장음표시 사용
702쪽
Uum editis a. 1871 et 1873 Adversariorum Critieorum
duobus voluminibus materiam criticam ad scriptorum Graecorum et Latinorum libros emendandos multis annis collectam exprompsissem exhausissemque, non putaram lare, ut quidquam p0sthac eiusdem generis ederem, qu0niam neque institutorum rei publicae Romanae enarratio, cui proximos annos destinaram, similem expurgandorum mendorum copiam
necessitatemque habitura videbatur. et illa opera absoluta ad alia potius studia animum traducturus eram a litteris Graecis Latinisque remota. Sed tamen et scholarum, quas per aliquot annos continuavi, opp0rtunitas animique quaedam inclinatio aut vetera et olim tractata libenter repetens aut praetermisga explere cupiens paulo latius quam opinatus eram, me per Graecos scriptores traxit, et ipsa illa antiquitatis Romanae explicatio in operibus utiquis, quae eam proxime attingebant, assidue versandis n0n pauca obiiciebat, quae, etiamsi ad summam rem non pertinerent, tamen, quia lectionem impedirent sententiamque
3eriptorum obscurarent, mendis in transcursu liberare conarer Veteri praesertim consuetudini obsequens, maximeque cum
etiam amicissimorum hominum Ussingit et Siesbyei causa, qui in Ciceronis orationibus et epistolis cum philologiae. udi 0sis pertractandis interdum symb0las a me petebant 'mi n0n respuebant, in haec scripta accurate recolenda mei dieeisgem, quae olim studiose tractata aliquamdiu, dum in 1
703쪽
Livio et aliis operam navo, iacere siveram, iisque paulatim rhetolica adiunxissem, renovatus iuvenilis amor, ut multa. quae antea non expediveram altius et intentius rimarer excuteremque, mpulit adiuvanteque etiam multiplici, quam in Livii aliorumque scriptorum operibus auxerum, er rura causas et vias perspiciendi exercitatione n0n exiguam novarum ac certarum emendationum copiam peperit. Hanc materiam aliquamdiu collectam constipatamque in scriniis continui: nam his proximis annis et a perpetua veterum scriptorum lections animus ad alia traductus me sensim avocavit, et. quae ex antiquis litteris etiam nunc attingo in iis, quoniam alienis, non meis, oculis uti cogor, seripturae varietatem codicumqus vestigia persequi nec possum nee placet; nunc. quoniam iis, qui in scriptoribus antiquis legendis et enarrandis occupantur. aliquid ea utilitatis afferre posse videtur ad eandem sormam, quam in superioribus illis voluminibus Secutus Sum, edere delectu ipse sacto decrevi, brevitati etiam paulo magis hactenus studens, quod quaestiones grammaticas longius, quam ipsa loc0rum . de quibus agebatur, tructatio requirebat, rarissime persecutus sum. Cum inscriptoribus legendis praeter codicum scripturas ab editoribus annotatas instrumentum amplum nec ad manum haberem nec studi0se pervolutarem, quaedam etiam exempla nuper
ab hominibus, de quorum ingenio ac saeuitata non magnam habebam opinionem, edita negligerem. fieri sacile potuit, ut et nonnulla nuper bene inventa me sugerent et Saepius in emendationes a superioribus philologis occupatas incurrerem; in hoc genere ne nimis saepe aliena meis immi- Scerem, cavit in Herodot0 maxime et Cicerone Siesbyei mei benevolentia; ut omnis error culpaque Vitaretur ne illum quidem efficere potuisse sperare stude0, celeriter quae Scripseram, cum aliorum libris, qui praesto erant. e0mparantem; nonnullis in locis, maxime quidem in Ciceronis libris, ipso etiam Siesbyeo r0gante corree tiones a Manutio, Lambino aliisve iam factas, quas
704쪽
eorum ignarus ipse posueram, saltem in margine commemoraVi, ut et Veritas consensu firmaretur, interdum argumentis explicaretur, et intelligeretur, quam multa bene ab superioribus illis administrata recentiores neglexissent Mns significassent quidem. De ipsa arte, quae totum hoc genus criticae complectitur, de mendis certa ratione ita convincendis. ut nihil attrectetur, quod scriptor ipse posuerit etiamsi reprehensione non careat, de vestigiis oblitteratis eruendis et aperiendis, de ipsius verse scripturae exquisitione ad omnes sententiae et orationis notas dirigenda. nihil est, quod nunc iis addam, quae in Adversariorum Criticorum primo libro exposui, nec lubet hic conqueri de eorum immodestia, qui neque Sermonis antiqui scientia ac facultate multa attente legendo comparata neque iudicio exercitationstsubacto non minus leviter Sana et recta coniectando pervertunt quam vitiosa defendunt; tantum, ut mihi' interdum exempli causa huiusmodi quaedam aperte notanti ac paene subir centi ignoscatur, prec0r, quae venia fortasse lacilius mihi dabitur . si addidero ridiculum me interdum mihi ipsum videri, qui prope octogenarius has mendorum et
Homeri Ilias. Sophoclis Aiax. Euripidis Ion.
Audax facinus aggredior. In duobus senim Iliadis l0cis, quos eonstat aliquot ante Christum natum saeculis, alterum etiam Herodoti aetate, eodem modo scriptos fuisse, quo nunc in eodicibus et editionibus scribuntur, p0etae mentem sententiamque antiquissim0 err0re obscuratam e8Se m0n-8trare conabor. Minus tamen, ut opinor, temeritatis res habere videbitur, si quis prudenter consideraverit, quem-
705쪽
admodum sensim constitulam Homericorum memat .sermam antiqui tenuerint, cumque ea constitutione eas. quas promam, suspiciones comparaverit. Quamquam enim utrumque poetam, quem Iliadem et Odysseam composuisse ita statuo. ut neque ex prioribus carminibus materiae summa: et partes non exiguas desumptas et translatas negem n aequaedam postea ad universam formam aptius contexendata absolvendamque addita, scribendi arte atque auxilio usu: esse persuasum habeo, tamen non minus certum eSSe credo.
in utroque poemate antiquissimis temporibus inter homines pervulgando si ad posteros tradendo magnas frequ0ntis is hominum coetibus recitationis et tenacis memoriae parte luiSse, ita ut paulo interi0re aetate. eum libri scripti id hominum manibus versari et circumserri coepti essent, Ilias et Odyssea magnam partem a diversis hominibus pluribus locis litteris consignarentur non sine aliqua varietate. cuiuSetiam nunc in veterum grammaticorum reliquiis memoria Superest. Fieri itaque potuisse c0nfitendum est, ut in hae communis et recepti textus expolitione uno et altero loco err0r aliquis vocabulum antiquum aut grammaticam orationis sormam leni declinatione obscuraret nullo relicto veri vestigio. Quod si quis obiecerit huiusmodi errorem, si sententiae officeret, necessario sentiri debuisse ab ipsis antiquis lectoribus. aliter iudicabit, qui in nostris aliorumque populorum recentiorum carminibus eantilenisque antiquioribas intellexerit interdum fieri posse, ut in carmine aliquo, quod universum recte intelligatur frequenterque eum delectatione recitetur, decantetur, audiatur, error aliquis veram orationis Sententiaeque formam obscurans audientes tamen fallat et paulatim assuetudine comprobetur.
In Iliadis libro III. 39 sqq. Hector Paridem Menelao
timide cessisse indignans malleque se dicens. eum numquam natum fuisse aut ux0rem duxisse, ad extremum Sic exclamat: καί κε τὰ βουλοί/ινοῦν, καί κεν Πολυ κερδιον
706쪽
Adiectivum υnoψιoe mire et insolenter e suturi temporis Verbo sopo/ιαι ductum neque simili exemplo confirmatum quid cum genetivo tu λλων) coniunctum significaret, ipsi antiqui ignorabant, quaeque in scholiis et apud Eustathium proponuntur interpretationes enarrant enim aut aliis
invisum aut, quem aliorum cum timore pudeat . non solum rations carent larmaeque ipsi voeabuli repugnant, sed etiam a sententiae et orationis nexu prorsus alienae sunt. Aristophanes Bygantius et Herodianus coniecturam, ut apparet, secuti ἐποχνιον scribebant intelligique volebant eum, qui in aliorum conspectu ἐν Οὐει αλλων) turpiter se gereret, in qua scriptura et enarratione, praeterquam quod prava Voc buli forma manet, perquam incomm0de, ne dicam ridicule,
accidit, ut ipsius turpitudinis atque dedecoris nulla omnin0 in vocabulo significatio insit, sed tantummodo hominis in aliorum conspectu positi. Ad eam difficultatem, quam adiectivi significatio et cum genetivo coniunctio habet, duae
aliae accedunt a veteribus grammaticis non animadversae aut saltem non commemoratae, quod cum substanti Vo λωβην necessario alterum substantivum copulandum erat, non
adiectivum, et quod hoc ipsum substantivum eiusmodi esse debet, ut genetivus ciλλων simul si ipsi atque alteri ταῖς λωβης nomini adiungi possit. Neque enim absolute homo dici potest, sed λωβη ἄλλων, qui aliis opprobrio atque dedecori sit. Substantivum, quod certum est hic a I 06ta positum fuisse, quale ipso sono litterisque fuerit, definire non ausim; significatione idem suit, quod apud
Aristophanem posterioresque υπωπιον Sonat, hoc est. Sugillatio, quae pro gravissima contumelia dieitur. Paris Hectoris iudicio opprobrium atqu0 sugillatio ceterorum, maxime ipsius Hectoris, erat. In Iliadis libro VI, 286 sqq. Hecuba Hectoris mater silii admonitu donum praeclarum prompsisse narratur, velum vin λον) splendidissimum et quod inter alia pretiosa caris-8imum esset atque in area ima repositum, ut id c0mitan-
707쪽
tibus urbis matronis Minervae in arce atque templo offerret. Ρostquam igitur Hecuba in cubiculum odoratuta descendisse dicta est, haec leguntur v. 289 sqq. :ενθ' εσαν οἱ πεπλοι, παριποίκιλα ἔργα γυναικῶν Σιδονίων, τας αυet Oe 'Ἀλεξανδρος θεοειδος ἐγαγε Σιδονίηθεν, in ἔπλευς ευρεα ποντον, et, ν οδον 'Eλένην περ ἄνηγαγεν ευ na τερε αν. Sic hunc locum scriptum habuerunt non solum grammatici, Seh0li0rum, quae a l nos pervenerunt. auctores. Sed.
ut videtur, etiam Strabo stib I p. 4l Cas , ubi tamen ας legitur) et eo longe antiquior Herodotus, qui hos versus II.lI 6 proseri. quamquam neque apud Herodotum neque apud Strabonem ea vox vel potius ea littera, de qua sola conir Versiam movebimus. quidquam ad testimonii Homerici vim et sententiam pertinet. Itaque, ut verba nunc habenti Paris narratur Sidone non vestem pretiosam Troiam advexisse, sed mulieres Phoenissas, quae Troiae huiusmodi vestem coniicerent. Neque ignoro nuper ex hac narratione longius etiam coniecturam ductam esse, ut in aliis qu0que generibus itidem ars opificiumque Phoenicum Troiam traduetaerederentur. Mihi tamen manifestum videtur, totum hoe commentum a poeticae narrationis simplicitate et ab ea rerum flarma, quam antiquissimi poetae menti obversatam iuisse veri simile est, longe abhorrere. Neque enim poeta est hominem miris per ultimas oras erroribus iactatum inducere artium opificiorumque aliunde ad su0s cives transferendorum consilia persequentem, sed ex peregrinis, in quas deductus sit, terris res caras et pretiosas suisque ign0tas in patriam referentem, quemadmodum etiam in
Odysseae libro IV, 618 et XV. I id de Menelao narratur itidem Sidonem advecto. Ne antiquos quidem fefellit mirationis et offensionis aliquid hanc narrationem habere; itaque ad eam offensionem tollendam in scholiis annotatur ad Paridis studium et curam περιεργίαν) declarandam per inere, qu0d non 80lum vestes, sed etiam mulieres, quae
708쪽
QRS Confiderent, comparaverit. Sed l0nge m0lestius est. luod narratio. qualis nunc traditur, perspicus poetae consilio m opositoque repugnat. Hecuba deae, qu0d pretiosissimum studiosissimeque reconditum habet ornamentum, donum offert. Haec autem muneris praestantia summumqui pretium in so Ponitur, quod ipsum cum ceteris vestibus reconditis singulari casu ex longinqua terra allatum sit, unde eiusdem g oneris alia non facile arcessi possint; imminuitur prorsus- quo tollitur doni pretium, si huiusmodi vestes in ipsa urbe Troiana a muli 0ribus eo advectis conficiantur. Pauca quae lana huius singularis atque Tr0ianis ignotae artis opera Troiam allata esse op0rtet atque ab Hecuba ob ipsam raritatem, qu0dque nulla e0rum comparand0rum communis facultas sit, carissima haberi summaque cura servari. Itaque ab ipso poeta res aliter narrata erat, ita tamen, ut una tantum littera id, quod nunc scribitur, a prima sorma deflexerit:
uemadmodum minima facillimaque. ut Plautino vocabulo utar, incogitantia obrepente pronomen ab peplis ad propius γυναικῶν n0men transferri potuerit, nihil opus est explicare. His duobus locis tertium adiuncturus eram, IV, 19l, ut ii facillimo aut pronuntiandi aut scribendi errore ortum est, quod nunc editur:
pro eo, qu0d antiquitus scriptum suisse certum est:
Neque enim pronomine carere oratio ullo modo potest; sed video ita etiam in codice uno et altero scriptum e880, ute0niectura nihil sit opus.
709쪽
Postremo in libro XI, 649 saltem errorem aperiam. si plane ad verum pervenire n0n potero. Nam quod nunc Patroclus Nestori, ut aliquantisper apud se remaneat, roganti sic respondet: Ουχ ἐδος ἐστι γεραιὲ Λιοτρεφές, ουδέ με πείOm
certissimum est vocabulum, quod est αἰδοioe, neque si Homeri neque si ceter0rum usum sequamur, ullo modo alsuperbum et imperiosum Achillis ingenium notandum ae- comm0dari p0sse, verecundiamque et metum Achillis offendendi solo adiectivo, quod est νε reor etός, Significari, quamquam hoc ipsum insolenter de homine dici iam veteres grammatici senserunt. Accedit. quod plane usui Homeri repugnant praedicata duo sic ἀσυνδετως coniuncta: αἰλioς. νεμεσητος. Manifestum eSt αἰλυς mentionem ad venerabilem Nestoris personam pertinere, cui contrarius ponatur irae Achillis metus. Ac fortasse nihil praeter interpunctionem mutandum est, ut scribatur:
Sed residet serupulus in adiectivo sic breviter adiuneto pro eo, quod est al&Ioς περ ἐων. Sophoelis Aiacem a. 187b, cum philologiae studiosorum exercitationes moderarer, diligenter pertractavi eosque locos, quos hic subiiciam. certa aut probabili emendatione adiuvare mihi visus suae praeter eos, de quibus dixi in Adv. Urii. I p. 206 sqq. 68 sq. Minerva Ulixi):θαροῶν δε ιιίμνε ιι ηδε συιιφοράν δέχου το- ανδρ'.
710쪽
ουμφοραν nihil est nisi malum admittere et susciperΘ quemadmodum Trach. 376 dicitur εἰσδέχεσθαι πημιον Πν υn Ooτεγον); quod h0c loco necessario significatur, Ulixem nihil mali suspicari debere sibi ex Aiace oriturum, illo verbo signifieari nequit. Opinor scriptum fuisse:
OZ μολων si ενῶς εἰ τα ιιὲν φθίνει, φίλοι, τοiσδ' ὀ/ιου nilae,sιωραις δ αγραις προσκεί/ιεθα. Versum 406 corruptum esse, et manifestum est et omnes fere consentiunt; neque tamen quisquam animadvertisse
videtur primam mendi sedem in φiλοι esse. qui vocativus et per se in hac generali conquestione et miserrimi status descriptione ineptus est, et quod Aiax solam Tecmessam alloquitur. In altero membro τοῖσδ' κ. τ. λ. latere ali quid, quod superiori εἰ τὰ ιιὸν φθίνει contrarium sit, Dindorfius sensit, sed τίσις, quod pro τοIs substituit τίσις δ' , et a litteris longius recedit et notionem habet minus huic loco aptam; illud Dindorfium quoquo fugit aut n0n satis commovit, quod τα ι ἐν nimis infinite dicitur quaedam interire . Itaque initium emendationis est, ut rectius separatis litteris scribatur: εἰ τὰ ιι ἐν φθίνει, sola si quae cara et amica sunt, pereunt): deinde coniunctis rectius litteris unaque deleta effieitur, quod etiam Dindorsius quaerebat, alterius membri subiectum: o Ietoe δ Totus igitur versus sic scribendus est: εἰ τἀ ιι ἐν φθίνει, φίλ', οιτος δ'ὀ3 Ου πελας. 496 sqq. Tecmessa sic loquitur: