장음표시 사용
11쪽
Ordine censeri, lectis ciabere in heris, Vlantarum fruticumque nouviqin tradidit artes. quem varij chartis iliaurauere disertis, Ruebusque pater, Sodonamque verendus: Duque Mathiobsolertia, Glebique P.
Tu patria sidus, Beli iud is ocelle, Splendida non ut habes, Ctisi docti me, nosse
Pedanθ monimentastris, nec Gracia quisauid, Quicquid oe omnigenis Latium destirpit- unquam o Isson irauis serie nobis atque ordine longor quoque concipiens animo maiora capaci, Et nemora,u colles, mpascua cum peragraι Sedulus, ut discas quasit natura creatrix Herbarum, qua quadrifido nascuntur in orbe.
Hebraim voce suem fecere nixu Dauididem Regem,quononsapientior aster, Per pestis habuise omnes ex ordise pianta celsi Libani cedris immanibus, urique ad Bussopum vilem, veteri qua pariete surgit, Iu queri trichon herbarum diseressentes. Tu rapido in v eo sexus acumine cunctas Europa atque Asiastirpes, Libraquesemis,
Duia nunc penetras Indorum strenuus --, - cibus Patauis, ni sulcantibus undast guris accepta referastuticum miracula,qua nec Vota prim nostris, tauriaque nomine diriti, regis vulgas in publica commoda libro, Multimodis vatum iam decantata Camoetus. Fortunate, tui stueris qui laude laboris, clarique referolud ν decora ampla superstes. Tu neque conjicies Lethaogurgite mersum Ingemj partum, nec caca nocte censem, e me senis Triami,siua qui visusque vide usque eam onua composuit Mubripignora planctu: Selec tantum vitales hauriet aurasyle. sedaqualis mertenti iugiter/-, Disseret hue iliaeque tuum memorabile nomen.
12쪽
AT UR AE tidentum di Inter an times diues e carcere mentos
I Lithina; quam stellis ardentibus aureus ambito Iupitre, ερο Iuum Nereus mobtur in orbem , Cui tantum de te struit Z quis in incola terra Has primum produxit is r auae carula puppis, Et radios, ερο iam non e ima ThubsLittora, mel nuper positas gressa columnas, Ditibus his primum patriam mactauit opimis PScibat in tristaseries, occultaque rerum
Saecula, melnotum nu actus mortalbus aeuum
Volcimur aut solis pudor entastra Batavis, Ouisqui mundus habet: mel quicquid si a Mni
Ventorum dominis, aberi eruat in oris. At Natur arens, immensi conscia mundi, Sy erus inter tractus, atque aethera m Inum, Carose, te massum quo Anciscum tuis orbem, eclum ingenti curru : ' quem Ligua Ganda Traxit, , immanis Matuta e bitore sirpens, Centam orbes, centumque indosia molamina torquens Arduus, limam trede demissus in atium. ALEabant torvae facies, intobnita cete Oceano patrique, 'ερο quo te nomine dicam auumpecus, ' Em mi is deformia Phoc
Corpora, ' id tandem populis fit cognitus utaris ρHic uigentis opis Orientis, lima seri Dona recognscis popab, Fama verbis Pontibus alligis, sticianda nepotibus ostm,
Exuuias terrae ingentis, monumentaque mundι
uitis, lonsum fama di fandis in auum.
Accurrunt rapispuppes, mictorque Batauu AEquoris, in entes Neptuno immittit habenas,
13쪽
imperat, ε' longas a tergo Aidit nitis. Nec misias popinatur opes, mirasula reram, Herbassplantasque, ' ε' quasi tol2t Harundo, A mula malorum status, aut arboris alta. Transcribitque tibi, nec se cognscit in illis.
AEquora mi erunt abos emergere Comos,
Et Iunonis auem Stellasque in latore nauta Horruit, Quercum medus inuenit in Uias. Salut magnepater, quem non rationis inertem
Palliam obscuro Phlgeton damnabit in antro, Infamrsque Acheron, ignavaque ianua thi:, viamis honos, ερο solui neficia mistus,
Per invarias populorum orassemoenia raptum,
indigetem magno tandem donabit Olympo. Miratur rerum facies, stupet obuia turba ra as Asilas, ε' dignos addit honores. abs ab Aurora popi , diuitis Hermi,
Indorum stobis, capto Aquallidus auro,
Liber ouans, curru ardentem constendit Olympum, Antiquasque Deum si es; Berecynthia mater AIsti centurium sit ad oscula turres , Frondoso ostumens emis f. dextram, tetendit lupiter, maniam tonitru terterruit orbem.
Stilati, quis me,siveri, dum pector anguis Pulset adhue, ardorque ins ns, atque indolu alta Conficia mens, nulli curaram obsessa tumultu, Tabropanes inter saltus, aut litim laua Sissat, Sm occultos Natura admittat in ausius. Non e sicurus metuam quodcunqui pericli e ILIngentem Batauo di bitoresetiera iuvim, Tot m Neptuno seciam, maMoque parcnti,' sequ/brmrs inter, mentosque Dentcs, Plurima isIsratorestram tibi munera mundo, Pars operis nonnulti tui. Sic Orthea quondam Turbidinis metu seriorum a ferit Iason,
minis intentum numnis, aut mela byntem
14쪽
Eis e nrte satu,cactra iterumpetu Posias quid manui arma, sim olim desim oportuit Puuid pergis calamum porro lacessere 'Vires quid Ais extenuas tuas Scribendo satis es iam
sium Sol palusi de pisit a uiam
Orbis, seu nitidum qua caput exerat, Seu qua condit in undas,
Fessa vias requiem iam tua possulat, Et cani tumulum quaerere sinemus . ἰNee te praeteris vlla
Dina Lx sine linea. Sis, is Luscinia earmin. R duo Noctes sollicitant atque dies: suo Sic fato properanti
mi diaeirer accinu c. Nempe, hoc, C L Vs i, agis: in eam fragia manus ea dura tua iniecerit Atropos, Hae Lex omnibus u 2 Uiuat pars potior tui. eis vos,o in studium H a σ Apollinis Exercer, quibus hoc cus9m opus est,simul, O nunc, dicite, multo
15쪽
v DoLPHvs SECUN Dus, diuina fauente clementia,
electus Romanorum Imperator semper Aligustus, ac G cvmaniae, Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Sclauonite,&c. Rex, Archidiix Austriae, Dux Burgundiae, Stiriae, Carinthiae, Carniolae Sc Nirtembergae, &c. Comes Tirolis, dcc. Agnoscimus, ac vigore praesentium notum facimus uniuersis: Quod cum Doctus noster6c sacri Imperii fidelis dile
ctus Carolus Clusius humillimo nobis exponendum curauerit, prae manibus se habere scripta quaedam, quae in publicam utilitatem edere statuerit; vereri autem ne cum magnos siumptus in Pictores M Sculptores fecerit, lucri causia alij, quod fieri selet, sibi in fraudem eadenti imprimant, aut imitentur sicque laboris ipse atquc industriae suae praemio fraudetur ac destituatur; nos considerantes,quam praeclaram iam ante operam in quibusdam lucubrationibus, quae iam ante fit erunt editae, posuerit, dc quam nobis exquisita ipsius ac varia eruditio, praecipue vero etiam in indaganda stirpium lc herbarum natura sedulitas atque industria commendentur, quod multa peregrinis ac remotis in locis didicerit ic obseruauerit,multa secum attulerit, quae rara ic luce,
digna sint,qubd assiduis adhuc studiis in hoc incumbata ut quae in antiquis auctoribus abdita dc obseura sunt, eruat atq. illustret, ut pisci aram nominis sui memoriam posteritati relinquat, benigne ipsi, quod
rogat, Priuilegio nostro aduersias omnem Daudem consulere cupien- tes praesentium vigore scienter animoque bene deli rato. pro auct ritate nostra Caesarea scrib decreuerimus, edixerimus, ac statuerimus, quemadmodum praesentium vigore decernimus, edicimus ac statuimus, ne quisquam Typographorum, Bibliopolarum aut aliorunta, qui sue imprimendis siue vendendis libris aliave quacunque ration
negotiationem exercent librariam, intra viginti annos, a prima editionis die numerandos, Caroli Clusij opera duobus tomis expressa, quo-riim prior Stirpium ecc. historiam continet altero plerique libelli,&c. ab ipsis Latini facti comprehenduntur, dc quaecunque praeterea identi Clusius edet opera, ipse inscio aut inuito typis seu quocunque alio mo do aut charaitare, sue integra, siue aliquam eorum partem imitetuΠ, exprimat vel in publicum edat, neve ab aliis edita vel expressa vel aliunde allata intra Sacri Romani imperij fines vendat, ac distrahat aperte vel occulte. Si quis autem praesens edictum nostrum transgredi aut violare, repraedicta opera recudere in fraudem praenominati Caroli Clusij edere aut vendere ausus fuerit,eum non solum elusinodi
16쪽
libri exemplaribus, tanquam quae in commissum ceciderint, m morato Carolo Clusio eiusque haeredibus, vel mandatum ab iis habenti bus, ope Magistratus eius loci, ubi deprehensa fuerint, vendicandis priuari, verum etiam mulcta docem Marchartim auri puri fisco nostro Imperiali fraudum vindici,ac parti laesa: cx aequo Bluenda ac petenda, puniri volumus, ea tamen lege, ne quid ea opera orthodoxae Catholicae Religioni contrarium habeant, dc ut tria cuiuscunque operis aut libri exemplaria, ubi excusa fueritit, ad imperialem nostram Cancellariam transinittantur. Quod si negligatur, hac nostra gratia ac Priuilegio ipse,ipsiusque haeredes excidisse censeantur. Mandamus proinde uniuersis&singulis nostris es Sacri Romani Imperi j subditis icfidelibus dilectis, tam Ecclesiasticis, quam Secularibus, cuiuscunque,
status, gradus, Ordinis &Conditionis extiterint,praesertim vero iis, qui in Magistratu constituti sunt ac vel suo vel superiorum storum loco ac nomine Iuris vel Iustitiae administrationem exercent, ne quem quanta hoc Privilegium seu interdictum nostrum impune violare, sipernere, aut negligere patiantuΠ. Sed si quos contumaces compererint, piae
scripta poena plecti, dc quibuscunque reiste fieri potest modis, cocrceri curen . Quatenus ic ipsi grauissimam indignationem nostram euitare voluerinta. Id quod testamur praesentibus literis manu propria, subseriptis ic Caesarei sigilli nostri impressione munitis. Datum in Arce nostra Regia Pragae, die decima quinta mensis Februarij. Domini millesimo, quingentesimo nonagesimo tertio: Regnorum nostrorum Romani δecimo octavo, Hungarici vigesimo primo, MBohemici itidem decimio octauo.
mcum pariter impensuriis, tum si ea, quae miti cum Patre mectro in auo fuit Mi amicitia, mobis inquam permitto, mi hane meam Exo TICOR vM Hiaoriam, in ad vinctos buis stillas, ιν ι mearu ex Eulis ac epia tur nec alibi asius quistiam intra inimi annor, cupio, siue iubeo,subpamis di mulctu, qua S. casarea marenatu litterumdi concess continentur. CARO Lus CL vs Ius A. Diqiligo 1 by Corale
17쪽
Haesi, iam publui iuris stri, cujus lectionim non inutilem uiser, sed rudrum aliquem rei Hrebaria studiosis at o -hipe uadeo summopere lemmcuraui, ut mkl nisi quoὰ citrum semim es B, in ea traderem. Nunc autem in ta prouencta, im) peralia quodammodo aetate, ad Exoticarum rerum 2 quisitionem animum ap-3lica re coepi, ut iliarum etiam His oriam deseribere queam. Eam ob causeam aem amisorum quorundam diligrntia, ερο measedulitate is
clam Ur, ut non sim ad se uerim, quaram descripionem insuas clausis diffinctam ω sex Libris comprehensem,in scem prostro, no saliquam etiam utilitatem disses tuti agaturam: nam iuilia stragur Aromata. mire Esripta, lem is immisι admisum ex Ula non moduum, meo iudisio, momentum ad eorum cognitiomm adipfendam altituris siti rata reperiet. LONGE Grte plura mi ase turum viseram, Batauo mi attonibus in exteras Regiones adeo fraciter progredientibus: nam ωιheirurgis Spharmapolaris qui Udemnauibus milabantur, multarum rerum Exotirarum Indues dederam, quas in Agis regionibus, quas adituri, insciebam: -ὸ etiam nonnultas menatores ejus Soci ratis,qua impensis in ictas nauigationes aris, obsecraui,uouis diligemur praeciperant, curam adhaberent, ea quorum Indices dederam obstruarint, ἔ- ad nos ad rent sed hactenus misi impetrara potur , tametsi multa tisimpolliciti. Itaque quum sim is serium molis non ιθλα utjussum motum n licere 'ossint . quatuor abos libros iis adjunxi
materiam panesimilem continentis, quos, ex Hii faniso sermone Latinos abranis sui, ω aliquoties recuses mi err potuisti: sed eosdem Durema hul a magis correctos amplioribus stibis illumatos halebis. Q vi A porro Nicolaus Monarias, trimarius, dum misebat,
Hyalosis Medicus, tres listagos His fanico sermone scripsit, quos
Latine loquentes nondum extara arbitror: Egos quia ad artem Med
18쪽
tampretinebant, Sm mana quaedam continebant,cuilibetforsitan non cognita, Latinos etiam feci in tuam Vatiam, rosi in lucem num profero, missimans eorum lectionem prorsus inutilem nonseturam.
C E T E R v M Petri Belgom tres Libros, quos de re in sitia pire-pinatione obseruatis composivit, quou ante aliquot annosὶ Galgito sermone, quosiripti erant, Latine loquentisfaciebam, eum alio ejusium Austoris libelli,de Neglecta Stirpium cultura agente,quum nulta amplius prima editionis exempla extarent, ad limam reuocaui politiores cultior sά reddidi, auditoribusphobis Agusiatos in tuum usium inuo labri juris facio, gratum a uibus me facturum existimam. H ΑΗΕs litur, ndide Lector,meaperacta aetatis extremum laborem, quin si tris egrato animo exceperis, ac filias meas lucubrationes bles; luculentum meorum laborum praemium me consequutum arbitrabor. SI ιυπὸ Deus wt M. . miram mihi produxerit, ut Sotietatis
mereatorum beneficio alia quadam Exotica ad scar, quorum HisAriam Escribi sit optrapretium: illam etiam me in lucem producturum tollator mi lacri utar maletudine. Hab, hu intere uere .
19쪽
Sex priores Exo Ti COR via Libros variam materiam continentes, CARO Lus CL vs Ius nunc primum in lucem proferi. Quatuor autem reliquos ejussiem paene argumenti, videlicet. GARCi AE AB ORTA Libros II. CHRISTOPHORI A CosTA Lib. I.
NICOLAi MONARDi Lib I. idem CLusius Latinos olim faciebat Sc aliquoties evulgabat: at nunc quintum recensitos, dc locupletioribus Scholiis illustratos publici juris denub facit'. Iis adjunctae Clarissimi cujusdamViri utili Isimae in G A RCi A M Notatae cesse NICOLAi MONARni Libri III. a CAROLO CLusio jam recens Latini fusti,
PETRI BELLONta O 3s E R v AT i o M v M Libri III. DGNEGLECTA STtRpivM CvLTvRA Lib. I. c Gallico sermone olim in Latinum con versi a CAROLO CLusio: jam vero ab eodem diligentiore cura rccogniti dc Scholiis illustrati. Additae etiam Clariss. cujusdam Viri in Observationes Notae.
20쪽
v ANDO 'IDEM de oticis agere itui, ordinem quemdam in eorum hi toria concinnanda tenendum censet i md licet primum Arbores es' Frutices, deinde Fructus, tum Comtices aromaticos, ccos, liquore Radice σ plantas no
nugas, deinde aues m quadru edes quasdam, possumo pelagicas adquot stirpes, Amsque describam; eaque omnia insex libros di tribuam. Horum autem Primum, merito au picandum duxi ab admiratione arsus dignaearbore, de qua mihi Vienna Auctria agensi in basiaris Maximiliani II.
auti, ornatissimus vir, musti que peregrinationibus clarin, Fabricius e Grdente, Salernit in qui aquot annis cyra vixerat, cr licina illi inti si pertimaras verbasciebat, quumsermones cum ipso de variis rebus couferrem, atque inter ceteras, in mentionem Arborum issis nascen
tium incidissemus, de quibus sinu multa situ digna, mihique auritu , My assisserebat i
AM porad Arborem, de qua nobis sermo, in magnam altitudinem, uni eo trunco, eoque admodum crata, assurgere solere anrebat: ramos deinde in omnia circum latera expandere, qui tenues quasdam, easque singulares fibras, sive filamentatqualia in Cuscula vulgo nuncupata conspicimus cerei sive aurei, dum recentia sunt, coisistis, Molsum mitterent. ijsque, ubi terram attigissent, firmarentur, novamque quasi prolem generarent, & veluti in novos arborum caudices transirent, qui rursias fiamma siti parte novos ramos in latera spasentes, novis denuo fibris deorsum missis sese propagarent. Sic alij deinceps rami in infinitum, ut interdum unica arbor satis propaginibus mille passus in ambitu occuparet, essetque dissicile, quaenam primaria arbor, sive omnium istarum prolium parens, dij udicare, praeterquam ex trunci crassitudine,quam nonnunquam in matre tantam esse dicebat, ut trium virorum ulnis vix apprehendi quiret. Ceterum non modo inseriores ramos similes fibras spargere, sed etiam in arbore summos,ideoque unitam arborem densissimam silvam essicere. Sub eas vero arbores aditum sibi paraturos incolas, fibrasjam in truncos conversiis, tenuiores scilicet, rescindere solere, atque ea ratione veluti concamerationes & umbracula facere, arcendi aestus gratiar adeo enim de sis ramulis reliqui majores luxuriant, ut Solis radij nulla ratione penetrare queant: imo eo avos istarum semicum sinus scindere inaequaliter inde resultantem aerem,quae causii esset, ut Echo multis in locis ter, atque etiam simius, humanas voces reddere Armaret. Vidisse autem sita mihi referebat) interdum octingentos aut mille viros, quo in numero ipse fuisset, unius huiusceminit arboris umbra tegi i sed terna etiam hominum millia sub tali arbore latere posse. Novellos ramos ferre aiebat solia mali cotoneae solijs similia, su
perne viridia, insemdcandicantia, & lanugine, sicut illa, pubescentia, mirum in modum A ab eleis