장음표시 사용
41쪽
Assequitur, vel gesta ducum, pugnasque cruentas. Arma virosque canens, imitatur carmine : casus Vel tragicos Regum reddit majore cothurno . Quin si non imitatur τ' amat spectare quod alter Artibus essingit variis, ac totus in illo est, Artificumque manus laudat miratus, & haeret. 2. Ergo age, naturamque sequens, imitare: Magistros Praecipuos imitare tamen. Philomela, Penates
Extincti ad tumulum sibi quae construxerat Orphei, Si qua sides magis arguto modulamine silvas ,
AEtheraque implebat, ceu spiritus inde canoras Exiliens animaret aves, nemorumque doceret Sirenem, vivens sua vel post funera, Cycnus. Hoc tibi contingat, veterum monumenta virorum Si prope consistas, patiens audire silentes. I. Hinc haustae rerum species sub pectore, faetam Scribentis gravidant mentem, similesque loquenti Paulatim pariunt sensust spectacula rerum Si Mater paritura videt pulcherrima; prolem Formosam pariet: scedas removete figuras. Ne trahat insormem soboles ab imagine vultum, Et male sereundam Genitricem terreat infans. Haec agitans animo, meliores consule: nam si Te mala tranversum rapiant exempla , labori Indulges misero: quo plus procedis, aberras Longius, & nescisi vehiti cum visere gestis Moenia, flammiuomo nimium vicina Vesevo
Ρarthenopes; de Flaminiae si limine O portae
Instituas iter, optata magis Urbe recedis Qub magis acceleras fallaci tramite cursum.
42쪽
Ardua sed nimium meliora exempla timorem
Incutiunt: depone metum, nec comprime gressus. Non dabitur forsan Ductorem aequare sequendo , Sed tamen assurges ipso te major in auras.
Si non assequeris, vel sic tentasse juvabit. Solis amans Clitie, numen dum spectat amicum Curribus invectum rapidis, cum gurgite ab Indo Littus ad Hesperium celeri vertigine sertur , Ipsa haeret radice sol , sed fronde comanti Insequitur solem, sese convertit ad illum Usque sequax, parvoque imitatur grandia gyro. g. At furem ne forte putes, qui scripta priorum Assimilare studet; modb ne prudentia desit, Calliditas studiosa placet, laudabile furtum est. Arguitur Vates Italus spoliasse Poetas Antiquos Latii: firmo sed pectore erimen Ille negat: Domini accedant, quos crimine laesos Dicitis esse meo: videant mea carmina, quidquid Esse suum norint repetante Cornicula plumis Quas mala congessi merith nudata recedam. Consilium placuit: vates Divinus Apollo
Convocat ad coetum. Tardus remorante senecta
Ennius accessit tandem, seditque, Senatus Castalii magnum decus, ct vox prima, Camoenis Sic placitum. Annosi carmen venerabile vatis Corrosere avidi mures, solatia damni Exigua ingentis tantlim fragmenta supersunt, Exuviae tenues: sed enim veneranda senectus Regnat adhuc, primosque seni defendit honores. Proximus huic meritis Lucretius adstat, & annis, Sorte sua felix: rudis aetas carmina docti Vatis adoravit, pergunt celebrare Nepotes,
43쪽
Quem proavis placuisse sciunt: laudate Poetam Scilicet eximium, sed ne quis praeserat illum
Vatibus egregiis, quos altera protulit aetas . Hunc prope Virgilius residet, qtii vertice toto Scriptores Latii veteres super arduus eXtat. Creditis hoc Credunt omnes, vel credere fingunt: Virgilium laudant: sed cur diversa sequuntur Invit) laudant aliqui, damnare parati, Si veros animi liceat depromere sensus. o vos damnandos, damnato Principe vatum. Iunc infra sedere alii, quos ordine certo Explicat aula capax. Scriptor sua carmina coetum Projecit reus in medium: mora nulla, reposcant Quae norint sibi rapta. Legunt, releguntque, nec ullum Apparet surtum. Dominos hene provida fallit Calliditas suris: tanta tegit arte rapinam, Ut sua jam possit, quamvis aliena, vocare. Hos plausus imitator habet, cum sedulus ornat Quod rapuit, raptumque novis fulgoribus auget. Quis furti accuset concham, quae mane recenti Ebibit exiguam cum roris ab aethere guttam, Educat in gemmam, patrioque ostentat Olympo ZQuis sontes damnet, Caelo quos Tuscula Tempe Attollunt Undam vicino ex monte cadentem Excipiunt urnae; sed lymphas nobile marmor, Non quales habuit, reddit: iaculatur in altum IgnavaS nuper, variosque evolvit in usus. Unda tubas simulat, nimbosque, & grandinis imbres. Centauros animat, torvosque canora Cyclopas, Et geminat musis dignos, & Apolline cantus. 4. Quam secus indecores animae, quas vivere raptor
Ac praedas cumulare juvat, sine lege rapaces
44쪽
Parnasii Harpyias: quae non finxere, volabunt Ad mella audaces suci, consumere nati
Sedula quidquid Apis longo molimine finxit.
Quod si forte dolos censoris virga notavit; Excusat furtum ingenii concordia: possunt Scriptores gemini, sub eodem sidere nati, AEquales, smiles, S eosdem fundere scelus.
Ut geminas cytharas cum temperat arte magistra Ingeniosa manus, si tangitur altera; nullo Concutiente statim similes dabit altera voces. Tantus cognatis amor & concordia nervis.
Falleris: ipsa tibi dicet tua Pagina: Fur es. Vive tuo Juvenis, tranquillo ut pectore possis
Dicere securus; Mea sunt quae carmina canto.
Clara domus Ligures inter penetralibus altis Excipit Austriaci Reginam sanguinis: auro Omnia scintillant latε. cultuque superbo. Hospitis Augustae credit gens aulica, stirpis a Collectas totius opes, atque Urbis, in unam Confluxisse domum: sed enim ditissimus Q Heros, Garrula ne gliscant popularis murmura famae, Talibus occurrit dictis, quae scripta disertis Exposuit visenda notis in limine primo . Non aliena vides: Domini hae sunt euriasupellex. Ergo imitare alios, at non spoliare memento. Esto Apis: haec flores libat, violasque, rosasque , Lilia cum calthis, & olentes mollite. herbas; At nihil asportat secum. Sed Virgo, corollas
Floribux ex variis ut fingat, munera veriS, Et Florae populatur opes, quas Ordine certo Col. suo Princeps de Auria.
45쪽
Colligit in nodum, sertisque recentibuS aptat. Non ita tu facias et flores cum cernis in hortis Pieridum , similes fingas. Accendere taedam Ex face vicina cum vis, num surripis ignem Accendis similem, sed non furaris eundem. s s. Haec tibi sit prudens imitandi regula: vertim, ua ri M. Omnia non imitanda putent sibi protinus omnes. inmeiatia. Quo ruis imprudens ξ Tu grandia coepta pusillus, Tantulus aggrederis P Debet ludibria vulgo, Qui vires supra assurgit temerarius: audi. Simiolis plenas silvas venator in altas
Se confert: ocreas, circum spectante popello, Cruribus inducit, mox in nemorosa recedit Lustra, alias spargens ocreas, quas ante tenaci Interius visco explevit. Mora nulla: pererrat Simia multa nemus, pedibusque aptare relictas Accelerat pelles: sed enim venator ah antris. Improvisus adest, viscoque, metuque retentos Aggreditur nemorum scurras, praeaque potitur . Sic imitatores tandem suus implicat error, Cum majora, suis nec respondentia votis Audaces nimium tentant. Ne fabula fias , Quae valeas exempla sequi, tecum ante voluta.
6 6. Ast ubi quem possis imitari elegeris, illi
s sta in .. ponitus res, ac sententia fingat,eibis, sed Nec tantlim verbis praeeuntem imitare magistrum .
2 pst, Hic se Virgilium jactat, si carmina verbis P ' Illius accumulans, dicat serviliter audax, Conticuere omnes. Fessus proeumbit Bami bos. Infelix Patrocius, frustra mentitus Achillem Invadit pugnam, curruque invectus, amici Loricam induitur , gladium, galeamque comantem. Non
46쪽
Non tamen Hectoreo poterit par esse lacerto rNum manus Alacidae pugnanti, ac robora desunt. Tu quoque, si primam docto in certamine palmam Assectas, rebus Ciceronem redde, Maronis Nec tantum voces, & verba sonantia captes, Mente carens veluti Parnassi in rupibus Echo. Statius hic alter sibi creditur esse, Tonanti Progeniem formidatam , AEacidemque ferocem Si tumidis resonans buccis , versuque furenti,
Audaci potuit subsellia frangere cantu: Aut sibi Lucani jam jam deposcit honoreS, Bracteolis carmen fictis uhi sparserit, urnam, Qua Magnus caruit, si compensavit Olympo ,
Argutus nimium, nec lumina vera secutuS.
Semivirum si sorte Bovem, juveniliter inquit, Semibovemque virum, jam se Nasonis alumnum Praedicat, ac simili se jurat Apolline plenum.
o furori blastust Quantum 6 nos fallimus ipsi
Cortice contenti primo, penetrare medullas Artis negligimus, vel deteriora sequentes, Quod solum excusant veteres, miramur in illis. Non ita Divinus vatest imitatus Homerum , Dum cautus potiora legit, fugienda reIinquit, Rettulit in melius praeclari inventa Magistri. Plurima praetereo studio brevitatis, ab uno omnia con sicias. Ajacem Graecus Asello
Comparat invictum ignavo , qui stipite dorsum
Contusus duro, vix pastua linquit, & inter Verbera diffugiens lentus, gratissima carpit Gramina: sic pressus telis hostilibus Max, Et fugit, S pugnat, fugiensque assurgit in hostem. Non tulit hanc speciem vates Romanus et inerti
47쪽
Substituit pecori clarum seritate Leonem. Huic Turnum assimilat, cedentem, & tava frementem, Dardanios contra instantes: emendat Homerum Scilicet, illustrat, gaudetque docere docentem. Imitatio an T. Nos etiam antiquis aliquid superaddere fas est, is .. I. Si qu*N-Vocant, sicilisque adspirat Apollo. ωmula toti QEb finem ingenio statuat, cui summa novandi Libertas concessa fuit Quis compede claudit Imperio natos animos servire coactos Alcides nautis metas defiXerat, undaSNe Gaditanas violarent remige, scripsit.
Mortales huc usque lieet: desistite: fessus
Vestitit Aleides. Has vidit nauta columnas Plurimus, ac timidus retrh sua carbasa flexit. Non ita, non Ligurum Tiphis: seliciter audax, Ese situm credens quidquid natura creasset, Herculeas Italo contempsit pectore metas. Sic decet: audendum est: imitantem nobilis ardor Deserat antiquos ultra: vicisse Magistros Forsitan & poterit, qui vincere posse putabit. Tu modo, tu fastis memorabile nomen Etruscis Testis ades, Bonarota: fidem mihi maximus auctor 8 I u facias . Faciet: paucis advertite mentem. --.i.9 Vitarat intentam studiis gravioribus Artem, In Mieh,ε1. Et noua secum animo meditantem, annosa VetustasM ia . 4bi Mir triX animosa Sui, fastuque superho, Aiehii .ctos Ut solet, assurgen S nimium, nil taIe merentem VI. u. Aggreditur dictis. Curas quid voluis inanes d. ass.eu- MentiS inOPS Z Absiste novos tentare labores.
Maxima secisti quondam; nunc pristina cessit visso cisso oras columisI.
48쪽
Vis animo. Quamvis sileantur caetera ' centum,
Quae tibi Romanam surgebant templa per Urbem, Nunc ubi sunt Z Tristem dudum trinere ruinam. Qualia sed fuerint scimus t nam fama superstes Clamat, ct indoctis insultat garrula saeclis,
Degeneremque suis clamoribus increpat artem . Praeterea, veteris miracula praedicat Urbis ,
Pantheon Augustum: quanto se tollit in auras Fornice Romanas quo culmine despicit aedes 8
Et quamvis fulvo non ardet, ut ante, metallo, Riratasque trahes meliores vertit in usus, Prodigio tamen est, majestatemque tuetur. I nunc, & viles animo meditare labores.
Talibus Ars dictis subitas exarsit in iras, Corripuit pudibunda fugam , cursuque citato,
Te Bonarota, petit, quo non praestantior illa Tempestate fuit, vivos de marmore vultus
Ducere, peniculo mutos animare colores , Artificique manu celsas educere moleS.
Atque illum grandes agitantem pectore curas Ars lacrimis perfusa rogat. Mea fama, meumque Grande decus, Venio supplex: ventosa Vetustas Me premit, ac fastu despectam calcat iniquo , Vilis, iners dicor, decorumque oblita priorum, Degener, ac demens. Haec tu nisi dicta resellas, Qui potes, occidimus: te nixa recumbit in uno Spes mea; tu facias, quod non Romana Vetustas Extuderit, quod cogatur laudare vel hostis Invida, vixque putent fieri potuisse nepotes. Tolle animos: aliis tantum est imitanda Vetustas, At peranda tibi. Ρraeeuntes namque magistroSDu sequeris,numqua assequeris laus parva sequendi est.
49쪽
Antiquos imitaris adhuc, cum vincere possis Amulus esse potes, victor potes esse, quid haeres s s. Olli subridens opifex clarissimus , ore Artifeium Subjecit placido. Populi convicia dudum ..d. p. Fensimus, & piget injustas tolerare querelas. admitatores Quod nihil antiquis addat, quam vivimus aetas, Error hic est vulgi: nuper sum fraudibus usus , quorum. Pulsus ut excideret deceptis mentibus error. Ipse domi occultus Pario de marmore Amoris Effgiem finxi, tacita dein nodie locavi Rure suburbanor caecis latet illa sub antris Clausa diu, donec signum effodere Coloni, Vomere dum renovant spargendis frugibus agros. Continuo Dominam simulacrum sertur ad Urbem et Creditur Auctoris prisci labor inclitus. Ille Praxiteli tribuebat opus , dabat hic Polyclet . Roma frequens operi plaudit, miratur, adorat. Nec satis; insultat mihi vulgus: Respice, quales Artifices aetas faecunda creabat Avorum. Quam Puero nativus honorξ Quae gratia vultes Quam similes veris artus Spirantia cernis , Omnia: si voces non desint, attamen illas Deesse negant oculit jam jam puer ora resolvit. Nunc opus exactum quis possit fingere Sordent omnia quae facimus, collata prioribus annis. Hic ego suh statuae pedibus mea nomina, tectis Scripta notis, retegor quid apertius ora notavit
Victa pudori puerum nolint laudasse, sed illis
Non datur emissas voces revocare I tenentur .
Et tamen est, nostris priscos qui praeserat annos ZAt Dea, Nil actum est inquit . Ludibria vulgi, Et sannas toleramus adhuc: animola Vetustas
50쪽
Pantheon obiectatr clamat, nil tale recenti Arte laboratum Romae: quas tollimus aedes Despicit, ac vasta sibi plaudens Mole superbit. Io. Grande opus est,mirum,tunc eXcipit ille,fatemur, Et quo se merito Patrum laudaverit aetas. Sed molem templi immanem si, Roma jacentem Miratur, cum fulcit humus; si nobile templum Tellure avulsum, nubes super ire jubebo: Illud erit Romae magis admirabile monstrum, Credo equidem, & victam se prisca fatebitur artas. Si Vaticanum simili testudine Templum Protego; Roma tholum videat, stupeatque rotundum Eductum tellure super, caeloque receptum, Qualem a Flora videt Tusci prope fluminis undas.
Dixerat, & notas animum conversus ad arteS, Mirandum designat opus, Romana VetustasQuod velit esse suum, nequeat quod carpere livor. Ille quidem senior mirandam attollere Caelo Non potuit molem; Mors invida grandihus ausis Obstitit: at leges operis, formamque relinquens, Extinctus quamvis, potuit docuisse nepotes, Et naturae ultra fines extendere vitam . Grande opus absolvit, sua vel post fata superstes. Victa silent tandem veteris praeconia famae. Vicimus antiquae miracula, uicinius artiS, Vicimus, ingeminat Tiberis vocalibus undis,
Et plausum reddit septem de collibus Echo . Talibus exemplis , Pubes Romana, vetus OSEvolvens Pindi Proceres imitarer sed illos Nonnullis aequare datum est: quos Pallas amavit, Queis
Bonarota tholum vatticanum atae tollens,Panathaon anti quum aem 1ω latur. ac suis petat abi Dolum in AEde maxima Florentiae.