Ars bene scribendi studiosis rhetoricæ adolescentibus proposita olim in Collegio Romano a P. Rainerio Carsughio Societatis Jesu. Carmen didascalicum. Adduntur præterea nonnulla ejusdem Epigrammata

발행: 1709년

분량: 115페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

Tractentia Saera . di Divina.

s 3 Carmen Didascallem

Non ita ab Torquatus: legit quaecumque Pelasgi,

Romani aut scripsere , suos dein vertit in usus . 'Mos fuit idem aliis, quos jactat Etrusca Poesis. Ast ubi Pierius vos scribere compulit ardor, Seribite quae Uates deceant, quos vera Tonantis Erudiit pietas, sacroque adscripsit Olympo. Parcite Numinibus cultum renovare profanis, Parcite degeneres formas retinere loquendi, Ne sit opus vestris subscribere versibus: Auctor Est pius in Superos, licet impia multa locutus rEt male quae loquitur. discors est pagina vitae. Ceu rudis orbe novo quondam pictura, figuris Addebat nomen pictis: Taurus, Canis, Arbor . Tantum distabant veris imitamina Veri. 11. Ast alios Divina pudet tractare a Poetam Illudent, qui sacra pio describere versu

Audeat: Angelicas mentes memorare, Tonantis Virgineam aut Matrem, vitium puerile vocabunt.

Non ita Grajugeni Uates secere, Quirites Non ita, sed patrios, mendacia Numina, Divos obtrudunt passim, nullum est sime Numine carmen . Si Trojam oppugnat Vulcanus; Apollo tuetur: . nece Venus alma favet, dum Iuno furores Exerit in profugum, terris infensa, marique. Scilicet hic primus, meliorque est carminis usus Ut Superos . hominesque inter commercia jungat. Hoc nisi tu facias: deliria, somnia, cantas , Invisus Superis, quorum meminisse recusas. Quod si plura tuum vivat post saecula carmen; Ethni- μθ quatus Tassus.

62쪽

Ethnicus an sueris , poterunt dubitare nepotes, Inficietque tuam gravis haec infamia famam.11 Sed nos hora monet jam fine i mponere: summu hoc Et primum tibi sit monitum: Brevis esse labora, Quo sine non placeas unquam: pulcherrima quamvis Dixeris, auditor laesa brevitate dolebit. Caetera non meminit, sordescunt omnia. Longum est, Exclamat. Manet hoc unum sub mente repostum , Porticibus totis sonat haec voX unica, Longum. Ergo stylum cohibe: dicendi at copia diues Ingenium testatur aio, quod gurgite torrens Effuso ripas, invisaque claustra revellit. Falleris ; ingenio minor es, qui cogere in arditam Grandia non possis, rebus servire coactus. Ast ego cum scripsi, quid tollam nescio. scriptis Scilicet ipse tuis nihil est quod demere possis , Qui totidem gemmas, quot voces fuderis P O te Felicem, cui sponte fluit tam gemmea Uena. Sed patrius te fallit amor sunt pignora mentis Scripta tuae) video: tenerum nimis excute Patrem .. Si Patrem excutias, damnabis plurima Judex. 13. Ast aliqui pressis quamvis sermone loquantur, Se tamcn hac fraudant brevitatis laude. Bis unum, Ac ter idem repetunt, mira dulcedine lambunt Quod dixere semel: quo crimine turpius ullum Vix reperire queas, dignum aut majore cachinno. Clarus Anicerides palmis auriga, Platonis Ut caperet plausum , qua sylva virentibus umbris Dulcia desendit gravioribus otia Musis, Invehitur currue rapidis velocior auris Circinat axe viam celeri: levis orbita circum

Quod primb signavit iter, premit actus in Orbem

Stodendum brevitati . t Nee tepet e da pluries

eadem a

63쪽

6o Carmen Din alioru

do Auriga, insistens decim semel Isse putares, s)ylla a tat

Nec toties rapidas circum duxisse quadrigasaid' ibia . . , Plaudere spectantum vulgus , praeponere;Phoebo i , Audet Aniceridem, S Solis damnare jugales . . Sed Plato laudantes inter silet unus, ct artis Prodigium vanae sapienti pectore damnat . IQuid Plato, quid faciat, si nunc audiverit illos Qui repetunt eadem toties, quos forte negaret M ,2's Posse audire semel summi mens docta Magistri Pp , ἡ,.λ. 14. Proced/S igitur semper: cur aequore dista G, P. In medio P Propelle ratem . Carthaginis altarii liuVirgilius pandit subito spectantibus arces. DR a X JApparet Juno, Venus, AEolus, ipse Deorum si a tot Arbiter, Interpres Divum, Regina, Cupido I as .i V . Caetera quid memoreis Tibi plus libet obtulit imus . Alterius monstrent quam longa pomata Vatis ita tu i Addere quod possis nihil est; quod demere possis uZEst nihil . Alcidae clavam ante extorseris, unum έ Quhm possis versum suinmo eXtorquere Maroni. Lλrs 13. Sic tibi verborum sit parcior usus, S uno P a liqv. au. Magnanimus reseces ictu quaecumque videbis fui Idio bis ita- Ultra praescripti mensuram temporis ire. - l, An dubitas P Sic est: ubi quid detraxeris, illud Carminis esse tui meliorem credito partem . i L ii Si nimis indulges tibi , si truncare recusas ς d. Id iQuod superest totum auditor contemnit, ct odit Ne partem amittas, furor est amittere totum. ' Hoc magis ut fixum. memori sub pectore condas,' iAPostremum historica tibi' monstrat imagine carmen. i. ... S-Πguine dum placat Iheodosi Caesaris iras . . TF. Libri l Thessalonica, graves nimium, nec Principe dignas

64쪽

Involvit, quos uno olim laetissima partu σ3 us' A IN Ediderat Mater: Ermae concordia Matrem studet Decipit, ut natos inter vix noscere possit .ώz Τ' Ιpsa suos, fallitque Patrem dulcissimus error. Barbarus instahat niveis cervicibus en sis, Et prope libratus collo descenderat ictus. Vidit , & exclamans cum luctisono ululatu Per medios Pater irrumpit, subitoque tumultu Detinuit jam iam serientis vulnera dextrae,

Iniecitque moram letho e nam Plura locutus Facundus genitoris amor, lacrymisque perorans, Vix tandem obtinuit, geminos ne barbarus ultor Interimat pariter : Ferro cadat unus, & unus t .

Vivat adhuc, oror praedam Patrem inter, S hostem 'Sie divisit amor. Miles pietate Parentis Perculsus, dextram tenuit, mox talia satur. Sit Patris arbitrium; malis quem vivere, vivat: Sic placet. Ancipiti secum jam pectore versat, Quem genitor puerum servet, quem destinet hosti. Inter utrumque senex aequum se dividit, ambos MLuminibus dubiis iterumque . iterumque tuetur.

Hunc illi tacitus conferar Genitoris utrumque 'Poscit amor, neutrumque: sinit permittere morti.

Huic modb, nunc illi parcite quem damnat, eundem

Absolvit. Pereatne inquit me judice proles,

Et qui sons vitae fueram, sim mortis origo Z Sum Judex, sic fata jubent absolvimus ambos et Ambo carent culpa. Lictor tamen efferus instat, Alterutrumque sibi postiir saevire necesse est. Quem damnas Decerne Pater r discrimina cernis Nulla duos inter. Par aetas, gratia vultds y Est eadem , similique eadem sub corpore Virtuso . 4 Cur

65쪽

6 ab Carmen Didascataeum

Cur Pater immeritae ponam di scri mina mort 3 Distrahor huc, illuc studia in contraria pectus. Nunc volo, nunc renuo: mihi vos sine crimine vestro, Vos mihi quis credat P laceratis viscera nati, Quos amo , crudeli quos jam jam voce trucido. Ergo sile, natosque Pater damnare recusa. Ast ambo pereant. Absit. Tu Dorile vives, Nec Patris arbitrio, sed fratris muneve Uium, Quem sera mors rapiet.Quid ego haeciMea gaudia Nisiis

Intereat Vivet. Nam cur te vivere nolim, Chare puer P Meus es: vives pulcherrime, viveS. Tu moriare igitur, tu, DOrile, colla cruento .

Supponas gladior tibi sint solatia mortis, Qvbd tua fraternam seruas per sumta vitam. V ivere sed Nisus per fata aliena recusat, Et velit immiti potius succumbere serro. Jam nova concordes agitat discordia mentex, Qubd neuter fratri malit superesse perempto. In serrum ambo ruunt, assectant vulnera fiatres. I pie ego quid faciam P Cum funere mersus acerbo Filius occiderit, vivam P Solatia luctlis Alter erit, poteritque tuos lenire dolores. Falleris: obiiciet fratrem , quem perfidus hosti obtuleris quondam e monumentum triste furoris Usque tui cernes in prole superstiter vivet Fixa tuis animis sceleratae injuria caediS, Fixa: tuis oculis. pueri morientis imago. At quid agam , novir meliorem sydera mentem . Immittunt natum raptat ne barbarus ensis ἔOccurrat genitor. Ρetit unum ad vulnera pectuia . Hoc habeat: rigrdas qui Caesaris expleat iras, Et mihi sanguis inest venis : mea vulnera sunto. vi-

66쪽

ι Liber uartus. σ3

Vivite vos Pueri, queis flos pulcherrimus aevi Ridet adhuc, calidoque salit sub pectore sanguis, Vivite vos: aetas tumulo praecedei e Patrem Invitat, prohibetque sequi. Si vivitis ambo ;Vita mihi geminata manet: mea viscera, nati Vivite . Si patrio trahitis de funere vitam; Quos genui quondam, rursus genuisse juvabit. Haec tacito senior dum volvit pectore, lictor Impatiens perserre moras, ante ora Parentis, Quid sit amor, quid sit pietas ignarus, utrumque Corripiens Puerum, duro praecordia ferro Transadigit. Simili morientes voce vocabant, O Pater, o succurre meo, Pater , h cith Fratri: Quippe Sui immemores ambo pro fratre rogabant. Quis tibi tunc fuerit Genitor tristissime sentiis ZQuis dolor Infelix l geminis ignoscere natiSScilicet illud erat, geminos opponere morti. Quid faceres odio, prolem si perdis amando a17. Audistis ξ Puerum Genitor dum servat utrumque, simis. uid Tradit utrumque neci. Nostrae sunt pignora mentis, Mςidix p . Sunt animi proles , quae scri bimus: omnia si quis bentibus. Uult retinere, nihil studio brevitatis omittenS; Nil retinet, dicitque minus, cum plurima dicit. Amittas aliquid, nisi vis amittere totum.

68쪽

EPIGRAMMATA.

De Chriso nato.

in Deus, aethereo venit delapsus Olympo ZAurea cur Superum tecta reliquit Z Amat. Sustinuit cur Ionga novem fastidia menses, Uirginis intactae Pectore clausus P Amat. Cur jacet in stabulo nudus Z Cur plorat, & alget Frigore P Cur Puerum fascia vincit amat. Qui restit imperiis orbem, cur servit amori pCur amat Z In promptu est causa: ut ametur, amat.

Disus Ioannes baptisa cur in utero materno salieni t

Gestiit in Matris ventre, salitque Puer . Dic age, cur saliat. Culpae sibi conscius Infans. Judicis adventu territus, anne timet Vincula mox culpae noscens laXata, repentdΡrosilit, ut saltu vincla soluta probet ZAn subito egressus naturae limina, saltu Transvolat ad fines, Gratia Dia, tuos Prodromus an Christo iam nunc praecurrere Sestit,

Quaque licet, gressus acceleraxe juvat ZE An

69쪽

6s Epigrammata.

An tentat saltu prodire parentis ab alvo, Dum cupit in gremio Virginis esse puer Parve puer, tibi sunt vitae primordia saltus. Saltus origo tuae sic quoque mortis erit .

Prodigium D. Mariae Magdalenc de Padais, in funere. MAsdalafunereo residet tumulanda pheiatro,

Qua vitreis urbem dividit Arnus aquis. Exanimes artus Divae veneratur Ephebus, Cui Cyprio impurum pectus ab igne flagrat. Avertit vultum. quamviS eXangue cadaver, Nec tulit obtutus Virgo pudica rgos . . Virgineos potuit si linquere spiritus artus, . . Linquere non potuit Virginitalis amor. Aspice, Virginei miracula rara pudoris, Cuius in extincta Virgine vivit amor. Scire piget, qualit vive'tem cura pudoris Tangeret: extinctam sit mihi nosse satis. Exclamare juvat. Vivit post funera Virgo, At Juvenis mortem mortuus ante suam est.

Rusicus inflammasse comisit, ut Euctaris iam

: ab incendio servet.

I Usticus ardentes sese iaculatur in ignes, Extrahat up clausum panis in Orbe Deum. . Quae majora putas miracula Z Sece vola dextram ἰRusticus an flammis dum sua membra dedit

70쪽

Epigrammata. 6

Scilicet ille manum, totum se hic devovet ignir Romulidas servat Mutius, iste Deum.

Codrus pro Patria non timidus mori, Chri a

pro genere humano .FAta monent, doctae perituram Palladis urbem,

Rex nisi pro Patria, victus amore cadat. Codrus ad haec humeros tectus vulgaribus armi , Regem dissimulans in sua fata ruit. Impiger in medios moriturus devolat hostes, Et ciet insensas in sua damna manus. Obtinet ignotus pulchram per vulnera mortem: Attica libertas Rege cadente stetit.

Hostibus invitis moritur, mortemque sesellit, Et potuit spoliis fallere fata suis. Haud aliter patrio delapsum Numen Olympo, Ut pereat, voluit dissimulare Deum. Ille suo nostram reparavit funere vitam. Certε hominum tanti nec genus omne fuit. Dissimile hoc unum: Patriae dedit ille salutem rTotus ab hoc vitae munera Mundus habet.

Eutharisia Cibus Fortium . RUm sub amonia Chironis alumnus Achilles

Crudeles epulas, exta Leonis, habet. Nil igitur mirum si tortis pugnat in hostem: Sumpserat 1 valido robora tanta ei . Sic Leo nos Iudae confirmat ad arma: medullis Christiadas pascit semper, alitque suis. E a tuer

SEARCH

MENU NAVIGATION