장음표시 사용
221쪽
totum te iis des. Haec quoque ut usum necessarium, ita incredibilem habent voluptatem. Itaque Plinius ea studiorum voluptate tenebatur,ut de somno dc cibo detraheret, que nradmodum ipse in praefatione naturalis Historiae testis est nobis. Scis etiam ut Archimedes de cibi de potus oblivisceretur studiorum amore. Sed quid ego te ad Externa voco Cur non susticiat domesticum exemplum Egone tantum laboris 3e in istis exhausissem, nisi ille mihi labor fuisset jucundior , quam ista quae alii consectari s leni Et voluptas illa manet. Juvat nunc recordari quoque aetatis retroactae. Quod rude te non dixeris. Sed ut deinceps dicere poliis, de eo quidem, quod divina bonitas vitae amplius Iargietur, id quidem in manu est tua, mi Fili. Quare hoc age ; nee pate
re domum,quam ego virtute mca paullum aerexi, tam cito vitio tuo collabi. In styloomnino velim te exerceas. Neutiquam cnim
mihi latisfacis hac parte. Nosse desideto, quantum in Graecam tuopte Marte valea . Item ccquos instituas Adolesccntes. Optimus proficiendi modus docere alios, quae didicimus. Et tum demum aliquid scimus, cum docere id alios possumus. Aves, Credo, scire ecquid apud nos rerum sit novarum. Sed nihil sane est quod magnopere
scribi mereatur. De inducili deliberatur, In Ordinum Conventu ι' verum plures eam ad vellantur, praesertim qui in mari vivunt, vel ut scitὰ Graeci eos vocant oti inu nautas me vides dicere in vel qui ex eo vivunt, ut Negotiatores multi Magnarii, imo de quos liberos Piratas nuncupamus. Ultrajectini cogitant de Academia erigenda. Si Amstet amenses in proposito persistunt, voca bunt in urbem suam Baruum, ut4bi Philosophiam&Historiam profiteatur. Colvius
uxorem ducit filiam Abrahami vander My-ien. Victordus qui pro gradu Doctor
ius in Academia nostra ante paucos annos
disputavit, in Galliis dicitur conjectus in
carcerem ob aes alienum, quod ille conflavit, nec Parens solvere curat, nec etiam debet ne foveat ejus luxuriem, de cacteros perdat liberos. Mater tua aegrotavit iterum aliquot hebdomades. Curae camvaldd macerant. Scis quales dicere velim. Audio te ante menses duos vel paullo minus,
Londini adsuisse situsio. Ego utrum Stru- sivi ille albus an ater sit nescio. Sed tamen
unt eum conviviis magis gaudere quam nostram deceat sortem. Quare malim tibi commercium esse cum hominibus literatis, de ad rem attentis. Pupam unam filiolae Domini Wrenni jamdiu acceperis. Alteram non potuimus tam cito nobis comparar . Amstelodamo enim apportari necesse si . Sed si Sc alteram voles, perscribe,atque addo cujus magnitudinis eam esse cupias. Quanquam hoc quoque scito opus, quomod transmitti quam tutissime possit. Prodiit Londini Libellus cum hac Inseriptione, Aiater Ecebolius, M. Antonius de Dominis A chiepiscopiis Spalatensis, Excudebat Billius, An. I 6x . Ibidem prodiit Concio ad Clerum, habita Cantabrigiae per Sam.VZardum, Exciidebat Milo Flcsnet I 6 17. si commoda se offerat eos Libellos mittendi occasio
transmittes. Sin minus, ne laboro. Habui utrumque Libellum commodatum a Nou-mio. Stil cum in Gallias iret, per fratrem utrumque repetiit. Retinere maluissem ἀEt dixerat, possc me utrumque reservare . Sed sententiam videtur postea mutasse i N Iim tamen de iis te valde esse sollicitum. Pindi sim enim utroque carere. vidoo rii artam monere, ut desinam seribero qui non desinam te amare, dum tu virtutem am bi , quod ut aeternum sit, Deum oro. Salutem
dices iis quos toties jam literis fgnavi, ux r . petere nihil attineat. i
G. J. VosnusqQui has ad te Literas desere, mihi quidem
hactenus ignotus fuit, sed cum eum cognoscerem,esse filium Castellani Gallicae Ecclesiae quondam Ministri, Senioris autem o lecatii, Praeceptoris mei, ex filia Nepotem. noliti eum dimittere sine Literis meis: prae tatim cum de honestus de non inerudit
Francisco Iunio, Fn DL Londinum
S. P.RAni, illis Seriphiis, mi Assinis, taciturnior mihi videris. Citius illis utriremquam tibi verbum aliquod expressero ..
222쪽
in Britanniam adveneris. Prosectb nisi mihi satis perspectum rei, quam tardus sis inscribendo, platie aliquid suspicarer, quod
dicere nolo. Inic aut mihi, optimae so tori, Ne liberis mafi1 ineis, oninem eximas scrupulum, silentium rumpe, 2 nos quamprimum Litetris compesta. Si non ob aliud, saltem, ut ne ultra ignorem, quod me maxime tangest. Quare κινου τα
ne literis quidem alter alterius fruamunia. Nempe sic Tantalo, iure comparemur, cui
x jam deerat, quod habebat. Franciscus meus pro gradu, ut loquimur, Doctorali, publice disputavit, ac strenue rem gessita. montius ab Amstet amensibus, urbe exa tus est. Itaque apud nos domum conduxit. Oratoria: mbae demum, pJa hebdomades duas, aut tres, erunt absqlutae. Filii Dionysius orsus est, ex Arabico transferre gentis ejus proverbia. Nonnihil tamen ab hac opera revocabit versio historiae Reidani. Heinsius propediem editurus cst historiam
omnium, quae superiori anno contigerula
vehementibus studiis agitur, si conventu Illustrium ordinum, an de induciis sit cum His uio agendurn. Major pars hactenus bbhorrere ab eo consilio videtur. Desidero scire, quando speiare lieeat quae affecta habeas, de Pictura, Sculpturaque. Martinius Bremensis videtur depositisse cogitationes, deafine Junia. Nosse aveo, verene hic sparsum sit, Sel denum carcere liberatum . Addes quoque, quando visuri sumuς CI rissimi Pittet Athenas, aliaque.i: Quaeso urge virum.. Metuo enim ne ci calcare opus
R. Sorori Brunca: aegre cst, quod ei mi. grandum erit ex aedibus in quibusliactenus Commode vixit. Ipsis Dominus aedium in iis habitare statuit.Literas a te Roter amo ad se perscriptas, toto mense post accepit Quod malo eam habuit. Colvius nostcr uxorem diuat, .siliam Abratiami Mylii,pucllam egre. piam, nec male dotatam. Amflelodamenses Cogitant, de uno Microque Proselibre,alitur- de advocando, ne diremes necesse habeant, iam cito ablegare liberos ad Academiam,ubinus Jot pars corrumpitur, licenti malo exemplo. 1 alti de Bari o super hac te actum,
nondum tamen tran adum. N dubito tamen,quin si negotium procedat, cχieris sit ira serendus. Dicuntur Ula e uisi Fgitare
de Academia apud se eruenda. Quae reς incommodare Lei densibus possit. Scis ehitri locum esse ad cam rem satis idoneum. Nec
oblitare Hollandi possint, coni aeque Provinciam constituant, ac illi, si quid ultra hic reii quaesit, cognoscere possis ex eo, qui hasce
lucras desert. Est is senioris Trulcatii, ex filia Nepos, Castellani, Gallici ante annos aliquot Ecclesiastae filius. Hactenus mihi
ignotus fuit. Sed cum studiorum causa, sic in Britanniam velle ire dicerct, dc perhonestus juvenis videretur, sine meis cum literis dimittere nolui. Speraveram fore, ut prior si tiberes. Poteram sane te compellare illo Homerim, αρχε, συ γ -νεωτῆς . Sed mihi ma)us est literarum tuarum desiderium qualia tibi mearum. Scis enim quana saveam nosse omnia,quae ad filium pertinent. Quare praevertere te scribcndo malui. Nec deinceps detrecto similem Prqvinciari ita; dummodo tantum spondcas, te propzmO: dum, paria mecum facere velle. Ultra non istam, etsi minus me sis occupatus; nisi valde me ratio fugit. Pergratum erit si plurimam meo nomine salutem dixeris Nobi lissimo Equiti D. Guillelmo Houardo, cui a studiis es magnae Illustris Arundelianae domus spei. Omnia ei a me servitia osserre, ne grave sit. Piueum etiam salutabis,in quq candor de eluditio certare mihi videntur
T Ongo tempore silui ad literas tuas; sed
Jamdiu quoque causis eius rei intellexeris, scio, ex Herdenio nostro. Nam id non obstrum perspexi ex Epistola tua adJonstonum. Iarcnon tam me in Britannia
fit ille diem, quam illud dicam, ita me illic fuisse, ut qui prius eo negotii causi sm pro
sectus, videar milii aliquando, vel solo ex Ore, eam poste repetere. Humanissime enim sum exceptus a Rege Serenissimo; Archi-Episcopo, Comitibus, Baronibus, Discopis,&quidsngulos pia eiciamummae de dignitatis, de authoritatis viros Nec
223쪽
parum mihi honoris exhibuit, utraque Α--demia: uti de Cantuaria, ubi Canonicorum Mus loci ordini sum insertus, regia dignati nc: Et quidem conditione ea, ut in partibus ctiam transmarinis emolumentis fruar. Scis
Dicitur cf' nostros eantare Britannia ve sis.
dprodes 8 nescit sicculm ista meus. Video me Desiciorem hoc Poeta; ut qui labores sui apud Britannos, non modo, ut illi, nomen aliquod, sed citam rem parenta. Quamquam ut sacculus ista nescirci meus: nihilominus vere dicoὶ affectus hujus gentis animum adderet ad infora; quippe qui publico potius bono, quam privato, metiri omnia soleam. Repcri in Britannia etiam
magna cum voluptate mea, complures nominis tui amatores; Et cum crino de te incidisset, interdum ab alio, interdum a me iniectus fuit, dignum virtutet tua, doctrinaque yla singulari, praeconium a nobis accessita. Qui fieri aliter poterat AEgyptios fuisse incantatores, facile credo Homcro. Nec tenim omnia mentiuntur Poetae. Testio non gypti essic, sed Germanum. Sed tamen quasi 2Egyptius esses, nescio quo veneficio, usque adeo imbuisti animum naeum, ut eum plane illexeris, tibique devinxeris. Et eo
tiores omnes ὀ familia mea sent, quam uta admittantur. Quare M illud Poetae . Non sum, postum, non)ibet esse domi. Sed de illo plenius alictis literis, si opus putabis'. Conjux inca aliquandiu male valuit, hac tamen hebdomade, meliuscule ei esse coepit, ut aliquid bonae spei concipiam. Filiorum natu secundus, cui abavo Francisci nomen, publice Theses defendit, pro Doctorali Laurea, in utroqueJure,& quod voluit,non tam savore, quis merito obtinuit. Negotium Brugmannes iterum urgebo, hebdomade proxima, qua Hagam ibo. Audio Philippum Caesarem , ad Pontificias defecisse . Parum filucrisimile, non mihi modo, sed aliis quoque. Quippe qui arcte adeo dicatur novellitati adhaesisse; ut Papisimi suspectos haberet, siquis transversum digitum abca abiret. Munt, ne te quidem, aut Collegam, qui ipsi synodo interfuissetis, satis ei probare potuiste causam vestram Scire aveo, an vera spargantur. Elegantissimus Synesius alicubi ait, se imitari velle Mcdicos, qui
aquam calidam praebent aegris,ut cum aqua, coeticant talia,quae intus latent. Similitercgo, de Philippo vestrate ad vos scribo, ut reddas mihi ea cum foenore. Apud nos nonnulli e sacro Ordine nihilo melius rem ge-
magis favi amoribus tuis; utcumque in li runt. Ha solam vide: ubi uterque Gal-
rerum incerto, non possem sic me, ε - . .
huic negotio miscere, ut ucllem: praesertim qui scirem, quid animi aliquibus foret, qui propius viverent, & plus possent. Q n- quam de eo quidem, non cst quod multis Ioquar, postquam tu,sive quia praesens Gei maniae status non satis arrideat, sive alia de causa, satius putas, ut missa haec facias, salvo amore nostro, qui erit dum crimus. De Arnoldo Vorstio, non sine dolore, intcllexi, quod ita aes, tibi sublini passus sis. Miseret me Matris quae commendari a probitate multum solet. Metuo ne liberorum mores omnem ei prudentiam expectorent. Quid dicam 3 Antii uim debet. Ncc amplius ei credam, qiram donare quantum velim. Uno peccate solet, Indulgentia erga liberos. Sed metuo ne Vara Vibiam sequatur. Scis quid non tcntare soleant qui constituti sunt pejus, quam inter sacrum S saxum. Non leve est, quod de debet soceri mei filiae natu maximae. Ego illud nometi vix textivilitio emptitem. Crcbro domum eius tua causa filius meus accessit. Accessi Ho. Sed n licae Ecclesiae Pastor dejectus de munere, ob vitam impuram. Prior tamen, nondum liquido satis adulterii est convictus. Nee enim, εά αῖπτο c. deprehensus, uti alter,inlectulo, cum scortillo, etsi uxorem formosulam ipse hab et. Male diu hic audierata Tandem misellus; sed tacere de istis malo, quae non sine dolore animi cogitta Putabat se omnia boni Pastoris munia implere, si principibus Zelotis posset accenseri. Itaque tantae crat pietatis, ut quanquam Wo per amicos, eum Hagensi Ecclesiae commendassem; tamen nunquam ab eo tempor domum sit ingressus meam. Nempe putabat, me ei te ex eorum numero, qui in hoc tristi schismate, de remediis cogitandum putant. Nee male cogitabat; qui scire hoe poterat, quippe qui jam ante duennium,se quens suerit conviva meus, cum similem se simularet, usque dum clicuisset commendationem meam. Nec longe ab Haga alius Ecclesiastes, sacrilegii misere convictus'. Solet ille sulfurari pecunias Eleemosynae nomine, in templo collectas. H quanto sint
224쪽
sint scandalo nobis , saetae vides. Clis
erigunt Pontificii, eo tantum non de nobis Uiumphant. Gravis est haec tentatio infirmis. Interim nos disputare malumus, quam vivere in Christi praecepto. Facile, qui abunde sensa mea nosti, perspicis, quam haec
coquant, & macerent animum meum. Neque enim vivi comburium deprecarer, si scirem me posse, eo redimere concordiam EGelesiarum nostrarum, majoremque primae-Vae Ecclesiae amorem ; prae qua etiam hominibus, nec malis, nec ineruditis, nimis nunc
novellitas sapit. Multi apud nos ad Pontificios abeunt. Audio idem, Sc aliquanto magis, in Galliis fieri; & metuunt plurimi, ne longe tristiora, intra paucos annos, intelliganius. Quid quod nec pauciores quotidie ad oc Θεοτέ s vergunt. O tristes diis- dii fiuctust Et tamen mussare cogor; quasi aliud, quam bonum Ecclesiae spectem, cum
vel pusillum moderationis requiro. Ego vero metuo ne Deo cogar rationem reddet , quod non satis sortiter egerim cauum optimam, non dico harum vel illarum partium,
sed Ecclesiae Christianae, quae in symbolo
otiam Catholica nominatur, Quod nomen ego quantivis prinii puto, utcumque aliqui illud plane habeant sus istum, non alia cane de causa, quam qui almi iniquis
sime solis sibi illud arrogent. quid de
tam multis moror , Amicissime Martini Nempe raro scribo, sed cum scribo, tardit tem literarum lonξitudine compenso. Et quod mirum εἰ ω πεs μήλις ουτω H-παυ- M . Quod de se Socrates apud Platonem, ac Synesius quoque, ad Pylaemenem inibit. Quo tamen gloriari apud te non possum, qui hac parte, ut aliis multis, saepius me vincis. Sed ea est
virtus tua, ut lubens ccdas. Eae quoque o Eupationes meae, ut aegre hanc tarditatem
se tre non debeas. Absque hoc esset, quid
Literas meas mittere cessarem, cum tuis nihil mihi gratius esse possit, A te similiter af-sceium esse putem imo sciam 3 Doctissimi Cocliti, de Sanhiarim, & Maccoth, laborem ante dies sex septem, accepi. Nec mu-pere eo mihi gratius quicquam. Si apud vos agit, plurimum meo nomine salutes, rogo,&sgnifices, me per literas gratias actura . Id nunc non feci, quia prius rogandum ex
canico, utrum Franckcrae, an Bremae agata.
Salve, optimc Doctissimeque MartinL
Lugd. Batariclo locxxx. Tinu, Post. Id. Mart.
diu me siluisse ae scribis,non putabam; ac plane mctuo, ne Literae aliquae intercid rint. Gaudeo interim constantem adeo esse amorem tuum ut cessatio haec nihil de eo detriverit: imo simulac Literas meas acceperas, ne conquerend.m quidem de diuturno hoc silentio putatis. Nempe ut Symmachus ait, Amicitia cito sanatur ossicio.Sed quae divina haae bonitas tua, ut hunc cestatorem, strii trieonem aut bovinatorem impone nominis quicquid vis) literario mu-ncre, eoque auro magis aureo, mactes, cum
Nausistrata dixero, Vir viro quid praestaOr Alterum urit si aliquid credamur; tu nomen nostrum praedicare non cessas, dc seculi, huic & posterii. Quas tibi Ho, quas Libe ti mei pro beneficio hoc grates rependent e Sanc omnes plurimum nos deberi tibi sat mur: ac s, quid mihi opinione amieorum celerius contigerit, quod animum testari, u vellem, non sinat; id compensabit pietas Liberorum. Ex quibus jam quartus Dion sus meus totus est in Reidani Historia Lamne vertenda,& quibusdam Arabum mon mentis itidem Latiali Lingua transferendis. Natu secundus, Franciscus, in humanitatis ae sapientiae studiis perseverat: et si ex quo supremam in Jure lauream apud nos adeptus, Hagae simul vacet, si non tricis, as tetricis saltem advocatorum contentionibus audiendis. Nempe scis vix aliam esse ad honores hic viam, nisi forte aliquem savis amicorum magis, vel opum gratia, extollat, quam rerum peritia, aut virtus. Tertius eorum Matthaeus, satis se mihi in omnigena historta probat. Natu omnium maximus
Joannes, Collegii Jesu socius est, apud Cantabrigienses. Qui, quod visum receperit,& mihi gaudeo,& illi gratulor,&Deo quantas possum gratias ago. In filiis duobus
225쪽
natu minimis, Isaaco de Gerardo, sumptibus non parco. Itaque domi iis praefeci Adolescentem: sed quem quia non admodur eruditus cst, ex praescripto meo omnia ag revelimine mihi dedisceiada discant. Quippe malim ego nihil eos a Magistro haurirc, quam male imbui: quandoquidem sic gemino mihi csset labore opu in cluendo vitio & instillando vero rectoque. Ut non possim reprehendere Timotheum Musicum, duplicem qui mercedem exigebat,alio siqui Magistro uti forent. Quid multis opus Hactenus non infeliciter mihi in liberis negotium successsit. Quo nomine Deo gratias debeo si quisquam. Utinam misericors ille Pater beneficium boc suum mihi diuturnum esse patiatur. Quod equidem eo magis exopto, quia video quam haec rara sit res in multitudine liberorum. Vol summum
Virum de tui amantissimum Rivetum vide. Ndras duos ejus filios natu maximos, cura L. apud nos viverent. Eorum alter, Vir optimus, Ecclesiastico munere apud Gallos sun- lgens, vita sua functus est. Urit hic dolor
Parcntem, ut cogitare potes. At magis macerat, quod alter, qui Duci Tremulio a s octis erat, Domini sui exemplo ad Pontificios defecit. De meis in hoc vitae humanae incerto meliora non possum mihi spondere, sed tamen sperare optima licet. In quo si non eludar, habebis semper summos homines tui
cultor ut amicitiam nostiani lecet, crius liberos haeredes este convenit. Quod eo dico, ut videas non meum modo, sed meorum etiam me affectum spondere. Mitto ad te oratorias institutiones meas tertium editas, usque adeo calligatas S auctas, ut mihi
ipsi licet parenti huius sectus subinde novum potius opus dediste quam prius illud videar
reddidissse. In quo committere non potui quin solemne meum obtinerem ut debeo: nempe ut testatum facerem posteris quid de tuis sentirem. Primo uti libro ubi de Atheniensium foris loquor. Et tamen omnia sunt infra merita tua.' Verum quod hic desideret quisquam alibi compensabitur. Proxime quid oditurus sim nequeo dicere. Sed puto illud aut commentarios fore Linguae Latinae, aut opuscula quaedam e miscellaneis
nostris. Nam de iis quae ad Ecelesiae historiam veterem pertinent, spissius ni fallor negotium procedet. De libris quos ex Rut-gcrsiana petieras Bibliotheca, semel iterumque compellavi haeredem. Prius ille nec
annuere, nec omnino nogare, scd poscere, ut postridie vcl ubi occasio daretur iteruri L. de eo loquc remur. At cum denuo compellaremi dicere ut cum Benaventuta hac de re locutus ester, qui negarct id sine ccrto
auctionis dispendio fieri post c. Fore enim
ut multi ob rariores libros huc conquanta , qui si ea jam divendita magnorint quamprimum; semel iterumque clusos, eo ituros, unde vencram. Potuisse hoc fieri si Catalogus necdum editus foret; nec setiam nimis estet. Et cum oggererem,vix auctionem
esse ullam, in qua non pauculi saltem libri prius sint divenditi,quam publica illa venditio instituatur, respondere ille, complures etiam alios csse, qui similiter sibi quaedainta poposccrint, ut aut nulli, aut pluribus, magno cum dispendio suo gratificari cogcrctur.
Et sane ipse quod plane illud verisimile faeit ex Anglia literas accepi, quibus sinii te quid poscunt. Quod tamen nostro significandum minime putavi; ne quem satis avcrsum viderent,redderem difficiliorem. Multa interim oggessi de amicitia veteri, occasione mittendi, qua nulla deinceps melior se esset oblatuta,& similibus. Sed tandem intelligo ex eo, sic libros quod facilc credo dis)ectos esse, ut intra paucos dies reperiti non possint,quos postulares. At is per quem mitti hos oporterct, intra biduum parabitabitum. Cum nec planc deesset, quo his occurrcrem, dixit quiddam, ut Collegam ,
veterem deccrct: puta, non alium,quam te,
hos libros habiturum. Si quis alius in auctione pretium promitterct, se aucturum, &mel idem facere oportere. inod si eo pacto pretium nimis excresceret, velle se illud in tui gratiam postmodo remittere; ac si libet sex solum florenorum sit, & XV. aut XX.
sit divenditus,te tamen non amplius quantis denos solutiirum. Petii, ut sentciitiam suam de eo perscriberct. Facturum se promisit ι sed nunc occupatiorem esse. Dcnarium Pythagoricum tuum Lamertus cst edi tutus: sed quia prolum multis distinetur,negat id ante sex hebdomadas fieri posse. Curabitur, ut emendate prodeat. Forma erit
folii in quat crna complicati. Significabis
per quem exemplaria,&quam multa transmitti voles. Minimum tibi XXIV. cedenta. Sed quae hic amicis donari voles, ea tuo nomine donabuntur. Imo dc exteris, si ita visum:
226쪽
visum: uti Puteano, atque aliis. Scottum adderem: nisi ille ad superos)am concessisset, ut te scire arbitror. Puto non displiceat de Critone& Pitteo in Anglia, Grotio &Salmasio in Gallia. Tu quos praetcrea v
les, significabis. Operam da , ut supra
numerum, quem dixi, aliqua accedano exemplaria, ut liberalioribus esse liceata. Quod mea etiam interesse, facile intelligis. Scire aves, qua Occasione contigerit, ut renissimo Magnae Britanniae Regi innotescerem, atque ab eo luculenta adeo Cantuatiensis Canon icatus dignitate ornare . Nempe jam ante annos decem in florentissimo hoc Regno aliquot magni viri aestimare coeperunt scripta mea: praesertim historiamitostram de Controversiis Pelagianis. Scis autem, si uspiam terrarum,in Britannia sane esse longe plurimos Ecclesiasticae Antiqui. istis amantes. Itaque dc Oxonienses, me ignaro, recudere disputationes eas, quas In Collegio habui. Jam inennium est, cum Houterus, ad Carolum Hornes, Baronem asuecum, scriberet, se ex uno Regiorum Secretariorum audisse, ira in Aula ferri, si ab illustribus ordinibus ob factionem illorum
temporum, quae multos perdebat, porro negligerer, fore ut mei Serenissimus Rex haberet rationem. Nec multo adeo post, Etiam mecum de professione Historiae de prudentiae Civilis in Academia Cantabrigiensi. Postmodo ctiam majoribus promissistentatus fuit animus meus. Sed uxoris v Ietudo, S: alia quaedam hic detinebant. Amici Angli dicere, sic quoque mei rationem habitum iri,& si assentim praestare non re sunt praesenti quem vcllent, praestituros a senti. Ego liac habere pio affectus magni indiciis. Sed cum me pede meo metirer, fore non putabam, ut praeter laudem S h nestum de nobis)udicium perciperem quicquam. Sed haec ipsa tanti mihi visa, ut cogitarem de opere aliquando dicando Academiae Cantabrigiensi, ad quam vocatus essem. Amici auctores csse, potius inscriberem Illustris sino Duci Buckingliamiae, Academiae huius Cancellario. Ita enim me, Illustrissilino Duci, magno Maecenati literatorum,&simul Academiae cui ille praeesset, rem facturum gratissimam. Placuit consilium. Exemplar ut ad Duccm, ita ad Serenissimum Regem Carolum transmisi. Quemadmodum & tertium dedi Serenissit
mo Bohemia Regi. Etiam misi ad Archi
piscopum Cantuariensem, & quosdam alios ex Ecclesiastico ordine. Ita auctores erant amici inec videbam, quorsum haec tenderent. Aliquanto post inopinato nuntium . accipio de Canonicam ab Serenissimo Rege Carolo mihi inter Cantuarieti ses collato. Multum debeo Britanniae,&plus quam exsolvere possum. Ante omnes Serenissimo
Regii hinc Illustiissimo Duci, item Episc po tum Bathoniensi & Uellensi, nunc Londinensi. Etiam Legato tum Carletono, nunc Secretario Regis, & Vi comiti m cestrensi. Sed omnes commemorare non attinet. Meum erit publicis etiam scripsis erga eos gratum animum estari. Si heba
madibus paucis Illustrissimus Dux superfiat set, etiam de suo mire liberalis fuisset. Jam per amicum suum, virum magnum, id mihi scribi jusserat. Audio decrevisse tria flore-norum nostratium millia. Jam de eo coli cuius erat cum suis. Sed immani scelere nefarii Prricidae fortuna hac excidi. Et sane sic quoque aeternum obstrictus ero Duci, de Magnatum tot aliis in praeclara hac gente. Venio ad alia. Heinsus ordinum Generalium Historicus eae Putat se intra mensem unum & alterum posse divulgare Acta superiotis anni, in quibus praecipuderit obsidio ae victoria Sylvae-ducensis. In Epistolis Soligeri ab eo editi si cus, qui te spectet, est Epistola P. 67o. CCCLV. ad Car. Labbaeum. Ubi vers a.
nomen tuum diserte in a γε ς' exprimitur. Exteri, quis signetur, nescient, quia nunc pro nomine tuo positus inuiseus.Sed de Civibus tuis nescio an idem promittere liceat. .Quippe nuper quidam qui αωτόγροφον non viderat, referre mihi hunc locum, nec dubitare se,quin tu potissimum signaretis. Causuri, unde conjecturam hanc Capetet, addebat. Sane dolet, quod quidam tam stultas opiniones, aut Viro maximo inseverint, aut talem aluerint. Nihil tamen haec nialignitas nocere tibi poterit, qui jam diu supra invidiam ex Multa adhuc alia, quae scribam, occurrunt. Sed inter scribendum decies sum avocatus; dc jam tertio Groris tuae filius Latius literas umget: quia tempus instat, quo nautae Amste-lodamum solvunt. Scribis, de caeteris brevi: etiam de quibusdam, quae Sotum publicum pertinetat. Uxorem
227쪽
Uxorem tuam mea salutat, filia filiam αντα r , filii vos omnes. Rivetus etiam, Bariaeus, Vorstius, alii, plurimam salutem adscribi jusserunt.
Reeterende in aristo Pater, Domine Mustrissime.
Quanquam non mediocrem ceperam dolorem ex obitu illustitissimi Comitis
Penabi hii, cujus summam erga me humanitatem persenseram coram, magnumquc
ad promovenda studia ardorem facile perspexeram, ex tot MSS. thesauro, quo Bodleianam Oxonii tui Bibliothecam liberalissime adauxit vereque immortali beneficio obstrinxit: in hoo dolore tamen meo, non mediocriter illud me recreavit ac refecit, quod cum & nobilissimae Academiae Cancellarius idoneus S tanto heroi dignus suo cessor quaereretur, ad te potissmum itum sit: quo his temporibus exulceratis non alter ei muneri aptior vidcretur: qui ctiam pro boni publici amore summo humeros gravissimo huic oneri supponere ut spe rabitur ) velles. Deum oro, ut haec honoris accesso M tibi &imprimis Oxoniensibus tuis perutiIis sit ac salutaris. Eodem ne tempore gratissimum hune nuntium intestexi, ex amicis,serenisl mum Dominum nostrum Regem Caroliun prole, eaque mascula auctum cise , quam Deus haeredem tot Rcgnorum & Patri MBritanniae vcstrae conservet, seroque succedere velit sceptris paternis. Optabamus hic itidem selicem partum illustiissimae Principis Arausionensi sed illa postquam diu cum tertiana conflictata est, abortum fecit, ac mire adhuc languet. Auctores sunt medici, ut ad discutiendas morbi reliquias se ad balnea conserat Aquisgrancnsa de aquas Spadanas. Et iam ab illustrissimis Principibus itineri destinatus erat proximus dies Martis. De Comitatu& tota itineris ratione decreta omnia. Pro Ecclesiaste in via futurus erat collega meus confunctissimus Andreas Ri-
vetus Galliis Theologiae Ptosessor. Cum
ecce triduo superiori iterum infirmior est reddita: ita ut plerique metuere incipianta, ne ea res omne hoc negotium diutius distem re cogat. Nescio quam vere, non absurde tamen eos sentire arbitror, qui dictitant coqui ac macerari eo Dominae Principis animum , quod videat tantum illorum distensum penes quos cst Reip. potestas Ecclesiaeque administratio. Unde illud quoque consequitur quod videt mariti sui, quem sio amat, aures oppleri variorum quaerimoniis, ut nihil gravius dicam. Illo nihilominus aures utrique parti praebere, concordiae utrobique studere, omnia potius bono publico metiri, quam lubitu paucorum. Hagae adhuc est Dux Neoburgicus. Is hareditaria Cliviae S: vicini soli oppida reposcit, quae in nostra sunt potestate. Nostri se paratos reddere profitentur, si multia de haereditato herciseunda inter eum Se Electorem Bran-deburgicum convenerit. Quamquam pr secto utcumque nulla inter eos lis ampliussoret, prius necessc cssici restitui graves impensas quas iis in locis ordines nostri fecere. Itaque, ut puto, 'isic illa redditio procedet et
praesertim quamdiu nobis a Caesare metuimus. Matthiam Martinium Br ensem Theologum nosti, ut arbitror, vel ex tot Scriptis, vel ex eo quod Synodo interfuerit Dord rechtanae. Is ante sesqui melisem decessit non levi dolore meo. Erat vir enim undecumque doctissimus: inGermania quidem majorem virum non noram: & in hos Ecelesiae dissidio multum de sarcienda concordia cogitabat: omnino plus aequitatis in eo reperi, quam multis aliis, cujus rei testes habeo Literas non unas, quas ad me scripserat. Et quae viri crat ingenuitas,ad hoe midium profitebatur sibit plurimum profuisse nostram de Pelagio de Massiliensibus Historiam. Institutiones oratorias meas jam acceperis spero, sed sne Literis ullis. Tam subito enim portitor abitare parabat, ut vix sermonem cum eo mutandi tempus daretur. Spero operam quam illi studio impcndimus, non displicituram ullis qui Lit rarum M Eloquentiae sint amantes. Quod vero in mea ad Lectorem prauatione dico, idem hic dico; gaudere me quod opera iliata sim perfunctus ; ac reverti liceat ad Historiam Ecclesiae veteris diutius quam par erat intermis . Nec enim ultra vin
deo quid morari possit: nisi quod Linguae
228쪽
Latinae Commentarios quHam pene cum convitiis exposcunt. De quo nihil hoc bimestri proximo thatuere possim: sed potero Typographis reversis a nundinis Francossi tensibus. Iluctea nos antiquitates Ecclesiae det incbunt, ad quas iam diu anhelavi; non quasi a Literis unquam alienus sim futurus, sed adhibere eas volo non ut opus, sed ut peris accest brium. Non diutius te, illustri sime Domine, morabor, si unum hoc addidero, me hae hebdomade fuisse in Aula illustrissimorum Bohemiae Principum: atque ibi locutum mecum ex Anglia reducem illustrissimum Britanniae Legatum, qui prolixe mihi exposuit summiim erga me am rem tuum. De quo quidem persuasissimus de antea fui: sed tamen pessucundum filii ea quoque cognoscere cx ore tanti Herois, de quidem qui ista diceret tuo nomine: ut cum tam nobile par cogitarem, S quis ego homullus forem, tacitus mecum admirarer bonitatem Dei, qui mihi conciliasset hos
Quamobrem Deum Opt. Max. rogo ut te Illustrissime de Reverendissime Domine diutissimὰ Ecclesiae Britannicae, de simul
etiam mihi amorem hunc tuum conserum.
Charissime Fili,d Andem accepi aliquid a te laterarum.
Hae minutis illis exceptis, quibus Ungari Literas incluseras, primae carum seno, quas accri crina ex quo Britanniam corpore magis quam animo reliqui. Utrum plures scripseris, tu melius scies. Sed omnino diligentiorem te in hoc Epistolari ossicio esse velim. Fuit interim Epistola tua eo gratior, quod eam comitarentur Literae praestantiss-mi Halli, quem ego virum si non amarem Maestimarem, ob egregias animi dotes, at saltem diligerem ob astinum egregium erga utrumque nolui. Res nissem ei jam nunc. Sed quaretam impaere. Fiet id post dies paucos: simultum ad te copiosius, ut spero, de nonnullispersia ibam. Insimul ali-
quod exemplar transmittam oratoriarum a nostrarum, quae tandem beneficio Dei in adfinem perductie. Nunc vix alia scribendi ad te causa est, quam ut scias, quid ex primo trimestri proventus annui exiPraebenda Cantuariensi, qui quidem hoc anno exspirarit, fieri velim. Nempe octonae Librae Sicr- lingi eae cum dimidia tibi annumerabuntur: undecim vero cum dimidia dabuntur Joanni Nabradi Ungaro, qui Sacris Uteris Oxonii operam navat. Populares Rus mihi annumerarunt hic Impetiales, sive Joachimicos interos quinquaginta. Id Britannica m neta tantum csic, ac dixi, cra vi ex praes cto negotiationis Anglicanae qui Delphis in aula agit. Atque idem mihi Dubletius de alii affirmarunt. Nam ut aliis, sine damno meo gratificari sum paratissimus, ita iniquum est, ut beneficentia mea sit fraudi mihi. Scripsi de re tota ad Clarissimum Casau- bonum. Literas cas inclusi iis quas nunc mitto. Tu postquam eas legeris obsignabis, dc amicissimo viro mittes, ncc ubi pecuni lae hoc acceperis, propterea te in Libris c- mendis insumere universam velim, aut pamtem meliorem. Satis si si istis sacri studii initiis Anglicana evolvas Biblia, assidueque rumines tum Linguae causi, tum imprimis ob argumentum divinum. Quamquam non impedio si unum,alterum,tCrtium scriptorem addas eadem Lingua. Sed per nimiam copiam diffundere te non dc ses. Scis illud Senecae, Qui ubique cst, nusquam est. Habes ornatissimum de amicissimum Hallum, habes alios, quorum. ex consilio studia haec possis componere. Nec penitus i circo ventis tradi velim, quae in Medicina vel Iutis studio hauseris. Multis & mitis casibus obnoxia est vita humana. Forte ab alterutro eorum quandoque tibi vel honos surget, vel crit unde tueri vitam crearis. Scis optime quomodo ego postquam foeda illa tempestas nostram concussit Belgicam, nunc sacra nunc externa studia sim prose
sius. Male mihi fuisset nisi fuissem, quod ait ille, in utrumque paratus. Interim iacti potissimum cordi sunto. Studiis caeteris nihil si sacra exceperis , dulcius est: caeris verb nihil etiam augustius. Non sunt l, iqui super aurum & gemmas calcant: sed sunt aliqui mente pia ac devota Verbum Dei legum ac relegunt, unde de religiosos vocati arbitrantur nonnulli Nihil illo
229쪽
melius habet orbis, quippeauro magis aureum est, gemmis magis gemmeum. Sed frustra in eo evolvendo cris, nisi Spiritus Domini te dirigat. Hunc exposce a Deo de impetrabis. Nos etiam astidia pro te vota faciemus. Vala, Clarissime fili, &quos hactenus alutare Literis meis juili, iis iterum meo nomine plurimam salutem dicito.
MAximae mihi voluptati fuit, praestantissime Castu ne, quod proximis
mihi diebus retulit hic amicus Anglus, Me- caenatem nostrum, Illustrissimum de Reverendissimum Dominum Episeopum Londinensem factum esse Oxoniensis Academiae Cancellarium. O utinam vera audierim tDecretum ea- propter Hagam excurrere cras vel perendi .ut certiora cognoscas .
Quod si vera nunciant, milii quidem gaudebo, Se summo viro gratulabo cui haec si noris acee so facta sit; sed magis gratulabor publico de Oxoniensibus; quibus hac turbida tempestat quae Reformatas Ecclesias usque adeo concutit, tam cordatus atque idoneus obtigeri r gubernatot. Oratoriae tandem sent absolutae. Misissem nunc& Venerabili domino Decano, dc tibi exemplar: sed occasio deerat : quae simulac se obtulerit, non patiar eam emuere. Jam ejus mihi spem fecit quidam,qui vel ipse in Britanniam proficisci parati vel saltem mercimonia sita in Angliam transmittit. Academiae nostiae Curatores cogitant de advocando huc Cla rissimo Salmasio: idque ut eo hic loco sit quo magnus olim Soliger suit. Faveo viro utroque quod dicitur pollice: etsi non ignorem, aliud optare amicum nostrum qui eum sibi honorem potius deberi arbitratur. E 'quid effecturiis sit apud nostros diiselle sit dicere. Sed post unam alteram hebdoma-dem ni fallor exploratius aliquid perscribam. De Pharnabulca, Brasiliae metropolia Batavis capta, jam sine dubio rem omnem intellexeris. Quare operae in ca narranda parcam. Deus taxit, ut victoria haec illis in terris plures alias secum trahat. Ceria
magna ejus rei fiducia tenet nostros. Nec alius est modus, quo magis Hispano incommodare possimus. Sanc, maximus ille Paulus Servi in apud Venetos ita semper dictabat, Non esse mcliorem viam ac rationem a
infringendi vires Hispanorum, quam si Baiatavi Americam infestent. Parum illud hosti nocere, si in Belgica pauca ei eripiamus oppida. Palmarium fore, si eum ejiciamus terris istis unde illi opes, nervus belli. Vellem idem animus sortissimae Britannorum genti foret. Jure enim non Rebuspublicis modo, sed etiam Regnis omnibus suspecta esse debet nimia Austriacae domus potentia. Necdum perseripsi quid fieri velim pecunia,quae
R ia benignitate mihi ὀ Cantuariensi Praebenda cedit, primo lirius anni trimestri. Velim autem inde filio Ioanni annumerari Libras Stertingitas octo & dimidiam: undecim veto de dimidiam Nabradio Ungaro, Theologiae apud Oxonienses studiose: Uterque ca de re ad te perscribet. Residuas Libras quinque asservari a te velim, usquc dum alteras literas misero. Rogo praeterea, certiorem me facias, quo tcmpore exspirarit primum trimestre, ut deinceps in apochis eum addam. Quod si non bene concepero formulam apochae, per literas mone. Video quam tibi molestus esse cogar. Utinam gratum testari aliquando animum possim. Operam quidem dista Vale vir atque amicos me, meoque nomine plurimum salutavenerabilem Dominum Decanum, de Unia versum Collegium nostrum. Reverendus Dominus Rivetus plurimam silutem tibias scribi petiit; uti de Clarissimus Heinsius, cui me scripturum ad te dixeram. Idem se notas suas in Horatium ad te missurum recepit.
Pridie Nonas Maias. Nocte intempesta.
Georgio Archiepiscopo Canruariens.
Reveremtissime Patera omine Illustrissime,
CRebro ejus temporis in mentem veni quo coram licuit ut Poeta ait --πι-- is reddere 'races equo etiam tanto a te adficiebar honore,
quem non alteri post serenissimum Restem Y 1 dubet.
230쪽
debere malim. His non mediocriter animatus, magis & magis operam do, in bene mereri possim de Ecclesia Dei & Republ. Literarii. Ac partim quidem omnis sum inseribendis novis, partim in iis, quae jam ante in luccm cinisi, augendis de limandis. Ex quibus sum Coia cntarii nostri Rhetorici, opus jam ante annos amplius xxIv. publici a me juris faetum. Batavis)am tum il-hid dicaram, ut non debuerim nune aliis quamvis nihilo secius de me meritis cons crare. Exemplar ejus operis transmitto, atque ut a cultore tui devotissimo serena
fronte suscipias, etiam de etiam rogo. Is qui de mami, ni fallor in in manum tradet, est nobilissimus adolescens, Adamus Jeristatis a Berg, Moravus, Joannis Christophori de Berg lilius. Qio loco pater ante novennium hoc fuerit apud sitos, vel unum illud indicio erit, quod Serenissimus Bohemiae Rex eum potissmum ex nobilitate, praeesse v hierit cunetis Moraviae terris, quas quidem haereditarias accepisset. Eartim enim penes nobilissimum hunc virum gubernatio fluit, cum titulo supremi praesecti. Sed ma)us est quod sincerae Religionis asscrtor, ac in liorum partium defensor acris fuit. Tantus vir nunc patria extorris, bonisque patriis de
avitis exutus,opem eorum implorat, qui nisu nae causae, semper Optime voluerunt. Sexennium apud nos cum Uxore&Liberis ita vixit, ut bonis semper charissimus foret. Nihil quoque uxore ejus ut intelligo vel melius vel cordatius; neque item Liberis suavius quicquam. Ex quibus notus mihi natu maximus adolescens erectae mentis, Sc qui omnino praeclari aliquid promittat. Annos habet prope sexdecim, &pro tempore quo studiis operam dedit bene profecit. Utinam ejus in Britannia haberi ratio possit, imo fratrum atque adeo de
parentum. Quos ego vehementius commendarem,partim quia sic corum virtus meretur, partim quia si e postularunt aliqui ex Collegis. Sed cum intelligam de a Serenissimo Bohemiae Rege, Sc aliis qui auctaeiri. late plurimum possunt , id sedulo factum
esse, non operam arbitror meam vel cujusque mei ordinis magnopere eam ad rem requiri. Committcre tamen non potui quin hinc proficiscentes, saltem votis meis prosequerer, ac quomodocumque etiam
apud te assectina testater meum. Dcra te,
Reverendissime Domine atque Illust&Iime, diu Ecclesiae suae totique Britanniae se-
Non seli vivunt Gomarus de Meursius,
qui Danaei aliorumque cxemplo, Lugdunensem Scholam alia commutarint. Nam iis ille ego Volsius tuus accessi, qui Amstet damum commigravi, atque ibi haec nunc scribo. Miraris scio. Nec sane id ego unquam fore antehac credidissem. Nimirum multa homini inopinato obtingere videmus Occasionem, scio, & causam consilii ejus aves cognoscere. Jamdiu est, quod Amstet amenses vident, quanto cum pcriculo se liberosque suos exponant, dum carissinui pignora, priusqxiam vitae modum sciant, mittunt Lugdunum, ubi licentia indies gliscit. Sane paucis abliine annis plurcs minmissae caedes, quam multo plurimis antehaa. ullaeti huic Chironio non aliter modicinam se iacere posse, judicarunt, quam si Proissio res aliquot alerent publico. Atque ego, MB laeus, idonei visi sumus, a quibus prose sionis primordia ducerentur. Idem labor aehonos mihi in illustri hae Schola futurus, ac Lugduni: Sed stipendium prope altera
parte majus. Praeterquam enim, quod luculentam domum assignarunt, annuos numerabunt bis mille florenos, & quingento Ad haec me meosque spe non una impi runt. Nee fallent, scio, qui jam arictum cxerere eoeperunt erga filium meum Franciscum, urbis suae Advocatum. Sed Leidenses magnopere huic instituto refragantur Contendunt hoc adversari urbis suae Privilegiis. in de illustrium ordinum consessa
comminati fuere, si Amstelodamenses per sistant in proposito, nolle se quicquam iuposterum ad bellum consene. Tandem inter Proceres harum urbium convenit,utC ria utraque Hagensis, rebus cxpensis, intra mei asem statuat de mente verborum, quibus Leidense Privilegiu concipitur. Interea Am-stelodami a publicisLectionissi abstinebitur. Nihil pericli est, ne adversus eos sententia