Joh. Alphonsi Turrettini ... Orationes academicae. Quibus multa, ad scientiarum incrementum, Christianae veritatis illustrationem, pietatis commendationem, pacémque Christianorum, pertinentia continentur

12쪽

REI PUBLICAE ECCLESIAE ACADEΜI AEPATRIAE S

13쪽

ΕusEB. Histor. Ecclesiast. Lib. V. in Procemio. Latinὸ, interprete Halesio.

Ae Geteri quidem Hloriaram Scriptores, nihil aliud fere monumentis suis prodiderunt, quam bestieas victorias, ct erecta detilibus victis tropaea ; Ducum res praeclare gessitas; fortia miliarum facta; qui pro patria, pro liberis, ae fortunis suis, manus suas sanguine ct infiniis hostium eaede commaculaverant. nos, qui sacrae cuiusdam ae divinae Reipublica historiam nare mus , pacatissima quaedam bella pro spiritali pace suscepta, eορ que qui in hujusmodi bellis pro veritare ae religione potius quam

pro patria ae liberis fortiter decertarunt, immortalibus literarum monumentis mandabimus t Athletarum pro pierare pugnantium constantiam, ct in perferendis matriplicibus tormentis fortitudinem , tropaea adυersus daemones statuta, parras ex invisibilibus hostibus victorias, poronas denique ad perpetuam pseritatis memoriam praedicanu .

ORATIO

14쪽

ΟRATIO PRIMA

SACRARUM

ATQUE PRAESTANTIA.Uod in Eucharisticis Sacris faciem dis Vetus Ecclesia usurpavit, illud,& rerum agendarum , & dicendi esse initium decet. SURSUM e tur CORDA tollentes, Te supplici v

ce compellamus ,

Terrarum Coelique sator, qui tempus ab aevo

Cons. Phil. Lib. III. -

15쪽

ε RATIO L INAUGURALIS

Ire jubes, stabilisque manens das Cuncta mois Veri; me, inquam, supplici rogamus voce, ut, propter Christum factus propitius, aura tui jucunda favoris incarpto huic nostro adspires ; Utque, dum varias E clesia Tua his in terris vices narrabimus, dum flu- penda Tua bonitatis in ea condenda facta exponemus, iam tigilem Tuae Providentia in ia tuenda curam mirabimur, digna nobis tantis argumentis, s nunc, sue in posterum, contingat oratio; Getatque omnis

Moster labor, es ad Nominis Tui gloriam, S ad Ecclesia Tua commodum, es ad Academia istius de cus, s ad nostri omnium salutem. A me votis , AETERNA DE Us, per Christum Domino nostrum, Unigenitum Tuum, nuncupatis

Viri Ampli mi, CONsULES, PRAETOR U

BANE, EX CONSULES, SENATORES, Pr

dentissimi, rategerrimi, Spectati mi , RECTOR Athenas hujus Magnisce, Ecclesia PAsTOREM Academia PROFESSORES,

Vigilantissimi, Celeberrimi,

HOSPITEs, non Stemmatum magis pompa, quam Literarum amore insignes,

16쪽

DOCTORES, quos vel Legum peritia , vel A Llinea Ars nobilitat, AUD ITO RES, quotquot adestis, Praestantis mi ,

Humanis i ,

M ue tandem, dicati , ad magna sum

gentes JUVENES,

OvuM Munus , 3c In hoc Lyccb ante hodiernum diem inauditum, singulari vero Patrum Patriae indulgentia nobis commissum, sescepturi surgimus. Quod si autem in more positum sit, Instituto que

Majorum, ut etiam vulgatae Artes, atque longo usi firmatae, ab iis qui illas sunt professuri, frequentibus Comitiis laudentur, quanto majus, novam apud nos Artem, fic a communi Studiorum tramite ad hunc usque diem remotam, meritis laudibus efferre, omnibusque Musarum alum ius in ipso limine commendare, operae pretium erit Sic vectro instituto, PROCERES AMPLIssIMI, sua constabit, non aequitas modo, sed &, dicere ausim, necessitas. Sic vestrae Sapientiae, ViRI THEOLOGI, quam seliciter nostra haec Strudia ancillatura sint, patebit. Sic ad vestras Lcges, JuRGCONsuhra, quantum subsidii ex lus Literis perventurum sit, palam fiet. Sic votas omnibus, cujuscumque ordinis atque Studii Au Di TOR Es, quibus & cordi est Christiana Fides, Min deliciis vera Eruditio, quantum utan, quantam voluptatem, quantum etiam decus, Sacra: Antiquitates secum ferant, evadet manifestum. Favete modo linguis animisque, qui di turis nobis vestra fiequentia tam impense jam favetis. Α Religione ut ordiamur, quae curae est pars maxima nos ins mirae, tanta, AUDITORES, eam inter, & Historiam Ecclesiacticam, intercedit cognatio, ut non tam duae Disciplinae, mu- Moiora.

tuam

17쪽

8 ORATIO I. INAUGURALI stuam sibi ministrantes opem, quam unius ejuacmque partes,aC velut rami, dici mereantur. Pars certe Sacrae Antiquitatis, Vcteri Novoque Foedere contenta, Religionem ipsam constituit. Pars, si differt a Religione, tamen, de ad eam firmandam, Acad Sacros Codices exponendos illustrandosque, de ad Conta versias Christiani Orbis dirimendas, te ad morum denique ataque vitae institutionem, non utilis duntaxat, sed & apprimE

necessaria est.

: ,- Firmandae primum Religioni dum Antiquitates Sacras dico

rilio is inse ire, dc eam, AUDITOR Es, Religionem intelligo, quam j. - ' a Natura omnes docentur, Ac eam quam arcano eondidis i. xIv. Moses volumine, de eam imprimis quam de sinu Patris sta-ν ' tuto tempore protulit Christus. Naturalis semina introrsum haereres

x ijs 'ae excitentur ventilante doctrini, ior Lib. quis dubitet, qui adrenderit ad Sacram Gentium Universarum, IiΙ. ς -- distenditur Orbis, Historiam Quis dubitet, qui observaverit testimonium illud Populorum, in omnibus aliis, sive placuc:ό tis , sive institutis, discrepantium, in una hae re, ait Lacta I. cap. 1. rius, agnitione Numinis de Cultu , minime dissidentium t M saicam, & Historiam, re Religionem, quid magis commemVid. GR dat, quam mira illa, Ac Mundi conditi, & Humani Gen v. ; x. ris de statu lapsi, bc Diluvii Noachici, Ac antiquarum Revel iis Christ. tionum, apud omnes sere Ethnicorum, sive Historicos, sive ' Legumlatores, sive Philosephos, occurrentia passim vestigia; TaxVoc. Quo quidem factum , ut eos omnes de Piophetarum fonte Apφιφο pol se, sicque ingenii sitim russse, nec abs re, adserat Tert Ur '' lianis1. Mosaicis rursus Mundi Natalibus, quid plus consertauctoritatis, quam omnium , quotquot suppetunt, Historiae iMonumentorum , potissimum vero Sacrorum, ut Templorum, iStatuarum, Inscriptionum , Festorum, aliorumque omnis gene- iris, ultra terminos a Mose positos non adsurgcmium, conspi- ι ratio 3 Imprimis verb Christiana Fides, unde validius confirmabitur, qu1m ex Historicis argumentis Ex mira puta Christi ni nominis, inter tot hostes, propagatione i ex Prophetarum

18쪽

DE sAC R. ANTIQUITATUM PRAESTANTIA. PVaticiniis, Evangelii aevo adimpletis ; ex Christi ipsius de Gemee Iudasca, aliisque multis rebus, Oraculis, ipse eventu com probatis ; ex Librorum Novi Instrumenti, primis Christianis laudatorum, minime dubia Antiquitate ; imb dc ex Adversari rum, ut Proconsulis Plinii, Alexandri Imperatoris, Ammiani Historici, aliorumque non paucorum, pro Fide nostra testia montis Vultis Atheos, vultis Deitas, vultis omnes Christo adversantes, ad saniorem mentem revocare Praesto sunt nostrat Amtiquitates. Praesto sunt Ipsa, tam cita, tam lata, Christianae rei incrementa. Nam, quod tot Gentes , tamque dissitae, tam nullis allectae illecebris , tam multis contra obstaculis precia, Se a patriis Sacris.abductae sint, & Christo Regi colla sub jecerint, id sine Deo, sine Miraculis, evenire neutiquam p tuit: Et, si evenisse supponatur, id ipsium est, teste Chrysost mo, Miracularum lange maximum: Quod etiam Dantes, Italus Poeta, patrio sermone sic expressit;

S ill che tr altri non sono it centesmo. Vultis Ethnicorum Sacra impugnare Non Philosophorum ara

gumenta , non Satyrarum farcasmos, in ea quae vel nascuntur in horris, vel e ficulno trunco conflantur, vel a brutis non dictant, Numina, adhibere necesse erit. Una sufficiet, eaque simplex, istiusmodi Sacrorum narratio; Quae, Ac tam stultos prodet errores, S tam foedos barbatasque ritus, & tam pugnantes secum sententias, Ac tam evidentem tamque stupendam Veteris Historiae depravationem, ut Monstrum horrendam, insem me , ingens, atque Humani goncris dedecus, Religio illa possit nuncuparL . B Vultis

Lib. I. Sat. VIII.

19쪽

vultis Muhammedanae Impletatis fundamenta subruere Amnales duntaxat Ecclesiasticos rcplicate. videte, quis Multa med suerit, quo ingenio, quibus moribus; quibus artibus usus, quibus auxiliis munitus, quibus discipulis stipatus, quam opportunos denique, tum ob stactas Imperii vires, tum ob stissam in partes Ecclesiam, tum ob perditos ejus aevi mores, transerus rerum nactus fuerit: Et, lus omnibus rite expensis, qui pro viro eum Divino liabebit, nae ille volens sciensque falletur. Vultis Mosaicam Luem antiquatam contra incredulos I daeos adserere Sacri etiam id agent Annalas; quibus, & V tera Vaticinia complementum jampridem sertita, Ac impossibulis, post tot mutationcs, ejus quem expectant Messiae advenistus, oc misera gens poenis ultricibus, per septendecim Saecula, damnata, Sole ipso ciuius patebunt.

ad M. Verum, AUDITOR Es, ut ad firmandam contra tot hostes

a. .. Christianam Fidem, ita etiam ad Sacros Codices explanandos 1--- illustrand6sque, nostrae Antiquitates plurimum conserunt. Acts --, quis persenas . quis loca, quis tempora , quis circumstan-dim. tias omnes eventuum, in paginis sacris contentorum, nisi adhubitis quotquot suppetunt, ves Iudaicarum rerum, vel Christianae Vetustatis monumentis, pernoscat Quis Christi in Pharictos &Sadducaeos conciones, vel plane intelligat, vel, ut par est, assimiretur, nisi qui utriusque illius Sectae, quae fuerint dogmta, quae instituta, qui mores, noverit Quis Scriptorum Apostolicorum,& scopum adtingere, de adsequi sensum valeat, nisi qui genium illius temporis, nisi qui errores jam tum nascentes, nisi qui m res tum obtinentes, quantum licet, pervestigaverit Z Quis Inn meras loquendi formulas, ves ad regionis situm, ves ad receptas consuetudines, ves ad rerum statum alludentes , nisi per Hist riam Sacram cIucidet Quis Baptismales Ritus, Quis Eucharistiae Solemnia, nisi collata cum Iudaeorum, sive in admittendis Pros lytis, sive in Sacrificiis epulo claudendis, Caeremoniis enarret

lcs, nisi ex receptis circa Proselvios, vocibus arcessat uis poenae illos gradus, a Christo memoratos, quibus ἔνωι τι

20쪽

DE SACR. ANTIQUITATUM PRAESTANTIA. II

euntur, nisi alludendo ad capitalia Iudaeorum Tribunalia, e ponat Quis vexato illi atque obseuro ,-υ stis. νιαρ- Baptismo, ς' nisi, vel ex Baptismo vicario , quo Cerinthiani Ac Marcionitae usi dicuntur, vel ex Baptismo Cinicorum, Antiquis, ut notum est, familiari, vel ex Baptismo post Consessionem Resurrecti nis Mortuorum sustepto, vel ex Baptismo super tremulis Martyrum celebrato, vel ex ablutione Mortuorum, veteribus etiam

solemni, vel ex similibus quibussiam Primitivae Ecclesiae usibus,

si non persectam atque omnimodam, certe aliquam lucem laris

giatur uis Munera Ecclesiastica, quis Ordinationum modos, quis Anathematum sulmina, imb quis totam, quanta quanta fuit, Anostolicae Ecclesiae praxim, nisi vocatis in subsiὸium, tum Juaaicae Synagogae, tum Christianorum Veterum Ritibus, perspecta habuerit 3 Verbo, si in Sacris Libris exponendis, mutiit iam sunt toto hoc Saeculo, atque etiamnum fiunt progres sus, cui alii magis auxilio, quam Antiquitatum Sacrarum peruriae, accepti relarendi sunt Atque hinc, ADDITOR Es, planum etiam fit, quam mag- Ρ' na sit harum Literarum in Controversis Christiani Orbis dii; cim t. -- mendis utilitas; Sive de Doctrina lis moveatur, sive de Cultu, sive de Regimine; Sive cum Pontificiis conflictandum sit, sive cum aliis quibuslibet hostibus. Non quod Veteres, in err rem pronos, secum invicem saepe pugnantes, imb sibi ipsis non raro adversos, Iudices in his causis vclimus; sed quod

tamen, Errorum natales, Superstitionum incrementa, Tyrannudisque gradus observare, non levis sit emolumemti; & quod imprimis falsam Ecclesiam, ad Veterςs semper provocantem, dinue illorum staragiis, injuria lichi, gloriantem, propriis a mis consedere juvet. Quantus vero hic disserendi campus, quanta rerum seges occurreret, si per singula licerct ire uid. non dici posset, exempli causa, de Sacris Imaginibus, per tria Saecula non ignotis soli1m, sed & acerrime damnatis, .ed usque ut Hermogeni haeretico, quod licitὸ μ/gmer, Vitio con . Hem

Verteretur; Inde paulatim, cum ornatus causa, tum record 'g DB L tionis