden, di vetat;posset aliquis suspicari,reprehendendum esse Homerum,quod imperitia a tis medicae lapsus sit.Sed Athenaeus in eo veterum Graecorum parsimoniam,& fruga
mirum videri non debeat id ab Homem litum eo loco.Idem Homerus lib.1.Odyst de Atthiopibus ait.
Magna enim concertatio olim inter Gaeographos sitit de Asthiopum habitatione. Versus hos considerat, ac tuetur aduersius quosdam obtrectatores Strabo lib. i. quod illic copiose exelicatum leget,qui volet;Huiusmodi igitur sunt errata κa cic MOS quae ex ignoratione aliarum artium, & scientiarum proueniunt . Nunc emendanda sunt nonnulla verba in contextu. ac primum illa ita legi debent. εἰ μοῦ. λιτορι, 1 sti et a Maso lata. habent manuscritti omnes. Reliqua ita legeda sunt. γγ έ AH --λιθω μί τ λαον ἄμφω , μοὶ πάις-ολ ἔ τὸ ins Aocis et iis γ' ἀμαρ r ιαβιο τό κα - πιπι θω, ἔ--IM , Ita P α-νως Maecitaritia . His se leguntur in Mediceis libris ;& meo; manu scriptis. quae siquis conferre volu rit cum vulgatorum librorum lectione,animaduertet primum illam dictionem. . . quet ante corrupte legebatur ; esse immutatam in hane ci.rursus illam dictionem μ. in . , quae lectio probatissima est, cum ante esset corruptissima. Prae erea; tolli videbit illas dictiones; Mi I i cic o quae parum opportune irrepserant in hunc contextum. P stremo sentiet delendas esse in vulgatas libris illa verba. duo si Araia M.,atque loco illorum esse reponendam hanc. --υν. Ac ne quis meam ulla in re desideret, aut requirat operam, ac diligentiam Latine proferam totam hac Aristotelis sententiam. ,, nam Paccii tralatio minu s probari debet, quia secutus est corruptos libros. Si autem ,, in proponenda sibi re,quam imitaretur, poeta recte versatus filii; attamen in equi ii
,, cessu,aut cursu describendo lapsus est,icens utrunque dextru pedem, ac crus simul
323쪽
mouere.vel in aliqua alia arte utpote medicina,& reliquis id genus er auitii imposs-biliaque protulit,ac parum conuenientia illi arti,qualiacunque illa sint; non erit erra- . tum noc vocandum, secundum ipsam poeticam. Huius inodi igitur labeculas erat i sectus,ac deprauatus pulcherrimus hic locus:quibus sublatis,omnia iam nitent,&lucidissima sunt. i . i . r,, n, ε aeram insic Σῆς προγήμαMν εκτοιν ν ε in πιαυτα MEA
M Quo fit, ut obiectiones in quaestionibus, si quis ad la aec respexerit, D soluturus sit.
Hic veluti epilosus quidam est superiorum omnium, quae dicta hactenus repi ehensonibus ,&solutioni uus poetices dicta se erunt. Siquis enim in promptu habuerit; scieritque distinguere septem has differentias,quas exposuimus;non erit dissicile obtrectatorum calumnias refellere; aut saltem aperte dignoscere, qualia sint illa errita
σν Ac primum quidem,tanael si peccemus semper in his, quae secu ,, dum artem sunt, si quae fieri nequeunt, confingamus .rem tum id fa-m ctum se habebit,si propterea eiusdem finem assecuti fuerimus. dictus D est enim eius finis: verbi causa: si hoc pacto . vel id magis stupendum is fuerit, vel aliqua ipsius pars huiusmocii reddatur. Eexemplum sit illa
se in Hectorem perlecutio. si ergo finem magis, minus ue assequi contines gerit, peccatum Verb in his,quae circa artem sunt, fuerit:nequaquamis satis recthid fiet. quippe si fieri potest, nullo pacto peccandum est.
Cum duo sint errata poetarum; alteriim,quod ad ipsarum artem, D facultatem spectat, quae in imitatione versatur; alterum, quod ad alias artes, & scientias pertinet; Nullus quidem videtur excusationi locus,cum praeter illa tria,de quibus est ante diactum,poeta facit imitationemm ter autem illa tria est, quicquid impossibile exprimitur neque secundum necessarium,aut verisimile; quod maximum est in ipsa arte, seu facultate poetica vitium . Verumtamen Aristot.etiam iis aliquando dari veniam posse ostendit.Si quis igitur poeta in sua poesi peccaueri quMα rassi ponat, imiteturque,poterit sic excusari,modo finem sbi propositum per illa consequatur; Finis vero est,ut rem admirabiliorem faciat;augeatque magis,ut auditores maiore assiciae admiratione. Exeso nobis si locus Homeri,ubi αμνῖκτριον, de qua superius nos copiose locuti suimus;describit; poterant enim nutus illi tolli de medio; sea rem plane sariunt admirabiliore; Non dissimilis est apud eundem Homeru locus lib.Odysi iiii. ubi narrat Helenam stantem iuxta equum Troianis,in quo insus erant Horoes Graeeorum nominatim compellasse Menelaum,& alios, cum adesset Priami filius, qui, eo
nomine audito, omnes statim perdere potuisset; Versus hi sunt, ubi de Vlysy l
324쪽
uelaum & Diomedem respondere voluisse,sed prohibitos ab Vlyste.
Quis non videt absurdum hoc esse,ut Helena,audientibus Troianis, copellaret Gret eos in equo inclusos ligneo: sed quia snem fusi consequitur; & rem facit in πλο bHnctis, licet excusare poetam.Simili ratione defendi potest locus ille, ubi de Tysse in litatus Ithacense exposito narrat; nam quamuis aliquid in ea re sit absurdum, finem tamen opportune assequitur suum,nam & commoditatem ea res affert ad perimendos procos, & ad artificium earum agnitionum,quae consequunturi eodem modo excus ri potest Sophocles in Electra;vbi Pythiorum narratio est, de qua superius, nam ex ea consequitur apte peripetia,& agnitio. Locus est adnotandus diligenter,apud Phildstratum eia hi O, in Protesilao.ubi reprehenditur Homerus,quod dixerit ob Hesenam reducenda, tuae a Paride non reddebatur,stisse bellum susceptum.Verba Philose strati sunt haec, ἰλαἰ ilia. Urimo γ ακα usa es evir, ta Oax, ii ο ἐραν μί --κῶ ἀδD ἰλ, o, 3 ου stis ς θαι το ς Παμ αποθαεπ,reli ua ibi legi possunt commoaius,ideo a me pretermittunturinam poeta peropportune finem suum consequitur,etia si aliquid in narratione ea parum consentaneum apparet. Sciendum veQ,haec de quib. loquimur, potius αλ e esse sic enim appellauit ante Aristotcles quἱm άμα Perpendenda diligenter Paccii tralatio,nam nonnulla minus arte Vertit. Sunt autem ita vertenda. Pria mum enim si quae ad artem sipectant impossibilia exprimantur a poeta; erratum id puγa tandum est i iis artis. Sed recte sese habebunt;si finem propositum ipsi consequa at tum Finem appello,si vel illud,quod absurdum,& impossibile videtur;vel aliam pos seos partem admirabiliorem reddat: Exemplo nobis sit; illa Hectoris per secutio; siquidi, dein finem sine his vel magis, vel minus consequi alia ratione licet; & euitari potest', illud absurdum,neque tamen id facere voluerit poeta, & artis poeticae erratum, non a coactus, sed propemodum volens admiserit; plane damnandus est,qui id facere negle ' xerit, oportet enim,si fieri possi pro viribus talia errata evitare; poesinque scribere, υ quae omni careat prorsus artis vitio.Hanc nostram translationem si cum Paccianac feras videas in illa multa perpera prolata; in hac vero ni fallor luci dissime apparet istius huius loci,qui alioqui obscurissimus Vaderi poterat, sentctia. In illis verbis a sit τοι τίλω. prima illa dictio . , in meo manuscripto libro legitur ci. ac plane sic legi d bet;& nos ita veriimus.
M . Praeterea vel est in his peccatum, quae secundu artem sunt, vel quae is secundum aliquod accidens. leuius enim fuerit, si cervam cornua nom habere ignorauerit,quὶm si non bona imitatione descripserit.
PostquIm Aristoteles duo exposuit erratorum genera, quae in poesi sic ribenda admittuntur;diiudicat utrum maius sit existimandum; nec dubitandum inquit quin multo grauiora errata sint,quae propter ignorationem artificii poetici admittuntur, quam alia, quae vocantur xQui eiu et οσ; minus enim teccat aliquis poeta , qui dixerit, eruam cornua habere,ctim non babeat, quam qui in artificio imitationis poetiacae labitur; In eodem genere recensenda sunt , siquis dicat Leaenam esse iubatam dis
325쪽
quod Homerus de bobus protulit εἰ που in coυσ. quia scissam habent ungulam; hoe ipsuin reserat ad equos,qui solidam habent ungulam, in eodem genere connumerandus est error Herodoti,quem reprehendit Aristoteles cum ait:AEthiopas nigrum habere semen.Quatenus aci exemplum ceruae speetat quod affert Aristoteles hoc loco; m ipsemet libro seeundo de Partibus animalium ait:ο Sopi
la dictio , quae in vulgatis libris legitur xxx raris in Medicaeo libro est. . i. rain quaelestio magis probari debet;na non modo imitatio deprauata est, s dicas ceruam habere cornua , cum non habeat; sed prorsus nulla imitatio, quia exprimere conatur id quod non est. ,, e A τοις, --ουκ αληρῆ,ο ρ α μοιο ου Σοφοκλῆς ε . --,, νὸς in. Ξους ἱέ, ποιων, GyanR1 A,ο οἱ om πῖ - - Κον.
s, Ad haec,siquis ex parum veris arguatur,at certe qualia esse decet.
M solutio sit, id quod Sophocles dixit, se quidem homines, quales esse
,, oporteret effingere: Euripides autem quales essent.
Nunc ostendit Aristoteles; cui usti nobis este posisint tria illa,de quibus superitis loeutus suit;veluti sundamenta quaedam, quibus nituntur omnes rationes imitationis maeticae. Simulque docet,quo modo,inde duciis responsionibus aptis, possint poetae se tueri aduersus invidorum obtrectationes. Si quis igitur reprehendat Homerum, quod Achilli ta m multa attribuerit, ut credibile non si, adeo seriem, ct constantem eum Disse; praeterque fidem hi istoriae dicat esse omnem de illo viro narrationem, &imitationem factam;respondendum huic cauillatori Qerit; Homerum, non qui Rerit, sed qualis esse potuit summus Heros,Achillem expressisse; quod noster quoque Vergilius in AEnea, Ascanio, Achate, Ancluse, & reliquis omninus esicere conatus est; 1os enim hic veterum fuit vi,quod specimen absolutissinium putarent virtutis, aut alterius cuiustis rei, in aliqua certa persena, aut re demonstrarent; quod a poetis quidem factum videtur,ut persectionem quandana et ornatiorem scribendi ratione, cu amplificatione rerum,& admiratione legentiu sequerenturitum a philosepius, ut res magis elucesceret,circui antiis certam pertanaria inclusa; magis moueret animos
hominum naiceretque quandam spem se quoq. tales esse aliquago posse, qualem describi illum viderent,Quis enim Rex,aut princeps Cyri institutionem Xenophontis iligens non maxime accenditur ad virtutem,& non sperat se eiusmodi sere, si illii imitetu 'Multa quidem alia de hac re dici possent; sed haec satis esse arbitroni Nec sine alio respiciebat illud,quod ante fuit ab Aristotele dictum Poeticen Sectari τὸ να λου . Sophoclem ideo masis hoc loco laudandum putat, qui homines in seis tragoediis, non quales fuerant; sed multo praestantiores eiungere eonatus est, quam Euripidem, qui plane expressit omnes quales seerut 'Cum igitur aliquando reprehenderetur S gocles, quod praeter historiae sdeha actiones,moresque hominum imitaretur respoit;se Mngere illos,quales esse conuenit;respicere quippe se signiscabat vir praestantissimus in deseribendis hominum moribus, ct actionibus, aὸ absblutum quoddam exemplari, quod mente comprehensum de una quaque re habemus. Haec igitur est roiioinc via refellendi obtrectatores poetarum. Ei R μκ. ἡ ως,ο m di m ψα ἀν,οἱοίS - Θέων. a
is Quod, si neutro soluendum sit modo, at certe ita esse dicunt utar si spondendum erit,uelut in iis,quae ad ipsos pertinent Deos.
Explicatu est, qua ratione se tueri poetae possint,squis eos reprehedere Velit, quod praestantiores elansant,quam sueriin,homines. Verum quia interdum contingit; ut multo
326쪽
IN ARIsm DE POETICA Nicimulto deteriores estingant aliquos,quam sui se dicantur;aut credibile s t,aut conue-mat. Docet Arithoteles in hoc contextu, qua ratione se tueri possint poetae aduersus obtrectatores deterioris huius imitationis.Siquis igitur Homerum, aut alios poetas reprehendat, quod multa de Diis absurda,& nefaria cofinxerintne es,surta, foedos
amores,inui)iam, Odium , caeteraque omnia,quae etiam inter homines turpia censeri
solent;& quae legibus non modo conueniunr, sed grauissimo supplicio plecti ac tui debent; responderi potest Homerum,& alios,qui talia de Diis scripseriant;no disceLsisse a populari hominum opinione; et sermone, nes enim talia de Diis et sentiunt,& narrant;Quamobrem statuit Aristoteles, satius este ita narrare Deorum facta, ut quadrent cum vulgata hominum opinione, quam alia, quae magis Deorum conuemunt sanctitati,confingere.Iouem foedis amoribus irretitum; Iunonem libidine ira, inuidia flagrantem;Vulcanum Veneris,Martisque concubitus sunt uos deprehende tem ac detegentem; lartem caede ac sanguine hominum foedatum narrat Homerus;
caeteraque omnes poetae. Atqui si Dii, 'ura quaedam numina sunt uti certe sunt c rentque omni contagione scelerum, & labe corporis; nihil nisi purum nisi sanctum, nisi pietatis, & religionis plenissimum dici de iis debet; neque alia ratione adductus Plato liba r.&.i1 i. de Legibus, Homerum, & reliquos poetas reprehendit, quia Diis attribuut ea,quae nefarii homines selent patrare. te hac re, qui volet, plura leget etiaapud Proclum in libro Questionum poeticarum,is enim in questione prima,que est. Cur plato poetas in suam rempub.non receperiti,ait,Homerum,n5 satis honeste mentiri de Diis, Horoibusque dum illis attribuit e quae hominum propria fiant; Quan- inquit opus fuerit dat As,1 utar ipsius verbis a rix er AUti δει His do Si Fό aro, quae non conueniunt Diis. Quando autem opus fuerit vera dicere ait ipsum γγ δ κώ- α παur, quae attribuit Horoibus. Aristoteles igitur copinor respiciens ad sententiam Platonis sim ipsam refellere conatur,sentit enim ipse, ea,quae de Diis semel in opinionem hominum recepta sunt,etiam si absurda, foedaq. sunt; no esse a poetis aliter narranda Veteres quippe pkilopbi potius accusandi; liquid
in hac re peccatum est,qui dum occultare scientiam rerum naturalium atque obicu- rare conati fiant,ne omnibus pateret sabularum inuolucris omnia cotexerunt;de qua
es nos saperius multa disseritinius;&multd plura apud simplicium doctissimu AH-hotelis interpretem legi possunt, in prooemio libri G κσrrae a. Plutarchus in Home
Μ σπι. Haec ,at q. alia multa apud eundem Plutarchum legi possunt;ex quib. patet,ex philosophorum obscuris disputationibus extitisse eiusmodi narrationes de Diis,quae minus aliquando probandae sunt si ad ipsorum sancti silmum numen respicias.Xenophanes igitur Colophonius eos refellens,qui nihil nisi castum,ac sanctum de Diis narrari volebant:Homerumque,& alios poetas reprehendebant qui secus fecissent; dic te Blitus erat. -'eu rei' TA. idest. At vulgo homines haec non loquuntur de Diis, quae vos requiritis in Homero ,quasi innueret philosophus doctissimus ea quae H merus narrasse quamuis fiaa,ac turpia; sumpta es te ex communi hominum opini ne de Diis De Xenophane meminit Arist.libro Rhetor.primo sub finem, ubi de iureiurando loquitur,refertque ipsius dictum, his verbis . - τὸ si ἱ-- σα fici oti' iam, ' Hii fier, απτιαλοῖ κ*ὰρ . De eodem Xenophane mentio sit ab Arist '' tele libro Rhetolicin umsecundo , ubi de locis agit Enthymematum, refertque rur sus eius dictunt huiusmodi;ex aequo impios esse eos,qui Deos asserant ortos, ae illos, qui morituros esse assirmant Icum ex utroque consequatur Deos aliquando non esse. ,, Pliuarctius quoque in Homerunt, hi de principiis rerum naturalium loquatur. μετM minora καλ P ἀμ- γ cr ἀιο G in ρ - Eia γω, --
327쪽
is Fortasse enim sic dicere neque meliorem in modum, neque secun dum veritatem fuerit sed tamen ita contingit: ut Xenophanes ait, fe- runt haec quanquam non meliorem sortasse in modum, nihilominus se ita se habuere velut illud,quod de armis perhibere. Recte quam solosi praefixae hastae. Sic enim eo tempore moris erat: ut nunc etiam apud
Docet Aristoteles aliud quoddam respondendi genus aduersus obtrectationes invidorum;nam superior responsio ad eos accommodata, qui obiaciebant n arrationes de Diis;erat eiusmodi. SIC AIUNT; NE E LlELlvs ETIAM FUERi Tu ERADI chRΕ. adnotanda sunt,& perpendenda illa verba. NON ,1 E L I v s. quia ita sabulae ab initio de Diis a philosophis suerunt consciae. Nunc autem, siqui s obiiciat aliquid quod pertineat aci mores,&victum eorum, quos describendos nobis in poesi proposuimus, responclbndum docet,sic . NON MEL Ivs QVIDEN ERA T.ves.s E s EsE TV Ne sic Rus HABEBAT. Exempl um quod affert Aristoteles, est: λε omMx intiusmodi, ex Hom. Iliados libro vagesimo, ubi de militibus Diomedis i quitur,apponam vero& alios versus,ut facilius res tota intestigatur.
Describit eo loco Homerus Diomedem,eiusq.milites in armis dormiente ut si opus esset, somno statim excitati arma haberent in promptu excurrerentque ad pugnam, hallas igitur habebant ita collocatas, ut ereitae parent M em ραπῆρσi, nam σψμῶρα Graeci vocant ut declarat Lusiathius Homeri interpres serramentum quoddam ex cauatsi, in quo humi defixo collocabantur liastae ldm ut erectae starent,magis q.essent paratae ; tum etiam,ne ima hastarum pars, si sne serramento illo deficerentur humi, obtunderetur ae limo tadaretur.Si quis Homerum reprehendat, quod talem morem hastarum defigendaruin,qui apud Graecos non erat, exprest erit,docet,respiciendum tesse Aristoteles ad genus hominum,de quibus loquitur poeta; sic enim facile poterit defendi; Singulis enim populis sui sunt attribuendi mores; generaque armorum& ipsorum usus; ita isitur desigere hastas consueuerant illi; quod adhue in usu sua aetate suiste testatur A rii toteles apud Illyrios,quibus imperabat olim Diomedes,nam e regione Illyriorum sunt anssilae vocatae Diomedes.Idem Homerus libro Odysspria
in quibus licet perspicere Herdum Graxorum morem, qui hastas repostas domi se uabant in lignea theca, quam vocat bub si xta. Praeterea libro tertio Odyss '
nam mos erat apud Graecos, ut virgines, siteque ipsorum Regum hospites lauarenti Rursus lib. Odyss quarto. diti. σειτο μω loquens de more accingendi ensem;
de quo,& aliis multis Thucydides libro primo Histiniani suarum n prooemio. HS c tigitur
328쪽
An vero recte, vel non recte a quoquam siue dicatur,sive fiat, siquisse inquirere velit, non modo id ipsum factum,dictum ue cosiderare de- ,, bet, utrum laudabile,an prauum st. verum etiam ad agentem, dicen-M tem ue respicere, ad quem videlicet, vel quando, vel cui, vel gratia cuius: verbi causi: boni maioris gratia ut fiat: mali maioris,ne fiat.
Rursus aliam ostendit rationem Arilloteles poetas defendendi nam non continuδdebet existimari aliquid perperam, minus de recte dictum, aut factum; sed diligen ter considerandnm, prius est; a quo , cui,Quando, & cur, dicatur, agaturue. ciunt enim saepe hae circumstantiae locorum,personarii,& temporum,ut aliquid, quod per per se separatim consideratum turpe, abursurdumque videri posset; venuste, apteque clicatur. Homerus Odysseae libro quarto Proseri sub Helenae persona huiusmo
in quibus seipsam Helena tui; laira, idest impudentem vocat, quod Paridem secuta fuerit. Rursus paulo post.
λ' ubi videtur idem signiscare,se sponte secutam adulterum.Ηse absurda non videbuntur, si consideres ab Helena dici,siciasque,qualem eiungere ii,sam voluerit Homerus Alius locus eli libro tertio Odyssubi Telemachus talia profert.
V sus Deos,ssed videndu est a Telemacso irato,& Aiace furente haec proferri;quod nacit, ut reprehendi Poeta no possit on est praeter rem illud,quod linro Rhetoricorusecundo refert Aristoteles de Hrei nonte, qui Euripidem poetam accusauit,quod in tragoedia quadam dixisset, esse peierandum. Sic enim ille se purgauit apud Iudices; id Bacchanalibus in scenai se suisse prolatum . idem Aristoteles libro Rhetori
corum tertio via discrepantiam sermonis, ex personarum diuersitate demonstrat, ait δε υσούτων ἀγμοσαν, Μ πιπαι, si ν π ει rotis. Videntur autem hoc loco expos' in omnes 4ῆ πύππιαν circunstantiae,quae sunt quinque, hae scilicet, τυ προcta G, λ. V vos. μόνam.ἴτω ἰ eῶκM.de qua re nos satis superius copiose locuti suimus. M Aio- M svo Ni potiundi gratia. MAIOR is Mali vitandi causa.Duo haec separatim enu ' merat Aristoteles, saepe enim homines mentiuntur,aut parum consentanea rationi loquuntur ut incommodum aliquod euitent;& commodum maius consequantur.exe-plum esto in Oedipode Sobhoseo,ubi Iocasse de Apolline, oraculis ue obtrectans, nefaria loquituri ita enim fortasse excusari potest Sophocles,quod ita loquentem secerit Iocasten:quonia cupiebat sollicitudine graui Oedipodem maritum liberare.
329쪽
Sunt etiam aliqua, quae si ad dictionem ipsam respexeris , licet sob
vere: verbi gratia,lingua, ut Principio sane οὐ tae nam ea vox est sorte non mutos,sed culto des significat:ac de Dolone: Turpis erat specie: non, quod ellit copore male compacto, verum turpi facie . nam vocabulum G ἐς pulchra facie aliquid Cretenses vocant.
Saepe repreliendi solent poetae in oratione, luod dictione parum usitata, perlirina,& ohseleta sint v s. Docet igiti ir Aristoteles,quomodo etiam hae in re se aduersus trectatores tueri possint ; Tria vero ipse affert exempla ex Homero, quae singillatim isunt consideranda. Primum exemplum sumptum est ex Homeri versu noctissimo libro primo Iliados, qui est liumsmodi. Eustathius Homeri interpres,dictionem hanc explicans ait ἔν υ ψucinus, ἔπαν ὀρροσῆ ψ, rati iam σουβο,ἰ tes s e. nat vir κοα τοῦ si παροκλου Γ Mis hue M τηοντα ra in q,τ λολτο, ; παρὰ το οἰρον, ο - οὐ τυ mvir,
, -το Ah, ταγων G το rob a , - τὸ ψ mriau GDῆ πιs acris Avitta, διῖ itati Sie. τοῖσω--α αδ sesia τοι χιτωναύω ἔρα. Miu λἰ, ea . eis. Aristoteles vero innuere videtur apud Homerum eam dictionem significare q. φύ κυ,quia etiam addidit Canes, qui custodiae causit alebantur,at q. ideo in Odyssi lib. I l. Telemachum in concionem euntem comiteba ntur λο κ δε αποι. Eustathius quoque hoc idem asserit his verbis. Aufis krina inris φύλακουουτοτἰ λέγον , νει που m. τοῖσἰs r. Homerus libro Iliados xx. mulos arationi aptos nomina quare no absiurdum etiam sertasse, si pro
Mulis illic posuit ibro primo Iliados;sunt enim militibus magno usui. Alterum exem plum ex Homero quoque sumptum est libro Iliados visesimo, ubi de Dolone Tr
Considerat Aristoteles in his versibus illam dictionem ειαν,& docet, eum referri possit ab aliquo ad totum corpus,non debere tamen referri; nisi ad faciem; nati, apud Cretenses AN .r appellabatur, qui pulchra erat facie. Si enim apud Homerum eo loco intelligeres Dolonem fuisse deformi,distortoque corpore;&, ut ait Aristoteles, et 1-
non recte consequeretur altera dictio τα -ο ; nam cursores bene compacto
Et illud νοτεῖον propinabant, haud enim ζωρα , γον eo in loco pro, mero, quo ebriosi gaudent, sed pro frequenter accipitur.
Tertium hoc exemplum est, quod semitur ex Homero libro Iliad.nono ubi Mysii& Phoenici legatis misi is ad Achillem,eius exorandi gratia; Patroclus iussu Achillis, Parat conuiuium.Versus hi sunt,quos profert Achilles. , μοί x Hs si si re usi καθ. α
Plutarchus lib.quinto SymposCap. i ii r. quiequid veteres inter sedisseruerunt olim de hae Homeri versu copiose exponit; ut mirum videri no debea i Aristoteles quoque
330쪽
IN A R Ius T. D E po ετ ic A. 3osonue loci huius mentionem secit. Ac sine primus scrupulum iniecit, ansamque dedit cissetendi de hac dictione cauillatio Zoili; qui versus Homeri reprehendere solitus erat.Is igitur assirmabat, absurdum utique ulle, quod Homerus meracius bibente,hospitibusque, viris sipientissimis propinatem secisset; interpretabatur enim Homo pro αν τοτ ρω, Multi, ut Homerum tuerentur aduersus Zoili reprehemsionem hanc; dixerunt tetur sex accipi debere in eo versu pro NMν. id est celerius,seu propere magis;quam significationem videtur approbasse Aristoteles quoque, ut pa- .
dis aliquis intelligeret merum ; parum conueniret dicium Homericum dignitati tam insgnium Heroum; meracius enim bibere temulenti homines solent; Hanc in terpretationem Atiliotelis apposuit Pluta rclitis eo loco, que citauimus paulo ante, ,, nec tamen Aristotelis fuisse ait, sed aliorum quorumdam,his verbis. . A ania noxa M Q, n m ζωμTilm pinάν - σημο- λἰγοκτώ A Anum 41 Uχαν, me necis i
appellamus,in quo celeritas inest Sic quoqu e apud Latinos, nam Vergilius libro primo Aeneila ti, Feruet opus. & frigere rurses eos dicimus,ac conglaciare,in quibus magna lentitudo inest Sed hanc interpretationem,quamuis Aristotelem quoque ipsum, uti patet hoclam,habeat authorem,non probat tamen Plutarchus, ut paulo post declara- ebimus.Nunc enim satius suerit,alias veteria explicationes singillatun proferre. Resertigitur ibidem Plutarchus Macedonem quedam suae aetatis virum doctu, etiam ipsum scopulum hanc euitasse,noluisse ue eo loco tau meo accipi, pro eo, quod Graeci vocant proprie in acror,idest merum,ne incideret Homerus in Tolli laqueos, interpretari igitur Glitum. πι-το φων-- tv οὐ, r. quod scit icet v italitatem hominum seueat vinum;sensusque vegetiores reddat;ac magis servidos; Sosicles poeta aliam excogitabat dictionis huius explicationem, cu enim apud Empedoclem obseruasset quid)am his verbis expressuin. γ--οῦ ἰναν I. accipi volebatis pro eo, quod G raeci vocant scidi . Verba Plutarchi sunt haec, uic vita si totam νυ --. neque absiuidum videri, quia Achilles propinari iussisset, Vlyssi,& Phoenici res αρπον iam esse aurem positum trioli pro γριν. scuti alibi δε- lirion otia Abo P de sua re nos paulo ante locvxi suimus. Antipater subtiliore quadam
ratione dictionem interpretabaturnas terebat enim cum veteres olim annos vocassent
0οis; & particula G vim haberet augendi;hinc deductam vocem tuo πιραν. qua fgniscare voluit Hom. vetustum vinum,quale Horatius,cum ait, alloquens amphoram.
M o nata mecum consule Manlio. libi. ,, Est mihi nonum supperantis annum es Plenus Albani cadus. Laudatissima enim erant vina propter vetustatem. Achillem igitur viris summa dignitate praeditis propinari iussisse vinum vetustum, honoris causa. Hae sunt veterum explicationes, quas resert Plutarchus olim ab illis fuisse excogitatas Zoili refellendi causa. Verum ipse Plutarchus multo ingeniosus, & verius vi videtur dictionemi τερρο interpretatur; Homerumque tuetur. Ait enim is accipias sicuti Aristot les hoc loco dictum pro PH s; magis absurdum fore; quia significabitur in sapientissimis illis Hemibus iuuenilis quidam ardor atq. celeritas in bibendo; ac sibi videri eos,qui ita interpretantur,in maius quoddam vitium labi; Putat igitur ipse si rivamerum signiscare;ac magno cum artiseio Homerum sacere Achillem iubentem Patroclo, ut meracius vinum infundat Vlyssi, ac Phoenici viris iam proue itore aetate;