장음표시 사용
281쪽
vita vixisse sertur,transtulisse,vel ad illius exemplar lucii brasse. Quod etiam quaeda inscriptionis similitii do suadet.Ille enim suum poema,
ut Lynceo,& Callimacho placet , ut vero Clearcho, δειπν- λογίαν, ut ali3s siue γαστρονομα ,vel γσφορλογιαν inscripsit: in quo quasi de ventre alendo conscriptis legibus,accuratissime omnia, quae ad palati irritationem pertinent, suo carmine est complexus.
itare merito Chrysippus dicere solebat,eum Archestrati librum es.se quasi quandam t. tius Epicureae Philosephiae metropolim. Mutata de hac re monumentis mandarunt Cleostratus Tenedius Heraclis
des Syracusanus, si monactides Chius, Tyndaricus Sicyonicus, Pantalcon,Mystliaecus, Zopyrinus,Glaucus Locrensis SophonMegesipispus,& Epaenetus.Scripserunt insuper Paxamus ὀψαρτυπικα κατὰσω- Pacratius ο ρτυτικα λοις τροπι,. Mnestheus Atheniensis
περί τἐδες υν. Melesermiis Atheniensis Sophista Culinarium librum r& ne circa hanc artem aliquid remanerct intactu, Artemidorus P se daristophanes omnia culinaria vocabula coegit. Ex Latinis vero aut solus fortasse Caelius Apilius, aut pauci admodum eande materiam tractauerunt: non quod Romanos existimem in ganeis,luxuq. Gra eis fuisse temperatiorcs , sed saltem verecundiorcs. Nam quae modo Poeta noster scripsit, non ut proprium ipsius argumentum tractauit,
sed ut sua iudustria Latinis auribus ea, quae ab Archestrato Graecὸ scripta fuerant, patcrent. De qua re Appuleius de eodem Ennio I quens, ait, Alios etiam multis versibus decorauit, ubi gentium quis . eorum inueniatur, ostendit: qualiter assus, aut iussissentus optim apiat, nec tamen Eb eruditis reprehenditur,nec ego reprehendar, qui respaucismis cognitas Graec/,Latind propriis, ct elegantibus vocabulis conscribo. Quis enim ibit inficias hos Archestrati versus no esse ab Ennio comversos sed more suo,hoc est libore,
scripserunt etiam carmine praetermissis, quae ad gulam excitandam cibi suavitatem parant, libros de piscium praestatia, natura,& moribus Caecilius Argiuus, Nil menius Heracleota, Pacrates Arcas,Posidonius Corinthius,& Oppianus Cilix,qui unicus ex tanto naufragio est superstes.Pedestri vero oratione Leonides Byzantius, de Agathocles Atracius. E nostris autem solus, quod sciam,Ouidius Halleutico scripsit: qui αλος,& maiori ex parte decurtatus ad nos peruenit: cuius tandem initi si Sertorius Rii ad rimanus, vir singulari doctrina praeditus, oc diligens antiquoru Auctoruinuestigator, ex vetustissi'mo codice,nobis sua manu descriptum dedit: quod huc transcribe
282쪽
dum curauimus; rati antiquitatis studiosis non iniucundum fore, haec carmina ab obliti ionis faucibus erepta,in medium afferre. Tertia Phoebei referunt hiberna iugales, auiis magni Iouis imperiis te I 'ma reliqui, coniugis O vultu semper cariturus amico, Exul tu extremas adstor moriturus aienas. Semper ubi immiti canescunt arua pruina, . fetiareusq. ruit sublimi a vertice Corus, mando alibi radiis flammantibus arua perurit . Phoebus, ct exhaustis feruescunt flumina ripis. H;c ego Bambaricae vitans commertia gentis, Quum primuin noctis tenebras Aurora fugauit, Desertos scopulos, littora sola frequentor spiciensq. ferox oculis lachrymantibus aequor, Conquiror,h superos nequiquam voce fatigans.
Exciti gemitu pisces 8 fluctibus imis
Emergunt,mecum forsavstra fata vocantes. Et ni vox desit, vellent lenire dolentem. quam nec latebris abducunt corpora caecis, se prius ipse abeam, Solis iam luce cadente. Erga equidem experiar, possims digna referre Praemia, cor aeternis inscribere nomina chartis, , mina,quae nullis pereant fugientibus annis. Quare δ magnorum pars non *ernenda Deorum, i ustos terit in gremio Tethys longevavimente, i Glauce, 'κentisonis placidum taput eger ab antris , Et m cum immensi percurras littora ponti: D'm populos pelagi canimus, gentemin natantum. Spero ero te mihi praesidio percuncta futurum, Vt quisquammigerae gentis bene nomina noris,
Vi,mendax fuerit quae de te fabula ferturia Te quondam herboso proiectos littore pisces ObHupuisse maris rursurAb salva reuerti, Extincti quilm iam caelesti luce carerent: Gramine quilm tacto patriae sola dulcia tisiquis, .
Cauae Amphitrites magno 'ccensus amore.
Vare si interis durint vestigia i moris, Si precibus hominum flectuntur numina ponti,
Huc adsis,dirigari. pedes, humerosq. natautis. Sicaria primum quaeramus mamo Quon qua
Enceladus diastas voluit trans nubilammmati
283쪽
Et totas quatit vidius succussibus urbes. .mωbi 2 tumis magno erasaxa tridente' . I. - Trudens taliam Siculis discindit ab arvis. Forsan inde tibi veniet pergrata voluptas; Saxa videns ponti furiys nunc obuia saeuis, In quo, pro, Circes letalia gramina, vultus . Dile De quondam Scyllae mutastis amatos. Πίc tu non poteris fetum cohib re cadentem, Sed longum veteres etiam lugebis Amares, Amplexusq. manu , durae dabis oscula cauti pinamuis caeca fremant gemitu stolaeasonaviti Atque obsessa gerat latitantibus inguina monstris.
Mitem lamnicis narus in Italae vidit,
Iactantemq. manus rapitur diuersa, nec unquam Desinit in ectare minores obuia Thinnos.
Aduersi caudam morsu tenet v At tu quilm Hsas terras super aureus it Sol, Menaq. vel tacito vectatur Cynthia caelo, P, equidquam insidias tendas sub nocte silenti, 2 queprocul fluitantem hamum,vel retia cernunt, Candida nocturnas pellit quiim Luna tenebras. Idcirco ponti subeat dum templa myatre. Tunc vero nigris videas volitantibus Vmbris. At Murena ferox dimotis ''Saepia tarda fugae,necnon Polypus haeret.
Fluctibus occiduis dicunt haec monstra vagari. Fae misereos nautas,nauisq. morantur mutes. At Mugil cauda pendentem verbGrat hamum.
Auxiliumq. vagas Delphin lature per undas. 2 q. tuas persensit opes Diis camus Arion, s m tu subducto spumosa per aequora tergo, Maesum vectas,patriaq. exponis in acta.
284쪽
gaudent pelago,quales scombriq. Lupiq. lique Boues patula captantes nare fluores. Dicendum Illyricis volitat quipiscis in undis,
Quam γasas habeat vires in corpore,quamuis Arma haud ulla homini dederit Natura nocendi. Ipse Lupo assimilisparuo ,seta'. comarites Demisiae extremae lambunt confinia caudae, a Turpureoq. micant tenuissima colla colore. Si forte aduentante die caput extulit undis, seque recens orti lumen consterit Eoi, Tallidus extincto tabescit Onthius orbe, J Nec lucem attonitis fundit mortalibus rimara . Vidi ego, quum nulli volitarent aere venti, Atque obscura nouo cessissent nubila Soli, i, ardua turbinibus mundi convexa noris Impelli, crebris nubes fulgescere flammis. tempestatem mox asuexisseserenam,
Postquam sub pelagi luctus ferus ille refugit.
Parua Echenaeis adest,mirum,mora puppibus ingens.
purpureo tellus qua tunditur aestu. Antheris est tergo prorsus florente decorus: Huius in immensa remet lapis abditus aluo Caeruleus,stellasq.gerit, velut aurea caeli Tecta micant,postquam Thaebus cauarartara adluit et
Vec curru nocturna volat Thoebaea nitente.
Hunc si Cecropiae se usum caede volucrismis gerat, hic poterit medios impune vagari Ter populos, incedentem non vlla videbunt Lumina, nigranti Peluti res aere septas. At durus Xiphias ictu non mitior ensis, Et pauido magno fugientes agmine Thynni.
amsemper Jumassequeris Pompili nitentes, Cercyrosq. ferox, ct ouantes gutture cancri. Orpbas, herbosa latitans Ery thinus in unda . Et Sparulus, Sargvsq. notis insignis opimis.cb sopbros imitata decus, ct yerba volantum.
285쪽
anque volat ,scopuli I, latens iuverilae acuti, Concinit,ut nunquini melius, Db fronde virenti Attica auis verva subtempestate giferatur.
purpureo sust Uus sanguine Mutas.
leii codicibus legitiir Iouius, Massarius,&Bellonius. Clupeam csse putat, quam vulgo Gallico vocabulo Alosam dicimiis, Veneti Chi pam, Romani Lacciam , Massilienses Halachiam, Hispani Saualos , Graeci,ut aliqui existimanr,di i αν. Quidam vero loge Alosam a Clupea , Plinii auctoritate differre autumant: cuius verba sunt, Attili in Pado inertiapinguescens, ad mille aliquando libras, catenato captus hamo, nec nise boum iugis extractus: Atqui hac mini us appellatus clupea, venam quandam eius in faucibus mira cupiditae appetens, morsumat: quod ab Alosa, cum prorsus denti im expers sit, minime cli ci potest. Nec minimus quidem piscis est, nam Romae,& Capuae sae Pe cubitalem excedelae magnitudinem vidimus:& Callisthenes Sybarita, illib. X III. τί γαλα-ων his verbis magnum piscem esse tradit:
fecimus, Arar Celtaru suu ius,ita ab ibuectori, quod scilicet Rhodano coniungatur, appellatus, in eum enim per Allobrogum sines defluit. Nascitur in eo magnus quidam piscis, qui Clupea ab accqlis dicitur. Hic crescente Luna albus est, decrescente vero niger omnino fit. Supra modum ve o uctu a propriis intersicitur spinis. Porro inuenitur in eius capite lapis grumo salis persimilis; qui plurimum quarta nis morbis conserre traditur, si deficiente luna sinistris corporis partibus alligatus deseratur.Sed in hoc Ennii loco Clupeam potius clusetatis, quam piscis no mc cile arbitror, quae non longe erat a Carth
286쪽
gine, cuius Strabo meminit, & alij quam plurimi. Lucanus, Et Clupeam tenui stationis littore notae. Idq. eo magis affirmam iis, cum Poetae in stitutu in sit reserte quibu in locis insigniores, celcbrioresq. pisces capiantur: qil apropter lege- 'dum est, Omnibus at Clupeae praestat Mustela Marina. Praefert enim hoc versu omnibus iustelis marinis eas, quae Clupeae nascuntur. MVS TELA MARINA θ Γαλοῦ θαλαασία, ad dis rentiam fluviatilis. Nec maritimarum una est species. Nam, ut ait Galla- tib a d nus, piscis ille, qui magnae est apud Romanos existimationis, quem iM vocant, ex genere est Mustellarum : qui in Graeco mari nus quam visus est. Γιαεος etiam apud Rhodios summo in pretio habitus fuit . Fluviatilem vero Salvianus, Rondeictius, &Bellonius eam esse volunt, quae a lambendis petris, Lampetra appellatur. Veteres vero ob maculosum tegmen Mustelam voca uertit,qu Ad ad terrethris Mustelae ii militudinem accedit. MVRES S.VNT AENI J Marinorum Murium meminit Aelianus; eos l. ait, quamuis iguo sint Lib. o d. corpore, domesticis tamen esse audaciores: ae fiducia inexpugnabili Aniciat. .. munitos: nam ad pugna prodeunt duplici fidentes armaturae, pra durae scilicet pelli,&dentiu robori. Pugnant enim cu valet bus pisci bus, ac hominibus rei piscatoriae peritissimis. Eius verba haec sunt. '
δε η τοι - τριυ αδροτέροις, κώ τ άMἐων τοῖς μαιυςια Θηρατικοῖς . Quod idem Oppianus libro I. Κλιευτικῶ, cxprcssisse videtur,
Hos versus Lippius Collensis sic Latine reddidit, l: Audaces murra non maguo corpore, fidunt Viribus haud magnis: sed dura pelle uigorem ostentant: sirini considunt robore tergi: Contra mortales pugnant, contra agmina ponti. Aenum Traciae Vrbem suisse, testantur Hesychius, Eustathius, Strabo,Suidas,&Plinius,qui ibi Polydori tumulum fuisse tradit. Stepha- La.ε. c. IInus eo de nomine si umen cita appellari asseruit: quod, ut Hermolaus in Plinianis castigationibus ait, e Germania in Danubium desertur,
Vindelicosa Norico discrἱminans. - AST ASPR A OSTREA PLURIMA AB Y DEIJ Abydus Asiae Urbs, Leandri patria, lsuauissimo Musaei poemate percelebris: a Mileti js quondam in Hel-II a lesponti
287쪽
lesponti saucibus condita: cui Sestus Europae Oppidum est opposi- . tum, praecipiti infelicis Erus e turri lapsu, de Leandri naufragio nobilitatu. Quod non modo ex hoc loco ostreis plurimum abundare perspiculi est: sed & ex his Catulli versibus ex Ithyphallico, ut opinor, carmine, Hunc locuus tibi dedico, consacroque tape, bai domus tua Lampsacies ouaque Priape,
Nam te praecipud in Dii γrbibus colit ora . . Helle pontiaca, caeteris octi eosior oris. l lis H i. cx m. Virgilius, Pontus,cr ostriferifauces tentantur Abydi. . Lib. b. Lucanus de Chalcedone, quac cst in codem maris tractu. - ostri erant dirimat Cbalcedona cursit. Clemens Alexadrinus ubi cos accusat, qui ingluuiae dcditi, transmarinas cscas anxie perquirunt,ας εατα A υόπα nominat.Varro Satyra, quam περι ἐδεσματων inscripsit Tarcntina laudauit,Horatius,Circaea,
Sergius Orata, qui prinatis Osticorum vivaria in Baiano inuenit,Li crina, de quibus ctiam Varro, Tunc nuptiae videbant Ostreas Lucrinas . . Martialis, Ostrea tu sumis stagno saturata Lucrino.
Et rursus, Ebria Baiano veni modo concta Lucrino. 8.ῖ Iuuenalis, -- caenet licet ostrea centum Gaurana --
Sed omnibus Licinius Mutianus Cyzicena praetulit, quo nomine Lib. I. TH. Abydena intelli t. nam Cyricus in Propontide cst. Ouidius, Hincq. Propontiacis haerentem Cydicen oris. Sic enim ille de Ostreis loquens, ait, C cena maiora Lucrinis, dulci ra Brittannicis, Dauiora Edulis, acriora Lepticis, pleniora Lucensibus,scciora Co pbantenis, teneriora Istricis, candidiora circeiensibus. Vnde in veteri Epigrammate, Ennaeae Cererem nurus frequentant, Raptam Cyricos o breos diuam. Lib. Strabo ait lacum supra Rhodani ostia, que ς αὐ- His vocant,ostreis admodum csse feracem. Ea Romanis summo prccio fuerunt: qui Lib. 31. υι bus diu, ut inquit Plinius , mensarum palma tributa est. Varro Satyra seris φακῆ μυρον, Nec multi nummus piscis ex salo captus Elops, neque mirea illa magno captata a . ad tuit palatumfusicitare Idem tursus alia Satyra, quae inscripta est ,Πυς ποτε, περὶ δρων querentem nescio quem inducit,
Nonposse Osrea se Rymaepraebere, o Ecbinos. Lucilius, Neis itidem in coena dabis Ostrea millibu nummovi Empta
Rio autem modo ea condiebantur, Caelius Apitius nepotum omnium Isb. r3ἰ
288쪽
nium lautissimus in Thalassa demostrauit; quieti a quomodo ea diu
asseruarentur, diligent cr excogitauit: nam Traiano apud Parthos longe multorum dierum itincre a mari agenti, Ostrea recentia misit.
EST MIIYLENAE PECTENJ Impressi Appuleij codices,
di Turnebus h/bent, Mus Mitylenae est , sed nimis deprauate: nam postquam supra dixerat,Muressunt Aeni,quid opus erat addere, MusMit 'lenae estλScesim vir summo ingenio,sed nimis interdum in V lcrum scriptis emendandis sibi fidens, le*it,
Mitylus, O Pecten, Charadrusq. apud Ambraciae amneis . . Quae mihi non arridet lectio, quandoquidem Graeca Archestrati verba,quae superius retulimus, aperte Pectines Mitylenae esse declarant. Eo l. magis quam scripsimus lectionem, probamus, quo Pli oba, ainius Mitylenis, lati datissimos Pectines esse, ait:& Clemens Alexan- Lib x. P. drinus,& Pollux inter praestantissima gulae irritamcnta κτένας Mm a.
quos Gaa a Latine Pectines, & Pectunculos vertit, sed non omnino rectὰ: nam Plinius manifeste Pectines a Pectunculis discem Librici,.
nit. A PER Q. APUD AMBR. AMNE IS J In Appuleio hie D.
Iocus ita foedissime corii quinatus legitur , Caradrum, quae apud Vmbraciae A. Scaliger, ut diximus emcdat.' Charadrusq. apud Ombr quo nomine nullum hactenus memini piscem, sed auem, quam nos Rupicem, siue Hiaticolam dicimus, cαρο ριον appellari ,παρατο, τας χαράδριυς διατρίβειν. Qiuod Aristopsianes in Auibus via detur in nu ille,
Est autem haec auis inexplebilis voracitatis,nam simulae nimio cibo, potu l. se ingurgitauerit, ventrem deijcit, ut se rursus expleat. Quo vitio Hipponax more suo quendam carpens, quod inter coenandum surgebat ad aluum exonerandam, ut nouo inferire posset onere, tuo γυδυποχέον appellauit. Itaq. non Charadrus,sed Aper legenduexistimo; qui ab Athenaeo, ni fallor, ποταμιος dicitur: queadmodii & ab Aristotele: qui ait in Acheloo amne vocale habitu esse: cuius verba Plinius ita Latine est intcrpretatus, Et ιs, 'vocatur, in Acbeloo amne grunnitum habet. Sed vetusti Plini j codices no Caper, sed Aper habent, qua uis apud Aristotele,ut dixi imis,Gra ce κάπρος legatur: qua vocis similitudine multi magni nominis inter . pretes decep ti,saepe pro,καπρος, Per male transtulerunt,ut rectὰ admonet Palilius Leopardus in II. uiarii emendationu cap. X. Arch stratus aute, a quo id sortasse Ennius acceperat, Aprum Ambracium miru in modum extollit, admonetj paci auri pondere inemendii, G
289쪽
Q iam uis Hieronymus Mercurialis observet, hoc loco καπρον non de pisce in icili i, sed de haedo ex Ambracia, qui teste Varrone in Satyra περι ἐδεσματων inter summas delicias habebatur. Apros quQque pisces apud Argivos optimos nasci,cx hoc Philemonis, ut opinosis nariolo liquet,Eξ Νῆικῆς γλοκυικον, U Idγω κάπρον.
BR V NDUSII S ARG VS J eodem nomine a Graecis,
Latinis q. appellatur. Lucilius Aegyptium probat, ani praeclarus Elops, quem Ampio Sargu' mouebit.
- APRICLUM PISCEM J Otiosa est dictio pium, quae
ex alicuius indocti glossemate in Appulei contextum irrepsit: lege dum q. hunc locum censeo, Sume, ast Apriculum scito primum esse menti. Hunc καπριωκον Graeci appellant. Salvianus in Aquatilium historia,
καπρι κον,&κα ον eundem esse assirmat: cuius opinioni non omnis no assentimur, clim Ennius diuersam sane Apri,&Apriculi mentionem fecerit; alterum l. Ambraciae,alterum vero Tarenti nasci dicat.
SURRENTI FAC EMAs GLAUCUM, ET CUM AS
A P V D J Vulgata Appulcij exemplaria,habent Surrenti Aesopem facemas, Glaucum apud Cumas quid, Scaliger vero fecit, Surrentei Lopadas, Glaucum Cumas apud:atquid e Praetcrmisit ea verba, ac emas, quae & in App ulcio perspicue leguntur, & A rchestrato sunt valde familiaria. Sic enim ue Apro, ut supra retulimus, dixit, Τον Κάπρον γ' ἄν ἐσίδης De Mugile, ut G Aegina ematur, Κετρέα δ' A'οἱ- ὲς αγόραζε.Idem de Murenarum praestantia loquens,quae intra Siculi steti ai stustias capiuntur,
Item de Sue, quem in Ponto,& Aeni piscantur. E, ό ' Aιν Ga τοῦ Πολὴ, τ Jν ἀγόραζε. Sed in Appuleio corrupte omnino lcgitur, Surrenti Elope . Plinius, enim Ouidij auctoritate asserit Elopem nostris undis osse incognitu.
unde Ru inctilianus, Et piscium quoque genera, inquit, alia planisgau' 'ης, alias sit, regioni is quoque, ultoribusq. discretasuun. nec E UE nostro
290쪽
. PHAGETICORUM TRAGMENTUM. diues
nostro mari, aut Scarum ducas.Colmnella, Atque vi littorum, sic fre- Lib. 8.e. Istorum disserentias nosse oportet,ne nos alienigeni pisces decipiant:no enim omni mari pote i omuis esse, ut Uops, qrei Pambitio profundo, nec alio pascitur. Confirmat Aelianus libro VIlI. ζωαν ιδιο ητος, Elope in profundo Pamphilio esse, indeq. tamen vix, & admodum raro capi. Ex quo apparet falli Appionem Grammaticum, qui Elopem eiinde cum Accipensere esse existimauit. Ouidij locus ex Halleutici fragmento notus est,
Et pretiosus Vops, nosis incognitus ' oris. . Videtur Ouidius adiunctum illud pretiosum, expresisse ex Epicha γmo,qui in Musis, Elopcm πολυλματον dixit: qui si nostris oris incognitus est, quomodo ut Surrenti cmatur suadet Elopi autem Rhodio a Scriptoribus palma tribuitur,ab Archest rato vero Syracusano,
Quare docte Scaliger pro, Elopem, reposuit, L ades: quae marinae cochae sunt, gustu sua uillimae: de quibus Plautus Parasito Medico, Adducite L ades, Echinos, Ostreas. De Glauco pisce, ita a colore ut tradit Eustathius, appellato, plura ab Aristotele Oppiano, Plinio, Athenaeo Beslonio, alijsq. dicta sunt. Sed qui Athenis nascuntur, videntur ex Senario, quem suprarctu- Iimus, in pretio fuisse. - CUMAS A PV D Lucretius, Is lacus es Cumas apud -
- AT v ID SCARUM PRAETERII CEREBRUM
I OVIS J Scarum, quoniam omnium piscium suauitas mus habetur, Lib s e. i ut tradit Plinius, Athenaeus, Galenus, Eustathius, &alij, merito Si. 31. e M. Poeta Iovis ccrebrum appellauit Acteres enim Ioui delicatissima si I. Diissimaq. edulia tribuerunt. Vnde optimum caseum, Iouis lac, dixit Euripides apud Athenaeum, Κατυρῶς ἐπίρας Et Persae, Clearchi testiinonio opiparas epulas, δεῖ ψβασιλέως ἐγκέ- φα ας dicebant: quas Ephippus in Ephobis, inter secundae mensae bellaria enumerat. Addunt insupersulae nimium indulgentes Scarum, nisi cum suis secibus edatur, in lipidum esse. Quo dicto moneri
puto, nihil prorsus ex eo pisce reijciendum. Quare Epicharmus in Hebes nuptijs scripsit, Ne dijs quidem licere Scari seces proijcere: quas magnopere in hoc disticho extolliti Martialis, Hic Scarus aequoreis qui venit obesus ab Mndis,