장음표시 사용
21쪽
Fallere consuevit sapientibus otia curis. Plinius haud aliter clarus de Rhetore Consul, Ad Lari patrias, Umbri vel Tibridis undas, Quas prope tranquillo surgebat villa recessu, Fallere gaudebat salientes gurgite pisces Retibus, aut hamo, sed non dimittere libros
Interea e signans, fuerant quae visa legenti Optima, ne ceras ad tecta referret inanes, 'Si vacuos praeda casses fortasse tulis et . . . Ille etiam campis erranS fugitivus apertis, Vesvius ignitos latδ cum spargeret imbres, Flammarumque globos, avulsaque saXa rotaret, Instabat studiis: ne tempus inane periret, Livius erranti comes ibat, corde pavente Quem legeret, raptimque manu trepidante notaret. Quin & Alexander saevi inter praelia MartiS otia musarum coIuit, somnoque gravatuSCum legeret, carmen cervice premebat Homeri. Hos tibi proponas : pereant ne tempora quamvis Parva tibi; librum tecum deferre memento,
Quem facili evolvas concessa per otia cursu. Io Io. Cum legis , assiduo ne tradas longa labori, ia.. ό Tς por/, sed postquam geminas expenderis horas,
latendum . Siste Parumper opus; renovabunt otia vires , Acrius ut repetat mens instaurata laborem.
Dum legis, advertas num sint accommoda ad usus Forte tuos, quae scripta legis , seu carmina pangis, Seu causas orare juvμt, seu regna pererr
Naturae , rerum cupiduS cognoscere causas.
Quod tibi propositum est spectes, huc dirige cursum.
Aspicis ut, campo quamvis pascantur in uno, Sedula quaerit apis flores, ad gramina sertur Acer
22쪽
Acer equus , tondent avidae virgulta capellae At leporem canis, audacique ciconia rostro Insequitur pictos liventia terga colubroS,
Escam quisque suam: sic codice lector in uuo Diversus diversa petit, gaudetque repertis. Sed quando alloquimur praesertim Rhetora, leges Has illum servare velim. Sententia primum Quid serat observet: num spectent omnia finem et Sitne suum dictis pondus: num demere possis, Addere vel dictis aliquid: num singula neXuQuo decuit junctura liget: quo pondere versus,
Queis numeris se prosa rotet: translata figuras, Lumina, sollicita secum ratione volutet . Haec ubi sedath cognoverit omnia et restat Ut reputet secum, quae sunt objecta legenti, Qua possit ratione suos convertere in usuS, Scribete cognatum quiddam si sorth laboret. II. Nunc age , ne fallant oblivia multa legentem,
Quo caveas studio cres est metuenda) docebo. Non unus mos est. Illi subscripta notabit Linea versiculis, quidquid meminisse iuvabit.
Ast alios novi, queis chartula signat adhaerens, Quod semel arrisit, rursumaue revisere mens est. Illi autem ceras malint adhibere rubentes; Audaces alius soliis immiserit ungues , Aut serrum, egregios inhonoro stigmate libros , Tale nihil meritos, & iniquo vulnere damnans. Siccine saevit amorὶ Quid agant crudelius hostes Tu monitis insiste meis, nec parce labori. Dum legis, ipse tuis malis excerpere chartis ,
Quae ventura tuos magis apta putabis in usus.
Crede mihi, est parvi merces non parva laboris.
23쪽
Altius insidunt animo defixa tenaci,
Quae semel, atque iterum, studio graviore retractas . 12. Artibus his a Laines, quo non sapientior alter Lojolidum fortasse suit, seliciter usus, Plurima, cum legeret, calamo properante notabat. Copia dicenti fuit hinc uberrima, casus Qui se cumque darent subito in discrimine . Testis Curia sacra, virum toties mirata Tridenti, Collectos Patres qub toto ex orbe vocarat Relligio, audaci fraenum positura Luthero. Nec minus hic nostrae decus immortale palaestrae O Strada mihi memorandus adest, quem Livius annos Detinuit plures cupidum: quoscunque legenti obtulerant sparsim miranda volumina flores , Delegit, tacitinue suos traduxit in hortos, Farnesio cum serta Duci Romana pararet. Sed nostras qub prisca trahunt exempla Camgnas Roma Quirinali qua tollitur ardua clivo, Ipse senem Ligurem novi, cui nomen ce oliva, Consilio, pietate gravem: olli sedula semper Cura fuit, teneris vel cum pubesceret annis, Assidua versare manu, quaecunque Priores Ediderant. Non ille Sophos, non ille Poetas Praeteriit: Patres quidquid scripsere Latini, Aut Danai, prima cupidus novisse juventa. Non illum steriles , juvenum mala gaudia, nugae, Deliciaeque, jocique movebant. Una voluptas Scire fuit. Solers operosa silentia servans,
ta Pate aeobus Lainex Praepositus Generalis Sae.Iesu. tb Pater Famianus Strada Societatis Iesu. e) Pater Ioannes Paulus oliva Praepositus Generalis SocietatisIesu.
24쪽
Ingenuas coluit studiis non segnibus artes. His illum curis videt octogesima messis Defixum, videatque utinam centesima messis. Ille ergo assiduus , dum quae potiora legenti Se dederant, memori tradit servanda papyro; Selectis plusquam centena volumina complet Floribus . Ergo suos retro dum respicit annoa, Amplificat vitae fines , sevique peracti Dum fruitur senior fructu , bis vivere novit. Talibus exemplis, quae videris optima, jam nunc Sedulus excipias : crescens uberrima rerum Copia scribendi poterit pensare labores, Et senior carpes Iuvenilis gaudia Vitae. II. Sed ne te nimium scribendi cura fatiget; Delige, quae retinenda velis eXamine certo, Ut peregrina notes tantum, vulgata relinquas . Novi ego queis totum placet in compendia librum Cogere; at ille sibi tantum selecta reponit. Ait ego te geminos malim properare libellos. Huic, quidquid servare paras nullo ordine credaS: Sic totam obtutu pariter lustraveris uno Materiem, si sorte juvet: liber ordinet alter In titulos digesta suos , ac ritὶ reponat Singula, quaerentem ne pagina multa moretur. At grave si fuerit tibi scribere multa: secundi Margo vices libri subeat, descriptus & index A tergo dabit ad nutum tibi cuncta volenti. Exiguus sit mole liber, magis aptus ad usum, Quemque sinu ipse tuo nullo conamine gestes. Cuncta notis, utcumque potes, describe minutis, Non tamen obscuris, ne mens oculique gravati, Cum legis. invisas iubeant deponere chartas .
25쪽
Haec super ingenii cultu, studioque Iegendi, Mitia cum reducem sibi plaudunt tempora ru) pacem,
Dieeham: rigidos tandem furor impius enses Condidit, & Reges selix concordia jungit. Pax mansura redit: sibi gaudent reddita Musae Otia, jamque parant meritas pro munere grates. Magnanimos alii Heroes ad sidera tollent, Invictosque Duces, & prodiga pectora vitae, Claraque Apollineis inscribent nomina fastis. Ast ego regali renovatam scedere pacem Carminibus F dicam , non inferiora secutus . Hanc decet armatis Regum praeferre triumphis.
a Pax Momagi firmata inter Ludovicum XIIII. Finem Galliae, im Carrium II. Regem Hispaniae. 0 Auctor recitavit Carmen in Collegio Romano pro pace inter seges, Dpro connubio Carolum inter u Misa niae Regem, is Alaesam Borboniam.
26쪽
HActenus ingenii cultus, studiumque legendi
Detinuit juvenem. Ulterius juvat ire e legendum Grande aliquid forsan Tiro dabit iste, aliorum Qui modo scripta legit. Tu si quid scribere curas: Dux facilem tibi pando viam: quid scribere, quantum, ordine quo deceat, paucis, adverte, docebo . I. Ergo age sume stylum, Tiro, quem cura legendi 1 Lassavit studiosa diu: sat nidus inertem Post diuturis Detinuit volucrem, validae sub pectore plumae 'ut''Jam surgunt, mediasque licet volitare per auras. dum II Semper eris lector tantum P Jam scribere fas est. 8'i'. Quid mentem ditasse juvat, nisi pectore clausas Arcano defundis opes P Sic dives avarus Esurit, & misero pauper sordescit in auro. Esse aliquos novi, quos lectio longa superbos Effcit: ediscunt selecta Epigrammata, flores Argutos aliquot libant, subi idque Magistros Sejactant, summisque pares: oracula tanquam Ex adytis responsa dabunt, latrare parati,
Et mordere alios. Uanos compescito morsus.
Aut si scribentem carpis, quod carpere possim Da mihi: ni promas aliquid, ridebere , qualis, Cum sine dente minax latratibus ora Molossus
27쪽
Nequidquam laxat, cui malas aut gravis Aut senium exarmate ridemus vana furentis b. O HIgnavam rabiem, steriles contemnimus iras .l sclis
Ergo aliquid scribas tandem: mirabile quidquid . ri Legeris, ipse tuis felicius insere chartis. a. Dura quidem fuerint scribenti exordiar sed tu, Qub Phoebus, qub fata vocant, non territus ibis .ci Musa reluRatur; quid tum Z Cumari Sibylla Numinis impatiens, Phoebum si pectore possit: abi Excussisse, diu conatur; at ille rebellem H Oug Insegnat, cogitque sibi servire negantem. Tu quoque , dissicilem primo tibi subdito Musam .is 2 Dextra repugnabit segnis, calamusque reinet; I cPerge tamen, vinces: scabra rubigine ferrume . pSordet iners , longo donec splendescat ab usu. Iri., Sie stylus insolitos ducet scribendo nitores. Cur habuit nomen semper memorabile Leuxis , 2.
Nulla dies illi sine linea inutilis ibat. Sed te scribere posse negas Z Quin scribito e fiet
Scribendo , possis ut tandem scribere . Fiunt, Qui tractant saepe arma manu fabrilia, fabri. Ardua prima via est, et qua vix tendere possis, Quidquid agas . Mercator opes molimine duro.AAccumulat primas; facili mox caetera lucro Congerit. Ipsa diem mundo natura relidio Lenta refert. NOX tarda praeit: rarescere sensim Incipit umbra minor, dubiamque crepuscula lucem
Aspergunt nocti: polus albet: lumina jam jam
Solis adesse monens croceos Aurora nitores Praemittit, donec claro se Phaebus ab ortu Effundat, radiisque fugaces terreat umbras.
Sic puer, ut primas vitae devenit ad auras,
28쪽
ore flet muto , solis vagitibus infans :-Proludite rudibus mox eluctata labellis Verba sonant, donec tacith crescentibus annis Arcanos facili promat de pectore sensus .amulus ille etiam naturae, ac victor Apelles, cum rudis inciperet, turpes minor arte figuras Ducebat: rigidum pavidus tolerare Magistrum Debuit, & jactos pudibunda per ora colores .
Eridanus patrii nascens de vertice montis, Exiguo tenues deducit murmure rivoS. Ast ubi collectis fluviorum crevit abundis, Obruit Insubres cumulato gurgite campOS. Sic quoque vena minor tibi tempore crescet, & usu. , 3. Sed tamen ipse prius sedato pectore volvaS, sarib realia- Scribere quid malis, ne te malus auferat error. Grandia quis moveat, nisi cum Vocat auctor Apollo, maritis ma-
Ouo nihil invito fiat, Musisque sinistris P
Icarus insano nimium super aequora voto Dum sese attollit, propiusque accedere signis Ethereis audet, donat sua uomina Ponto, Ceratasque dolet fluxisse improvidus alas. Delige quid scribas: sorsan sunt grandia quaedam Argumenta, tuis non responsura lacertis. Rex Macedum Magnus, ne se, nisi magnus Apelles Pingeret, aut quisquam vivo spirantia in aere , Praeter Lysippum, sua fingeret ora, vetabat. Nec te majestas operis speciosa lacessat. Quid scribas quaerit nemo, sed quomodo. Pictor Ille suos brutis tantum donare coloreS, Et stabulis audete Contrarius alter, Olympumi ' Pingere, Caelicolumque domos, currumque Tonantis Atabitiosus 4mat: fama super aethera notus
29쪽
Ille volat: repit, tantum sibi cognitus, alter, Sidereos frustra radios imitatus olympi. N.e d. li. 4. Non tamen effugias timidὶ quaecumque videnturnandum ab Ardua: materies duro versanda labore
Σπ' ' Ingenii vires acuit, foecundaque laudum est. Quam rudis est adamas, patrio de monte revulsus Cum venit P Indocilis frangi, ac luctamine multo
Expoliendus erit. Quid tum Superanda rebellis Durities lapidis: merces erit ipse laboris Magna tui domitus. Cur segnis sectile lignum, Vel Tiburtini subigas tibi viscera saxi λHaec pedibus calcanda jacent: sed lumine fulgens
Dissicili, Regnantum adamas in fronte superbit. Uxorem pumilam Pygmea e stirpe creatam Duxerat Archidamus: thalamos censura diremit, Damnarunt Ephori. Tantilla videlicet uxor Exiguos olim Patri, Patriaeque pudendos Educat Reges Sic argumenta secutus Infima, quid possit magnum promittere Scriptor PChritu, m. s Ardua ne fugias igitur, majora nec optestissimu eon. Viribus ipse tuis . Genium quoque consule: nam quidsules40. Invitus facies Quoties ad vela faventes Non veniunt aurae, frustra luctatur, & haeret Puppis iners. Nunquam portus intrare patentes
Illa queat, donec ventos sibi captet amicos. Tu ne aliquid Genium contra temerarius audes Ocyus obtineas, ut flumina versa recurrant Ad sontis reuocata caput: suus impetus undas Devehit in praeceps, hominem sua quemque voluptas. Noverat hoc Sparte. Pueros cum firmior aetas Exciperet, quales natura vocaret ad artes,
Cura fuit novisse et stylum, gladiosque minaces,
30쪽
Et scalprum, & quales miscet pictura colores. Exponit soboli Genitor . Quam deligit artem, Ingenio suadente puer, formatur ad illam. Auspice Natura quid non sperare licebit
Socratis hic error fuerat: formare metallum
Coeperat in statuas olim juvenilibus annis; Sed labor incassium cecidit. Melioribus ergo Auspiciis , animum Sophiae deflexit ad artes. Quique diu frustra docuit mollescere saxum, Nulla mora est, hominum lapidescere corda coegit, Virtutis studio. Quid tentas carmina Tulli
Cur fortunatam cantas, te consule, Romam 8 Parce precor Musis, animo graviora secutus: Maximus eloquii Ρrinceps ad rostra tonabis. Paruit. Interea Pelignis natus aquosis,
Bella fugit rabiosa Fori, subsellia, lites Devovet, invitum Genitor qub miserat: illum Parnassus repetit, Genioque interprete, Musis
Destinat. Auditis Z Quidquid puerilibus annis
Dicere conatur, carmen sonat: ille Parenti Dum spondet versus numquam componere ς versus Excidit invito et pugnat secum ipse. Camoenis Quem puerum natura dedit, Pater invidus aufers Ergo age, quid scribas tecum multd ante voluta, Oubque vocant aurae faciles, huc dirige cursum. 6. Haec monitus, rerum seriem dispone: laboris 6 Pars haec prima tui: certo stent ordine partes. -'uid, si
ordine cuncta suo constant, confusa laborant. silva rerum
Cernis Apes Primo cellas molimine condunt, Monenda. Disponuique domos: primum hoc,quod tempora poscit Longa: dein flores, S olentes suaviter herbas, Ut cellas possint vacuas distendere, quaerunt. Tu